(1). D brodĺwce (1 - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: BRODAWKA (stan na dzień: 11-10-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
BRODAWKA (54) sb f
o jasne, pierwsze a pochylone, końcowe jasne.
sg N brodåwka (15). ◊ G brodåwki (1). ◊ D brodåwce (1). ◊ A brodåwkę (1). ◊ pl N brodåwki
(13). ◊ G brodåwek (5). ◊ A brodåwki (17). ◊ I brodåwkami (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.
1. Guzowata narośl na skórze; kurzajka; pęcherz wodny na skórze; krosta, pryszcz, liszaj; verruca
Murm, Mymer1, BartBydg, Mącz, Calep, Cn; acrochordon Calep, Cn; tuber BartBydg, Mącz; ionthus,
myrmecium Calep; chalasion, thymion Cn; tumor BartBydg; papula Mącz (44) : Murm 74; Mymer1
40; verruca, brodawka, pąchyrz BartBydg 168b, 163b [2 r.]; Też gdi ſok czebulny zmieſzaſz zoliwą
á tim namażeſz brodawki ſpądza ie precż. FalZioł I 27c, I 49c [2 r.], 61c, 70a, IV 14d, 22b (13);
Yáko y ćyáło żywe zowyemy/ choćya ſye wnim brodawki/ álbo martwe koſtki/ álbo y vſchłe członki
nyektore náyduyą KromRozm III D5v, D4v; LubPs K3v; Tuber, Guzek/ wzdęcie/ brodawká. Mącz
467c, 276c, 485c [2 r.]; Brodawki théż ſą oſobliwym oſzpácenim płći człowieczey SienLek 136; tákiéż
brodawki pod ięzykiem/ co ié ſuchotámi zową: ma mu [koniowi] ié zerznąć/ y dác mu ſzynę żelázá
gryść SienLek 169, 20v, 135, 136 [5 r.], 136 żp, Sv; Oczko 13v; Acrochordon ‒ Brodąwka. Calep
19b; Ionthi ‒ Brodåwki na twarzi. Calep 561b, 685b, 1113b [2 r.].
Szeregi: »brodawka albo guz«: A gdy ſthim ſokiem zmieſzaſz oczet á pomażeſz brodawki albo guz
iaki chczęſz [!]/ roſpądza ie y traci FalZioł I 134c.
»brodawka albo krosta«: Muchomorká/ ieſt Bdłá wyſoka [...] białymi pſtroćinámi okrągłymi
iákoby brodawkámi álbo kroſtami oſádzona SienLek Y.
2. Sutek, brodawka piersiowa; papilla Murm, BartBydg, Mącz, Calep; mammula Cn (8) :
ROſpadliny vſt v dzieci/ [...] Bywaią dla twardoſci brodawek pierſi Mamcżynych. FalZioł V 40;
SienLek 112v; Papilla — Brodawka u pierſi. Calep 752b.
Zestawienie: »brodawka cyckowa, na cycku; cyckowa brodawka« (4 : 1): Murm 57; BartBydg 107;
Papilla, Brodawká ná cicku. Mącz 276b, 276c; Calep 752b.
3. Narośl na szyi u kóz; noellae, naeolae, papillae Mącz; verruca pensilis, lacinia, mamilla pensilis,
noneolae, noncollae, naevolae papillae, verrucula capri Cn (1) : Noelae seu Naeolae papillae ex faucibus
caprarum dependent, Brodawki álbo cicki ná gardźieli pod ſziyą kozóm wiſzące. Mącz 249a.
4. Wole, guz gruźliczy pod gardłem; struma Mącz (1) : Struma, Brodawká álbo purchawká pod
gárdłem/ wól też zową niektórzi. Mącz 422c.
Synonimy: 1. guz, guzek, krosta; 2. cycek; 4. wol.
BZ