Scenariusz 1

SCENARIUSZ 1
Scenariusz 1
Propozycja lekcji, w której treści gramatyczne połączone są ściśle z prezentacją materiału kulturowego. Uczniowie formułują zasady gramatyczne, samodzielnie lub z pomocą nauczyciela, wykorzystując tłumaczenie i analizę słów, zwrotów, zdań, tekstu.
Temat:
Modus operandi – gerundium w zdaniu łacińskim
Poziom:
poziom IV.0 ( przedmiot uzupełniający) i poziom IV.1 (rozszerzony/wg nowej podstawy programowej).
Cele językowe:
Uczeń:
yy tworzy formy gerundium i wskazuje je w zdaniu,
yy objaśnia ich znaczenie, funkcje składniowe i zasady tworzenia,
yy znajduje odpowiedniki gerundium w języku polskim,
yy ćwiczy umiejętności translacyjne.
Cele kulturowe:
Uczeń:
yy poznaje zarys historii medycyny greckiej ( wymienia ośrodki i najwybitniejszych lekarzy),
yy tworzy notatkę w języku polskim o metodach leczenia w starożytności.
Metody i techniki pracy:
yy ćwiczenia
w grupach,
yy praca z tekstem,
yy pokaz multimedialny,
yy praca z mapą.
Formy oceniania:
yy ocenianie
umiejętności tworzenia gerundium,
yy sprawdzenie umiejętności translacyjnych – znajdowanie właściwych polskich odpowiedników dla łacińskich
form gerundium w zdaniu,
yy ocenianie pracy grup, jakość wykonanych zadań,
yy ocena pośrednia na podstawie wyników pracy domowej.
1/3
SCENARIUSZ 1
Przebieg lekcji:
Przygotowanie do zajęć (5 min):
1.
Sprawdzenie pracy domowej – każdy uczeń losuje 2 zdania z poleceniem:
Przetłumacz zdania, zwróć szczególną uwagę na wyróżnione wyrazy, np .:
yy Doctrina recte faciendi et bene dicendi magistra.
yy Facultas linquam Latinam discendi nobis data est.
Przedstawienie tematu lekcji, objaśnienia związane z terminem „gerundium” – rzeczownik odczasownikowy.
Prezentacja materiału lekcyjnego (20 min):
Warto podkreślić, że dla aktywności uczniów na lekcji, jak też dla ich samodzielności ważne jest, aby sami
dochodzili do formułowania reguł i zasad właściwych dla tworzenia i występowania zasad gramatycznych (tutaj:
tworzenie i występowanie gerundium w zdaniu). Stąd propozycja, aby najpierw rozpocząć etap pracy z tekstem,
a następnie przejść do formułowania wniosków.
Dzielimy klasę na grupy. Rozdajemy kartki ze zdaniami .Każda grupa tłumaczy zdania, zwracając uwagę na:
yy właściwy przekład form gerundium na język polski (jak w pracy domowej);
yy ustalenie, wg której deklinacji odmienia się gerundium;
yy określenie, w jakich formach występuje w tłumaczonych zdaniach;
yy wpisanie form gerundium do schematu odmiany rzeczownika;
2.
Przykłady zdań do wyboru:
yy Homo ad intellegendum et ad agendum natus est.
yy Audiendo et cogitando me do.
yy Docto viro vivere est cogitare.
yy Nihil agendo homines male agere discunt.
yy Gutta cavat lapidem non vi, sed saepe cadendo.*
yy Natando corpora firma facimus.
yy Scribere scribendo, dicendo dicere disces. *
yy Modus operandi.
yy Ut medicina valetudinis, sic vivendi ars est prudentia.
yy Natura est ad vivendum dux.
yy Hominis mens discendo alitur cogitandoque.
*Zdania z gwiazdką polecane dla uczniów, którzy czytają heksametr.
2/3
SCENARIUSZ 1
Po sprawdzeniu i podsumowaniu pracy grup zapisujemy wspólnie schemat odmiany, np.:
Przypadek
Gerundium
Polskie znaczenie
Nominativus
vivere
żyć/życie
Genetivus
operandi
działania
Dativus
audiendo
słuchaniu
Accusativus
ad intellegendum
do myślenia / aby myśleć
Ablativus
natando
pływaniem/pływając
Ostatni etap pracy w grupach to sformułowanie zasady dotyczącej tworzenia i występowania gerundium
w zdaniu. Na zakończenie podsumowujemy pracę i zapisujemy zasady dotyczące gerundium.
Wykorzystanie materiału lekcyjnego – wprowadzenie treści kulturowych,
przygotowanie do pracy domowej (10 min):
yy przetłumacz zaznaczone w tekście fragmenty:
3.
Hippocrates novam medicinam instituit
Ars sanandi diu in sacerdotibus erat et a patre filio tradebatur. Quae scientia occulta et sacra putabatur.
Eam revocavit in lucem Hippocrates, qui in insula Coo vitam agebat. Is ea, quae advenae sanati in dei templo
scripserant quaeque ad curandum poterant valere, exscripsit. Libri Hippocratis, qui primus curandi
praecepta instituit, herbarum mentione pleni sunt.
yy przygotowanie do tłumaczenia tekstu: prezentacja o medycynie greckiej (film lub prezentacja)
yy na podstawie prezentacji uczniowie odpowiadają na pytania:
-- Kiedy w Grecji powstaje i rozwija się medycyna ?
-- Jakie metody leczenia stosowano ?
-- Gdzie były najsłynniejsze sanktuaria Eskulapa i ośrodki medyczne ?
-- Na czym polegała metoda Hipocratesa?
Utrwalenie materiału lekcyjnego (10 min):
Ćwiczenia sprawdzające znajomość tworzenia, odmiany i tłumaczenia w zdaniu gerundium np.:
yy przetłumacz na łacinę: Styl życia, Sztuka kochania, Młodość (to) czas uczenia się,
yy od czasowników: noscere, ducere, venire, hebere utwórz gerundium w genetivie.
yy odwołując się do informacji gramatycznych oraz kulturowych zdobytych na lekcji przetłumacz i skomentuj
zdanie: Hippocrates artem recte curandi instituit.
4.
5.
Praca domowa: Napisz pytania do wywiadu z Hipokratesem. Wykorzystaj informacje zawarte w tekście
łacińskim i materiale prezentacji.
3/3