OBORNIKI

Transkrypt

OBORNIKI

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Oborniki
2011
2011
OBORNIKI
STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
OBORNIKI, 2011 r.
1
2
2011
Zespół autorski (1997):
mgr inż. arch. Krzysztof Wiza
mgr Anna Zielińska
mgr Małgorzata Czerniak
mgr inż. Zenon Sprada
mgr inż. Halina Juszczak-Kościelska
Zespół autorski (2011):
mgr Adam Derc (ZOIU Z-169)
mgr inż. arch. Jowita Maćkowiak (ZOIU Z-361)
mgr Małgorzata Czerniak
mgr Jarosław Jerzyński
mgr inż. Stefan Dutkowiak (ZOIU Z-132)
mgr inż. Bartosz Burzyński (ZOIU Z-498)
3
2011
2011
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE
2. UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE
3. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
3.1. Geologia i ukształtowanie terenu
3.2. Złoża kopalin
3.3. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych
3.4. Występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych
3.5. Wody podziemne
3.6. Wody powierzchniowe
3.7. Warunki klimatyczne
3.8. Tereny zieleni
3.9. Świat roślin
3.10. Świat zwierząt
3.11. Rolnicza przestrzeń produkcyjna
3.12. Obszary prawnie chronione
3.13. Zagrożenia i degradacja środowiska
4. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
4.1. Rozpoznanie zasobów środowiska kulturowego
4.2. Stan ochrony prawnej
4.3. Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków
4.4. Wykaz zabytkowych parków ujętych w ewidencji konserwatorskiej
4.5. Wykaz zabytkowych cmentarzy ujętych w ewidencji konserwatorskiej
5. DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE TERENÓW
5.1. Struktura użytkowania i przeznaczenia terenów
5.2. Stan prawny w zakresie planowania przestrzennego
5.3. Ruch budowlany
6. CHARAKTERYSTYKA ZABUDOWY
7. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO - GOSPODARCZE
7.1. Demografia
7.2. Prognoza demograficzna
7.3. Mieszkalnictwo
7.4. Działalność gospodarcza
7.5. Usługi
7.6. Rolnictwo
7.7. Przemysł i budownictwo
8. SYSTEM TRANSPORTOWY
8.1. Komunikacja drogowa
8.2. Komunikacja kolejowa
8.3. Komunikacja wodna
4
2011
9. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
9.1. Zaopatrzenie w wodę
9.2. Odprowadzenie ścieków
9.3. Zaopatrzenie w gaz
9.4. Elektroenergetyka
9.5. Telekomunikacja
9.6. Gospodarka odpadami
KIERUNKI
10. ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW
10.1. Zasady ochrony zasobów środowiska
10.2. Kierunki kształtowania i ochrony systemów zieleni
10.3. Obszary cenne przyrodniczo
11. ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW
12. KIERUNKI ZMIAN W PRZEZNACZENIU TERENÓW
13. TERENY ZAMKNIĘTE
14. OBSZARY WSKAZANE DO PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI I REKULTYWACJI
15. OBSZARY, DLA KTÓRYCH ZAMIAR SPORZĄDZENIA MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO WYNIKA Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ
MIASTA
16. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMU TRANSPORTOWEGO
17. KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ
5
2011
1. WPROWADZENIE
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Oborniki sporządzone zostało na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z dnia 10 maja 2003 r. z póź. zmianami) oraz uchwały
Nr LXV/498/06 z dnia 20.10.2006 r. Rady Miejskiej w Obornikach z dnia o podjęciu prac nad zmianą
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Oborniki.
Zgodnie z art. 9 ustawy, studium sporządza się w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym
lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, uwzględniając zasady określone w koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania
przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy. Studium nie jest aktem prawa
miejscowego i nie stanowi podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Zgodnie z art. 20
ustawy plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium.
Ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
uwzględnia się uwarunkowania wynikające w szczególności z:
1. dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu;
2. stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;
3. stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości i jakości
zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego;
4. stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5. warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia;
6. zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia;
7. potrzeb i możliwości rozwoju gminy;
8. stanu prawnego gruntów;
9. występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych;
10. występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych;
11. występowania udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych;
12. występowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych;
13. stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporządkowania
gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami;
14. zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych.
6
2011
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
określa się w szczególności:
1. kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów;
2. kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny
wyłączone spod zabudowy;
3. obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu
kulturowego i uzdrowisk;
4. obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej;
5. kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
6. obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym;
7. obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym,
zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami
programów, o których mowa w art. 48 ust. 1;
8. obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia
scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych
o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej;
9. obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na
cele nierolnicze i nieleśne;
10. kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;
11. obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;
12. obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny;
13. obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;
14. granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;
Końcowy dokument studium zawiera część graficzną, na którą składają się:
1. plansza w skali 1:10 000, obejmująca obszar miasta i gminy Oborniki,
2. plansza w skali 1: 5 000, obejmująca obszar miasta Oborniki,
3. tekst studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Oborniki.
Studium zostało wykonane na mapach topograficznych w skali 1 :10 000, pochodzących
z Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Poznaniu. Mapy te zostały
sporządzone w roku 1987 i od tego momentu nie były aktualizowane. Podczas prac na Studium
dokonano roboczej inwentaryzacji i aktualizacji informacji dotyczących stanu zagospodarowania
7
2011
i użytkowania terenu, zgodnie z oceną stanu rzeczywistego oraz aktualnymi mapami ewidencyjnymi.
Ze względu na skalę podkładów topograficznych wykorzystanych w rysunku Studium jak i metody
generalizacji informacji przestrzennych podczas tworzenia mapy, interpretacja zapisu rysunku
Studium musi odbywać się na zasadzie interpretacji rozszerzającej. Oznacza to, że znaki graficzne
dotyczące sposobu użytkowania i zagospodarowania terenu muszą być interpretowane zgodnie
z treścią map ewidencyjnych lub map zasadniczych. Dotyczy to w szczególności występowania lasów,
łąk, przebiegu granic administracyjnych wsi i granic terenów i obszarów wskazanych na rysunku.
Rozbieżności pomiędzy zawartością rysunku studium a stanem istniejącym powinny być rozstrzygane
zgodnie z informacją najbardziej aktualną i precyzyjną.
8
2011
2. UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE
2.1. Przyrodnicze uwarunkowania ponadlokalne
Gmina Oborniki położona jest na obu brzegach rzeki Warty, w ujściowym odcinku rzek:
Wełny, Kończka i Samicy Kierskiej. Północno-zachodnia część gminy leży na terenie zwartego
kompleksu leśnego Puszcza Notecka, stanowiącego obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000.
W koncepcji Sieci Ekologicznej ECONET – PL obszar ten zaliczony został do obszarów węzłowych
o znaczeniu krajowym – 3K Puszcza Notecka. Przecinające gminę doliny rzek: Warty, Samicy,
Kierskiej i Wełny pełnią rolę korytarzy ekologicznych o znaczeniu krajowym, regionalnym
i lokalnym. Obszary węzłowe i układ korytarzy ekologicznych oraz obszary leśne i inne tereny
zadrzewione tworzą podstawową strukturę przyrodniczo - przestrzenną w gminie.
Gmina Oborniki nie stanowi wyodrębniającej się geograficznie jednostki. Formy
geomorfologiczne przechodzą dalej, na obszar sąsiednich gmin:
–
część Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, zwanej tu Kotliną Gorzowską, występująca
w północnej części gminy i obejmująca szeroką na 3 - 4 km dolinę Warty, wychodzi na teren
gmin Szamotuły i Obrzycko. Pradolina od Obornik rozszerza się i przechodzi w zalesiony
obszar z licznymi polami wydmowymi ciągnącej się na zachód Puszczy Noteckiej,
–
wysoczyzna morenowa Równiny Szamotulskiej, przechodząca na teren gminy Szamotuły,
rozcięta doliną rynnową rzeki Samicy Kierskiej łączącą gminy Rokietnica, Suchy Las
i Oborniki,
–
wysoczyzna morenowa Pojezierza Gnieźnieńskiego przechodzi na teren gmin Skoki
i Murowana Goślina,
–
dolina rzeki Warty w jej odcinku przełomowym ciągnie się od Śremu do Obornik,
–
dolina rzeki Wełny łączy gminy Rogoźno i Oborniki,
–
zwarte obszary lasów ciągnących się na południowym wschodzie gminy przechodzą na
tereny specjalne łączące gminy Suchy Las i Oborniki.
Konsekwencją takiego stanu są zbliżone warunki przyrodnicze powiatu obornickiego
i sąsiednich powiatów, które nie stanowią bariery dla przyrodniczych powiązań. Ma to swoje
odzwierciedlenie m.in. na terenach cennych przyrodniczo objętych ochroną prawną, np. obszary
chronionego krajobrazu: Doliny Samicy i Biedrusko w gminie Suchy Las, Puszcza Notecka w gminie
Połajewo czy Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko-Wągrowiecka w gminie Rogoźno, a także
proponowanych do ochrony w formie obszaru chronionego krajobrazu: Dolina Warty (odcinek
poznański) od Wielkopolskiego Parku Narodowego i Rogalińskiego Parku Krajobrazowego do
obszaru chronionego krajobrazu Puszcza Notecka (gm. Wronki) oraz Dolina Samicy w gminie
Oborniki.
9
2011
Gmina Oborniki należy do obszarów rolniczych, o czym świadczy struktura gruntów,
przewaga wyższych klas bonitacyjnych oraz gleby o dobrym i średnim stopniu kultury. Południowa
część gminy znalazła się w regionie glebowo-rolniczym szamotulsko-opalenickim, gdzie użytki rolne
stanowią ok. 80 % ogólnej powierzchni regionu. Część północna gminy zaliczona została do regionu
Murowanej Gośliny. Jest to region uboższy dla rolnictwa, o bardzo wysokiej lesistości i przewadze
gleb typowo żytnich.
3. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
3.1. Geologia i ukształtowanie terenu
Obszar gminy Oborniki zbudowany jest od powierzchni z osadów czwartorzędowych
o nierównomiernej miąższości, dochodzącej nawet do ponad 100 m. Miąższość utworów kształtuje się
od 10 do 20 m w dolinie Warty oraz od 25 do 70 m na większości obszaru gminy. W rejonie rynny
Samicy, w obrębie której występuje głęboko wcięta dolina kopalna zbudowana głównie z osadów
piaszczysto – żwirowych, piasków pylastych oraz mułków i iłów zastoiskowych, utwory
czwartorzędowe zalegają na głębokości 150 - 162 m ppt. Na podstawie archiwalnych wierceń
wykonanych w małej odległości stwierdzono można stwierdzić, że osady czwartorzędowe zalegają np.
w Niemieczkowie do 109,7 m, w Sławienku do 151,4 m, w Chrustowie i Ślepuchowie ok. 56 m,
a w Kowalewku i Nieczajnej ok. 20 m.
W profilu pionowym osadów czwartorzędowych dominują głównie gliny zwałowe
zlodowacenia bałtyckiego i środkowopolskiego, przewarstwione wkładkami osadów piaszczystych
i żwirowych interglacjału emskiego. Plejstocen zbudowany jest tu z piasków, piasków ze żwirami,
glin oraz utworów zastoiskowych.
Osady akumulacji jeziornej, występujące
w postaci
drobnoziarnistych piasków warstwowanych horyzontalnie, znajdują się głównie w zachodniej części
gminy w okolicach Sycowa i Osowa. Utwory piaszczysto-żwirowe plejstoceńskie terasów
akumulacyjnych występują na obszarach terasów rzek Wełny i Warty. Są to warstwowane piaski
drobno i średnioziarniste, pospółki.
Utwory powierzchniowe holoceńskie to głównie piaski akumulacji eolicznej i rzecznej oraz
torfy. Wydmy na terenie gminy stanowią przedłużenie szerokiego pasa wydm ciągu Międzyrzecza
Warciańsko-Noteckiego. Występują na wyższych terasach doliny Warty oraz Wełny. Są to wydmy
wałowe i paraboliczne. Budują je piaski drobnoziarniste i słabo obtoczone, warstwowane
horyzontalnie i ukośnie. Mady i piaski rzeczne zalegają wąskim pasem w dolinach rzek oraz obniżeń
bezodpływowych. Są to przeważnie piaski drobnoziarniste, często przewarstwione piaskami
średnioziarnistymi. Torfy niskie i gytia o miąższości średnio 2,2 m rozwinęły się w dolinach
rzecznych oraz zagłębieniach bezodpływowych. Miąższość utworów trzeciorzędowych na obszarze
gminy Oborniki waha się od 80 do 280 m.
10
2011
Podstawową cechą rzeźby terenu gminy Oborniki jest równiny, młodoglacjalny krajobraz
charakteryzujący się jednak znacznym zróżnicowaniem warunków hipsometrycznych. Głównym
elementem rzeźby gminy jest dolina Warty, która do Obornik stanowi odcinek przełomowy rzeki
rozprzestrzeniający się od Śremu do Obornik (Poznański Przełom Warty). Dolina Warty wcina się tu
w teren na 20 – 30 m i rozdziela Wysoczyznę Poznańską od Wysoczyzny Gnieźnieńskiej.
W zachodniej części gminy rzeka Warta przepływa szeroką, południkowo zorientowaną
Pradoliną Toruńsko – Eberswaldzką, na obszarze której położona jest północna część gminy,
stanowiąc tu fragment Kotliny Gorzowskiej. Obejmuje ona szeroką na 3 - 4 km dolinę, która od
Obornik rozszerza się przechodząc w pola wydmowe Miedzyrzecza Warciańsko-Noteckiego.
W wielkiej formie dolinnej wyraźnie zaznacza się niewielka wyspa wysoczyznowa w rejonie Bąblina Nowołoskońca – Dąbrówki Leśnej. Obszar Kotliny Gorzowskiej jest w znacznym stopniu zalesiony.
Zachodnią i południowo-zachodnią część gminy zajmuje Równina Szamotulska, której
charakterystycznymi formami są ciągi wzniesień morenowych w formie oddzielnych pagórków
miedzy Pamiątkowem a Nieczajną oraz długie wały między Objezierzem a Obornikami,
o wysokościach 90 - 95 m npm. Równina Szamotulska przecięta jest doliną rynnową rzeki Samicy
Kierskiej o szerokości 1,5 - 2,0 km, która wcina się wyraźnie w teren. Południowo wschodnia część
gminy znajduje się na terenie Pojezierza Gnieźnieńskiego. Teren ten charakteryzuje się rzeźbą
niskofalistą i niskopagórkowatą. Różnice wysokości wynoszą tu 3-5 m.
Miasto Oborniki położone jest na obszarze Pradoliny Warciańsko- Noteckiej przy ujściu rzeki
Wełny do rzeki Warty. Teren miasta obejmuje terasy rzeczne ponadzalewowe średnie i niskie oraz
terasy pradolinne wysokie i sandrowe. Krawędź wysoczyzny jest wyraźnie pocięta licznymi
rozcięciami erozyjnymi.
3.2. Złoża kopalin
Gmina jest uprzywilejowana pod względem występowania złóż kopalin, a szczególnie
piasków i żwiru. Poniższa tabela przedstawia zestaw udokumentowanych złóż kopalin położonych na
terenie miasta i gminy Oborniki.
11
2011
Złoża kopalin
Lp.
Nazwa złoża
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Objezierze
Dąbrówka Leśna
Kowanówko
Gołębowo MD
Niemieczkowo RG
Oborniki
Oborniki Wlkp.
Sławienko
Sławienko PSII
Uścikowo BW
Uścikówiec
Uścikówiec II
Rodzaj
kopaliny
Stan
zagospodarowania
złoża
Zasoby
geologiczne
bilansowe
przemysłowe
Wydobycie
kreda
Z
1328.7 tys.
1338,3 tys. t
5,5 tys. t
piaski i żwiry
Z
904 tys. t
piaski i żwiry
Z
23722 tys. t
piaski i żwiry
R
7888 tys. t
piaski i żwiry
R
14 tys. t
piaski i żwiry
Z
195 tys. t
piaski i żwiry
Z
299 tys. t
piaski i żwiry
E
159 tys. t t
107 tys.
0 tys. t
piaski i żwiry
E
103 tys. t
77 tys.
3 tys.
piaski i żwiry
R
96 tys. t
piaski i żwiry
Z
622 tys. t
piaski i żwiry
T
381 tys. t
227 tys. t
surowce
ilaste
13
Oborniki
ceramiki
Z
262 tys. m3
budowlane
j
Źródło: Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce 2009. Państwowy Instytut Geologiczny Warszawa, 2011
http://old.pgi.gov.pl/surowce_mineralne/
E – złoże eksploatowane
Z – złoże, którego wydobycie zostało zaniechane
R – złoże o zasobach rozpoznanych szczegółowo (w kat A+B+C1)
T– złoże zagospodarowane, eksploatowane okresowo
Największe w gminie złoże kruszywa naturalnego „Kowanówko” jest nieeksploatowane
z powodu położenia na obszarach leśnych (w lasach wodochronnych).
W roku sprawozdawczym 2008 złoże piasku i żwiru „Uścikowo II” i złoże torfu
„Marszewiec” zostały skreślone z bilansu zasobów.
3.3. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych
Na terenie miasta i gminy Oborniki nie zdiagnozowano obszarów naturalnych zagrożeń
geologicznych.
3.4. Występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odrębnych
Granica obszaru i terenu górniczego wyznaczona została dla złoża Sławienko oraz Sławienko
PSII. W przypadku pozostałych złóż, które nie posiadają wyznaczonych obszarów i terenów
górniczych zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym, obszar zalegania poszczególnego złoża
uważany jest za teren górniczy.
3.5. Wody podziemne
Według regionalizacji hydrogeologicznej zwykłych wód podziemnych badany obszar gminy
zaliczony został do regionu Wielkopolski (VI), subregionu pradoliny toruńsko – eberswaldzkiej (VI1),
lubusko – poznańskiego (VI2) i gnieźnieńsko – kujawskiego (VI3). Na obszarze gminy wykorzystane
są wody z utworów czwartorzędowych i trzeciorzędowych. W czwartorzędowym piętrze wodonośnym
wyróżnia się poziom wód gruntowych i wód wgłębnych. Głównym źródłem zasilania wód
12
2011
gruntowych są opady atmosferyczne. Warstwa wodonośna nie posiada nadkładu utworów
nieprzepuszczalnych, stąd narażona jest na łatwy napływ zanieczyszczeń. Wydajności jednostkowe
poziomu wód gruntowych wahają się od kilku do ponad 90 m3/h. Poziom wód gruntowych występuje
głównie w utworach piaszczystych (piaski drobnoziarniste, średnioziarniste i gruboziarniste) oraz
żwirowych, w zasięgu występowania dolin rzecznych i pradolin, tarasów zalewowych, torfowisk
i różnych obniżeń na głębokości od 1 do 20 m ppt. Poziom wód gruntowych charakteryzuje się
swobodnym zwierciadłem wody występującym na zmiennej głębokości zależnym głównie od
warunków atmosferycznych i stanu wód w ciekach i zbiornikach wodnych, jak również zależnym od
drenażu z poziomów niżej zalegających. W przebiegu średnich, miesięcznych stanów wód
podziemnych zaznacza się jeden wznios poziomu wód przypadający na okres roztopowy (kwiecień maj), po którym następuje stałe obniżenie poziomu wód podziemnych.
Poziom międzyglinowy stanowią serie piaszczyste średnioziarniste i gruboziarniste oraz
żwirowe pomiędzy glinami zlodowacenia środkowopolskiego i południowopolskiego, występujący
w dolinie kopalnej Samicy (20 – 60 m ppt) i Wełny o szerokości do 1 km. Miąższość warstwy
wodonośnej kształtuje się od kilku do 30 m. Jest to poziom wód o ciśnieniu subartezyjskim. Poziom
międzyglinowy zasilany jest na drodze przesączania się wód z nadległych poziomów wodonośnych,
jak również na skutek bezpośredniej infiltracji wód opadowych i roztopowych. W obrębie doliny
kopalnej Samicy wydajności kształtują się od 10 do 70 m3h-1. Zlokalizowane są tu ujęcia
w Zielątkowie gm. Suchy Las oraz w Nieczajnie i Chrustowie gm. Oborniki.
W piętrze trzeciorzędowym występuje zasadniczo jeden poziom wodonośny - mioceński. Pod
nim miejscami występuje poziom oligoceński. Wodonoścem piętra trzeciorzędowego są piaski pylaste
i drobnoziarniste, które zalegają na głębokości 80 -100 ppt. a nawet - w przypadku ujęcia na terenie
mleczarni w Obornikach - warstwa ta osiąga głębokość 188 m (i nie została przewiercona). Woda
występuje przeważnie pod ciśnieniem hydrostatycznym. Piętro trzeciorzędowe jest bardzo wydajne.
Wody te bywają silnie zabarwione i wówczas nie nadają się do eksploatacji.
Na terenie Miasta i Gminy Oborniki udokumentowane zasoby posiadają 72 ujęcia, w tym 33
z utworów czwartorzędowych i 39 z utworów trzeciorzędowych. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne
wszystkich ujęć wynoszą 2 866,6 m3/h, w tym z utworów czwartorzędowych 1 752,7 m3/h,
a z utworów trzeciorzędowych 1 113,9 m3/h. Szacunkowe zasoby odnawialne dla Miasta i Gminy
Oborniki wynoszą 2 287,0 m3/h, a szacunkowe zasoby dyspozycyjne 1 189,0 m3/h. Rozdysponowanie
zasobów pozwoleniami prawnymi wynosi ogółem 1 621,0 m3/h, a dla ujęć czynnych 1 528,5 m3/h.
Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla ujęć czynnych wynoszą 1 872,6 m3/h. Tabelaryczne
zestawienie ujęć na terenie gminy zawiera jedynie czynne ujęcia wód podziemnych, które
wykorzystywane są przede wszystkim na potrzeby gospodarki komunalnej, a w mniejszym stopniu na
cele rolniczo – produkcyjne. Spośród czynnych ujęć tylko 14 z nich posiada ustanowioną strefę
ochronną o promieniu 8 m. Na terenie gminy występują też ujęcia nieczynne (34) oraz zlikwidowane
(7).
13
2011
Ujęcie wody dla m. Oborniki odbywa się ze złoża wodonośnego piętra czwartorzędowego.
Złoże to zlokalizowane jest w dolnym odcinku rzeki Wełny, w wysokiej dolinie, w której rzeka
wykorzystuje rynnę glacjalną. Warstwę wodonośną cechuje duża zmienność miąższości. Serię
piaszczysto-żwirową, a niekiedy wyłącznie żwirową, charakteryzują współczynniki: filtracji
w granicach 0,9 - 4,3 m3/h, przewodności 1,0 - 65,0 m3/h, wydajność jednostkowa 10 - 94 m3/h.
Ujęcie wody dla miasta Oborniki w rejonie Kowanówka posiada ustanowioną strefę ochrony
ujęcia zatwierdzoną decyzją Wojewody Wielkopolskiego nr OS-II-2-6811-34/00 z dnia 3 stycznia
2001 r.
Wykaz czynnych ujęć na terenie miasta i gminy Oborniki z programu ochrony środowiska dla gminy Oborniki
Lokalizacja
Użytkownik
Nr
ujęcia
Nr
studni
Głębokość studni
reprezentatywnej
[m]
Wydajność
eksploatacyjna
[m3/h]
Pobór wody
w roku 2001
[m3/rok]
192*
1
26,0
26,0
180,0
b.d.
-
1
190,5
18,0
16425,0
b.d.
2
40,5
30,0
3
40,0
30,0
34492,0
31.12.2005
Ważność
pozwolenia
Bogdanowo
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
Chrustowo
RKS Ocieszyn –
Gosp. Chrustowo
Chrustowo
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
248*
Dąbrówka Leśna
Nadleśnictwo
Oborniki
-
1
8,5
1,5
23400,0
b.d.
Gołaszyn
Rolniczy Kombinat
Spółdzielczy
„Jedność”
Świerkówki
274*
1
98,0
15,0
11000,0
31.12.2010
1
104,0
6,7
Gołębowo
Rolniczy Kombinat
Spółdzielczy
„Jedność”
Świerkówki
33*
36400,0
31.12.2009
Kowalewko
RKS Ocieszyn –
Gosp. Kowalewko
13000,0
b.d.
Kowanówko
Szpital Rehabilit. –
Kardiologicz.
58000,0
b.d.
2
105,0
21,0
247*
2
16,5
40,0
13*
14*
1
62,0
18,0
2
12
64,0
14,5
7,0
35,0
12 bis
13
14
17,6
13,3
20,5
68,0
30,0
50,0
18
H-19
20
21
22
24
25
b.d.
11,5
b.d.
21,0
22,0
23,0
21,0
50,0
b.d.
60,0
50,0
60,0
60,0
50,0
Kowanówko
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
281*
Lulin
Rolniczy Kombinat
Spółdzielczy
„Jedność”
Świerkówki
222*
1
145,0
Łukowo
RSP
26*
1a
120,0
1064318,0
31.12.2005
24,0
13600,0
31.12.2010
37,0
30781,0
b.d.
14
Maniewo
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
Miłowody
Szpital Leczniczo Rehabilit.
20*
Nieczajna
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
250*
Oborniki –
ul. Mostowa
Wyposażenie
wnętrz „LANTA”
Oborniki –
ul. Kowanowska
„BAUMAT”
Betoniarnia
Oborniki –
ul. Czarnkowska
Oborniki –
ul. Piłsudskiego
Oborniki –
ul. Obrzycka 23
Oborniki –
ul. Łukowska 2
-
1
2
4
114,0
85,0
18,0
2011
19421,0
31.12.2008
1288,0
b.d.
26819,0
31.12.2010
b.d.
4,8
1
76,0
31,0
2
82,0
31,0
245*
1
8,0
4,5
400,0
b.d.
209*
1
24,0
b.d.
1281,0
b.d.
-
1
24,0
b.d.
6000,0
b.d.
Pracownicze
Ogródki
Działkowe
244*
1
87,0
53,0
400,0
b.d.
OSM Oborniki
2*
3
67,0
15,0
23900,0
b.d.
202*
1
75,5
5,0
4120,0
b.d.
-
1
7,0
b.d.
5250,0
31.12.2010
„Guma
Wicherek” Sp. J.
Oborniki
Huta Szkła
„LUCYNA”
Ocieszyn
Rolniczy Kombinat
Spółdzielczy
219*
2
120,0
16,4
17500,0
31.08.2006
Pacholewo
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
19*
2
122,0
26,0
25607,0
31.12.2008
Popówko
Urząd Miasta i
Gminy
249*
1
18,8
b.d.
9000,0
b.d.
Popówko
“Rolprod”
Sp. z o.o.
210*
265*
3a
99,5
9,4
24000,0
b.d.
Popowo – Górka
- Baborowo
Urząd Miasta i
Gminy
246*
2(OP1
)
23,0
25,0
b.d.
b.d.
Rożnowo
PWiK Sp. z o.o.
Oborniki
17*
2
76,0
18,3
3
74,5
18,0
2a
120,0
27,0
Świerkówki
Rolniczy Kombinat
Spółdzielczy
„Jedność”
Świerkówki
302*
3
122,0
27,0
“Rolprod”
Sp. z o.o.
191*
1
17,0
11,0
Urbanie
72546,0
31.12.2010
28600,0
31.12.2005
b.d.
b.d.
Wypalanki
Leśniczówka
178*
3
14,8
6,0
1500,0
*- nr ujęcia w Banku Hydro;
PWiK Sp. z o.o. - Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Obornikach Wlkp.,
OSM – Okręgowa spółdzielnia Mleczarska w Obornikach;
Źródło: „Bilans wód podziemnych na terenie powiatu obornickiego”, Hydro Consult, Poznań, lipiec 2002 r.;
b.d.
Miasto i Gmina Oborniki położone są w zasięgu dwóch jednolitych części wód podziemnych.
Część południowa i centralna gminy leży w jednolitej części wód podziemnych - JCWPd nr 62, a
część północna w w jednolitej części wód podziemnych - JCWPd nr 42
15
2011
3.6. Wody powierzchniowe
Gmina Oborniki położona jest w całości w dorzeczu rzeki Warty. Udział wód
powierzchniowych (tj. rzek, cieków, jezior, rowów melioracji podstawowej) w ogólnej powierzchni
gminy wynosi około 1%. Osią układu hydrograficznego, jak i całego układu przyrodniczego jest rzeka
Warta, której całkowita długość rzeki wynosi 808,2 km, a w granicach województwa znajduje się
369 km.
Na podstawie podziału hydrograficznego Polski (Warszawa, 2005) gmina jest usytuowana
w następujących zlewniach przyrzecza i bezpośrednich dopływów rzeki Warty:
–
w zlewni rzeki Rowu Północnego, która to rzeka stanowi lewobrzeżny, bezpośredni dopływ
Warty. W tej zlewni położona jest południowa gminy, w rejonie terenów zamkniętych,
–
w zlewni Dopływu spod Maniewa stanowiącego lewobrzeżny dopływ Warty. W tej zlewni
położona jest południowa gminy, w rejonie wsi Gołębiewo i Maniewo,
–
w zlewni Dopływu z Uchorowa,
–
w zlewni rzeki Wełny, od ujścia do rzeki Flinty do ujścia rzeki Wełny do Warty
odwadniający północno-wschodni fragment gminy,
–
w zlewni Samicy, od Kanału Chludowskiego do ujścia rzeki do Warty odwadniający
południowa i południowo-zachodnią część gminy,
–
w zlewniach: Kanału Ludomskiego, Dopływu z Bąblińca i Kończaka prawobrzeżnych
dopływów Warty. W zlewniach tych położony jest północny i północno-zachodni fragment
gminy stanowiący lasy Puszczy Noteckiej,
–
w zlewni rzeki Samy od Kan. Przybrodzkiego do ujścia. Do tej zlewni należy zachodni
fragment gminy, w rejonie miejscowości Sycyn,
–
w następujących zlewniach cząstkowych rzeki Warty: Warta od Trojanki do dopł. spod
Maniewa, Warta od dopł. spod Maniewa do dopł. z Uchorowa, Warta od dopł. z Uchorowa
do Wełny, Warta od Wełny do Samicy, Warta od Samicy do dopł. z Bąblińca, warta od dopł.
z Bąblińca do Kończaka, Warta od Kończaka do Samy.
Najważniejszą rzeką w układzie hydrograficznym gminy jest rzeka Warta. Długość jej
granicach gminy wynosi ca 26,5 km, co stanowi zaledwie 3,3 % pełnej długości rzeki. Rzeka Warta,
podobnie jak pozostałe rzeki w tym rejonie charakteryzuje się śnieżno – deszczowym reżimem
zasilania, dużą zmiennością odpływu średniego rocznego i dużą rozpiętością przepływów między
minimalnym i maksymalnym.
Najważniejszym dopływem Warty w gminie jest rzeka Wełna, nad którą położone jest miasto
Oborniki. Jest to duży bezpośredni prawobrzeżny dopływ Warty zbierający wody z północnej
i północno-wschodniej części gminy. Źródłem Wełny są podmokłe tereny położone niedaleko Jeziora
Wierzbiczańskiego w gminie Gniezno. Rzeka Wełna wpada do Warty w 206,0 km jej prawego brzegu.
16
2011
Całkowita długość rzeki wynosi 117,8 km, w granicach gminy Oborniki długość ta wynosi ca 4 km.
Spadki wody w korycie wahają się od 0,3‰ do 1‰.
Najdłuższym lewobrzeżnym dopływem Warty na terenie gminy jest Samica Kierska, która
uchodzi do nie w 194,6 km na zachód od Obornik, w pobliżu miejscowości Ruks Młyn. Obszar
źródliskowy rzeki stanowią podmokłe łąki w okolicy wsi Mrowino. Całkowita długość rzeki wynosi
36,5 km, a w granicach gminy 11 km.
Poza wymienionymi powyżej rzekami istnieje w gminie dość gęsty system drobnych cieków,
będących jednocześnie dopływami podstawowej sieci rzecznej. Część małych cieków została
(w następstwie prac hydrotechnicznych) zaszeregowana do poziomu rowów melioracji podstawowej.
Do urządzeń melioracji podstawowej należą: Kanał Zaganka, Kończak, Kanał Kiszewski,
Kanał Baborowski oraz Kanał Przecławski.
W środkowo – zachodniej części Gminy Oborniki, w zlewni rzeki Samy położone jest Jezioro
Sycyńskie o powierzchni 4,5 ha (7 ha wg „Katalogu jezior Polski”). Jest to małe, naturalne,
odpływowe, zarastające jezioro połączone rowem z rzeką Samą.
Gospodarka rybacka prowadzona jest w Stobnicy, Objezierzu oraz w zbiorniku po wyrobisku
kredy jeziernej w złożu „Objezierze” poniżej istniejących już stawów rybnych należących do
gospodarstwa rybackiego w Bogucinie.
3.7. Warunki klimatyczne
Warunki klimatyczne na terenie gminy Oborniki warunkowane są wpływami mas powietrza
morskiego oraz kontynentalnego, jakie napływają na teren całej Wielkopolski. Według regionalizacji
klimatycznej A. Wosia (1994), gmina położona jest w obrębie regionu klimatycznego XV tj. Regionu
Środkowowielkopolskiego, o bardzo niewielkiej zmienności klimatycznej. Jest to rozległy region,
w którym występuje pogoda bardzo ciepła i pochmurna bez opadów. Liczba dni słonecznych wynosi
ponad 50 a dni pochmurnych – poniżej 130. Liczba dni mroźnych waha się od 30 do 50, a dni
z przymrozkami od 100 do 110. Średni czas trwania pokrywy śnieżnej waha się od 50 do 80. Średnia
temperatura w subregionie w latach 1951 – 1990 wynosiła 8,2 oC, natomiast średnie temperatury
w latach 1996 – 2002 kształtowały się w granicach 6,9 – 10,0 oC.
W warunkach klimatu lokalnego obserwuje się pewne różnice pomiędzy użytkowanymi
rolniczo obszarami wysoczyzny morenowej a wilgotnymi, zajętymi przez użytki zielone
i zadrzewienia oraz dolinami rzek. Te pierwsze charakteryzują się dobrymi warunkami termicznymi,
równomiernym nasłonecznieniem, małą wilgotnością powietrza i dobrym przewietrzaniem. Mniej
korzystnymi
lub
nawet
niekorzystnymi
warunkami
termiczno-wilgotnościowymi,
częstym
występowaniem mgieł, zastoisk chłodnego powietrza i inwersji temperatur oraz zdecydowanie
ukierunkowanym przewietrzaniem wyróżniają się dna większych obniżeń dolinnych. Specyficzne
warunki klimatu lokalnego mają rozległe tereny leśne. Lasy charakteryzują się na ogół dobrymi
warunkami termiczno-wilgotnościowymi o zmniejszonych wahaniach dobowych, jednak z gorszymi
17
2011
warunkami solarnymi (zacienienie). Są to jednak tereny o wzbogaconym składzie fizyko-chemicznym
powietrza w tlen, ozon, olejki eteryczne (fitoncydy) oraz inne substancje śladowe podnoszące komfort
bioklimatyczny.
3.8. Tereny zieleni
Obszar miasta i gminy Oborniki charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczo –
krajobrazowymi. Zasadniczym elementem krajobrazu są liczne kompleksy leśne, zadrzewienia
przydrożne, kępy zadrzewień śródpolnych i przywodnych, zieleń parkowa i cmentarna.
Powierzchnia terenów biologicznie czynnych (terenów trwale pokrytych zielenią – sady, łąki,
pastwiska, lasy, grunty zadrzewione) zgodnie z ewidencją gruntów dla gminy Oborniki wynosi ponad
15 tys. ha, co stanowi 45% powierzchni gminy.
0,9%
1,2%
7,0%
3,0%
sady
łąki
pastwiska
lasy
grunty zadrzewione
użytki ekologiczne
87,9%
Źródło: Główny Urząd Geodezji i Kartografii Warszawa 2009
3.8.1. Świat roślin
Świat roślin gminy jest bogaty a jego zróżnicowanie związane jest głównie z naturalnymi
warunkami siedliskowymi i sposobem gospodarowania. Dominującą formację roślinną na obszarze
gminy stanowią lasy, które zajmują 38,2% jej ogólnej powierzchni.
W wyniku przeprowadzonej w Opracowaniu ekofizjograficznym podstawowym (2008)
uproszczonej waloryzacji zieleni w gminie Oborniki, wyróżniono przestrzeń środowiska
przyrodniczego, która charakteryzuje się występowaniem bogatych struktur biotycznych, głównie
dużych kompleksów leśnych, łęgów, fragmentów roślinności seminaturalnej, w postaci wilgotnych
i podmokłych łąk i pastwisk oraz roślinności synantropijnej i ruderalnej na terenach przekształconych
antropogenicznie. Na badanym obszarze występują również pasy zieleni śródpolnej i przywodnej oraz
bogate powierzchnie zieleni urządzonej: parki i parki podworskie, place i skwery, zieleń uliczna,
cmentarze oraz sady i ogrody (ogrody działkowe).
18
2011
Największą grupę zieleni stanowią lasy, zajmujące powierzchnię 131 km2, tj. 38,5%
powierzchni całkowitej gminy. Największe zwarte powierzchnie lasów występują w północnej
i północno – zachodniej części gminy oraz nad rzeką Wełną (fragment Puszczy Noteckiej),
w przełomowym odcinku Warty oraz w południowo – wschodniej części gminy. W lasach przeważa
drzewostan iglasty głównie sosna (80%) w wieku 20 – 80 lat na siedlisku boru świeżego, boru
mieszanego świeżego z domieszką brzozy, dębu szypułkowego i bezszypułkowego, buku, olszy,
jesionu i grabu. Dość duże zróżnicowanie występuje w warstwie roślin zielnych i mchów, spośród
których wyróżnić można: wrzos, śmiałek pogięty, widłak spłaszczony, borówka, pomocnik
baldaszkowaty, rokiet pospolity, gajnik lśniący i inne. Część kompleksów leśnych na badanym
obszarze została uznana za ochronne w pięciu kategoriach:
–
lasy wodochronne,
–
lasy glebochronne,
–
lasy w strefie ochrony uzdrowiska – sanatorium,
–
lasy stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody,
–
lasy w granicach administracyjnych miasta.
Lasy ochronne na terenie gminy Oborniki zajmują powierzchnię około 45,8 km2, co stanowi
35,3% ogólnej powierzchni lasów na badanym obszarze. Obszar gminy znajduje się w granicach
Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Notecka” utworzonego 14 października 2004 r. Ogólna
powierzchnia kompleksu wynosi 137273 ha, z czego w gminie Oborniki znajduje się 28300 ha (5%).
Leśny Kompleks Promocyjny Puszcza Notecka obejmuje głownie typowo monokulturowe
drzewostany o jednogatunkowym i jednopiętrowym składzie o gospodarczym charakterze. Wartością
LKP jest wielkość, zwartość, miejscami pagórkowaty charakter, czytelność granic wyznaczona
rzekami, niewielkie zaludnienie oraz znaczna zasobność drzewostanów. Utworzenie Leśnego
Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka ma pozwolić na wypracowanie i podejmowanie
właściwych decyzji gospodarczych, przy większym uspołecznieniu zarządzania i lepszym wsparciu
nauki.
Wśród ekosystemów nieleśnych wydzielić można zbiorowiska naturalne oraz zbiorowiska
zieleni pochodzenia antropogenicznego, które zajmują powierzchnię 17,8 km2, co stanowi 5,2%
ogólnej powierzchni gminy. Zbiorowiska naturalne to głównie zespoły roślinności wodnej, błotnej
i szuwarowej występujące w obniżeniach dolinnych w sąsiedztwie cieków wodnych, a także
w niektórych wyrobiskach poeksploatacyjnych. Roślinność łąkowa jako trwałe użytki zielone
występują w rynnach zbiorników wodnych i dolinach rzecznych Warty, Wełny i Samicy, gdzie
gatunkami najbardziej charakterystycznymi są sitowie i turzycowe, a także zbiorowiska darniowe,
z przewagą roślinności trawiastej. Na glebach torfowych nisko położonych i podtopionych dominują
zbiorowiska turzyc wysokich. Największe powierzchnie zajmują siedliska łęgowe i grądowe
o okresowo zmienionym uwilgotnieniu, z przewagą śmiałka darniowego, turzyc niskich, kostrzewy
czerwonej i kłosówki wełnistej oraz roślin wodnych bagiennych, pełniące rolę regulacyjne i biotyczno
19
2011
– krajobrazowe. Na podmokłych łąkach natomiast powszechnie występuje: kostrzewa trzcinowa,
wiechlina zwyczajna, drżączka średnia, mietlica pospolita, mozga trzcinowata i tomka wonna. Wśród
roślinności wysokiej powszechnie występuje olsza czarna (na żyznych siedliskach bagiennych),
jesion, a także brzoza brodawkowata, grab, świerk, lipa drobnolistna, osika, klon (pospolity), jawor,
topola (kanadyjska, włoska, czarna) i inne.
Tereny zbiorowisk zieleni synantropijnej i ruderalnej występują na powierzchniach
przekształconych antropogenicznie praktycznie na całym badanym obszarze. Wśród roślinności
dominują zbiorowiska roślin niskopiennych, słonolubnych i nitrofilnych, głównie: łopian większy,
pokrzywa zwyczajna, bylica pospolita, komosa biała, szarłat szorstki, pieprzyca gruzowa, żółtlica
drobnokwiatowa, pyleniec pospolity i inne.
Na terenie gminy występuje też zieleń urządzona, którą stanowią: parki i skwery, spotykane
głównie w Obornikach, zieleń osiedlowa (zieleń wysoka i średnia oraz trawniki), a także cmentarze
(z czego 32 ujęte w ewidencji konserwatorskiej), sady, ogrody i inne powstałe dzięki działalności
człowieka.
Ważną rolę w krajobrazie otwartym odgrywają zadrzewienia śródpolne, przydrożne, oraz
zieleń przybrzeżna wód otwartych. Wpływają one na kształtowanie klimatu lokalnego obszarów
w których
występują,
podnoszą
walory
estetyczno-krajobrazowe,
spełniają
rolę
wiatro-
i glebochronną.
Do największych skupisk zieleni wysokiej w gminie, oprócz kompleksów leśnych, należy
zieleń 22 parków zabytkowych, z czego 3 ujęte w ewidencji konserwatorskiej: w Bogdanowie,
Gołaszynie i Przeciwnicy oraz 19 wpisanych do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków: Bąblin, Gołębowo, Górka, Kowanowo, Kowanówko, Lulin, Łukowo, Miłowody (2),
Nieczajna, Niemieczkowo, Objezierze, Ocieszyn, Popówko, Rożnowo, Rudki, Stare Osowo, Urbanie,
Wargowo.
3.8.2. Świat zwierząt
Świat zwierząt wg podziału zoogeograficznego Polski A.S. Kostrowickiego należy do
Podokręgu Wielkopolsko – Podlaskiego w Okręgu Środkowopolskim w Podregionie Środkowym
w Regionie Środkowoeuropejskim. Jest typowy dla obszarów nizinnych Wielkopolski. Większość
występujących tu grup zwierząt związana jest z otwartymi obszarami pól i wilgotnymi terenami dolin
rzecznych, a także terenami leśnymi, szczególnie Puszczy Noteckiej. W lasach zamieszkują
przeważnie jelenie, daniele, sarny i dziki. Spotkać też można wędrujące łosie i wilki, których szlak
wędrówek przebiega ze wschodu na zachód gminy. Kilkanaście wilków przebywa w wolierach
w Stobnicy, w stacji doświadczalnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Z mniejszych ssaków
występują tu zające, lisy, borsuki, kuny, dzikie króliki, jeże, krety oraz liczne gatunki nietoperzy.
Rzeka Warta jest korytarzem ekologicznym dla wydry. Na polach bytują bażanty i kuropatwy.
Zwierzętami najlepiej rozpoznanymi są ptaki. Ich bogactwo stanowi o wyjątkowo dużej wartości
20
2011
przyrodniczej terenu, zarówno Puszczy Noteckiej, jak i terenów położonych w dolinie Warty.
Większość występujących w gminie ptaków objęta jest ochroną gatunkową (opisana w rozdziale 2.6
dotyczącym Obszarów prawnie chronionch). Innymi gatunkami chronionymi są: ropucha szara (Bufo
bufo), żaba moczarowa (Rana arvalis), żmija zygzakowata spotykana na terenie Bagna Chlebowo
(Vipera Berus), nietoperz (9 gatunków). Ponadto ślimak winniczek, błotniarka stawowa.
Spośród owadów wyróżnić można: mrówkę rudnicę, mrówkę ćmawą, miedziaka sosnowca,
bogatkę, chrabąszcza majowego, żuka, biegacza, turkucia podjadka, rohatyńca nosorożca, kałużnicę
czarnoziemną, biedronkę siedmiokropkę, komarnicę, szrotówka kasztanowcowiaczka, trzmiela,
szerszenia, osę zwyczajną, pszczołę oraz z grupy motyli latolistka cytrynka, rusałkę pokrzywnika oraz
pazia królowej i wiele innych. Spośród gatunków pospolitych, przystosowanych do warunków życia
w sąsiedztwie terenów zabudowanych, należą ptaki, drobne ssaki, gryzonie, płazy i owady.
3.9. Rolnicza przestrzeń produkcyjna
3.9.1. Warunki glebowe
W strukturze użytkowania ziemi największy udział w powierzchni geodezyjnej gminy
Oborniki posiadają użytki rolne, które pod koniec 2004 roku zajmowały 54% tej powierzchni.
W województwie użytki rolne zajmowały w tym roku około 58%, w Polsce 51% powierzchni kraju.
Drugą pod względem zajmowanej powierzchni grupę użytków stanowiły lasy i grunty leśne oraz
tereny zadrzewione, których udział wynosił 39% a pozostałe grunty (grunty zabudowane
i zurbanizowane, wody, tereny inne) zajmowały około 7% powierzchni gminy. Gminę charakteryzuje
najniższy procent udziału w ogólnej powierzchni gminy wody (1%). Są to wyłącznie wody płynące
i naturalne zbiorniki wodne.
Gmina Oborniki należy do obszarów o dużych walorach rolniczych o kierunku produkcji
zbożowo-pszenno-okopowym. Świadczy o tym struktura użytków rolnych, przewaga gleb dobrej
i średniej klasy bonitacyjnej i średni stopień kultury rolnej. Przeważają gleby klas bonitacyjnych od
I do IV zajmując 77% gruntów ornych. Jest to wartość wyższa, niż w powicie obornickim (68%) oraz
w całej Wielkopolsce (60%).
Zestawienie klasyfikacji gleb1
Klasa bonitacyjna gruntów ornych w % powierzchni
II
IIIa
IIIb
IVa
IVb
V
VI
VI Rz
gmina Oborniki
0
1
19
22
27
8
14
8
1
powiat obornicki
0
1
16
15
29
7
22
9
1
woj. wielkopolskie
0
1
12
12
24
11
22
17
1
Źródło: „Agrochemiczne badania gleb Wielkopolski w latach 2000-2004” Biblioteka Monitoringu Środowiska
Poznań, 2005.
Gmina/powiat/województwo
I
1
Na podstawie „Programu ochrony środowiska dla gminy Damasławek na lata 2004-2008” 2004, Złotek R., Górna-Złotek
M.
21
2011
Gmina posiada korzystne warunki przyrodnicze do produkcji rolnej, czego wyrazem jest
wysoki wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
Wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej
Ocena gleb w punktach IUNG
Ogólny
Jakość i
Wskaźnik
wskaźnik
Gmina/
Wskaźnik
Bonitacja
przydatność
jakości
waloryzacji
powiat/
syntetyczny jakości
rolnicza
i przydatności
przestrzeni
województwo
rolniczej
produkcyjnej
grunty
użytki
grunty
użytki
grunty
użytki
Wielkopolski
orne
zielone
orne
zielone
orne
zielone
gmina Oborniki
57,1
38,3
55,6
37,2
56,3
37,8
54,3
71,6
powiat
52,5
36,7
52,1
35,3
52,3
36,1
49,5
66,6
obornicki
województwo
45,9
35,6
46,7
35,2
46,3
35,4
45,0
63,4
wielkopolskie
Źródło: „Zasobność i zanieczyszczenia gleb Wielkopolski - stan na rok 2000”, Biblioteka Monitoringu Środowiska
Poznań, 2001.
Kompleksy glebowo-rolnicze określają typy rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla których
najodpowiedniejszy jest określony zestaw uprawianych roślin. Zdecydowaną większość gleb gminy
zaliczono do kompleksów żytnich (4-7 odpowiednie do uprawy żyta), które stanowią 72%
powierzchni gruntów ornych. Mały udział mają grunty orne najwyższej wartości zaliczone do
kompleksów pszennych (1-3 przeznaczone pod uprawy pszenicy i innych roślin o znacznych
wymaganiach glebowych), których udział wynosi 19%. Pozostałe grunty orne zaliczono do
kompleksów zbożowo-pastewnych (kompleksy 8 i 9 na których możliwa jest uprawa tylko roślin
o małych wymaganiach co do jakości gleb) – 9%.
Kompleksy przydatności rolniczej gruntów ornych
Nr
kompleksu
glebowego
Nazwa kompleksu
glebowo - rolniczego
Grunty orne w %
gmina
Oborniki
powiat
obornicki
województwo
wielkopolskie
1
pszenny bardzo dobry
1,0
1,0
1,0
2
pszenny dobry
17,0
15,0
13,0
3
pszenny wadliwy
1,0
1,0
1,0
4
żytni bardzo dobry
28,0
26,0
21,0
5
żytni dobry
21,0
19,0
19,0
6
żytni słaby
11,0
15,0
21,0
7
żytni bardzo słaby
12,0
13,0
17,0
8
żytnio - pastewny mocny
4,0
3,0
2,0
9
zbożowo - pastewny słaby
5,0
7,0
5,0
Źródło: „Agrochemiczne badania gleb Wielkopolski w latach 2000-2004” Biblioteka Monitoringu
Środowiska Poznań, 2005.
Zdecydowana większość badanego obszaru (ponad 70%) zajmują gleby pseudobielicowe,
brunatne właściwe i wyługowane. Są to gleby wymagające racjonalnego zasilania nawozami
organicznymi i mineralnymi z uwagi na procesy wymywania i przenoszenia w głąb związków wapnia,
magnezu i żelaza. Drugą grupę, o mniejszym areale, stanowią czarne ziemie właściwe
22
2011
i zdegradowane; zajmują one ca 20% użytków rolnych. Trzecią grupę stanowią gleby hydrogeniczne
(10%): mursze, murszowate, mułowo-rofowe i mady.
Na terenie gminy przeważają gleby lekkie i b. lekkie. Są to piaski gliniaste mocne, piaski
gliniaste słabe, utwory pyłowe, piaski słabogliniaste, piaski luźne. Na terenie gminy 46,2% gruntów
ornych i 50% użytków zielonych ma właściwe uwilgocenie. Są to gleby kompleksów gleboworolniczych 2 i 4, występujące we wsiach Bogdanowo, Górka, Nieczajna, Objezierze, Wargowo. Na
drugim miejscu są gleby o okresowym niedoborze wilgoci: 32,1% gruntów ornych (kompleksy
glebowo-rolnicze 3, 5, 6) oraz część użytków zielonych (3z). Gleby stale za suche zajmują
powierzchnię 11,6%, jest to 7 kompleks glebowo-rolniczy. Najmniej liczną grupę stanowią gleby
okresowo za wilgotne: 9,3% powierzchni gruntów ornych (kompleksy glebowo-rolnicze 8 i 9). Gleby
kompleksu 8 po uregulowaniu stosunków wodnych mogą zostać zakwalifikowane do kompleksu 2 lub
4.
3.10.
Obszary prawnie chronione
Największymi wartościami środowiska warunkującymi stabilność systemu przyrodniczego są
obszary o małym stopniu przekształcenia głównie roślinności, sieci rzecznej i morfologii. Stanowią je
obszary i obiekty o dużej wartości przyrodniczej poddane ochronie prawnej.
3.10.1. Rezerwaty przyrody
Na terenie gminy zlokalizowane są 2 rezerwaty przyrody o łącznej powierzchni 6,39 ha2,
a mianowicie:
–
Dołęga –rezerwat florystyczny, utworzony w 1958 roku, zajmuje obszar 3,47 ha, położony jest
około 11 km na zachód od Obornik. Przylega do lewego stromego brzegu rzeki Warty.
Rezerwat utworzono w celu zachowania stanowiska skrzypu olbrzymiego (Equisetum
telmateia), gatunek ten jest charakterystyczny dla zespołu podgórskiego łęgu jesionowego
Carici remotae-Fraxinetum, a na niżu jest bardzo rzadko spotykany.
–
Słonawy - rezerwat faunistyczny (ichtiologiczny) o powierzchni 2,92 ha, utworzony w 1957
roku. Położony na terenie miasta Oborniki. Swym zasięgiem obejmuje odcinek rzeki Wełny
o długości ponad 1 km od Młyna Słonawy do ujścia oraz prawy brzeg Warty: 100 m w górę
i w dół od ujścia Wełny i od tych punktów do środkowej linii nurtu rzeki. Rezerwat
utworzono w celu ochrony miejsc tarliskowych łososia (Salmo salar) i troci wędrownej
(Salmo trutta morpha trutta), a także lipienia (Thymallus thymallus), certy (Vimba vimba)
i pstrąga potokowego (Salmo trutta morpha fario). Dzięki dogodnym warunkom wodnym
(od 20 cm do ponad 1 m) oraz bogactwu pokarmu w rezerwacie znajduje się jedno
z najpoważniejszych tarlisk ryb w dorzeczu Warty. Oprócz wyżej wymienionych gatunków,
występują także kleń (Lota lota), brzana (Barbus barbus), jelec (Leuciscus nasus), boleń
2
Dane: Wojewódzki Konserwator Przyrody
23
2011
(Aspius aspius), koza (Cobitis taenia) oraz głowacz białopłetwy (Cottus gobio), dla którego
rzeka Wełna jest jedynym w Wielkopolsce znanym miejscem występowania.
3.10.2. Obszary Natura 2000
Obszary należące do europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 na terenie gminy obejmują
obszary specjalnej ochrony ptaków powołane na mocy rozporządzenia Ministerstwa Środowiska z
dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229,
poz. 2313; z 2007 r. Nr 179, poz. 1275 oraz z 2008 r. Nr 198, poz. 1226) oraz obszary mające
znaczenie dla Wspólnoty, czyli projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000
zatwierdzone przez Komisję Europejską w drodze decyzji, jednak wobec których nie został jeszcze
wyznaczony akt prawa krajowego. Obszary te na mocy Decyzji Komisji z dnia 10 stycznia 2011
znalazły się w czwartym zaktualizowanym wykazie terenów mających znaczenie dla Wspólnoty,
składających się na kontynentalny region biograficzny i zamieszczone w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej (Dz. U. L33 z 10.01.2011., s. 384 – 386).
Obszary specjalnej ochrony ptaków powołane rozporządzeniem Ministerstwa Środowiska
z dnia 27 października 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony
ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 198, poz. 1226) stanowią 6,4% powierzchni gminy i są to3:
–
Puszcza Notecka (PLB300015) o ogólnej powierzchni 178255,77 ha, z czego na obszar
położony w Gminie Oborniki przypada około 11040 ha (6,2%). Obszar, zgodnie ze
Standardowym Formularzem Danych Natura 2000 dla danego obszaru, stanowi zwarty,
jednolity kompleks leśny w międzyrzeczu Noteci i Warty, będącym częścią pradoliny
Eberswaldsko-Toruńskiej, równiny akumulacyjnej przekształconej przez wiatr. Jest to
największy w Polsce obszar wydm śródlądowych, głównie o wysokości 20-30 m,
maksymalnie do 98 m npm. W środkowej części obszaru uformowały się wały o przebiegu
południkowym, leżące 500-600 m od siebie. W części wschodniej mają one kształt
paraboliczny. Wydmy pokryte są monotonnym, jednowiekowym lasem, głównie sosnowym
(92%) posadzonym tu po wielkiej klęsce spowodowanej pojawieniem się szkodników
owadzich w okresie międzywojennym. Na terenie ostoi znajduje się ponad 50 jezior (z czego
oni jedno na terenie gminy Oborniki), raczej płytkich, pochodzenia wytopiskowego.
Na terenie ostoi występuje co najmniej 30 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy
Ptasiej, 7 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK).W okresie lęgowym obszar zasiedla
powyżej 2% populacji krajowej bielika (PCK), kani czarnej (PCK) i kani rudej (PCK), co
najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: bąk (PCK), podgorzałka
(PCK), puchacz (PCK), rybołów (PCK), trzmielojad, gągoł, nurogęś. W stosunkowo wysokiej
3
Na podstawie Natura 2000 Standardowe Formularze Danych
24
2011
liczebności występuje bocian czarny, błotniak stawowy, ortolan i żuraw. Jest to jedyna stała
ostoja wilka w zachodniej Polsce.
–
Dolina Samicy (PLB300013) o ogólnej powierzchni 2390,98 ha, z czego na obszar położony
w gminie Oborniki przypada 1148 ha (48%). Zgodnie ze Standardowym Formularzem
Danych Natura 2000 Ostoja Dolina Samicy obejmuje głównie pola uprawne, wilgotne łąki,
trzcinowiska oraz naturalne i sztuczne oczka wodne. górnego i środkowego biegu rzeki
Samicy, która jest lewym dopływem Warty Występują tutaj również niewielkie kompleksy
leśne, głównie w postaci borów mieszanych, a także fragmenty dąbrów, grądów i olsów.
W południowej części doliny znajduje się jezioro Kierskie Małe o powierzchni 34 ha
i średniej głębokości 1,4 m. Pomiędzy miejscowościami Objezierze i Chrustowo znajduje się
kompleks stawów rybnych o powierzchni ok. 150 ha oraz zbiorniki powstałe w wyniku
eksploatacji wapna łąkowego i torfu. W ostoi Dolina Samicy stwierdzono występowanie co
najmniej 19 lęgowych gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej.
Liczebność 1 gatunku lęgowego (bączka) oraz dwóch migrujących (gęsi zbożowej i gęsi
białoczelnej) mieszczą się w kryteriach wyznaczania ostoi ptaków wprowadzonych przez
BirdLife International. Ponadto 5 gatunków zostało wymienionych w Polskiej czerwonej
księdze zwierząt. Dolina samicy jest jedną z 10 najważniejszych w Polsce ostoi bączka.
Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty wyznaczone ze względu na typy siedlisk
przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt o znaczeniu priorytetowym4:
–
Biedrusko (PLH300001) o ogólnej powierzchni 9641,66 ha, z czego na obszar położony
w gminie Oborniki przypada 1860 ha (19,3%). Zgodnie ze Standardowym Formularzem
Danych Natura 2000 Ostoja obejmuje teren poligonu Biedrusko (z wyłączeniem miejscowości
Biedrusko). Położona jest w bliskim sąsiedztwie Poznania (na północ od miasta) nad rzeką
Wartą, w większości na jej lewym brzegu. Charakterystyczną cechą obszaru jest sieć licznych
rowów z okresowo zanikającą wodą. Obecne są również małe i średniej wielkości jeziora,
starorzecza, a także liczne drobne oczka wodne w bezodpływowych zagłębieniach
pochodzenia wytopiskowego. Do najcenniejszych należy m.in. wspaniale zachowany
kompleks starorzeczy nadwarciańskich w okolicy Gołębowa w gminie Oborniki. O walorach
świata roślin poligonu decyduje przede wszystkim roślinność seminaturalna (łąki) i murawy.
Lasy występują głównie na zachodnich obrzeżach poligonu. Są to przeważnie kompleksy
grądowe i kompleksy kwaśnych dąbrów z udziałem dąbrów świetlistych oraz zbiorowisk
łęgowych i olsowych (w obniżeniach terenu). Dolina Warty to obszar potencjalnie
przynależny do łęgu wierzbowo-topolowego oraz wiązowego. Tego typu lasy zostały jednak
4
Na podstawie Natura 2000 Standardowe Formularze Danych
25
2011
przeważnie zniszczone, a ich siedliska częściowo obsadzone sosną. Pas przykorytowy Warty
zajmują bujnie rozwijające się wikliny nadrzeczne.
–
Kiszewo (PLH300037) o ogólnej powierzchni 2301,1 ha obejmuje kolonię rozrodczą nocka
dużego Myotis myotis, gatunku z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, zlokalizowaną
na strychu w kościoła pw. Najświętszego Serca Jezusa i św. Anny w Kiszewie oraz 2
potencjalne obszary żerowisk położone na terenie lasów Puszczy Noteckiej.
–
Wyznaczone potencjalne żerowiska nietoperzy zdominowane są przez zbiorowiska borów
sosnowych. Tylko w zachodniej części kompleksu wzdłuż doliny Kończaka występują
liniowo nieco większe fragmenty lasów liściastych – łęgów.
–
Dolina Wełny (PLH300043) o ogólnej powierzchni 1447,0 ha chroni obszar doliny o długości
14 km od ujścia Strugi Sokołowskiej do ujścia Wełny do Warty, pomiędzy miejscowościami
Rogoźno i Oborniki. Wzdłuż samej rzeki znajdują się fragmenty grądów, łęgów i
ekstensywnie użytkowanych łąk. Rzeka charakteryzuje się dużymi spadkami i silnym nurtem,
co sprawia, że występuje tu flora i fauna charakterystyczna dla krainy brzany (według
typologii rybackiej). Obszar chroni także przyujściowe fragmenty rzek Strugi Sokołowskiej,
Flinty i Zaganki.
–
3.10.3. Pomniki przyrody
Na terenie Miasta i Gminy znajdują się 84 pomniki przyrody (2007). Są to pojedyncze drzewa
lub grupy drzew (dęby szypułkowe, dęby bezszypułkowe, jesiony wyniosłe, lipy drobnolistne,
kasztanowce zwyczajne, platany klonolistne, lipy szerokolistne, sosny pospolite, żywotniki olbrzymie,
żywotnik zachodni, buk zwyczajny, buk pospolity, olsza czarna, sosna zwyczajna, daglezja zielona,
klon polny oraz aleja kasztanowców białych).
Pomniki przyrody
Lp.
Data
utworzenia
Obręb
ewidencyjny
1
10.10. 2000 r.
Długibród
2
10.10. 2000 r.
Długibród
3
10.10. 2000 r.
Długibród
4
10.10. 2000 r.
Długibród
5
10.10. 2000 r.
Długibród
6
10.10. 2000 r.
Długibród
7
10.10. 2000 r.
Długibród
8
10.10. 2000 r.
Długibród
9
10.10. 2000 r.
Długibród
10
10.10. 2000 r.
Stobnica
Lokalizacja
Nadl. Oborniki, L-ctwo
Kiszewko, Oddz. 502k; las
Długibród, Oddz. 405c; las
Długibród, Oddz. 423b; las
Długibród, Oddz. 406h; las
Przedmiot ochrony
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Sosna pospolita
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Buk zwyczajny
Olsza szara
26
Charakterystyka
obw. 340 cm
wys. 26 m
obw. 365 cm
wys. 25 m
obw. 310 cm
wys. 25 m
obw. 370 cm
wys. 24 m
obw. 270 cm
wys. 25 m
obw. 310 cm
wys. 23 m
obw. 300 cm
wys. 24 m
obw. 300 cm
wys. 25 m
obw. 300 cm
wys. 23 m
obw. 215 cm
Kiszewko, Oddz. 471i; las
Kiszewko, Oddz. 502d; las
adl. Oborniki, L-ctwo
Kiszewko, Oddz. 502d; las
Kiszewko, Oddz. 503a; las
Długibród, Oddz. 446j; las
Długibród, Oddz. 423k; las
Długibród, Oddz. 422f; las
Długibród, Oddz. 422f; las
Długibród, Oddz. 423i; las
Długibród, Oddz. 423i; las
Długibród, Oddz. 406d; las
Nadl. Czerwonak, L-ctwo
Maniewo, Oddz. 59d; las
Maniewo, Oddz. 59d; las
Maniewo, Oddz. 91i; las
11
10.10. 2000 r.
Stobnica
Olsza szara
12
10.10. 2000 r.
Stobnica
13
10.10. 2000 r.
Stobnica
14
10.10. 2000 r.
Stobnica
15
10.10. 2000 r.
Stobnica
16
10.10. 2000 r.
Stobnica
17
10.10. 2000 r.
Stobnica
18
10.10. 2000 r.
Stobnica
19
10.10. 2000 r.
Stobnica
20
10.10. 2000 r.
Długibród
21
10.10. 2000 r.
Długibród
22
10.10. 2000 r.
Długibród
23
10.10. 2000 r.
Długibród
24
10.10. 2000 r.
Długibród
25
10.10. 2000 r.
Długibród
26
10.10. 2000 r.
Długibród
27
10.10. 2000 r.
Długibród
28
10.10. 2000 r.
Długibród
29
10.10. 2000 r.
Długibród
30
10.10. 2000 r.
Długibród
31
10.10. 2000 r.
Długibród
32
10.10. 2000 r.
Długibród
33
10.10. 2000 r.
Długibród
34
10.10. 2000 r.
Długibród
35
10.10. 2000 r.
Długibród
36
10.10. 2000 r.
Długibród
37
10.10. 2000 r.
Długibród
38
10.10. 2000 r.
Długibród
39
10.10. 2000 r.
Maniewo
40
10.10. 2000 r.
Radzim
41
10.10. 2000 r.
Maniewo
42
17.12.1999 r.
Dąbrówka Leśna
na skraju lasu
Dąb bezszypułkowy
43
17.12.1999 r.
Niemieczkowo
park
Topola biała
44
17.12.1999 r.
Bąblin
rośnie przy rzece Warcie
Sosna pospolita
Olsza szara
Olsza szara
Olsza szara
Olsza szara
Olsza szara
Olsza szara
Olsza szara
Olsza szara
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb bezszypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
Dąb szypułkowy
27
2011
wys. 24 m
obw. 235 cm
wys. 26 m
obw. 250 cm
wys. 24 m
obw. 225 cm
wys. 21 m
obw. 270 cm
wys. 21 m
obw. 215 cm
wys. 25 m
obw. 260 cm
wys. 24 m
obw. 235 cm
wys. 25 m
obw. 250 cm
wys. 25 m
obw. 310 cm
wys. 24 m
obw. 330 cm
wys. 23 m
obw. 380 cm
wys. 22 m
obw. 340 cm
wys. 24 m
obw. 330 cm
wys. 20 m
obw. 340 cm
wys. 24 m
obw. 340 cm
wys. 24 m
obw. 350 cm
wys. 24 m
obw. 330 cm
wys. 24 m
obw. 380 cm
wys. 23 m
obw. 320 cm
wys. 24 m
obw. 390 cm
wys. 24 m
obw. 330 cm
wys. 24 m
obw. 340 cm
wys. 24 m
obw. 350 cm
wys. 24 m
obw. 370 cm
wys. 24 m
obw. 390 cm
wys. 25 m
obw. 314 cm
wys. 25 m
obw. 330 cm
wys. 24 m
obw. 360 cm
wys. 25 m
obw. 650 cm
wys. 27 m
obw. 580 cm
wys. 26 m
obw. 430 cm
wys. 26 m
obw. 380 cm
wys. 20 m
obw. 270-320 cm
wys. 25 m
obw. 425 cm
wys. 19 m
45
17.12.1999 r.
Słonawy
46
17. 02. 1997 r.
Żerniki
47
17. 02. 1997 r.
Łukowo
48
49
50
51
Nadl. Oborniki; rośnie przy
rzece Warcie
Nadl. Łopuchówko, L-ctwo
Uchorowo, Oddz. 178h; las,
drzewostan jesionowo
- grabowo – brzozowy
Nadl. Łopuchówko, L-ctwo
Uchorowo, Oddz. 193a; las
Objezierze
9. 05. 1991 r.
9. 05. 1991 r.
9. 05. 1991 r.
Bąblin
Objezierze
Objezierze
Dąb szypułkowy
obw. 425 cm
wys. 21 m
Dąb szypułkowy
obw. 384 cm
wys. 25 m
Dąb szypułkowy
obw. 413 cm
wys. 33 m
Sosna zwyczajna
brzeg rzeki Warty
środkowa część parku
środkowa część parku
Sosna zwyczajna
9. 05. 1991 r.
Objezierze
pd część parku
Topola biała
53
9. 05. 1991 r.
Objezierze
pd część parku
Lipa drobnolistna
54
9. 05. 1991 r.
Objezierze
pd. - wsch. część parku
Lipa drobnolistna
55
9. 05. 1991 r.
Objezierze
plac w parku
Lipa drobnolistna
56
9. 05. 1991 r.
Objezierze
pd część parku
Topola biała
57
9. 05. 1991 r.
Objezierze
zach. część parku
Buk zwyczajny
58
9. 05. 1991 r.
Objezierze
park w pobliżu pałacu
Jesion wyniosły
59
9. 05. 1991 r.
Objezierze
park przy wozowni
Dąb szypułkowy
60
9. 05. 1991 r.
Objezierze
park w pobliżu pałacu
Lipa drobnolistna
61
9. 05. 1991 r.
Objezierze
pd część parku
Lipa drobnolistna
63
9. 05. 1991 r.
9. 05. 1991 r.
Objezierze
Objezierze
pd część parku
pd część parku
obw. 350 cm
wys. 18 m
obw. 350 cm
wys. 20 m
obw. 320 cm
wys. 20 m
obw. 420 cm
wys. 25 m
obw. 300 cm
wys. 23 m
obw. 220, 297,
330, 350, 365 cm
wys. 20 m
obw. 380 cm
wys. 24 m
obw. 530 cm
wys. 28 m
obw. 375 cm
wys. 25 m
obw. 290 cm
wys. 22 m
obw. 335 cm
wys. 20 m
obw. 370 cm
wys. 25 m
obw. 160, 220,
280, 390cm
wys. 25 m
obw. 390 cm
wys. 24 m
obw. 560 cm
wys. 28 m
obw. 377 cm
wys. 25 m
obw. 45 - 130 cm
wys. 6 - 12 m
obw. 320 i 290
cm
wys. 18 m
obw. 360 cm
wys. 25 m
obw. 160, 200,
215, 230, 290 cm
wys. 28 m
obw. 380 i 390
cm
wys. 27 m
obw. 470 cm
wys. 24 m
obw. 415 cm
wys. 22 m
obw. 390 cm
wys. 25 m
obw. 400 cm
wys. 25 m
obw. 300 cm
wys. 24 m
obw. 310 cm
wys. 22 m
Kasztanowiec
zwyczajny
Platan klonolistny
52
62
2011
Platan klonolistny
Topola biała
64
14. 01. 1987 r.
Niemieczkowo
pn. - wsch. część parku
Topola biała
65
15. 08. 1984 r.
Oborniki -Gołaszyn
przy drodze po obu stronach
Iglicznia
trójcierniowa
66
10. 02. 1981 r.
Rożnowo
przy kościele
Lipa drobnolistna
67
10. 02. 1981 r.
Podlesie
w pobliżu sklepu
Dąb szypułkowy
68
26. 08. 1969 r.
Łukowo
w pobliżu rowu i drogi do
szklarni
Buk zwyczajny
69
26. 08. 1969 r.
Łukowo
park
Jesion wyniosły
70
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
park
Dąb szypułkowy
71
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
park
Lipa drobnolistna
72
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
park
Wiąz szypułkowy
73
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
park
Wiąz szypułkowy
74
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
park
Klon zwyczajny
75
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
park
Klon zwyczajny
28
park
Platan klonolistny
obw. 580 cm
wys. 25 m
Dąb szypułkowy
obw. 430 cm
wys. 24 m
Dąb szypułkowy
obw. 400 cm
wys. 24 m
Biała akacja
grochodrzew
obw. 250 cm
wys. 17 m
Dąb szypułkowy
obw. 400 cm
wys. 24 m
76
26. 08. 1969 r.
Rożnowo
77
26. 08. 1969 r.
Marylówka
78
26. 08. 1969 r.
Stobnica
79
26. 08. 1969 r.
Ocieszyn
80
26. 08. 1969 r.
Niemieczkowo
81
6. 07. 1967 r.
Stobnica
82
6. 07. 1967 r.
Stobnica
Nadl. Boruszynek, L-ctwo
Papiernia, Oddz. 231
Sosna zwyczajna
83
7. 03. 1959 r.
Rożnowo
park
Dąb szypułkowy
84
b.d.
Kowanówko
przy drodze do Kowanowa
Wiąz górski
Marylówka, Oddz. 284m; w
pobliżu leśniczówki
Papiernia, Oddz. 231f; w
pobliżu mostku na rzece
Kończak
Papiernia, Oddz. 231f; w
poblizu
mostku na rzece Kończak
Niemieczkowo, Oddz. 310m;
w pobliżu osady leśniczego
Papiernia, Oddz. 231
2011
obw. 510 cm
wys. 16 m
obw. 160 - 300
cm
wys. 23 - 25 m
obw. 795 cm
wys. 23 m
b.d.
Dąb szypułkowy
3.11.
Zagrożenia i degradacja środowiska
Środowisko, w tym jego zasoby i walory przyrodnicze poddawane są różnym szkodliwym
oddziaływaniom. Źródła niekorzystnych oddziaływań mogą być zlokalizowane na terenie gminy, jak
również mogą pochodzić z zewnątrz (migracja zanieczyszczeń w wodzie, w powietrzu). Do
najważniejszych rodzajów zagrożeń środowiska zaliczono m.in.:
–
emisje zanieczyszczeń do atmosfery,
–
hałas,
–
zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych,
–
obszary bezpośrednio zagrożone powodzią i obszary zalewowe,
–
zagrożenia świata roślin i zwierząt
–
zagrożenie działalnością rolnicza (zanieczyszczenie gleb i obszary szczególnie narażone na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, intensywną produkcję roślinną
i zwierzęcą),
–
zagrożenia elektromagnetyczne,
–
występowanie poważnych awarii,
–
możliwość wystąpienia klęsk żywiołowych,
–
osuwanie się mas ziemnych,
–
składowanie i utylizacja odpadów.
3.11.1. Emisja zanieczyszczeń do atmosfery
Wpływ na jakość powietrza atmosferycznego ma zarówno wielkość, jak i przestrzenny
rozkład emisji zanieczyszczeń ze wszystkich źródeł, z uwzględnieniem przepływów spoza terenu
29
gminy
i
przemian
fizykochemicznych
zachodzących
w
atmosferze.
Potencjalne
2011
źródła
zanieczyszczenia atmosfery na terenie miasta i gminy pochodzą głównie ze źródeł :
5
–
punktowych, do których zaliczamy emitory z istniejących kotłowni i palenisk domowych,
–
powierzchniowych, głównie wzrastających zanieczyszczeń komunikacyjnych. Do głównych
zanieczyszczeń pyłowych i gazowych zalicza się tlenek węgla, tlenki azotu, węglowodory,
sadze oraz pyły zawierające metale ciężkie: ołów, cynk i arsen. Rozprzestrzeniające się
zanieczyszczenia komunikacyjne występują na głównych arteriach, w szczególności na drodze
krajowej nr 11, którą zakwalifikowano do przedsięwzięć szczególnie szkodliwych dla
środowiska. Negatywnie oddziałują na środowisko także tzw. wtórne zanieczyszczenia
powstające w wyniku reakcji i przemian związków w zanieczyszczonej atmosferze.
Znajdujące się na obszarze gminy pola uprawne i gospodarstwo rolne mogą być źródłem
odorów związanych z prowadzeniem hodowli zwierząt oraz stosowaniem nawozów naturalnych.
Odory nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia, ale mogą wpływać ujemnie na stan środowiska
zwłaszcza na obszarach gdzie przebywają ludzie. Źródła uciążliwości odorowej związane produkcją
zwierzęcą zlokalizowane są w miejscowościach: Urbanie, Objezierze, Ocieszyn, Kowanowo, Łukowo,
Pacholewo, Świerkówki i Rożnowo.
Na podstawie wyników pomiarów stężeń zanieczyszczeń w powietrzu od roku 2002 WIOŚ w
Poznaniu przeprowadza coroczną ocenę jakości powietrza atmosferycznego. Ocenę przeprowadza się
w odniesieniu do wyznaczonych stref, z uwzględnieniem dwóch grup kryteriów: ustanowionych ze
względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ze względu na ochronę roślin. Wynikiem oceny realizowanej
pod kątem obu kryteriów i dla wszystkich substancji podlegających ocenie, jest zaliczenie strefy do
jednej z klas: A (głównym celem działań jest utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub
lepszym poziomie), B oraz C (niezbędne jest opracowanie i wdrażanie programu ochrony powietrza w
zakresie danego zanieczyszczenia).
W roku 2009 WIOŚ6 , przeprowadził badania dla wyznaczonych stref. Na podstawie oceny
poziomu zanieczyszczenia w danym punkcie kontrolnym klasyfikowana jest cała strefa, dlatego
otrzymanego wyniku nie należy utożsamiać ze stanem powietrza na obszarze całej strefy.
Gmina Oborniki należy do strefy wielkopolskiej w odniesieniu do zanieczyszczenia ozonem
oraz do strefy poznańsko-szamotulskiej w odniesieniu do pozostałych zanieczyszczeń.
Wynikiem oceny przeprowadzonej w oparciu o kryterium ochrony zdrowia jest zaliczenie
całej strefy wielkopolskiej do klasy C z uwagi na ponadnormatywną zawartość ozonu (O3). Podstawę
klasyfikacji stanowi liczba dni z przekroczeniami poziomu dopuszczalnego wyznaczonego dla czasu
5
Na podstawie Opracowania ekofizjograficznego podstawowego na potrzeby zmiany Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Oborniki PLANOS Consulting Jarosław Postaremczak 2008.
6
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009 – WIOŚ, Poznań 2010
30
2011
uśredniania 8 godzin, która jest generalizowana w ciągu kolejnych trzech lat. Strefa ta również
kwalifikuje się do sporządzenia programów naprawczych dla ochrony powietrza. Natomiast ze
względu na pozostałe substancje strefę poznańsko-szamotulskiej zaliczono do klasy A.
Wynikiem oceny przeprowadzonej w oparciu o kryterium ochrony roślin jest klasa A dla
strefy poznańsko – szamotulskiej oraz klasa C z uwagi na zanieczyszczenie O3 – dla strefy
wielkopolskiej (WIOŚ 2010).
Od roku 2010 na terenie województwa wielkopolskiego przeprowadzona będzie kolejna
roczna ocena jakości powietrza atmosferycznego w odniesieniu do nowego układu stref i zmienionych
poziomów substancji.
3.11.2. Hałas
Stan klimatu akustycznego jest jednym z najistotniejszych czynników określających jakość
środowiska bezpośrednio odczuwalnym przez człowieka. Spośród wielu rodzajów hałasu, największy
wpływ na klimat akustyczny obszaru gminy stanowi hałas komunikacyjny związany szczególnie
z ruchem na drodze krajowej nr 11, jak również drogach wojewódzkich i terenie zabudowanym Miasta
Oborniki. Z badań i obserwacji autora Opracowania ekofizjograficznego7 wynika, że strumień ruchu
na drodze krajowej nr 11 w Obornikach (rejon Mostowej i Powstańców Wielkopolskich) w ciągu dnia
wyniósł 565 pojazdów na godzinę (poj./h), w tym 117 pojazdów zaliczanych do transportu ciężkiego.
Natomiast z badań przeprowadzonych przez WIOŚ Poznań na drodze krajowej nr 11 wynika,
że równoważny poziom hałasu został nieznacznie przekroczony w 3 wybranych punktach (biorąc pod
uwagę tereny zabudowy mieszkaniowej).
Synteza wyników pomiaru ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich w 2010 roku
(Transprojekt – Warszawa Sp. z o. o.)8 pozwala na oszacowanie średniego dobowego ruchu pojazdów
(SDR) na drodze krajowej nr 11 w m. Oborniki- na około 16685 pojazdów/dobę, od granicy
z gm. Suchy Las do m. Oborniki na 18133 pojazdów/dobę, a na północ od miasta na
12652 pojazdów/dobę i był wyższy od średniej krajowej na drogach krajowych wynoszącej
8298 pojazdów/dobę, a w województwie wielkopolskim 9660 pojazdów/dobę pojazdów na dobę.
Natomiast oszacowany średniodobowy ruch pojazdów na drodze wojewódzkiej nr 187 Pniewy –
Oborniki - Murowana Goślina wynosił w m. Oborniki 5723 pojazdów/dobę a w kierunku gminy
Szamotuły 3787 pojazdów/dobę. W obu wypadkach był wyższy od obciążenia średnim dobowym
ruchem pojazdów w kraju wynoszącym 2769 pojazdów/dobę, w województwie wielkopolskim
3188 pojazdów/dobę. Natomiast w kierunku Murowanej Gośliny obciążenie ruchem było mniejsze od
średniej krajowej i wojewódzkiej i wynosiło 2025 pojazdów/dobę. Na drodze wojewódzkiej nr 178
Oborniki – Wałcz obciążenie średnio dobowym ruchem pojazdów przekracza średnią krajowa
7
Opracowanie ekofizjograficzne podstawoweg na potrzeby zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Oborniki PLANOS Consulting Jarosław Postaremczak 2008
8
Badania odbywają się cyklicznie co 5 lat. Wyniki badań przeprowadzonych w 2010 ukażą się w połowie 2011 r.
31
2011
i wojewódzką, w mieście Oborniki wynosi 18459 pojazdów/dobę, natomiast poza miastem w kierunku
Czarnkowa i Wałcza 4529 pojazdów/dobę. Przyjmuje się, że strefa uciążliwości drogi mieści się
wyłącznie w granicach pasa drogowego przy natężeniu ruchu około 1000 pojazdów na dobę,
natomiast przy większym natężeniu ruchu oddziaływanie hałasu może mieć znacznie większy zasięg.
Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Oborniki (2004) średniodobowe
natężenia ruchu na drogach powiatowych zamiejskich wynosi 1 180 pojazdów na dobę.
Przez teren gminy przebiega linia kolejowa relacji Poznań – Piła, pierwszorzędna,
zelektryfikowana, jednotorowa, a na odcinku od postoju Oborniki Most do Poznania dwutorowa.
Obecność tej linii posiada pozytywne znaczenie ze względu na jej walory przewozowe (głównie
transportowe), natomiast stanowi ona przeszkodę w funkcjonowaniu sieci drogowej (przejazdy
jednopoziomowe). Zasięg negatywnego oddziaływania hałasu kolejowego w środowisku, uzależniony
jest od warunków technicznych ruchu, jednak ma mniejsze znaczenie w skali gminy ze względu na
subiektywnie mniejszą dokuczliwość i ograniczenia w częstotliwości kursowania pociągów.
Oddziaływanie źródeł przemysłowych ma zwykle charakter lokalny. Badania poziomu
hałasów przemysłowych są rzadko przeprowadzane i dotyczą w większości postępowań
administracyjnych przeprowadzanych przez służby ochrony środowiska na skutek składanych skarg
i wniosków. Poziom hałasu przemysłowego jest kształtowany indywidualnie dla każdego obiektu
i zależny jest od rodzaju maszyn i urządzeń hałasotwórczych, izolacyjności obudowy hal
przemysłowych, prowadzonych procesów technologicznych oraz od funkcji urbanistycznej
sąsiadujących z nimi terenów. Zgodnie z Programem ochrony środowiska, na terenie Miasta i Gminy
Oborniki występuje jeden zakład przemysłowy posiadający decyzję o dopuszczalnym poziomie
hałasu. Specyfiką hałasu przemysłowego jest jego długotrwałość występowania (zmianowy charakter
pracy), a także czasowe krótkotrwałe duże natężenia. Lokalizacja przedsiębiorstw w obrębie
zabudowy mieszkaniowej, wymaga jednak szczególnej dbałości o wyeliminowanie nadmiernego
hałasu.
3.11.3. Zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych
Do czynników wpływających na jakość wód powierzchniowych należą uwarunkowania
naturalne, takie jak warunki klimatyczne i hydrologiczne, czy zdolność samooczyszczania oraz
zanieczyszczenia
antropogeniczne.
Według
badań
WIOŚ
istotną
część
zanieczyszczeń
odprowadzanych do wód powierzchniowych stanowią zanieczyszczenia obszarowe. Źródłem tych
zanieczyszczeń jest:
–
rolnictwo – co wynika przede wszystkim z faktu stosowania nawozów sztucznych
i naturalnych, a także środków ochrony roślin,
–
hodowla zwierząt poprzez niewłaściwe składowanie obornika i gnojowicy oraz ich
niewłaściwe, zbyt duże lub zbyt częste stosowanie na polach,
32
–
niedostateczna
infrastruktura
odprowadzająca
nieczystości
ciekłe,
2011
zwłaszcza
w miejscowościach korzystających z wodociągów.
Na terenie gminy brak jest naturalnych zbiorników wodnych. Występuje natomiast wyrobisko
poeksploatacyjne wypełnione wodą dopuszczone do użytkowania w celach rekreacyjnych,
w północno-wschodniej części miasta Oborniki. W ocenie stanu czystości zbiornika pomocne są
badania znajdującego się na nim kąpieliska. Przydatność wód do kąpieli w kąpieliskach bada
Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Obornikach Wlkp.
Bezpośredni wpływ na jakość wód wszystkich zbiorników mają cieki je zasilające. Wieloletni
dopływ słabo lub w ogóle nieoczyszczonych ścieków do zbiorników wodnych przyczynia się do
obniżenia jakości wód jezior dużych i głębokich, a także do przyspieszenia eutrofizacji lub degradacji
jezior małych i płytkich. Do nadmiernego obciążenia wód związkami azotu i fosforu przyczynia się
również intensywne rolnictwo oraz nieuregulowana gospodarka wodno-ściekowa na terenie zlewni
tych rzek.
Wyniki badań WIOŚ w Poznaniu dla dwóch. punktów pomiarowych, uzyskane za lata 2004 –
2006 przedstawione zostały w poniższej tabeli.
Ocena jakości wód podziemnych w punktach badawczych sieci regionalnej na terenie województwa
wielkopolskiego w latach 2004 – 20069
Miejscowość
Stratygrafia
Głębokość
otworu
Miąższość
izolacji
Klasa wód
Zagospodarowanie
2004
Popówko
Tr
99,5
78,0
ZW
III
Świerkówki
Tr
156,0
3,0
ZW
III
Zagospodarowanie terenu w odległości do 100 m od otworu: ZW – zabudowa wiejska,
Klasa wód: III− wody zadowalającej jakości, IV – wody niezadowalającej jakości,
Stratygrafia: Tr – trzeciorzęd,
Lata 2004 – 2006 – nowa klasyfikacja wód podziemnych
2005
2006
III
IV
III
III
Badania stanu chemizmu wód podziemnych, w województwie wielkopolskim prowadzone są
obecnie przez Państwowy Instytut Geologiczny (PIG) w ramach monitoringu diagnostycznego i
operacyjnego. Badanie wód podziemnych przeprowadzane jest w granicach jednolitych części wód
podziemnych (JCWPd), które zakwalifikowano jako zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu oraz w
punktach, co do których istnieje wątpliwość odnośnie ich jakości.
Na obszarze gminy Oborniki zagrożoną nieosiągnięciem dobrego stanu jest jednolita część
wód podziemnych (JCWPd) o numerze 62.
W 200910 r. na terenie gminy Oborniki sieć punktów pomiarowych obejmowała 4 otwory, dwa
położone na terenie JCWPd nr 42 i dwa na terenie JCWPd nr 62.
9
Źródło: WIOŚ Poznań, Raporty o stanie środowiska Województwa Wielkopolskiego 2006
10
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009 – WIOŚ, Poznań 2010
33
2011
Wykaz punktów pomiarowych opróbowanych. do oceny stanu chemicznego JCWPd, wraz z wynikami
klasyfikacji jakości wód podziemnych w punktach11
Ocena
Ocena klasy
klasy jakości
Nr
Głębokość
jakości w
Miejscowość
JCWPd Stratygrafia
w punkcie
MONBADA
ww. stropu
punkcie
(wg danych
(lipiec 2010)
z 2009 r.)
2568
Oborniki
42
Q
1.60
Nie badane
IV
2569
Oborniki
42
Q
3.80
Nie badane
III
2571
Chrustowo
62
Q
27.00
III
słaba
2572
Nieczajna
62
Q
51.00
III
Od 2007 r. obowiązuje nowy system monitoringu wód powierzchniowych oraz system ich
oceniania. Badania jakości wód w rzekach prowadzone są zgodnie z programem obejmującym:
monitoring diagnostyczny (MD) i monitoring operacyjny (MO) w obrębie jednolitych części wód
(JCW), wyznaczonych zgodnie z typologią abiotyczną rzek i jezior.
W 2008 r. w ramach monitoringu diagnostycznego badania jakości wód powierzchniowych na
monitorowanych JCW wykonane zostały przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Ośrodek
Monitorowania Jakości Wód w Katowicach na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska
(GIOŚ) w Warszawie. Na terenie gminy Oborniki ocenie poddano JCW płynących: Wartę i Wełnę.
Badania jakości wód powierzchniowych na monitorowanych jednolitych częściach wód powierzchniowych
Punkt pomiarowoStan
Potencjał
L.p. Nazwa
kontrolny/km biegu
Stan chemiczny
Stan wód
ekologiczny
ekologiczny
cieku
1.
Warta
Oborniki/206,3
zły
dobry
zły
nieosiągający
2.
Wełna
Oborniki/0,3
zły
zły
dobrego
Źródło : www .poznan.pios.gov.pl
Dla rzeki Warty, ocena ogólna jednolitej części wód, przeprowadzona została na podstawie
pełnego zakresu badań tj. wskaźników biologicznych, fizykochemicznych i chemicznych.
Klasyfikację wskaźników jakości wód powierzchniowych wykonuje Wojewódzki Inspektorat
Ochrony Środowiska w Poznaniu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia
2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz. U z 2008
r. Nr 162, poz. 1008). Na stanowisku pomiarowo-kontrolnym zlokalizowanym na terenie gminy
Oborniki w m. Oborniki w 2009 r. klasa elementów fizyczno-chemicznych: jeden lub więcej badanych
wskaźników jakości wód wchodzących w skład elementów fizykochemicznych przekraczała wartości
określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia dla klasy II, klasa elementów biologicznych wynosiła
II, klasa chemicznych wskaźników jakości wód – jeden lub więcej badanych chemicznych
wskaźników jakości wód przekraczała wartości określone w załączniku nr 8 do rozporządzenia dla
stanu dobrego12. Natomiast w 2010 r. klasa elementów fizyczno-chemicznych: jeden lub więcej z
badanych wskaźników określonych w załączniku nr 5 do rozporządzenia wartości graniczne dla stanu
11
Źródło: Monitoring stanu chemicznego oraz ocena jednolitych części wód podziemnych w dorzeczach w latach 2009-2011
Etap III, zadanie nr 6 – Raport. Państwowy Instytut Geologiczny- Państwowy Instytut Badawczy.
12
Stan wód Warty na terenie województwa wielkopolskiego w latach 1999-2009 Biblioteka Monitoringu Środowiska WIOŚ
Poznań 2010. Publikacja internetowa www.poznan.pios.gov.p
34
2011
dobrego i wyższego niż dobry a klasa chemicznych wskaźników jakości wód – żaden z badanych
chemicznych wskaźników jakości wód nie przekraczał wartości określonych w załączniku nr 8 do
rozporządzenia dla dobrego stanu13.
W 2010 roku WIOŚ przebadał także Wełnę w punkcie pomiarowym Oborniki (0,3 km). Klasa
chemicznych wskaźników jakości wód – jeden lub więcej badanych chemicznych wskaźników jakości
wód nie przekraczał wartości określonych w załączniku nr 8 do rozporządzenia dla stanu dobrego.
3.11.4. Obszary bezpośrednio zagrożone powodzią i obszary zalewowe
Obszar gminy Oborniki jest zagrożony występowaniem powodzi, zwłaszcza wzdłuż rzeki
Warty. Na tym terenie, według badań Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu,
występują obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią rzeki Warty. Zasięg zalewu powodziowego
o prawdopodobieństwie wystąpienia p=1% na terenie objętym opracowaniem ograniczony jest
rzędnymi:
–
przy granicy z gminą Suchy Las – 51,30 m n.p.m. (217,3),
–
przy granicy z gminą Obrzycko – 47,10 m n.p.m. (186,4),
–
w mieście Oborniki – od 50,32 m n.p.m. (207,8) do 49,73 (203,3).
Ze względu na ukształtowanie terenu gminy oraz charakter zlewni rzek, istnieje małe
prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi na szeroka skalę. Okresowe, niewielkie podtopienia mogą
pojawiać się natomiast na obszarach położonych w dolinach cieków i rowów melioracyjnych. Stałe
mokradła znajdują się w gminie w dolinie Warty i Strugi Goślińskiej, a mokradła okresowe występują
wzdłuż prawie wszystkich cieków i kanałów. Lokalne podtopienia mogą, więc pojawiać się na polach
uprawnych i łąkach. Wszystkie obiekty i urządzenia przeciwpowodziowe gminy Murowana Goślina
znajdują się w zarządzie Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu.
Ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzennym na tych terenach wynikają z przepisów
szczególnych. Dotyczą w szczególności:
–
wykonywania urządzeń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych;
–
sadzenia drzew lub krzewów, z wyjątkiem plantacji wiklinowych na potrzeby regulacji wód
oraz roślinności stanowiącej element zabudowy biologicznej dolin rzecznych lub służącej do
wzmacniania brzegów, obwałowań lub odsypisk;
–
zmiany ukształtowania terenu, składowania materiałów oraz wykonywania innych robót,
z wyjątkiem robót związanych z regulacją lub utrzymywaniem wód oraz brzegu morskiego,
a także
utrzymywaniem
lub
odbudową,
rozbudową
lub
przebudową
wałów
przeciwpowodziowych wraz z ich infrastrukturą.
13
Wyniki badań i klasyfikacja wskaźników jakości wód płynących w województwie wielkopolskim za rok 2010. Wyniki
badań i oceny www.poznan.pios.gov.p
35
2011
3.11.5. Zagrożenia świata roślin i zwierząt
Największym zagrożeniem egzystencji i dalszego rozwoju zasobów świata roślin i zwierząt
gminy są:
–
zanieczyszczenie powietrza i wód płynących,
–
nielegalne wycinanie drzew i krzewów,
–
„dzikie” wysypiska śmieci (wg PGO istnieje 8 zinwentaryzowanych, nielegalnych wysypisk
śmieci),
–
żwirownie,
–
zrzuty ścieków,
–
rozwój obszarów zabudowanych, szczególnie w pobliżu Puszczy Noteckiej,
–
intensyfikacja rolnictwa,
–
budowa i rozbudowa dróg prowadząca do fragmentaryzacji siedlisk i stanowiąca bariery dla
przemieszczania się zwierzyny,
–
kłusownictwo, mogące przyczynić się do niekontrolowanego zmniejszenia się populacji
poszczególnych gatunków,
–
pojawianie się w lasach szkodliwych owadów i pasożytniczych grzybów (szczególnie
w monolitach sosnowych),
–
szkody powodowane przez jelenie, sarny, daniele, zające, dziki i drobne gryzonie,
–
płoszenie zwierząt,
–
niszczenie żerowisk.
Wpływ na zagrożenie różnorodności biologicznej gminy mają także zmiany w sposobie
użytkowania gruntów, szczególnie zaniechanie użytkowania łąk i pastwisk, prowadzące do sukcesji
wtórnej oraz wprowadzanie upraw roślin energetycznych.
3.11.6. Zagrożenie działalnością rolnicza (zanieczyszczenie gleb oraz obszary szczególnie
narażone na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, intensywną
produkcję roślinną i zwierzęcą).
Za istotne czynniki wpływające na jakość gleby i ziemi w gminie uznano:
–
zanieczyszczenia spowodowane brakiem lub niedostatecznie rozwiniętym systemem
kanalizacji,
–
nielegalne składowiska odpadów,
–
zagospodarowanie zanieczyszczeń ropopochodnych z wód opadowych i roztopowych wzdłuż
dróg komunikacyjnych,
–
zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi w szczególności w pobliżu drogi krajowej nr 11
Kołobrzeg – Piła – Oborniki – Poznań – Bytom i dróg wojewódzkich nr 187 Pniewy Szamotuły – Oborniki Wlkp. – Murowana Goślina oraz nr 178 Oborniki – Czarnków – Wałcz,
–
zanieczyszczenie gleb siarczanami, azotanami oraz zakwaszenie z opadów atmosferycznych,
–
prowadzona na terenie gminy odkrywkowa eksploatacja kopalin,
36
–
2011
wzrost chemizacji rolnictwa i zwiększone w związku z tym deponowanie substancji
chemicznych w glebie,
–
zanieczyszczenia gleb związane z intensywną produkcją rolniczą (produkcja zwierzęca),
dotyczy to zwłaszcza ferm hodowlanych.
Potencjalnym źródłem zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego jest produkcja rolnicza,
w tym przede wszystkim chów i hodowla zwierząt. Na podstawie obliczeń przeprowadzonych
w oparciu o dane zawarte w Powszechnym Spisie Rolnym z 2002 r.14 obsada wszystkich zwierząt
gospodarskich w gminie przypadająca na 1 ha użytków rolnych to 0,97 DJP (Duże Jednostki
Przeliczeniowe)15. Wskaźnik ten świadczy, że dotychczasowa produkcja zwierzęca na podstawie
szacunkowych obliczeń nie przekracza wartości określonej w przepisach16 wg których produkcja
zwierzęca nie może przekraczać ze względu na ochronę środowiska 2 DJP na 1 ha użytków rolnych.
Do najczęściej wymienianych źródeł zagrożeń dla środowiska ze strony ferm należą:
powstająca w fermach gnojowica i obornik, emisje lotne (odór), składowanie i utylizacja padłych
zwierząt. Szczególną uwagę należy zwrócić również na uciążliwość odorową ferm. Źródłem
powstawania gazów o nieprzyjemnym zapachu są w kolejności: zwierzęta, odchody, pasza oraz
urządzenia technologiczne a do gazów najczęściej emitowanych należy metan i amoniak.
3.11.7. Zagrożenia elektromagnetyczne.
Źródłem promieniowania elektromagnetycznego
na
terenie
gminy
są:
linie
elektroenergetyczne, stacje telefonii komórkowej, stacje transformatorowe, urządzenia przemysłowe
gospodarstwa domowego, a także cywilne stacje radiowe CB o mocy około 10W; urządzenia
nadawcze, diagnostyczne i inne, będące w posiadaniu policji, straży pożarnej, pogotowia i zakładów
przemysłowych. Przez gminę przebiegają elektroenergetyczne linie napowietrzne WN: 110 kV
(Czerwonak – Oborniki – Rogoźno) w północno – wschodniej części badanego obszaru i 220kV
(Plewiska – Piła Krzewina) przez centralną (z południa na północ) część gminy. Natomiast GPZ
zlokalizowany jest w Kowanowie. Na obszarze miasta i gminy Oborniki zlokalizowano również stacje
bazowe sieci telefonii komórkowej, które są emitorem fal elektromagnetycznych. Stacje
zlokalizowane są na terenach niedostępnych dla ludzi. Poziom emisji dla tego rodzaju anten kształtuje
się na poziomie powyżej 0,1 kV /m2.
14
15
Dane Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 roku ukażą się w 2011/2012 r.
Obliczone stosownie do danych z 2002 r. na podstawie załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie
określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań
związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko z dnia 9 lipca
2004 roku z późniejszymi zmianami. Obecnie obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w
sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U z 2007 r. Nr 213, poz. 1397).
16
Ustawa o nawozach i nawożeniu z dnia 10 lipca 2007 (Dz. U. z 2007 r. Nr 147, poz. 1033)
37
2011
3.11.8. Występowanie poważnych awarii
Do źródeł stwarzających potencjalne zagrożenie poważnymi awariami należą między innymi:
zagrożenia występujące w transporcie kolejowym, zagrożenia występujące w transporcie drogowym
materiałów niebezpiecznych, gromadzenie przeterminowanych środków ochrony roślin i opakowań po
nich, zagrożenia w transporcie rurociągowym i gospodarce paliwowej, załadunek, transport
i rozładunek odpadów niebezpiecznych, a także ich magazynowanie. W gminie występuje 1 zakład
o zwiększonym ryzyku (ZZR) wystąpienia poważnej awarii. Jest to zakład Ruukki Polska Sp. z o.o. w
Żyrardowie, ul. Jaktorowska 13 - Oddział Oborniki 17. Do innych źródeł potencjalnie stwarzających
zagrożenia dla środowiska należą: gazociąg tranzytowy relacji Jamał – Europa Zachodnia i droga
krajowa S11.
3.11.9. Możliwość wystąpienia klęsk żywiołowych
Zgodnie z informacją Wydziału Zarządzania Kryzysowego Urzędu Wojewódzkiego
w Poznaniu w przedziale czasowym 2000 – 2010 nie ogłoszono w województwie wielkopolskim stanu
klęski żywiołowej zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.
Niemniej na terenie gminy mogą wystąpić zdarzenia o znamionach kryzysu, takie jak: silne, porywiste
wiatry, ulewne deszcze, nawałnice, gwałtowne lokalne wyładowania atmosferyczne, intensywne
opady śniegu, silne gradobicia, nagłe ocieplenia klimatyczne, gwałtowne spadki temperatur,
powodzie, pożary lasów.
3.11.10.
Osuwanie się mas ziemnych
W latach 1997 – 2001 w kraju nasiliło się zjawisko osuwania ziemi spowodowane
gwałtownymi opadami deszczu, intensywnym topnieniem śniegu, podnoszeniem się poziomu wód
gruntowych i wezbraniami rzek. Jest ono coraz częściej spowodowane również działalnością
człowieka. Na zlecenie Ministra Środowiska w całym kraju realizowany jest projekt pod nazwą
System Osłony Przeciwosuwiskowej (SOPO), który ma na celu udokumentowanie na mapach 1:10
000 wszystkich osuwisk oraz terenów potencjalnie zagrożonych ruchami masowymi w Polsce.
Realizacja tego programu została rozłożona na trzy etapy. Kartowanie terenowe oraz wykonanie map
osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi dla województwa wielkopolskiego przewidziano
w III etapie prac tj. w latach 2013 – 2016.
Niektóre powiaty posiadają już rejestry terenów potencjalnie zagrożonych ruchami masowymi
ziemi. Zgodnie z informacją uzyskaną ze Starostwa Powiatowego w Obornikach Wydział Rolnictwa,
Leśnictwa i Ochrony Środowiska na terenie miasta i gminy Oborniki udokumentowano 1 teren
zagrożony osuwaniem się mas ziemnych na lewym brzegu rzeki Wełny, na odcinku poniżej mostu
drogowego na ul. Czarnkowskiej w Obornikach. Zjawisko dotyczy terenu ogródków za budynkami
zlokalizowanymi przy ul. Krótkiej, a spowodowane jest wymywaniem przez wody wypływające spod
17
Rejestr potencjalnych sprawców poważnych awarii WIOŚ 2010.
38
2011
skarpy mas ziemnych, którymi zasypano niszę źródliskową w celu posadowienia miejskiego rurociągu
wodonośnego oraz kolektora ścieków sanitarnych.
Ponadto na podstawie bardzo ogólnego rozpoznania terenu można stwierdzić, że na zboczach
(np. w dolinie Warty i Wełny) o znacznych spadkach mogą uruchomić się procesy stokowe.
Występują tu głównie spadki od 2 do 5% i od 5 do 10%. W przypadku spadków od 2 do 5% i gruntów
piaszczystych może nastąpić przemywanie gleb i powstawanie drobnych cieków a w przypadku gleb
gliniastych spłukiwanie powierzchniowe. Natomiast spadki od 5 do 10% przy gruntach piaszczystych
skutkują pojawianiem się spływów linijnych a w przypadku gruntów gliniastych płytkich bruzd.
W przypadku spadków powyżej 10% mogą występować intensywniejsze spływy powierzchniowe
i liniowe (Sołowiej D. 1992. Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego człowieka.
Wydawnictwo Naukowa UAM Poznań).
4. OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO
4.1. Rozpoznanie zasobów środowiska kulturowego
Najstarsze ślady osadnictwa w okolicy dzisiejszych Obornik pojawiły się po ustąpieniu
ostatniego zlodowacenia około 12 - 8 tys. lat p.n.e. We wczesnym średniowieczu (VII w.) istniał już
pierścieniowaty gród usytuowany na lewym brzegu Wełny, na cyplu powstałym w miejscu jej ujścia
do Warty. W okresie od połowy IX do połowy XI w. został tu wybudowany gród obronny, do którego
od wschodu i północnego-wschodu przylegała osada zajmująca częściowo teren, na którym później
wybudowano zamek. Na wschód od zespołu grodowego, w pobliżu szlaku Poznań - Oborniki Rogoźno oraz przeprawy przez Wartę wykształcił się z biegiem czasu plac targowy. Północną granicę
placu wytyczał biegnący ze wschodu szlak gnieźnieński.
Prawdopodobnie jedna z odnóg Warty opływała średniowieczne miasto od północy, tworząc
wyspę z całego obszaru późniejszego miasta lokacyjnego. Na lewym brzegu Warty, nieco na
południowy wschód, powstała otwarta osada. Identyfikuje się ją ze znaną od 1431 r. Starąwsią
pełniącą służebną rolę dla Obornik.
Centrum miasta lokacyjnego stanowił prostokątny rynek, z którego narożników wychodziły
po dwie ulice. Zajął on miejsce placu targowego. Korzystniejsze warunki naturalne spowodowały, że
po jego wschodniej i zachodniej stronie powstały podwójne bloki parcel, natomiast po stronie
północnej i południowej - pojedyncze. Typowo zlokalizowane zostały 2 kościoły: w pn.-zach. części
kościół Wniebowzięcia NMP a na pd.-wsch. zespół klasztorny franciszkanów.
W ciągu XIV i XV w. zabudowane zostały wszystkie tereny wytyczone w momencie lokacji,
dlatego zaczęto urbanizować nowe tereny. Poza ówczesnymi granicami miasta od wschodu w XIV w.
powstał szpital i kościół św. Trójcy (znany jeszcze w 1781 r.), na lewym brzegu Warty w 1356 r.
wzniesiono kościół św. Ducha wraz ze szpitalem, a później wybudowano dalsze 2 kościoły:
św. Barbary i św. Krzyża. Wokół tych nowych kościołów z biegiem czasu ukształtowały się
39
2011
przedmieścia nazwane tak jak te kościoły. Później wykształciły się przedmieścia: Bogdanowskie
zwane też Piaskami i Piaski Rożnowskie.
W połowie XIV w. istniał już drewniany most na Warcie, a w wieku XIX - dwa (przy
Starejwsi i za Wełną na Przedmieściu św. Krzyża). Na pn.-wsch. od dawnego grodu stanął zamek
królewski, w którym rezydował król Władysław Jagiełło (był w Obornikach 9 razy). Zburzony przez
Szwedów nie został odbudowany i dziś nie ma po nim czytelnych śladów. Miasto prawdopodobnie nie
posiadało murów obronnych. Od strony Warty był wał ziemny, ale pełnił on funkcję
przeciwpowodziową. Do granic miasta kolejno włączane były przedmieścia, ale w zasadzie zabudowa
nie przekraczała rzek i rozwijała się w kierunku wschodnim. W XVIII i XIX ww. miasto było
niszczone pożarami i odbudowywało się po nich wolno. Dopiero w 70-tych latach XIX w. powstawały
domy murowane, o wyższym standardzie i większej powierzchni. W końcu XIX w. rozpoczęto
budowę kościoła ewangelickiego. Był to jeden z największych kościołów w prowincji poznańskiej.
Budownictwo z tego okresu wywarło znaczny wpływ na dzisiejszy wygląd miasta.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego brak ratusza spowodował, że władze miejskie
nabyły budynek przy obecnej ul. Piłsudskiego 7 i przystosowały go dla potrzeb administracji. Brak
środków finansowych hamował realizację większości planowanych inwestycji oraz modernizację
i rozbudowę istniejących. Bardzo wolno postępowało utwardzanie nawierzchni ulic i realizacja
kanalizacji. Największym problemem dla władz miasta w tym okresie był wzrost popytu na
mieszkania związany z rozpadaniem się starej zabudowy i powrotami emigrantów. W tym czasie
w pn.-wsch. części Obornik powstała willowa dzielnica dla bogatszych mieszkańców miasta.
Po II wojnie światowej Oborniki zamieszkiwało 5,3 tys. osób. Obszar zwartej zabudowy
obejmował Rynek i okolice, część ul. Piłsudskiego (do ul. Kopernika), część ul. Czarnkowskiej
(do mostu na Wełnie) i ul. Łukowskiej. Przez Oborniki nadal przechodziły 2 ważne arterie
komunikacyjne łączące Poznań i Piłę (ul. Poznańska i Piłsudskiego) oraz Murowaną Goślinę
i Czarnków (ul. Łukowska i Czarnkowska), a także 2 linie kolejowe: Poznań - Rogoźno - Piła
i Oborniki - Wronki. Usługi koncentrowały się w Rynku i przy ulicach do niego dochodzących.
W takim układzie miasto przetrwało do 1954 r. W tym roku władze Obornik podjęły decyzję
włączenia w obszar administracyjny miasta gromadę Rudki, a w 1957 r. część Kowanówka z dworcem
kolejowym, część Kowanowa i tereny leżące po obu stronach ul. Łukowskiej.
W 1961 r. za najkorzystniejszy uznano rozwój miasta w kierunku Słonaw. Zarysował się
wyraźny, widoczny do dnia dzisiejszego, podział miasta na jednostki strukturalne o dominującej
funkcji mieszkalnej, usługowej i przemysłowej.
4.2. Stan ochrony prawnej
Na terenie gminy Oborniki znanych jest dotychczas ponad 900 stanowisk archeologicznych.
Do rejestru zabytków wpisano następujące stanowiska archeologiczne:
1. grodzisko w Obornikach (nr rejestru 0008/A2052/A, decyzja z 24 maja 1999 r.),
40
2011
2. osada w Łukowie (nr rejestru 2333/A, decyzja z 02 luty 1995 r.),
3. grodzisko w Objezierzu (nr rejestru 0045/A, decyzja z 24 października 1957 r.),
4. osada w Kowalewku (nr rejestru 2331/A, decyzja z 01 lutego 1995 r.),
5. cmentarzysko w Kowalewku (nr rejestru 1485/1, decyzja z 02 października 1973 r.),
6. osada w Wargowie (nr rejestru 2329/A, decyzja z 01 lutego 1995 r.).
Nie przeprowadzono szczegółowych weryfikacji stanowisk na obszarze miasta i na terenach
bezpośrednio z nim sąsiadujących od północy i zachodu. Należy więc spodziewać się, że ilość
stanowisk wzrośnie podczas przyszłych badań powierzchniowych. Zarejestrowano 55 cmentarzysk,
248 osad, ponad 400 punktów osadniczych, ponad 150 śladów osadniczych z różnych okresów
pradziejów, 3 skarby i 2 grodziska. Stanowiska rozpoznane są głównie z badań powierzchniowych,
a więc tylko wstępnie. 122 z nich można uznać za stanowiska o dużej wartości poznawczej, a 135
za stanowiska o średniej wartości poznawczej. Dopiero pełne rozpoznanie stanowisk pozwoli
dokładnie sprecyzować ich wartość poznawczą. Lokalizacja stanowisk wyznaczonych na podstawie
badań powierzchniowych nie zawsze jest zasięgiem, który dokładnie odpowiada występowaniu
pozostałości pradziejowego osadnictwa pod ziemią. Na obszarze gminy występuje koncentracja
stanowisk na pewnych obszarach, gdzie można mówić o strefach intensywnego występowania
stanowisk archeologicznych. Taka sytuacja występuje w dolinach rzecznych Warty, Wełny, Samicy
oraz na niektórych terenach wysoczyznowych. Szczególnym miejscem jest obszar samego miasta,
gdzie do tej pory nie prowadzono dokładnego rozpoznania powierzchniowego. Przedmiotem ochrony
w archeologicznej są wskazane na rysunku Studium lokalizacje stanowisk archeologicznych
wpisanych do rejestru zabytków. Stanowiska archeologiczne objęte ochroną konserwatorską oraz
nawarstwienia kulturowe w strefach ochrony zabytkowych układów urbanistycznych i ruralistycznych
oraz w obrębie zabytków architektury, cmentarzy i zabytkowej zieleni na ternie gminy podlegać będą
uściśleniu na etapie sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Warunki
dla ich ochrony i zabezpieczenia określać będą każdorazowo służby Wielkopolskiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków.
41
4.3. Wykaz obiektów wpisanych do rejestru zabytków
Bąblin
1. zespół dworski, ob. dom misyjny misjonarzy, poł. XIX –XX:
1.1. willa, nr rej.: 2153/A z 19.04.1988,
1.2. park, nr rej.: 2078/A z 29.03.1986;
Gołaszyn
2. dwór, 2 poł. XIX, nr rej.: 1584/A z 29.07.1974,
3. spichrz, szach., nr rej.: j.w.;
Gołębowo
4. zespół dworski, XIX:
4.1. dwór, nr rej.: 1081/A z 18.04.1970,
4.2. park, nr rej.: 1965/A z 19.11.1984;
Górka
5. zespół dworski, 2 poł. XIX:
5.1. dwór, nr rej.: 2112/A z 17.10.1986,
5.2. park, nr rej.: 1963/A z 26.10.1984;
Kowanowo
6. park dworski, nr rej.: 1956/A z 23.10.1984;
Kowanówko
7. zespół szpitalny, 1901-1926, nr rej.: 2297/A z 24.02.1994:
7.1. budynek administracyjno-gospodarczy,
7.2. pawilon I,
7.3. pawilon II,
7.4. pawilon III,
7.5. budynek gospodarczy,
7.6. willa lekarza,
7.7. przytułek,
7.8. domy mieszkalne 1 i 2,
7.9. 3 leżakownie,
7.10. park, nr rej.: 1957/A z 28.10.1984;
42
2011
Lulin
8. park, pocz. XX, nr rej.: 1839/A z 02.03.1981,
Łukowo
9. kościół p.w. św. Michała Arch., drewn., 1780, nr rej.: 2392/A z 12.12.1932,
10. zespół pałacowy, 1 poł. XIX:
10.1.
pałac, nr rej.: 306/A z 17.10.1968,
10.2.
park, nr rej.: kl.10-83/39/58 z 14.11.1958 oraz 1944/A z 04.05.1984,
10.3.
spichrz, nr rej.: 306/A z 17.10.1968;
Maniewo
11. kościół p.w. św. Mikołaja, 1876, nr rej.: 2201/A z 11.10.1990:
11.1.
brama-dzwonnica, nr rej.: j.w.,
11.2.
ogrodzenie, nr rej.: j.w.;
Miłowody
12. zespół dworski, tzw. Dąbrowskich, k. XVIII - XIX, nr rej.: 2221/A z 10.01.1992:
12.1.
dwór,
12.2.
oficyna,
12.3.
park i 2 aleje dojazdowe,
12.4.
park sanatoryjny, nr rej.: 1964/A z 16.11.1984;
Nieczajna
13. park dworski, pocz. XX, nr rej.: 1966/A z 05.12.1984;
Niemieczkowo
14. zespół dworski, XVIII-XIX, nr rej.: 2616/A z 03.02.1997:
14.1.
dwór, szach,
14.2.
park;
Objezierze
15. kościół par. p.w. św. Bartłomieja, XIII-XVI, nr rej.: 2394/A z 12.12.1932,
16. plebania, 1 poł. XIX, 1906, nr rej.: 1097/A z 29.04.1970,
17. zespół pałacowy, k. XVIII – XX, nr rej.: 307/A z 17.10.1968:
17.1.
pałac,
17.2.
park,
17.3.
dom ogrodnika, nr rej.: 2310/A z 09.08.1994,
43
2011
2011
18. dom ludowy, ob. szkoła, 1910, nr rej.: 2646/A z 08.05.1998;
Oborniki
19. układ urbanistyczny, nr rej.: 545/49/A z 23.02.1956,
20. kościół par. p.w. Wniebowzięcia NMP, XV/XVI, 1814, nr rej.: 2395/A z 12.12.1932,
21. kościół fil. p.w. św. Krzyża, szach., 1766, nr rej.: 1217/A z 03.09.1970,
22. kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. p.w. św. Józefa, ul. Lipowa 10, XIX/XX, nr rej.: 2233/A
z 19.05.1992,
23. klasztor franciszkanów, ob. magazyn, 1768, nr rej.: 1169/A z 17.07.1970;
Ocieszyn
24. zespół dworski, k. XVIII:
24.1.
dwór, nr rej.: 1082/A z 18.04.1970,
24.2.
park, nr rej.: 1585/A z 29.07.1974;
Popówko
25. park, 2 poł. XIX, nr rej.: 2022/A z 10.09.1985;
Rożnowo
26. kościół p.w. św. Katarzyny, 1798, nr rej.: 1509/A z 11.04.1974,
27. park, ok. 1780, nr rej.: 1943/A z 04.05.1984;
Rudki
28. zespół dworski, XIX/XX, nr rej.: 1694/A z 04.04.1975:
28.1.
dwór,
28.2.
park ze stawem,
28.3.
zabudowania gospodarcze, nr rej.: 1962/A z 19.11.1984;
Ruks Młyn
28.4.
2 domy mieszkalne w zespole d. młyna, nr rej.: 2617/A z 03.02.1997:
28.5.
młynarzówka, k. XVIII,
28.6.
dworek, 2 poł. XIX;
Stare Osowo
29. park, 1935-37, nr rej.: 1959/A z 15.10.1984,
44
2011
Stobnica
30. młyn wodny, pocz. XX, nr rej.: 2172/A z 5.06.1989,
Urbanie
31. zespół dworski, XIX/XX:
31.1.
dwór, nr rej.: 2109/A z 17.10.1986,
31.2.
park z aleją, nr rej.: 2015/A z 21.08.1985;
Wargowo
32. zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: 1410/A z 01.03.1973:
32.1.
dwór,
32.2.
park.
4.4. Obiekty wpisane do ewidencji zabytków
Oborniki
1. Zespół kościoła parafialnego p.w. NMP Wniebowziętej:
a) kościół, mur., XV/XVI, przebud.:1655, 1757, 1815-1829, restaur. 1872 r., przebud. zakrystii
na kaplicę Św. Józefa, dobud. nowej zakrystii i kruchty 1926, arch. St. Cybichowski, remont.
1949-1951, 2001, restaur. 1966 r., remont. 2001 r.,
b) kaplica-grota MB z Luurdes, mur. l. 20-te XX w.,
c) plebania, ul. Kościelna nr 2, mur., k. XIX w.,
d) dom Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej, mieszkanie kościelnego i sala
katechetyczna, ul. Kościelna 2, mur.-szach., k. XIX w., przebud.;
2. Zespół kościoła par. p.w. Św. Krzyża:
a) Kościół, szach, 1766 r., restaur., 1914, 1961-63 r., remont. 1989 r.,
b) brama, mur., k. XVIII w., restaur., 1914, remont., 1965-1966, 1972 r.,
3. Zespół kościoła ewangelickiego, ob. rzym.-kat. p.w. Św. Józefa Oblubieńca NMP:
a) kościół, mur., 1901 r, arch. A. Menken, bud. Laue,
b) pastorówka, mur., ok. 1900 r., rozbud. l. 80-te XX w.,
c) ogrodzenie, mur.-drewn., ok. 1900 r.,
4. Kościół ewangelicko-augsburski, ob. sala gimnastyczna LO, ul. Kowalska, mur., przed 1850 r.,
przebud. po 1945 r.,
5. Skrzydło klasztoru franciszkanów (więźba spalona podczas pożaru w 1993 r.) , ob. opuszczony,
mur. 1768 r.,
6. Sąd, ul. Sądowa 4, mur., 1879 r.,
7. Ubezpieczalnia Społeczna, ul. Piłsudskiego 76, ob. UmiG, mur. 1936 r.,
45
2011
8. Gimnazjum, ob. LO, Pl. Mickiewicza nr 3, mur., 1909 r., rozbud. 1925-1927 r., L. Janik, rozbud.
1962 r.,
9. Szkoła, ob. szk. Podst. Nr 1 , ul. Piłsudskiego nr 28, mur., ok. 1905 r.,
10. Poczta, ul. Piłsudskiego nr 30, mur., XIX/XX w.,
11. Młyn, ul. Młyńska 27, mur., pocz. XX w.,
12. Szpital, ul. Szpitalna nr 2, mur., 1900 r., rozbud. 2001 r.,
13. Zespól cegielni , ul. Gołaszyńska:
a) magazyn, mur., XIX/XX w., cz. rozebrana,
b) Cegielnia, mur., XIX/XX w., cz. rozebrana,
14. Magazyn, ul. Gołaszyńska 35, mur., XIX/XX w.,
15. Mleczarnia, ul. Piłsudskiego nr 44, mur., XIX/XX w.,
16. Rzeźnia, ul. 11 Listopada, mur., XIX/XX w., moderniz. I rozbud. l. 20-te XX w.,
17. Budynek d. Zespołu tartacznego, ob. dom, ul. Czarnkowska 42, mur., XIX/XX w.,
18. Zespół dworca kolejowego, ul. Staszica:
a) dworzec, mur. K. XIX w.,
b) parowozownia,
c) bud. magazynowy,
d) szalet dworcowy,
e) dom pracowników kolei ul. St. Staszica nr 14,
f) dom pracowników kolei ul. Staszica nr 16,
g) dom pracowników kolei ul. Staszica nr 20,
h) wieża ciśnień, mur. 1898 r.,
i)
bud. przy wieży ciśnień,
19. Zespół młyna E. Dalhmanna, ul. Chłopska:
a) młyn wodno-parowy, ob. elektryczny, mur., 1884-1908 r.,
b) śrutownik, ob. szatnie i mieszkanie, mur.-drewn., XIX/XX w.,
c) biuro, mur., XIX/XX w.,
d) sklep, mur. XIX/XX w.,
e) obora ob. magazyn, mur., XIX/XX w.,
f) magazyn tzw. płaski, mur., XIX/XX w.,
g) dom zarządcy, mur. XIX/XX w.,
h) brama, mur., XIX/XX w.,
i)
oficyna, ob. biuro przy domu zarządcy, mur., XIX/XX w.,
j)
budynek gosp., mur., XIX/XX w.,
46
ul. Armii Poznań
20. Dom nr 2, mur., k. XIX w.,
23. Dom nr 12, mur., pocz. XX w.,
26. Dom nr 18, mur., l. 30-te XX w., ob. Obornicki Ośrodek Kultury,
27. Dom nr 27, mur., l. 20-te XX w.,
28. Dom nr 31, mur., XIX/XX w.,
32. Dom nr 51, mur., 1931 r.,
33. Dom 53, mur., l. 30-te XX w.,
36. Dom nr 63,
ul. Czarnkowska
37. Dom nr 4, mur., k. XIX w.
38. Dom nr 5, mur., 3 ćw. XIX w.
39. Dom nr 6, mur., k. XIX w.
40. Dom nr 7, mur., 3 ćw. XIX w.,
43. Dom nr 10, mur., 3 ćw. XIX w.,
45. Dom nr 13, mur., 2 poł. XIX w.,
50. Dom nr 22, mur., k. XIX w., przebud. 2002 r.,
52. Dom nr 26, mur., 2 poł. XIX w.,
47
2011
ul. Dobrzyckiego
61. Dom nr 4, mur., l. 20-te XX w.,
ul. Gołaszyńska
ul. Jagiellońska
69. Dom nr 6, mur., ok. 1910 r.,
al. Kasztanowa
72. Dom nr 2, mur. pocz. XX w.,
75. Dom nr 7, mur., l.20-te XX w.,
ul. Kopernika
77. Dom nr 17, mur.-drewn., pocz. XX w.,
48
2011
83. Dom nr 26, mur. XIX/XX w.,
86. Dom nr 31, mur., pocz. XX w., przebud.,
ul. Kowalska
93. Dom nr 1, mur., 1928 r.,
ul. Krańcowa
ul. Krótka
ul. Krzywa
ul. Leśna Droga
100.
Dom nr 4., mur., pocz. XX w.,
101.
Dom nr 6, mur., k. XIX w.,
102.
103.
Dom nr 26, mur., 1913 r.,
49
2011
ul. Lipowa
104.
Dom nr 2, mur., pocz. XX w.,
105.
106.
Dom nr 5, mur., XIX/XX w.,
107.
108.
109.
110.
111.
ul. 11 Listopada
112.
Dom nr 1, mur., pocz. XX w. – rozebrany 2000 r.,
113.
114.
115.
116.
117.
118.
119.
120.
Dom nr 28, mur., l. 30-te XX w.,
ul. 3 Maja
121.
Dom nr 2, mur, k. XIX w.,
122.
123.
ul. Marcinkowskiego
124.
125.
126.
Dom nr 6, mur., l. 30-te XX w., przebud.,
127.
128.
129.
130.
Dom 15/17, mur., l. 30-te XX w.,
131.
50
2011
ul. Mickiewicza
132.
Dom nr 1, ob. przedszkole, d. Willa starosty, mur., pocz. XX w.,
ul. Nadbrzeżna
133.
Dom nr 1, mur., 2 poł. XIX w.,
134.
Młyn, mur.-szach., k. XIX w.,
ul. Obrzycka
135.
136.
137.
138.
139.
140.
141.
Dom 58, mur., k. XIX w.,
142.
143.
144.
Dom nr 70, mur., ppocz. XX w.,
145.
146.
ul. Ogrodowa
147.
148.
149.
150.
Dom nr 9, d. Mykwa żydowska, k. XIX w.,
ul. Piłsudskiego
151.
152.
153.
Dom nr 3, mur., 3 XIX w.,
154.
Dom nr 4, mur., 3 ćw. XIX w.,
155.
Dom nr 5a, mur., k. XIX w.,
156.
Dom nr 5b, mur., k. XIX w.,
157.
158.
Dom nr 7, mur., 0d 1922 magistrat, pocz. XX w.,
159.
51
2011
160.
161.
162.
Dom nr 11, mur., 1897 r.,
163.
164.
165.
166.
167.
168.
169.
Dom nr 18, mur., 3 ćw. XX w.,
170.
171.
172.
173.
174.
175.
176.
177.
178.
179.
Dom nr 33, ob.. PKO, mur., k. XIX w., remont. 1998 r.,
180.
181.
Dom nr 35, mur., ok. 1900 r.,
182.
183.
184.
185.
186.
187.
188.
189.
Dom nr 47, ob. Sąd Rejonowy, mur., XIX/XX w.,
190.
191.
192.
193.
194.
Dom nr 59, mur., ok. 1910 r.,
195.
196.
52
2011
197.
198.
199.
200.
201.
202.
ul. Powstańców Wlkp.
203.
Kino, mur., k. XIX w.,
204.
205.
206.
207.
208.
209.
210.
Dom nr 10, mur., ok. 1910 r.,
211.
212.
213.
214.
Dom nr 16, mur.,. pocz. XX w.,
215.
216.
217.
218.
219.
Dom nr 45, mur., XIX/XX w., przebud.,
220.
Rynek
221.
222.
223.
224.
225.
226.
227.
Dom nr 10, mur., 1 poł. XIX w., przebud. ok. 1900 r.,
228.
229.
53
2011
230.
231.
232.
Dom nr 15/15 a, mur., 1900 r.,
233.
234.
Dom nr 17, mur., 4 ćw.. XIX w.,
235.
236.
237.
238.
239.
240.
241.
242.
243.
244.
245.
ul. Sądowa
246.
Zespół domu nr 2:
a) dom, mur., 2 poł. XIX w.,
b) budynek gosp., mur., 2 poł. XIX w.,
247.
248.
249.
Dom nr 5, ob. Woj. Biuro Dok. Geodezyjno-Kartograficznejk, mur., pocz. XX w.,
ul. Sportowa
250.
Dom nr 3, mur.,
251.
Dom nr 5, mur.,
252.
Dom nr 10, mur.,
ul. Szamotulska
253.
Zespół domu nr 3:
a) dom, mur., k. XIX w.,
b) budynek gosp., mur., k. XIX w.,
254.
255.
256.
54
2011
257.
258.
259.
260.
Dom nr 24, mur., pocz. XX w., przebud.,
261.
262.
263.
264.
265.
Zespół domu nr 36:
a) obora, mur., pocz. XX w.,
b) dom, mur., pocz. XX w.,
266.
Dom nr 37, mur.-drewn., pocz. XX w.,
267.
268.
269.
270.
271.
Dom nr 44mur.-drewn., k. XIX w.,
272.
273.
274.
Dom nr 56, mur., k. XIX w,
275.
276.
277.
278.
Dom nr 75, mur. pocz. Xx w.,
279.
ul. Średnia
280.
Zespół domu nr 2:
a) dom, mur., pocz. XX w.,
b) budynek gosp., mur., pocz. XX w.,
ul. Zamkowa
281.
282.
283.
284.
Dom nr 5, mur., k. XIX w., częściowo rozebrany,
285.
55
2011
286.
Dom nr 10, mur., k. XIX w., przebud.,
287.
Dom nr 12, mur., ok. 1910 r.,
288.
Dom nr 13, mur., 4 ćw. XIX w., przebud.,
289.
290.
291.
Zespół domu nr 18:
b) warsztat, mur., XIX/XX w.,
ul. Wyjazdowa
292.
Budynek gosp. ob. sklep, k. XIX w. (pozostałości zagrody?),
ul. Żwirki i Wigury
293.
294.
295.
Dom nr 4., mur., l. 20-te XX w.,
296.
Bąblinek
297.
Szkoła, ob. dom nr 36, mur. pocz. XX w.
298.
Zespół dworca kolejowego, ob. domy mieszkalne:
a) dworzec, ob. dom nr 7, mur. pocz. XX w.,
b) budynek gosp. i szalet, mur. pocz. XX w.,
c) dom pracowniczy, ob. nr 6, pocz. XX w.,
299.
Zespół pałacowy:
a) pałac, mur. poł. XIX w, przebud. 1969-1980,
b) willa, ob. dom nowicjacki, mur. pocz. XX w,
c) ogrodzenie z bramą, mur. pocz. XX w.,
d) park krajobrazowy, poł. XIX w.,
300.
Kuźnia, mur., k. XIX w.,
301.
302.
303.
Dom bez nr (szkoła?), mur., k. XIX w.,
304.
Obelisk majora M. Dobrzyckiego, mur., pocz. XX w.,
56
2011
Bąblinek
305.
Dom nr 28, mur.-drewn., k. XIX w.,
306.
307.
Bębnikąt
308.
Zespół leśniczówki:
a) Budynek gosp., mur., pocz. XX w.,
b) Magazyn, mur., pocz. XX w.,
c) Leśniczówka, mur., 1907 r.,
Bogdanowo
309.
Szkoła, mur. l. 60-te XIX w.,
310.
Szkoła, mur., l. 20-te XX w.,
311.
Dom nr 15, mur., ok. 1910 r.,
312.
Dom nr 16, mur., ok. 1910 r.,
313.
Pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego (rozparcelowanego w 1906 r.):
a) dwór, ob. 2 domy nr 33 i 34, mur., 3 ćw. XIX w., remont. 1990 r.,
b) czworak, ob. dom nr 28, mur., k. XIX w.,
c) dom nr 29, mur., k. XIX w.,
d) dom z oborą, ob. zagroda nr 38, mur., k. XIX w.,
e) dom z owczarnią, ob. zagroda nr 30, mur., k. XIX w.,
314.
315.
316.
Zagroda nr 35:
a) dom, mur., 2 dek.. XX w.,
b) bud. gosp., mur., 2 dek. XX w.,
317.
318.
Dom z zagrodą nr 38, mur., k. XIX w., zagroda rozebrana ok. 2000 r.,
319.
Zagroda nr 47:
a) dom, mur., 2 dek. XX w.,
b) obora, mur., 2 dek. XX w.,
c) stodoła, mur., 2 dek. XX w.,
320.
Zagroda nr 52:
a) dom z częścią inwentarską, mur., pocz. XX w.,
b) stajnia, mur., pocz. XX w.,
321.
Dom nr 53, mur., 2 dek. XX w.
57
2011
322.
Zagroda nr 54:
a) dom, mur., 1909 r.,
b) chlew, mur., 1909 r.,
c) stodoła, drewn., mur., 1909 r.,
323.
Zagroda nr 55:
a) dom z częścią gospodarczą, mur., 2 dek., XX w.,
b) chlew, mur., 2 dek. XX w.,
c) stodoła, drewn., 2 dek. XX w.,
324.
Dom nr 56, mur., 1900-1902 r.,
325.
326.
327.
Obora przy domu nr 81, mur., k. XIX w.,
328.
Chrustowo
329.
Pozostałości zespołu folwarcznego:
a) pozostałości ogrodzenia, mur., pocz. XX w.,
b) stajnia, mur. pocz. XX w.,
c) chlewnia, mur., pocz. XX w.,
330.
331.
Dom nr 10, czworak, mur., 1912 r.,
332.
Dom nr 11, czworak, mur. 1914 r.,
Dołęga
333.
334.
Stodoła przy bud. nr 2 mur.-drewn., k. XIX w.,
Dąbrówka Leśna
335.
Szkoła, ob. dom, mur. pocz. XX w., rozbud. 2001 r.,
336.
Dom, ul. Główna 2, mur., pocz. XX w.,
337.
Budynek gospodarczy, ul. Główna 2, mur., pocz. XX w.,
338.
Dom nr 5, mur., pocz. XX w, przebud. 2000 r.,
339.
Dom nr 3, dawny posterunek celny, mur., pocz. XX w.,
Gołaszyn
340.
Zespól dworsko- folwarczny:
a) dwór, mur., 2 poł. XIX w.,
58
2011
b) oficyna, mur., 2 poł. XIX w. – rozebrana 1996 r.,
c) pozostałości bramy, mur., 2 poł. XIX w.,
d) park krajobrazowy, 2 poł. XIX w.,
e) biuro i ochronka, ob. dom nr 3 i 4, mur., pocz. XX w.,
f) budynek gosp. przy domu nr 3, mur., k. XIX w.,
g) komin gorzelni, mur., 2 poł. XIX w.,
h) ruiny gorzelni, mur., 2 poł. XIX w.,
i)
obora i magazyn, mur., 2 poł. XIX w.,
j)
spichlerz, szach., ok. poł. XIX w.,
k) stodoła, mur., k. XIX w.,
l)
kuźnia, mur., k. XIX w., przebud.,
m) czworak, ob. dom nr 11, mur., pocz. XX w., przebud.,
Gołębowo
341.
Zespół pałacowo-folwarczny:
a) pałac , mur., pocz. XIX w., remont. 1921 r, arch. Andrzej Degórski
b) pozostałości bramy, mur. k. XIX w.
c) park krajobrazowy, 1 poł. XIX w.
d) stodoła, mur.-glin., 1850 r.,
e) obora, ob. bud. gosp., mur., k. XIX w.
f) budynek mieszkalny z kuźnią i stelmacharnią, ob. dom nr 2, mur., k. XIX w.
Górka
342.
Zespół dworski:
a) dwór, ob. opuszczony, mur., po poł. XIX w., remont. 1967 r., opuszczony,
b) park krajobrazowy, 2 poł. XIX w.,
c) stajnia, ob. obora, mur., 1912 r.,
d) stodoła, mur., 1844 r., remont.,
e) Dom nr 14 , siedmiorak, mur., 1912 r.,
f) Dom nr 15 , czworak, mur., pocz. XX w.,
343.
Szkoła, ob. dom nr 13, mur., 2 poł. XIX w.,
344.
345.
346.
Dom nr 8, czworak, mur., poł. XIX w.,
371 Budynek gosp. przy domu nr 8, mur., pocz. XX w.,
59
2011
2011
Kiszewo
372 Kościół par. p.w. Najśw. Serca Pana Jezusa i św. Anny, mur. 1934-1935, remont. 1960-1962:
a) Kaplica cmentarna, mur. pocz. XX w.,
b) Plebania, dom nr 44, mur., pocz. XX w.,
c) Szkoła, mur. pocz. XX w.,
d) Bud. dworca kolejowego, ob. dom, mur., XIX/ XX w.,
373 Poczta, ob. dom nr 56, mur. pocz. XX w.,
374 Dom nr 2, mur., k. XIX w.,
375 Dom nr 7, mur., pocz. XX w.,
379 Dom nr 28, szach. 2 poł. XIX w.,
380 Dom nr 31, mur. XIX/XX w.,
382 Dom nr 33 (d. 31), mur., pocz. XX w.,
385 Dom nr 55, mur. pocz. XX w.,
386 Młyn przy domu nr 42, szach., pocz. XX w.,
Kiszewko
387 Szkoła, ob. dom nr 29, mur. pocz. XX w.,
388 Dom bez nr, mur., pocz. XX w.,
391 Dom nr 33, mur., pocz. Xx w.,
Kowalewko
392 Zespół folwarczny:
e) spichlerz, mur., 1908 r.,
f) stodoła, mur.-glin., k. XIX w.,
g) stajnia i obora, ob. jałownik, mur., 1873, remont. 1979 r.,
h) owczarnia, ob. chlewnia, mur. 1911 r., przebud. 1974 r.,
i)
rządcówka, dom nr 1, mur., XIX w.,
393 Dom nr 3, czworak, mur. 1900 r.,
394 Dom nr 8, mur., pocz. XX w., przebud. 2002 r.,
60
2011
395 Bud. gosp. przy bud. nr 8, mur., pocz. XX w.,
396 Dom nr 9 , czworak, mur., 1900 r.,
397 Leśniczówka, mur. 1937 r., remont. 1987 r.,
Kowanowo
399 Zespół dworski:
a) dwór, ob. dom nr 11, mur. k. XIX w. przebud.,
b) chlewnia, mur. k. XIX w.,
c) Dwór, ob. dom nr 15, mur., k. XIX w.,
d) dwór, ob. restauracja, mur. 2 poł. XIX w. dobud. werandy 1990 r.,
e) obora, mur. k. XIX w.,
f) chlewnia, mur. , k. XIX w.,
g) stodoła, ob. magazyn, mur. 1867 r.,
Kowanówko
400 Szkoła, ul. Harcerska 1, mur., l. 20-te XX w.,
401 Młyn, mur., pocz. XX w.,
402 Kowanówko – Sanatorium:
a) budynek administracyjny, 1901-1910, arch. Schmieden i Boethke, rozbud.,
b) bud. gosp. - kotłownia, 1901-1903 r., dobud. skrzydła wsch. L. 20-te XX w., rozbud. l. 30-te
XX w.,
c) pawilon 1, mur., 1901-1903 r.,
d) pawilon 2, mur., 1901-1903 r.,
e) pawilon 3, mur., 1901-1903 r.,
f) pawilon 4 d, przytułek, 1907-1909 r.,
g) leżalnia pn., 1926 r., remont. 2001 r.,
h) leżalnia pn., 1926 r.,
i)
stróżówka, mur., k. XIX w.,
j)
bud. gosp., drewn., pocz. XX w.,
k) wozownia, mur., pocz. XX w.,
l)
dom pracowników szpitala nr 34/9, mur., ok. 1910 r.,
m) dom pracowników szpitala nr 34/10, mur., ok. 1910 r.,
n) willa lekarza, ob. dom nr 34/11, mur., 1903-1910,
o) park utworzony z terenów leśnych, XIX/XX w.,
61
Lipka
403 Dom bez nr, mur., k. XIX w.,
Lulin
404 Szkoła, ob. przedszkole, mur. k. XIX w.,
405 Gajówka, mur. 1904 r.,
a) rządcówka, ob. biuro, mur., k. XIX w. , remont. 1976 r.,
b) pozostałości bramy, mur., k. XIX w.,
c) ochronka, ob. dom nr 18, mur. 1905 r.,
d) gorzelnia, mur. pocz. XX w.,
e) stajnia, mur.-szach., 1895 r.,
f) obora, ob. chlew, mur., k. XIX w.,
g) owczarnia, mur., k. XIX w.,
h) kuźnia, ob. (stolarnia?) magazyn, mur., 1893 r., przebud.,
i)
młyn, ob. spichlerz, mur., pocz. XX w., przebud.,
j)
park, pocz. XX w.,
k) kancelaria, ob. dom nr 17, mur., pocz. XX w.,
l)
dom nr 8, d. czworak, mur., pocz. XX w.,
m) dom nr 9, d. Czworak, mur., pocz. XX w.,
n) bud. gosp. przy domu nr 9, mur., pocz. XX w.,
Łukowo
408 Kościól par. p.w. Św. Michała Archanioła, drewn., 1780 r., restaur. 1824, 1949, 1979,
409 Kaplica , ob. kostnica, mur. k. XIX w., remont. 1991 r.,
410 Szkoła, mur., 2 dek. XX w.,
411 Zespół pałacowo-folwarczny:
a) pałac, mur., pocz. XIX w., przebud. I rozbud. 1877 r., przebud. k. XIX w.,
b) oficyna, ob. dom nr 4, mur., k. XIX w., przebud.,
c) pozostałości ogrodzenia, mur., k. XIX w.,
d) park krajobrazowy, k. XVIII w., przekształcony ok. poł. XIX w.,
e) rządcówka, ob. dom nr 5, mur., k. XIX w.,
f) stajnia i kuźnia, ob. chlew i obora, mur., k. XIX w.,
g) obora, ob. obora i magazyn, mur., 2 poł. XIX w., przebud.,
h) obora, mur., 1890 r.,
i)
obora, mur., l.40-te XX w.,
62
2011
j)
kurnik, ob. bud. gosp., mur., k. XIX w., częściowo zrujnowany,
k) spichlerz, mur., ok. poł. XIX w.,
l)
wozownia, ob. magazyn, mur., pocz. XX w.,
m) gorzelnia, mur., pocz. XX w.,
n) dom nr 30, czworak, mur., pocz. XX w.,
o) dom nr 32, czworak, mur., pocz. XX w.,
p) dom nr 33, czworak, mur., pocz. XX w.,
q) dom nr 34, czworak, mur., pocz. XX w.,
r) dom nr 37, czworak, mur., pocz. XX w.,
s) Obora przy domu nr 37, mur., k. XIX w.,
t)
dom nr 8, pięciorak, 2 poł. XIX w.,
Maniewo
413 Zespół kościoła par. p.w. Św. Mikołaja:
a) kościół, mur., 1876 r., restaur., 1959 r.,
b) brama z dzwonnicą, mur., ok. 1876 r.,
c) ogrodzenie, mur., ok.. 1876 r.,
d) plebania, mur. ok. poł. XIX w.,
e) budynek gosp., mur. k. XIX w.,
414 Dom parafialny, mur., l. 30-te XX w.,
415 Budynek gosp. przy domu parafialnym, mur., k. XIX w.,
416 Szkoła podstawowa, mur., pocz. XX w.,
417 Dom nr 20, mur., XIX/XX w.,
419 Dom nr 31/31 a, mur., pocz. XX w.,
422 Dom nr 53,mur., pocz. XX w.,
423 Zespół domu nr 49:
a) sala, mur., XIX/XX w.,
b) dom, mur., XIX/XX w.,
424 Zagroda nr 79:
a) dom, mur., k. XIX w.,
b) obora, mur., pocz. XX w.,
425 Szkoła, ob. dom nr 42, mur., pocz. XX w.,
63
2011
Marszewiec
426 Dom nr 1 opuszczony, mur., pocz. XX w.,
428 Dom bez nr, czworak, mur., k. XIX w.,
Miłowody
429 Sanatorium– Szpital Opieki Długoterminowej dla Dzieci i Młodzieży:
a) dom właściciela, mur. k. XIX w.,
b) oficyna ob. szkoła, mur. , k. XIX w.,
c) brama , mur., k. XIX w.,
430 Zespół dworski:
a) dwór tzw. dworek Dąbrowskich, mur., XVIII i 2 poł. XIX w.,
b) oficyna, mur., 2 poł. XIX w.,
c) park naturalistyczny, l. 60-te XIX w., przekształcony 1927 r.,
431 Zespół młyna ( ob. Mieszalnia Pasz):
a) dom młynarza, ob. biuro i mieszkanie, mur. XIX?XX w.,
b) spichlerz, mur., XIX/XX w.,
c) magazyn, mur. pocz. XX w.,
Mycin
432 Zespół leśniczówki:
a) Leśniczówka, mur., pocz. XX w.,
b) Budynek gospodarczy, drewn.-mur. pocz. XX w.,
Nieczajna
433 Szkoła, dom nr 13, mur., pocz. XX w.,
a) rządcówka , dom nr 4, mur., pocz. XX w., remont. 1975 r.,
b) dom rymarza, ob. dom nr 2, mur., pocz. XX w.,
c) obora i stajnia, ob. obora, mur., pocz. XX w., przebud. 1988 r.,
d) owczarnia, mur. , 1909 r., przebud.,
e) stodoła, ob. paszarnia, drewn.-mur., 1910 r.,
f) spichlerz, mur. pocz. XX w.,
g) mieszalnia pasz, mur.-drewn., pocz. XX w.,
h) park naturalistyczny, pocz. XX w.,
i)
trojak, ob. dom nr 7, mur., 1916 r.,
64
2011
j)
dom nr 9 – czworak, mur., 1913 r.,
k) dom nr 8 – czworak, mur. 1914 r.,
l)
czworak, ob. dom nr 6, mur. 1914 r.,
Niemieczkowo
436 Zespół dworsko-folwarczny:
a) dwór, gli., k. XVIII, przebud. K. XIX w.,
b) oficyna, glin., poł. XIX w.,
c) park krajobrazowy, XVIII/XIX w.,
d) obora, ob. chlew., mur. pocz. XX w.,
e) stodoła, glin. K. XIX w., obmurowana 1988 r.,
f) kuźnia i stelmacharnia, ob. budynek gospodarczy, mur. k. XIX w, przebud.,
g) czworak, ob. dom nr 4, glin.-mur., k. XVIII, przebud. L. 80-te XX w.,
437 Zespół leśniczówki:
a) leśniczówka, mur., pocz. XX w.,
b) stodoła, drewn., pocz. XX w.,
c) budynki gospodarcze, mur., pocz. XX w.,
438 Zespół szkoły:
a) szkoła, bud. nr 15, mur., XIX/XX w.,
b) budynek gosp. przy szkole,mur., pocz. XX w.,
Nowołoskoniec
439 Rządcówka, dom, nr 1, mur., pocz.XX w.,
440 Dom, nr 1a, mur. , pocz. XX w.,
441 Stodoła obok domu nr 12, mur., XIX/XX w.,
443 WDK, mur., XIX/XX w.,
445 Szkoła, ob. dom, nr 25, mur., k. XIX w.,
446 Szkoła, ob. dom nr 28, mur., k. XIX w.,
447 Leśniczówka, mur., pocz. XX w.,
Objezierze
448 Zespół kościoła p.w. Św. Bartłomieja:
a) kościół, mur., 1 poł. XIII w., rozbud. 1550 r., restaur. 1775 r., dobud. kaplicy Serca
Jezusowego ok. 1890 r., rozbud. Części wsch., dobud. krucht i kaplicy 1914 r., remont,
b) ogrodzenie, mur. k. XIX w.,
65
2011
2011
c) plebania, mur., I ćw. XIX w., przebud. 1906 r.,
d) dom katolicki, mur., ok. 1905 r., remont. 1936. Arch. Mieczysław Powidzki,
a) pałac, mur., ok. 1792-1798 r., dobud. pietra, przebudowa 1841 r. arch. Aleksander d’Alphonse
de Saint-Omer, dobud. skrzydeł bocznych 1905-1906 r. arch. Stanisław Borecki, remont. 1958
i 1976 r.,
b) Wozownia i stajnia koni wyjazdowych, mur., ok. 1906, remont. 1976 r.,
c) dom ogrodnika, mur., k. XVII w., rozbud. ok., 1900 oraz 2001 r.,
d) ogrodzenie z bramą, mur., 1904 r.,
e) park krajobrazowy, k. XVIII w., odnowiony pocz. XX w.,
f) dom administratora, mur. pocz. XX w., remont.,
g) cielętnik, ob. nie użytkowany, mur., pocz. XX w.,
h) bukaciarnia, ob. chlewnia, mur., XIX/XX w.,
i)
spichlerz, mur., k. XIX w.,
j)
magazyn, mur., 1916 r.,
k) gorzelnia, mur., kon. XIX w., rozbud. 1912 r.,
l)
wieża ciśnień, mur., pocz. XX w.,
m) brama przy wieży ciśnień, mur., pocz. XX w.,
n) dom nr 24, czworak, pocz. XX w.,
o) dom nr 26, czworak, mur. 1913 r.,
450 Dom nr 14, mur., 2 dek. XX w.,
451 Dom nr 16, mur., 2 dek. XX w.,
453 Dom nr 18, mur., ok. 1912 r.,
455 Dom bez nr, mur., 2 dek. XX w.,
456 Bud. gosp. bez nr, mur., XIX/XX w.,
457 Przedszkole, mur., pocz. XX w.,
458 Szkoła Podstawowa, mur., pocz. XX w.,
459 Szkoła ob. biblioteka, mur., XIX/XX w.,
Ocieszyn
461 Dom nr 3, czworak, mur., k. XIX w.,
66
a) dwór, mur., k. XVIII w., remont., opuszczony,
b) oficyna, mur., k. XIX w., opuszczona,
c) park krajobrazowy, k. XVIII w., przekształcony pocz. XX w.,
d) obora tzw. wiejska, mur., XIX/XX w., przebud. 1954 r.,
e) stodoła, ob. obora, mur., k. XIX w.,
f) gorzelnia, mur., k. XIX w.,
g) budynek gosp. przy gorzelni, mur. k. XIX w.,
h) obora, mur., k. XIX w.,
i)
obora, ob. mieszalnia pasz, mur., k. XIX w., przebud. 1976 r.,
466 Zespół kaplicy Św. Wawrzyńca:
a) kaplica, mur., 2 poł. XIX w., przebud. 1910 r.,
b) dzwonnica, mur., k. XIX w.,
c) ogrodzenie, mur., 2 poł. XIX w.,
Pacholewo
467 Kaplica, mur., pocz. XX w., przebud. po 1975 r.,
a) rządcówka , ob. dom nr 1, mur., 1909 r.,
b) oficyna, dom nr 2, mur., ok. 1910 r.,
c) brama wjazdowa, mur., pocz. XX w.,
d) obora, mur., 1920 r.,
e) zachowany fragm. starej obory, mur., pocz. XX w.,
f) sieczkarnia i stolarnia, ob. magazyn, mur., ok. 1910 r.,
g) stodoła, ob. magazyn, mur., 1910 r.,
h) stajnia i obora, ob. cieletnik, ok. 1910 r.,
i)
stodoła, mur., 1930 r.,
j)
cielętnik, ob. magazyn nawozów, mur., ok. 1910 r.,
k) dom nr 4, dwojak,, mur., pocz. XX w.,
l)
dom nr 6, czworak, mur., 1920 r.,
m) dom nr 15, dwojak, mur., pocz. XX w.,
n) dom nr 16, dwojak, mur. pocz. XX w.,
o) dom nr 25, czworak, mur., pocz. XX w.,
470 Zagroda nr 8:
a) dom, mur. pocz.XX w.,
b) obora, mur. 1913 r.,
67
2011
471 Wiatrak paltrak., drewn. 1907 r.,
472 Dom nr 9, mur., pocz. XX w.
473 Zagroda nr 19:
a) dom , mur., k. XIX w.,
b) obora, mur., 1883 r.,
Podlesie
476 Dom nr 11, szach.-mur, pocz. XX w ., przebud.,
478 Don nr 7, mur., XIX/XX w.,
480 Dom nr 11, mur.-szach., k. XIX w., przebud,
482 Dom nr 13, mur.-drewn., k. XIX w.,
483 Dom nr 19, mur., XIX/XX w.,
Popówko
484 Pozostałości zespołu dworsko-folwarcznego:
a) park krajobrazowy, 2 poł. XIX w.,
b) rządcówka, ob. dom nr 20, mur. pocz. XX w.,
c) pozostałości ogrodzenia, mur., pocz. XX w.,
d) stajnia, ob. biuro i paszarnia, mur. 1914 r., przebud.
e) chlewnia, ob. budynek gospodarczy, mur. 2 dek. XX w.,
f) spichlerz, mur. 1910 r.,
g) wozownia, mur. 2 dek. XX w.,
h) dom mieszkalny, ob. nr 5, glin.-mur., pocz. XX w.,
i)
sześciorak, ob. dom nr 33, mur., ok. 1910 r.,
485 Dom nr 30, mur., ok. 1910 r.,
486 Dom nr 31/33, mur., ok. 1910 r.,
Przeciwnica
487 Pozostałości zespołu folwarcznego:
a) rządcówka, mur., k. XIX w.,
b) spichlerz, mur. XIX/XX w.,
c) stajnia, mur., XIX/XX w.,
68
2011
d) park krajobrazowy, l. 70-te XIX w.,
488 Dom bez nr, drewn., 2 dek. XX w.,
Rożnowo
489 Zespól kościoła par. p.w. św. Katarzyny:
a) kościół, mur. przed 1798, restaur. 1980 r.,
b) plebania, mur. k. XIX w.,
490 Dróżniczówka kolejowa, ob. dom ul. Dworcowa nr 6, mur. pocz. XX w.,
491 Dom ul. Dworcowa nr 21, mur., XIX/XX w.,
492 Dom nr 46 ul. Dworcowa, szkoła, mur., pocz. XX w.,
a) dwór, ob. bud. mieszkalny, mur. pocz. XX w, przebud. 1942 r.,
b) rządcówka, mur. k. XIX w., przebud.,
c) pozostałości ogrodzenia, mur. k. XIX w.,
d) park krajobrazowy, XVII/XIX w., przekształcony XIX w.,
e) stajnia, ob. chlewnia, mur. 1898 r.,
f) obora, mur. 1888 r.,
g) cielętnik, ob. magazyn nawoizów, mur. k. XIX w.,
h) 2 chlewnie, mur. XIX/XX w., przebud.,
i)
owczarnia, ob. chlewnia, mur. XIX/ XX, przebud.,
j)
2 stodoły, mur. 1940 r.,
k) gorzelnia, ob. mieszalnia pasz, mur. 2 poł. XIX w. przebud.,
494 Zagroda nr 73:
a) dom, mur. pocz. XX w.,
b) obora, mur. pocz. XX w.,
c) chlewnia, mur. XIX/XX,
d) stodoła, drewn. pocz. XX w.,
Rudki
a) dwór, mur., pocz. XX w.,
b) oficyna, mur., XIX/XX w.,
c) park krajobrazowy, k. XIX w.,
d) stajnia z kuźnią, częściowo zamieszkałe, mur., XIX/XX w.,
e) obora, mur. XIX/XX w.,
f) spichlerz, mur., k. XIX w.,
g) dwojak, mur., XIX/XX w.,
69
2011
Ruks młyn
496 Zespól młyna, dom nr 1:
a) dom młynarza, mur., k. XIX w., przebud. 1995 r.,
b) dom młynarza, mur., ok. poł. XIX w., przebud. XX w.,
c) obora, mur., 2 poł. XIX w.,
d) obora, mur., 2 poł. XIX w.,
e) pozostałości młyna (fragmenty murów), mur. 2 poł. XIX w.,
f) budynek gospodarczy, mur., k.XIX w.,
Sepno
497 Rządcówka, dom nr 3, mur., 1910 r.,
Sławienko
501 Zagroda bez nr:
b) obora , mur., pocz. XX w.,
Słonawy
502 Zespół dworca kolejowego:
a) dworzec PKP, mur., ok. 1905 r.,
b) budynek gospodarczy – szalety, mur. pocz. XX w.,
c) budynek gospodarczy, mur. pocz. XX w.,
d) dom pracowników kolei nr 34, mur., pocz. XX w.,
504 Dom nr 28. mur., 1910 r.,
Stare Osowo
506 Dom bez nr, mur., k. XIX w.,
507 Zespól folwarczny:
a) rządcówka, ob. dom nr 7, mur. pocz. XX w.,
b) obora ze stajnią, ob. obora, mur. pocz. XX w.,
c) chlewnia, mur. pocz. XX w.,
70
2011
d) stodoła, mur. pocz. XX w.,
Stobnica
508 Kaplica ewang., ob. katolicka, mur. pocz. XX w.,
509 Szkoła, ob. dom nr 31, mur., pocz. XX w.,
510 Szkoła, ob. dom nr 6, mur. 1928 r.,
a) dworzec, ob. dom, mur., pocz. XX w.,
b) bud. Gosp. i szalet, mur. pocz. XX w.,
c) dom mieszkalny nr 43, mur. pocz. XX w.,
512 Zespół młyna wodnego:
a) młyn, mur. 1916, remont. 1990 r.,
b) obora, mur. 1904 r.,
Sycyn
513 Szkoła, mur., pocz. XX w.,
515 Budynek gospodarczy bez nr, (przy rozebranym bud. 37), mur., pocz. XX w.,
Ślepuchowo
516 Zagroda nr 10:
b) budynek gosp., mur., pocz. XX w.,
517 Zagroda nr 11:
c) stodoła, mur., XIX/XX w.,
518 Zagroda nr 14:
a) dom, mur., 1947 r.,
b) obora, mur., l. 40-te XX w.,
c) stodoła, l. 40-te XX w.,
71
2011
Świerkówki
522 Zespól folwarczny:
a) rządcówka, , mur., pocz. XX w., przebud.,
b)
obora, ob. chlewnia, mur., k. XIX w.,
c) owczarnia, ob. chlewnia, mur., k. XIX w.,
d) stajnia, ob. chlewnia i spichlerz, mur., k. XIX w.,
e) stodoła, ob. chlewnia, mur., k. XIX w.,
f) czworak, ob. dom nr 1, 1900 r.,
g) czworak, ob., dom nr 2, 1900 r.,
Uścikowiec
524 Dom nr 5, drewn., pocz. XX w.,
a) szkoła, ob. częściowo zamieszkała, bud. nr. 11, mur., pocz. XX w.,
b) budynek gospodarczy przy szkole, mur., pocz. XX w.,
Uścikowo
527 Szkoła, ob. przedszkole, mur., k. XIX w, rozbud. L. 20-te XX w.,
a) dom nr 3, mączkarnia, mur., k. XIX w.,
b) stodoła przy domu nr 29, mur., pocz. XX w.,
529 Zagroda nr 11:
a) dom , mur., pocz. XX w.,
532 Zagroda nr 24:
a) stodoła, mur., pocz. XX w.,
Uścikowo Folwark
533 Zagroda nr 43:
a) dom, mur., 1939 r.,
b) chlew, mur. l. 20-te XX w.,
534 Zagroda nr 44:
72
2011
a) dom, mur., l. 20-te XX w.,
b) stodoła, drewn., l. 30-te XX w.,
536 Dom nr 51, d. czworak, mur., poł. XIX w.,
537 Zagroda nr 53:
a) stodoła, mur.-glin. l. 20-te XX w.,
b) chlew, mur., 2 poł. XIX w.,
c) dom, mur., pocz. XX w., rozbud. lata 20-te XX w.,
538 Dom nr 61, mur.. XIX w.,
539 Dom nr 89, mur., pocz. XX w w.,
Wargowo
a) pałac, mur., 1889 r., remont. Od 1988 r.,
b) ogrodzenie z bramą, mur., k. XIX w.,
c) park krajobrazowy, k. XX w.,
d) rządcówka, mur., ok. 1900 r.,
e) kuźnia i stelmacharnia, mur., pocz. XX w.,
f) stajnia, mur., pocz. XX w.,
g) stodoła, mur. pocz. XX w., przebud. 1985 r.,
h) spichlerz, mur., ok.. 1900 r.,
i)
wozownia, mur., ok. 1902 r.,
j)
pozostałości oranżerii, mur.-żel., pocz. XX w.,
542 Dom nr 4, dawna ochronka, mur., pocz. XX w.,
543 Dom nr 5- czworak, mur. , pocz. XX w.,
544 Dom nr 6 czworak, mur. , pocz. XX w.,
548 Dom nr 55, mur., 3 dek., XX w.,
550 Zagroda nr 93:
73
2011
553 Dom nr 111, drewn., 1 poł. XX w.,
554 Szkoła, mur., pocz. XX w.,
a) dworzec, mur., pocz. XX w.,
b) dróżniczówka, mur., XIX/XX w.,
556 Poczta, dom nr 71, mur., pocz. XX w.,
Wymysłowo
558 Zagroda nr 16:
a) dom, mur., XIX/XX w.,
b) bud. gosp., mur., XIX/XX w.,
559 Zagroda nr 20:
b) bud. gosp., mur., XIX/XX w.,
560 Zagroda nr 22:
Wychowaniec
562 Pozostałości zespołu folwarcznego Żerniki,
563 Dom nr 25, mur.-drewn., pocz. XX w.,
567 Dom nr 16 d. rządcówka, mur., k. XIX w., rozbud. 1932 r.,
a) stajnia, ob. chlewnia, mur. 1916 r.,
b) obora, ob. chlewnia, mur. 1917 r.,
c) cielętnik, ob. chlewnia, mur. 1908 r.,
Żerniki
570 Dom nr 25, mur.-drewn., pocz. XX w.,
74
2011
574 Dom nr 16 d. rządcówka, mur., k. XIX w., rozbud. 1932 r.,
Żukowo
a) dom nr 1, mur. pocz. XX w.,
b) budynek gospodarczy, mur., przed 1906 r.,
576 Zagroda nr 4:
a) dom, mur., 2 dek. XX w.,
b) chlewnia, mur., 2 dek. XX w.,
577 Dom nr 5, mur., ok. 1947 r.,
578 Zagroda nr 6:
b) obora, mur., k. XIX w.
1
4.5. Wykaz zabytkowych parków ujętych w ewidencji konserwatorskiej
Bogdanowo – park krajobrazowy – XX w.,
2
Gołaszyn – park krajobrazowy – poł. XIX w.,
3
Przeciwnica – park krajobrazowy II poł. XIX w.
1
4.6. Wykaz zabytkowych cmentarzy ujętych w ewidencji konserwatorskiej
Bąblin – cmentarz ewangelicki XVIII w.,
2
Berdychowo - cmentarz ewangelicki 2 poł. XIX w.,
3
Bogdanowo – miejsce po cmentarzu ewangelickim XIX w.,
4
Dąbrówka Leśna – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
5
Kiszewko – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
6
Kiszewo – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
7
Kiszewo – cmentarz rzymsko - katolicki XX w.,
8
Kiszewo – cmentarz rzymsko - katolicki 1 poł. XIX w.,
9
Kowanowo – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
10 Kowanówko – cmentarz ewangelicki XIX w.,
11 Łukowo – miejsce po cmentarzu ewangelickim poł. XIX w.,
12 Łukowo – cmentarz rzymsko - katolicki XX w.,
13 Maniewo – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
14 Maniewo – cmentarz rzymsko - katolicki XX w.,
15 Nowołoskoniec – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
16 Objezierze – cmentarz rzymsko - katolicki XIV w.,
75
2011
2011
17 Objezierze – cmentarz rzymsko - katolicki XX w.,
18 Oborniki – miejsce po cmentarzu ewangelickim,
19 Oborniki – cmentarz rzymsko - katolicki XX w.,
20 Oborniki – miejsce po cmentarzu żydowskim,
21 Pacholewo – miejsce po cmentarzu ewangelickim poł. XIX w.,
22 Podlesie – cmentarz ewangelicki 2 poł. XIX w.,
23 Podlesie II – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
24 Rożnowice – cmentarz wojenny 1939 r.,
25 Rożnowo – cmentarz rzymsko - katolicki XIX w.,
26 Rożnowo – cmentarz rzymsko - katolicki XVIII w.,
27 Słonawy – miejsce po cmentarzu ewangelickim poł. XIX w.,
28 Stobnica – cmentarz rzymsko - katolicki 2 poł. XIX w.,
29 Stobnica II – cmentarz ewangelicki XIX w.,
30 Stobnica III – miejsce po cmentarzu ewangelickim 1 poł. XIX w.,
31 Ślepuchowo – cmentarz ewangelicki 2 poł. XIX w.,
32 Uścikowiec – cmentarz ewangelicki 1 poł. XIX w.,
5. DOTYCHCZASOWE PRZEZNACZENIE TERENÓW
5.1. Struktura użytkowania i przeznaczenia terenów
Strukturę użytkowania dla miasta i gminy Oborniki przedstawia poniższa tabela (2005
r.). Dominującą formą użytkowania były użytki rolne i grunty leśne, zadrzewione i
zakrzewione. Tereny zabudowane i zurbanizowane na terenie miasta stanowiły wg poniższej
ewidencji jedynie około 10%. Świadczy to o szeroko wyznaczonych granicach miasta,
obejmujących znaczne obszary rolnicze (około 50%) oraz gruntów leśnych (około 30%).
miasto
powierzchnia
ogólna
użytki
rolne
grunty leśne,
zadrzewione i
zakrzewione
grunty
zabudowane i
zurbanizowane
grunty
pod
wodami
nieużytki
tereny
różne
ha
ha
ha
ha
ha
ha
ha
1408
702
436
153
51
64
2
teren wiejski
32608
17831
12707
1227
281
326
236
razem
34016
18533
13143
1380
332
390
238
76
2011
5.2. Stan prawny w zakresie planowania przestrzennego
Obowiązujące plany na terenie miasta i gminy Oborniki:
1. miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego
terenów
budownictwa
mieszkaniowego wraz z towarzyszącymi usługami- rejon ulic: Czarnkowska, Droga
Leśna, Wybudowanie w OBORNIKACH,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXIII/1999/96 z dnia 20.06.1996 r.,
Dz. Urz. Woj. Poznańskiego nr 24 poz.266 z dnia 16.10.1996 r.
2. zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego m. Oborniki
i fragmentów gminy OBORNIKI / MEBLE ul. Szamotulska,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLV/427/98 z dnia 29.05.1998 r.,
Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 152 poz.181 z dnia 20.07.1998 r.
3. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej w OBORNIKACH rejon ul. Gen. Andersa (działka 289/5 i 289/4),
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXX/281/2000.z dnia 11.10.2000 r.,
Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego nr 79 poz.1053 z dnia 14.11.2000 r.
4. miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego
terenów
budownictwa
mieszkaniowego jednorodzinnego oraz mieszkaniowego jednorodzinnego wraz
z usługami rzemieślniczymi - rejon ul. Polnej i Kowanowskiej OBORNIKI (działka
783/1, 791 i 805),
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXX/282/2000 z dnia 11.10.2000 r.,
77
2011
5. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu aktywizacji gospodarczej dot.
działki nr 682/4 w OBORNIKACH ul .Staszica,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLVI/511/2000 z dnia 27.03.2002 r.,
jednorodzinnej w OBORNIKACH działki nr 2079, 2083, 2984 i 2085,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr VIII/56/03 z dnia 27.03.2003 r.,
Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego nr 110 poz. 2012 z dnia 27.06.2003 r.
7. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego fragmentu północnego obejścia
drogowego OBORNIK,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXX/224/04 z dnia 27.08.2004 r.,
8. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej na działkach o nr ew. 287/4, 165/1, 164/1, 163/1, 162/1, 288/1, i 166
położonych w miejscowości OBORNIKI,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XI/82/2007 z dnia 25.05.2007 r.,
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 111 poz. 2606 z dnia 24.07.2007 r.
9. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę gospodarczo przemysłową na działkach o numerach geodezyjnych 956, 957/3, 957/4, 957/5, 960,
1239/2 i 1239/3 położonych w miejscowości OBORNIKI,
Uchwała Rady Miejskiej nr LII / 382 / 05 z dnia 09.12.2005 r.,
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 137 poz. 3356 z dnia 1.09.2006 r.
10. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę jednorodzinną
bliźniaczą OBORNIKI, ul. Obrzycka,
Uchwała Rady Miejskiej nr XXXV/293/08 z dnia 05.12.2008 r.,
Dz. U. Woj. Wlkp. Nr 2, poz. 442 z dnia 23.02.2009 r.
11. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pod działalność handlowo – usługową
dla działek o nr ewidencyjnych 1592, 1593 i 1594 położonych w miejscowości
OBORNIKI,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXXVIII/326/09 z dnia 20.02.2009 r.,
Dz. U. Woj. Wlkp. Nr 74, poz. 1023 z dnia 21.04.2009 r.
i fragmentów gminy Oborniki działki nr 244/7 w BOGDANOWIE,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XIX/159/99 z dnia 29.12.1999 r.,
78
2011
13. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla zabudowy mieszkaniowej
w BOGDANOWIE wraz ze zmianą miejscowego planu ogólnego zagospodarowania
przestrzennego m. Oborniki i fragmentów gminy Oborniki działki nr 150,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXI/213/2000 z dnia 23.03.2000 r.,
i fragmentów gminy Oborniki działki nr 63/1 w BOGDANOWIE,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach Nr LI/562/02 z dnia 9.10.2002 r.,
jednorodzinnej w BOGDANOWIE (działka nr 74/25),
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLIX/370/2005 r. z dnia 28.10.2005 r.,
jednorodzinnej w DĄBRÓWCE LEŚNEJ gm. OBORNIKI (działka nr 129),
17. miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego
terenów
budownictwa
mieszkaniowego jednorodzinnego w DĄBRÓWCE LEŚNEJ gm. Oborniki w rejonie ulic
Ogrodowej i Nowej,
Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr11 poz.121 z dnia 25.02.2000 r.
18. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego na obszarze działki nr 140
w DĄBRÓWCE LEŚNEJ,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XIII/102/2003 z dnia 25.06.2003 r.,
19. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w DĄBRÓWCE LEŚNEJ – część
działki nr 76,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr VIII/58/03 z dnia 27.03.2003 r.,
jednorodzinnej na działkach o nr ewid.: 102, 103/2, 10778/2, 104/11, 104/12 i 100/1
w miejscowości DĄBRÓWKA LEŚNA,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLV/365/09 z dnia 28.08.2009 r.,
79
2011
w GOŁASZYNIE – działki nr 40/7, 38/2, 176/2 i 202,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLI/433/01 z dnia 16.10.2001 r.,
22. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obejmującego działki nr 175/5, 543/1,
543/2, 543/3 oraz część działki 176/2 w miejscowości KISZEWO, gmina Oborniki,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXXII/259/08 z dnia 26.09.2008 r.,
Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego Nr 203 poz. 3309 z dnia 25.11.2008 r.
23. zmiana planu zagospodarowania przestrzennego gminy Oborniki działki nr 175/2, 175/3
i 176 w KISZEWIE,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXXVII/337/97 z dnia 25.09.1997 r.,
Dz. Urz. Woj. 24 poz.1992 z dnia 28.11.1997 r.
24. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy przemysłowogospodarczej dla działek o nr ewidencyjnych 2/34, 2/33, położonych w miejscowości
KOWANOWO, gmina Oborniki oraz dla działki o nr ewidencyjnym 708 położonej
w miejscowości Oborniki,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXXIX/333/09 z dnia 27.03.2009 r.,
Dz. Urz. Woj. Nr 118 poz.1913 z dnia 18.06.2009 r.
i fragmentów gminy Oborniki / dot. Szpitala KOWANÓWKO (część działki 413),
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXXIX/379/97 z dnia 3.12.1997 r.,
26. miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego
terenów
budownictwa
mieszkaniowego jednorodzinnego w KOWANÓWKU przy drodze krajowej Poznań –
Piła (działki 102/1, 102/2, 106/2, 116/2),
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr VI/28/99 z dnia 9.02.1999 r.,
27. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla budynku mieszkalnego
w KOWANÓWKU wraz ze zmianą miejscowego planu ogólnego zagospodarowania
przestrzennego m. Oborniki i fragmentów gminy Oborniki działki nr 9,
28. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów zabudowy przemysłowo
gospodarczej w KOWANÓWKU (działki nr 174/2, 175/2, 175/3, 176/1, 176/2, 177, 186,
188, 189/1, 189/2, 190/1, 191/1, 191/2, 192/1, 193, 194, 195, 196, 197, 10857/7, 10857/8,
10857/10),
80
2011
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXIII/185/08 z dnia 25.01.2008 r.,
29. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla zabudowy mieszkaniowej na
działce nr 195/1 w ŁUKOWIE,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XIII/103/03 z dnia 25.06.2003 r.,
30. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla zabudowy mieszkaniowej na części
działki nr 113/6 w ŁUKOWIE,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XIV/109/03 z dnia 18.07.2003 r.,
31. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego części działki o nr ewid. 74/4
w miejscowości PACHOLEWO na cele aktywizacji gospodarczej,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXI/167/04 z dnia 29.01.2004 r.,
32. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenów zabudowy mieszkaniowe
jednorodzinnej w ROŻNOWIE – działka nr 91/1,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXIX/274/2000 z dnia 30.08.2000 r.,
33. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zabudowy mieszkaniowej na obszarze
części działek nr 155/2 i 156/2 w miejscowości ROŻNOWO,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr III/24/2002 z dnia 18.12.2002 r.,
34. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu eksploatacji złóż torfu - obręb
ROŻNOWO działki ewid. nr 349 i 350/1,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr IX/71/2003 z dnia 16.04. 2003 r.,
jednorodzinnej w rejonie ulic Brzozowej i Cmentarnej w ROŻNOWIE (działki nr 287/5,
287/6, 287/8, 287/9, 287/10, 287/11, 287/12, 287/13, 287/14, 287/15, 287/16),
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach Nr XXV/197/08 z dnia 28.03.2008 r.,
36. zmiana planu zagospodarowania przestrzennego gminy Obornik i działki nr 77
w miejscowości SŁAWIENKO,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach Nr XXXVII/338/97 z dnia 25.09.1997 r.,
81
2011
jednorodzinnej w SŁAWIENKU działka nr 68/1,
i fragmentów gminy Oborniki działki nr 88/7 w SŁONAWACH,
39. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy mieszkaniowej
w SŁONAWACH działka nr 14/2,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach XLII/469/2001 z dnia 14.11.2001 r.,
w miejscowości SŁONAWY dot. działki nr 69,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLVI/512/02 z dnia 27.03.2002 r.,
41. zmiana planu zagospodarowania przestrzennego gminy Oborniki oraz miejscowego planu
ogólnego zagospodarowania przestrzennego m. Oborniki i fragmentów gminy Oborniki
w miejscowości SŁONAWY działki nr 10, 12/1, 13, 14/1,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XLII/470/2001 z dnia 14.11.2001 r.,
w miejscowości SŁONAWY działki nr 77/7, 77/8, 77/10, 77/11, 77/12, 77/14, 77/15,
77/17, 77/18 - zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego m.
Oborniki i fragm. Gminy Oborniki,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr L/555/02 z dnia 28.08.2002 r.,
43. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowości SŁONAWY na
obszarze działki nr 27,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr LI/561/02 z dnia 9.10 2002 r.,
44. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu zabudowy na obszarze działki
nr 1/1 w SŁONAWACH,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XVI/132/2003 z dnia 30.09.2003 r.,
82
2011
45. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w obszarze działki nr ewid 7
w miejscowości SŁONAWY gmina Oborniki,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XVII/139/03 z dnia 30.10.2003 r.,
46. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenów aktywizacji gospodarczej
działki nr 61/1 w ŚWIERKÓWKACH,
w ŚWIERKÓWKACH działki nr 47/2, 48, 49, 50, 51, 78/5,
48. zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego m. Oborniki i fragmentów
gminy Oborniki działki nr 155 w UŚCIKOWIE,
49. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną dla części działki nr 472 w UŚCIKOWIE,
i fragmentów gminy Oborniki w UŚCIKOWIE na działki nr 283, 284/2, 285,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach XXXV/365/2001 z dnia 30.03.2001 r.,
jednorodzinnej w miejscowości UŚCIKOWO na obszarze działki nr 336,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach LI/563/02 z dnia 9. 10 .2002 r.,
i fragmentów gminy Oborniki dot. działek 60/8 i 60/10 w UŚCIKÓWCU,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr XXXXI/391/98 z dnia 05.05.1998 r.,
53. zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego m .Oborniki
i fragmentów gminy Oborniki działki nr 32/2, 32/4 i 33 w UŚCIKÓWCU,
Uchwała Rady Miejskiej w Obornikach VI/27/99 z dnia 9.02.1999 r.,
83
2011
i fragmentów gminy Oborniki działki nr 71/2 w UŚCIKÓWCU,
55. zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego m .Oborniki
i fragmentów gminy Oborniki działki nr 50/6 i 50/7 położonych we wsi UŚCIKÓWIEC
gm. Oborniki,
Uchwała Rady Miejskiej Nr XLVI/513/02 z dnia 27.03.2002 r.,
5.3. Ruch budowlany
Na terenie miasta i gminy Oborniki widoczna jest, od 2003 roku wysoka dynamika
ruchu budowlanego. Poniższa tabela prezentuje liczbę mieszkań oddanych do użytku w latach
1996 – 2007.
Mieszkania oddane do użytkowania w latach 1996 - 2007
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
miasto
45
20
81
65
49
46
49
45
58
20
28
65
53
176
158
obszar wiejski
6
7
4
5
10
5
11
53
35
47
43
40
74
63
49
razem
51
27
85
70
59
51
60
98
93
67
71
105
127
239
207
Charakterystycznym zjawiskiem jest wielokrotne zwiększenie liczby oddawanych
budynków mieszkalnych na terenach wiejskich gminy od 2003 r. Ma to bezpośredni związek
ze zmianą przepisów prawa i wprowadzeniem możliwości realizacji nowej zabudowy na
podstawie warunków zabudowy ustalanych na podstawie sąsiedztwa, a nie przepisów planu
miejscowego. Zjawisko to, w krótkim okresie postrzegane jako pozytywne, w perspektywie
wieloletniej może okazać się negatywne, zarówno dla jakości przestrzeni jak i warunków
i poziomu życia mieszkańców. Nie bez znaczenia dla budżetu gminy pozostaną wzrastające
koszty utrzymywania infrastruktury technicznej, w tym szczególnie budowa dróg
publicznych, której rozbudowa nie zawsze racjonalna, a wymuszana jest przez realizację
nowej zabudowy.
84
2011
6. CHARAKTERYSTYKA ZABUDOWY
Istniejące zainwestowanie w zasadniczy sposób wpływa na przyszłe rozwiązania przestrzenne.
Inwestycje poczynione dziś, nawet jeśli nie zawsze trafne, w skutkach odczuwane będą dziesiątki lat.
Pewne elementy zainwestowania terenu można uznać za trwałe, praktycznie nienaruszalne. Muszą one
być utrzymane w przyszłym zagospodarowaniu przestrzennym gminy. O ich trwałości decydują
przede wszystkim: wartość poniesionych nakładów, stan techniczny, ranga jaką pełnią na tle kraju,
województwa, gminy czy wsi, prawna ochrona ze względu na wartości kulturowe.
Najtrwalszymi elementami zainwestowania, które bezwzględnie muszą być utrzymane
w studium, mimo iż czasem będą stanowiły pewne bariery dla przestrzennego rozwoju, są urządzenia
związane z infrastrukturą techniczną sieciową: drogi (ekspresowa, wojewódzkie, powiatowe
i gminne), linia kolejowa relacji Poznań - Piła, linie elektroenergetyczne wysokich i najwyższych
napięć (110 i 220 kV), realizowany gazociąg Rosja - Europa Zachodnia (2 x 1400 mm), gazociąg
doprowadzający gaz z Długiej Gośliny do Obornik (ø100 mm).
Nienaruszalna jest również struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta wykształcona na
przestrzeni ostatnich kilku dziesięcioleci, w której zdecydowanie wyodrębniają się jednostki
mieszkaniowe, śródmiejska i przemysłowe. Pewne przemieszanie funkcji jakie dziś ma miejsce
w większości przypadków musi zostać w perspektywie kilkudziesięcioletniej zlikwidowane. Dotyczy
ono głównie małych zespołów zabudowy mieszkaniowej w przemysłowych rejonach miasta
i zakładów występujących w obrębie osiedli mieszkaniowych.
W ramach śródmieścia w zasadzie wszystkie tereny są już zagospodarowane. Natomiast na
obrzeżach Obornik istnieją jeszcze duże możliwości wprowadzenia zabudowy uzupełniającej (dotyczy
to głównie zabudowy mieszkaniowej, w znacznie mniejszym stopniu działalności gospodarczej).
85
2011
Proces wypełniania wolnych terenów stopniowo postępuje i nadal będzie trwał do czasu ich pełnego
wypełnienia.
Na obszarach wiejskich bezwzględnego utrzymania wymagają istniejące wsie z historycznie
ukształtowaną zabudową koncentrującą się wokół zespołów pałacowych, dworskich czy folwarcznych
objętych ochroną konserwatorską. Istniejąca zabudowa na wsi nie występuje w formie zwartej;
w skupionej znajduje się zwykle tylko w centrum wsi. W wielu wsiach występuje wyłącznie
zabudowa rozproszona (np.: Bąblin, Wymysłowo, Uścikówiec, Popowo). W większości znajduje się
ona poza centralną ich częścią (np.: Bogdanowo, Rożnowo). Nie pozostaje to bez znaczenia dla
kształtowania przyszłych jednostek osadniczych. W przyszłości bardzo duży udział będzie stanowiła
zabudowa uzupełniająca luki miedzy zabudową istniejącą. W ten sposób niejako wymuszone jest
rozciągnięcie wsi wzdłuż dróg wychodzących z nich. Będzie to zjawisko negatywne z punktu
widzenia generowania kosztów związanych z realizacją infrastruktury technicznej.
7. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO - GOSPODARCZE
7.1. Demografia
W roku 2007 gminę zamieszkiwało 31812 osób, 15663 mężczyzn (49%) i 16149 kobiet
(51%). Liczbę mieszkańców w poszczególnych latach w podziale na miasto i tereny wiejskie
przedstawia poniższa tabela. Średnioroczny przyrost liczby ludności wynosi 149 osób, z czego 40%
(60 osób) przypada na miasto, a 60% (88 osób). Na poniższym wykresie zaprezentowano liczbę
mieszkańców gminy w podziałem na miasto i wieś. Charakterystyczny jest zwiększający się udział
ludności terenów wiejskich w stosunku do miasta. Jako główne przyczyny należy wskazać trend
suburbanizacji i lokalizowanie nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach wiejskich,
oczekując wyższej jakości zamieszkania. Czynnikiem zwiększającym ten trend jest stan prawny
i stosunkowa łatwość w uzyskiwania prawa do zabudowywania bez aktu prawa miejscowego, jakim
jest plan zagospodarowania przestrzennego.
86
2011
Tab. Liczba mieszkańców miasta i gminy Oborniki
Oborniki
roczna
zmiana liczby
ludności
miasto
roczna
zmiana liczby
ludności
obszar wiejski
roczna
zmiana liczby
ludności
1996
30175
-
17159
-
13016
-
1997
30260
85
17273
114
12987
-29
1998
30550
290
17451
178
13099
112
1999
30799
249
17722
271
13077
-22
2000
30915
116
17789
67
13126
49
2001
31191
276
17972
183
13219
93
2002
31175
-16
17953
-19
13222
3
2003
31226
51
17913
-40
13313
91
2004
31332
106
17861
-52
13471
158
2005
31550
218
17895
34
13655
184
2006
31618
68
17855
-40
13763
108
2007
31812
194
17824
-31
13988
225
32092
280
17848
24
14244
256
32228
136
17862
14
14366
122
32528
300
18034
172
14494
128
Średnio
1996 - 2007
168
63
106
Od 2000 roku w gminie Oborniki następuje stały wzrost liczby ludności, który przedstawiono
na wykresie. Można zaobserwować wyraźną różnicę pomiędzy terenami wiejskimi, gdzie liczba
ludności wzrasta a miastem, gdzie ma miejsce systematyczny spadek liczby mieszkańców.
87
2011
Liczba ludności gminy w latach 2000 - 2006
31800
31600
31400
31200
31000
30800
30600
30400
30200
2000
2002
2003
2005
2006
Liczba ludności w mieście w latach 2002 – 2007 zmalała o 129 osób i w 2007 roku wynosiła
17824 osób, w tym samym czasie na obszarach wiejskich liczba ludności wzrosła o 766 osób. Odpływ
ludności z miasta nie jest zjawiskiem dynamicznym i nie stanowi problemu, natomiast wzrost liczby
ludności na terenach wiejskich świadczy nie tyle o rozwoju gospodarstw rolnych, ile o zwiększonym
zainteresowaniu w osiedlaniu się na terenach wiejskich ludności pracującej w zawodach
pozarolniczych.
88
2011
Liczba ludności terenów wiejskich gminy Oborniki wg sołectw
Lp.
miejscowość
liczba
ludności
liczba
ludności
zmiana
liczby
ludności
X 2008 r.
VI 1998 r.
1998 = 100%
26
Nowołoskoniec
198
176
13%
27
Objezierze
848
908
-7%
28
Oborniki
18099
17945
1%
Ocieszyn
372
352
6%
1
Bąblin
181
175
3%
29
2
Bąblinek
149
132
13%
30
Osowo Nowe
91
83
10%
3
Bąbliniec
108
92
17%
31
Osowo Stare
77
68
13%
4
Bębnikąt
20
21
-5%
32
Pacholewo
208
177
18%
5
Bogdanowo
693
587
18%
33
Podlesie
74
74
0%
6
342
314
9%
34
Popowo
95
97
-2%
7
Chrustowo
Dąbrówka
Leśna
644
521
24%
35
Popówko
469
484
-3%
8
Dołęga
9
4
125%
36
Przeciwnica
43
44
-2%
9
Gołaszyn
302
187
61%
37
Rożnowo
1489
1350
10%
10
Gołębowo
104
103
1%
38
Ruks Młyn
9
7
29%
11
Górka
280
286
-2%
39
Sepno
50
55
-9%
12
Kiszewko
165
158
4%
40
Sławienko
110
99
11%
13
Kiszewo
353
344
3%
41
Słonawy
286
208
38%
14
Kowalewko
187
190
-2%
42
Stobnica
129
126
2%
15
Kowanowo
290
266
9%
43
Sycyn
152
154
-1%
16
Kowanówko
1409
1282
10%
44
Ślepuchowo
77
78
-1%
17
Lipka
6
2
200%
45
Świerkówki
229
234
-2%
18
Lulin
406
382
6%
46
Urbanie
311
290
7%
19
Łukowo
452
435
4%
47
Uścikowo
686
600
14%
20
Maniewo
447
420
6%
48
Uścikówiec
138
117
18%
21
Marszewiec
81
84
-4%
49
Wargowo
483
376
28%
22
Marylówka
15
9
67%
50
Wychowaniec
114
106
8%
23
Nieczajna
281
274
3%
51
Wymysłowo
141
145
-3%
24
Niemieczkowo
66
67
-1%
52
Wypalanki
53
44
20%
25
Nowakowo
3
4
-25%
53
SUMA
32024
30736
20%
Przyrost naturalny w gminie od wielu lat jest dodatni, co znajduje potwierdzenie w stale
rosnącej liczbie mieszkańców gminy. W poniższej tabeli przedstawiono przyrost naturalny
w przeliczeniu na 1000 ludności.
Tab. Przyrost naturalny w przeliczeniu na 1000 ludności w latach 2000-2006
Przyrost naturalny na 1000 ludności
2000
3,35
2002
1,28
2003
3,00
2005
3,55
2006
2,18
Przyrost naturalny nie jest jednorodny przestrzennie. Wyróżnić można 4 grupy wsi, które ze
względu na liczbę ludności i dynamikę przyrostu liczby ludności posiadają podobne cechy. Grupa I to
89
2011
2 największe wsie - Rożnowo, Kowanówko, które ze względu na strukturę przestrzenną i bezpośrednie
związki funkcjonalno – przestrzenne z miastem tracą charakter wiejski i przyjmują cechy fizjonomii
przedmieść. Rolnictwo przyjmuje rolę funkcji uzupełniającej dla usług, a zabudowa mieszkaniowa
lokalizowana jest na stosunkowo małych działkach o powierzchni do 1000 m2.
Kolejna grupa to wsie, których liczba ludności mieści się w przedziale od 500 do 1000
mieszkańców. Są to Objezierze, Bogdanowo, Uścikowo i Dąbrówka Leśna. Wsie te stają się
lokalnymi ośrodkami usług podstawowych, a wyjątkowo korzystna lokalizacja predestynuje je do
pełnienia roli ośrodków zabudowy jednorodzinnej. W przypadku Dąbrówki Leśnej obserwowana jest
duża presja na podaż terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Dynamik przyrostu liczny
ludności jest umiarkowana, lecz stabilna. W przyszszłości należy spodziewać się wzmożonego tempa
przyrostu liczby ludności związanej z przeznaczaniem nowych terenów pod zabudowę mieszkaniową
i usługi niskiego i wysokiego rzędu.
Trzecią grupę stanowią wsie Wargowo, Popówko, Łukowo, Maniewo, Lulin, Ocieszyn,
Kiszewo, Chrustowo, Urbanie, Gołaszyn, Kowanowo, Słonawy, Nieczajna, Górka, Świerkówki,
Pacholewo. Są to podstawowe ośrodki wiejskie o liczbie ludności od 200 do 500. W przypadku trzech
wsi – Gołaszyna, Słonaw i Pacholewa zaobserwować można wzmożoną dynamikę przyrostu liczby
mieszkańców. Pozostałe wsie notują zaledwie kilkuprocentową zmianą liczby ludności.
Ostatnią grupę stanowią wsie, których liczba ludności nie przekracza 200 osób. W tej grupie
najliczniej reprezentowana jest grupa wsi o ujemnym przyroście liczby mieszkańców. Są to wsie
stagnujące, które ze względu na specyficzne uwarunkowania lokalizacyjne nie będą odgrywały
istotnej roli w zagospodarowaniu gminy. Jednakże wsie te mogą stać się dobrą bazą dla rozwoju
agroturystyki, rolnictwa wyspecjalizowanego i przestrzenią dla rozwoju zagospodarowania
związanego
z
zawodami
artystycznymi,
jak
pracownie
plastyczne,
galerie
ludowe
itd.
Charakterystyczne dla taki wsi jest zjawisko tworzenia drugich domów dla mieszkańców Obornik lub
Poznania. Wykorzystanie tego zjawiska odbywać się musi z zachowaniem rolniczego krajobrazu wsi
i specyficznej wiejskiej architektury. Dobrym przykładem jest wieś Przylesie, gdzie dzięki wyjątkowej
lokalizacji i zachowaniu niepowtarzalnego krajobrazu uzyskać można efekt synergii i niewielkim
nakładem środków wyjątkowe miejsce odpoczynku i pracy w gminie Oborniki.
90
IV GRUPA
III GRUPA
II GRUPA
2011
I GRUPA
Gminę Oborniki charakteryzuje stały wzrost liczby ludności w wieku produkcyjnym
i poprodukcyjnym, przy jednoczesnym spadku liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym.
Wskazuje to na stopniowe starzenie się społeczeństwa i wydłużenie długości trwania życia
mieszkańców gminy. Tendencja ta powinna by przedmiotem obserwacji, gdyż w dłuższej
perspektywie czasowej, może być przyczyną trudności na lokalnym rynku pracy.
Tab. Struktura ludności według grup wiekowych w latach 2000-2006
Ludność w wieku
przedprodukcyjnym
produkcyjnym
2000
8251
19035
2002
7786
19892
2003
7473
20245
2005
7128
20854
2006
6962
20985
poprodukcyjnym
3446
3497
3508
3568
3671
7.2. Prognoza demograficzna
Liczba ludności miasta i gminy Oborniki w 2007 roku wyniosła 31812 mieszkańców. Szacuje
się, w oparciu o prognozę Głównego Urzędu Statystycznego, że liczba ludności miasta i gminy
Oborniki w 2020 r. wyniesie 32983 mieszkańców. Prognoza ta oparta jest o analizę obecnych trendów
demograficznych oraz sytuacji społeczno – gospodarczej w kraju. Nie ujęto w niej aspektów
suburbanizacji oraz lokalnych uwarunkowań przestrzennych. Można przyjąć założenie, że wartości
określone na podstawie prognozy GUS prezentują pesymistyczny scenariusz rozwoju gminy.
Uwzględniając obecne tempo przyrostu liczby ludności w wielkości 20% w ciągu 10 lat oraz
położenie w strefie intensywnych procesów urbanizacji, scenariusz optymistyczny rozwoju
91
2011
demograficznego Obornik wskazuje liczbę 35 tys. mieszkańców w 2020 roku i 37 tys. mieszkańców
w 2030 roku. Oznacza to średnioroczny przyrost liczby mieszkańców o około 260 osób (obecnie
około 220). Dla celów analizy potrzeb rozwoju mieszkalnictwa przyjmuje się wartość docelową 37000
mieszkańców w roku 2030. Przy ocenie trafności prognozy należy przyjąć, że trendy budownictwa
i demografii kształtowane będą przez globalne procesy ekonomiczne i społeczne, a osiągane
w przyszłości wartości liczby ludności mogą znacząco różnić się od zakładanych.
7.3. Mieszkalnictwo
Zasoby mieszkaniowe w 2006 roku wynosiły 9450 mieszkań, z czego w mieście znajdowało
się 5858 mieszkań. Na jedno mieszkanie przypadało 3,35 osoby. Przeciętna powierzchnia użytkowa
mieszkania wynosiła 77,0m2, a przeciętna liczba izb w mieszkaniu wynosiła 3,92. Szczegółowe
zestawienie zawiera poniższa tabela.
Tab. Warunki mieszkaniowe w gminie Oborniki w latach 2000-2006
Przeciętna
Rok
Liczba mieszkań
powierzchnia
użytkowa mieszkania
2000
8547
65,5
2002
8781
75,0
2003
9297
76,1
2005
9413
76,7
2006
9450
77,0
Przeciętna liczba izb
w mieszkaniu
3,66
3,88
3,90
3,92
3,92
Liczba osób
przypadająca
na 1 mieszkanie
3,59
3,57
3,36
3,35
3,35
Liczba mieszkao w gminie Oborniki w latach 2000-2006
9600
9400
9200
9000
8800
8600
8400
8200
8000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
92
2011
Największe efekty budownictwa mieszkaniowego można było zaobserwować w latach 20032004, gdy corocznie oddawano do użytku ponad 90 mieszkań. W 2006 roku oddano do użytku
71 mieszkań w budynkach indywidualnych, z czego 28 w mieście. Przeciętna powierzchnia użytkowa
przypadająca na 1 mieszkanie wynosiła 154,6 m2 (w tym w mieście 152,6 m2).
Mieszkania oddane do użytku w latach 2000-2006
Liczba mieszkań
2000
59
2001
60
2002
60
2003
98
2004
93
2005
67
2006
71
7.4. Działalność gospodarcza
Obszar gminy Oborniki należy do średnio aktywnych pod względem działalności
gospodarczej. Charakteryzuje się przeciętnym na tle województwa wskaźnikiem występowania
podmiotów gospodarczych. Ich udział w strukturze powiatu jest bardzo duży i wynosi 67% wszystkich
podmiotów działających w powiecie obornickim. Na terenie gminy na koniec 2006 r. funkcjonowało
3909 podmiotów gospodarczych objętych rejestrem gospodarki narodowej REGON. Dominują wśród
nich następujące sekcje: handel i naprawy, budownictwo oraz przemysł, które łącznie stanowią ponad
60% wszystkich podmiotów gospodarczych. Ich uproszczona struktura wg sekcji została
przedstawiona w tabeli.
Tab. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze regon w 2006 r.
Sekcja wg REGON
Liczba podmiotów
Udział %
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
109
2,8
Przemysł
569
14,5
Budownictwo
757
19,4
1123
28,7
84
2,1
Transport, gospodarka magazynowa i łączność
247
6,3
Pośrednictwo finansowe
109
2,8
Obsługa nieruchomości i firm
439
11,2
Handel i naprawy
Hotele i restauracje
Źródło – Główny Urząd Statystyczny
Wysoka jest przewaga miasta nad terenami wiejskimi. Skupienie w mieście większości usług
nierynkowych i rynkowych oraz większości podmiotów gospodarczych powoduje, że miasto
Oborniki, najważniejsza jednostka osadnicza w gminie pełni rolę gminnego ośrodka obsługi
mieszkańców, lokalnego rynku usług i towarów, ośrodka produkcji i przetwarzania.
93
2011
Tab. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze regon wg wybranych sekcji w 2006 r.
Lp
Dział gospodarki
Gmina
1.
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
2.
Miasto
Razem
92
17
109
Przetwórstwo przemysłowe
200
362
562
3.
Budownictwo
219
538
757
4.
Handel i naprawy
325
798
1123
5.
23
61
84
6.
Transport, gospodarka
magazynowa i łączność
91
156
247
7.
26
83
109
8.
142
297
439
1118
2312
3430
Razem
Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze regon wg wybranych sekcji w
2006 r.
Rolnictwo, łowiectwo i
leśnictwo
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy
Transport, gospodarka
magazynowa i łącznośd
W strukturze własnościowej dominuje własność prywatna. Zaledwie 2,6% podmiotów działa
w sektorze publicznym, wyłącznie jako własność państwowa i komunalna. Pozostałe funkcjonują
w sektorze prywatnym. Na koniec 2006 roku na terenie gminy działało 167 spółek handlowych,
z czego 36 stanowiły spółki z udziałem kapitału zagranicznego. Zdecydowaną większość, bo aż 81,7%
wszystkich podmiotów umieszczonych w rejestrze REGON stanowiły osoby prowadzące działalność
gospodarczą.
94
2011
Tab. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze regon w 2006 r.
Lp.
Dział gospodarki
Spółki handlowe
1.
w tym z udziałem kapitału
zagranicznego
2.
Spółki cywilne
3.
Spółdzielnie
4.
5.
Fundacje, stowarzyszenia i
organizacje społeczne
Osoby fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą
Razem
Gmina
Miasto
Razem
44
123
167
7
29
36
70
202
272
9
12
21
31
25
56
1036
2157
3193
1190
2519
3709
7.5. Usługi
Stopień rozwoju sektora usługowego świadczy o poziomie adaptacji gminy Oborniki do
nowych warunków funkcjonowania gospodarki w dobie transformacji ustrojowej. Nowoczesne
gospodarki charakteryzują się wysokim stopień zatrudnienia w usługach. Na terenie gminy Oborniki
zatrudnienie w usługach nierynkowych wynosi około 22% natomiast w usługach rynkowych oscyluje
na poziomie 21%. Zjawiskiem korzystnym jest stały spadek zatrudnienia w usługach nierynkowych
przy jednoczesnym wzroście zatrudnienia w usługach rynkowych.
Tab. Pracujący w usługach w gminie Oborniki w latach 2000-2006
Rok
Usługi rynkowe
% ogółu pracujących
Usługi nierynkowe
2000
1385
19,1
1714
2002
1422
22,1
1711
2003
1337
19,0
1629
2005
1320
20,4
1559
2006
1483
21,7
1544
23,7
26,6
23,1
24,1
22,6
7.6. Rolnictwo
Zatrudnienie w rolnictwie na terenie gminy Oborniki wykazuje stałą tendencję spadkową.
W 2000 roku pracowało w rolnictwie 489 osób, co stanowiło 6,8% ogółu pracujących. W roku 2006
z pracy w rolnictwie utrzymywało się 372 osób (5,4% ogółu pracujących). Zmniejszanie zatrudnienia
w rolnictwie jest zjawiskiem korzystnym. Oznacza to z jednej strony wzrost mechanizacji rolnictwa,
z drugiej zwiększanie areału gospodarstw rolnych.
Tab. Pracujący w rolnictwie w gminie Oborniki w latach 2000-2006
Rok
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybołówstwo i rybactwo
2000
489
2002
409
2003
378
2005
383
2006
372
6,8
6,4
5,4
5,9
5,4
95
2011
Udział użytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów wynosi około 54%. Strukturę
użytkowania gruntów w gminie przedstawia poniższa tabela.
Struktura użytkowania gruntów w 2009 w ha
Obszar
Powierzchnia
gruntów
ogółem
Użytki
rolne
ogółem
w tym
Grunty
orne
Sady
Łąki
Oborniki
34004
18008
15537
179
(gm. ogółem)
Miasto
1408
346
270
1
Obszar wiejski
32596
17662
15267
178
Źródło: Główny Urząd Geodezji i Kartografii Warszawa 1.01.2009
Lasy i
zadrzewieni
a
Pastwiska
Pozostałe
grunty
1060
445
13356
3427
31
1029
35
410
449
12907
622
2785
Struktura użytków rolnych w 2002 r. wg danych Powszechnego Spisu Rolnego kształtowała
się następująco:
Struktura użytkowania gruntów w 2002 w ha
Obszar
Oborniki
(gm. ogółem)
Miasto
Obszar wiejski
Powierzchnia
użytków rolnych
ogółem
grunty orne
ha
sady
%
ha
łąki
%
ha
pastwiska
%
ha
%
17343
15351
89
206
1
1286
7
500
3
357
16986
289
15062
81
89
1
205
0
1
32
1254
9
7
35
465
10
3
Przeprowadzony w 2002 roku Powszechny Spis Rolny (GUS 2003-2007) ukazuje charakter
produkcji rolniczej na terenie gminy. Powierzchnia zasiewów wynosiła 15013,87 ha, w tym 187,23 ha
na terenie miasta Oborniki i 14826,64 ha na obszarze wiejskim. Wśród zbóż dominowały uprawy
pszenżyta i i pszenicy – po 18% powierzchni zasiewów w gminie oraz jęczmienia jęczmienia (17%).
Poza zbożami uprawiano rzepak, buraki cukrowe i ziemniaki (odpowiednio 9% 4% i 2% powierzchni
upraw). Uprawa kukurydzy na ziarno i na zielonkę zajmowała 8% powierzchni zasiewów w gminie.
Niewielkie obszary zajmowały grunty, na których prowadzono uprawę warzyw (0,1 – 0,5%).
Najmniejszą średnią powierzchnią gospodarstwa rolnego charakteryzują się wsie w północnozachodniej części gminy, położone na słabych glebach w enklawach miedzy lasami oraz wsie
„zurbanizowane”, położone przy głównych trasach komunikacyjnych – wsie: Rożnowo, Bogdanowo,
Wargowo, Popówko. Od jakości gleb występujących na terenie gminy uzależniona jest struktura
gatunkowa upraw. Znaczący udział w produkcji rolnej mają uprawy o mniejszych wymaganiach
glebowo-wodnych: żyto, mieszanki zbożowe, pszenżyto, ziemniaki i kukurydza. Gleby występujące
na terenie gminy sprzyjają również uprawie roślin na cele energetyczne np. wierzby energetycznej,
która ma stosunkowo niskie wymagania glebowe. Może być uprawiana zarówno na glebach
użytkowanych rolniczo jak i na nieużytkach.
96
2011
W gminie Oborniki funkcjonowało (wg PSR 2002) 1287 gospodarstw rolnych z których około
32% stanowiły gospodarstwa najmniejsze do 1 ha. Gospodarstw dużych od 20 ha było ponad 133szt.
i było to około 10% ogólnej liczby gospodarstw. Strukturę gospodarstw wg grup obszarowych
użytków rolnych przedstawia poniższa tabela.
Struktura gospodarstw wg grup obszarowych użytków rolnych
Liczba gospodarstw
Liczba gospodarstw
Wielkość gospodarstw
w 2002
w 2008
do 1 ha
409
15..
1 – do mniej niż 2 ha
173
171
166
287
5 - do mniej niż 7 ha
70
94
99
151
147
103
15 - do mniej niż 20
93
79
106
95
12
10
100 i powyżej
12
1
razem
1287
Źródło: Podstawowe Informacje ze Spisów Powszechnych 2002 - GUS
Niemal całą gminę Oborniki zaliczono do obszarów o niekorzystnych warunkach
gospodarowania (ONW strefa nizinna I – obręb Nowołoskoniec i ONW strefa nizinna II – obręby:
Bębnikąt, Kiszewo, Kiszewko, Kowanówko, Podlesie, Słonawy, Stobnica i Uścikowiec)18 dzięki
czemu możliwe jest wsparcie rolnictwa ze środków pomocowych w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006. Planowana jest również kontynuacja tego programu
w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Mimo
niekorzystnych warunków glebowych ale dzięki wysokiej kulturze rolnej rolnictwo gminy jest na
wysokim poziomie i pozwala na uzyskiwanie relatywnie wysokich plonów.
Bezpośredni wpływ na rodzaj upraw prócz jakości gleb ma również produkcja zwierzęca
prowadzona na terenie gminy. kierunkiem produkcji zwierzęcej na terenie gminy jest tucz trzody
chlewnej, bydła, a w mniejszym skali hodowla drobiu, owiec i koni.
Na terenie gminy prowadzono produkcję zwierzęcą bydła o niskiej intensywności. W 2002
roku w gminie było około 5600 szt. bydła. Na 100 ha użytków rolnych przypadały 32 szt. Bydła, co
jest wartością zbliżoną do wojewódzkiej – 38 szt. na 100 ha. Intensywnie prowadzono chów i hodowlę
trzody chlewnej (około 64 tys. szt.) i kur (około 70 tys. szt.). Na 100 ha użytków rolnych było
w gminie ponad 374 szt. trzody chlewnej, co jest wartością przewyższającą średni poziom
w Wielkopolsce wynoszący odpowiednio 254 szt. (dla trzody chlewnej) i 405 szt. kur, co jest
wartością znacznie mniejszą od średniego poziomu dla województwa wynoszącego 1468 szt. (dla kur)
na 100 ha użytków rolnych.
18
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu
przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych
obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)”, objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013
97
Na
obszarze
gminy
Oborniki
prowadzona
jest
produkcja
roślinna
i
2011
zwierzęca
w miejscowościach:

Urbanie – Przedsiębiorstwo Rolno-Przemysłowe ROLPROD Sp.z o.o.,

Objezierze – Przedsiębiorstwo Rolne TRRRA-BOVIS Sp. z o.o.,

Ocieszyn – Rolniczy Kombinat Spółdzielczy,

Kowanowo – Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna AGROTECHNIK,

Łukowo – Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna JEDNOŚĆ PRACY,

Pacholewo – Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna,

Świerkówki – Rolniczy Kombinat Spółdzielczy JEDNOŚĆ,

Rożnowo – Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna,

oraz produkcja roślinna w Obornikach – Spółdzielnia Kółek Rolniczych.
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej rolnictwo podlega procesowi modernizacji
i restrukturyzacji. Związane jest to ze środkami przeznaczonymi na restrukturyzację polskiego
rolnictwa pochodzącymi z budżetu UE. Jedną z form pomocy jest Krajowy Program
Rolnośrodowiskowy (KPR) mający na celu wspomaganie produkcji rolniczej prowadzonej zgodnie ze
specjalnymi wymaganiami dotyczącymi ochrony środowiska. Na terenie gminy możliwe są do
realizacji pakiety KPR o zasięgu krajowym. Obszaru gminy nie zaliczono do żadnej strefy
priorytetowej w których można stosować specjalne pakiety KPR.
7.7. Przemysł i budownictwo
Zatrudnienie w przemyśle i budownictwie na terenie gminy Oborniki jest bardzo wysokie.
Stanowi ono około 50% ogółu pracujących. Większość zakładów przemysłowych skupiona jest
w mieście oraz wzdłuż drogi krajowej nr 11. Tak wysokie zatrudnienie w przemyśle i budownictwie
nie jest zjawiskiem korzystnym. Tendencją oczekiwaną byłby wzrost zatrudnienia w usługach
rynkowych kosztem zatrudnienia w przemyśle.
Tab. Pracujący w przemyśle w gminie Oborniki w latach 2000-2006
Rok
Przemysł i budownictwo
2000
3649
2002
2884
2003
3698
2005
3207
2006
3435
50,4
44,9
52,5
49,6
50,3
Obserwowaną tendencją jest lokalizowanie zróżnicowanych branż w zakładach małych
i średnich, co w przypadku zmian koniunktury gospodarczej nie będzie powodowało znacznego
załamania gospodarki miasta. Zjawiskiem pożądanym jest koncentracja działalności przemysłowej
w miejscach o bardzo dobrej dostępności komunikacyjnej i tworzenie dzielnic przemysłowych.
98
2011
Doprowadzi to, dzięki zjawisku korzyści skali i lokalizacji do odbarczenia terenów rolniczych
i chronionych niekorzystnymi skutkami działalności przemysłowej.
8. SYSTEM TRANSPORTOWY
Przez teren gminy Oborniki przebiegają:
1 droga krajowa:

droga krajowa nr 11 Kołobrzeg – Koszalin – Piła – Poznań – Ostrów Wlkp. –
Tarnowskie Góry – autostrada A1;
2 drogi wojewódzkie:

nr 178 Oborniki – Czarnków – Trzcianka – Wałcz

nr 187 Pniewy – Szamotuły – Oborniki – Murowana Goślina
30 dróg powiatowych:

nr 2025P Ninino – Parkowo – Uchorowo,

nr 2028P Rogoźno – Boguniewo – Szczytno – Rożnowo,

nr 2035P Rożnowo – Pacholewo,

nr 2036P Pacholewo – Białężyn,

nr 2037P Jaracz – Rożnowice – Rożnowo do ul. Marszewickiej,

nr 2042P Podlesie – Ludomy,

nr 2043P Podlesie – Wypalanki – Kiszewo,

nr 2044P Kiszewo – Sławienko – Chrustowo,

nr 2045P Sławienko – Niemieczkowo – Popówko,

nr 2046P Sycyn – Popówko,

nr 2047P Popówko – Popowo,

nr 2048P Chrustowo – Pamiątkowo,

nr 2049P Górka – Objezierze – Bogdanowo,

nr 2050P Oborniki – Uścikowo Folwark – Wymysłowo – Objezierze,

nr 2051P Objezierze – Kowalewko – Ocieszyn,

nr 2052P Uścikowo – Bogdanowo,

nr 2053P Lulin – Nieczajna – Kowalewko,

nr 2054P Nieczajna – Sepno,

nr 2055P Oborniki – Gołaszyn – Świerkówki – Wargowo – Kowalewko,
99

nr 2056P Podlesie – Nowołoskoniec – Słonawy,

nr 2057P Bąblin – Nowołoskoniec,

nr 2058P Nowołoskoniec – Dąbrówka Leśna,

nr 2059P Dąbrówka Leśna – Kowanówko – Oborniki,

nr 2060P Kowanówko – skrzyżowanie z drogą nr 2059P,

nr 2061P Wargowo – Golęczewo,

nr 1343P Boruszyn – Podlasie,

nr 1847P Obrzycko – Sycyn – Jaryszewo – granica powiatu szamotulskiego,

nr 1857P Popowo – Górka,

nr 2427 Zielątkowo – Żydowo.
2011
Ewidencja dróg gminnych wykonana została na mapach ewidencyjnych dla
poszczególnych wsi. Liczba dróg gminnych i odcinków w poszczególnych wsiach
przedstawia się następująco:
Lp.
miejscowość
liczba
dróg
gminnych
19 Nowołoskoniec
23
20 Objezierze
15
21 Ocieszyn
11
22 Osowo Nowe
12
23 Pacholewo
9
24 Podlesie
13
1 Bąblin
32
2 Bębnikąt
2
3 Bogdanowo
11
4 Chrustowo
Dąbrówka
5 Leśna
9
25 Popowo
4
17
26 Popówko
21
6 Gołaszyn
10
27 Rożnowo
30
7 Gołębowo
5
28 Sławienko
9
8 Górka
13
29 Słonawy
9
9 Kiszewko
21
30 Stobnica
8
10 Kiszewo
30
31 Sycyn
20
11 Kowalewko
4
32 Ślepuchowo
8
12 Kowanowo
6
33 Świerkówki
5
13 Kowanówko
27
34 Urbanie
7
14 Lulin
9
35 Uścikowo
31
15 Łukowo
17
36 Uścikówiec
4
16 Maniewo
21
37 Wargowo
16
17 Nieczajna
11
38 Wymysłowo
5
18 Niemieczkowo
7
39
SUMA
512
100
2011
Do dróg gminnych zaliczono ulice wewnątrz wsi o długości co najmniej 50 m oraz drogi
o długości około 5 km łączące wsie oraz zapewniające powiązania wsi z drogami wyższej kategorii.
Dla powiązań funkcjonalnych istotne są drogi gminne zapewniające połączenia między wsiami oraz
powiązania z drogami powiatowymi, wojewódzkimi i drogą krajową.
W obszarze miasta droga krajowa nr 11 przebiega ulicami: 11 Listopada, Mostową i Staszica.
Drogi wojewódzkie przebiegają ulicami: Czarnkowską, Lipową, Szamotulską, Powstańców Wlkp.,
Łukowską, a drogi powiatowe ulicami: Obrzycką, Wymysłowską i Gołuszyńską.
W Obornikach jest 121 ulic. Ruch tranzytowy drogi krajowej i dróg wojewódzkich przebiega
przez miasto ulicami miejskimi nie przystosowanymi do przenoszenia zwiększonego ruchu,
powodując uciążliwość dla mieszkańców. Istnieje potrzeba budowy obwodnicy drogowej miasta
w ciągu drogi krajowej nr 11 oraz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 178 Oborniki – Czarnków.
Przez miasto i gminę Oborniki przebiega linia kolejowa jednotorowa nr 354 Poznań – Piła.
Liczba pasażerów na dobę w obu kierunkach wynosi około 2000. Przez gminę przebiega nieczynna
linia kolejowa Oborniki – Wronki, która na odcinku od ulicy Czarnkowskiej do linii Poznań –
Oborniki została zlikwidowana. Pas terenu na odcinku zlikwidowanej linii kolejowej zostanie
wykorzystany dla budowy nowej drogi publicznej, stanowiącej północną obwodnicę miasta.
8.3. Komunikacja wodna
Przez teren miasta i gminy Oborniki przepływa rzeka Warta – regionalna droga wodna.
Parametry techniczne rzeki i obiektów mostowych i hydrotechnicznych pozwalają na prowadzenie
transportu wodnego towarowego i pasażerskiego. Wykorzystanie rzeki dla rekreacji i turystyki
wymaga odbudowania urządzeń i infrastruktury technicznej na brzegach rzeki.
9. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Zaopatrzenie ludności w wodę na terenie gminy Oborniki odbywa się z wodociągów:
miejskiego, komunalnych, wiejskich i zakładowych oraz z urządzeń własnych. Na obszarze gminy,
zarówno do celów komunalnych jak i przemysłowych, wodę ujmuje się z ujęć podziemnych. Ujęcie
wody dla miasta Oborniki odbywa się ze złoża wodonośnego piętra czwartorzędowego. Złoże to
zlokalizowane jest w dolnym odcinku rzeki Wełny. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dla ujęcia
miejskiego Kowanówko-Oborniki wynoszą 1245 m3/h, przy depresji rejonowej s = 1-5 m, depresji
regionalnej 4 m, w tym: ujęcie infiltracyjne 789 m3/h, infiltracja sztuczna 456 m3/h. Ujęcie wody dla
Obornik ma charakter ujęcia infiltracyjnego. Studnie czerpią wodę infiltracyjną z rzeki oraz z basenu
infiltracyjnego, który zasilany jest wodą rzeki Wełny. Średnia roczna produkcja wody wynosi około
3000 m3/db. 70 % zużycia wody przypada na gospodarstwa domowe. Z wodociągu miejskiego
101
2011
zaopatrywane są w wodę wsie Kowanówko, Kowanowo, Dąbrówka Leśna, Słonawy, Bogdanowo,
Uścikowo, Bąblin i częściowo Objezierze. Wodociąg zaspokaja zapotrzebowanie na wodę 90 %
mieszkańców. Ponadto w miejscowości Bogdanowo znajduje się lokalne ujęcie wody o wydajności
eksploatacyjnej wynoszącej 26 m3/h.
Komunalne ujęcia wody w gminie Oborniki
Lokalizacja
zatwierdzone
średnia dobowa
ujęcia
zasoby
produkcja
Kowanówko
wykorzystanie
1245 m3/h
3000 m3/db
Chrustowo
30 m3/h
90 m3/db
13%
Maniewo
18 m3/h
50 m3/db
12%
Nieczajna
31 m3/h
74 m3/db
10%
26 m3/db
80 m3/db
13%
864 m3/db
130 m3/db
15 %
Pacholewo
Rożnowo
zaopatrywane wsie
Kowanówko
Kowanowo
Dąbrówka Leśna
Słonawy
Bogdanowo
Uścikowo
Bąblin
Objezierze
Chrustowo
Urbanie
Uścikowo
Wymysłowo
Świerkówki
Wargowo
Nieczajna
Pacholewo
Nieszawa
Białężyn
Białęgi
Rożnowo
Marszewiec
Wiejskie wodociągi komunalne działają we wsiach Chrustowo, Maniewo, Nieczajna,
Pacholewo, Rożnowo. Wodociąg Chrustowo zaopatruje w wodę wsie: Chrustowo, Urbanie,
Uścikowo, Wymysłowo. Ujęcie wody czwartorzędowe posiada zatwierdzone zasoby 30 m3/h =
720 m3/db. Produkcja wody wynosi 90 m3/db. Zasoby ujęcia wykorzystane są tylko w 13%. Wodociąg
posiada duże rezerwy.
Wodociąg Maniewo pracuje na ujęciu trzeciorzędowym o wydajności 18 m3/h = 432 m3/db.
Produkcja wody wynosi ca 50 m3/db. Wodociąg posiada duże rezerwy; zasoby wody wykorzystane są
tylko w 12%. Wodociąg dostarcza wodę również do wsi Świerkówki i Wargowo.
Wodociąg Nieczajna działa tylko na potrzeby jednej wsi. Wodociąg pracuje w oparciu o ujęcie
czwartorzędowe o zatwierdzonych zasobach 31 m3/h = 744 m3/db. Obecna produkcja wody wynosi ca
74 m3/db. Wodociąg posiada spore rezerwy - ujęcie wykorzystane jest w ca 10%.
Wodociąg Pacholewo dostarcza wodę również do wsi Nieszawa, Białężyn i Białęgi w gminie
Murowana Goślina. Ujęcie trzeciorzędowe o zatwierdzonych zasobach 26 m3/db. Produkcja wody
wynosi ok. 80 m3/db. Zasoby wykorzystywane są tylko w 13%.
Wodociąg
Rożnowo
obejmuje
swym
zasięgiem
Rożnowo
i
Marszewiec.
Ujęcie
trzeciorzędowe o zasobach 36 m3/h = 864 m3/db pracuje dla wodociągu, w którym obecna produkcja
wody kształtuje się na poziomie średnio 130 m3/db. Zasoby wody wykorzystywane są w wysokości
ok. 15 %. Wodociąg posiada rezerwy.
102
2011
Wieś Żerniki zaopatrywana jest w wodę z wodociągu Uchorowo gm. Murowana Goślina.
Wodociągi komunalne zaspokajają potrzeby ca 90 % mieszkańców w miejscowościach, które
obsługują.
Na terenie gminy działają wodociągi zakładowe w miejscowościach: Chrustowo, Gołaszyn,
Gołębowo, Kowalewko, Lulin, Łukowo, Miłowody, Objezierze, Ocieszyn, Oborniki, Popówko,
Popowo – Górka – Baborowo, Świerkówki i Urbanie.
Parametry charakteryzujące ujęcia zakładowe:

Gołaszyn - ujęcie trzeciorzędowe o wydajności 15 m3/h = 360 m3/db,

Gołębowo - ujęcie trzeciorzędowe 21 m3/h = 504 m3/db,

Kowalewko - ujęcie czwartorzędowe 40 m3/h = 960 m3/db,

Lulin - ujęcie trzeciorzędowe 24 m3/h = 576 m3/db. Zaopatruje w wodę również wieś Górka,

Objezierze - ujęcie trzeciorzędowe 31 m3/h = 747 m3/db,

Popówko - ujęcie czwartorzędowe 21 m3/h = 504 m3/db. Ujęcie zaopatruje w wodę Popówko,
Stare Osowo i Wychowaniec,

Szpital w Kowanówku zaopatruje się w wodę z własnego wodociągu, z ujęcia
trzeciorzędowego o wydajności 30 m3/h = 720 m3/db.
Długość sieć wodociągowej na terenie miasta i gminy Oborniki w 2006 roku wynosiła 225,1
km. Liczba przyłączy sieci wodociągowej prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego
zamieszkania wynosi 4144 szt. Liczba ludności korzystającej z sieci wodociągowej w 2006 r.
wynosiła 25 148 mieszkańców (80%).
Zatwierdzone zasoby ujęć wodociągowych na terenie gminy wynoszą łącznie 1612 m3/h =
38688 m3/db. Łączne zasoby mogą zapewnić pokrycie scalonego wskaźnika zapotrzebowania na wodę
w przeliczeniu na istniejących mieszkańców w wysokości ca 960 dm3/mk/db. Przy założeniu
scalonego wskaźnika zapotrzebowania na wodę w wysokości 250 - 300 dm3/mk/db ujęcia
zabezpieczają dostawę wody dla około 100 tys. osób, w tym zasoby ujęć wodociągów komunalnych
zabezpieczają dostawę wody dla około 90 tys. osób. Obecnie średnia roczna produkcja wody
wodociągu miejskiego wynosi 3000 m3/db co daje zużycie wody na mieszkańca ca 150 dm3/mk/db.
Na terenie gminy istnieją trzy oczyszczalnie ścieków komunalnych w miejscowości Oborniki,
Objezierze i Kiszewo. Miasto Oborniki posiadają kanalizację typu rozdzielczego, która nie obejmuje
całego miasta. W sieci kanalizacyjnej działa dziesięć przepompowni: główna, zlokalizowana
pomiędzy rzeką Wełną i ul. Spacerową - dla obsługi terenów położonych na wschód od Wełny,
o przepustowości 26,5 dm3/sek., przepompownia o przepustowości 8,4 dm3/sek. przy ulicy
Szamotulskiej - dla obsługi terenów południowych oraz przepompownie: P3 przy ul. Czarnkowskiej,
103
2011
przy ul. Wedelickiego, ul. Wodnej, ul. Towarowej oraz przepompownie P20 w Kowanówku – Wełna,
PSZ Kowanówko – Szpital, Kowanówko – Floryda i w Rożnowie. Ścieki z terenów południowych do
kolektora głównego trafiają poprzez zlewnię przepompowni głównej.
Mechaniczno-biologiczna
oczyszczalnia
ścieków
Oborniki
zlokalizowana
jest
przy
ul. Obrzyckiej 131 w Obornikach. Ścieki oczyszczone odprowadzane są do rzeki Warty.
Średniodobowa wydajność oczyszczalni wynosi Qdśr = 5000 m3/d, a maksymalny przepływ –
Qdmax = 6250 m3/d.
Mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w miejscowości Objezierze położona jest na
północny-zachód od wsi w odległości około 500 m od budynków mieszkalnych. Ścieki oczyszczone
odprowadzane są do rzeki Samicy. Średniodobowa wydajność oczyszczalni wynosi Qdśr = 266,4 m3/d,
natomiast jej maksymalna przepustowość – Qdmax = 311,4 m3/d. W zlewni oczyszczalni Objezierze
działa 5 przepompowni, zlokalizowanych w miejscowościach Objezierze (szkoła), Wargowo,
Kowalewko i Nieczajna (I i II). Oczyszczalnie w Obornikach i Objezierzu posiadają na swoim terenie
stacje zlewne ścieków o następujących przepustowościach:

oczyszczalnia w Obornikach – 800,0 m3/d,

oczyszczalnia w Objezierzu – 62,0 m3/d.
Trzecia oczyszczalnia ścieków typu TURBOJET EP-50 obsługuje szkołę podstawową
i budynki mieszkalne we wsi Kiszewo. Zgodnie z pozwoleniem wodnoprawnym wydanym w 2004
roku oczyszczalnia uzyskała zezwolenie na odprowadzanie ścieków do rowu melioracyjnego R-W-G1
i dalej Kanału Kiszewskiego (Młynówka). Średniodobowa wydajność oczyszczalni wynosi
Qdśr = 6,0 m3/d.
Lokalne oczyszczalnie ścieków posiadają: szpital w Kowanówku, Nadleśnictwo Oborniki,
oraz sanatorium w Miłowodach. Odprowadzenie ścieków z pozostałych terenów odbywa się na
zasadach indywidualnych. Stacje zlewcze znajdują się na terenie oczyszczalni ścieków w Obornikach
i Objezierzu.
Miasto Oborniki posiada korzystne warunki dla odprowadzenia ścieków. Odbiornikiem
ścieków jest bezpośrednio rzeka Warta. Konieczna jest dalsza rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej
na terenie miasta. Wsie o zwartej zabudowie, położone w bezpośredniej zlewni Warty i jej dopływów,
predysponowane są do budowy sieci kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków. Dla wsi
o rozproszonej
zabudowie
odprowadzenie
ścieków
opierać
się
będzie
na
rozwiązaniach
indywidualnych, poprzedzonych dokładnym rozpoznaniem warunków gruntowo-wodnych, co pozwoli
na wybór najwłaściwszego rozwiązania.
Długość sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy wynosi 53,9 km (2006 r.). Liczba
przyłączy sieci kanalizacji sanitarnej prowadzących do budynków mieszkalnych i zbiorowego
zamieszkania - 2154 szt. Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w mieście i na terenach
wiejskich wyniosła w 2006 r. 15849 osób (50%).
104
2011
Kanalizacja deszczowa istnieje tylko na terenie miasta Oborniki, której długość wynosi
poniżej 1,0 km. Niewielkie fragmenty kanalizacji deszczowych istnieją na niektórych drogach
o szczególnym znaczeniu dla regionu. Głównym odbiornikiem ścieków deszczowych jest rzeka Warta.
Spływ wód opadowych następuje często bezpośrednio do środowiska gruntowo - wodnego. Na terenie
gminy pozwolenie wodnoprawne wydane przez Starostę Obornickiego na wprowadzanie wód
opadowych i roztopowych posiada 7 podmiotów.
Miasto Oborniki zasilane jest w gaz gazociągiem odbocznym wysokiego ciśnienia o średnicy
Ø100 mm od gazociągu magistralnego Ø500 mm Krobia - Szczecin przebiegającego na terenie gminy
Murowana
Goślina.
Gazociąg
zakończony
jest
stacją
redukcyjno-pomiarową
I
stopnia
o przepustowości Q=5000 m3/h. Stacja gazowa zlokalizowana jest we wschodniej części miasta
Oborniki przy drodze do Murowanej Gośliny.
Przez teren gminy przebiega odcinek gazociągu tranzytowego wysokiego ciśnienia
2xØ1400 mm „Jamał – Europa Zachodnia”. Wokół gazociągu tranzytowego wyznaczona jest strefa
kontrolowana, wyłączona z zainwestowania o szerokości 100 m od osi gazociągu w obie strony.
Od ww. obiektów gazowych należy zachować strefy bezpieczeństwa zgodnie z przepisami
odrębnymi w tym zakresie.
Planowana jest budowa drugiej nitki gazociągu tranzytowego „Jamał” po południowej stronie
istniejącego gazociągu, w związku z tym należy uwzględnić poszerzenie strefy kontrolowanej
w kierunku południowym o szerokość około 15,0 m.
Przez obszar gminy przebiegają 2 linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia:

linia 220 kV Poznań Plewiska - Piła Krzewina,

linia 110 KV - Czerwonak - Bolechowo - Oborniki - Rogoźno.
Miasto i gminę w energię elektryczną zaopatruje stacja transformatorowa GPZ Oborniki
110/15 kV, zlokalizowana we wschodniej części miasta w rejonie wsi Kowanowo. Ponadto na terenie
miasta i gminy zlokalizowane są stacje transformatorowe SN 15/0,4 kV oraz linie elektroenergetyczne
średniego i niskiego napięcia.
Linia elektroenergetyczna 220 kV Poznań Plewiska - Piła Krzewina jest elementem układu
sieci przesyłowej kraju. Jej przebieg na terenie gminy Oborniki nie ulegnie zmianie. Istnieje
możliwość przebudowy tej linii na napięcie 400 kV, co wiąże się ze zmianą obecnej strefy ochronnej o
szerokości 52 m. Linia 110 KV - Czerwonak - Bolechowo - Oborniki - Rogoźno wraz ze stacją
Oborniki 110/15 kV pracuje w ciągu liniowym 110 kV zasilanym ze stacji 220/110 Czerwonak. Dla
tej linii obowiązuje strefa ochronna o całkowitej szerokości 30 m.
105
2011
Ponadto w ramach rozwoju elektroenergetycznej sieci przesyłowej przewiduje się
wzmocnienie krajowego systemu elektroenergetycznego poprzez budowę nowych obiektów o napięciu
400 kV i wyższych. Z zakresu tego programu na terenie gminy przewiduje się realizację linii
elektroenergetycznej 400 kV relacji Plewiska – Piła Krzewina – Bydgoszcz Zachód. Przewiduje się
realizację tej linii równolegle do istniejącej linii 220 Poznań - Piła Krzewina po jej zachodniej stronie.
Przewidywana, całkowita szerokość strefy och
się przebudowę istniejącej linii elektroenergetycznej 220kV relacji POZNAŃ Plewiska – Piła
Krzewina, na linię wielotorową, wielonapięciową.
W zakresie napięć 110 kV przewiduje się budowę nowej stacji transformatorowej 110/15 kV
Oborniki - Zachód. Stacja ta zasilana będzie liniami 110 kV jako wcięcie w istniejącą linię Oborniki –
Rogoźno. Dla zasilania nowych obiektów konieczna będzie budowa stacji transformatorowych 15/0,4
kV wraz z liniami zasilającymi 15 kV, których liczba i lokalizacja wynikać będzie z planów
miejscowych.
Dla wskazanych w studium stref ochronnych obowiązują ograniczenia w zagospodarowaniu
przestrzennym (w tym zakaz zabudowy) wynikające z przepisów prawa. Uszczegółowienie oraz
przestrzenna
interpretacja
ograniczeń
nastąpi
w
miejscowych
planach
zagospodarowania
przestrzennego.
Przez teren gminy przebiega fragment linii radiowo-telewizyjnej relacji SLR Szamotuły –
SLR Czarnków. Od ww. linii obowiązuje strefa wolna od zabudowy wysokiej, powyżej 40,0 m npt.
o szerokości 25,0 m od osi w obie strony.
Koordynacja działań w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy należy do zadań, które
należą do kompetencji Urzędu Miasta i Gminy Oborniki. Dokumentem na podstawie, którego
prowadzona jest gospodarka odpadami na obszarze całej gminy jest Plan gospodarki odpadami dla
Miasta i Gminy Oborniki opracowany i uchwalony w 2004 roku. Do zadań UMiG Oborniki należy,
w zakresie gospodarki odpadami, między innymi monitoring gospodarki odpadami (w tym kontrola
ilości powstających w gminie odpadów), ewidencja podmiotów gospodarczych zajmujących się
działalnością związana z gospodarka odpadami a także wydawanie pozwoleń i koncesji na tego
rodzaju działalność. Zgodnie z PGO systemem zbiórki zmieszanych odpadów objętych jest ok. 80 %
mieszkańców miasta i gminy. Na terenie gminy zlokalizowane są 2 składowiska odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętnych:
–
czynne znajdujące się w Uścikowcu poza obszarami mieszkaniowymi w sąsiedztwie gruntów
leśnych i rolnych. Zajmuje ono powierzchnię 2,45 ha. Dno i skarpy składowiska wyłożone są
niewypalanymi
cegłami
i
pokryte
folią
PCV
o
grubości
0,5 mm. Odcieki ujmowane są drenażem z rur PCV Ø50 mm w obsybce z piasku
106
2011
i recyrkulowane lub wywożone do oczyszczalni ścieków komunalnych. Składowisko posiada
ważne pozwolenie zintegrowane.
–
nieczynne składowisko w Obornikach zlokalizowane w wyrobisku po eksploatacji kruszywa
kopalni surowców mineralnych „Krusz-Geo” w pobliżu zakładów Metalplast. Teren
składowiska otoczony jest lasem, zabudowaniami oraz obszarem bezleśnym. Eksploatacje
składowiska
zakończono
w
roku
1996.
Obecnie
składowisko
jest
zamknięte
i
zrekultywowane.
Ponadto na terenie Gminy Oborniki zlokalizowane było nieczynne składowisko odpadów
poneutralizacyjnych
z
procesów
obróbki
galwanicznej
z
terenu
Wojskowych
Zakładów
Motoryzacyjnych S.A. położone na fragmencie działki nr 32/4. Działka ta jest własnością Gminy
Oborniki i została wykupiona na mocy decyzji Wojewody Poznańskiego z dnia 23.12.1992r. znak PKI-7252/19/310/92 przez Gminę Oborniki od rolników indywidualnych. Składowisko było
eksploatowane w latach 1983 – 1998 i na przełomie sierpnia i września 2009 roku zrekultywowane.
Rekultywacja polegała na wybraniu odpadów z betonowych studni i przekazaniu ich do
unieszkodliwienia uprawnionym podmiotom, oraz na demontażu betonowych studni, niwelacji i
wyrównaniu terenu przy wykorzystaniu czystych mas ziemnych, oraz obsianiu terenu trawą. Obecnie
nie stwierdza się ujemnego oddziaływania terenu po przedmiotowym składowisku na środowisko
gruntowo – wodne. W sąsiedztwie tego składowiska zlokalizowane jest także składowisko odpadów
poprodukcyjnych zakładów METALPLAST.
Na terenie gminy istnieje także 8 zinwentaryzowanych, nielegalnych składowisk odpadów
(wg Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Oborniki).
107
2011
KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
10.ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKA I JEGO ZASOBÓW
10.1. Zasady ochrony zasobów środowiska
Przedmiotem ochrony jest całe środowisko przyrodnicze jako układ systemowy z wszystkimi
jego elementami. Działania związane z ochroną środowiska w gminie obejmują zarówno ochronę
zasobów przyrodniczych, ochronę przyrody jak i walorów krajobrazowych. Muszą być powiązane
i zgodne z kierunkami i zasadami wskazanymi w innych dokumentach strategicznych. Do
najważniejszych dokumentów kształtujących politykę w zakresie ochrony środowiska należą:
II Polityka Ekologiczna Państwa, Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego,
Program Ochrony Środowiska Powiatu Obornickiego a także Program Ochrony Środowiska dla
Miasta i Gminy Oborniki. Istotnym elementem ochrony środowiska jest też podnoszenie edukacji
ekologicznej wszystkich mieszkańców gminy.
Głównym celem ochrony środowiska w mieście i gminie zapisanym w Programie ochrony
środowiska dla Miasta i Gminy Oborniki jest podjęcie działań zmierzających do naprawy
niekorzystnego stanu środowiska poprzez stosowanie głównych zasad polityki ekologicznej
w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska. Do najważniejszych celów ekologicznych
zawartych w poszczególnych obszarach strategicznych zapisanych w Programie należą:
–
racjonalizacja zużycia energii, surowców i materiałów oraz wzrost udziału zasobów
odnawialnych,
–
zapewnienie wysokiej jakości powietrza, redukcję emisji pyłów i gazów cieplarnianych
niszczących warstwę ozonową,
–
zminimalizowanie uciążliwości hałasu w środowisku,
–
ochrona mieszkańców przed polami elektromagnetycznymi,
–
zapewnienie wystarczającej ilości wody o odpowiedniej jakości użytkowej oraz ochrona przed
powodzią,
–
ochronę powierzchni ziemi i gleb przed degradacją,
–
zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem georóżnorodności
i bioróżnorodności, w tym wzrost lesistości,
–
minimalizacja wpływu na środowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach
największego oddziaływania na środowisko i zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego lub
biologicznego,
–
ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego dla celów grzewczych
poprzez dopuszczenie do stosowania paliw charakteryzujących się niskimi wskaźnikami
emisji i z wykorzystaniem technologii nie powodujących przekroczenia dopuszczalnych norm
w zakresie zanieczyszczenia powietrza.
108
2011
10.2. Kierunki kształtowania i ochrony systemów zieleni
Do głównych elementów systemu przyrodniczego gminy o znaczeniu lokalnym i regionalnym
lub predysponowane są do pełnienia funkcji ekologicznej zaliczono:
–
formy ochrony przyrody:
o
rezerwaty przyrody,
o
obszary Natura 2000 (obszary specjalnej ochrony ptaków, obszary mające znaczenie
dla Wspólnoty i potencjalne specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000
znajdujące się na liście „Shadow List” 2006 oraz zweryfikowane przez Wojewódzki
Zespół Realizacyjny),
–
sieć rzecznych korytarzy ekologicznych o zróżnicowanej randze pełniących funkcje
łącznikowe między obszarami chronionymi (doliny rzek Warty i Wełny o znaczeniu
krajowym, Samicy Kierskiej o znaczeniu regionalnym i pozostałych rzek o znaczeniu
lokalnym),
–
kompleksy leśne, wyspy leśne, korytarze leśne,
–
sieć zieleni przyulicznej w m. Oborniki, przydrożnej, śródpolnej nierzadko zabytkowej,
stanowiącej antropogeniczne korytarze ekologiczne i ważny element krajobrazu rolniczego,
–
tereny podmokłe, bagna i torfowiska m.in. w okolicach Wychowańca, Lulina, Wargowa
i Kiszewa,
–
główny korytarz migracji dużych zwierząt lądowych przebiegający przez Puszczę Notecką
stanowiący potencjalne drogi wędrówki zwierząt w skali kraju i kontynentu europejskiego,
–
krajowe korytarze migracyjne zapewniające wariantowość dróg migracji oraz umożliwiające
rozprzestrzenianie i wymianę genetyczną roślin i zwierząt.
Dla terenów kształtujących system przyrodniczy gminy należałoby przestrzegać następujące
ogólne zasady:
–
zachowanie wielkości i wartości ekologicznej elementów tworzących system przyrodniczy
gminy,
jak
również
kształtowanie
powiązań
poszczególnych
elementów
systemu
przyrodniczego celem uzyskania efektu zwartości przestrzennej,
–
zachowanie i ochronę istniejących oraz tworzenie nowych ciągów ekologicznych (strefy
wododziałowe, doliny rzek i cieków) dla zapewnienia stanu równowagi ekologicznej przy
uwzględnieniu wymogu pozostawienia części dolin otwartych dla przewietrzania obszaru
gminy,
–
zachowanie sieci zieleni przydrożnej, nierzadko zabytkowej, stanowiącej antropogeniczne
korytarze ekologiczne i ważny element systemu ochrony krajobrazu,
–
ochronę zieleni miejskiej oraz na terenach zabudowy wiejskiej, w tym także zieleni
cmentarnej,
109
–
2011
ochronę różnorodności biologicznej w warunkach gospodarki rolnej m.in. poprzez
zwiększanie
powierzchni
zadrzewień
i
zakrzewień
o
zróżnicowanym
znaczeniu
(ekologicznym i krajobrazowym, wodochronnym, glebo- i wiatrochronnym) zwłaszcza przy
ciekach, małych oczkach wodnych, na granicy pół i łąk itp. oraz przy drogach, a także
zwiększanie powierzchni leśnych na obszarach rolniczych o słabszych kompleksach glebowo–
rolniczych,
–
ochronę terenów podmokłych, bagien i torfowisk w szczególności w okolicach Kiszewa,
Sycyna Dolnego, Wychowańca, Lulina i Wargowa,
–
ochronę miejsc cennych dla ptaków w okresie lęgowym i podczas wędrówki oraz przestrzeni
powietrznej wokół tych miejsc (Puszcza Notecka i Dolina Samicy),
–
czynną ochronę wód Warty, Wełny i Samicy oraz czynną ochronę wód gruntowych poprzez
zastosowanie kompleksowej gospodarki wodno-ściekowej,
–
unikanie lokalizacji jakiejkolwiek zabudowy, jak również podtrzymanie dotychczasowego
użytkowania rolnego w Dolinie Samicy,
–
unikanie lokalizacji inwestycji mogących znacząco oddziaływać na środowisko, za wyjątkiem
niezbędnych tras komunikacyjnych lub też inwestycji poprawiających stan środowiska
przyrodniczego,
–
dopuszczenie
lokalizacji
zabudowy
z
zastosowaniem
form
architektonicznych
harmonizujących z otaczającym krajobrazem pod nadzorem służb w zakresie ładu
przestrzennego i budowlanego.
Cenniejsze elementy przyrodnicze objęte już ochroną prawną (rezerwaty, pomniki przyrody,
obszary chronionego krajobrazu) posiadają już określone warunki i zasady zagospodarowania,
w związku z czym nie podjęto próby ich przedstawienia.
10.3. Obszary cenne przyrodniczo
Na terenie miasta i gminy Oborniki prawnej ochronie podlegają następujące formy ochrony
przyrody:
–
–
–
rezerwaty przyrody:
o
Dołęga –rezerwat florystyczny,
o
Słonawy - rezerwat faunistyczny,
obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000:
o
Puszcza Notecka (PLB300015) PCK),
o
Dolina Samicy (PLB300013),
obszary mające znaczenie dla Wspólnoty:
o
Biedrusko (PLH300001),
o
Kiszewo (PLH300037)
110
o
–
2011
Dolina Wełny (PLH300043)
pomniki przyrody.
Proponuje się tworzenie nowych form ochrony:
–
rezerwatu przyrody - Doliny rzeki Kończak wraz z otaczającymi kompleksami leśnymi,
–
użytku ekologicznego obejmujące zarastające jezioro Sycyńskie.
Ponadto proponuje się objęcie dodatkową ochroną (np. jako obszar chronionego krajobrazu)
najcenniejszych fragmentów Doliny Warty stanowiącej ważniejszy korytarz ekologiczny o znaczeniu
krajowym decydujący o spójności sieci ekologicznej województwa.
11.ZASADY
OCHRONY
I ZABYTKÓW
DZIEDZICTWA
KULTUROWEGO
Podstawową zasadą pozwalającą na zachowanie dóbr kultury dla przyszłych pokoleń jest
bezwzględne przestrzeganie prawa obowiązującego w tym zakresie, ujętego generalnie w ustawie
o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późniejszymi zmianami).
Dla obiektów posiadających indywidualny wpis do rejestru zabytków ustala się następujące
zasady zabudowy i zagospodarowania terenu:
1. Nie ma możliwości zmiany ich kubatury, zmiany spadku połaci dachowej, stosowania
zewnętrznego ocieplenia w postaci płyt styropianowych, wełny mineralnej itp., wprowadzania
współczesnych okien i drzwi wykonanych z PCV, blachy dachówko podobnej.
2. W przypadku prac remontowych konieczne jest zastosowanie tradycyjnych materiałów
np. dachówki ceramicznej lub drewnianej stolarki okiennej i drzwiowej oraz innych materiałów
właściwych do obiektów zabytkowych.
3. Przed przystąpieniem do prac remontowych, restauratorskich lub konserwatorskich zakres prac,
rodzaj materiałów oraz projekt zmian musi zostać uzgodniony ze stanowiska konserwatorskiego.
4. Na terenach podlegających ścisłej ochronie konserwatorskiej konieczne jest respektowanie stałych
zasad kształtowania architektury w odniesieniu do zabytkowej zabudowy miejskiej. Dla nowych
obiektów w obrębie historycznego śródmieścia powinien zostać określony sposób usytuowania
budynku na działce zgodny z linią zabudowy, liczbą kondygnacji, rodzaj i sposób ustawienia
kalenic, zastosowanie typowych dla danej architektury detali architektonicznych, możliwe do
zastosowania materiały budowlane z preferencją dla materiałów tradycyjnych.
5. Wprowadza się zakaz realizacji ogrodzeń z prefabrykatów betonowych.
6. Ustalone zasady należy stosować do elementów małej architektury (ogrodzenia, nawierzchnie,
schody zewnętrzne, latarnie, kioski, słupy ogłoszeniowe, tablice informacyjne itd.).
111
2011
7. Prowadzenie wycinek sanitarnych, nowych nasadzeń i prac mogących wpływać na system
korzeniowych zabytkowej zieleni w zabytkowych zespołach parkowych musi zostać na etapie
projektu uzgodniony z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
8. Wszelkie prace budowlane, konserwatorskie i restauratorskie prowadzone na terenie obszaru
wpisanego do rejestru zabytków bądź mogące mieć wpływ na zabytek lub jego otoczenie na etapie
projektu należy uzgodnić z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.
9. Obszar miasta położony poza strefami ochrony konserwatorskiej powinien zachowywać ciągłość
przestrzenną i kulturową w stosunku do obszaru zabytkowego śródmieścia.
10. Ze względu na ciągłe zmiany zachodzące w wykazie obiektów objętych ochroną wprowadzane
przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków konieczne jest systematyczne korygowanie wykazu
zabytków, jaki znajduje się w studium.
11. Zasięg stanowisk wyznaczony na podstawie badań powierzchniowych nie zawsze jest zasięgiem,
który dokładnie odpowiada występowaniu pozostałości pradziejowego osadnictwa pod ziemią.
Tak więc wyznaczony na mapie z wytycznymi archeologicznymi zasięg stanowisk trzeba
traktować orientacyjnie; może okazać się podczas prac ziemnych, że obiekty archeologiczne
zalegają także w sąsiedztwie wyznaczonych stanowisk.
12. Dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego, w granicach stref ochrony stanowisk
archeologicznych istnieje konieczność prowadzenia badań archeologicznych podczas inwestycji
związanych z zagospodarowaniem i zabudowaniem terenu, a wymagających prac ziemnych.
Zakres koniecznych badań archeologicznych określa pozwolenie WWKZ na badania
archeologiczne, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę.
13. Na pozostałym terenie ustala się obowiązek uzgadniania prac ziemnych celem określenia:
o
obowiązku przeprowadzenia rozpoznawczych badań powierzchniowo – sondażowych,
o
ustalenia stałego nadzoru archeologicznego podczas odhumusowywania terenu,
o
przygotowania sprawozdania z badań powierzchniowo – sondażowych zaakceptowanych
przez WWKZ,
o
konieczności prowadzenia ratowniczych badań wykopaliskowych wyprzedzających
inwestycję na wytypowanych stanowiskach archeologicznych.
14. Stanowiska wpisane do rejestru zabytków objęte są ścisłą ochroną konserwatorską. Dla ich
ochrony obowiązuje zakaz prowadzenia wszelkich robót budowlanych oraz przemysłowych na ich
terenie. Prace porządkowe prowadzone w ich obrębie wymagają uzgodnienia z WWKZ.
112
2011
12.KIERUNKI ZMIAN W PRZEZNACZENIU TERENÓW
W Studium przyjęto jako zasadę wskazywanie przyszłej struktury przestrzennej oraz
elementów polityki przestrzennej jako informacji o charakterze ogólnym. Wymienione poniżej
kategorie terenów wskazują generalne ograniczenia przy formułowaniu zapisów miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego. Warunki zabudowy i zagospodarowania terenu muszą być zbieżne
z zapisami Studium w stopniu maksymalnym możliwym do zrealizowania. Odstępstwo od nich musi
wynikać ze szczegółowej analizy urbanistycznej sporządzanej dla potrzeb opracowania miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego.
Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów według kategorii
ZABUDOWA MIESZKANIOWA JEDNORODZINNA
1. Symbol na rysunku studium - MN
2. Dopuszczalne rodzaje zabudowy:
2.1. Zabudowa jednorodzinna wolnostojąca,
2.2. Zabudowa jednorodzinna bliźniacza,
2.3. Zabudowa jednorodzinna szeregowa,
2.4. Zabudowa jednorodzinna atrialna;
3. Wskaźniki zabudowy i zagospodarowania terenu:
3.1. maksymalny udział powierzchni zabudowanej – 50%;
3.2. minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej – 40%;
3.3. dopuszczalne maksymalne gabaryty nowej zabudowy:

wysokość – do 12,0

maksymalna liczba kondygnacji nadziemnych – 3, w tym poddasze użytkowe;
m,
3.4. pozostałe wytyczne dla projektowania zabudowy i zagospodarowania terenu:

projektowanie nowej zabudowy powinno tworzyć wnętrza urbanistyczne w postaci
placów lub poszerzonych odcinków ulic. Przyjmuje się tworzenie alei drzew wzdłuż
ciągów komunikacyjnych jako priorytet kształtowania przestrzeni publicznych.

powierzchnie
działek
wyznaczanych
pod
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej wolnostojącej i bliźniaczej nie powinny być mniejsze niż 600 m2. Dla
zabudowy mieszkaniowej szeregowej i atrialnej zaleca się wydzielanie działek o
powierzchni minimum 300 m2. Wyznaczanie działek o powierzchni mniejszej niż 600
m2
musi
być
uzasadnione
istniejącą
strukturą
własnościową
oraz
innymi
uwarunkowaniami urbanistycznymi.

na działkach, na których istniejący wskaźnik powierzchni zabudowanej jest równy lub
większy od maksymalnego wskaźnika ustalonego dla danego terenu, dopuszcza się,
niezależnie od ustalonego wskaźnika, zwiększenie powierzchni zabudowy o nie więcej
niż 20% powierzchni działki.
113

2011
zaleca się stosowanie dachów stromych, dwu lub wielospadowych, krytych dachówką
ceramiczną, materiałem imitującym dachówkę lub innym tradycyjnie stosowanym
materiałem pokryciowym lub dachów płaskich, o ile wynika to z kontekstu
urbanistycznego,

projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
architektonicznych. Należy stosować lokalne detale i charakterystyczne rozwiązania
materiałowe oraz jasne kolory tynków. Elementy małej architektury i nawierzchnie
utwardzone należy realizować w nawiązaniu do lokalnych wzorców i przy zastosowaniu
tradycyjnych materiałów, w sposób spójny z architekturą obiektów podstawowych.
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się wprowadzenie zakazu wykonywania ogrodzeń pełnych z prefabrykatów
betonowych.
4.2. Dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, jako uzupełnienie i wzbogacenie wyposażenia
dopuszcza się lokalizowanie usług podstawowych takich jak: handel detaliczny, gastronomia,
galerie, biblioteki, szkoły, pracownie artystyczne, gabinety lekarskie, gabinety odnowy
biologicznej, biura, usługi związane z wykonywaniem wolnego zawodu, placówki bankowe,
pomieszczenia zakwaterowania turystycznego, drobne nieuciążliwe rzemiosło, itp., których
uciążliwość nie może ograniczać jakości i sposobu życia mieszkańców.
4.3. Należy dążyć do wzbogacania terenów zabudowy mieszkaniowej o przestrzeń publiczną
o charakterze rekreacyjnym: zieleńce, place zabaw, parki itp.
4.4. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 2 miejsc postojowych dla 1 budynku mieszkaniowego dla
każdej działki przeznaczonej pod zabudową mieszkaniową. W przypadku lokalizowania usług
na terenach MN, liczba miejsc postojowych na działce musi zapewnić całkowitą obsługę
parkingową prowadzonej działalności.
PRZESTRZEŃ PUBLICZNA O CHARAKTERZE MIASTOTWÓRCZYM
1. Symbol na rysunku studium – MS-R
2.1. Przestrzeń publiczna o charakterze reprezentacyjnym, rozrywkowym, administracyjnym
i handlowym.
3.1. maksymalny udział powierzchni zabudowanej –
80%
głównie w formie płyty rynku
miejskiego;
3.3. należy przyjąć zasadę łączenia funkcji reprezentacyjnych i komercyjnych z funkcjami
związanymi z obsługą mieszkańców.
114
2011
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się ograniczenie wyznaczania nowych miejsc parkingowych dla obsługi komunikacji
indywidualnej centrum miasta. Dopuszcza się lokalizowania miejsc postojowych w pasach
drogowych lub w przestrzeniach publicznych.
ZABUDOWA MIESZKANIOWA ŚRÓDMIEJSKA
1. Symbol na rysunku studium - MS
2.1. Zabudowa mieszkaniowo-usługowa.
3.1. maksymalny udział powierzchni zabudowanej – 60%,
3.3. maksymalny udział powierzchni przeznaczonej pod usługi w budynkach mieszkalnych –
50%,


liczba kondygnacji nadziemnych – 4, w tym poddasze użytkowe;
m,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny zabudowy mieszkaniowej śródmiejskiej
nie powinny być mniejsze niż 400 m2. Wyznaczanie działek o powierzchni mniejszej niż
400 m2 musi być uzasadnione istniejącą strukturą własnościową oraz innymi
uwarunkowaniami urbanistycznymi.

na działkach, na których istniejący wskaźnik powierzchni zurbanizowanej jest równy lub
większy od maksymalnego wskaźnika ustalonego dla danego terenu, dopuszcza się
zwiększenie powierzchni zabudowy o nie więcej niż 10% powierzchni działki.

zabudowa winna mieć charakter zabudowy pierzejowej ciągłej, tzn. dwie przeciwległe
ściany budynku winny być sytuowane w granicach działek skierowanych prostopadle
lub pod kątem do frontu działki,

stosowanie dachów stromych, dwu lub wielospadowych, krytych dachówką ceramiczną,
materiałem imitującym dachówkę lub innym tradycyjnie stosowanym materiałem
pokryciowym lub dachów płaskich, o ile wynika to z kontekstu urbanistycznego,

projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
architektonicznych stosowanych na terenie miasta. Należy stosować lokalne detale
i charakterystyczne rozwiązania materiałowe oraz jasne kolory tynków. Elementy małej
architektury i nawierzchnie utwardzone należy realizować w nawiązaniu do lokalnych
wzorców i przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów, w sposób spójny z architekturą
obiektów podstawowych.
115
2011
4. Zastrzeżenia
4.1. Dla zabudowy mieszkaniowej śródmiejskiej, zaleca się lokalizowanie wyłącznie usług
nieuciążliwych w parterach budynków.
4.2. Dopuszcza się realizację wyłącznie zabudowy usługowej.
4.3. Zaleca się wyznaczanie, co najmniej 1 miejsca postojowego dla 1 lokalu mieszkaniowego dla
każdej działki przeznaczonej pod zabudową mieszkaniową śródmiejską. W przypadku
lokalizowania usług na terenach MS, dopuszcza się lokalizowanie miejsc postojowych
w pasach drogowych.
betonowych.
ZABUDOWA MIESZKANIOWA JEDNORODZINNA I WIELORODZINNA
1. Symbol na rysunku studium – MN/MW
2.1. Zabudowa jednorodzinna wolnostojąca,
2.2. Zabudowa jednorodzinna bliźniacza,
2.3. Zabudowa jednorodzinna szeregowa,
2.4. Zabudowa jednorodzinna atrialna,
2.5. Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna,


m w przypadku budynków wielorodzinnych,
wysokość – do 12,0 m w przypadku budynków jednorodzinnych,

liczba kondygnacji nadziemnych dla budynków wielorodzinnych – 5, w tym poddasze
użytkowe;

liczba kondygnacji nadziemnych dla budynków jednorodzinnych – 3, w tym poddasze
użytkowe;


powierzchnie
działek
wyznaczanych
pod
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej wolnostojącej i bliźniaczej nie powinny być mniejsze niż 600 m2. Dla
zabudowy mieszkaniowej szeregowej i atrialnej zaleca się wydzielanie działek
o powierzchni minimum 300 m2. Dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej zaleca
się wydzielanie działek o powierzchni minimum 2000 m2. Wyznaczanie działek
o powierzchni mniejszej niż 600 m2 musi być uzasadnione istniejącą strukturą
116
2011
własnościową oraz innymi uwarunkowaniami urbanistycznymi.


projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
architektonicznych stosowanych na terenie miasta i gminy. Należy stosować lokalne
detale i charakterystyczne rozwiązania materiałowe oraz jasne kolory tynków,
ceramiczne pokrycia dachów w gamie kolorów od brunatnego poprzez ceglasty do
czerwonego, znaczący udział drewna i kamienia naturalnego w płaszczyznach elewacji
i ogrodzeń. Elementy małej architektury i nawierzchnie utwardzone należy realizować
w nawiązaniu do lokalnych wzorców i przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów,
w sposób spójny z architekturą obiektów podstawowych.
4. Zastrzeżenia
betonowych.
4.2. Dla
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
i
wielorodzinnej, jako
uzupełnienie
i wzbogacenie wyposażenia dopuszcza się lokalizowanie usług podstawowych takich jak:
handel detaliczny, gastronomia, kawiarenka internetowa, galerie, biblioteki, szkoły, pracownie
artystyczne, gabinety lekarskie, gabinety odnowy biologicznej, biura, usługi związane
z wykonywaniem wolnego zawodu, placówki bankowe, pomieszczenia zakwaterowania
turystvycznego, drobne nieuciążliwe rzemiosło, itp., których uciążliwość nie może ograniczać
jakości i sposobu życia mieszkańców.
4.3. Zaleca się wzbogacanie terenów zabudowy mieszkaniowej o przestrzeń publiczną
o charakterze rekreacyjnym: zieleńce, place zabaw, parki itp.
4.4. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 2 miejsc postojowych dla 1 budynku mieszkaniowego dla
każdej działki przeznaczonej pod zabudową mieszkaniową jednorodzinną. Dla zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej zaleca się wyznaczenie minimum jednego miejsca postojowego
na 1 lokal mieszkalny. W przypadku lokalizowania usług na terenach MN/MW, liczba miejsc
postojowych na działce musi zapewnić całkowitą obsługę parkingową prowadzonej
działalności.
ZABUDOWA ZAGRODOWA W GOSPODARSTWACH ROLNYCH, HODOWLANYCH I
OGRODNICZYCH
1. Symbol na rysunku studium - RM
2.1. Zabudowa zagrodowa z obiektami i urządzeniami służącymi dla produkcji rolniczej,
3.1. maksymalny udział powierzchni zabudowanej – 50%, lecz nie więcej niż 2000 m2.;
117
2011


m,

zaleca się wprowadzenie zakazu wykonywania ogrodzeń pełnych z prefabrykatów
betonowych.

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny zabudowy zagrodowej nie powinny być
mniejsze niż 1000 m2.


projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
detale i charakterystyczne rozwiązania materiałowe – jasne kolory tynków, ceramiczne
pokrycia dachów w gamie kolorów od brunatnego poprzez ceglasty do czerwonego,
znaczący udział drewna i kamienia naturalnego w płaszczyznach elewacji i ogrodzeń.
Elementy małej architektury i nawierzchnie utwardzone należy realizować w nawiązaniu
do lokalnych wzorców i przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów, w sposób spójny
z architekturą obiektów podstawowych.
4. Zastrzeżenia
4.1. Dla zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych jako
uzupełnienie i wzbogacenie wyposażenia dopuszcza się lokalizowanie usług związanych
z prowadzeniem działalności agroturystycznej oraz usług podstawowych.
TERENY
OBSŁUGI
HODOWLANYCH,
PRODUKCJI
OGRODNICZYCH
W
ORAZ
GOSPODARSTWACH
GOSPODARSTWACH
ROLNYCH,
LEŚNYCH
I
RYBACKICH
1. Symbol na rysunku studium - RU
2.1. Zabudowa związana z obsługą produkcji w gospodarstwach rolnych, hodowlanych,
ogrodniczych oraz gospodarstwach leśnych i rybackich, budynków gospodarczych, (budynki
inwentarskie, magazyny, garaże, wiat na sprzęt rolniczy, parki maszynowe, itp.)


m,
118
2011

zaleca się wprowadzenie zakazu wykonywania ogrodzeń pełnych z prefabrykatów
betonowych.

należy zapewnić lokalizację obiektów technologicznych i miejsc do parkowania
pojazdów niezbędnych do obsługi terenów obsługi produkcji rolnej,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny obsługi produkcji w gospodarstwach
rolnych, hodowlanych, ogrodniczych oraz gospodarstwach leśnych i rybackich
bliźniaczej nie powinny być mniejsze niż 1000 m2.

4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się, aby chów zwierząt prowadzony był w systemie ściółkowym.
ZABUDOWA REKREACJI INDYWIDUALNEJ
1. Symbol na rysunku studium - ML
2.1. Zabudowa rekreacyjna wolnostojąca,


m,

realizowana zabudowa rekreacyjna nie powinna mieć charakteru komercyjnego.

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny zabudowy letniskowej wolnostojącej nie
powinny być mniejsze niż 1500 m2.

pokryciowym,

projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
detale i charakterystyczne rozwiązania materiałowe oraz jasne kolory tynków,
ceramiczne pokrycia dachów w gamie kolorów od brunatnego poprzez ceglasty do
czerwonego, znaczący udział drewna i kamienia naturalnego w płaszczyznach elewacji
i ogrodzeń. Elementy małej architektury i nawierzchnie utwardzone należy realizować
w nawiązaniu do lokalnych wzorców i przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów,
119
2011
w sposób spójny z architekturą obiektów podstawowych.
4. Zastrzeżenia
betonowych.
4.2. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 1 miejsca postojowego dla 1 budynku rekreacji
indywidualnej dla każdej działki przeznaczonej pod zabudową letniskową.
ZABUDOWA ZAGRODOWA I REKREACJI INDYWIDUALNEJ
1. Symbol na rysunku studium –RM/ML
2.1. Zabudowa zagrodowa w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych
2.2. Zabudowa rekreacji indywidualnej


m,

zabudowa rekreacji indywidualnej powinna obejmować wyłącznie obiekty rekreacyjne
służące
wypoczynkowi
indywidualnemu
użytkownika,
nie
mające
charakteru
komercyjnego,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny zabudowy zagrodowej nie powinny być
mniejsze niż 1000 m2. Dla zabudowy rekreacji indywidualnej zaleca się wydzielanie
działek o powierzchni minimum 1500 m2.


projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
120
2011
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się wyznaczanie, co najmniej 1 miejsca postojowego dla każdej działki przeznaczonej
pod rekreację indywidualną,
4.2. Dla zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych jako
uzupełnienie i wzbogacenie wyposażenia dopuszcza się lokalizowanie usług związanych
z prowadzeniem działalności agroturystycznej.
ZABUDOWA USŁUGOWA W ZIELENI PARKOWEJ
1. Symbol na rysunku studium – ZP/U
2.1. Zakaz nowej zabudowy;
2.2. Adaptacja istniejącej zabudowy bez prawa rozbudowy

wysokość – n/d

liczba kondygnacji nadziemnych – n/d;

Należy dopuścić prowadzenie ciągów pieszo-rowerowych oraz budowę ścieżek
rowerowych.

Należy wykluczyć wszelkie formy użytkowania obniżające wartość i wielkość zasobów
przyrodniczych

Należy dopuścić sytuowanie obiektów małej architektury oraz reklam.

do lokalnych wzorców i przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów.

Na granicy terenów parkowych, od strony otaczających przestrzeni publicznych, należy
wprowadzić pierzeję zieleni wysokiej w postaci zwartych masywów drzew i krzewów
lub żywopłotów

w przypadku parków znajdujących się w strefie konserwatorskiej należy uzgodnić
z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz Wojewódzkim Konserwatorem
Przyrody projekt rewitalizacji,
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się dopuszczenie lokalizowania wyłącznie usług nieuciążliwych.
121
2011
ZABUDOWA USŁUG SPORTU I REKREACJI Z ZIELENIĄ TOWARZYSZĄCĄ
1. Symbol na rysunku studium – US/ZP
2.1. Zakaz nowej zabudowy
2.2. Adaptacja istniejącej zabudowy bez prawa rozbudowy

wysokość – n/d,


tereny usług sportu i rekreacji w zieleni parkowej należy otaczać pasami zieleni
izolacyjnej.

projektowane obiekty winny uwzględniać ochronę środowiska kulturowego poprzez
kształtowanie zabudowy w nawiązaniu do otaczającego krajobrazu.

przystosowanie terenu do organizowania okazjonalnych imprez na wolnym powietrzu;

w przypadku parków znajdujących się w strefie konserwatorskiej należy uzgodnić
z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków oraz Wojewódzkim Konserwatorem
Przyrody projekt rewitalizacji,
4. Zastrzeżenia
4.1. Dla terenów usług sportu i rekreacji w zieleni parkowej, jako uzupełnienie i wzbogacenie
wyposażenia dopuszcza się lokalizowanie usług gastronomicznych.
4.2. Zaleca się wyznaczanie, co najmniej 4 miejsc postojowych na każde 10 miejsc w obiektach
świadczących usługi sportu i rekreacji.
ZABUDOWA USŁUGOWA
1. Symbol na rysunku studium - U
2.1. Zabudowa usługowa wolnostojąca,


m,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny zabudowy usługowej wolnostojącej nie
powinny być mniejsze niż 200 m2.
122

2011


zaleca się wprowadzanie zieleni urządzonej i towarzyszącej zabudowie
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 3 miejsc postojowych na każde 100 m2 powierzchni
użytkowej dla każdej działki przeznaczonej pod zabudowę usługową.
4.2. Dla lokalizacji obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży przekraczającej 2000 m2 ustala
się obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
ZABUDOWA USŁUGOWA Z DOPUSZCZENIEM
ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ
WIELORODZINNEJ
1. Symbol na rysunku studium – U/MW
2.1. Zabudowa usługowa związana bezpośrednio z usługami sportu, rekreacji i turystyki oraz
usługami o charakterze publicznym, w tym hoteli, gastronomii, muzealnictwa itp.
z możliwością realizacji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej

wysokość maksymalna dla budynków zabudowy mieszkaniowej i usługowej – 50,0 m,

wysokość maksymalna dla akcentu architektonicznego budynków – 70,0 m,

tereny usług sportu i rekreacji należy otaczać pasami zieleni izolacyjnej,

kształtowanie zabudowy w nawiązaniu do otaczającego krajobrazu,

4. Zastrzeżenia
świadczących usługi oraz co najmniej 1 miejsca na 1 dom w zabudowie mieszkaniowej.
123
2011
ZABUDOWA USŁUG HANDLU Z DOPUSZCZENIEM ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ
WIELORODZINNEJ
1. Symbol na rysunku studium – UH/MW
2.1. Zabudowa usług handlu w tym lokalizacji obiektów handlu wielkopowierzchniowego z
możliwością realizacji zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,


kształtowanie zabudowy w nawiązaniu do zabudowy śródmiejskiej,
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 3 miejsc postojowych przypadających na 100 m2
powierzchni użytkowej. Liczba miejsc postojowych na działce musi zapewnić całkowitą
obsługę parkingową prowadzonej działalności.
ZABUDOWA MIESZKANIOWA JEDNORODZINNA Z DOPUSZCZENIEM USŁUG
1. Symbol na rysunku studium – MN/U
2.1. Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna z możliwością realizacji zabudowy usługowej itp.,




powierzchnie
działek
wyznaczanych
pod
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej z dopuszczeniem usług nie powinny być mniejsze niż 800 m2.
Wyznaczanie działek o powierzchni mniejszej niż 800 m2 musi być uzasadnione
istniejącą strukturą własnościową oraz innymi uwarunkowaniami urbanistycznymi.
124

2011
na działkach, na których istniejący wskaźnik powierzchni zabudowanej jest równy lub

urbanistycznego,

projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
tradycyjnych materiałów, w sposób spójny z architekturą obiektów podstawowych,

projektowane pomieszczenia przeznaczane na usługi należy lokalizować głównie
w parterach budynków od strony ulic i dróg publicznych. Szczególną uwagę należy
zwracać na kompozycję zagospodarowania działki w kontekście przestrzeni publicznej.
4. Zastrzeżenia
świadczących usługi oraz co najmniej 1 miejsca na 1 dom w zabudowie mieszkaniowej.
4.2. Zabudowa usługowa nie może być dominującą funkcją w budynku. Nie należy dopuszczać
przeznaczania całych budynków na usługi.
ZABUDOWA USŁUG SPORTU I REKREACJI
5. Symbol na rysunku studium - US
6.1. Zabudowa związana bezpośrednio z usługami sportu i rekreacji,


liczba kondygnacji nadziemnych – 2;
m,

tereny usług sportu i rekreacji należy otaczać pasami zieleni izolacyjnej.


125
2011
8. Zastrzeżenia
8.1. Dla terenów usług sportu i rekreacji, jako uzupełnienie i wzbogacenie wyposażenia dopuszcza
się lokalizowanie usług gastronomicznych.
świadczących usługi sportu i rekreacji.
USŁUGI SPORTU I REKREACJI I ZABUDOWY REKREACJI INDYWIDUALNEJ
9. Symbol na rysunku studium – US/ML
10.1.
Zabudowa związana bezpośrednio z usługami sportu i rekreacji oraz zabudowa
letniskowa,
11.1.
maksymalny udział powierzchni zabudowanej – 30%;
11.2.
minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej – 60%;
11.3.
dopuszczalne maksymalne gabaryty nowej zabudowy:


11.4.
m,
pozostałe wytyczne dla projektowania zabudowy i zagospodarowania terenu:

tereny usług sportu i rekreacji należy otaczać pasami zieleni izolacyjnej.



zabudowa rekreacji indywidualnej powinna obejmować wyłącznie obiekty rekreacyjne
służące
wypoczynkowi
indywidualnemu
użytkownika,
nie
mające
charakteru
komercyjnego,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny zabudowy letniskowej nie powinny być
mniejsze niż 1000 m2. Dla zabudowy rekreacji indywidualnej zaleca się wydzielanie
działek o powierzchni minimum 1500 m2.


projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
126
2011
12. Zastrzeżenia
12.1.
Zaleca się wyznaczanie, co najmniej 1 miejsca postojowego dla każdej działki
przeznaczonej pod rekreację indywidualną,
12.2.
Dla terenów usług sportu i rekreacji, jako uzupełnienie i wzbogacenie wyposażenia
dopuszcza się lokalizowanie usług gastronomicznych.
12.3.
Zaleca się wyznaczanie, co najmniej 4 miejsc postojowych na każde 10 miejsc w
obiektach świadczących usługi sportu i rekreacji.
OGRODY DZIAŁKOWE
1. Symbol na rysunku studium - ZD
2.1. Zabudowa nietrwale związana z gruntem,


m,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny ogródków działkowych nie powinny
być większe niż 400 m2.

projektowana zabudowa nie powinna mieć charakteru zabudowy całorocznej.
4. Zastrzeżenia
4.1. Dla terenów ogródków działkowych, jako uzupełnienie i wzbogacenie wyposażenia dopuszcza
się lokalizowanie pojedynczych usług podstawowych, których uciążliwość nie może
ograniczać jakości i sposobu korzystania z ogródków działkowych.
4.2. Zaleca się zakazanie lokalizacji ośrodków produkcji rolnej
ZABUDOWA PRODUKCYJNA, SKŁADY I MAGAZYNY
1. Symbol na rysunku studium - P
2.1. Obiekty przemysłowe, hale produkcyjne i magazynowe, budynki i budowle technologiczne


m,
127
2011

należy dążyć do porządkowania, modernizacji oraz poprawy walorów przestrzennych
istniejącej zabudowy przemysłowej

projektowane zakłady produkcyjne, bazy i składy należy otaczać pasami zieleni
izolacyjnej

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny obiektów produkcyjnych, składów
i magazynów nie powinny być mniejsze niż 3000 m2.


wprowadzanie zamkniętego obiegu wody w przypadku zakładów wykorzystujących
wodochłonne technologie.

lokalizacja
nowych
obiektów
powinna
być
poprzedzona
analizą
procesu
technologicznego (rodzaj urządzeń grzewczych, pobór wody, odprowadzenie ścieków
i wód opadowych, utylizacja odpadów, minimalizacja hałasu, etc.),

dopuszcza się zwiększenie maksymalnej wysokości obiektów przemysłowych, o ile
wynika to ze stosowanych technologii (np. emitory dymu, dźwigi, suwnice itp.),
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 3 miejsc postojowych przypadających na 100 m2.
4.2. Ustala
się
obowiązek
stosowania
środków
technicznych,
technologicznych
lub
organizacyjnych zmniejszających poziom hałasy, co najmniej do poziomów dopuszczalnych
w przypadku możliwości wystąpienia przekroczenia akustycznych standardów jakości
środowiska na terenach wymagających ochrony akustycznej, które sąsiadują z terenami
przemysłu.
ZABUDOWA PRODUKCYJNA, SKŁADY I MAGAZYNY Z DOPUSZCZENIEM USŁUG
1. Symbol na rysunku studium – P/U
2.1. Obiekty przemysłowe, hale produkcyjne i magazynowe, budynki i budowle technologiczne,
2.2. Zabudowa
usługowa
wolnostojąca
oraz
pomieszczenia
usługowe
przemysłowych,
128
w
obiektach
2011


m,

istniejącej zabudowy przemysłowej,

projektowane zakłady produkcyjne, bazy i składy należy otaczać pasami zieleni
izolacyjnej,

powierzchnie działek wyznaczanych pod tereny obiektów produkcyjnych, składów
i magazynów nie powinny być mniejsze niż 3000 m2. Dla działek wyznaczanych pod
tereny usługowe powierzchnia działek nie może być mniejsza niż 1000 m2,



lokalizacja
nowych
obiektów
powinna
być
poprzedzona
analizą
procesu
i wód opadowych, utylizacja odpadów, minimalizacja hałasu, etc.),

dopuszcza się zwiększenie maksymalnej wysokości obiektów przemysłowych, o ile
wynika to ze stosowanych technologii (np. emitory dymu, dźwigi, suwnice itp.),
4. Zastrzeżenia
4.1. Zaleca się wyznaczanie co najmniej 3 miejsc postojowych przypadających na 100m kw.
4.2. Ustala
się
obowiązek
stosowania
środków
technicznych,
technologicznych
lub
organizacyjnych zmniejszających poziom hałasy, co najmniej do poziomów dopuszczalnych
w przypadku możliwości wystąpienia przekroczenia akustycznych standardów jakości
środowiska na terenach wymagających ochrony akustycznej, które sąsiadują z terenami
przemysłu.
ZABUDOWA URZĄDZEŃ ENERGETYKI CIEPLNEJ
1. Symbol na rysunku studium - C
2.1. Zabudowa związana z produkcją energii,
129
2011

m,

istniejącej zabudowy,

obiekty należy otaczać pasami zieleni izolacyjnej


lokalizacja
nowych
obiektów
powinna
być
poprzedzona
analizą
procesu
i wód opadowych, utylizacja odpadów, minimalizacja hałasu, etc.).
ZABUDOWA URZĄDZEŃ KANALIZACJI I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
4. Symbol na rysunku studium - K
5.1. Zabudowa związana z kanalizacją i oczyszczaniem ścieków,

m,

istniejącej zabudowy,

obiekty należy otaczać pasami zieleni izolacyjnej


lokalizacja
nowych
obiektów
powinna
być
poprzedzona
analizą
procesu
ZABUDOWA UNIESZKODLIWIANIA I ODZYSKU ODPADÓW
7. Symbol na rysunku studium - O
8.1. Zabudowa związana z gospodarowania odpadami,
130
2011

m,

istniejącej zabudowy oraz powierzchni składowania i segregacji odpadów,

obiekty należy otaczać pasami zieleni izolacyjnej,


lokalizacja
nowych
obiektów
powinna
być
poprzedzona
analizą
procesu
TERENY EKSPLOATACJI KRUSZYWA NATURALNEGO
1. Symbol na rysunku studium - PG
2.1. Wyłączne zabudowa związana z funkcjonowaniem zakładu górniczego


liczba kondygnacji nadziemnych – 1,
m,

projektowana zabudowa winna mieć charakter tymczasowy, funkcjonujący tylko do
czasu zakończenia eksploatacji i zrekultywowania terenu złoża.

wokół obszaru górniczego winny być wyznaczone pasy ochronne zapewniające ochronę
interesów osób trzecich oraz obiektów podlegających ochronie (np. granice działek
sąsiednich, drogi, liniowa infrastruktura techniczna etc.).

wskazane jest aby zagospodarowanie terenów poeksploatacyjnych przewidywało
kierunek rekultywacji nawiązujący do terenów sąsiednich
4. Zastrzeżenia
4.1. Udzielenie koncesji w zakresie poszukiwania, rozpoznawania i wydobywania kopalin
podstawowych wymaga uzgodnienia z właściwym wójtem, burmistrzem albo prezydentem
miasta. Uzgodnienie następuje na podstawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego, a w przypadku jego braku na podstawie studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy.
4.2. Dla terenu górniczego wyznaczonego po uzyskaniu koncesji sporządza się miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego w trybie określonym odrębnymi przepisami, jeżeli ustawa
131
2011
nie stanowi inaczej.
4.3. Jeżeli przewidywana szkodliwość wpływu na środowisko jest niewielka, Rada Gminy może
odstąpić od obowiązku sporządzenia planu miejscowego.
TERENY PARKÓW
1. Symbol na rysunku studium - ZP
2.1. Zakaz wszelkiej zabudowy;
3.1. maksymalny udział powierzchni zabudowanej – n/d;

wysokość – n/d


Należy dopuścić prowadzenie ciągów pieszo-rowerowych oraz budowę ścieżek
rowerowych.

Należy dopuścić sytuowanie obiektów małej architektury oraz reklam.

do lokalnych wzorców i przy zastosowaniu tradycyjnych materiałów.

Na granicy terenów parkowych, od strony otaczających przestrzeni publicznych, należy
wprowadzić pierzeję zieleni wysokiej w postaci zwartych masywów drzew i krzewów
lub żywopłotów
TERENY CMENTARZY
1. Symbol na rysunku studium - ZC
2.1. Zabudowa związana z funkcjonowaniem cmentarza


m,

należy dążyć do zachowania istniejącego drzewostanu cmentarzy z możliwością jego
uzupełniania

na obszarze kwater grzebalnych winno zakazać się realizacji obiektów kubaturowych
z wyłączeniem obiektów małej architektury
132
2011
4. Zastrzeżenia
4.1. Dla terenów cmentarzy należy wskazać strefę ograniczonego zainwestowania, w której –
zgodnie z przepisami prawa, niemożliwa będzie realizacja zabudowy z pomieszczeniami
przeznaczonymi na stały pobyt ludzi.
ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA
1. Symbol na rysunku studium – kolor
żółty o różnym natężeniu
2.1. Zakaz wszelkiej zabudowy poza rozbudową i uzupełnianiem istniejącej zabudowy
siedliskowej,
2.2. Dopuszcza się realizację nowej zabudowy siedliskowej na zasadach określonych w
przepisach szczególnych.


m,

należy utrzymać rolne użytkowanie terenu,

należy wprowadzić zakaz zalesień,

urbanistycznego,

projektowana
zabudowa
winna
nawiązywać
do
tradycyjnych
wzorców
tradycyjnych materiałów, w sposób spójny z architekturą obiektów podstawowych.
4. Zastrzeżenia
4.1. dopuszcza się realizację dróg dojazdowych do pól
STREFA DOPUSZCZALNYCH LOKALIZACJI ELEKTROWNI WIATROWYCH
1. Lokalizację elektrowni wiatrowych dopuszcza się na terenach łąk, nieużytków, pastwisk i gruntów
rolniczych, z wyłączeniem: rezerwatów przyrody, użytków ekologicznych, obszarów „Natura
2000”, lasów, wód powierzchniowych, obszarów zagrożonych powodzią, gruntów rolnych
pochodzenia organicznego i stref ochrony konserwatorskiej.
2. Lokalizację elektrowni wiatrowych dopuszcza się w odległości zapewniającej zachowanie
133
2011
akustycznych standardów jakości środowiska od terenów podlegających ochronie akustycznej.
Odległość ta nie może być mniejsza niż 500 m od najbliższej zabudowy przeznaczonej na stały
pobyt ludzi.
3. Szczegółową lokalizację poszczególnych siłowni wiatrowych należy przyjmować w taki sposób,
aby ich odległość od terenów podlegających ochronie akustycznej zapewniała dotrzymanie
obowiązujących norm i standardów zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zapewniającej
zachowanie akustycznych standardów jakości środowiska.
4. Obiekty budowlane przeznaczone na pobyt ludzi należy lokalizować poza zasięgiem uciążliwości
elektrowni wiatrowych (jak: hałas, drgania i wibracje), określonej w przepisach o ochronie i
kształtowaniu środowiska lub w jej zasięgu, pod warunkiem zastosowania przez inwestorów
środków technicznych wznoszonych obiektów zmniejszających uciążliwość do poziomu
określonego w przepisach oraz Polskich Normach – zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001 r. Prawo
ochrony środowiska
(tekst jednolity Dz. U. nr 25 poz. 150 z 2008 r. ze zmianami) oraz
rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U nr 75 poz. 690 z 2002 r. ze zmianami).
5. Całkowita wysokość elektrowni wiatrowej nie powinna być wyższa niż 180 m.
6. Dla zachowania bezpieczeństwa komunikacji lotniczej należy wprowadzić obowiązek
oznakowania przeszkodowego dziennego i nocnego.
7. Należy wprowadzić obowiązek określenia współrzędnych WGS-84 dla poszczególnych
elektrowni wiatrowych z dokładnością do 1s.
LĄDOWISKO
1. Wskazane lądowisko przeznaczone jest dla małych samolotów turystycznych i motolotni. Przy
obecnym nasileniu startów i lądowań (okresowo 2 – 3 motolotnie lub 1 samolot dziennie)
lądowisko nie wywiera uciążliwości akustycznej dla najbliższych terenów podlegających
ochronie.


m,
3. Obiekty budowlane przeznaczone na pobyt ludzi należy lokalizować poza zasięgiem uciążliwości
elektrowni wiatrowych (jak: hałas, drgania i wibracje), określonej w przepisach o ochronie
i kształtowaniu środowiska lub w jej zasięgu, pod warunkiem zastosowania przez inwestorów
środków technicznych wznoszonych obiektów zmniejszających uciążliwość do poziomu
określonego w przepisach oraz Polskich Normach – zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001 r. Prawo
ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. nr 25 poz. 150 z 2008 r. ze zmianami) oraz
134
2011
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U nr 75 poz. 690 z 2002 r. ze zmianami).
13.TERENY ZAMKNIĘTE
Teren zamknięty to obszar o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność
i bezpieczeństwo państwa, określony przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych
(według ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne z dnia 17 maja 1989 r., Dz. U. Nr 30, poz. 163 ze
zm.). W planowaniu przestrzennym problem zapewnienia wymagań obronnych winien być
postrzegany w dwóch zasadniczych obszarach:

artykułowania wymogów obronnych, które służyć będą odpowiedniemu przygotowaniu
infrastruktury państwa,

zapewnienia możliwości bezkolizyjnego funkcjonowania sił zbrojnych.
Na terenie gminy Oborniki, w części południowo – wschodniej znajduje się teren zamknięty
o powierzchni – część Poligonu Biedrusko. Ze względów strategicznych Sił Zbrojnych teren
pozostanie w dotychczasowym użytkowaniu. Ograniczenia w zagospodarowaniu i użytkowaniu
przestrzeni poligonu uzależniona jest od użytkownika oraz przepisów prawa, ograniczających dostęp
i sposób wykonania prawa własności na terenie poligonu.
14.OBSZARY WSKAZANE DO PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI I
REKULTYWACJI
W Studium wskazuje się obszar doliny Warty jak obszar wymagający uporządkowania
zabudowy, przekształceń infrastrukturalnych oraz rehabilitacji. Udostępnienie Warty dla rekreacji
i transportu wymaga opracowania i wdrożenia strategii zagospodarowania doliny zarówno w mieście
jak i poza nim.
Drugim wskazanym w Studium obszarem wymagającym działań rehabilitacyjnych jest
centrum miasta. Rewitalizacja zabudowy zlokalizowanej poza najatrakcyjniejszymi obszarami
centrum miasta podniesie zarówno jakość i poziom życia mieszkańców oraz doprowadzi do znacznego
wzrostu konkurencyjności miasta w gronie miast satelitarnych wokół Poznania. Działania
rehabilitacyjne i rewitalizacyjne, związane nie tylko z samą substancją mieszkaniową, ale też
z wyposażeniem funkcjonalnym, dostępnością do infrastruktury i wszystkich mediów podniesie
wartość społeczną i architektoniczną miasta.
15.OBSZARY,
DLA
KTÓRYCH
ZAMIAR
SPORZĄDZENIA
MIEJSCOWEGO
PLANU
ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO WYNIKA Z POLITYKI PRZESTRZENNEJ
MIASTA
135
2011
W Studium nie wskazuje się obszarów, dla których określa się obowiązek sporządzenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Polityka sukcesywnego opracowania planów
dla poszczególnych częsci miasta i gminy, w których obserwowana jest najwyższa dynamika
w zmianach w zagospodarowaniu przestrzennym przynosi dobre rezultaty.
Zaleca się opracowanie planów dla terenów wzdłuż projektowanej obwodnicy wschodniej
miasta w ciągu drogi ekspresowej S11, szczególnie w strefach bezkolizyjnych węzłów drogowych.
16.KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMU TRANSPORTOWEGO
Droga krajowa
Droga krajowa nr 11 zaliczona została do klasy ekspresowej (S). Planuje się obwodnicę
miasta Oborniki zgodnie ze Studium Techniczno – Ekonomicznym przystosowania drogi krajowej do
parametrów drogi ekspresowej. Na odcinku od drogi wojewódzkiej nr 187 przyjęto wariant
podstawowy przebiegu obwodnicy na wschód od Rożnowa. Dla istniejącego przebiegu drogi krajowej
na terenie miasta przyjmuje się parametry jak dla drogi klasy głównej ruchu przyśpieszonego (GP).
Minimalne odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni negatywnego oddziaływania związanego
z ruchem drogowym, podane są w Wytycznych Projektowania Dróg ( załącznik nr 2 do zarządzenia
Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 31 marca 1995 r.) oraz w Ustawie z dnia 21 marca
1985 r. o drogach publicznych.
Obsługa komunikacyjna terenów przyległych do drogi nr 11 możliwa jest wyłącznie poprzez
drogi lokalne i zbiorcze z włączeniem do drogi ekspresowej na projektowanych węzłach Oborniki
i Ocieszyn. Włączenie dla istniejącego przebiegu drogi krajowej możliwe jest poprzez układ dróg
lokalnych na istniejących skrzyżowaniach przy zachowaniu minimalnej odległości między
skrzyżowaniami. Wyklucza się możliwość tworzenia nowych bezpośrednich włączeń do drogi
krajowej. Infrastrukturę techniczną niezwiązaną z funkcjonowaniem drogi należy prowadzić poza
pasem drogi krajowej.
Minimalne odległości obiektów budowlanych nie przeznaczonych na pobyt ludzi od
zewnętrznej krawędzi jezdni drogi krajowej nr 11 oraz projektowanej drogi ekspresowej S11 wynoszą
odpowiednio 25 m (klasa GP) i 40 m (klasa S). Odległości te dla obiektów budowlanych
z pomieszczeniami na pobyt ludzi należy lokalizować poza zasięgiem negatywnego oddziaływania
dróg. Odległości te, zgodnie z „Raportami o oddziaływaniu na środowisko” dla odcinków dróg
krajowych o porównywalnym natężeniu ruchu wynoszą: min. 230 m dla drogi ekspresowej S11 i min.
170 m dla istniejącej drogi krajowej nr 11.
Do czasu ostatecznego ustalenia przebiegu drogi ekspresowej S11 w nowym przebiegu
możliwe jest rozpatrywanie innych wariantów. Ich ostateczny wybór, w przypadku kolizji
z ustaleniami Studium, oznaczać będzie konieczność przystąpienia do sporządzenia jego zmiany.
136
2011
Drogi wojewódzkie
Dla drogi wojewódzkiej nr 178 Oborniki – Czarnków planuje się nowy przebieg na odcinku
od ul. 11 Listopada do ulicy Czarnkowskiej po śladzie nieczynnej linii kolejowej oraz węzeł
dwupoziomowy na skrzyżowaniu z obecną drogą krajową nr 11. Dla drogi nr 187 Pniewy – Szamotuły
– Oborniki – Murowana Goślina nie planuje się zmiany przebiegu na obszarze gminy.
Dla dróg wojewódzkich nr 178i 187 należy uwzględnić następujące zasady modernizacji,
rozbudowy i zagospodarowania przestrzeniu wokół:
1. Utrzymuje się istniejące granice pasa drogowego oraz przyjmuje parametry techniczne
właściwe dla dróg klasy GP – droga 178 i klasy G - droga 187 zgodnie z wymogami
rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 02.03.1999 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.
U. nr 43 poz. 430 z 1999 r.). Regulacja granic pasa drogowego będzie następowała zgodnie
z potrzebami rozbudowy dróg.
2. Dostępność terenu do drogi wojewódzkiej należy zapewnić wewnętrznymi układami
komunikacyjnymi
połączonymi
z
tymi
drogami
poprzez drogi
niższej
kategorii,
a w przypadku ich braku bezpośrednio z drogi wojewódzkiej poprzez istniejące lub
projektowane włączenia. Bezpośrednie połączenie z drogą wojewódzką winno uwzględniać
bezpieczeństwo ruchu drogowego na tej drodze (np. budowa pasów wyłączenia i włączenia,
lewoskrętów, budowa dróg wewnętrznych itd.).
3. Wyklucza się możliwość realizacji miejsc postojowych w pasach drogowych dróg
wojewódzkich.
4. Zakazuje się realizacji bezpośrednich włączeń do dróg wojewódzkich z nowo wydzielanych
działek.
5. Infrastrukturę techniczną niezwiązaną z funkcjonowaniem drogi należy prowadzić poza pasem
dróg wojewódzkich. Dopuszcza się lokalizację infrastruktury technicznej, w istniejącym pasie
drogowym jedynie na odcinkach o przekroju ulicznym, lecz poza jezdniami. W obrębie jezdni
można projektować lokalizację infrastruktury technicznej celem przejścia poprzecznego,
a w pasie drogowym celem przyłączenia do istniejących urządzeń technicznych.
6. Dla nowego odcinka drogi wojewódzkiej nr 178 Oborniki – Czarnków po śladzie
nieistniejącej linii kolejowej zaleca się opracowanie analizy urbanistycznej, określającej
zakres zmian w zagospodarowaniu przestrzennym wzdłuż jej nowego przebiegu. Jako
priorytet powinno się przyjąć zachowanie parametrów drogi klasy GP wraz ze wszystkimi
ograniczeniami z tego wynikającymi.
137
2011
Drogi powiatowe
1. Pozostawia się bez zmian sieć istniejących dróg powiatowych na terenie gminy oraz ulic
w ciągach dróg powiatowych na terenie miasta.
2. Planuje się nową drogę powiatową po śladzie nieczynnej linii kolejowej Oborniki – Wronki,
na odcinku od ul. Czarnkowskiej w Obornikach do włączenia w istniejącą drogę powiatową
nr 1847P w rejonie wsi Bąblin. Dla tej drogi zakłada się realizację w klasę drogi głównej (G).
3. Parametry techniczne dla dróg powiatowych należy przyjmować zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43,
poz. 430) jak dla dróg klasy głównej (G), zbiorczej (Z) lub wyjątkowo klasy lokalnej (L).
4. Obsługę komunikacyjną terenów w pobliżu dróg powiatowych należy zapewnić poprzez sieć
dróg gminnych lub wewnętrznych. Włączenie do nowych dróg powiatowych należy
projektować pod kątem prostym. Wprowadza się zakaz bezpośredniego zjazdu z działek
narożnych na drogę powiatową.
5. W obrębie skrzyżowań drogi powiatowej z drogami gminnymi i wewnętrznymi należy
zapewnić wolne od przeszkód pola widoczności.
6. Teren po nieczynnej linii kolejowej od ulicy Czarnkowskiej w kierunku Bąblina wskazuje się
dla przebiegu drogi powiatowej, która będzie alternatywną trasą dla istniejącej drogi
powiatowej nr 1847P przebiegającej przez wieś Słonawy.
Drogi gminne
1. Obecna sieć dróg gminnych wymaga weryfikacji, pod kątem powiązań funkcjonalnych.
Najważniejsze są drogi gminne zapewniające połączenia między wsiami oraz powiązania
z drogami wyższej kategorii – powiatowymi, wojewódzkimi i krajową.
2. Parametry techniczne dla dróg gminnych należy przyjmować zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 02.03.1999 r. w spawie warunków
technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43
poz. 430 z 1999 r. jak dla dróg klasy lokalnej (L), dojazdowej (D) lub wyjątkowo klasy
zbiorczej (Z), w zależności od potrzeb lokalnych.
3. Obiekty budowlane przy drogach gminnych powinny być usytuowane w odległości od
zewnętrznej krawędzi jezdni, co najmniej 6,0 m na terenie zabudowanym miast i wsi i 15 poza
terenem zabudowy.
Linia kolejowa nr 354 Poznań – Oborniki – Piła przewidywana jest do modernizacji oraz
zmiany klasyfikacji funkcjonalnej na linię o znaczeniu państwowym. W związku z tym w planowaniu
przestrzennym należy przewidywać przyszłe negatywne skutki linii kolejowej na zagospodarowanie
138
2011
przestrzenne. Obiekty budowlane przeznaczone na pobyt ludzi należy lokalizować poza zasięgiem
uciążliwości linii kolejowej (jak: hałas, drgania i wibracje, zanieczyszczenie powietrza), określonej w
przepisach o ochronie i kształtowaniu środowiska lub w jej zasięgu, pod warunkiem zastosowania
przez inwestorów środków technicznych wznoszonych obiektów zmniejszających uciążliwość do
poziomu określonego w przepisach oraz Polskich Normach – zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001 r.
Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. nr 25 poz. 150 z 2008 r. ze zmianami) oraz
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U nr 75 poz. 690 z 2002 r. ze zmianami). Ustala się
obowiązek stosowania środków technicznych, technologicznych lub organizacyjnych zmniejszających
poziom hałasy, co najmniej do poziomów dopuszczalnych w przypadku możliwości wystąpienia
przekroczenia akustycznych standardów jakości środowiska na terenach wymagających ochrony
akustycznej.
17.KIERUNKI
ROZWOJU
TECHNICZNEJ
SYSTEMÓW
INFRASTRUKTURY
Zaopatrzenie w wodę odbywać się będzie z istniejących wodociągów. Wymagają one
rozbudowy dla doprowadzenia wody do obecnie niezwodociągowanych wsi. Uzupełnienia oraz
przebudowy wymagają również sieci we wsiach zwodociągowanych.
Rozwój gminy i wzrost zapotrzebowania na wodę dyktować będą warunki przyszłej
rozbudowy wodociągów. Zakłada się dalszą eksploatację istniejących wodociągów zakładowych dla
zaopatrzenia ludności w wodę we wsiach, w których pełnią tę rolę. W przypadku wyeksploatowania
wodociągów i braku sprawności gwarantującej dostawy wody mieszkańcom, postuluje się podłączenie
tych wsi do wodociągów komunalnych. Należy przeanalizować możliwość docelowej współpracy
wodociągów dla zapewnienia ciągłości dostawy wody. Zasoby ujęć wodociągów komunalnych są
wystarczające, nawet z dużą rezerwą, dla potrzeb ewentualnych 50 tys. mieszkańców gminy.
Zakłada się dalszy rozwój sieci kanalizacyjnej na terenie miasta i gminy. Postuluje się
sukcesywne podłączanie do gminnego systemu kanalizacyjnego nowych terenów przyległych
bezpośrednio do miasta i proponowanych do zwartego zainwestowania. Grupowe oczyszczalnie
ścieków, ze względu na położenie wsi i proponowaną zwartą zabudowę, postuluje się w:
-
Nieczajnie - dla obsługi Nieczajny, Górki, Lulina, Kowalewka,
-
Bąblinie - dla Bąblina, Nowołoskońca i Bąblińca,
-
Popówku - dla Popówka, Wychowańca i ewentualnie Popowa.
Na pograniczu Urbania i Chrustowa proponuje się wspólną oczyszczalnię dla obu wsi. Do
systemu tego może być włączone Sławienko przy zintensyfikowaniu zabudowy. Również na
139
2011
pograniczu Kiszewka i Stobnicy przewiduje się wspólną oczyszczalnię dla obu wsi. W Maniewie,
Świerkówkach dla proponowanej zabudowy zbliżającej te wsie postuluje się wspólny system
kanalizacyjny. O wyborze lokalizacji wspólnej oczyszczalni można zadecydować na etapie
rozwiązywania
układu,
na
który
wpłyną
warunki
gospodarczo-ekonomiczne
i
sposób
zagospodarowywania terenów rozwojowych.
Odprowadzenie ścieków z terenów rekreacyjnych odbywać się będzie do urządzeń
indywidualnych lub oczyszczalni - wiejskich w zależności od intensywności zagospodarowania tych
terenów; w Przeciwnicy, Niemieczkowie i Podlesiu może to wręcz zadecydować o budowie
oczyszczalni. Wsie Stare Osowo i Nowe Osowo kwalifikują się do stosowania rozwiązań
indywidualnych. Również ścieki z zabudowy rozproszonej innych wsi odprowadzane będą do
urządzeń indywidualnych (zbiorniki bezodpływowe, rozsączkowanie, ciek wodny), zgodnie
z przepisami prawnymi z zakresu ochrony środowiska. Przyjęcie tego modelu odprowadzania ścieków
oznacza zobowiązanie się mieszkańców do systematycznego opróżniania i wywożenia zawartości
zbiorników bezodpływowych przez koncesjonowanego przewoźnika do miejsc wskazanych przez
służby gminne.
Wybór rozwiązania winien nastąpić po szczegółowym rozpoznaniu warunków gruntowowodnych. We wszystkich pozostałych wsiach, nie kwalifikowanych do rozwiązań grupowych
przewiduje się realizację własnych oczyszczalni, które obejmą zwartą zabudowę danej wsi.
W zakresie rozwoju gazyfikacji przewiduje się rozbudowę sieci gazowej średniego i niskiego
ciśnienia zgodnie z opracowanymi programami gazyfikacji. Planowana jest budowa drugiej nitki
gazociągu tranzytowego „Jamał” po południowej stronie istniejącego gazociągu, w związku z tym
należy uwzględnić poszerzenie strefy kontrolowanej w kierunku południowym do szerokość około
115,0 m. Strefy kontrolowane dla pozostałej sieci należy uzgadniać z dysponentami sieci.
W rozwoju sieci elektroenergetycznej o znaczeniu krajowym na terenie gminy Oborniki
przewiduje się
realizację linii elektroenergetycznej 400 kV relacji Plewiska – Piła Krzewina –
Bydgoszcz Zachód. Przewiduje się realizację tej linii równolegle do istniejącej linii 220 Poznań - Piła
Krzewina po jej zachodniej stronie.
Ponadto dopuszcza się przebudowę istniejącej linii elektroenergetycznej 220kV relacji Poznań
Plewiska – Piła Krzewina, na linię wielotorową, wielonapięciową.
W zakresie napięć 110 kV przewiduje się budowę nowej stacji transformatorowej
110kV/15kV Oborniki - Zachód zlokalizowanej w zachodniej części miasta oraz linii zasilającej tę
stację z istniejącej linii 110 kV Czerwonak - Oborniki - Rogoźno.
Przewiduje się rozbudowę linii średniego napięcia i stacji transformatorowych SN 15/0,4 kV
w zależności od potrzeb określonych planami miejscowymi.
140
2011
W celu ochrony przed polami elektromagnetycznymi przyjmuje się następujące strefy
ograniczonego zainwestowania:
-
dla linii 400 kV – 45 m w obie strony od osi linii,
-
dla linii 220 kV – 26 m w obie strony od osi linii,
-
dla linii 100 kV – 15 m w obie strony od osi linii.
17.5. Energetyka cieplna
Zaopatrzenie w ciepło odbywać się będzie na obecnych zasadach. Dla celów grzewczych
i technologicznych należy stosować paliwa charakteryzujące się najniższymi wskaźnikami
emisyjnymi, tj. paliw płynnych gazowych i stałych (np. biomasa i drewno) oraz wykorzystywać
odnawialne źródła energii.
Zgodnie z brzmieniem art. 46 ust. 1 ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci
telekomunikacyjnych miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie może ustanawiać
zakazów, a przyjmowane w nim rozwiązania nie mogą uniemożliwiać lokalizacji inwestycji celu
publicznego z zakresu łączności publicznej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z póź. zm.), jeżeli taka
inwestycja zgodna jest z przepisami. Zgodnie z art. 2 pkt. 8 Prawa telekomunikacyjnego (Dz. U. Nr
171, poz. 1800 z póź. zm.) infrastruktura techniczna oznacza urządzenia telekomunikacyjne, oprócz
telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, linie, kanalizacje kablowe, słupy, wieże, maszty, kable,
przewody oraz osprzęt, wykorzystywane w telekomunikacji, w tym wolnostojące konstrukcje
wsporcze anten i urządzeń radiowych (wolnostojące maszty antenowe i wolnostojące wieże
antenowe).
Niezbędne anteny i inne urządzenia telekomunikacyjne należy sytuować na terenach
zurbanizowanych przede wszystkim na obiektach budowlanych pełniących nie tylko funkcje łączności
(takich jak np. wysokie budynki, wieże widokowe czy inne wysokie budowle: silosy, kominy czy inne
konstrukcje przemysłowe).
W zakresie telekomunikacji przewiduje się dalsza rozbudowę sieci telekomunikacyjnych
zarówno w formie tradycyjnej jak i wykorzystując nowe technologie. Postuluje się rozbudowę
i modernizacje infrastruktury światłowodowej i objęcie całej gminy zintegrowanym systemem
telekomunikacyjnym połączonym z systemami sieci wojewódzkiej i krajowej z zachowaniem
w lokalizacji wymogów ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych.
Ustala się rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych przewodowych
i bezprzewodowych
stosownie
do
wzrostu
zapotrzebowania
na
usługi
telekomunikacyjne
i teleinformatyczne w gminie i regionie. W zakresie telekomunikacji zakłada się pełną dostępność do
141
2011
łączy telekomunikacyjnych oraz rozwój sieci teleinformatycznych. Dopuszcza się lokalizacje urządzeń
z zakresu łączności publicznej, w tym w szczególności stacje bazowe telefonii komórkowej.
Ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzennym wskazane w Studium dla przeznaczeń
terenów (rozdział 9. Kierunki zmian w przeznaczeniu terenów) nie dotyczą urządzeń, o których mowa
w ustawie o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych.
W odniesieniu do urządzeń, takich jak anteny, które ze względu na wymagania techniczne,
muszą być umieszczone powyżej występującej na danym obszarze zabudowy lub usytuowane na
terenach otwartych należy:
1) nowe maszty, wieże lub inne nowe nośniki anten przewidywać nie tylko na potrzeby
telekomunikacji;
2) dla nośników anten należy wybierać lokalizacje:
a) właściwe dla dominant przestrzennych ze względów krajobrazowych w odpowiedniej formie
architektonicznej,
b) na obszarach, na których przypadkowa lokalizacja dominant nie będzie w istotny sposób
obniżała wartości krajobrazu (np.: w strefach przemysłowych czy infrastrukturalnych).
Uszczegółowienie i ograniczenia lokalizacji urządzeń telekomunikacyjnych odbywać się
będzie w trakcie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Gospodarka odpadami w gminie wynika z nadrzędnych założeń i ustaleń zawartych
w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, Planie Gospodarki Odpadami w Województwie
Wielkopolskim oraz z Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Obornickiego. Celem gminnego
planu gospodarki odpadami jest przedstawienie wytycznych do reorganizacji systemu gospodarki
odpadami na terenie miasta i gminy. Zawarte w nim rozwiązania organizacyjne oraz logistyczno –
techniczne przyczynią się do właściwego, zgodnego z wymogami ochrony środowiska,
zagospodarowania powstających odpadów. W gminnym Planie Gospodarki Odpadami dla miasta
i gminy Oborniki, zaproponowano jego kontynuację oraz rozbudowę. Podstawą planowanych zmian
jest rozszerzenie na terenie miasta i gminy systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz właściwego ich
odzysku i unieszkodliwienia.
Szczegółowe zapisy dotyczące realizacji wyznaczonych celów strategicznych wskazują
rozwiązania i działania zarówno w przypadku samodzielnego prowadzenia całości gospodarki
odpadami przez gminę ale również w przypadku wstąpienia do związku komunalnego. Plan zawiera
również krótkoterminowy plan działania oraz długoterminowy program strategiczny w zakresie
gospodarki odpadami. Są to zbiory konkretnych zadań i zaleceń do realizacji wyznaczonych celów
i zamierzeń dotyczących gospodarki odpadami na poziomie gminy wraz z harmonogramem realizacji.
142
2011
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Oborniki wyznacza następujące cele
strategiczne i przedsięwzięcia do realizacji na obszarze gminy:
–
prowadzenie gospodarki odpadami w oparciu o model międzygminny (związkowy) –
realizacja poszczególnych działań w ramach zawiązanego porozumienia w sprawie wspólnego
korzystania z instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
–
gromadzenie odpadów - kontynuacja i rozszerzenie systemu selektywnego gromadzenia
odpadów polegające na wydzieleniu następujących strumieni odpadów: odpady zmieszane,
odpady
opakowaniowe,
bioodpady,
odpady
wielkogabarytowe,
odpady
z
sektora
budowlanego, wraki samochodowe, odpady niebezpieczne. Selektywnie gromadzone odpady
w miarę istniejących możliwości powinny być kierowane do dalszego wykorzystania: mogą
one być przekazywane bezpośrednio ich odbiorcom (odpady opakowaniowe) lub do zakładów
zajmujących się ich przeróbką (bioodpady, odpady niebezpieczne, wraki samochodowe),
–
zbiórkę odpadów, którą zajmować się będą koncesjonowani przewoźnika do miejsc
wskazanych przez służby gminne. Docelowo, w dłuższej perspektywie czasowej, w przypadku
powstania Związku Komunalnego, należy rozważać możliwość przekazania jemu tego
zakresu obowiązku,
–
odzysk i unieszkodliwianie odpadów – zgodnie z założeniami władz gminy przewidywana jest
rozbudowa składowiska w Uścikowcu mająca doprowadzić do powstania międzygminnego
zakładu zagospodarowania odpadów, w skład którego wchodziłaby sortownia, kompostownia,
obiekt termicznego unieszkodliwiania odpadów oraz składowisko. Jako alternatywę należy
rozpatrywać realizację gospodarki odpadami w ramach umów z gminami sąsiednimi (Poznań),
–
podnoszenie świadomości ekologicznej – edukacja ekologiczna – działania informacyjne
i edukacyjne wśród mieszkańców gminy oraz edukacja dla osób związanych z gospodarka
odpadami i planowaniem przestrzennym,
–
zagospodarowanie mas ziemnych powstałych podczas prac budowlanych należy
prowadzić w granicach działki budowlanej z dopuszczeniem usuwania ich nadmiaru, zgodnie
z przepisami odrębnymi.
143

OBORNIKI

Transkrypt

Podobne dokumenty