Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci autystycznych oraz

W – 24
Wszystko o diagnozie przedszkolnej
ODN w Łomży, 23.11.2016
1



diagnoza (z gr. diagnosis) - rozróżnianie,
wyróżnianie, osądzanie
diagnostikos - umiejący rozpoznawać
diagnostika techne - sztuka odróżniania,
umiejętność stawiania diagnozy.
Starożytność – Hipokrates; związek z medycyną „rozpoznanie patologicznego stanu organizmu", z
czasem to określenie przyjęło się w orzecznictwie
lekarskim.
Do nauk społecznych wprowadziła go Maria
Richmond (1917 r.)
Helena Radlińska (ur. 2 maja 1879 w
Warszawie, zm. 10 października 1954 w Łodzi) –
twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce.
Współczesna interpretacja terminu „diagnoza”
podkreśla jego dwa składniki:
* zebranie potrzebnych danych
* krytyczne ich opracowanie w drodze
rozumowania.
3
to:
„rozpoznanie istoty i uwarunkowań złożonego stanu
rzeczy na podstawie jego cech (objawów), w oparciu
o znajomość ogólnych prawidłowości panujących w
danej dziedzinie” (S. Ziemski).
„oznacza zebranie w odpowiedni sposób danych, które
wymagają interpretacji, oceny, a następnie określenie
badanego złożonego stanu rzeczy,
co odróżnia diagnozę od prostego zbierania informacji
i ich porządkowania" (E. Mazurkiewicz).

Diagnoza umożliwia rozpoznanie słabych i mocnych
strony dziecka. Dzięki temu nauczyciel planuje
i realizuje zadania terapeutyczne, wyrównawcze
i stymulujące rozwój dziecka, współpracując ściśle
z jego rodzicami.
Tę diagnozę autorka nazywa diagnozą rozwojową
„…która polega nie tylko na wskazaniu braków
dziecka, ale też na określeniu pozytywnych dla
rozwoju czynników w dziecku i otoczeniu.

Cechą diagnozy rozwojowej jest otwarcie na terapię
i troska o unikanie etykietowania dziecka. Istotna
staje się zatem ścisła współpraca z rodzicami dziecka.
(E. Koźniewska)








Poznanie i rozumienie dzieci,
Poznanie i zrozumienie dziecka jako indywidualności,
Poznanie i zrozumienie każdej sfery rozwoju,
a także wzajemnych powiązań między nimi,
Poznanie i zrozumienie wpływu różnych czynników
na rozwój dziecka,
Monitorowanie postępu w rozwoju dziecka,
Planowanie działań edukacyjnych,
Planowanie działań interwencyjnych
i wspomagających rozwój,
Poznanie i zrozumienie siebie i swojej roli wobec
wspierania rozwoju dziecka.
Zebranie informacji o indywidualnym rozwoju dziecka
i jego funkcjach poznawczych motorycznych,
fizycznych, społecznych emocjonalnych, co umożliwi
określenie poziomu oraz ustalenie sfery najbliższego
rozwoju poszczególnych funkcji, wykaże braki
i zaniedbania, a jednocześnie pozwoli na opracowanie
programu terapeutycznego, który pomoże dziecku
w podejmowaniu działań przy rozwiązywaniu
trudności i niepowodzeń, a w konsekwencji osiąganie
założonych efektów, sukcesów. (St. Włoch, A. Włoch)

Nie szkodzić.

Być kompetentnym.

Nie wykorzystywać.

Traktować dzieci z szacunkiem.

Dbać o zaufanie osób związanych z badaniem.

Podejmować działanie przy dysponowaniu pełnymi
informacjami.

Działać zgodnie z zasadami społecznej równości
i sprawiedliwości.

obserwacja – może być: standaryzowana,
niestandaryzowana, jawna, ukryta

analiza dokumentów i ich treści – zwracamy uwagę na
stronę genetyczną, badania lekarskie, badania
specjalistyczne

ankieta

wywiad – indywidualny, skategoryzowany,
nieskategoryzowany, kierowany

test diagnostyczny – standaryzowany,
niestandaryzowany,

obserwacji zachowań dziecka w sytuacjach
zadaniowych i społecznych,

rozmowach z dzieckiem (w miarę możliwości),

wywiadach z rodzicami (wywiad powinien zawierać
interesujące nas pytania dotyczące dziecka,
jego „historii” i funkcjonowania w rodzinie),

analizach wytworów dziecka,

badaniach diagnostycznych np. testach

szczegółowej i wnikliwej analizie dokumentów
dziecka.

poznanie możliwości i ograniczeń dziecka - mocne i
słabe strony

indywidualna praca z dzieckiem,

poprawa jego wyników rozwojowych,

konstruowanie indywidualnych programów wspierania
rozwoju,

realizacja dodatkowych indywidualnych zajęć
wspierających rozwój - specjalistycznych,
rewalidacyjnych, terapeutycznych,
11


Na rynku obserwuje się małą ilość dostępnych
narzędzi badawczych dla małych dzieci z zaburzeniami
rozwojowymi
Propozycje dostępne to:
12
„Terapia dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu
głębokim”- Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
1999 rok
Karty obserwacyjne w zakresie:
 Percepcja wzrokowa
 Percepcja słuchowa
 Motoryka mała
 Duża motoryka
 Rozwój społeczny
 Rozwój mowy
 Rozumienie mowy
 naśladownictwo ruchowe
 Koordynacja wzrokowo – ruchowa
 Funkcje poznawcze
 Samodzielność
 Profil osiągnięć dziecka
13
Arkusz obserwacyjny (jako metoda) oceny postępów
rozwojowych i edukacyjnych dziecka w zakresie:

Rozwoju poznawczego

Komunikacji przedwerbalnej i mowy

Rozwoju emocjonalnego i społecznego

Rozwoju samodzielności

Również polecam na stronie 82 wskazówki do prowadzenia
rozmowy – wywiadu z rodzicami i przypomnienie specyfiki
rozwoju w poszczególnych okresach rozwojowych dla normy.
14
Pozycja książkowa
„Profil psychoedukacyjny”
Autorstwa: Eric Schopler, Robert Jay Rreichler,
Ann Bashford, Margaret D.Lansing, Lee M. Marcus
Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci
autystycznych oraz dzieci z zaburzeniami rozwoju
Wydana przez Stowarzyszenie Pomocy Osobom
Autystycznym Gdańsk 1995
15









I część - wprowadzenie
II część - opis testu, posługiwania się nim
i sposób oceny
III część – podręcznik testu PEP – R
IV część – interpretacja i prezentacja wyników
V część – konstrukcja i trafność testu
Dodatek A – Materiały do badań testowych
Dodatek B – zeszyt do oceny gotowości do pisania i
klucz do oceny
Dodatek C - zeszyt do oceny wykonania zadań
językowych i klucz do oceny
Dodatek D – arkusze do badań i profile wyników
16
Druga pozycja książkowa
„Techniki nauczania dla rodziców
i profesjonalistów”
Autorstwa: Eric Schopler, Robert Jay Rreichler,
Margaret D.Lansing
Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci
autystycznych oraz dzieci z zaburzeniami
rozwoju
17
Trzecia pozycja książkowa
„Ćwiczenia edukacyjne dla dzieci
autystycznych”
Autorstwa: opracowane przez specjalistów i
rodziców związanych z programem TEACCH,
Margaret D.Lansing, Eric Schopler, Leslie Waters
Zindywidualizowana ocena i terapia dzieci
autystycznych oraz dzieci z zaburzeniami
rozwoju
18


KORP - Karty Oceny Rozwoju
Psychoruchowego - narzędzie diagnostyczne
Karty Oceny Rozwoju Psychoruchowego
(KORP) są narzędziem wystandaryzowanym,
przeznaczonym do wstępnej oceny rozwoju
dziecka. Pozwalają na ustalenie czy
diagnozowane dziecko rozwija się
harmonijnie oraz zgodnie z oczekiwaniami
rozwojowymi określonymi w ramach każdego
przedziału wiekowego.
19

Narzędzie składa się z części:
1. Materiału merytorycznego
2. Pomocy do diagnozy
3. Program komputerowy KomKOD moduł
KORP
Narzędzie dostępne jest w formie
programu komputerowego do wypełniania
KART badania.
20