ocena zmian termicznych tkanek miękkich w

Arkadiusz SZAREK, Instytut Technologii Mechanicznych, Zakład Bioinżynierii i Obróbki
Plastycznej, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki Politechnika Częstochowska.,
Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, Politechnika Częstochowska
OCENA ZMIAN TERMICZNYCH TKANEK MIĘKKICH W WYNIKU
STYMULACJI TERAPEUTYCZNYCH
EVALUATION OF CHANGES THERMAL SOFT TISSUE DUE TO
STIMULATION THERAPY
Słowa kluczowe: laseroterapia, krioterapia, TENS, temperatura tkanek.
STRESZCZENIE:
W pracy dokonano analizy wpływu wybranych rodzajów bodźców stymulujących tkanki miękkie
stosowanych w nowoczesnej rehabilitacji, a także przebieg zmian termicznych badanych tkanek w
trakcie i po określonym czasie od zabiegu.
Badania przeprowadzono na grupie ochotników w wieku od 23 do 39 lat pod nadzorem
wykfalifikowanej kadry specjalistów.
Badania polegały na określeniu temperatury na powierzchni tanek miękkich przed wybranym
rodzajem zabiegu, bezpośrednio po zabiegu oraz monitorowaniu zmian termicznych przez 20min.
Pomiar temperatury oraz wizualizacja wyniku odbywała się z wykorzystaniem kamery termowizyjnej
Testo 890 z dokładnością pomiarową 0.10C. Jako stymulanty wykorzystano promieniowanie laserowe
z sondy punktowej, strumień par ciekłego azotu o temperaturze na ujściu dyszy -800C oraz prądy
diadynamiczne.
Do badań wykorzystano następujące urządzenia:



Lasery firmy Accuro TERPAUS 2 z sondą punktową oraz skanerem,
Urządzenie do krioterapii miejscowej - Kriopol R Tr 11 z ciekłym azotem,
Urządzenie do elektroterapii oraz terapii skojarzonej - Chattanooga Group Intelect Advanced.
Dawkowanie energii w laseroterapii niskoenergetycznej należy do jednego z głównych problemów
omawianych przez naukowców. Nie można wydać obiektywnej oceny o skuteczności laseroterapii
niskoenergetycznej, ponieważ brakuje wiarygodnych informacji o stosowanych dawkach energii.
Omawiając zagadnienie dawkowania, trzeba pamiętać o czynnikach, które są ściśle związane z
parametrami technicznymi urządzenia [1].
Gęstość energii, czyli dawka, jest zależna od czasu aplikacji oraz mocy promieniowania w
przypadku fali ciągłej, zaś w przypadku fali impulsowej – od mocy szczytowej i częstotliwości
impulsów. Rozmiar obszaru aplikacji uzależniony jest od pola powierzchni aplikatora, lub liczby diod
laserowych [2].
Krioterapia należy do zabiegów fizykoterapeutycznych. Jest to najogólniej rzecz biorąc leczenie
skrajnie niskimi temperaturami. Krioterapia to forma leczenia, która nie niszczy tkanek, ale wywołuje
reakcje pozytywne w organizmie człowieka. Wyróżnić możemy krioterapię miejscową oraz
ogólnoustrojową. Krioterapia przeznaczona jest głównie do leczenia urazów, stanów zapalnych,
XII Konferencja Naukowa Majówka Młodych Biomechaników im. prof. Dagmary Tejszerskiej
s. 126
chorób układu ruchu, chorób zwyrodnieniowych i reumatycznych oraz w przypadku kontuzji
sportowych [3].
Krioterapia – czyli leczenie przy pomocy temperatur ok. -100⁰C w dzisiejszych czasach zyskuje
coraz większe zastosowanie. Zainteresowanie krioterapią wynika przede wszystkim z bardzo dobrych
efektów terapeutycznych. Warto zaznaczyć, iż zimno określa się jako jedyny najsilniejszy środek
przeciwzapalny, który jak dotąd posiada współczesna medycyna [4].
Działanie biologiczne prądów używanych w elektrolecznictwie jest złożone. Prąd elektryczny ma
wpływ przede wszystkim na procesy elektrofizyczne, jakie mają miejsce w komórkach, ale także
występują mechanizmy odruchowe oraz odpowiedzi immunologiczne. Przy prądach wielkiej
częstotliwości ciepło wydziela się w tkankach [5]. Ludzkie tkanki można rozważać, jako zbiór
przewodników jonowych, izolatorów i półprzewodników. Płyny wewnątrzustrojowe oraz tkanki
przejawiają różnice w przewodzeniu prądu elektrycznego. Uwarunkowane jest to odmienną ilością
elektrolitów oraz różnicami w uwodnieniu [6].
Różne rodzaje stymulacji w niejednorodny sposób wpływają na metabolizm komórkowy oraz
towarzyszące mu zmiany termiczne. Określenie wpływu bodźca na zmianę termiczną tkanek miękkich
ma więc bardzo duże znaczenie. Porównanie uzyskanych wyników pozwoliło na określenie
ekstremów temperaturowych oraz czasu reakcji organizmu na dany bodziec. Różnorodność
wykorzystanych nowoczesnych urządzeń pozwala na zaprojektowanie cyklu rehabilitacyjnego
dedykowanego oraz terapii skojarzonej składającej się z dwóch, lub więcej bodźców stymulujących.
LITERATURA
[1] Garrison S., Podstawy rehabilitacji i medycyny fizykalnej, Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, Warszawa 2010, s. 156-162.
[2] Kasprzak W., Fizjoterapia kliniczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, s.
127-142.
[3] Gabryś M., Popiela A.: Krioterapia w medycynie. Wydawnictwo Medyczne Urban &
Partner, Wrocław 2003
[4] Kasprzak W., Mańkowska A.: Fizykoterapia, medycyna uzdrowiskowa i SPA.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008
[5] Kochański W., Kochański M.: Medycyna Fizykalna, Wydawnictwo PHU TECHNOMEX,
Gliwice 2009
[6] Strabużyńska – Lupa A., Strabużyński G.: Fizjoterapia z elementami klinicznymi, Tom I,
Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2008