Śmiertelność nietoperzy na farmach wiatrowych a migracje owadów

Tytuł:
Autor:
Data publikacji:
Wersja online:
Zawartość:
Mortality of bats at wind turbines links to nocturnal insect migration?
J. Rydell, L. Bach, M. Dubourg-Savage, M. Green, L. Rodrigues, A. Hedenstrӧm
2010
http://www.springerlink.com/content/88vm0214083u2r21/
Omówienie hipotez przyczyn śmiertelności nietoperzy na farmach wiatrowych.
1. Wprowadzenie
Publikacja na podstawie dostępnej literatury oraz danych na temat śmiertelności nietoperzy na
farmach wiatrowych w Europie.
Przeciętny roczny wskaźnik śmiertelności nietoperzy na farmach wiatrowych wynosi od 1 do 3
osobników.
Śmiertelność nietoperzy na farmach
zmiennością sezonową i dobową.
wiatrowych
jest
zjawiskiem
charakteryzującym
się
Najwyższy wskaźnik śmiertelności nietoperzy notuje się na farmach wiatrowych zlokalizowanych na
trasach migracji tych ssaków, jednakże zjawisko to obserwuje się także na farmach
zlokalizowanych na wzgórzach znajdujących się w dużej odległości od tras migracji.
Większość martwych nietoperzy znajdowanych na obszarach farm wiatrowych to przedstawiciele
gatunków odżywiających się owadami, na które polują w locie.
2. Weryfikacja aktualnych hipotez dot. przyczyn śmiertelności nietoperzy na
farmach wiatrowych
Wśród głównych przyczyn śmierci nietoperzy na farmach wiatrowych wymienia się śmierć na
skutek zderzenia z łopatami wirnika oraz śmierć na skutek wewnętrznych krwotoków
spowodowanych gwałtownymi zmianami ciśnienia w bezpośrednim sąsiedztwie obracającego się
rotora turbiny wiatrowej.
Zaobserwowano, że nietoperze znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie turbin wiatrowych
aktywnie polują na owady (bezpośrednie obserwacje m.in. z wykorzystaniem kamer
termowizyjnych oraz detektorów ultradźwięków).
Zaobserwowano, że obecność nietoperzy w rejonie turbiny wiatrowej nie jest zależna od ruchu
rotora. Nie ma zatem potwierdzenia dla hipotezy, że nietoperze są przyciągane do turbin
wiatrowych w związku z ciepłem, dźwiękiem lub polem elektromagnetycznym emitowanym przez
gondole lub obracające się rotory. Podobnie nie wydaje się, aby były one przyciągane przez
ostrzegawcze oświetlenie turbin zainstalowane na ich szczycie.
Nie ma też wystarczających dowodów na to, by twierdzić, że nietoperze podlatują do turbin
wiatrowych, gdyż mylą je z drzewami lub innymi przeszkodami, które mogły stanowić dla nich
miejsce gniazdowania.
3. Śmiertelność nietoperzy a migracje owadów
W Europie północnej największy wskaźnik śmiertelności nietoperzy na farmach wiatrowych notuje
się w okresie od połowy lipca do początku października. Nieznaczny wzrost śmiertelności notuje się
także w maju i czerwcu.
Większość przypadków śmiertelności nietoperzy na farmach wiatrowych w Europie dotyczy
gatunków, które nie migrują, przemieszczają się lokalnie, na niewielkie odległości.
Dwuletnie obserwacje nietoperzy prowadzone w Niemczech wykazały, że w okresie sierpnia
i września nietoperze zmieniały swoje zachowania związane ze zdobywaniem pożywienia,
Materiał Fundacji na Rzecz Energetyki Zrównoważonej
www.fnez.pl
rezygnując ze swoich dotychczasowych miejsc żerowania na rzecz polowania na wyższych
wysokościach nad obszarami lasów. Takie zjawisko zaczęto łączyć z okresami migracji owadów na
dużych wysokościach. Ocenia się, że z podobnym zjawiskiem możemy mieć do czynienia
w przypadku farm wiatrowych. Najnowsze elektrownie wiatrowe, których wysokość (łącznie
z rotorem) przekracza 150 m, ingerują w przestrzeń, którą owady wykorzystują podczas nocnych
migracji. Mogą one po pierwsze wpływać na zmiany zachowań owadów podczas migracji, a po
drugie powodować tzw. zjawisko „hill – topping”, które polega na tym, że napotykając na
przeszkodę, np. wzgórze czy turbinę wiatrową, owady kierują się w górę, wzdłuż przeszkody,
i gromadzą przy jej szczycie (zjawisko to może również tłumaczyć obserwowaną śmiertelność
nietoperzy na farmach wiatrowych, które nie znajdują się na trasie ich migracji, a zlokalizowane są
np. na jakimś wzniesieniu w terenie).
Większość nietoperzy ginie na farmach wiatrowych podczas ciepłych nocy o małych prędkościach
wiatru i wysokim ciśnieniu powietrza, po przejściu zimnych frontów powietrza.
W okresie późnego lata i jesieni, gdy przeważają słabe wiatry i wysokie ciśnienie powietrza, można
zaobserwować, że owady i ptaki śpiewające opuszczają miejsca swojego rozrodu i rozpoczynają
migracje. Większość osobników migruje na wysokościach od 100 do 1200 m n.p.t. Przeprowadzone
obserwacje dowodzą, że typowe dla Europy Północnej gatunki nietoperzy w okresie późnego lata
zdobywają pożywienie na wysokości ok. 250 – 500 m, a niektóre nawet 1200 m.
Podobne zjawisko zaobserwowano dla morskich farm wiatrowych zlokalizowanych w odległości ok.
10 km od wybrzeża Szwecji. W okresie późnego lata morskie farmy wiatrowe przyciągają
nietoperze podobnie jak inwestycje zlokalizowane na lądzie. W okresie tym obserwuje się
nietoperze aktywnie polujące na owady znajdujące się w sąsiedztwie turbin. Prawdopodobnie są to
owady, które migrują (aktywnie lub pasywnie) nad obszarem Morza Bałtyckiego.
Opracowała: Justyna Biegaj
Materiał Fundacji na Rzecz Energetyki Zrównoważonej
www.fnez.pl