Odmiany opowieści tożsamościotwórczych w polskiej

prof. dr hab. Hanna Gosk
Odmiany opowieści tożsamościotwórczych w polskiej
dwudziestowiecznej prozie dokumentu osobistego (diarystyka,
sylwa, powieść wykorzystująca tworzywo autobiografii)
Seminarium magisterskie dla I roku studiów stacjonarnych drugiego poziomu kształcenia (60 h)
Rok akademicki 2010/2011
wtorek 11.30 - 13.00, Gmach Polonistyki, s. 46
Nazwa pola
Komentarz
Seminarium Odmiany opowieści tożsamościotwórczych w polskiej
dwudziestowiecznej prozie dokumentu osobistego (diarystyka,
sylwa, powieść wykorzystująca tworzywo autobiografii) wprowadza
w tajniki polskiej prozy dokumentu osobistego XX i XXI wieku. Uczy
rozumienia takich kategorii i zagadnień, jak: podmiot nowoczesny
Skrócony opis przedmiotu
i ponowoczesny, tożsamość jednostkowa i zbiorowa w dobie rozpadu
wielkich narracji, pamięć i postpamięć doświadczenia II wojny światowej,
„polski los” jako tekst, figuratywność zapisu diarystycznego, sylwa
nowoczesna i ponowoczesna etc. Nawiązuje do wiedzy studentów na
temat historii Polski XX w., ich znajomości prądów filozoficznych tego
okresu oraz umiejętności analizowania antropologicznych aspektów
literatury.
Seminarium Odmiany opowieści tożsamościotwórczych w polskiej
dwudziestowiecznej prozie dokumentu osobistego (diarystyka,
sylwa, powieść wykorzystująca tworzywo autobiografii) przygotowuje
do napisania pracy magisterskiej z zakresu literatury polskiej XX i XXI
wieku. Koncentruje się na odmianie piśmiennictwa określanej mianem
prozy dokumentu osobistego XX i XXI wieku. Poświęcone jest omówieniu
i analizie różnych odmian zapisu diarystycznego, prozy autobiograficznej,
Pełny opis przedmiotu
sylwicznych form przekazu doświadczenia egzystencjalnego. Uczy
rozumienia takich kategorii zagadnień, jak: podmiot nowoczesny
i ponowoczesny, tożsamość jednostkowa i zbiorowa w dobie rozpadu
wielkich narracji, pamięć i postpamięć doświadczenia II wojny światowej,
„polski los” jako tekst, figuratywność zapisu diarystycznego, sylwa
nowoczesna i ponowoczesna, etc. Nawiązuje do wiedzy studentów
na temat historii Polski XX w., ich znajomości prądów filozoficznych tego
okresu oraz umiejętności analizowania antropologicznych aspektów
literatury.
By uczestniczyć w seminarium, należy zaliczyć studia pierwszego
Wymagania
formalne
poziomu kształcenia i dysponować wiedzą literaturoznawczą właściwą
dla licencjata.
Wymagania
Student powinien zaliczyć przedmioty z zakresu historii oraz teorii
wstępne
Założenia
literatury, a także historii, filozofii i języków obcych umożliwiające
wstępne
orientację w problematyce literaturoznawczej, kulturalnej i społecznopolitycznej współczesności.
Po ukończeniu seminarium student potrafi zgromadzić bibliografię do
przygotowywanej
Efekty uczenia się
rozprawy
magisterskiej
oraz
zaprezentować
jej
konspekt. Ma orientację w najważniejszych zagadnieniach objętych
tematem seminarium i zdolność samodzielnej analizy problemów
wybranych
do
autorskiego
opracowania
i
rozwinięcia
w
pracy
magisterskiej.
Oceny pracy studenta dokonuje się na podstawie jego bieżącej
aktywności w trakcie trwania seminarium, podczas którego ma on
Metody i kryteria oceniania
obowiązek przygotowania dwóch referatów, aby uzyskać zaliczenie
winien też przedstawić bibliografię i konspekt pracy magisterskiej. Każda
nieobecność powyżej dwóch w semestrze wymaga ustnego zaliczenia.
Sposób zaliczenia
zaliczenie na ocenę
1. Spotkanie wprowadzające w problematykę seminarium.
2. – 3. Tożsamość nowoczesna.
4. – 5. Tożsamość ponowoczesna i kamp jako postawa estetyczna
o postmodernistycznym uwikłaniu.
6. – 7. Tożsamość w wersji feministycznej.
8. Biografia, życiorys, polski los jako tekst.
Zakres tematów
9. Casus Miazgi J. Andrzejewskiego.
10. – 11. Czytanie autobiografii – instrumentarium.
12. Autobiografia – wyznaczniki formy. Autobiografia jako
„od-twarzanie”.
13. Role podmiotu autorskiego w literaturze współczesnej.
14. Wyznaczniki gatunkowe dziennika.
15. – 18. Case study (M. Dąbrowska, J. Lechoń, W. Gombrowicz).
18. – 20. Kreacje autobiografizujące (W. Gombrowicz, G. HerlingGrudziński jako pisarz i diarysta).
21. – 22. Re-reading diarystyczne (Andrzej Bobkowski, L. Tyrmand).
23. – 25. Autobiografia kreowana (I. Newerly, Cz. Miłosz, J. Kott).
26. Obecność osoby autora w tekście.
27. – 29. Budowanie tożsamości sylwicznej (T. Konwicki, A. Rudnicki, K.
Brandys).
30. Autentyk autobiograficzny i proza autobiograficzna – przypadek
H. Grynberga.
Szczegółowy spis lektur pomocniczych zostanie podany na pierwszym
spotkaniu seminaryjnym.
Tożsamość a odmienność kulturowa red. M. Jarymowicz, P. Boski, H.
Malewska-Peyre
B. Skarga, Tożsamość „ja” i pamięć, „Znak” 1995/5 (480).
Tożsamość człowieka, red. A. Gałdowa.
Z. Bauman, Dwa szkice o moralności ponowoczesnej.
R.S. Shustermann, Sztuka życia a estetyka ponowoczesna, [w:] tegoż,
Literatura
Estetyka pragmatyczna: żywe piękno i refleksja nad sztuką.
A. Bielik-Robson, W poszukiwaniu reguły: człowiek estetyczny i jego
doświadczenie nowoczesności, [w:] tejże, Inna nowoczesność. Pytania o
współczesną formułę duchowości.
M. Gołębiewska, Kamp jako postawa estetyczna o postmodernistycznym
uwikłaniu, „Sztuka i Filozofia” 1999/7.
I. Filipiak, Absolutna amnezja.
O. Tokarczuk, Dom nocny dom dzienny.
T. Łepkowski, Myśli o historii Polski i Polaków, [w:] tegoż, Rozważania o
losach polskich (Wyd. „Puls”, Londyn 1987 s.103–125).
A. Czyżak, Życiorysy polskie1944–1989, rozdz. I, II i cz.4 rozdz. III pt.
Polski los.
J. Andrzejewski, Miazga.
G. Gusdorf, Warunki i ograniczenia autobiografii, „Pamiętnik Literacki”
1979/1.
Ph. Lejeune, Pakt autobiograficzny, „Teksty” 1975/5.
Autobiografizm. Przemiany – formy – znaczenia, red. H. Gosk, A.
Zieniewicz.
M. Beaujour, Autobiografia i autoportret, „Pamiętnik Literacki” 1979/1
R. Lubas-Bartoszyńska, Między autobiografią a literaturą, rozdziały:
Autobiografizm dziś, Od dokumentu do fikcji.
J. Smulski, Autobiografizm jako postawa i jako strategia artystyczna,
„Pamiętnik Literacki” 1988/4.
Paul de Man, Autobiografia jako od-twarzanie (Autobiography as Defacement, „Modern Language Notes” 94 (1979), s. 919-930.) Przekład
polski: „Pamiętnik Literacki" 1988, z. 2.
A. Zieniewicz , Obecność autora. Role podmiotu autorskiego w literaturze
współczesnej oraz H. Gosk Autobiografizm w prozie debiutantów
przełomu lat 80. i 90. – obydwa teksty [w:] Autobiografizm, red. H. Gosk,
A. Zieniewicz.
R. Zimand, O literaturze dokumentu osobistego w ogóle a o diarystyce w
szczególności, [w:] tegoż Diarysta Stefan Ż.
A. Milecki, Forma dziennika intymnego w literaturze francuskiej, części:
I.5, III.
M. Głowiński, Powieść a dziennik intymny, [w:] tegoż, Gry powieściowe.
M. Dąbrowska, Dzienniki (wybór).
J. Lechoń, Dziennik (wybór).
W. Gombrowicz, Dziennik.
W. Gombrowicz, Trans-Atlantyk.
G. Herling-Grudziński, Dziennik pisany nocą.
G. Herling-Grudziński, Portret wenecki, [w:] tegoż, Portret wenecki: trzy
opowiadania.
A. Bobkowski, Szkice piórkiem.
oraz Pożegnanie i List, [w:] tegoż, Coco de Oro.
L. Tyrmand, Dziennik 54.
I. Newerly, Zostało z uczty bogów.
Cz. Miłosz, Rodzinna Europa.
J. Kott, Przyczynek do biografii.
R. Nycz, Osoba w nowoczesnej literaturze. Ślady obecności, [w:] Osoba
w literaturze i komunikacji literackiej, red. W. Bolecki.
A. Zieniewicz, Odmiany paktów autobiograficznych w literaturze XX
wieku, [w:] Dwudziestowieczność, red. M. Dąbrowski, T. Wójcik.
T. Konwicki, Kalendarz i klepsydra.
A. Rudnicki, Krakowskie Przedmieście pełne deserów.
K. Brandys, Miesiące.
H. Grynberg, Żydowska wojna oraz Dziedzictwo [w:] „Regiony” 1993/2.
I ja jestem anonimowym Żydem – rozmowa z H.Grynbergiem – „Przegląd
Literacki” 1993/1.
Seminarium
Metody dydaktyczne
Limit miejsc w grupie
uczestnikami.
15
prowadzone
jest
w
formie
dyskusji
odbywanej
z