Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w Liceum

Transkrypt

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w Liceum
Przedmiotowy system oceniania
z języka polskiego
w Liceum Ogólnokształcącym nr VII
we Wrocławiu
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
I.
Zasady oceniania ucznia na języku polskim
1. Formy pisemne (obowiązkowe):
a) Praca klasowa (wypracowanie) – 2 razy na okres, trwająca 90 minut.
b) Czytanie ze zrozumieniem – 1 na okres, trwające 45 lub 90 minut.
2. Formy ustne (dopuszczalne):
a) Odpowiedzi obejmujące materiał z 3 ostatnich lekcji.
b) Prezentacje obejmujące zagadnienia z danego działu lub epoki.
3. Dodatkowe formy aktywności, lekcyjne i pozalekcyjne (np. udział w konkursach, olimpiadach, projektach i
innych związanych z przedmiotem) są oceniane przez nauczyciela według założeo, które przedstawi klasie
na początku roku szkolnego.
4. Ocena okresowa i roczna ustalona jest na podstawie ocen bieżących według ich hierarchii ustalonej w WSO.
5. Dopuszczalne jest stosowanie znaków „+” i „-” jako odrębnych znaków w skali ocen. 4 uzyskane „+”
stanowią równowartośd oceny „5” (bardzo dobrej); 4 uzyskane „-” stanowią równowartośd oceny „1”
(niedostatecznej). Stosuje się znaki „+” i „-” przy ocenianiu odpowiedzi, aktywności lekcyjnej i prac
domowych.
6. Procentowy przelicznik punktów na ocenę:
90 -100% - celująca
79 – 89% - bardzo dobra
68 – 78% - dobra
51 – 67% - dostateczna
40 – 50% - dopuszczająca
0 – 39% - niedostateczna
Przelicznik stosujemy do wszystkich sprawdzianów.
7. Do uzyskania pozytywnej oceny z wypracowania należy:
a) otrzymad min. 5 punktów z rozwinięcia tematu (jeśli brak jest 5 punktów rozwinięcia tematu, punkty za
język, styl, kompozycję i zapis nie będą zliczane),
b) napisad pracę przekraczającą limit słów wynoszący 250.
8. Nauczyciel przekazuje informacje o ocenie:
- uczniowi – jako komentarz do każdej oceny, wyjaśnienie, uzasadnienie, wskazówki do dalszej pracy; przy
omawianiu wyników sprawdzianów, diagnoz
- rodzicom – na ich prośbę, jako informację o aktualnym rozwoju dziecka, jego uzdolnieniach i trudnościach
podczas konsultacji, umówionych wcześniej rozmów indywidualnych lub za pośrednictwem wychowawcy klasy.
II.
Tryb uzupełniania zaległości
1. Uczeo ma obowiązek uzupełnid braki w wiedzy spowodowane nieobecnością.
2. Uczeo ma obowiązek w ciągu 2 dni od ustanej nieobecności porozumied się z nauczycielem w sprawie
terminu zaległej pracy (sprawdzianu, testu, pracy klasowej).
3. Zaległą pracę uczeo ma obowiązek uzupełnid w ciągu tygodnia.
4. Uczeo nie może zgłosid nieprzygotowania przed zapowiedzianym powtórzeniem materiału (także w formie
ustnej) i przed zapowiedzianym sprawdzianem.
III.
Cele oceniania
1. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięd edukacyjnych i postępach w tym zakresie.
2. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju.
3. Motywowanie ucznia do dalszej pracy.
2|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
4. Dostarczanie rodzicom, opiekunom i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w uczeniu się oraz
szczególnych uzdolnieniach ucznia.
5. Umożliwienie nauczycielowi – poloniście doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno –
wychowawczej.
IV.
Wymagania stosowane w procesie oceniania
1. Przewidywane osiągnięcia po I klasie
Poziom podstawowy
W zakresie kształcenia językowego po ukooczeniu nauki w I klasie uczeo potrafi:
a) określid relację między zakresem znaczeniowym a treścią znaczeniową wyrazu; zanalizowad pod tym kątem
znaczenie podanych wyrazów;
b) określid znaczenie podstawowe i metaforyczne wyrazu;
c)
wskazad w czytanych utworach ważne środki językowe i określid ich funkcje;
d) zauważyd ślady historycznych procesów rozwojowych języka polskiego;
e) określid pojęcie zabytku języka; wymienid najważniejsze zabytki języka polskiego;
f)
rozpoznad środki służące archaizacji;
g) rozpoznad stylizację biblijną i barokową oraz wskazad typowe dla nich środki językowe;
h) rozpoznad parodię literacką, określid jej funkcję i wskazad służące jej środki;
i)
rozpoznad w tekstach poznanych w I klasie wartośd stylistyczną środków z różnych poziomów języka;
j)
rozpoznad w tekście mowę niezależną, zależną i pozornie zależną;
k) rozpoznad związki frazeologiczne zawierające aluzje mitologiczne i biblijne;
l)
określid, czym jest retoryka, i wskazad w tekście typowe środki retoryczne;
m) określid, na czym polegają funkcje: impresywna i ekspresywna; wskazad w tekście przejawy tych funkcji;
n) określid, kiedy wypowiedź jest stosowna i skuteczna;
o) w tekstach prasowych, reklamowych itp. rozpoznad i ocenid przejawy współczesnych tendencji w zakresie
zapożyczeo i tworzenia neologizmów;
p) dostrzec i ocenid przejawy agresji w języku;
W zakresie kształcenia literackiego i kulturowego po ukooczeniu nauki w I klasie uczeo potrafi:
a) analizowad i interpretowad wybrane teksty antyczne i biblijne, średniowieczne, renesansowe, barokowe i
oświeceniowe z wykorzystaniem właściwych pojęd teoretycznoliterackich oraz kategorii estetycznych i
nawiązaniem do podstawowych kontekstów;
b) opowiedzied i zinterpretowad wybrane mity greckie oraz opowieści biblijne, porównad obraz Boga i
człowieka w Biblii i mitologii greckiej;
c)
opisad starogrecki ideał człowieka, scharakteryzowad epos starogrecki, wskazad cechy tragedii antycznej i
źródła tragizmu;
d) określid cechy postawy horacjaoskiej;
e) określid relacje między człowiekiem i Bogiem zobrazowane w kulturze średniowiecza, wskazad wzorce
osobowe epoki i odnieśd je do przykładów literackich, scharakteryzowad styl romaoski i gotycki, wskazad
przykłady dzieł sztuki i środki artystyczne typowe dla średniowiecza, rozpoznad cechy średniowiecznej wizji
świata w tekstach utworów poznanych w I klasie;
f)
opisad renesansową koncepcję człowieka i wskazad, na czym polega nowa wizja świata w literaturze
renesansowej, zinterpretowad wybrane fraszki i pieśni Jana Kochanowskiego w kontekście filozofii
renesansowego humanizmu i klasycyzmu; wskazywad obecnośd „renesansowych niepokojów” w poznanych
trenach Jana Kochanowskiego;
3|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
g) przedstawid stosunek człowieka baroku do świata, śmierci, przemijania; na podstawie poznanych w I klasie
utworów barokowych ukazad charakterystyczny dla epoki konflikt między miłością do świata a miłością do
Boga; na przykładach wybranych dzieł przedstawid cechy sztuki epoki baroku; określid, czym był sarmatyzm
i jakie ślady pozostawił w obyczajowości, sztuce oraz w polskiej mentalności;
h) określid filozoficzne podstawy oświeceniowej wizji świata oraz koncepcji człowieka; wskazad w wybranych
utworach literackich przejawy oświeceniowego racjonalizmu i krytycyzmu; na przykładach wybranych dzieł
omówid cechy estetyki klasycyzmu, wskazad i scharakteryzowad gatunki literackie klasycystyczne i
sentymentalne; wskazad i scharakteryzowad przykłady stylu rokokowego w literaturze i sztuce;
i)
określid, na czym polega uniwersalna wartośd tekstów biblijnych, mitów greckich oraz utworów powstałych
w dobie staropolskiej;
j)
wskazad obecnośd tradycji antycznej, biblijnej, staropolskiej i oświeceniowej w kulturze późniejszych epok –
w tym we współczesnej kulturze masowej;
k) przedstawid przykłady reportażu prasowego, telewizyjnego, radiowego jako przejaw współczesnej tęsknoty
do prawdy faktów;
l)
wskazad cechy mitu we współczesnej prozie;
m) omówid związki wybranych utworów literatury fantasy z kulturą średniowiecza; wskazad w tych utworach
motywy fantastyki baśniowej;
n) wskazad barokowe korzenie estetyki brzydoty;
o) skonfrontowad oświeceniowy kult rozumu i nauki ze współczesną refleksją nad szansami i zagrożeniami,
które niesie ze sobą rozwój nauki (na wybranych przykładach literatury nurtu science fiction).
Poziom rozszerzony
Uczeo posiada umiejętności wskazane dla poziomu podstawowego – w szerszym zakresie, jeśli chodzi o listę
lektur, znajomośd konwencji i toposów oraz zasób pojęd i terminów teoretyczno- i historycznoliterackich
oraz nauki, a ponadto:
W zakresie kształcenia językowego po ukooczeniu nauki w I klasie uczeo potrafi::
a) wskazad w tekście i omówid przykłady przesunięd metaforycznych jako przejaw językowego obrazu świata
charakterystycznego dla poznanych epok kulturowych i współczesnego języka ogólnego;
b) wymienid i scharakteryzowad najważniejsze fazy rozwojowe języka polskiego (w związku z poznawanymi w I
klasie utworami);
c)
określid różnicę między znaczeniem realnym a etymologicznym; wskazad przykłady przesunięd
semantycznych;
d) wskazad ślady dawnych procesów fonetycznych i zmian fleksyjnych;
e) wskazad podstawowe chwyty erystyczne w tekście czytanym (z programu I klasy);
f)
zbudowad dłuższą wypowiedź (np. przemówienie) z celowym wykorzystaniem środków retorycznych;
2. Przewidywane osiągnięcia po II klasie
Poziom podstawowy
Po ukooczeniu nauki w II klasie uczeo pogłębił umiejętności zdobyte w I klasie, a ponadto potrafi:
W zakresie kształcenia językowego:
a) opisad język jako system znaków na tle innych systemów semiotycznych;
b) określid pojęcie znaku językowego i wskazad jego cechy wyróżniające;
4|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
c)
wskazad różnicę między językiem a wypowiedzią;
d) wskazad podsystemy języka; wyjaśnid podstawowe pojęcia odnoszące się do każdego z podsystemów;
e) określid relacje między językiem narodowym a odmianami terytorialnymi; określid znaczenie terminów:
dialekt, gwara, żargon;
f)
przedstawid miejsce polszczyzny wśród innych języków;
g) na wybranych przykładach wskazad problemy przekładu językowego;
h) rozpoznad w tekstach poznanych w II klasie wartośd stylistyczną środków z różnych poziomów języka;
i)
określid cechy języka mówionego i pisanego;
j)
rozpoznad i ocenid cechy kolokwialne w tekście pisanym;
k) rozpoznad stylizacje: gwarową i kolokwialną; wskazad służące im środki i określid funkcje;
l)
określid, na czym polegają funkcje: informacyjna, poetycka; wskazad przejawy tych funkcji w tekstach;
W zakresie kształcenia literackiego i kulturowego:
a) analizowad i interpretowad wybrane teksty romantyczne, pozytywistyczne i młodopolskie z wykorzystaniem
właściwych pojęd teoretycznoliterackich i kategorii estetycznych oraz nawiązaniem do podstawowych
kontekstów;
b) na wybranych przykładach wskazad związki literatury i sztuki w każdej z omawianych epok;
c)
wskazad filozoficzne podłoże romantyzmu, określid, na czym polegał przełom romantyczny i przedstawid
rolę uczucia i wyobraźni w poznaniu;
d) określid, na czym polegała romantyczna fascynacja światem duchowym, folklorem, średniowieczem;
e) przedstawid romantyczną wizję historii jako pola twórczej aktywności człowieka;
f)
scharakteryzowad relacje człowieka i natury w romantyzmie;
g) określid, na czym polegał romantyczny indywidualizm;
h) scharakteryzowad kreację bohatera romantycznego (uwzględniając rozwój tej kategorii);
i)
scharakteryzowad miłośd romantyczną;
j)
wskazad rolę tematu współczesnego w dramatach romantycznych oraz przedstawid zawarte w nich wizje
historii;
k) określid związki między teatrem a kształtem dramatu na przykładzie dramatu romantycznego;
l)
wymienid i scharakteryzowad podstawowe gatunki romantyczne na przykładach konkretnych utworów
literackich, wskazad cechy typowe dla poetyki romantycznej;
m) określid cechy stylu romantycznego, odwołując się do przykładów dzieł sztuki;
n) omówid romantyczną koncepcję poezji i poety oraz model patriotyzmu;
o) wyjaśnid, na czym polegała idea syntezy sztuk;
p) wyjaśnid, na czym polegała szczególna rola pieśni w kulturze romantycznej;
q) wskazad związki literatury i muzyki w epoce romantyzmu;
r)
określid, na czym polega społeczny wymiar sztuki pozytywizmu; scharakteryzowad program polskich
pozytywistów i odnieśd go do utworów literackich;
s)
scharakteryzowad realizm i naturalizm jako prądy dominujące w pozytywizmie, wskazad nowe obszary
zainteresowao literatury i preferowane gatunki, podając przykłady utworów literackich; na wybranych
przykładach omówid poetykę nowel pozytywistycznych i wielkich powieści realistycznych;
t)
przedstawid utwory literackie (z programu II klasy), w których dochodzi do głosu optymistyczny i
pesymistyczny głos polskiego pozytywizmu;
u) wskazad w utworach okresu pozytywizmu przykłady obecności idei patriotycznych; odczytywad treści
niecenzuralne wyrażone językiem ezopowym;
v) wymienid prądy artystyczne i światopoglądowe oraz postawy typowe dla Młodej Polski i odnieśd je do
utworów literackich; podad przykłady impresjonizmu, symbolizmu i ekspresjonizmu w sztuce, wskazad
właściwe dla nich środki artystyczne;
w) omówid młodopolskie koncepcje artysty i sztuki ukazane w artykułach programowych oraz w utworach
literackich;
5|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
x)
przeprowadzid analizę i zinterpretowad wiersz młodopolski, wskazując typowe dla epoki motywy, postawy i
środki artystyczne;
y) na przykładzie konkretnego utworu omówid cechy powieści młodopolskiej;
z)
na przykładzie konkretnego utworu wskazad cechy dramatu symbolicznego;
aa) w utworach poznanych w II klasie pokazad obecnośd tradycji kulturowej (np. romantycznej, franciszkanizmu,
filozofii Wschodu);
bb) określid, na czym polega uniwersalna wartośd dzieł romantycznych, pozytywistycznych i młodopolskich;
cc) wskazad obecnośd tradycji romantycznej, pozytywistycznej i młodopolskiej w kulturze XX w., w tym we
współczesnej kulturze masowej;
dd) wskazad przejawy XX-wiecznego kultu młodości oraz jego kryzysu;
ee) odnaleźd związki współczesnych idei feministycznych z XIX-wieczną ideą emancypacji kobiet;
ff) omówid modernizm jako jeden z najważniejszych nurtów literatury i sztuki XX w.; wskazad przykłady żywej
do dziś strategii prowokacji artystycznej; uzasadnid, że pojęcie prowokacji jest historycznie zmienne.
Poziom rozszerzony
Uczeo posiada umiejętności wskazane dla poziomu podstawowego – w szerszym zakresie, jeśli chodzi o listę
lektur, znajomośd konwencji i toposów oraz zasób pojęd i terminów teoretyczno- i historycznoliterackich
oraz nauki o języku (wymieniono je w rozdziale Materiał nauczania), a ponadto:
W zakresie kształcenia językowego:
a) wskazad w tekście i omówid przykłady przesunięd metaforycznych jako przejaw językowego obrazu świata
charakterystycznego dla poznanych epok kulturowych i współczesnego języka ogólnego;
b) podad informacje o budowie języka polskiego w ujęciu historycznym i typologicznym;
c)
wskazad różnice między tłumaczeniem tekstu z języka polskiego a przekładem utworu literackiego;
d) określid, na czym polegają funkcje: fatyczna, magiczna, metajęzykowa i stanowiąca; wskazad przejawy tych
funkcji w tekstach;
3. Przewidywane osiągnięcia po klasie III
Poziom podstawowy
Po ukooczeniu nauki w III klasie uczeo pogłębił umiejętności zdobyte w II klasie, a ponadto potrafi:
W zakresie kształcenia językowego:
a) określid podstawowe relacje semantyczne (synonimia, homonimia, antonimia, polisemia);
b) zdefiniowad pojęcie aktu mowy, rozpoznad jego rodzaje; określid, na czym polega sens dosłowny i
intencjonalny aktu mowy;
c)
rozpoznad sposoby wzbogacania słownictwa: neosemantyzację i podstawowe procesy słowotwórcze;
d) określid relacje między językiem narodowym a odmianami środowiskowymi;
e) omówid podstawowe tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny, rozpoznad ich przejawy, ocenid
poprawnośd konkretnych form językowych;
f)
omówid mechanizm manipulacji językowej, rozpoznad i ocenid jej przejawy;
g) scharakteryzowad cechy języka mediów; określid i ocenid jego wpływ na polszczyznę ogólną;
h) napisad wypowiedź w stylu urzędowym;
i)
wskazad charakterystyczne cechy stylistyczne czytanych utworów; podad przykłady stylu artystycznego,
stylu pisarza, grupy literackiej – w zakresie utworów poznanych w III klasie;
j)
rozpoznad w tekstach poznanych w III klasie wartośd stylistyczną środków z różnych poziomów języka;
k) rozpoznad stylizację środowiskową;
6|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
l)
na podstawie obserwacji stylu rozpoznad aluzję, trawestację, pastisz; określid funkcje tych zabiegów
stylizacyjnych;
W zakresie kształcenia literackiego i kulturowego:
a) analizowad i interpretowad wybrane teksty literackie XX w. z wykorzystaniem właściwych pojęd
teoretycznoliterackich i kategorii estetycznych oraz nawiązaniem do podstawowych kontekstów;
b) zinterpretowad wybrane teksty XX-wieczne, wskazując rolę, jaką odgrywają w nich takie kategorie, jak:
świętośd, zło, śmierd, naród, ojczyzna, „mała ojczyzna”,
c)
wyjaśnid pojęcia awangardy i awangardyzmu, odnosząc je do przykładów z dziedziny literatury i sztuki;
d) wskazad główne kierunki poszukiwao w literaturze i sztuce XX w. – odnieśd je do konkretnych przykładów;
e) scharakteryzowad przykłady nowatorstwa tematycznego i formalnego w literaturze i sztuce XX w.;
f)
scharakteryzowad stosunek do języka poetyckiego wskazanych twórców (zob. Materiał kształcenia);
g) pokazad (na przykładach utworów poznanych w III klasie) stosunek do tradycji w literaturze i sztuce XX w.;
h) wskazad związki literatury z historią i przemianami polityczno-ustrojowymi oraz ideologią (na podstawie
tekstów z programu III klasy);
i)
scharakteryzowad rolę twórcy w XX w. w odniesieniu do tradycji (na wybranych przykładach);
j)
określid wpływ środków masowego przekazu i przyśpieszenia cywilizacyjnego na kulturę (na podstawie
tekstów z programu III klasy); wskazad główne tendencje kultury masowej i ustosunkowad się do nich;
k) wyjaśnid pojęcia: „kultura wysoka”, „kultura niska”, „obieg kultury”, „kultura masowa”, „kultura elitarna”,
„arcydzieło”, „kicz”, odnosząc je do konkretnych tekstów i zjawisk kultury XX w.;
l)
wskazad źródła i znaczenie wskazanych toposów i symboli kultury współczesnej (zob. Materiał kształcenia);
m) na wybranych przykładach wskazad związki literatury i sztuki XX w.;
n) oceniad i wartościowad poznawane teksty kultury, odwołując się do podstawowych kategorii etycznych i
estetycznych; wyjaśnid określenie „uniwersalne wartości humanistyczne” i odnosid je do czytanych
utworów.
Poziom rozszerzony
Uczeo posiada umiejętności wskazane dla poziomu podstawowego – w szerszym zakresie, jeśli chodzi o listę
lektur, znajomośd konwencji i toposów oraz zasób pojęd i terminów teoretyczno- i historycznoliterackich
oraz nauki o języku (wymieniono je w rozdziale Materiał nauczania), a ponadto potrafi:
W zakresie kształcenia językowego:
a) wskazad w tekście i omówid przykłady przesunięd metaforycznych jako przejaw językowego obrazu świata
charakterystycznego dla faz i kręgów kultury XX w. oraz dla współczesnego języka ogólnego;
W zakresie kształcenia literackiego i kulturowego:
a) porównad pojęcia „awangarda” i „postmodernizm”; odnieśd je do konkretnych utworów literackich
(poznanych w III klasie);
b) przeprowadzid analizę i zinterpretowad wiersz współczesny, stosując właściwą terminologię; napisad esej
interpretacyjny;
c)
wskazad główne kierunki poszukiwao poezji XX w.; porównad budowę wersyfikacyjno-składniową wiersza
tradycyjnego i współczesnego (w zakresie utworów przewidzianych programem), wskazad funkcje
segmentacji tekstu;
d) na przykładach wybitnych dzieł omówid osiągnięcia sztuki filmowej XX w.;
e) omówid XX-wieczne przemiany w obrębie gatunków literackich (na przykładzie wybranych powieści,
dramatu, gatunków z pogranicza literatury faktu, eseistyki literackiej).
7|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
4. Umiejętności zdobywane stopniowo i doskonalone w każdej klasie
Poziom podstawowy
Uczeo:
a) czyta wskazane w programie teksty ze zrozumieniem ich różnorodnych sensów, funkcji, znaczeo
metaforycznych i symbolicznych, rozpoznaje ich konwencje, style, sytuuje je w podstawowych kontekstach;
dostrzega obecnośd archetypów i toposów;
b) wyraziście odczytuje utwory literackie, z dbałością o przekazanie sensu, właściwą dykcję, akcent,
artykulację; recytuje wybrane utwory z pamięci;
c)
wskazuje źródła i znaczenie wskazanych archetypów, toposów i symboli;
d) ukazuje związki topiki literackiej z motywami obecnymi w sztuce;
e) porównuje utwory literackie z różnych epok o podobnych motywach;
f)
odczytuje i porównuje dzieła różnych sztuk z uwzględnieniem specyfiki ich tworzywa;
g) rozpoznaje style w sztuce,
h) dostrzega w czytanych utworach nawiązania do tradycji kulturowej, „dialogi z tradycją”;
i)
określa wartośd użytych w tekście środków z różnych poziomów języka;
j)
rozpoznaje cechy stylów funkcjonalnych i stylu artystycznego;
k) tworzy stosowną i skuteczną wypowiedź, wybierając z zasobu środków językowych elementy stosowne do
funkcji wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej;
l)
zna i respektuje zasady etykiety i estetyki językowej;
m) ocenia cudze wypowiedzi pod względem stosowności i skuteczności oraz zasad etykiety i estetyki językowej;
n) rozpoznaje intencje komunikacyjne wypowiedzi;
o) poprawia tekst, dokonuje adiustacji, przeredagowuje go; przekształca, streszcza, skraca, rozwija,
parafrazuje;
p) planuje formę i kompozycję wypowiedzi zgodnie z jej celem;
q) posługuje się cytatami;
r)
popiera argumentami własne sądy;
s)
skutecznie uczestniczy w dialogu, dyskusji i negocjacjach;
t)
komponuje i wygłasza przemówienie;
u) wypowiada się w podstawowych (szkolnych) formach gatunkowych, jak: rozprawka, recenzja, referat,
interpretacja utworu literackiego, w zakresie rozszerzonym – artykuł popularnonaukowy, interpretacja
porównawcza, esej;
v) ocenia etyczny wymiar wypowiedzi cudzej i własnej, dba o uczciwośd wypowiedzi; rozpoznaje manipulację
językową i wyznaczniki funkcji perswazyjnej; negatywnie ocenia przejawy agresji w języku;
w) stosuje celowo chwyty retoryczne oraz inne środki językowej ekspresji;
x)
dostrzega i ocenia przejawy mody językowej;
y) zna normy poprawności językowej; wskazuje i ocenia, stosując właściwe kryteria, formy niepoprawne, a
nagminnie szerzące się w języku, przejawy „twórczości językowej”;
z)
sporządza notatkę, konspekt, przypis, opis bibliograficzny, zestawienie bibliograficzne; bazę danych (także z
wykorzystaniem komputera).
Poziom rozszerzony
Uczeo:
a) wskazuje związki omawianych utworów literackich ze światopoglądem i kierunkami filozoficznymi epoki;
b) wskazuje związki poznanych gatunków z prądami artystycznymi epoki;
c)
interpretuje utwór, wykorzystując różne konteksty (historyczny, biograficzny, kulturowy, filozoficzny);
określa, czym jest kontekst macierzysty utworu;
8|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
d) na wybranych przykładach pokazuje przeobrażenia w obrębie poznanych gatunków literackich (epos,
dramat, tren, sonet, hymn, powieśd);
e) rozpoznaje w tekstach charakterystyczne cechy stylu poznawanych epok literackich;
f)
analizuje i interpretuje wiersz, stosując właściwą terminologię i pojęcia z poetyki historycznej.
5. Wymagania programowe dzielimy na podstawowe (odpowiadające wymaganiom koniecznym i
podstawowym) oraz ponadpodstawowe (odpowiadające wymaganiom rozszerzającym i dopełniającym).
Zgodnie z powyższymi kryteriami:
a) wymagania podstawowe obejmują wiadomości i umiejętności łatwe lub bardzo łatwe, bezpośrednio
przydatne w życiu (w mniejszym stopniu – naukowe), niezbędne do kontynuowania edukacji, naukowo
pewne, doniosłe, sprawdzone i wdrożone, mające walor interdyscyplinarności;
b) wymagania ponadpodstawowe to wiadomości i umiejętności trudne i bardzo trudne do opanowania,
złożone, unikatowe; teoretyczne, związane z materią danej dyscypliny naukowej, ważne naukowo (często
dalekie od bezpośredniej użyteczności w życiu), poszerzające wiedzę o przedmiocie, w pewnym stopniu
hipotetyczne, wyspecjalizowane i naukowo twórcze; przydatne, ale nie niezbędne w dalszej nauce.
W przełożeniu na stopnie szkolne wymagania podstawowe odpowiadają ocenom: dopuszczający i
dostateczny, przy czym uczeo otrzymuje:
a) dopuszczający za niepełne spełnienie wymagao podstawowych;
b) dostateczny przy pełnym spełnieniu wymagao podstawowych.
Wymagania ponadpodstawowe odpowiadają ocenom dobry i bardzo dobry, przy czym uczeo otrzymuje:
a) dobry za niepełne spełnienie wymagao ponadpodstawowych;
b) bardzo dobry przy pełnym spełnieniu wymagao ponadpodstawowych.
Stopieo niedostateczny dostaje uczeo, który nie spełnia wymagao podstawowych w stopniu stanowiącym
minimalny próg zaliczenia.
Stopieo celujący otrzymuje uczeo spełniający wymagania podstawowe i ponadpodstawowe, a także mający
wyższe, ponadprogramowe umiejętności lub wiadomości.
O progu zaliczenia na poszczególne poziomy wymagao i o zakresie ich obniżenia (pozwalającym stwierdzid,
że uczeo dane wymagania spełnia, chod w stopniu niepełnym) każdorazowo decyduje nauczyciel,
uwzględniając potrzeby i możliwości uczniów, a także zakres pracy, stosowane narzędzie sprawdzania
osiągnięd, czas pracy uczniów, trudnośd zadania itp.
Wymagania mają, oczywiście, charakter hierarchiczny i kumulatywny. Spełnienie wymagao
ponadpodstawowych zakłada uprzednie spełnienie wymagao podstawowych. Uczeo kwalifikujący się do
oceny dobry lub bardzo dobry musi spełniad całkowicie wymagania podstawowe, a także
ponadpodstawowe w stopniu pełnym (bardzo dobry) lub niepełnym (dobry). Podobnie uczeo otrzymujący
ocenę celujący – spełniad musi całkowicie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe oraz poza nie
wykraczad.
V.
Warunki poprawy ocen bieżących
1.
Uczeo ma prawo poprawid ocenę niedostateczną z pracy klasowej, testu, sprawdzianu.
2.
Uczeo ma obowiązek w ciągu 2 dni od oddania prac ustalid termin poprawy z nauczycielem.
3.
Uczeo może daną formę pisemną poprawid tylko raz.
4.
Zarówno pierwsza ocena, jak i ocena z poprawy zostają wpisane do dziennika.
5.
Uczeo ma obowiązek poprawid ocenę w ciągu tygodnia od oddania sprawdzonej pracy.
9|Strona
Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego
VI.
6.
Uczeo ma prawo do 1 nieprzygotowania na okres (oprócz 2 okresu klasy III, który pozostaje bez
nieprzygotowao).
7.
Warunki i możliwośd poprawy innej oceny niż ocena niedostateczna określa indywidualnie nauczyciel na
początku roku.
Warunki poprawy proponowanej oceny klasyfikacyjnej
1.
Po otrzymaniu propozycji oceny klasyfikacyjnej śródrocznej i rocznej uczeo ma obowiązek w ciągu 2 dni
zadeklarowad chęd poprawy.
2. Poprawa powinna odbyd się w terminie umożliwiającym nauczycielowi wystawienie oceny tydzieo przed
klasyfikacją.
3. Termin poprawy ustala nauczyciel.
4. Uczeo, który poprawia proponowaną ocenę, zobowiązany jest do poprawy ocen bieżących niższych niż ta, o
którą się ubiega.
5. Jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej stwierdzono, że poziom osiągnięd edukacyjnych ucznia uniemożliwi
lub utrudni kontynuowanie nauki w następnym okresie (uczeo otrzymał ocenę niedostateczną lub jest
nieklasyfikowany), szkoła – w miarę możliwości – stwarza uczniowi szanse uzupełnienia braków:
a) Nauczyciel ustala konsultacje dla ucznia jako szansę uzupełnienia braków.
b) W trakcie konsultacji uczeo ma możliwośd uzupełnienia wiadomości i doskonalenia umiejętności w formie
pisemnej i ustnej.
c) Nauczyciel prowadzi dokumentację spotkao z uczniem.
VII.
Sposoby postępowania z uczniami o specyficznych trudnościach w nauce
1. Specyficzne trudności w nauce, stwierdzone przez poradnię psychologiczno – pedagogiczną, takie jak: dysleksja,
dysgrafia, dysortografia są uwzględniane w procesie oceniania.
2. Nauczyciel dostosowuje system oceniania ucznia do wskazao poradni według możliwości i stopnia zaawansowania
dysleksji rozwojowej.
3. Przy pisaniu prac czas nie zostaje wydłużony.
4. Sprawdzanie prac pisemnych odbywa się zgodnie z kryteriami ustalonymi dla sprawdzania poprawności zapisu
przez ekspertów Centralnej Komisji Egzaminacyjnej:
a) Nie należy uwzględniad w ocenie następujących błędów:
- zmienionej kolejności liter w wyrazach,
- wstawionych dodatkowych liter w wyrazie, opuszczonych lub przestawionych liter,
- opuszczonego początku lub kooca wyrazu,
- występowania w wyrazach głosek dźwięcznych zamiast bezdźwięcznych i odwrotnie,
- mylenia głosek "i" i "j", głosek nosowych z koocówką fleksyjną, np.: ę - em, ą - om,
- mylenia przedrostków z zaimkami, np.: pode szły; błędnego zapisywania przyimków z rzeczownikami i
przysłówkami, np.: wklasie, zachwilę, napewno,
- niewłaściwego zapisu spółgłosek miękkich, np.: rosinie zamiast rośnie, skosiny zamiast skośny,
- pisowni niezgodnej z zasadami ortografii, jeżeli wynika ona z nadmiernego zaufania do zasad ortografii i
schematycznego ich stosowania (od uczniów wymaga się dobrej znajomości zasad ortografii), np.: startóje bo
startować,
- błędnego stosowania lub niestosowania znaków interpunkcyjnych.
b) Uczeo, u którego stwierdzono dysgrafię ma prawo stawiad niekształtne litery, pisad mało czytelnie i poza liniami.
c) Wszystkie inne uchybienia w pracy nie są uzasadnione wymienionymi dysfunkcjami.
10 | S t r o n a