SYLABUS - Instytut Historii Sztuki UAM

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
I. Informacje ogólne
1. Nazwa modułu kształcenia: Metodologia
2. Kod modułu kształcenia: 05-MET
3. Rodzaj modułu kształcenia – problemowo-specjalizacyjne
4. Kierunek studiów: Historia sztuki
5. Poziom studiów – I stopień
6. Rok studiów: I
7. Semestr – letni
8. Rodzaje zajęć i liczba godzin 60 h k
9. Liczba punktów ECTS: 4
10. Imię, nazwisko, stopień naukowy wykładowcy:
dr hab. prof. UAM Stanisław Czekalski
11. Język wykładowy: polski
II. Informacje szczegółowe
1. Cel (cele) modułu kształcenia: przedstawienie i przedyskutowanie zagadnień z zakresu
metodologii współczesnej historii sztuki
2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych: matura,
licencjat
3. Efekty kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych dla modułu
kształcenia i odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku studiów
Symbol
efektów
kształcenia*
MET_01
MET_02
MET_03
MET_04
MET_05
Po zakończeniu modułu (przedmiotu) i
potwierdzeniu osiągnięcia efektów
kształcenia student potrafi:
Sproblematyzować zagadnienia z zakresu
metodologii współczesnej historii sztuki
Rozpoznać kontekstowe uwarunkowanie
interpretacji dzieła sztuki (historyczność,
paradygmat epistemologiczny,
uwarunkowania ideologiczno-kulturowe)
poddać analizie treść prac naukowych o
szczególnie istotnym znaczeniu dla
rozwoju refleksji metodologicznej w
dziedzinie historii sztuki
Rozpoznać i wyodrębnić określone
stanowiska badawcze przyjmowane w
polemikach naukowych
korzystać w sposób krytyczny z
elementów warsztatu metodologicznego
różnych orientacji badawczych historii
sztuki i studiów nad kulturą wizualną
Odniesienie do efektów
kształcenia dla kierunku
#
studiów
Hiszt_W01
Hiszt_W05
Hiszt_W08
Hiszt_W15
Hiszt_W01
Hiszt_W05
Hiszt_U02
Hiszt_U05
Hiszt_W01
Hiszt_W05
Hiszt_W08
Hiszt_W15
Hiszt_U02
Hiszt_U05
Hisz_K01
Hiszt_K04
Hiszt_U04
Hiszt_U06
Hiszt_U08
* kod modułu kształcenia, np. KHT_01 (KHT-kod modułu „Kataliza Heterogeniczna” w USOS)
#
efekty kształcenia dla kierunku studiów (np. K_W01, K_U01, ..)
1
W – wiedza; U – umiejętności; K – kompetencje społeczne (wyszczególnione tylko w symbolach
kierunkowych efektów kształcenia)
01, 02… – numer efektu kształcenia
4. Treści kształcenia
Nazwa modułu kształcenia:
Symbol treści kształcenia*
Opis treści kształcenia
Zajęcia poświęcone są omówieniu
najważniejszych i najżywiej dyskutowanych
zagadnień z zakresu metodologii
współczesnej historii sztuki, powiązanych z
metodologicznymi orientacjami innych nauk
humanistycznych
Omawiane problemy metodologiczne
skupiają się wokół kluczowych kwestii
dotyczących znaczenia kontekstu dla
interpretacji dzieła sztuki, reguł
historycznego wyjaśniania dzieła,
odniesienia dzieła do widza, przyjętych w
historii sztuki paradygmatów epistemologii
badań i semantyki obrazu, usytuowania
dzieła i widza, a także badacza, w
ukształtowanym kulturowo i ideologicznie
polu wizualności
W trakcie zajęć rozważane są prace
naukowe o szczególnie istotnym znaczeniu
dla rozwoju refleksji metodologicznej w
dziedzinie historii sztuki, zarazem
reprezentatywne dla szerszych tendencji
metodologicznych w humanistyce ostatnich
dekad XX wieku i początku XXI wieku
Przegląd różnych stanowisk, polemik i
perspektyw metodologicznych wpisanych w
najważniejsze pod tym względem prace z
zakresu historii sztuki i studiów nad kulturą
wizualną służy rozwinięciu i pogłębieniu
świadomości teoretycznej studentów, w
konsekwencji zaś przemyślanemu wyborowi
własnej pozycji na polu metodologii badań
historyczno-artystycznych
Krytyczna analiza założeń
metodologicznych wyznaczających różne
orientacje badawcze współczesnej historii
sztuki przygotowuje do uważnej, pogłębionej
lektury i oceny pod tym kątem zarówno
cudzych rozpraw naukowych, jak i własnych
prób wpisania się w dyskurs dyscypliny,
począwszy od prac seminaryjnych, przez
pracę magisterską
TK_01
TK_02
TK_03
TK_04
TK_05
Odniesienie do efektów
#
kształcenia modułu
MT_01
MT_03
MET_02
MET_04
MET_05
MET_03
MET_04
MET_04
MET_01
MET_02
MET_05
MET_05
MET_01
MET_02
MET_04
5. Zalecana literatura
- J. Derrida, Restytucje, rozdział książki Prawda w malarstwie, Gdańsk 2003;
- C. Ginzburg, Tropy. Korzenie paradygmatu poszlakowego, „Zagadnienia Filozoficzne w
Nauce”, 2006, t. 39;
2
- L. B. Philip, The Prado Epiphany by Jerome Bosch, “The Art Bulletin”, Vol. 35, No. 4 (Dec.,
1953);
- W. Fraenger, Tysiącletnie królestwo. Zarys interpretacji, w: idem, Bosch, Warszawa 2010;
- M. Dvorak, Durer’s Apocalypse, w: idem, The History of Art as the History of Ideas, London
1984;
- E. Panofsky, Trzy ryciny Albrechta Durera: “Rycerz, śmierć i diabeł”…, w: idem, Studia z
historii sztuki, Warszawa 1971;
- J. Białostocki, Durer i reformacja, w: idem, Symbole i obrazy w świecie sztuki, Warszawa
1982;
- D. Price, Albrecht Durer’s Representations of Faith: The Church, Lay Devotion and
Veneration in the"Apocalypse" (1498), “Zeitschrift für Kunstgeschichte”, 57. Bd., H. 4 (1994);
- J. Sumpel, Durer and Death: on the iconography of "Knight, Death and the devil", “Simiolus:
Netherlands Quarterly for the History of Art”, Vol. 34, No. 2 (2009/2010);
- E. H. Gomrich, The Evidence of Images, w: Interpretation: Theory and Practice, ed. Ch. S. Singleton,
Baltimore 1969;
- H. White, Tekst historiograficzny jako artefakt literacki, w: idem, Poetyka pisarstwa historycznego,
Kraków 2010;
- S. Fish, Co czyni interpretację możliwą do przyjęcia?; Dowodzenie vs. perswazja: dwa modele
krytycznej działalności, w: idem, Interpretacja, retoryka, polityka, Kraków 2002;
- C. Gilbert, On Subject and Not-Subject in Italian Renaissance Pictures, “The Art Bulletin”,
Vol. 34, No. 3 (Sep., 1952);
- C. Gilbert, Piero della Francesca's Flagellation: The Figures in the Foreground, “The Art
Bulletin”, Vol. 53, No. 1 (Mar., 1971);
- M. Lavin, Piero della Francesca's Flagellation: The Triumph of Christian Glory, “The Art
Bulletin”, Vol. 50, No. 4 (Dec., 1968);
- L. Borgo, New Questions for Piero's 'Flagellation', “The Burlington Magazine”, Vol. 121, No.
918 (Sep., 1979);
- J. Hoffman, Piero della Francesca's "Flagellation". A Reading from Jewish History,
“Zeitschrift für Kunstgeschichte”, 44. Bd., H. 4 (1981);
- M. Meiss, “Ovum Struthionis”: Symbol and Allusion in Piero della Francesca’s Montefeltro
Altarpiece, w: idem, The Painter’s Choice: Problems in the Interpretation of Renaissance Art,
New York 1976;
- I. Ragusa, The Egg Reopened, „The Art Bulletin”, Vol. 53, No. 4 (Dec., 1971);
- C. Gilbert, “The Egg Reopened” Again, “The Art Bulletin”, Vol. 56, No. 2, Medieval Issue
(Jun., 1974);
- D. Carrier, Piero della Francesca and His Interpreters: Is There Progress in Art History?,
“History and Theory”, Vol. 26, No. 2 (May, 1987);
- D. Carrier, Erwin Panofsky, Leo Steinberg, David Carrier: The Problem of Objectivity in Art
Historical Interpretation, “The Journal of Aesthetics and Art Criticism”, Vol. 47, No. 4
(Autumn, 1989);
- D. Carrier, Originality and Repetition in Poussin’s Scholarship, w: idem, Poussin’s Paintings:
A Study in Art-Historical Methodology, London 1993;
- E. H. Gombrich, “Orion” Poussina, w: idem, Pisma o sztuce i kulturze, Kraków 2011;
- D. Carrier, Blindness and the Representation of Desire, w: idem, Poussin’s Paintings…;
- N. Bryson, Art in Context, w: Studies in Historical Change, ed. R. Cohen, Charlottesville
1992;
- M. Baxandall, Piero della Francesca’s “The Resurrection of Christ”, w: idem, Words for
Pictures, New Haven 2003;
- M. Fried, Absorption and Theatricality: Painting and Beholder in the Age of Diderot, Chicago
1980;
3
- M. Fried, Painter into Painting: On Courbet's "After Dinner at Ornans" and "Stonebreakers",
„Critical Inquiry”, Vol. 8, No. 4 (Summer, 1982);
- M. Fried, Thoughts on Caravaggio, “Critical Inquiry”, Vol. 24, No. 1 (Autumn, 1997);
- N. Bryson, Tradition and its discontents; David and the problem of inheritance, w: idem,
Tradition and Desire: From David to Delacroix, Cambridge 1984;
- D. Preziosi, Rethinking Art History: Meditations on a Coy Science, New Haven 1989;
- J. Lacan, Anamorfoza i spojrzenie; T. McGowan, Spojrzenie u Lacana, w: Antropologia
kultury wizualnej. Zagadnienia i wybór tekstów, Warszawa 2012;
- K. Silverman, The Threshold of the Visible World, New York 1996;
- R. Barthes, Światło obrazu. Uwagi o fotografii, Warszawa 1996;
- N. Bryson, Spojrzenie w rozszerzonym polu, „Artium Quaestiones” XIX, 2008;
- K. Moxey, The Practice of Theory: Poststucturalism, Cultural Politics, and Art History, New
York 1994;
- H. Foster, Powrót Realnego, w: idem, Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku,
Kraków 2010;
- R. Barthes, Od dzieła do tekstu, “Teksty Drugie”, 1998, nr 6;
- R. Barthes, Teoria tekstu, w: Współczesna teoria badań literackich za granicą, T. IV, cz. 2,
Kraków 1996;
- N. Bryson, The Gaze and the Glance, w: idem, Vision and Painting: The Logic of the Gaze,
New Haven 1983;
- M. Bal, Dispersing the Gaze: Focalization, w: eadem, Looking In: The Art of Viewing,
Amsterdam 2001;
- M. Bal, Reading the Gaze: The Construction of Gender in “Rembrandt”, w: Vision and
Textuality, ed. S. Melville, B. Readings, Durham 1995;
- M. Bal, Reading „Rembrandt”: Beyond the Word-Image Opposition, Cambridge 1991;
- M. Bal, Rozsiewanie obrazu. Opowieść Vermeera, w: Almanach antropologiczny.
Communicare. Słowo/ obraz, Warszawa 2010;
- M. Bal, The Genius of Rome: putting things together, „Journal of Visual Culture”, Vol. 1, No 1
(2002);
- M. Bal, Rama; Intencja, w: eadem, Wędrujące pojęcia w naukach humanistycznych. Krótki
przewodnik, Warszawa 2012;
- M. Bal, Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej, „Artium Quaestiones” XVII,
2006;
- G. Didi-Huberman, Historia sztuki w granicach swojej praktyki; Dodatek. Pytanie o szczegół,
pytanie o połać, w: idem, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, Gdańsk 2011;
- G. Didi-Huberman, Before the Image, Before Time: The Sovereignty of Anachronism, w:
Compelling Visuality: The Work of Art in and out of History, ed. C. Farago, R.Zwijnenberg,
Minneapolis 2003;
- G. Pollock, Van Gogh and the Poor Slaves: Images of Rural Labour as Modern Art, “Art
History”, Vol. 11, No. 3, September 1988;
- G. Pollock, The Gaze and the Look: Women with Binoculars – A Question of Difference, w:
Dealing with Degas: Representations of Women and the Politics of Vision, ed. R. Kendall, G.
Pollock, London 1992;
- N. Bryson, Gericault and “Masculinity”, w: Visual Culture: Images and Interpretations, ed.
N. Bryson, M. A. Holly, K. Moxey, Hanover 1994;
- N. Bryson, Rhopography, w: idem, Looking at the Overlooked. Four Essays on Still Life
Painting, London 1990;
6. Informacja o przewidywanej możliwości wykorzystania b-learningu
4
7. Informacja o tym, gdzie można zapoznać się z materiałami do zajęć, instrukcjami do
laboratorium, itp.
Informator Instytutu Historii Sztuki dla studiujących w roku akademickim 2016/17
III. Informacje dodatkowe
1. Odniesienie efektów kształcenia i treści kształcenia do sposobów prowadzenia zajęć i metod
oceniania
Nazwa modułu
(przedmiotu):
Symbol efektu
kształcenia dla
modułu *
KHT_01
KHT_02
KHT_03
KHT_04
KHT_05
Symbol treści kształcenia
realizowanych w trakcie
#
zajęć
Sposoby prowadzenia zajęć
umożliwiające osiągnięcie
założonych efektów
kształcenia
MET_01
MET_04
MET_05
Elastyczna formuła zajęć,
łącząca elementy wykładu
poświęconego krytycznemu
omówieniu głównych orientacji
metodologicznych
(ilustrowanego slajdami) z
elementami konwersatorium,
które służy wspólnemu
przedyskutowaniu istotnych z
punktu widzenia
metodologicznego tekstów,
kontrowersji interpretacyjnych i
obrazów prowokujących różne
odczytania w zależności od
przyjętej metodologii
MET_02
MET_04
MET_05
MET_01
MET_03
MET_02
MET_03
MET_04
MET_05
MET_02
MET_04
MET_05
Metody oceniania
stopnia osiągnięcia
założonego efektu
&
kształcenia
Ocena sposobu
referowania na
zajęciach
wskazanych teksów;
Kolokwium
zaliczeniowe na
koniec semestru, w
formie krótkiej
rozmowy
sprawdzającej
stopień opanowania
materiału
omawianego na
zajęciach.
Przygotowanie
metodologiczne
studenta do
podejmowania
dyskusji z
dotychczasowymi
ustaleniami badaczy i
do prowadzenia
własnych analiz dzieł
sztuki jest jednym z
kryteriów oceny prac
seminaryjnych i pracy
magisterskiej
j.w
j.w.
j.w
j.w.
j.w
j.w.
j.w
j.w.
* np. KHT_01 – kod modułu kształcenia wg tabeli w pkt. II 3 i w pkt. II 4
#
np. TK_01 – symbol treści kształcenia wg tabeli w pkt. II 4
&
Proszę uwzględnić zarówno oceny formujące(F) jak i podsumowujące(P)
Zaleca się podanie przykładowych zadań (pytań) służących ocenie osiągnięcia opisanych efektów
kształcenia.
5
- Wyjaśnij zasadę „priorytetu kontekstu nad ekspresją” w interpretacji dzieł sztuki według E. H. Gombricha
- Przedstaw „obiektywistyczno-relatywistyczny” model prawomocności interpretacji w historii sztuki według D.
Carriera
- Omów koncepcję „ramowania” dzieła kontekstem w ujęciu N. Brysona
2. Obciążenie pracą studenta (punkty ECTS)
Nazwa modułu (przedmiotu):
Średnia liczba godzin na zrealizowanie
aktywności *
Forma aktywności
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem
Praca własna studenta 1: przygotowanie do zajęć
Praca własna studenta 2: czytanie wskazanej literatury
SUMA GODZIN
SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS DLA
MODUŁU (PRZEDMIOTU)
60
45
15
120
4
* Godziny lekcyjne, czyli 1 godz. oznacza 45 min.
Praca własna studenta – przykładowe formy aktywności: (1) przygotowanie do zajęć, (2) opracowanie
wyników, (3) czytanie wskazanej literatury, (4) napisanie raportu z zajęć, (5) przygotowanie do egzaminu,…
#
3. Sumaryczne wskaźniki ilościowe
a) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających
bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
b) Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze
praktycznym, takich jak zajęcia laboratoryjne i projektowe
4. Kryteria oceniania
- rzetelność opracowania i poziom przedstawienia na zajęciach wskazanych tekstów;
- aktywne uczestnictwo w zajęciach, udział i poziom wypowiedzi w dyskusjach;
- stopień opanowania koncepcji omawianych na zajęciach, wykazany na ustnym kolokwium
zaliczeniowym;
6