Szerzej na temat Stowarzyszenia Łagierników ŻAK i

Warszawa, dnia 01.09.2012 r.
Muzeum
Armii Krajowej
w Krakowie
Sprawozdanie z wyjazdu przedstawicieli Stowarzyszenia Łagierników
Żołnierzy AK do Grodna, Lidy i do miejsc pamięci narodowej.
I.
Zadania Stowarzyszenia
Strona
1
Stowarzyszenie Łagierników Żołnierzy Armii Krajowej istnieje 27 lat, a
powstało i zostało zorganizowane jako nielegalne w PRL.
Pierwotnie Stowarzyszenie zrzeszało wyłącznie żołnierzy AK skazanych
wyrokami Trybunałów Wojennych ZSRR oraz Sądów Wojskowych w PRL,
którzy po skazaniu byli pozbawieni wolności w więzieniach i łagrach
sowieckich.
Obecnie z uwagi na zmniejszającą się liczbę członków spowodowaną dużą
śmiertelnością osób w wieku powyżej 80 lat został zmieniony statut, a na skutek
jego nowelizacji prawo do uczestnictwa posiadają wszyscy żołnierze AK i ich
rodziny oraz osoby silnie związane z etosem Armii Krajowej.
Współpraca naszego Stowarzyszenia ze Stowarzyszeniem Żołnierzy AK na
Białorusi trwa cały czas, a więź tą pogłębia fakt, że prezes Stowarzyszenia
Żołnierzy AK z Grodna Weronika Sebastianowicz jest członkiem Zarządu
naszej organizacji.
Celem naszego Stowarzyszenia jest nie tylko utrzymywanie więzi braterskiej
między żołnierzami AK - łagiernikami żyjącymi na całym świecie (najwięcej w
Polsce i na Kresach Rzeczypospolitej w granicach z 1939 r.), ale także
udzielanie różnorakiej pomocy żołnierzom AK i ich rodzinom, przekazywanie
wiedzy historycznej potomnym o bohaterskich czynach żołnierzy AK w
publikowanym „Kwartalniku”, a także opiekowanie się miejscami pamięci
narodowej – cmentarzami poległych i pomordowanych, pomnikami dowódców
AK, uczestniczenie w uroczystościach pamięci narodowej.
1
Z uwagi na to, że większość żołnierzy AK mieszkających na Białorusi żyje w
skrajnych, bardzo złych warunkach materialnych wymaga nieustannej pomocy
naszej organizacji.
W czerwcu br. przy udziale Muzeum Armii Krajowej podjęta została zbiórka
darów i żywności dla żołnierzy AK i ich rodzin mieszkających na terenie
obecnej Białorusi. Akcja ta mogła odbyć się dzięki księdzu Ignacemu
Dziewiątkowskiemu z parafii św. Ojca Pio na Ursynowie, który ogłosił apel do
wiernych i zaangażował patriotyczną młodzież do pakowania tych darów.
Całą akcją w sposób precyzyjny, zupełnie społecznie kierował Pan Artur
Kondrat z naszego Stowarzyszenia wraz z Panem Marcinem Bieńkowiczem z
Muzeum AK w Krakowie. Nieocenioną pomoc w zorganizowaniu tej akcji
wnieśli Państwo Bożena i Krzysztof Dziedzic z terenu Ursynowa.
Do powyższej zbiórki darów podłączyli się również uczniowie I Liceum
Ogólnokształcącego w Białymstoku. Tam akcję zbiórki darów prowadziły Panie
– dyrektor Grażyna Złocka oraz profesor Barbara Świętońska.
Pełna zapału młodzież z tego Liceum przekazała do Stowarzyszenia Żołnierzy
AK na Białorusi środki finansowe, chemię gospodarczą oraz kosiarkę
spalinową, która została przekazana kombatantom mieszkającym na Białorusi
celem koszenia trawy na polskich cmentarzach.
II.
Akcja restaurowania kwater na cmentarzach i mogił poległych
żołnierzy AK na Kresach Rzeczypospolitej (obecnie Białoruś).
Strona
2
Wiosną 2012 r. panowie Artur Kondrat i Marcin Bieńkowicz rozpoczęli
akcję odnawiania znajdujących się w nienajlepszym stanie kwater poległych
żołnierzy AK w Surkontach. Akcja ta na innych cmentarzach była
kontynuowana w czasie wyjazdu w dniach 20-27 sierpnia 2012 r. na Białoruś
członków Stowarzyszenia: Andrzeja Siedleckiego, Artura Kondrata i
Krzysztofa Alwasta (reprezentującego rodzinę ppłk Macieja Kalenkiewicza).
W czasie tej wyprawy sierpniowej odnowiliśmy kwatery żołnierzy AK na
cmentarzu w Niecieczy (groby w kwaterze por. Czesława Zajączkowego
„Ragnera”) oraz w lesie w Paszkiewiczach.
Aktywny udział w czyszczeniu krzyży i nagrobków w miejscach pamięci
narodowej należał do żołnierzy AK z Białorusi – kpt. Weroniki
Sebastianowicz, por. Alfonsa Rodziewicza, por. Franciszka Szemraja, por.
Anny Surowiec oraz bardzo patriotycznej młodzieży z Lidy i Grodna.
Wcześniej krzyże i nagrobki przygotowali i założyli żołnierze AK z Lidy.
2
Podkreślenia wymaga to, że tabliczki znamionowe na nagrobki dla ojca por.
Jana Borysewicza „Krysi” na cmentarz w Wasiliszkach oraz dla żołnierzy
AK w Paszkiewiczach przygotował pan Marcin Bieńkowicz z Muzeum AK
w Krakowie. Tabliczki te zawiesiliśmy we właściwych miejscach.
Jak wynika z relacji miejscowych księży i mieszkańców wiele mogił z miejsc
zamordowanych i poległych żołnierzy AK nie ma nawet nagrobków, krzyży i
oznakowań. Będziemy wiosną 2013 r. kontynuować akcję stawiania krzyży i
nagrobków na mogiłach poległych tak, aby ślady bohaterskich żołnierzy,
którzy oddali życie w walce o niepodległość Polski nie zostały zapomniane.
Na wszystkich cmentarzach poległych żołnierzy AK w tym na cmentarzu w
Wawiórce (żołnierzy Jana Piwnika „Ponurego”) kładliśmy biało-czerwone
wiązanki i zapalaliśmy znicze.
W czasie tego wyjazdu wręczaliśmy paczki z darami dla wszystkich rodzin
żołnierzy AK, do których zdołaliśmy dotrzeć.
III.
Udział w uroczystościach pamięci narodowej
Strona
3
W czasie pobytu na Ziemi Lidzkiej i Grodzieńskiej uczestniczyliśmy w
uroczystości na cmentarzu w Surkontach 21.08.2012 r. poświęconej 68
rocznicy bitwy oddziału Zgrupowania Nowogródzkiego AK pod
dowództwem ppłk Macieja Kalenkiewicza z przeważającymi siłami NKWD.
To miejsce to „polskie Termopile”. W czasie uroczystości, którą kierowała
pani kpt. Weronika Sebastianowicz kapelan Sybiraków ksiądz Rodziewicz
odprawił na cmentarzu Mszę Św. polową i wygłosił piękną patriotyczną
homilię, odśpiewaliśmy Hymn Narodowy, Hymn Łagierników oraz
odczytaliśmy Apel Poległych. Piękne pieśni narodowe i religijne odśpiewał
Chór „Polonia” z Mińska. W uroczystości brali udział żołnierze AK, ich
rodziny oraz mieszkańcy w liczbie ponad 100 osób.
W dniu 26.08.2012 r. w kościele w Niecieczy braliśmy udział w Mszy Św. za
poległych i zmarłych żołnierzy z 77 Pułku Piechoty AK.
Słowa pamięci o żołnierzach ze Zgrupowania Nowogródzkiego AK
wygłosili: ksiądz proboszcz, wicekonsul RP z Grodna oraz prezes
Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK. Pod tablicą pamięci „Ragnera” i
jego żołnierzy w kościele w Niecieczy złożyliśmy wiązankę białoczerwonych róż.
Dalsza część uroczystości pamięci narodowej odbyła się w kwaterze
żołnierzy „Ragnera” na cmentarzu w Niecieczy.
3
Tak jak i na cmentarzu w Surkontach powiewały flagi biało-czerwone. Hołd
poległym złożyli żołnierze AK, rodziny poległych, mieszkańcy oraz
członkowie Stowarzyszenia Łagierników Żołnierzy AK, którzy brali udział
w tej patriotycznej wyprawie.
Bardzo cieszą nawiązane kontakty z młodzieżą polską w Lidzie i Grodnie.
Młodzież ta nastawiona patriotycznie odczuwa bardzo silną więź z Ojczyzną.
Młodzi Polacy z Lidy i Grodna stawili się licznie na cmentarzach i
świadczyli bardzo dużo pracy w kwaterach polskich żołnierzy z AK
( czyszczenie krzyży, nagrobków, pomników i malowanie farbą).
Dalsze zamierzenia
W czasie pobytu na dawnych Kresach Rzeczypospolitej pozyskaliśmy
brakujące dane żyjących tam żołnierzy AK na rzecz Ośrodka Karta.
Informacje te przekażemy do Indeksu Represjonowanych i panu Maciejowi
Wyrwie. Informacje o nowych miejscach poległych i pomordowanych
żołnierzy AK przekażemy do Rady Ochrony Pamięci i Męczeństwa.
Od wiosny 2013 r. ruszamy z akcją zabezpieczania krzyżami i nagrobkami
wszystkich odnalezionych przez miejscową ludność mogił i miejsc bitew
polskich oddziałów AK z okupantem niemieckim i sowieckim.
We wszystkich działaniach udziela nam wszechstronnej pomocy oraz
merytorycznego wsparcia pan Kazimierz Krajewski prezes Nowogródzkiego
Okręgu Żołnierzy AK.
Załączamy film z uroczystości w Surkontach w rocznicę bitwy 21.08.2012 r,
zdjęcia ze spotkania z rodakami i przekazywania im darów oraz Apel
Pamięci.
Strona
4
Prezes Stowarzyszenia
Łagierników Żołnierzy AK
Andrzej Siedlecki
4