Podatkowy aspekt zawarcia umowy pożyczki (kredytu) z klauzulą

Podatkowy aspekt zawarcia umowy pożyczki (kredytu) z klauzulą

Podatkowy aspekt zawarcia umowy pożyczki (kredytu) z klauzulą waloryzacji
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Pożyczkodawcy (kredytodawcy) oraz pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) mogą zaliczyć do kosztów
lub przychodów różnice w wartości kapitału przy zwrocie lub spłacie pożyczki (kredytu)
waloryzowanej walutą obcą.
W celu zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany wartości nabywczej pieniądza, strony zawierając umowę pożyczki (kredytu) - mogą zastrzec, że pożyczona suma stanowi
równowartość określonej kwoty w innej walucie.
Pomimo że ustawa z dnia 15 lutego z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej:
uCIT) w art. 15a i odpowiednio ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (dalej: uPIT) w art. 24c zawiera wymienione zdarzenia, które powodują powstanie
różnic kursowych, to nie mieści się w tym zakresie rozliczenie pożyczki (kredytu) z klauzulą
waloryzacyjną. Aby nie różnicować sytuacji podatników, którzy zawarli umowę pożyczki
(kredytu) w walucie obcej czy umowę pożyczki (kredytu) w złotych z klauzulą waloryzacyjną,
wprowadzono do ustawy przepisy pozwalające na rozliczenie powstałych w momencie spłaty
różnic pomiędzy kwotą otrzymanej a kwotą zwracanej pożyczki (kredytu). Pożyczkodawcy
(kredytodawcy) oraz pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) mogą zaliczyć do kosztów lub przychodów
różnice w wartości kapitału przy zwrocie lub spłacie pożyczki (kredytu) waloryzowanej walutą
obcą.
I tak, przychód zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 10 uCIT i odpowiednio art. 14 ust 2 pkt 7g) uPIT
wystąpi, gdy:
- pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w
wysokości wyższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu). Przychód stanowi tu różnica
1/3
Podatkowy aspekt zawarcia umowy pożyczki (kredytu) z klauzulą waloryzacji
Wpisany przez Grażyna Zaremba
pomiędzy kwotą zwróconego kapitału a kwotą udzielonej pożyczki (kredytu);
- pożyczkobiorca (kredytobiorca) zwraca tytułem spłaty pożyczki (kredytu) środki pieniężne
stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty otrzymanej pożyczki (kredytu).
Przychód stanowi tu różnica pomiędzy kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu) a kwotą
zwróconego kapitału.
Natomiast koszty podatkowe, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 lit a) uCIT i odpowiednio art. 23 ust.
1 pkt 8 lit. a) uPIT powstaną, gdy:
- pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę
kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy
kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
- pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w
wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy
kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału.
Jak widać udzielenie i późniejsza spłata pożyczki (kredytu) waloryzowanej walutą obcą może
powodować powstanie przychodów i kosztów podatkowych. Powstanie z tego tytułu przychodu
u jednej ze stron umowy pożyczki (kredytu) zawsze spowoduje powstanie kosztów
podatkowych w identycznej wysokości u drugiej strony umowy pożyczki (kredytu)
waloryzowanego walutą obcą.
Sytuacja podatników w odniesieniu do umów zawieranych od momentu obowiązywania tych
przepisów, tj. od 1 styczna 2009 r. jest jasna, stosują zasady z uCIT i uPIT dotyczące powstania
przychodów i kosztów uzyskania przychodów z tytułu otrzymania lub spłaty środków
wynikających z umowy pożyczki (kredyty) waloryzowanej walutą obcą.
Wątpliwości mogą pojawić się w odniesieniu do pożyczek (kredytów) waloryzowanych w
walucie obcej zaciągniętych przed 1 stycznia 2009 r., a spłacanych po tej dacie. Jak wynika z
2/3
Podatkowy aspekt zawarcia umowy pożyczki (kredytu) z klauzulą waloryzacji
Wpisany przez Grażyna Zaremba
przepisów prawa podatkowego (uCIT i uPIT) wprowadzone zasady nie dotyczą samej
czynności waloryzacji pożyczki (kredytu) wyrażonego w walucie obcej na złote polskie, bowiem
ustawodawca nie wskazuje momentu waloryzacji jako formy spłaty zobowiązania.
Ustawodawca odnosi się do otrzymania lub zwrotu pożyczki (kredytu) waloryzowanego walutą
obcą i należy uznać, że to moment realizacji tych zdarzeń gospodarczych spowoduje powstanie
przychodów bądź kosztów podatkowych. Tym samym podatnik udzielający/zaciągający
pożyczkę (kredyt) waloryzowany walutą obcą przed 1 stycznia 2009 r., a otrzymujący jej
zwrot/spłacający ją od tej daty musi rozpoznać przychody lub koszty podatkowe na podstawie
przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2009 r.
3/3