Kryteria oceniania z języka polskiego w klasie I Publicznego

Kryteria oceniania z języka polskiego w klasie I Publicznego Gimnazjum nr 1 w Bełchatowie
wg programu Słowa na czasie
ocena celująca
Uczeń wykonuje podczas prac klasowych większość zadań dodatkowych (przynajmniej 2/3), a jego wiedza
i umiejętności znacznie wykraczają ponad poziom przewidziany w podstawie programowej oraz w programie
nauczania. Jest twórczy, aktywny i sumienny. Rozwija się indywidualnie i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach
przedmiotowych. W szczególności:
 Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach przewidzianych w szkole (konkursy
twórczości poetyckiej, prozatorskiej, pozaszkolne występy teatralne zakończone sukcesem);
 Samodzielnie dokonuje analizy i interpretacji tekstu literackiego, popularnonaukowego oraz
publicystycznego;
 Wykorzystuje, przetwarza i interpretuje treści rozmaitych przekazów medialnych;
 Przygotowuje pracę literacką, wykorzystując materiał pozalekcyjny;
 Podejmuje samodzielne próby poszerzania wiedzy językowej w oparciu o wskazaną literaturę przedmiotu;
 W wypowiedziach ustnych i pisemnych legitymuje się znajomością lektur ponadprogramowych i
umiejętnością ich trafnego wykorzystania;
 Śledzi aktualne wydarzenia literackie oraz artystyczne;
 Dysponuje bogatym słownictwem (w tym terminologicznym), które systematycznie poszerza w trakcie
samodzielnych lektur, wykorzystuje je świadomie i poprawnie;
 W sposób twórczy i samodzielny rozwija swoje uzdolnienia i zainteresowania polonistyczne.
ocena bardzo dobra
Uczeń opanował zakres wiedzy i umiejętności przewidziany w programie nauczania przynajmniej na poziomie 90
procent . Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł wiedzy. Jest aktywny,
systematyczny i samodzielny, a w szczególności:
 Zna problematykę wszystkich tekstów literackich, publicystycznych i popularnonaukowych przewidzianych w
programie nauczania;
 Bardzo dobrze zna pojęcia teoretycznoliterackie i potrafi bezbłędnie się nimi posługiwać: podmiot liryczny,
adresat liryczny, wiersz wolny, sylabiczny, narrator, narracja, fabuła, wątek, didaskalia;
 Odszukuje, nazywa i potrafi określić funkcję środków artystycznych poznawanych w związku z omawianymi
tekstami literackimi: alegoria, porównanie homeryckie, metafora, apostrofa, kontrast, pytanie retoryczne,
onomatopeja, personifikacja, animizacja, przerzutnia, średniówka;
 W wypowiedziach ustnych i pisemnych przestrzega normy poprawnościowe;
 Wypowiadając się, świadomie zachowuje właściwą artykulację i intonację;
 Rozróżnia rodzaje literackie i gatunki literackie w odniesieniu do omawianych tekstów, a w szczególności:
lirykę, epikę, dramat oraz mit, legendę, przypowieść, psalm, modlitwę, hymn, pieśń, odę, fraszkę, elegię,
epos homerycki, opowiadanie, powieść historyczną, fantasy, literaturę science fiction, komedię i tragedię;
 Biegle posługuje się słownictwem związanym z omawianymi tekstami kultury;
 Dostosowuje środki językowe do formy wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej;
 Konstruuje kilkuminutową logiczną i spójną wypowiedź na tematy dotyczące zjawisk kulturowych, życia
codziennego i własnych zainteresowań;
 W sposób kulturalny i poprawny językowo prezentuje swoje stanowisko, używając trafnych argumentów;
 Aktywnie bierze udział w dyskusji, respektując jej zasady;
 Pięknie wygłasza z pamięci fragmenty prozy oraz wiersze;
 Pisemne prace redaguje z zachowaniem spójności, logiki wywodu, segmentacji, zaś ich treść realizuje temat
w sposób obszerny i bogaty;
 Prace pisemne są bezbłędne ortograficznie i interpunkcyjnie;
 Sporządza notatkę na dany temat i sprawnie z niej korzysta w trakcie lekcji;
 Bezbłędnie posługuje się różnymi typami opisu – przedmiotu, postaci, przeżyć, krajobrazu, sytuacji, dzieła
sztuki;
 Biegle dokonuje przekształceń tekstu literackiego – streszczenie, opis, opowiadanie, sprawozdanie;
 Redaguje charakterystykę postaci, w tym porównawczą, autocharakterystykę, charakterystykę statyczną i
dynamiczną, respektując zasady konstrukcji oraz właściwe proporcje między ch. pośrednią a bezpośrednią;
 Zna konstrukcję listu oraz rozróżnia jego odmiany;
 Odróżnia kłamstwo od fikcji literackiej;
 Zna pojęcie komizmu i jego rodzaje, wskazuje je w omawianym tekście;
 Samodzielnie korzysta ze słowników w celu bogacenia słownictwa i korekty prac;
 Dba o estetykę pisma.
Nauka o języku
 Biegle rozróżnia wszystkie części mowy i określa ich funkcje w zdaniu;
 Odmienia części mowy;
 Rozróżnia strony czasownika, przekształca zdanie z konstrukcji czynnej na bierną i odwrotnie;
 Zna rodzaje imiesłowów, posługuje się nimi w wypowiedziach,;
 Stopniuje przymiotniki i przysłówki;
 Klasyfikuje liczebniki i zaimki;
 Rozpoznaje nieodmienne części mowy;
 Dokonuje klasyfikacji wyrazów na części zdania;
 Rozróżnia typy podmiotów, orzeczeń, dopełnień, przydawek, okoliczników;
 Zna rodzaje wypowiedzeń oraz związki wyrazowe w zdaniu;
 Poprawnie przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego i przedstawia jego budowę na
wykresie;
 Zna i rozróżnia odmiany języka;
 Stosuje w praktyce pojęcia związane z komunikacją językową;
 Rozumie znaczenie wybranych związków frazeologicznych, zwłaszcza o rodowodzie biblijnym i
mitologicznym;
Ocena dobra
Uczeń opanował treści istotne dla znajomości zjawisk literackich i językowych, sprawnie stosuje je w sytuacjach
typowych. Stara się być aktywny, systematyczny i sumienny. Potrafi samodzielnie rozwiązać typowe zadania, a w
szczególności:
 Dobrze opanował wiedzę i umiejętności przewidziane podstawą programową;
 Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową;
 Określa i ocenia postawy bohaterów literackich i dobiera odpowiednie fragmenty tekstu w celu wspierania
swoich sądów;
 Wykazuje dobrą znajomość treści omawianych lektur, omawia elementy świata przedstawionego, wskazuje
wątki, bohaterów i ich powiązania;
 Wymienia rodzaje i gatunki literackie, zna terminy literackie;
 Wskazuje w utworze środki stylistyczne, potrafi wskazać funkcje bardziej typowych;
 Sporządza notatki i sprawnie posługuje się nimi podczas lekcji;
 Pisze poprawnie pod względem ortografii i interpunkcji, wykorzystując znajomość stosownych reguł;
Nauka o języku







określa funkcje składniowe rzeczownika;
odróżnia formy osobowe i nieosobowe czasownika, poprawnie stosuje jego nieregularne formy;
wyszukuje w tekście i nazywa imiesłowy;
odróżnia nieosobowe części mowy;
przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego;
odróżnia zdanie od równoważnika;
rozpoznaje w zdaniu związki zgody, przynależności i rządu.
Ocena dostateczna
Uczeń opanował najważniejsze treści przedmiotowe, podczas sprawdzianów udziela poprawnych odpowiedzi na co
najmniej połowę pytań i zadań. Posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o
średnim stopniu trudności. Stara się sumiennie wypełniać polecenia, systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy.
W szczególności:
 potrafi przedstawić treść utworu na podstawie cichego czytania;
 zna podstawowe pojęcia z teorii literatury;
 poprawnie redaguje proste formy wypowiedzi pisemnej takie jak : opis, opowiadanie, list, charakterystyka,
streszczenie;
 umie posłużyć się słownikami;
 w stopniu dostatecznym zna i stosuje zasady polskiej ortografii i interpunkcji;
 w poprawny sposób wygłasza z pamięci fragmenty prozy i poezję;
 potrafi zbudować kilkuzdaniową wypowiedź dotyczącą tematu związanego z lekturą, życiem codziennym i
swoimi zainteresowaniami.
Nauka o języku
 rozróżnia rzeczownik, czasownik, przymiotnik, przysłówek i liczebnik, nazywa podstawowe formy odmiany;
 zna i wskazuje w tekście podmiot i orzeczenie;
 odróżnia imiesłowy od innych form czasownika;
 rozróżnia rodzaje wypowiedzeń;
 przedstawia na wykresie budowę zdania pojedynczego;
Ocena dopuszczająca
Uczeń opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji. Zazwyczaj wykonuje proste,
typowe zadania, rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, powtarzające się w procesie edukacji. Wykonuje
prace domowe, systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy. Uczestniczy w lekcji. Szczególnie:
 technika czytania pozwala na samodzielne zrozumienie tekstu i przedstawianie jego tresci;
 odróżnia epikę, lirykę i dramat;
 potrafi odróżnić opowiadanie od powieści, tragedię od komedii;
 przy pomocy nauczyciela redaguje proste formy wypowiedzi pisemnej – streszczenie, opowiadanie, opis, list;
 przy pomocy nauczyciela korzysta ze słowników;
 błędy ortograficzne i interpunkcyjne oraz językowe popełniane przez ucznia w pracy nie przekreślają
całkowicie jej wartości;
nauka o języku
 rozpoznaje rzeczownik, przymiotnik i czasownik;
 odmienia czasownik przez osoby, liczby i rodzaje;
 odmienia przez przypadki rzeczownik i przymiotnik;
 rozróżnia rodzaje wypowiedzeń na prostych przykładach.
Ocena niedostateczna
Uczeń nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. Nie interesuje się
procesem dydaktycznym, nie uczestniczy w lekcjach, jak również nie wykonuje prac domowych, lekceważy
podstawowe obowiązki szkolne. Nie prowadzi zeszytu przedmiotowego. Nie zna treści lektur.