Moduł szkoleniowy II.
Transkrypt
Moduł szkoleniowy II.
Moduł szkoleniowy II. Proces stosowania umów o poprawę efektywności energetycznej (umów PEE) – od identyfikacji projektu do procedury udzielania zamówień Projekt Transparense www.transparense.eu PREZENTACJA MODUŁÓW SZKOLENIOWYCH I. Podstawowe informacje na temat umów o poprawę efektywności energetycznej (umów PEE) II. Proces stosowania umów PEE – od identyfikacji projektu do procedury udzielania zamówień III. Proces stosowania umów PEE – od zawarcia umowy do gwarantowanych oszczędności IV. Finansowanie PEE V. Strategia wspierania rynku PEE www.transparense.eu 2 Proces stosowania umów PEE Główne etapy procesu PEE Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Identyfikacja projektu Zebranie danych, negocjacje Zawarcie umowy Analiza wstępna Proponowane środki efektywności energ. Doradca Procedura zamówień Weryfikacja danych, procedura przetargowa Wdrożenie innych środków Wdrożenie nowej 3 instalacji Zarządzanie instalacją Gwarantowane funkcjonowanie Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) www.transparense.eu 3 Proces stosowania umów PEE Projekty PEE - przebieg w czasie 3 - 6 miesiące Identyfikacja projektu i wstępne negocjacje z zarządem (prowadzi doradca) 2 - 4 miesiące Wstępna analiza – techniczna i ekonomiczna wykonalność projektu PEE (przez doradcę) Wyjściowy potencjał techniczny Decyzja o wykorzystaniu PEE Finansowanie, ramy prawne 4 - 6 miesiące Procedura przetargowa Zawarcie umowy PEE 2 - 6 miesiące Instalacja i wdrożenie środków efektywności energetycznej 1 - 2 miesiące Działanie próbne Sankcje w przypadku niezgodności 6 - 10 lat Gwarantowane funkcjonowanie Pomiar i weryfikacja Raport na temat bilansu końcowego www.transparense.eu 4 Proces stosowania umów PEE 1. Identyfikacja projektu PEE Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Identyfikacja projektu Data collection, negotiations Zawarcie umowy Analiza wstępna Proponowane środki efektywności energ. Doradca Procedura zamówień Weryfikacja danych, procedura przetargowa Wdrożenie innych środków Wdrożenie nowej 5 instalacji Zarządzanie instalacją Gwarantowane funkcjonowanie Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) www.transparense.eu 5 Proces stosowania umów PEE Wstępna decyzja klienta Klient – właściciel (lub zarządca) nieruchomości podejmuje zwykle szereg decyzji przed wyborem PEE jako sposobu realizacji projektu (np. przy pomocy doradcy): – klient określa problem dotyczący zarządzania energią w budynku i postanawia ten problem rozwiązać – klient ocenia propozycje kilku różnych rozwiązań i wybiera najlepsze dla jego potrzeb, przy czym jedno z rozwiązań może obejmować wykorzystanie PEE – następnie klient wybiera najlepszą metodę finansowania – jedną z nich mogą być umowy PEE www.transparense.eu 1. Identyfikacja projektu PEE Początkowa rola doradcy / firmy ESCO Wstępny proces identyfikacji projektu prowadzi zwykle firma typu ESCO lub doradca, którzy nawiązują pierwszy kontakt z klientem – jednym ze sposobów ułatwienia takich kontaktów są spotkania organizowane przez firmy ESCO, doradców do spraw PEE lub innych konsultantów Oczekiwania klienta muszą być ocenione i uwzględnione przez doradcę/ESCO już od etapu identyfikacji projektu www.transparense.eu 1. Identyfikacja projektu PEE Proces motywacyjny Klient musi mieć dużą motywację do realizacji projektu i do wykorzystania tej metody finansowania – bardzo ważne jest, aby istniała po stronie klienta osoba zmotywowana i uprawniona do podjęcia decyzji, która: – posiada wiedzę i uprawnienia do promowania opracowania i przyjęcia projektu do realizacji – zapewni dostęp do informacji i dokumentów oraz współpracę odpowiednich uprawnionych osób Nie mogą istnieć żadne przeszkody formalne ani nieformalne utrudniające realizację projektu i niemożliwe do wyeliminowania (takie jak sprzeczne przepisy prawne lub administracyjne) www.transparense.eu 1. Identyfikacja projektu PEE Określenie zakresu działań Klient decyduje, które z poniższych działań są potrzebne: – zmiana systemu energetycznego w budynku – obniżenie kosztów zużycia energii – zapewnienie automatycznego gromadzenia informacji o zużyciu energii w budynku – optymalizacja zużycia energii i zmniejszenie oddziaływania na środowisko Określenie zakresu zarządzania energią w obiekcie Wybór środków poprawy efektywności energetycznej www.transparense.eu Proces stosowania umów PEE 2. Analiza wstępna Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Identyfikacja projektu Zebranie danych, negocjacje Zawarcie umowy Analiza wstępna Proponowane środki efektywności energ. Doradca Procedura zamówień Weryfikacja danych, procedura przetargowa Wdrożenie innych środków Wdrożenie nowej 10 instalacji Zarządzanie instalacją Gwarantowane funkcjonowanie Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) www.transparense.eu 10 2. Analiza wstępna Wybór obiektów Warunki do spełnienia przy identyfikacji obiektów dla przyszłych projektów: – budynki: • koszty eksploatacyjne energii przekraczają wartość minimalną (np. w Czechach 40-50 tysięcy euro) • obecnie stosowana technologia energetyczna jest przestarzała, nie działa właściwie lub też należy spełnić nowe normy (wymogi prawne, wymogi w zakresie komfortu, itp.) • oczekuje się, że w przyszłości budynek będzie nadal użytkowany – oświetlenie uliczne: • funkcjonujący system oświetlenia ulicznego • dobry stan słupów i kabli energetycznych • znaczne wykorzystanie nieefektywnych, wysokoprężnych lamp rtęciowych lub nieefektywnych opraw (zwykle z wysokoprężnymi lampami sodowymi > 150W) www.transparense.eu 2. Analiza wstępna Ocena wstępna Wynikiem oceny wstępnej jest stwierdzenie, czy budynek nadaje się do realizacji projektu PEE Źródła danych do wyboru budynków: – – – – Audyt energetyczny – podstawowe źródło informacji (jeśli istnieje) Dane na temat zużycia energii (faktury, itp.) Dokumenty i umowy o dostawy energii, zarządzanie energią, itp. Inspekcja w terenie www.transparense.eu 2. Analiza wstępna Wymagane szczegółowe informacje Dane o zużyciu energii za ostatnie 3 lata, z podaniem kosztów miesięcznych (najlepiej, aby były potwierdzone np. kopiami faktur), opłaty za energię i inne związane z nimi koszty, struktura cen energii cieplnej Należy określić tryb eksploatacji i wymogi eksploatacyjne Należy przejrzeć obecne umowy o zarządzanie energią Należy sprawdzić możliwości ponoszenia kosztów transakcyjnych Należy określić faktyczny interes klienta www.transparense.eu 13 Zastosowanie umów PEE 3. Procedura udzielania zamówień Klient Decyzja o wykorzystaniu PEE Identyfikacja projektu Zebranie danych, negocjacje Zawarcie umowy Analiza wstępna Proponowane środki efektywności energ. Doradca Procedura zamówień Weryfikacja danych, procedura przetargowa Wdrożenie innych środków Wdrożenie nowej 14 instalacji Zarządzanie instalacją Gwarantowane funkcjonowanie Monitoring i weryfikacja oszczędności energii Firma usług energetycznych (ESCO) www.transparense.eu 14 3. Procedura udzielania zamówień Organizacja procedury udzielania zamówień W sektorze publicznym procedura zamówień musi być zgodna z krajowymi przepisami o zamówieniach publicznych (opierającymi się o dyrektywę 2004/18/WE w sprawie udzielania zamówień w sektorze publicznym) W sektorze prywatnym klienci nie mają obowiązku przestrzegania przepisów o zamówieniach publicznych, ale procedura zamówień zwykle obejmuje podobne etapy (w uproszczonej wersji) www.transparense.eu 15 3. Procedura udzielania zamówień Organizacja procedury udzielania zamówień w sektorze publicznym Umowa PEE jest kompleksowa i zwykle obejmuje trzy rodzaje umów o udzielenie zamówień publicznych: – umowa o dostawy – umowa o wykonanie robót budowlanych – umowa o usługi Zdecydowanie zaleca się korzystanie z usług doradcy PEE, gdyż kwestie energetyczne należy przeanalizować na poziomie specjalistycznym (ok. 60-70% wszystkich problemów z zamówieniami publicznymi obejmuje m.in. kwestie energetyczne) www.transparense.eu 16 3. Procedura udzielania zamówień Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (1) W przypadku zamówień dot. PEE powyżej wartości progowych stosuje się procedurę negocjacyjną z uprzednią publikacją ogłoszenia - z następujących względów: – poszczególne oferty mogą być dostosowane podczas negocjacji z oferentami w trakcie procedury udzielania zamówienia – zgodnie z dyrektywą w sprawie udzielania zamówień w sektorze publicznym takie rodzaj procedury może być stosowany wyłącznie w wyjątkowych przypadkach „ gdy charakter robót budowlanych, dostaw lub usług, lub też ryzyka związanego z nimi nie pozwala na ustalenie z góry całkowitej ceny“ – aktualne wartości progowe można sprawdzić w przepisach ozamówieniach publicznych Alternatywna procedura otwarta nie jest odpowiednia dla złożonych rozwiązań projektowych, charakterystycznych dla PEE, gdyż po złożeniu ofert nie ma możliwości negocjowania zakresu poszczególnych ofert www.transparense.eu 17 3. Procedura udzielania zamówień Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (2) Ogłoszenie o przetargu 5 - 10 firm ESCO Zgłoszenia firm ESCO Kwalifikacja wstępna Zaproszenie do składania ofert wstępnych Udostępnienie dokumentacji przetargowej Opracowanie i złożenie ofert wstępnych przez firmy 3 - 5 firm ESCO Ocena ofert wstępnych Wybór firm ESCO do dalszych negocjacji Negocjacje – specyfikacja ofertowa Zaproszenie do złożenia ofert ostatecznych 2 - 3 firm ESCO Wybrana firma ESCO Złożenie ofert ostatecznych Ocena ofert ostatecznych Zawarcie umowy o PEE Zakończenie umowy o PEE www.transparense.eu 18 3. Procedura udzielania zamówień Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (3) Ogłoszenie o przetargu – przy procedurze negocjacyjnej z publikacją ogłoszenia – zwykle w oficjalnym Biuletynie zamówień publicznych – przekazanie podstawowych informacji firmom ESCO Zgłoszenia i wstępna kwalifikacja firm ESCO – złożenie wniosku o udział w przetargu – Udowodnienie przez firmy ESCO spełnienia wymaganych kryteriów kwalifikacyjnych Zaproszenie do składania ofert wstępnych i publikacja dokumentacji przetargowej – Firmy ESCO spełniające wymagane kryteria kwalifikacyjne proszone są o złożenie ofert wstępnych i mogą odebrać dokumentację przetargową www.transparense.eu 19 3. Procedura udzielania zamówień Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (4) Ocena ofert wstępnych i wybór firm ESCO do dalszych negocjacji – na podstawie oceny ofert wstępnych wybiera się firmy ESCO odpowiednie do prowadzenia dalszych negocjacji Negocjacje z oferentami i zaproszenie do złożenia ofert ostatecznych – przynajmniej jedna runda negocjacji – zwykle prowadzi się 2-3 rundy – w każdej rundzie występuje nowa specyfikacja ofertowa – wykonawca jest proszony o podanie kolejnych nowych szczegółów rozwiązań przedstawionych w ofercie – są one ponownie oceniane w kolejnej rundzie – zaproszenie do złożenia ofert ostatecznych www.transparense.eu 20 3. Procedura udzielania zamówień Procedura negocjacyjna z publikacją ogłoszenia (5) Złożenie ofert ostatecznych Ocena ofert ostatecznych – zwycięzca przetargu (firma ESCO) proszona jest o przedstawienie ostatecznej wersji umowy o PEE (przyznanie zamówienia PEE) Podpisanie umowy PEE między firmą ESCO a klientem – po zatwierdzeniu ostatecznej wersji umowy PEE przez podmiot odpowiedzialny, np. radę miasta www.transparense.eu 21 3. Procedura udzielania zamówień Wstępna zgoda w sektorze publicznym W sektorze publicznym przed rozpoczęciem procedury udzielenia zamówienia wymagana jest wstępna zgoda odpowiedzialnego podmiotu publicznego: – jeżeli klientem jest samorząd lokalny (regionu, miasta lub gminy) to projekt PEE musi być przyjęty przez podmiot będący właścicielem obiektu, mimo że umowa może być zawierana przez inny podmiot prawny – Jeżeli klientem jest organ / organizacja państwowa to projekt PEE musi być przyjęty przez odpowiedzialny podmiot, zależnie od przepisów krajowych (np. w Czechach przez odpowiednie ministerstwo oraz w niektórych przypadkach również przez Ministerstwo Finansów) www.transparense.eu 22 3. Procedura udzielania zamówień Zawartość dokumentacji przetargowej – informacje ogólne Kluczowe wymagania – takie jak minimalny procent oszczędności kosztów energii / zużycia energii – specyfikacja obowiązkowych i/lub zalecanych środków w zakresie efektywności energetycznej – czy firma ESCO ma zapewnić finansowanie? – termin wygaśnięcia umowy PEE Formalne wymogi dotyczące przetargu Aspekty organizacyjne – zadania jakie powinny być przeprowadzone przez firmę ESCO oraz przez klienta Warunki umowy – Dokładna definicja stosunku umownego lub niezbędne podstawowe informacje www.transparense.eu 3. Procedura udzielania zamówień Zawartość dokumentacji przetargowej – budynki Aspekty techniczne – opis budynków – dane na temat energii (kopie faktur za zużycie co najmniej przez 1 rok, dane na temat zużycia energii – za min. 3 lata wstecz – podane w aspektach technicznych i finansowych) – metoda obliczeń bazowego zużycia energii – czas eksploatacji, lista urządzeń, wykorzystanie budynku, wymagania dotyczące klimatu wewnątrz pomieszczeń (temperatura, wentylacja itp.) – szczegółowy opis aktualnego stanu systemu energetycznego i zarządzania energią (audyt energetyczny itd.) www.transparense.eu 3. Procedura udzielania zamówień Kryteria oceny ofert Zwykle ocena na podstawie opłacalności ekonomicznej – ocena według kilku kryteriów (sposób oceny określony w dokumentacji przetargowej) W modelu gwarantowanych oszczędności trzeba zawrzeć wymóg gwarancji oszczędności – specyfikacja gwarantowanych oszczędności zarówno w postaci danych technicznych jak i finansowych (formularze i tabele w dokumentacji przetargowej) Określenie ilościowe oszczędności energii – przyszłe oszczędności trudno jest określić ilościowo; konieczne jest jasne określenie sposobu zapewnienia porównywalnych warunków w dokumentacji przetargowej Ocena technicznej jakości złożonych ofert – jakość i odpowiedniość kombinacji wszystkich środków PEE, finansowania, jakości gwarancji www.transparense.eu 25 3. Procedura udzielania zamówień Kryteria oceny – przykład Kryterium cząstkowe Waga kryterium Wielkość gwarantowanych oszczędności wszystkich form energii podczas okresu umownego (w jednostkach technicznych lub finansowych) 45% Cena ofertowa tj. łączna cena do zapłaty przez zamawiającego na rzecz wybranego oferenta podczas obowiązywania umowy 35% Jakość projektu technicznego i umowy 20% www.transparense.eu 26 3. Procedura udzielania zamówień Środki poprawy efektywności energ. (1) Dwa rodzaje działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej mogą być realizowane w budynkach – prace budowlane (izolacja, wymiana szyb) nie mogą być finansowane w ramach projektu PEE – środki technologiczne (modernizacja systemów energetycznych) optymalna większość środków technologicznych może być zwykle finansowana z przyszłych oszczędności energii, więc kwalifikuje się do projektów PEE Możliwe jest łączenie prac budowlanych i środków technologicznych w tym samym obiekcie, jednak część działań objętych PEE powinna być wydzielona w ramach oddzielnej procedury udzielania zamówień z powodu odmiennego podejścia do oceny ofert www.transparense.eu 3. Procedura udzielania zamówień Środki poprawy efektywności energ. (2) Najczęstsze środki oszczędności energii: – oszczędności w zakresie produkcji / dystrybucji / zużycia ciepła - poprzez modernizację systemów grzewczych i zarządzania energią (nowe kotły, nowy monitoring i system regulacji, minimalizacja strat na przesyle) – oszczędności energii elektrycznej uzyskane na zmianie prędkości pomp i pracy innych urządzeń z napędem elektrycznym – oszczędności energii elektrycznej dzięki modernizacji oświetlenia – wykorzystanie wtórnych / alternatywnych źródeł energii (ciepło odpadowe) Inne obszary oszczędności: – zużycie wody – pozostałe koszty eksploatacyjne (naprawy, konserwacja, przeglądy serwisowe, itp.) – koszty pracy (pracownicy obsługi urządzeń, konserwatorzy) www.transparense.eu 28 3. Procedura udzielania zamówień Metoda obliczenia wartości bazowych Wartości bazowe – to wartości referencyjne zużycia energii i kosztów eksploatacyjnych – wartości są korygowane o zmiany warunków pogodowych (stopniodni) Metoda obliczania bazowego zużycia energii – kluczowa część umowy PEE – potrzebna do odpowiedniej porównywalności poszczególnych złożonych ofert – używana do obliczania wartości bazowej przed realizacją projektu, zgodnie z przyjętą metodyką – wykorzystywana ponownie po realizacji projektu w zakresie poprawy efektywności energetycznej; oszczędności energii są określane poprzez porównanie wartości bazowej zużycia energii do uzyskanych oszczędności, według metodyki określonej w umowie PEE www.transparense.eu 3. Procedura udzielania zamówień Opracowanie i składanie ofert Dokumentacja przetargowa i inspekcja obiektu mogą powodować potrzebę zadawania przez oferentów wielu pytań, na które należy udzielić odpowiedzi Oferta musi zawierać określenie odpowiednich środków, ich oceny i obliczenia szacunkowych oszczędności Klient poszukuje optymalnej proporcji wielkości inwestycji do potencjalnych oszczędności (te elementy są ze sobą ściśle powiązane) Konieczne jest również, aby prawidłowo uwzględnić ryzyko przy ocenie stopy zwrotu inwestycji www.transparense.eu 30 3. Procedura udzielania zamówień Negocjacje z firmami ESCO Przedmiot negocjacji: – zakres i jakość projektowanych środków – zachowanie wymaganych parametrów środowiska wewnętrznego, przestrzeganie obowiązujących norm i przepisów, zgodność z istniejącym sprzętem – harmonogram działań – obliczenie gwarantowanych oszczędności w wartościach referencyjnych i cenach rzeczywistych – określenie premii dla wykonawcy i udziału podmiotu zamawiającego w przypadku uzyskania dodatkowych oszczędności – wymagania zamawiającego, wnioski o dostosowanie oferty Protokół z negocjacji - zapis wszystkich uzgodnionych ustaleń, powinien być dostarczony przez klienta każdej firmie ESCO www.transparense.eu 31 3. Procedura udzielania zamówień Projektowane środki – przykład 1 Uruchomienie jednostki kogeneracyjnej i związane z tym zmiany systemu energetycznego – Projekt umożliwił pełne wykorzystanie zainstalowanych jednostek kogeneracyjnych o mocy wystarczającej do zaspokojenia całkowitego zapotrzebowania na energię w szpitalu. Moc jednostek kogeneracyjnych (510 kWe) została dobrana tak, aby zaopatrzyć cały obiekt szpitalny z energię elektryczną (w tym nowy oddział ratunkowy). – Remont połączenia hydraulicznego pomiędzy kotłem a poszczególnymi węzłami cieplnymi, uniemożliwił spadki temperatury wody powrotnej, a tym samym zapewnił bezawaryjne działanie i większą efektywność źródła energii. www.transparense.eu 32 3. Procedura udzielania zamówień Projektowane środki – przykład 2 Remont wymienników ciepła Odejście od centralnego źródła pary i zastąpienie go źródłami lokalnymi – likwidacja niesprawnego centralnego źródła pary (kotłowania) i systemu dystrybucji pary na terenie całego obiektu szpitalnego – para technologiczna dla kuchni, do celów sterylizacji i nawilżania powietrza wytwarzana jest teraz w źródłach lokalnych w pobliżu punktu zużycia – instalacja nowych lokalnych źródeł pary: • kuchnia • sterylizacja • nawilżanie w urządzeniach klimatyzacyjnych www.transparense.eu 33 3. Procedura udzielania zamówień Projektowane środki – przykład 3 Indywidualne sterowanie temperaturą w pokojach (system komputerowy do indywidualnej regulacji temperatury w pomieszczeniach) zainstalowany w całym obiekcie szpitalnym Regulacja obwodów cieplnych i komunikacja z systemem sterowania komputerowego Podłączenie komputerowego systemu regulacji temperatury w pokojach do centralnej jednostki sterującej www.transparense.eu 34 3. Procedura udzielania zamówień Projektowane środki – przykład 4 Modernizacja pomieszczenia sterowni, w tym podłączenie do istniejącej kotłowni i systemu sterowania klimatyzacją Wprowadzenie systemu monitoringu – monitorowany jest maksymalny pobór energii elektrycznej co ¼ godziny Optymalizacja systemu chłodzenia w oddziale ratunkowym Modernizacja chłodziarek w kuchni Wykorzystanie ciepła odpadowego Środki w zakresie oszczędzania wody Środki w zakresie oszczędzania energii elektrycznej – wymiana źródeł światła na energooszczędne – system sterowania oświetleniem (tryb dzień / noc) www.transparense.eu 35 3. Procedura udzielania zamówień Przykład projektu PEE na terenie szpitala (1) Szpital Psychiatryczny w Igławie – Kraj: Czechy – Miasto: Igława – Podmiot finansujący: Ministerstwo Zdrowia – 29 budynków: budynki szpitalne, mieszkalne, socjalne, techniczne – 530 łóżek na 19 oddziałach: szpital dla 6 powiatów (regionów Wysoczyzna i Południowe Morawy) – 460 zatrudnionych: 340 osób personelu medycznego – Powierzchnia terenu 16 ha (park) www.transparense.eu 36 3. Procedura udzielania zamówień Przykład projektu PEE na terenie szpitala (2) Opis projektu – Kompleksowa obsługa w zakresie funkcjonowania obiektu oraz zarządzania systemem energetycznym – Wdrożenie działań energooszczędnych - zarówno technicznych jak i organizacyjnych – Inwestycje w środki energooszczędne w wysokości 1,2 miliona euro – Oszczędności gwarantowane w umowie - 2,4 mln euro w ciągu 8 lat – Projekt jest finansowany tylko z osiągniętych oszczędności – Usługa zarządzania energią są uwzględnione w umowie – Udział Szpitala Psychiatrycznego w Igławie w dodatkowych oszczędnościach – nadwyżki powyżej gwarantowanych 60% oszczędności www.transparense.eu 37 3. Procedura udzielania zamówień Przykład projektu PEE na terenie szpitala (3) Harmonogram – – – – – – – Zamieszczenia ogłoszenia w biuletynie Składanie zgłoszeń do przetargu Przekazanie dokumentacji przetargowej Termin składania ofert Negocjacje z oferentami (2 rundy) Podpisanie umowy Okres obowiązywania umowy 3 listopada 2008 1 grudnia 2008 styczeń 2009 10 lutego 2009 marzec i kwiecień 2009 maj 2009 czerw. 2009 – grudzień 2017 www.transparense.eu 38