L`Arche – jesteśmy razem Trolejbus nie, tramwaj tak

www.tunaramowice.pl
sierpień 2013 r nr 11
miesięcznik mieszkańców Naramowic
L’Arche – jesteśmy razem
Autorem zdjęcia jest pani Anita Lipiec
strona 5
Trolejbus nie, tramwaj tak
strona 6
q
q
q
q
q
q
zajęcia Montessori
logopedia i neurologopedia
rehabilitacja niemowląt
integracja sensoryczna
psycholog dziecięcy
dla rodziców – masaże, joga,
warsztaty
Pracujemy metodą Montessori już od 20 lat
Poznań, Wilczy Młyn
ul. Macieja Rataja 16
www.centrummontessori.pl
tel. 605 239 398
Pierwsza w Poznaniu placówka
powstała z myślą zarówno
o rodzicach jak i dzieciach.
Czynna w godzinach późno
popołudniowych oraz nocnych.
ZPT-ownia to miejsce kreatywne,
niebanalne z oryginalną, rzadko
spotykaną tematyką
warsztatów. Nastawione na
rozbudzenie w dziecku pasji
oraz chęci do zabawy.
Zapisy:
telefon kontaktowy: 505 030 685
e-mail: [email protected]
adres: ul. Franciszka Włada 4
(Sarmacka), Poznań
nasz fanpage na facebook:
www.facebook.com/ZptOwnia
Trwa Rekrutacja Zapraszamy
na Zajęcia Adaptacyjne!
Dzienna Opieka nad Małym Dzieckiem z Pełnym
Wyżywieniem, Pakiety Godzinowe - Klub 2 i 3 latka
B&B School ul. Błażeja 6G/43 (Naramowice, Poznań)
tel. +48 502 525 011
www.bbschool.pl, [email protected]
list od redakcji
list od rady osiedla
Szanowni Państwo!
Szanowni Państwo!
To już rok od pojawienia się „Tu Naramowice”. Cieszymy
się, że coraz częściej piszą Państwo do nas, podpowiadając
nowe tematy, dzieląc się problemami i komentując bieżące
wydarzenia w dzielnicy. Odbieramy również sygnały, że dzięki nam dowiadują się Państwo o instytucjach i działaniach,
o których nie mieli wcześniej pojęcia. Stopniowo poznajemy
się i integrujemy.
Wiemy, że podejmowanie wspólnych inicjatyw wymaga cierpliwości, czasu i wysiłku. Dlatego jesteśmy dumni z Rady
Osiedla, która nie ustaje w wysiłkach, aby na Naramowicach
mieszkało się wygodniej i ciekawiej. Do takich działań należy
ostatnia inicjatywa pani Anny Wachowskiej-Kucharskiej, która zaproponowała kino plenerowe w „Motylarni”. Na pierwszym wieczornym pokazie, podczas którego siedzieliśmy na
tarasie, popijając owocową herbatę i delektując się wonnym,
letnim powietrzem, zaprezentowano dwa filmy z cyklu „Tajemnice Poznania” – o schronie pod Wzgórzem Przemysła
i lądowisku Zeppelinów na Winogradach. W planach kolejne
emisje, na które w imieniu organizatorów zapraszamy!
Trud budowania wspólnoty podejmuje każdego dnia Fundacja L’Arche. Na całym świecie jest ponad 1.300 takich rodzinnych domów, a jeden z nich na Naramowicach… o tym, kim
są jego mieszkańcy – przeczytają Państwo na stronie piątej.
Ponadto, jako że rozpoczyna się rok szkolny, mamy porady
dla rodziców, a na stronie dziewiątej artykuł o nowej inwestycji na Naramowicach (ul. Dworska), która wkomponowała w swoją architekturę pozostałości pruskiego schronu dla
piechoty.
Dzięki wielu zabiegom udało się, w końcu, uzyskać środki na
modernizację ul. Jasna Rola. Państwa determinacja – wysyłanie maili, listów, składanie podpisów pod petycją – sprawiła,
że władze miasta podejmują konkretne działania. Przebudowa ulicy nie zadowala nas w pełni – dotyczy tylko odcinka
od ul. Naramowickiej do ul. Błażeja, jednak w obecnej sytuacji zdobycie każdych środków jest osiągnięciem. Niemniej
jednak ten sukces powinien być mobilizacją dla wszystkich –
w drodze do najważniejszego celu: przebudowy skrzyżowania ul. Naramowickiej i ul. Lechickiej oraz budowy linii tramwajowej do Naramowic (największe szanse na dofinansowanie z UE), następnie budowy ul. Nowej Naramowickiej.
Rada Osiedla Naramowice wraz ze stowarzyszeniami: „Projekt Poznań”, „My-Poznaniacy”, „Inwestycje dla Poznania”,
„Jasna Rola” „Sarmacka” podpisała apel, w którym domagamy się podjęcia zdecydowanych działań mających na
celu poprawę sytuacji komunikacyjnej na terenie północnego Poznania. Odpowiedź, którą otrzymaliśmy od władz, była
niekonkretna i wymijająca.
Wkrótce wybije dla nas godzina „0”, czyli nowe rozdanie
unijnych pieniędzy przeznaczonych głównie na projekty dotyczące transportu zbiorowego. Wydawało się, że możemy
być spokojni. Tramwaj do Naramowic zawsze miał być priorytetem. Tymczasem miasto wybrało projekt na przebudowę
Ronda Rataje. Nie posłuży to w pełni mieszkańcom, lecz prywatnemu inwestorowi – galerii handlowej CH ŁACINA. Czy
Poznań potrzebuje kolejnej galerii handlowej? Zdecydowanie NIE. Inwestor budujący galerię miał pokryć ponad 30%
kosztów tej inwestycji. Teraz dowiadujemy się, że nie przekaże na przebudowę Ronda Rataje żadnych środków.
Powinniśmy zadać sobie następujące pytanie: Czy miastu
wystarczy środków na wkład własny do programu unijnego
2014-2020, skoro władze chcą „wpompować” 167 milionów
w Rondo Rataje, aby dofinansować prywatną inwestycję
jaką jest CH „Łacina”?
Co możemy zrobić? Odpowiedź jest tylko jedna: głośno
krzyczeć! Ważne, aby mieszkańcy wysyłali maile oraz listy,
skarżąc się na sytuację na Naramowicach. Dzięki mobilizacji kilkudziesięciu osób, które wysyłały średnio jeden mail
w tygodniu, ul. Jasna Rola będzie wyasfaltowana. Czas na
podjęcie kolejnych konkretnych kroków.
z wyrazami szacunku,
Życzymy satysfakcjonującej lektury!
Zespół redakcyjny
NARAMKA
Telefon alarmowy (z komórki) . .................................................. 112
Pogotowie ratunkowe .................................................................. 999
Komisariat Policji Poznań – Północ
(os. Jana III Sobieskiego 115) ..................................... 61 841 46 11
Straż Miejska .......................................................... 986 (całą dobę)
Straż Pożarna .............................................................................. 998
Pogotowie energetyczne ............................................................. 991
Pogotowie gazowe . ..................................................................... 992
Centrum Informacji Medycznej ................ 94 94 lub 61 853 53 52
– informuje całą dobę o przychodniach, dyżurach, szpitalach, dyżurach szpitali i aptek, gabinetach lekarskich
Najdłużej czynny sklep spożywczy: Tesco, ul. Łużycka 112, otwarty 24h we wszystkie dni tygodnia
Najdłużej czynna poczta: os. Łokietka 102, pon. – pt. 8.00 – 20.00,
sob. 8.00 – 14.00
Szewc, kaletnik (punkt przyjęć) – naprawa obuwia, torebek, plecaków itp.: os. Łokietka 9a, tel. 698 870 251
Zdrowa żywność: ul. Naramowicka 176D, pon. – pt. 9.00 – 19.00,
sob. 10.00 – 14.00
BZ WBK S.A. 30 Oddział w Poznaniu, ul. Naramowicka 176, tel. 61
827 64 80, pon-pt: 11:00 – 18.00
Msze święte niedzielne w kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej od 1 września: 7.30, 10.00, 11.15, 12.30, 18.00, 19,15
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
Adam Szabelski
Przewodniczący Rady
Osiedla Naramowice
Anna Wachowska-Kucharska
Przewodnicząca Zarządu
Osiedla Naramowice
Adres do prezydenta Ryszarda Grobelnego:
[email protected]
Rada Osiedla Naramowice zaprasza na
KINO PLENEROWE w Motylarni 29 sierpnia
o godz. 21.00. Pokażemy kolejne odcinki
z cyklu: TAJEMNICE POZNANIA.
3
aktualności rady osiedla
y APEL DO PREZYDENTA W SPRAWIE PROBLEMÓW
KOMUNIKACYJNYCH PÓŁNOCNEJ CZĘŚCI POZNANIA
24 lipca Rada Osiedla Naramowice, Stowarzyszenia:
„Projekt Poznań”, „My Poznaniacy”, „Inwestycje dla Poznania”, „Jasna Rola”, „Sarmacka” podpisały wspólny
apel do Prezydenta Miasta Poznania. Organizacje domagały się podjęcia zdecydowanych działań w celu rozpoczęcia tak wyczekiwanych inwestycji, jak przebudowa
skrzyżowania ul. Lechicka-ul. Naramowicka, budowa
tramwaju do Naramowic i ul. Nowej Naramowickiej oraz
analizy propozycji „Projektu Poznań” dotyczącego uruchomienia szynobusu na północnej obwodnicy kolejowej.
y WIELKA PRZEBUDOWA UL. JASNA ROLA I UL. BŁAŻEJA
Dzięki wspólnym wysiłkom Rady Osiedla Naramowice,
Stowarzyszenia „Jasna Rola”, mieszkańców osiedla, oraz
pomocy Zarządu Dróg Miejskich we wrześniu rozpocznie
się przebudowa ul. Jasna Rola i modernizacja ul. Błażeja. 158 tys. (ok. połowy naszego rocznego budżetu) na
ul. Błażeja przekazała Rada Osiedla Naramowice. 500
tys. wygospodarował Zarząd Dróg Miejskich na ul. Jasna Rola. Prace będą polegały na wylaniu asfaltu na ul.
Jasna Rola (niestety na razie tylko od ul. Naramowickiej
do ul. Błażeja), utwardzeniu pobocza, ustawieniu dwunastu progów zwalniających i nowego oznakowania. Na
ul. Błażeja powstaną: cztery progi zwalniające, chodnik
i nowe oznakowanie. Prace powinny zakończyć się jeszcze w tym roku. Projekty są do wglądu na facebooku Rady
Osiedla Naramowice.
y KINO PLENEROWE NA NARAMOWICACH
Dzięki pani Annie Wachowskiej-Kucharskiej Przewodniczącej Zarządu Osiedla Naramowice oraz pomocy WTK
i epoznan.pl udało się uruchomić kino plenerowe w „Motylarni” (ul. Bogusza 2). Kolejny seans odbędzie się 29.08.
o godzinie 21.00 (cykl TAJEMNICE POZNANIA).
y MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO „JASNA ROLA”
Dzięki Radzie Osiedla wywołano miejscowy plan zagospodarowania „Jasna Rola”. Obecnie trwają prace nad
projektem. Rada Osiedla złożyła do niego wnioski m.in.
o zachowanie jak największej ilości zieleni w tym rejonie,
a także przekształcenie terenu pomiędzy Żurawińcem, ul.
Jasna Rola, a os. Władysława Łokietka w tereny rekreacyjne (place zabaw, wybiegi dla psów, siłownia zewnętrzna).
y NOWE OGRÓDKI DZIAŁKOWE W NARAMOWICACH?
Urząd Miasta Poznania zaproponował, aby w rejonie
ul. Czarnucha powstały nowe ogródki działkowe. Rada
Osiedla Naramowice zgodziła się pod warunkiem modernizacji ul. Rubież i ul. Czarnucha oraz budowy chodnika w tym rejonie. Rozmowy trwają.
y NOWE WIATY NA PRZYSTANKACH AUTOBUSOWYCH
Ze środków Rady Osiedla Naramowice ZTM postawił
kilka nowych wiat. Między innymi: na przystankach „Rubież”, „Naramowice”, „Wilczy Młyn”.
sprawy osiedla
Karpia ledwo dycha
Karpia to niewielka ulica, blisko Lechickiej. Niby ma to szczęście, że jest objęta planem miejscowym, który powinien zapobiegać chaosowi przestrzennemu. Jednak zwiększająca się
liczba mieszkańców oraz zlokalizowane przy ul. Karpia zakłady przemysłowe i hurtownie powodują, że coraz trudniej się
po niej poruszać – nie tylko samochodom, ale także pieszym
czy rowerzystom. Obecnie tworzą się korki przy wjeździe na
ul. Naramowicką, samochody ciężarowe blokują nieraz ruch,
nie zważając ani na rowerzystów, ani na pieszych. W nawierzchni powstają dziury. Jedyną alternatywą dla mieszkańców pozostaje ulica Dworska. Dwa lata temu Rada Osiedla
wraz z mieszkańcami (z ich inicjatywy) podjęła działania, by
coś zmienić. Rozpoczęliśmy rozmowy z urzędnikami. Długo
dyskutowaliśmy nad rozwiązaniami, spotykając się z przedstawicielami Zarządu Dróg Miejskich i z zastępcą prezydenta miasta Mirosławem Kruszyńskim. Współpracowali z nami
również dwaj poznańscy radni miejscy. Udało się nam wypracować wspólne rozwiązanie, w ramach projektowanego węzła Naramowicka/Lechicka, w postaci ronda od ul. Dworskiej.
Zostanie do niego włączona ulica serwisowa od III ramy jako
równoległa do Karpia, na południe od niej, tak by łączyły się
one w pewnym momencie, bliżej Warty. Kwestią dyskusyjną
pozostaje ostatni odcinek ulicy, ponieważ miałaby ona przebiegać tam, gdzie dziś jest staw. Na jego szczególne walory
przyrodnicze zwracają uwagę ekolodzy. Miałby on zostać częściowo zasypany, a po utworzonej grobli przebiegałaby jezdnia. Takie rozwiązania satysfakcjonowałyby nas i z pewnością
są dobrym kompromisem.
Oczywiście w dalszej perspektywie – ulicy Karpia pomoże
budowa tramwaju przez ulicę Sielawy. Do tego jednak także daleka droga. Ostatnio pojawiły się nowe problemy. Na
kolejnej działce, znów zgodnie z planem miejscowym, rozpoczęła się w lipcu budowa nowego osiedla mieszkaniowego.
Inwestor otrzymał dostęp do drogi publicznej i połączy swoje
osiedle z ul. Karpia. Liczba mieszkań w tej jednej tylko inwestycji wyniesie 375 lokali. Ponadto zostanie oddany do użytku
budowany właśnie blok z prawie 90-cioma mieszkaniami.
Mamy więc tak naprawdę w tym miejscu problem z wadliwym planem miejscowym, który nijak nie rozwiązuje narastających bolączek.
Dołącza do nich także budowa marketu przy ul. Dworskiej (pomiędzy Dworską, Lechicką a Naramowicką), którego inwestor
chciał otrzymać dostęp bezpośrednio do węzła Lechicka/Naramowicka. ZDM odmówił, ponieważ jest tam plan miejscowy i nie ma takiej potrzeby – ale to powoduje, że klienci będą
korzystać także z Dworskiej. Wybudowano tam ostatnio hotel
i biurowiec. Ta inwestycja może się w przyszłości co prawda
stać atrakcją Naramowic, ale sytuacja z perspektywy mieszkańców jest niestety zła i wciąż nie widać szans na szybką
realizację przyjętego kompromisu.
y NOWA SIŁOWNIA ZEWNĘTRZNA NA WILCZYM MŁYNIE
Ze środków Rady Osiedla na placu rekreacyjnym za ul.
Związku Walki Zbrojnej postawiono siłownię zewnętrzną
i dostawiono jedną huśtawkę do placu zabaw. Zapraszamy!
4
Michał Kucharski
członek RO Naramowice
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
na Naramowicach
W słabości jest siła (cz. 1)
W bezlitośnie skwarne, sierpniowe popołudnie jedziemy na
skraj Naramowic. Między „Intermarche” a lasem, w willowym klinie, stoi spory, piętrowy budynek. Mieści się tu dom
Fundacji L’ Arche (nazywanej w Polsce wcześniej Arką),
w którym rodzinę tworzą osoby z niepełnosprawnością intelektualną oraz żyjący razem z nimi asystenci.
Wchodzimy do niewielkiego pokoju biurowego, witając się
z panią Katarzyną Szubielską – dyrektorką oraz Panem Maciejem Bajonem – jednym z asystentów.
– Obecnie istnieje 137 Wspólnot L’Arche w 35 krajach. Jesteście w Indiach, Kanadzie… i tu na Naramowicach. Chyba
niewielu mieszkańców o Was wie – zagajamy.
To dobrze i niedobrze, że nie wiedzą – odpowiada z namysłem pani Kasia - bo to, o co nam chodzi, to wtopić się w środowisko lokalne, a nie wyróżniać. Z drugiej strony robimy
tutaj ileś fajnych rzeczy, więc warto się pokazać i być jakoś
zauważonym. Nasze zadanie to dostrzeżenie osób z niepełnosprawnością intelektualną. Przekonujemy, że to są pełne,
kompletne osoby, mające swoje dary i swoje potrzeby.
Jean – oficer marynarki, doktor filozofii i założyciel L’Arche
Naszym założycielem jest Jean Vanier – zaczyna opowiadać
pani Kasia. – Kanadyjczyk. Jego ojciec był gubernatorem
Kanady. Jean został oficerem marynarki wojennej. I w wieku
24 lat, kiedy już coś tam osiągnął, stwierdził, że to nie jest
droga, którą chce iść, że to, co robi, nie daje mu radości ani
poczucia sensu życia. Wtedy spotkał dominikanina, ojca Tomasza Philippe. Było to przełomowe wydarzenie w jego życiu. Ojciec Philippe wyjechał do Europy, gdzie został kapelanem zakładu psychiatrycznego w Trosly (Francja). W latach
60-tych XX w. zakłady psychiatryczne różniły się od dzisiejszych. Umieszczano tam nie tylko osoby chore psychicznie,
ale również z niepełnosprawnością intelektualną. Nie rozróżniano tego specjalnie. A przecież niepełnosprawność intelektualna nie jest chorobą psychiczną!
Jean był przerażony nieludzkim sposobem traktowania osób
z taką niepełnosprawnością. Głęboko go to poruszyło. I postanowił to zmienić. Kupił jeden z domów w Trosly i zabrał
z zakładu trzy osoby, które z nim zamieszkały, ale szybko
okazało się , że nie każdy może żyć w warunkach otwartych.
Jeden z mężczyzn musiał wrócić do zakładu. Na takich porażkach kształtowała się wspólnota.
Od samego początku Vanier miał grono przyjaciół, którzy
w swoich środowiskach zakładali kolejne domy. Arka wyrosła na gruncie katolickim, ale ten wzór może zaistnieć
w każdej kulturze, niezależnie od wyznawanej religii.
Myślałem, że będę wszystkich kochał … opowiada Maciej
Bycie w Arce to oddzielny rozdział – poznanie tych osób, ich
słabości, swoich słabości, zetknięcie się z czymś, o czym nie
miałem pojęcia. Myślałem, że kiedy zostanę asystentem, to
od pierwszego września będę wszystkich kochał i szanował.
Będziemy się przytulali do siebie i uśmiechali. To okazało
się kompletną bzdurą – już na drugi dzień chciałem wyjść
z krzykiem, bo ktoś, kto nie może pić kawy pił już czwarty
kubek i mnie nie słuchał. Niesamowita nauka cierpliwości
i miłości do drugiego człowieka. Nie ma być tak, że oczekuje
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
się posłuszeństwa, bo każdy ma prawo decydować o swoim
życiu. Ja jestem po to, żeby proponować inne rozwiązanie.
Myślałem, że jestem opiekunem tych ludzi, a okazało się, że
tak naprawdę, oni opiekują się mną. Ja mogę podać im tabletkę, pomóc przy robieniu obiadu, a oni pokazują mi, Macieju, jesteś biednym i słabym człowiekiem. Moja słabość,
o której nie wiedziałem nawet, że istnieje, tutaj zaczęła wychodzić. I zaakceptowałem to, że nie jestem idealny. Bo oni
to akceptują. Na wejście usłyszałem: „O, jesteś piękny!” A ja
na wejście myślałem – „Co ty możesz mi dać?” Kiedy opowiadam o życiu tutaj komuś z zewnątrz, to na ogół po prostu
mówię, że jest fajnie. I tyle. Bo tej rzeczywistości nie da się
opowiedzieć w jednym zdaniu.
Gdybym był ministrem, to każdego ucznia wysłałbym tu na
wakacje, żeby zobaczył, że to, co dziś świat proponuje, często jest bzdurą, kłamstwem. W przeciwieństwie do tego, co
nam się wmawia i pokazuje, to właśnie w słabości jest siła.
I w mojej słabości jest również siła, kiedy akceptuję to, czego
nie potrafię w sobie zmienić. I tego, że nie jestem cierpliwy
i tego, że oni mnie nie słuchają. Mogę reagować albo z miłością, do siebie i do niego, albo mogę się denerwować. I częściej się jednak denerwuję! Ale to tylko świadczy, że jeszcze
długa droga przede mną. Jak by mi tak wszystko się udawało, to bym wpadł w pychę i egocentryzm i wszystkich tutaj
ustawiał. A tak to nie jestem w stanie. I dobrze. Muszę pamiętać, że ten drugi ma takie samo prawo – też się złościć na
mnie, być rozczarowany swoim życiem, ma prawo wymagać
ode mnie partnerskiego traktowania. Np. Artur czuje misję
pomagania, pozmywa sam z siebie, pozamiata. Ale też chce
się czuć w gronie mężczyzn. Pragnie z nami siedzieć i być
częścią tego grona. Każda z tych osób była jakoś inaczej wychowywana i każda ma swoją osobowość… Kiedy przychodzą nowi asystenci i mówią, jak tu jest pięknie i jak cudownie,
to ja mówię: „Uhm, podoba się? To się cieszę.” Chociaż kiedyś od razu ostrzegałem, że szybko zmienią zdanie. Często
po dwóch miesiącach odchodzą i to jest normalne. Ja przecież sam dojrzewałem rok do tego, żeby być asystentem i tu
zamieszkać. Arka – to jest prawdziwe życie i na pewno jest
w nim piękno, ale nie polukrowane. Jean Vanier też musiał
czasem powiedzieć: „Nie udało się, nie wyszło, jak chciałem.”
dokończenie na str. 10 V
5
na Naramowicach lat temu ...
sprawy osiedla
Zapomniany dziedzic
Trolejbus nie, tramwaj tak
Kim był Jakób Moraczewski herbu Cholewa? Dziedzicem,
właścicielem dóbr w Naramowicach, Lednogórze pod Pobiedziskami oraz Zielątkowie pod Obornikami. Moja fascynacja
jego osobą zaczęła się w czasie przygotowań do obchodów
180-lecia SP60.
Urodził się w 1784 r. w Zembowie pod Lwówkiem, gdzie jego
ojciec, Kazimierz Moraczewski, był komornikiem granicznym
i dzierżawcą. Do przodków rodziny Moraczewskich należał
Henryk V Żelazny Piast, książę żagański i głogowski.
Jakób Moraczewski reprezentował zalety, które my – Wielkopolanie, szczególnie cenimy: był człowiekiem skromnym,
roztropnym, oszczędnym, taktownym i pracowitym. Pomnażał swe mienie, mając na względzie nie tylko siebie i rodzinę,
lecz także dobro współobywateli i mieszkańców. Utrzymanie
ziemi w polskich rękach uważał (jak wielu wtedy) za obowiązek, bo widział w niej gwarancję narodowej siły.
Pochłaniała go praca, ale potrafił znaleźć czas na dobrą literaturę i rozwijanie naukowych zainteresowań. Kiedy w 1857
roku powstało Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, był
jednym z pierwszych, którzy się do niego zgłosili i je wspierali. Umarł bezdzietnie w Naramowicach 31 sierpnia 1862 r.
Jest pochowany na cmentarzu zasłużonych Wielkopolan na
Wzgórzu Św. Wojciecha.
W swym testamencie zapisał 1000 talarów na budowę nowej
szkoły w Naramowicach. Szanując wolę zmarłego, inwestycję wsparł dodatkowymi 500 talarami kolejny dziedzic – Benedykt Moraczewski.
Budynek ten stoi do dzisiaj przy rondzie na zbiegu ulic Jasna
Rola/ Rubież / Czarnucha. Rzućmy na niego okiem, kiedy wybierzemy się na spacer. W tej chwili wspólnymi staraniami
planujemy uczcić pamięć Jakóba Moraczewskiego, dobrodzieja Naramowic, nazywając jego imieniem to właśnie rondo nieopodal dawnej szkoły, która dzięki niemu powstała.
Władze miasta Poznania coraz częściej przebąkują o budowie Nowej Naramowickiej z pasem pod trolejbus lub autobus
elektryczny. Pomysł jest absurdalny i budzi nasz sprzeciw, bo
nie ma nic wspólnego z poprawą jakości przemieszczania
się na Naramowicach. Poznaliśmy tylko jeden argument „za”
– „bo budowa trolejbusu jest tańsza niż linii tramwajowej”.
Władze miasta zdają się nie brać pod uwagę kosztów eksploatacji, budowy specjalnej zajezdni, organizacji całkiem
nowych służb, szkolenia kierowców, nowych serwisantów
i nowej infrastruktury technicznej.
Żeby trolejbus jechał swobodnie, trzeba na całej trasie wydzielić mu jeden pas ruchu. Pytanie, jak władze miasta mają
zamiar to zrobić, bo jeśli tak jak na Dąbrowskiego, to możemy się pożegnać z szybką komunikacją. Inna wadą tego
rozwiązania jest liczba pasażerów. W tramwajach może
podróżować więcej osób. Ponadto mamy już przeznaczoną
dla nich infrastrukturę. Tramwaje zapewniają także większy
komfort jazdy i są niezależne od korków.
Czy władze znów myślą swoimi kategoriami, opartymi na
wiedzy sprzed kilkudziesięciu lat? Obawiamy się sytuacji,
w której za zdobyte dofinansowanie z UE, kupujemy trolejbusy (np. Solaris), a po 5 latach, kiedy mija okres karencji
środków unijnych, sprzedajemy je, złomujemy trakcję, sprzedajemy zajezdnie i w ten sposób robimy dwie nitki jezdni
na Nowej Naramowickiej. Takie działanie byłoby czystą paranoją. Po co nam jedna linia czegoś, czego nie budujemy
w innych częściach miasta? Jaki sens wydawać pieniądze na
budowaną od podstaw infrastrukturę? Najważniejszym argumentem za tramwajem jest większa dostępność środków
unijnych. Unia dofinansowuje przede wszystkim transport
szynowy – ekologiczny, wydajniejszy i łatwiejszy do połączenia systemem park&ride. Tramwaj z tym systemem to także
dodatkowy atut jeśli chodzi o środki unijne, bo znaczenie
mają projekty ponadlokalne. A takie rozwiązanie służyłoby
także podpoznańskim gminom. Linię tramwajową można
także przedłużać do kolejnych dzielnic Poznania zgodnie
z zapotrzebowaniem. Mamy tabor, motorniczych, niezbędną
infrastrukturę, w tym także największą zajezdnię w Europie.
Dlaczego budować coś od podstaw? I ryzykować mniejsze
szanse na zdobycie funduszy? Propozycje władz zaskakują.
Maciej Stachowiak
PS Jednym ze znanych potomków rodu był – Jędrzej Moraczewski, działacz polityczny i premier Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1918-1919. Tak więc zasługi rodziny Moraczewskich dla kraju były rozliczne.
Michał Kucharski
Radny Osiedla Naramowice
Redakcja: „Tu Naramowice”, www.tunaramowice.pl
Redaktor naczelna: Renata Zychla.
Wydawca: Beata Kowalik, ul. Promienista 43/2, 60-276 Poznań
tel. 691 116 481, e-mail: [email protected]
Biuro ogłoszeń i reklamy: tel. 691 116 481
Skład: REplus.pl, ul. Krokusowa 15, 63-004 Tulce, tel. 695 66 20 40
Druk: www.printadvisor.pl, tel. 600 305 157
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam
i ogłoszeń. Zastrzega sobie prawo do skracania nadesłanych
tekstów.
Dwór w Naramowicach
6
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
ANGIELSKI PRYWATNIE
mgr Maria E. Lichota
nauka języka i umiejętności komunikacyjnych poprzez konwersacje
prywatne lekcje dopasowane do indywidualnych potrzeb
dorosłych, dzieci oraz seniorów,
kurs uwzględniający stopień zaawansowania oraz zainteresowania ucznia,
program dla przedstawicieli różnych grup zawodowych:
angielski dla informatyków, lekarzy, sportowców, inżynierów,
prawników, biznesmenów oraz innych.
www.angielski-prywatnie.pl
tel. 609 583 590
Naramowice, ul. Juranda 9/2, 61-608 Poznań
AUTOMYJNIA
RĘCZNA
ul. NARAMOWICKA 166
Profesjonalne mycie
i kosmetyka samochodów
osobowych i dostawczych
pn-sob 8-20 nd 9-17
tel. 513 304 287
t OKNA Z PCW, ROLETY
ZEWNĘTRZNE
t OKNA DACHOWE, ROLETY,
MARKIZY, SCHODY STRYCHOWE
t PUSTAKI SZKLANE, ELEMENTY
MONTAŻOWE, KLEJE
t CEMENT EKSPERT W CIĄGŁEJ
SPRZEDAŻY
t INNE MATERIAŁY BUDOWLANE
ul. Gnieźnieńska 72
62-006 Bogucin
tel. 61 826 38 35/36
tel./fax 61 826 38 37
pn.-pt. 8-16
[email protected]
www.pakos.poznan.pl
USŁUGI
tel. 608 815 836
SPRZEDAM
meble dziecięce
Orchidea Bordo firmy
Meblik.
tel. 608 798 833
lek. med. Alfred Hess
os. Przyjaźni 21 N /144
(obok kliniki weterynaryjnej, sklepu NETTO,
vis a vis galerii Pestka), przyjmuje codziennie
od poniedziałku do soboty włącznie
od godz. 8.00, a w środy od 8.00 do 20.00
BRIX
Firma z długoletnią tradycją
działająca w Wielkopolsce
wykonuje prace budowlane:
Rejestracja tel. 61 823 01 63,
kom. 601 81 99 26
q ocieplenie budynków i dachów
q tynkowanie zewnętrzne
i wewnętrzne
q malowanie elewacji
q prace dekarskie
Leczenie: trądziku, łuszczycy, grzybicy, alergii,
chorób skóry, włosów i paznokci, chorób
przenoszonych drogą płciową
Usuwanie: kurzajek, brodawek, kłykcin, włókniaków,
naczyniaków, mięczaków zakaźnych itp.
os. Wilczy Młyn
ul. Macieja Rataja 54
tel. 502 60 92 76
tel. 61 82 08 600
LARYNGOLOG
REMONTOWO-BUDOWLANE
q KOMPLEKSOWE REMONTY
ŁAZIENEK I MIESZKAŃ
q MALOWANIE, TAPETOWANIE
q UKŁADANIE PŁYTEK, PANELI
DERMATOLOG
Dr n. med. Dorota Miętkiewska-Leszniewska
od 9.00 do 22.00, od pon. do niedz.
SKUP I SPRZEDAŻ WALUT
OTWARTE 7 dni w tygodniu
tel. 61 65 22 888
tel. 607 322 323
ul. Obornicka 85
Suchy Las
Galeria
Sucholeska
www.kantor-pecunia.pl
os. Przyjaźni 142, Poznań, tel. 606 336 975
Leczenie chrapania, płukanie uszu, przedmuchiwanie trąbek słuchowych, przecinanie wędzidełka
języka i warg, ablacja błony śluzowej nosa (w krwawieniach z nosa), plastyka małżowin nosowych,
plastyka podniebienia, wyłuszczanie kaszaka i włókniaka, operacje migdałków, nosa i zatok.
Szkoła jazdy
Przewozy
autokarowe
ul. Naramowicka 239, Poznań
tel. 504 220 220, 508 220 220
www.formulal.com.pl
Maciej Dyks
mediator
www.mediacje-dyks.pl
tel. 600 752 808
poradnik
Wybierając szkołę tańca…
Rozmawiamy z panią prof. Beatą Książkiewicz – wieloletnim
pedagogiem, założycielką i dyrektorem Szkoły Tańca i Baletu „Fouette” (na Naramowicach)
Pani Profesor, znamy nastolatkę, która na kursie tańca
współczesnego nie tylko nabawiła się kontuzji, ale wręcz
znienawidziła taniec.
BK: Rodzice z rozwagą i starannością wybierają swojemu
dziecku szkołę czy przedszkole. Sprawdzają też szkoły językowe, zanim zapiszą tam swoje skarby, ale już nauka tańca
nie wydaje się im warta głębszego namysłu. Tymczasem oddając dziecko w przypadkowe ręce, można naprawdę niechcący wyrządzić mu krzywdę. Często rodzic do końca nie
wie, kto będzie prowadził zajęcia z dzieckiem. I czy legitymuje się odpowiednim przygotowaniem i wykształceniem pedagogicznym. Jeśli go nie ma, konsekwencją źle prowadzonych
zajęć mogą być urazy psychiczne oraz fizyczne – kontuzje,
wypadanie dysków, rzepek. Za chwilę niektóre szkoły tańca
przestaną istnieć, bo korzystały tylko z momentu popularności, który chciały maksymalnie wykorzystać. Bez tradycji,
dążeń, planów. Z tym, że takie szkoły są chwilowe, a już wyrządzone przez nie szkody - trwałe.
O co powinni zadbać rodzice, zapisując swoje dziecko na
zajęcia taneczne?
BK: Przede wszystkim powinni sprawdzić, kto bezpośrednio
będzie miał kontakt z dzieckiem. Czy zna metodykę pracy
z dziećmi. Upewnić się co do wykształcenia tej osoby. Każdy
rodzic ma do tego prawo. Pięknie wydrukowane ulotki o sukcesach pomijają kwestię przygotowania pedagogicznego.
A przecież świetny tancerz może być kiepskim pedagogiem.
Wykształcenie pedagogiczne nauczyciela naszego dziecka
to wymóg podstawowy.
Czego można oczekiwać, zapisując dzieci na lekcje tańca
w profesjonalnej szkole?
BK: Przede wszystkim wszechstronnego rozwoju. Korzyści są
oczywiste: po pierwsze wzmacnia się cały gorset mięśniowy
– to ważne zwłaszcza na etapie, kiedy dzieci bardzo szybko rosną i rozwijają się. Po drugie: taniec udoskonala, rozwija uczucia wyższe, bo jest kontaktem ze Sztuką, muzyką
poważną, spektaklami. Po trzecie: rozwija się i wzbogaca
osobowość. My, zgodnie z naszym autorskim programem,
od pierwszej lekcji działamy na wyobraźnię dzieci w zaplanowany i określony sposób. Rozwój poprzez sztukę wzbogaca i uwrażliwia, umuzykalnia, sprzyja kreatywności… To są
nieocenione rzeczy. Czasami przychodzi do nas dziecko nieśmiałe, zgarbione, zamknięte. Tutaj dajemy mu możliwość
otwarcia i spełnienia się. Dzieci stają się odważniejsze, nie
boją się wystąpień publicznych, stają się bardziej przebojowe, przełamują swoje lęki i niepewność. To pomaga w życiu.
Często rodzice myślą, że aby można było zapisać dziecko
do szkoły tańca, powinno ono mieć odpowiednią sylwetkę.
BK: Nie można absolutnie ulegać stereotypowi, że do szkoły
tańca nadają się tylko dzieci szczupłe i filigranowe. Po 30 latach praktyki mówię to z całą pewnością. Często pulchniutkie dzieci mają miękkie stawy i są bardzo elastyczne. A ich
wewnętrzne walory – zapał, pracowitość, energia – nie od-
8
biegają przecież w żaden sposób od dzieci szczupłych. Dzieci się rozwijają, rosną, a pod wpływem tańca sylwetka się
kształtuje. Mają więc szansę na to, by zostać dobrymi tancerkami i atrakcyjnymi kobietami o pięknej postawie.
Więcej znajdą Państwo na www.tunaramowice.pl
1997-2013
Szkoła Tańca i Baletu „Fouetté” w tym roku
obchodzi 16-lecie swojej działalności.
Jej założycielką jest Beata Książkiewicz, profesor
nadzwyczajny Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka
Chopina, pedagog, choreograf i teoretyk tańca.
Szkoła „Fouetté” zatrudnia wyłącznie profesjonalnych
pedagogów, prowadzących zajęcia dla dzieci,
młodzieży i dorosłych.
„Fouetté” to również fundacja popularyzująca sztukę
tańca i baletu wśród młodego pokolenia, a także
organizator spektakli oraz międzynarodowych
wymian i festiwali.
Szkoła Tańca i Baletu „Fouetté”
ul. Mołdawska 22, 61-614 Poznań
tel. 61 825 66 32, 605 212 555
offi[email protected] www.fouette.pl
Idea ZPT-owni ...
... jest odpowiedzią na potrzeby relaksu oraz czasu wolnego zmęczonych rodziców – zabieganych mam i przepracowanych tatusiów. Jeśli zatem istnieje potrzeba profesjonalnej opieki dla dziecka, bo trzeba zrobić zakupy, chciałoby
się pójść do kina albo wyjechać na imprezę, to zapraszamy
(dzieci można zostawić nawet na noc).
ZPT-ownia to nie przechowalnia. U nas dzieci się nie nudzą.
Codziennie prowadzimy cykl zajęć artystyczno-technicznych.
Po troszku przygotowujemy małych ludzików do radzenia
sobie w dorosłym życiu. Szyjemy na maszynie, gotujemy,
pieczemy, zamieniamy stare w nowe (recykling), wyklejamy,
malujemy, rysujemy, projektujemy, wycinamy formy z drewna. Chłopcy mają zajęcia z instruktorem, który pokaże im, jak
radzić sobie z domowymi usterkami. Posiadamy dwie sale
instruktażowe, sypialnie oraz łazienkę dla dzieci. Wszystko
zaprojektowane tak, aby dziecko nie zrobiło sobie krzywdy.
Pracujemy w godzinach: pn-pt: 17.00-9.00 rano, sob-nd:
15.00-9.00 rano.
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
poradnik
na Naramowicach
Gdy dziecko ma trudności
Schron, który ożył
Rośnie liczba dzieci mających trudności w wielu obszarach
związanych z uczeniem się. Są to:
1. Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu:
q dysleksja – specyficzne trudności w uczeniu się czytania, którym często towarzyszą trudności w opanowaniu
poprawnej pisowni,
q dysortografia – problemy z opanowaniem poprawnej
pisowni (w tym błędy ortograficzne), które współwystępują z trudnościami w czytaniu lub występują samodzielnie,
q dysgrafia – specyficzne trudności w opanowaniu właściwego poziomu graficznego pisma, w pisemnej komunikacji – np. tworzeniu tekstu wypracowania.
2. Dyskalkulia – dotyczy problemów z matematyką
3. Inne: wiążą się np. z czytaniem nut, opanowywaniem
układów ruchowych, czy posługiwaniem się mapą.
Nie wszyscy mieszkańcy Naramowic wiedzą, że całkiem niedaleko, przy ulicy Dworskiej, w odległości wprost idealnej
na poranny jogging lub spacer z psem – znajduje się piękny,
zabytkowy, dziewiętnastowieczny schron, będący częścią
poznańskich fortyfikacji.
Powstał on w latach 1887-1888 – i w założeniu mieścił kompanię piechoty czyli 250 żołnierzy. W praktyce jednak sześć
pomieszczeń obiektu (o wymiarach 7,5 x 4 m i wysokości
2,5-3 m), mogło pomieścić więcej, bo aż po 50 osób w każdej z komnat. W razie potrzeby schronienie znalazłoby więc
300 obrońców miasta. Konstrukcja schronów była ceglana,
wzmocniona warstwą amortyzacyjną piasku i warstwą betonu wymieszanego z tłuczniem kamiennym.
Pierwotny zamysł
– Inżynierowie wojskowi zakładali, że ogień artylerii z fortów
stworzy barierę, której piechota nie będzie mogła sforsować,
ale bardzo szybko musieli swój pogląd zrewidować. Powstała więc koncepcja zakładająca budowę pozycji polowych
piechoty między fortami. Piechota jednak byłaby narażona
na ogień z fortów oraz na ogień z baterii oblężniczych przeciwnika. Należało stworzyć dla niej miejsca – kryjówki, gdzie
żołnierze bezpiecznie mogliby przeczekać nawałę ogniową,
opatrywać rannych, wysuszyć rzeczy, zjeść ciepły posiłek
i ogrzać się – wyjaśnia komendant Konrad Dąbrowski, Przewodniczący Porozumienia dla Twierdzy Poznań.
Nie każde dziecko, które np. źle czyta, ma dysleksję. Trudności w czytaniu i pisaniu mają różne przyczyny. Może to być
wada wzroku, obniżenie poziomu inteligencji, zaniedbania
dydaktyczne (np. często zmiana nauczyciela, opuszczanie
lekcji w wyniku choroby) lub środowiskowe (np. dziecko nie
rozumie znaczenia wielu słów, słabo pisze i czyta).
Bardzo ważne jest, aby rodzice i nauczyciele obserwowali
dziecko podczas nauki w klasach I-III. Jeśli trudności będą
się utrzymywały lub nasilą się w klasie IV, rodzice powinni
udać się na badanie diagnostyczne do poradni psychologiczno-pedagogicznej, gdzie uczeń jest badany przez
zespół specjalistów – psychologa i pedagoga. Niekiedy
korzysta się z konsultacji lekarskich (okulisty, laryngologa,
neurologa), aby wykluczyć wadę zmysłu jako jedyną przyczynę trudności.
Pełna diagnoza pedagogiczna: określa ocenę umiejętności
czytania i pisania, ocenę poziomu graficznego pisma, znajomość zasad ortograficznych.
Pełna diagnoza psychologiczna: polega na określaniu poziomu rozwoju umysłowego oraz poziomu rozwoju funkcji
percepcyjno-motorycznych zaangażowanych w proces czytania i pisania, a także na określaniu rozwoju innych funkcji
poznawczych, emocjonalnych, społecznych.
Po przeprowadzonej diagnozie rodzice otrzymują opinię
zawierającą opis przeprowadzonych badań oraz zalecenia
do dalszej pracy z dzieckiem w domu i szkole.
Diagnozę specyficznych trudności w uczeniu się pod postacią dysleksji można postawić w klasie IV-VI. Przy czym
uczniom rozpoczynającym we wrześniu klasę VI poradnia
może wystawić taką opinię do 30 września. Po tym terminie
uczeń, mimo stwierdzonej dysleksji, nie jest objęty dostosowaniem wymagań podczas sprawdzianu na koniec szkoły,
tak jak to będzie uwzględnianie u uczniów z terminowo wystawioną opinią.
Katarzyna Ambroszczyk
www.perfectum.edu.pl
[email protected]
Idea rewitalizacji
Dziś nie pozostał najmniejszy ślad po wzmocnieniach z piasku i betonu. Schron oczyszczono i odrestaurowano, by podziw wzbudzały stare, pruskie cegły oraz kunszt dziewiętnastowiecznych architektów. Pod okiem konserwatora i dzięki
nowatorskiej wizji odnowione fragmenty zabytkowych pozostałości wkomponowano z dużym wyczuciem w nowoczesną
architektoniczną bryłę.
Nadal jednak – tak jak przed dwoma wiekami – będzie można tu zjeść ciepły posiłek i ogrzać się – już bez strachu przed
artyleryjskim ogniem.
Schron stał się bowiem najważniejszym elementem konstrukcji i jednocześnie sercem powstałej w tym miejscu, okazałej restauracji, która już niedługo zaprosi mieszkańców Poznania na wspaniałą pizzę z włoskiego pieca, aromatyczne
makarony i pyszne potrawy mięsne.
Więcej szczegółów o tej absolutnie unikalnej inwestycji
w następnym wydaniu „Tu Naramowice”.
Anna Paczkowska
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
9
poradnik
poczekalnia
Problem wrastających paznokci
Próchnica w liczbach!
O tym, jak bardzo potrafi dokuczyć wrastający paznokieć,
przekonał się już niejeden mężczyzna i niejedna kobieta.
Nie warto zbyt wcześnie pojawiać się u chirurga. Szczęściarzem jest osoba, która w odpowiednim momencie skorzystała
z pomocy podologa. I nie chodzi tu o jakiekolwiek negowanie
kompetencji chirurga, lecz o sposób i metodę leczenia. Krótko mówiąc, chirurg korzysta ze skalpela, a podolog z klamer.
Są dwa powody wrastających paznokci. Pierwszy dotyczy
paznokci rosnących samoistnie w dół, wbijających się w wał
paznokciowy – może to być także przypadłość genetyczna.
A drugi powód dotyczy paznokci wrastających ze względu na
uraz mechaniczny. Dochodzi do tego, gdy chodzimy w ciasnych, zwężanych i mało wygodnych butach, nieprawidłowo
robimy pedicure, wykonujemy specyficzną pracę zawodową
lub przeciążamy stopy podczas treningów.
Stopy z haluksami także wpływają na stan paznokci, bo przyczyniają się do powstawania modzeli, odcisków, stanu zapalnego i wrastania paznokcia.
Dolegliwość może być mało bolesna, ale zachęcam, aby jak
najszybciej pojawić się u podologa. Brak podjęcia leczenia
może doprowadzić do bardzo poważnych konsekwencji.
Wielu pacjentów trafia bezpośrednio do chirurga. Ten najczęściej usuwa część płytki paznokciowej albo nawet całą. Nie
rozwiązuje to jednak problemu, bo kierunek wzrostu paznokcia nie zmienia się. Tymczasem właściwą terapię dla danego
pacjenta wybiera właśnie podolog. Najczęściej wiąże się to
z założeniem klamry ortonyksyjnej. Efekty widoczne są już po
pierwszym tygodniu od zakończenia zabiegu, a dolegliwości
bólowe ustępują często zaraz po nim. Klamrę na paznokciu
nosi się w zależności od przypadku – ok. miesiąca. To nieinwazyjne leczenie jest bardzo popularne w rozwiniętych krajach zachodnich.
Niewiele osób wie, że 60 %
trzylatków ma przynajmniej
jeden ząb zaatakowany
przez próchnicę. W grupie 6-latków odsetek dzieci
z próchnicą to już 85%. Idźmy dalej: 91% polskich piętnastolatków ma niewyleczone ubytki. Przyczyna takiego
stanu jest złożona. Aby ubytek próchnicowy powstał potrzeba równocześnie:
q bakterii
q cukru, żeby bakterie miały co jeść
q czasu, jaki cukier razem z bakteriami spędzą w buzi.
Faktem jest, że zdecydowana większość dzieci nie potrafi
szczotkować zębów prawidłowo, a rodzice, sadząc, że dziecko umie, nie korygują nieprawidłowych nawyków. Szczotkuje
się też zdecydowanie za rzadko, bo przypomnijmy, że mycie zębów 2 razy dziennie to absolutne minimum. Do tego
powinno dołączyć nitkowanie przestrzeni międzyzębowych
i stosowanie profilaktycznych środków zaleconych przez
dentystę. A do momentu kiedy dziecko nie nauczy się dobrze
pisać, to na rodzicach spoczywa obowiązek umycia zębów
swoim pociechom. Dopiero około 10 roku życia dziecko potrafi sprawnie operować szczoteczką i dopiero wtedy dzieci
powinny samodzielnie myć zęby.
Dieta też ma niewątpliwy wpływ na próchnicę. Dzieci jedzą
za dużo słodyczy, chipsów, piją słodkie soki i napoje gazowane typu coca-cola. Powinny w to miejsce jeść więcej warzyw,
owoców, nabiału oraz nieprzetworzonej żywności a popijać
wodę. Może warto zastanowić się nad tym, co dziecko kupuje
w sklepiku szkolnym?!
Uczmy dzieci prawidłowych nawyków żywieniowych i higienicznych a zaprocentują one w przyszłości pięknym, zdrowym uśmiechem.
Jak zapobiegać:
q Unikaj ciasnego, zwężającego się i niewygodnego obuwia.
q Prawidłowo skracaj paznokcie. Zawsze prosto z lekkim
zaokrągleniem bocznych krawędzi. Nigdy nie obcinaj ich
zbyt krótko i nie zostawiaj szpiczastych zakończeń paznokci.
q Nie używaj ostrych narzędzi metalowych podczas samodzielnego robienia pedicure.
q Koryguj deformacje palców i stóp. Najlepiej pod okiem
podologa, który w razie potrzeby założy odpowiednie odciążenie lub ortezy.
q W przypadku pojawienia się pierwszych dolegliwości
związanych z wrastaniem paznokcia udaj się do podologa. Wczesna profilaktyka jest mniej bolesna i mniej kosztowna.
Agnieszka Nowaczyk – Kosmetolog
specjalista ds. podologii
Właścicielka Instytutu Podologii w Poznaniu
www.instytutpodologii.pl
www.ortop.com.pl
10
Lek. dent. Anna Antczak-Zawadka
dokończenie ze str. 5 V
Kiedy jestem smutny, to Adam, taki wysoki, chyba już 16 lat
tutaj mieszka, podchodzi i mówi: „Macieju, jesteś smutny.”
I mnie łapie za głowę. „A teraz jesteś pocieszony.” I to jest
jak błogosławieństwo. A czasem to on mówi: „Weź mnie pociesz.” I wtedy ja kładę rękę na jego głowie. Tak to jest, tak
tu wygląda życie. W Arce żyje się ewangelią. Jest cierpienie,
radość, smutek, rozgoryczenie, wszystko tu wychodzi. Arka
uczy wychodzenia od siebie do drugich, akceptacji tego, że
nie jest się idealnym ani samowystarczalnym. Dla mnie oni
tutaj są wzorem człowieczeństwa. Oni nie kalkulują, czy ja
ich lubię czy nie. Nie zgrywają się, nie udają.
Cały tekst zawierający historię jak Maciej, który był bankowcem, znalazł się w L’Arche znajdą Państwo na naszej
stronie www.tunaramowice.pl
pierwszy bezpłatny miesięcznik mieszkańców Naramowic
P R Y W A T N A
Ś W I E T L I C A
Klub Kreatywnych
Nabór dla dzieci
szkolnych kl. 0-4
Naramowice, ul. Błażeja 13/24
tel. 604
993 103
tel. 668 729 725
[email protected]
www.klub-kreatywnych.pl
WOD - KAN - C.O. - GAZ
ART. INSTALACYJNE
69-619 Poznań
ul. Naramowicka
pawilon 169
Zapraszamy:
pn - pt 7.30 - 17.00
sob
8.00 - 13.00
tel. 61 852 87 46
www.baumalbis.pl
[email protected]
Wykonujemy badania specjalistyczne
w zakresie:
diagnozy dysleksji,
dojrzałości szkolnej,
nadpobudliwości ruchowej,
preferencji zawodowych, itp.
Oferujemy:
terapię pedagogiczną,
warsztaty dla rodziców,
tutoring rodzinny,
szkolenia dla osób poszukujących
bądź zmieniających pracę, itp.
ul. RADOJEWO 28, POZNAŃ
tel. 61 825 82 43, tel. kom. 501 767 216
www.perfectum.edu.pl
[email protected]
BUDUJ
DLA W