Budapeszt, 16 września 2016 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 9/2016 1

Budapeszt, 16 września 2016 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 9/2016
1. 9 września br. w miejscowości Komárom uroczyście otwarto fabrykę polskiej spółki ALUMETAL S.A.
W inauguracji zakładów przetwórstwa aluminium uczestniczył Ambasador RP na Węgrzech Roman
Kowalski, który w swym wystąpieniu podkreślił m.in. wagę i istotę polskiej inwestycji, określając ją
mianem historycznej i przełomowej, bo ten element – inwestycje, obok świetnie funkcjonującej i
dynamicznie rosnącej wymiany handlowej (8 mld EUR rocznie), jest kluczowym dla dalszego rozwoju
gospodarczego wymiaru relacji polsko-węgierskich. W uroczystości otwarcia fabryki, obok partnerów
spółki, wzięli udział również: szef Węgierskiej Agencji Promocji Inwestycji HIPA (odpowiednika
polskiego PAIiIZ), węgierscy parlamentarzyści, władze lokalne i samorządowe oraz kierownictwo
Grupy ALUMETAL. Wartość inwestycji, to ok. 30 mln EUR i jest to jedna z największych polskich
inwestycji w ostatnich latach na Węgrzech. ALUMETAL S.A. jest od 2014 roku notowana na
warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Powstała w 1953 roku jako odlewnia Zakładu Metali
Lekkich "Kęty". Z czasem wyspecjalizowała się w produkcji elementów aluminiowych i produktach
dla przemysłu motoryzacyjnego - pracowała dla Fabryki Samochodów Małolitrażowych w BielskuBiałej (Fiat 126p). Pod koniec lat 90. ALUMETAL wydzielono ze struktury Grupy Kęty i zaczął działać
jako samodzielna spółka. W 2003 roku przekształcił się w spółkę akcyjną. Kolejne lata to rozwój firmy
i inwestycje w nowe zakłady - do macierzystego w Kętach w 2005 roku dołączył drugi, w Gorzycach, a
w 2013 roku kolejny - w Nowej Soli. Grupa ALUMETAL jest także obecna na rynku czeskim. Zakłady w
Komárom, zarządzane przez spółkę zależną Alumetal Group Hungary Kft., będą - podobnie jak
pozostałe - zajmowały się wtórnym przerobem aluminium, przede wszystkim na potrzeby przemysłu
motoryzacyjnego. Nowa inwestycja polskiej firmy może przynieść polskiej spółce pozycję lidera na
rynku europejskim i daje 150 nowych miejsc pracy na rynku lokalnym, co właśnie w Komárom ma
szczególne znaczenie - kilka lat temu zamknięto tu fabrykę fińskiej Nokii, która była największym
pracodawcą w okolicy, co spowodowało skokowy wzrost bezrobocia. O wyborze Komárom
zdecydowało przede wszystkim położenie geograficzne - w niedalekiej odległości znajdują się duże
fabryki samochodów (Audi w Győr, Suzuki w Esztergom, Volkswagena w Bratysławie, a za dwa lata
ma ruszyć fabryka Jaguara w Nitrze). To pierwsza nowa fabryka w Komárom od blisko 20 lat.
2. Gospodarka węgierska w II kwartale br. rosła w tempie 2,6% r/r, a w pierwszym półroczu 2016 roku
1,7% - poinformował w pierwszym szacunku Centralny Urząd Statystyczny (KSH). Po wyeliminowaniu
czynników sezonowych i kalendarzowych dane pokazują w II kw. 1,7 % wzrost PKB r/r. (w I półroczu
1,2%). W stosunku do poprzedniego kwartału PKB wzrósł o 1,1%. Ze wstępnej informacji KSH wynika,
że do wzrostu w największym stopniu przyczyniły się usługi rynkowe oraz przemysł i rolnictwo, a
wzrost hamowały wyniki przemysłu budowlanego.
Wzrost PKB (analogiczny okres poprzedniego roku = 100)
I kw.
II kw.
III kw.
2013
99,6
101,5
102,5
2014
103,8
104,1
103,4
2015
103,5
102,7
102,4
2016
100,9
102,6
Dane surowe (nieoczyszczone) (r/r, %)
IV kw.
103,6
103,3
103,2
I-II kw.
100,6
104,0
103,1
101,7
I-III kw.
101,3
103,8
102,8
I-IV kw.
101,9
103,7
102,9
Wzrost PKB (analogiczny okres poprzedniego roku = 100)
I kw.
II kw.
III kw.
2013
100,2
101,5
102,3
2014
103,6
104,1
103,4
2015
103,5
102,7
102,4
2016
100,8
102,2
Dane oczyszczone z czynników kalendarzowych (r/r, %)
IV kw.
103,6
103,2
103,0
Wzrost PKB (analogiczny okres poprzedniego roku = 100)
I kw.
II kw.
III kw.
IV kw.
2013
100,5
101,5
102,3
103,6
2013
103,7
104,0
103,6
103,0
2014
103,7
102,6
102,4
102,8
2016
100,7
101,7
Dane oczyszczone z czynników kalendarzowych i sezonowych (r/r, %)
Wzrost PKB (poprzedni kwartał = 100)
I kw.
II kw.
2013
100,7
100,8
2014
100,8
101,1
2015
101,4
100,0
2016
99,3
101,1
Dane oczyszczone z czynników kalendarzowych i sezonowych (kw/kw, %)
I-II kw.
100,9
103,9
103,1
101,5
I-III kw.
101,4
103,7
102,8
I-IV kw.
102,0
103,6
102,9
I-II kw.
101,0
103,9
103,2
101,2
I-III kw.
101,5
103,8
102,9
I-IV kw.
102,0
103,6
102,9
III kw.
101,1
100,7
100,4
IV kw.
101,0
100,5
100,9
Według drugiego szacunku Centralnego Urzędu Statystycznego (KSH) dynamika gospodarki
węgierskiej w II kwartale br. wyniosła 2,6% r/r (bez zmian w stosunku do pierwszego szacunku). Do
wzrostu pozytywnie przyczyniły się przemysł i rolnictwo, a także sektor usług napędzany przez
konsumpcję wewnętrzną. Natomiast po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych
dane pokazują w II kwartale 1,8% wzrostu PKB r/r. (o 0,1% więcej niż według pierwszego szacunku),
a w stosunku do poprzedniego kwartału PKB wzrósł o 1,0%. W sumie w I półroczu wydajność
węgierskiej gospodarki wzrosła o 1,9%. Dokonano jednocześnie rewizji danych za I kwartał z uwagi
na dobre wyniki rolnictwa, korygując je o 0,2% w górę – dzięki temu dynamika gospodarki Węgier w I
kwartale wyniosła ostatecznie 1,1% (zamiast 0,9%).
Wzrost wartości dodanej brutto (analogiczny kwartał roku poprzedniego = 100,0):
2015
2016
II kw.
III kw.
IV kw.
I kw.
II kw.
Rolnictwo
84,1
83,8
88,3
107,2
113,4
Przemysł, w tym:
105,6
104,9
107,2
99,3
103,9
- przemysł przetwórczy
106,5
105,6
108,3
99,3
103,7
Budownictwo
106,3
99,7
100,3
72,5
76,4
Usługi, w tym:
102,6
103,5
103,0
103,0
103,3
- handel, gastronomia, noclegi
105,4
107,0
105,0
106,3
107,7
- transport, magazynowanie
102,2
102,6
101,5
103,2
102,8
- IT, telekomunikacja
102,8
104,7
102,0
103,8
104,6
- działalność finansowa, ubezpieczeniowa
99,4
99,8
101,0
99,8
98,4
- nieruchomości
101,1
101,6
101,6
101,4
101,2
- działalność zawodowa, naukowa, techniczna
105,0
105,2
106,4
105,4
106,2
- administracja, edukacja, opieka zdrowotna
100,8
100,8
101,5
100,9
100,9
- sztuka, rekreacja, usługi inne
101,8
109,3
106,7
102,8
102,4
PKB razem
102,7
102,4
103,2
101,1
102,6
Źródło: KSH
3. Rating w górę. Agencja Standard & Poor’s podniosła 16 bm. długoterminowy rating Węgier z
poziomu BB+ do BBB-, który w klasyfikacji S&P zalicza się do kategorii inwestycyjnej. Jednocześnie
przyznała dla nowego ratingu perspektywę stabilną.
4. Podstawowa stopa procentowa bez zmian. Rada Monetarna Węgierskiego Banku Narodowego
(MNB) nie zmieniła wysokości podstawowej stopy procentowej, pozostawiając ją na poziomie 0,9%.
5. W czerwcu 2016 roku produkcja przemysłowa odnotowała spadek r/r na poziomie 0,3% (po
wyeliminowaniu czynników kalendarzowych również o 0,3%). W stosunku do poprzedniego
miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wskaźnik produkcji był
niższy w czerwcu 2016 roku o 2,4% r/r. Wolumen eksportu produktów przemysłowych obniżył się w
czerwcu o 0,9% r/r, a sprzedaży krajowej produktów przemysłowych o 4,1% r/r. (KSH)
6. Ceny artykułów konsumpcyjnych w lipcu 2016 roku były niższe w stosunku do cen z lipca 2015 roku
o 0,3%. Ceny żywności były wyższe o 0,2%, przy czym olej spożywczy zdrożał o 7,1%, cukier o 25,1%,
żywność sezonowa: ziemniaki, świeże warzywa, owoce o 5,7%, staniały natomiast sery i mleko o
6,2%, mięso wieprzowe o 14,2%. Przeciętnie o 1,8% zdrożał alkohol i wyroby tytoniowe. W
porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw domowych były niższe o 0,1%,
zaś ceny paliw obniżyły się o 13%. Ceny odzieży zdrożały o 0,9%, ceny dóbr konsumpcyjnych
trwałego użytku o 0,2%, a usług o 1,3%. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny artykułów
konsumpcyjnych w czerwcu 2016 roku wzrosły o 0,2%. (KSH)
7. W okresie maj-lipiec 2016 roku bezrobocie na Węgrzech spadło do 5,0% r/r (i było o 1,8% niższe r/r).
W badanym okresie liczba bezrobotnych stanowiła 228 tysiące osób i była o 78 tys. osób niższa niż
rok wcześniej. W grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie spadło o 1,5% r/r i wyniosło 4,5%, w grupie
wiekowej 55-64 skurczyło się o 1,9% do 3,7%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) wyniosło 12,8% i
obniżyło się o 4,9% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku. Spośród ogółu
bezrobotnych 49,6% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres przebywania
bez zatrudnienia wynosił 18,8 miesięcy. (KSH)
8. W okresie maj-lipiec 2016 roku zatrudnionych (w wieku 15-74 lat) na Węgrzech było 4.372 tysiące
osób, co oznacza o 148 tysięcy osób więcej niż rok wcześniej (wzrost o 3,5%). W badanym okresie na
rynku pierwotnym zatrudnienie znalazło 127,6 tys. osób więcej r/r (w sumie pracuje na nim 9 018,3
tys.), w ramach programu prac publicznych przyjęto do pracy 13,4 tys. osób więcej r/r (w sumie
pracuje w nich 235,5 tys.), a o 7,1 tys. r/r osób wzrosła liczba Węgrów pracujących za granicą (w
sumie oficjalnie pracuje zagranicą 118,1 tys.). Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 15-64 lat wzrósł
do 66,9% (o 2,7% r/r). (KSH)
9. W okresie styczeń-czerwiec 2016 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym etacie,
bez uwzględnienia osób zatrudnionych w ramach prac publicznych, wzrosła na poziomie gospodarki
narodowej o 6,6% r/r i wyniosła 272.500 HUF, przy czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto
wzrosła o 5,3% (do 275.300 HUF), a w sferze budżetowej o 10,5% (do 268.000 HUF). Średnia płaca
netto w gospodarce narodowej (liczona bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 7,6% r/r i
wyniosła 171.600 HUF. (KSH)
10. W czerwcu 2016 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były niższe o 2,6% w stosunku do
czerwca 2015 roku. Ceny sprzedaży krajowej w czerwcu spadły o 4,0% r/r, a sprzedaży na eksport o
1,9% r/r. (KSH)
11. Węgierski przemysł budowlany odnotował w maju 2016 roku spadek o 26,6% w porównaniu z
majem 2015 roku, w porównaniu z poprzednim miesiącem po wyeliminowaniu czynników
sezonowych i kalendarzowych odnotowano wzrost o 0,8%. W maju produkcja budynków obniżyła się
o 4,4% r/r, a wykonanie robót budowlanych innego typu o 43,8% r/r. W stosunku do maja 2015 roku
w maju 2016 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o 15%, a skumulowana
liczba zamówień na koniec miesiąca była niższa o 10,5% r/r. (KSH)
12. W okresie styczeń-czerwiec 2016 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 46.436 mln EUR
(wzrost o 3,1% r/r), a importu 41.060 mln EUR (wzrost o 1,3% r/r), co oznacza, że - dodatnie dla
Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 5376 mln EUR (wzrost o 868 mln
EUR r/r). (KSH)
13. W czerwcu 2016 roku wolumen obrotów handlu detalicznego wzrósł o 5,7%, a po wyeliminowaniu
czynników kalendarzowych wzrósł również o 5,7% r/r. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym
również internetowego i wysyłkowego) w czerwcu 2016 roku wyniosła 808 mld HUF. (KSH)
14. W stosunku do czerwca 2015 roku ceny produktów rolnych wzrosły w czerwcu 2016 roku o 1,5%,
przy czym ceny upraw roślinnych wzrosły o 3,5% r/r, a zwierząt żywych i produktów pochodzenia
zwierzęcego spadły o 1,8%. (KSH)
15. Nadwyżka w handlu zagranicznym. Nadwyżka w czerwcu wyniosła 1,129 mld EUR. Eksperci upatrują
przyczyn we wzroście eksportu o 5% r/r i odczuwalnym przyspieszeniu w drugim kwartale br.
(korekty w przemyśle motoryzacyjnym po przestojach w produkcji z początku br.) oraz znajdującego
się od roku w stagnacji importu.
16. Słabe dane o inwestycjach w II kwartale. Wolumen inwestycji w gospodarce narodowej obniżył się o
20,3% r/r, a w porównaniu z poprzednim kwartałem, po wyeliminowaniu czynników sezonowych, był
niższy o 0,8%. Spadek spowodowany był – podobnie jak w I kwartale – zakończeniem inwestycji
rozwojowych finansowanych ze środków unijnych, co w głównej mierze odbiło się na inwestycjach
organów budżetowych. W pierwszej połowie roku wydajność inwestycyjna spadła o 17% r/r.
17. Rekordowo niski deficyt budżetowy w okresie styczeń-lipiec. W lipcu węgierski budżet odnotował
deficyt rzędu 62,7 mld HUF (rok wcześniej w tym samym miesiącu wyniósł 70,8 mld HUF). W
pierwszych siedmiu miesiącach łączny deficyt (464,8 mld HUF) osiągnął 61% założonego na cały rok
(761,6 mld HUF). Rok wcześniej deficyt pierwszych siedmiu miesięcy wyniósł 894 mld HUF – blisko
dwukrotność tegorocznego. Resort gospodarki tłumaczy sprzyjające dane z jednej strony inną
strukturą wydatków budżetu – np. niższe są wydatki na wypłaty programów unijnych oraz na
obsługę zadłużenia, z drugiej strony do budżetu wpłynęło znacznie więcej dochodów, co zdaniem
resortu jest wynikiem korzystnych procesów gospodarczych oraz działań podjętych celem wybielania
szarej strefy. Zdaniem ministra gospodarki Mihálya Vargi planowany na bieżący rok deficyt na
poziomie 2% PKB jest nadal do osiągnięcia.
18. Zadłużenie państwa w lipcu. Na koniec lipca zadłużenie Węgier wyniosło 25 135 mld HUF, nieco
mniej niż na koniec drugiego kwartału br. (dla przypomnienia: na koniec 2015 roku zadłużenie
sięgało 24 700 mld HUF, a w lipcu ubiegłego roku 24 998 mld HUF). Proporcja zadłużenia
walutowego w ramach całości długu w ubiegłym roku ukształtowała się na poziomie 27,1%, a na
koniec lipca br. obniżyła się do 25,9%.
19. Sierpniowa prognoza GKI. Skromne tempo wzrostu węgierskiej gospodarki z pierwszego kwartału w
drugim przyspieszyło prawdopodobnie do poziomu 1,5% (prognozę opublikowano przed podaniem
przez KSH danych za II kwartał br., gdzie wg oczyszczonych danych KSH wzrost PKB wyniósł 1,7%) prognozuje ośrodek badań nad gospodarką GKI. Zdaniem instytutu w całym roku dynamika wzrostu
oscylować będzie wokół 2%, choć – jak zauważają analitycy – ze względu na czynniki ryzyka wzrost
PKB może też być nieco wolniejszy. W II półroczu spodziewany jest wzrost dynamiki przemysłu,
wyhamować mają spadki w przemyśle budowlanym, a dobre zbiory w rolnictwie mogą przyczynić się
do ożywienia tego sektora. W całym br. nadal głównym motorem gospodarki będzie konsumpcja.
Prawdopodobny jest 8% spadek inwestycji w tym roku, a bilans handlu zagranicznego
prawdopodobnie pozostanie ujemny. W 2017 roku prognozowany jest wzrost na poziomie 2,5%, na
co złożyć się mają głównie dystrybucja środków unijnych oraz utrzymanie tempa konsumpcji.
Podobnie jak w poprzednim miesiącu również z czerwcu zaobserwować można spadek produkcji
przemysłowej w ujęciu m/m. W skali całego roku w pierwszym półroczu wzrost przemysłu osiągnął
poziom 2,3%. Mimo to, słabe wyniki za pierwsze półrocze nie zniechęciły producentów, a indeks
zaufania sektora osiągnął najwyższy od dwudziestu miesięcy poziom. Zdaniem ośrodka w drugim
półroczu wyniki sektora poprawią się i mogą osiągnąć 3,5%. Bardzo zły okres zanotował przemysł
budowlany. Załamanie się projektów finansowanych ze środków unijnych w pierwszych pięciu
miesiącach roku spowodowało spadek aż o 26,6%, a indeks zaufania do branży zbliżył się do
tegorocznego „dołka”. Zachęcająco natomiast wyglądają dane dot. budowy mieszkań w I półroczu –
w tym okresie przekazano o 11% więcej mieszkań w ujęciu r/r. Rekordowy wzrost zaobserwować
można w liczbie wydanych zezwoleń na budowę – aż o 137% - jest to ewidentnie wpływ
zastosowania rozwiązań w ramach tzw. programu CSOK. Ponieważ budowa mieszkań ma na
Węgrzech tylko ok. 6-7% udziału w rynku budowlanym ożywienie w tym sektorze prawdopodobnie
wystarczy jedynie na zmniejszenie strat, a w skali całego roku – według GKI – spodziewany jest 15%
spadek produkcji budowlanej. Na przyszły rok natomiast – ze względu na wykorzystanie unijnych
środków oraz dalszy wzrost w sektorze budowy mieszkań – w sektorze budowlanym analitycy
ośrodka prognozują wzrost. Według najnowszych danych obroty handlu detalicznego w pierwszym
półroczu wzrosły o 5,3%, artykuły codziennej konsumpcji o 2,9%, pozostałe artykuły o 8,4%, a paliwa
o 5,7%. Znacznie pogorszył się w lipcu tzw. indeks zaufania do sektora i osiągnął poziom najgorszy od
dwóch lat. Nadal bardzo dobre wyniki generuje sektor turystyczny - w pierwszych pięciu miesiącach
obroty miejsc noclegowych były wyższe o 9,7%, a w gastronomii o 13,2%. Ten wzrostowy trend zdaniem analityków - utrzymywać się ma także do końca obecnego i w przyszłym roku. Stopa
bezrobocia w okresie kwiecień-czerwiec zmniejszyła się o 1,8% w ujęciu r/r i osiągnęła poziom 5,1%.
W pierwszych pięciu miesiącach br. liczba zatrudnionych wzrosła o 3,6%, wliczając natomiast osoby
zatrudnione w ramach programów prac publicznych oraz osoby pracujące za granicą liczba ta
wzrosłaby o 3%. W dziedzinie infokomunikacji wzrost wyniósł 6%, a w zakresie działalności naukowotechnicznej 9,6%. Zamiar zatrudniania pracowników wzmocnił się głównie w przemyśle i sektorze
usług, a w przemyśle budowlanym pozostał bez zmian. W handlu, choć z bardzo wysokiego poziomu,
to jednak znacznie się obniżył i osiągnął poziom z lutego. Obawy społeczeństwa przed bezrobociem
nieco zmalały. Ceny artykułów konsumpcyjnych w lipcu były niższe o 0,3% r/r i o 0,2% niższe niż w
poprzednim miesiącu. W pierwszych siedmiu miesiącach inflacja wyniosła 0,1%; najszybciej drożały
używki oraz dobra konsumpcyjne trwałego użytku - o 2,4%, usługi o 1,4%, natomiast ceny paliw były
niższe o 4%. Zdaniem analityków ośrodka we wrześniu tempo wzrostu cen może znacznie
przyspieszyć, na co złożyć się mają przede wszystkim większe wpływy z akcyzy. W br. GKI przewiduje
inflację na poziomie 0,5%, w przyszłym roku 2%, ale nie wyklucza też niższego tempa wzrostu cen.
Płace brutto w pierwszych pięciu miesiącach br. wzrosły o 6% (bez osób zatrudnionych w ramach
programów pracy publicznej o 6,6%), w tym w sektorze prywatnym o 5,2%. Płace realne w br. będą
wyższe o 6,5-7%, w przyszłym roku o 4%, ale dochody realne mogą rosnąć wolniej od tego poziomu.
Według danych banku centralnego w br. zaobserwować można wzrost zarówno w przypadku
kredytów konsumpcyjnych, jak i mieszkaniowych. W czerwcu - po siedmiu latach - gospodarstwa
domowe stały się ponownie odbiorcami kredytów netto, czyli pobrały więcej kredytów niż spłaciły.
Także liczba kredytów mieszkaniowych wykazuje mocny wzrost, w I połowie br. wzięto o 56% więcej
kredytów mieszkaniowych, niż w analogicznym okresie 2015 roku. Intensywnie rosnąć będzie w br.
konsumpcja (o 4%), a w przyszłym roku w nieznacznie mniejszym stopniu (3,5%). Dopiero na przyszły
rok natomiast spodziewany jest wzrost inwestycji, co wiąże się głównie z kalendarzem pozyskiwania i
dystrybucji środków unijnych. Nadal nie można zauważyć aktywności inwestycyjnej sektora
biznesowego. W maju węgierski bank centralny (MNB) obniżył stawkę stopy bazowej do 0,9% i tym
samym – jak sam napisał w komunikacie – zakończył się cykl redukcji stóp bazowych. Jak prognozują
analitycy ewentualne luzowanie polityki monetarnej bank centralny realizował będzie poprzez inne
dostępne instrumenty. Postępuje systematyczna deprecjacją forinta w stosunku do euro. Przeciętny
roczny kurs EUR w 2016 roku to 315 HUF, a w 2017 roku spodziewany jest na poziomie 320 HUF.
Przeciętne oprocentowanie rocznych obligacji państwowych osiągnęło w lipcu najlepszy od 5
miesięcy poziom – 0,61, co zapewne pozytywnie odbije się na finansowaniu kosztów zadłużenia.
Zdaniem ośrodka dobrze wygląda deficyt budżetowy – w pierwszych siedmiu miesiącach roku
wyniósł 464,8 mld HUF i był to najlepszy wynik od 15 lat. Mimo to – zdaniem GKI – deficyt w br.
będzie wyższy od założonego (2% PKB) i wyniesie 2,3% PKB, a w kolejnym roku 2,5% PKB.
20. KE rezygnuje z kolejnego postępowania przeciwko Węgrom ws. ustawy tytoniowej. Komisja
Europejska zgodziła się na odstąpienie od postępowania naruszeniowego przeciwko Węgrom oraz z
oficjalnej procedury zbadania ustawy tytoniowej pod kątem zgodności z prawem konkurencji UE.
Powodem jest zobowiązanie się rządu węgierskiego do modyfikacji przepisów regulujących hurtową
sprzedaż wyrobów tytoniowych. Obecnie punkty sprzedaży detalicznej posiadające koncesję na
sprzedaż detaliczną tytoniu na Węgrzech mogą się zaopatrywać w tytoń wyłącznie w konsorcjum
dwóch firm – British American Tobacco i Tabán Trafik. Rząd ma doprecyzować obowiązujące przepisy
prawne tak, by wykluczały ew. nielegalną pomoc państwa w tym zakresie. Komisja Europejska w
osobnej procedurze stwierdziła w lipcu br., że węgierskie przepisy dotyczące opodatkowania handlu
wyrobami tytoniowymi są niezgodne z unijnymi regulacjami dot. pomocy państwa ze względu na
swój progresywny charakter.
21. Czy rosyjski gaz popłynie na Węgry także ze Słowacji? Według informacji dziennika gospodarczego
„Világgazdaság” rosyjski gaz będzie mógł docierać na Węgry także ze strony Słowacji, poprzez
interkonektor należący do państwowej spółki Magyar Gáz Tranzit Zrt. (MGT). Nie jest to jednak
jeszcze pewne, bo w węgiersko-rosyjskiej długoterminowej umowie gazowej granica węgierskosłowacka nie figuruje jako punkt dostarczania gazu. Import obecnie odbywa się z Austrii i Ukrainy
poprzez gazociągi spółki FGSZ Földgázszállító Zrt., należącej do koncernu MOL. Prezes spółki MGT
poinformował o złożeniu wniosku o taką modyfikację umowy długoterminowej, by rosyjski gaz mógł
być importowany także przez łącznik gazowy HU-SK. Dodał, że odbyły się w tej sprawie już pierwsze
uzgodnienia z węgierskim resortem rozwoju narodowego.
22. Czy ruszy nowa inwestycja energetyczna? Ujawniono plany budowy 500-megawatowego,
działającego według technologii przyjaznej dla środowiska, nie emitującego dwutlenku węgla bloku
energetycznego zasilanego lignitem i biomasą na terenie elektrowni Mátrai. Projekt miałby zostać
zrealizowany do 2025 roku. Inwestycja warta byłaby blisko 1 mld EUR, przy czym 600 mln EUR
kosztowałoby zainstalowanie urządzenia CCS (dla porównania 2400-megawatowy nowy blok
elektrowni atomowej w Paks kosztować może blisko 12 mld EUR). Blok ma być zaprojektowany na
40-letni okres funkcjonowania, wykorzystywać miałby technologię oxy-fuel (planowaną także w
angielskim projekcie White Rose i działającą w kilku państwach europejskich, np. w Hiszpanii). Blok w
elektrowni Mátrai napędzany byłby w 70% lignitem, w 30% biomasą dostarczaną przez
dotychczasowych dostawców elektrowni. Właścicielami elektrowni są w 50,92% RWE Power AG, w
26,15% państwowa grupa MVM i w 21,7% ENBW Trust E.V.
23. Czy Oman znów nabędzie udziały w MOL? Premier Viktor Orbán przyjął Hamada al-Rumhyego,
ministra ds. nafty i ropy Omanu. W spotkaniu uczestniczył też prezes państwowego koncernu
naftowego MOL Zsolt Hernádi. Głównym tematem rozmów była współpraca pomiędzy spółką MOL i
Narodowym Przedsiębiorstwem Naftowym w Omanie. MOL od 2007 roku bierze udział w
poszukiwaniu i badaniu tamtejszych złóż, a w 2008 roku państwowe przedsiębiorstwo naftowe
sułtanatu zakupiło 7% akcji MOL. Minister z Omanu zapowiedział, że po rozmowach
przeprowadzonych z premierem, a także ministrem gospodarki narodowej Mihályem Vargą, że na
dzisiaj jest jeszcze za wcześnie, by stwierdzić, że dojdzie do inwestycji podobnego kalibru jak w 2008
roku, ale jest to dobry kierunek. Al Rumhy poinformował też, że zaoferowano węgierskiemu
przedsiębiorstwu nabycie udziałów w rafinerii w Omanie. Celem miałoby być ułatwienie sprzedaży w
Indiach, Chinach i Afryce przetworzonych produktów naftowych i przemysłu chemicznego, w czym
MOL mógłby pomóc, przy okazji wykorzystując tę możliwość do ekspansji w tych częściach świata.
24. Węgry nie rezygnują z paliw kopalnych. Sekretarz stanu ds. energii w Ministerstwie Rozwoju
Narodowego András Aradszki stwierdził, że bezpieczeństwo energetyczne jest kwestią już nie tylko
ekonomiczną, ale coraz bardziej strategiczno-geopolityczną. Dlatego też w węgierskiej polityce
energetycznej coraz większy akcent kładziony jest na rolę państwa. Aradszki podkreślił, że przejęte
przez państwo zbiorniki gazu wzmacniają nie tylko bezpieczeństwo zaopatrzenia kraju, lecz służą
także celom handlowo-politycznym poprzez budowę odpowiedniej infrastruktury sieciowej.
Oceniając rolę LNG jako alternatywnego źródła energii Aradszki powiedział, że co prawda skroplony
gaz może się w dużym stopniu przyczynić do bezpieczeństwa zaopatrzenia regionu EŚW, to jednak
bez rozwoju odpowiedniej infrastruktury głównym beneficjentem nowych źródeł pozostanie Europa
Zachodnia. Jako sukces ocenił przetargi na koncesje wydobywcze, z których wpłynęło do budżetu
6,37 mld HUF (w ramach trzech przetargów podpisano umowy na 17 różnych terenów wydobycia).
Resort rozwoju od 2013 roku – łącznie z tegorocznymi – ogłosił w sumie 10 przetargów rozpisanych
na 28 koncesji dot. węglowodorów, 5 geotermicznych i jedną dotyczącą wydobycia węgla
brunatnego. W przypadku najnowszych koncesji dot. węglowodorówh opłata za udział zmniejszyła
się z 10 mln do 7 mln HUF, a minimalny wymiar podatku od kopalin został zmniejszony z 19% do
16%.
25. M. Varga zapowiada jesienny program na rzecz stymulacji wzrostu gospodarczego. Minister
gospodarki M. Varga poinformował, że jego resort przygotowuje pakiet na rzecz stymulacji wzrostu
gospodarczego, którego szczegóły mamy poznać późną jesienią. Celem ma być osiągnięcie w
następnych latach wzrostu gospodarczego na poziomie 3-5%. Konieczne jest do tego podjęcie
działań w kierunku dalszej redukcji bezrobocia, z obecnego poziomu (5%) do 3% oraz jednoczesne
niwelowanie braku siły roboczej poprzez odpowiednie programy szkoleniowe. Varga wspomniał też
o możliwości kilkuetapowej redukcji składek nałożonych na pracodawcę, co miałoby przyczynić się
do ożywienia rynku pracy, podwyżki płac i w konsekwencji do zatrzymania siły roboczej w kraju. Jak
na razie trwają w ministerstwie badania konkretnych rozwiązań. Analitycy oszacowali, że np. 1%
obniżka składki pracodawców tzw. 27% dodatku socjalnego kosztowałaby budżet państwa ok. 50 mld
HUF. Obecnie pod względem ciężarów nałożonych na płace netto Węgry znajdują się na czwartym
miejscu w UE. Od wynagrodzenia brutto pracobiorca opłaca aktualnie 10% - składkę emerytalną, 4%
- składkę na świadczenia zdrowotne w naturze, 3% - na pieniężne świadczenia zdrowotne, 1,5% - na
składkę rynku pracy; pracodawca zaś 27% podatek socjalny i 1,5% dodatek na kształcenie, w wyniku
czego biorąc jako przykład przeciętną płacę brutto 257 tys. pracobiorca otrzymuje z niej 171 370 HUF
netto, koszty pracodawcy stanowią 331 145 HUF, czyli z całości kosztów pracy 51,8% wędruje do
pracownika, zaś 48,2% do budżetu państwa.
26. Rząd planuje działania regulujące segment FMCG rynku handlu detalicznego. Pełnomocnik
premiera ds. polityki handlowej K. Szatmáry powiedział, że rząd uznał za konieczne wsparcie trudnej
sytuacji krajowych przedsiębiorców w handlu za pomocą nowych regulacji. Jego zdaniem nowe
działania rządu są potrzebne również z tego względu, że wcześniejsze przepisy, wprowadzane
równolegle do zniesionego w międzyczasie zakazu handlu w niedzielę, sprawdziły się choćby w
kontekście zmuszenia sieci międzynarodowych do bardziej uczciwego płacenia podatków. W
rozumieniu przepisów od 2018 roku sieci handlowe o rocznych obrotach powyżej 50 mld HUF, które
wykazują w dwóch następujących po sobie latach straty, mogą zostać pozbawione prawa
prowadzenia działalności. Szatmáry podkreślił, że, podczas gdy w wielu ostatnich latach sieci
wykazywały straty rzędu miliardów forintów, już w zeszłym roku każdy w zasadzie gracz rynkowy o
znacznych obrotach wykazał zysk. W minionym tygodniu - jako ostatnia - opublikowała swoje
sprawozdanie finansowe spółka Tesco Globál Áruházak Zrt., z którego wynika, że opodatkowany zysk
liczącej na Węgrzech 208 punktów sprzedaży sieci, po stratach w poprzednich dwóch latach
(sięgających 68 i 43 mld HUF), wyniósł w ubiegłym roku 13,2 mld HUF. Wskazał, że inne sieci o
wysokich obrotach jak Spar, Auchan, Aldi, czy Metro wykazywały w minionych latach wyłącznie
straty, a tylko Lidl i Penny Market zyski – w ubiegłym roku już wszystkie sieci wykazały zyski. W
sprawie potencjalnego zamykania sklepów po wykazaniu strat przez dwa lata z rzędu wszczęła
postępowanie Bruksela (po skardze EuroCommerce), która argumentuje, że przepis ten ogranicza
swobodę osiedlania się przedsiębiorstw.
27. Poziom redukcji zadłużenia uwarunkowany politycznie? Portal gospodarczy portfolio.hu stawia
pytanie, czy rząd już teraz zamierza dokonać większej redukcji zadłużenia, czy też z uwagi na
zbliżające się powoli wybory parlamentarne (wiosną 2018) woli pozostawić sobie większe finansowe
pole manewru w kolejnych dwóch latach. Analitycy portalu na podstawie opublikowanych danych
(1,7% wzrost PKB w I połowie br., przy zadłużeniu na poziomie 75,5% PKB na koniec czerwca br.)
obliczają, że jeżeli dotychczasowa tendencja się utrzyma, to na koniec 2016 roku zadłużenie państwa
znaleźć się może w przedziale 72-72,8% PKB. Wynika to m.in. z tego, że planowana przez państwowe
centrum obsługi zadłużenia emisja państwowych papierów wartościowych na finansowanie długu
rzędu 762 mld HUF netto na ten rok może być znacznie niższa (bo od początku roku przetrzymywana
jest przez Komisję Europejską kwota 600 mld HUF, co do losu której nadal nie ma dokładnych
informacji). Co więcej, szef Kancelarii Premiera János Lázár zapowiedział, że rząd przeznaczy na
redukcję zadłużenia 270 mld HUF pochodzące ze sprzedaży państwowych gruntów rolnych, a deficyt
budżetowy może być niższy niż zakładano – według banku centralnego MNB pole manewru wynieść
może 100-150 mld HUF. MNB w opublikowanej przez siebie półrocznej analizie budżetowej szacuje
zadłużenie na koniec roku na poziomie 74,5% PKB, co oznacza założenie znacznie ostrożniejsze od
przewidywań analityków rynkowych, którzy są zdania, że wstrzemięźliwość banku centralnego
wynika z tego, że w tym roku pierwszy raz zaistnieje obowiązek zastosowania unijnej reguły 1/20,
zakładającej konieczność redukcji zadłużenia o 0,7-0,8% PKB (czyli z zeszłorocznego 75,3% do co
najmniej 74,5% PKB). MNB przewiduje w tym roku deficyt budżetowy rzędu 1,6-1,8% PKB (zamiast
2% PKB). MNB szacuje, że dochody budżetu będą o 0,6% wyższe niż zakładano – nadwyżkę zaleca
przeznaczyć na ożywianie gospodarki.
28. Projekt strategii dla przemysłu spożywczego. Ministerstwo Rolnictwa przygotowało projekt
programu strategicznego dla branży spożywczej do 2050 roku, wyznaczając w nim główne kierunki
rozwoju sektora na Węgrzech. Opracowanie nosi tytuł „Jakościowa żywność dla Węgier i świata”.
Dokument ma zostać poddany szeroko zakrojonym konsultacjom społecznym i zawodowym, jest też
dostępny w internecie, uzgodnienia mają być zakończone w ciągu dwóch miesięcy. Zamiarem rządu
jest, by rolnictwo mogło dać utrzymanie i wyżywienie samym rolnikom oraz wytwarzało dobrej
jakości, naturalne, zdrowe produkty spożywcze. Przedstawiający projekt minister rolnictwa Sándor
Fazekas podkreślił, że udział żywności węgierskiej na krajowym rynku, na półkach sklepowych wynosi
blisko 80%, a „świetna jakość docierających do stu krajów węgierskich produktów spożywczych jest
doceniana na całym świecie”. Stwierdził, że węgierska branża żywnościowa wytwarza tradycyjne
produkty spożywcze, nie zamierza zajmować się produktami GMO oraz innymi należącymi raczej już
do „kategorii produktów przemysłu chemicznego”. Dodał, że strategia koncentruje się na dziedzinach
należących do agrobiznesu, w tym też na gospodarce żywnościowej, która jest szerszą dziedziną niż
samo rolnictwo. Zdaniem ministra węgierska branża produkcji żywności ma potencjał wzrostu
sięgający 60%. Wśród wielu celów wymienionych przez ministra rolnictwa jest m.in. osiągnięcie do
2050 roku poziomu zatrudnienia w tym sektorze rzędu 750 tys. (obecnie 550 tys.), zwiększenie do
tego czasu wolumenu eksportu rolnego do 20 mld EUR (w ubiegłym roku wyniósł 8 mld EUR), by
wartość brutto przemysłu żywnościowego była dwuipółkrotnością wartości brutto rolnictwa (w
ostatnich latach wartość ta wynosiła połowę, podczas gdy w Austrii 1,5x, a w Niemczech 2,5x). Celem
jest też uczynienie z Węgier centrum dystrybucyjnego Europy Środkowej, gdzie przetwarzane będą
produkty z sąsiednich krajów i skąd będą docierały one na inne rynki. Fazekas sformułował także
postulat znalezienia dla sektora produkcji żywności odpowiednich rynków niszowych, gdzie żywność
węgierska wysokiej jakości mogłaby być sprzedawana po znacznie wyższych cenach, niż produkty
masowe. Wzmocnione powinno być bezpieczeństwo żywności. Cele strategiczne miałyby być
osiągnięte w oparciu o rodzinne gospodarstwa rolne, celem jest osiągnięcie ich 80-procentowego
udziału w rolnictwie. Celem programu jest też zwiększenie atrakcyjności wsi i zatrzymanie siły
roboczej do pracy na miejscu w rolnictwie i produkcji żywności. Celem, jak i sobie stawia
Ministerstwo Rolnictwa jest też osiągnięcie do 2050 roku 25-procentowego udziału rolnictwa i
branży żywnościowej w całości gospodarki narodowej. Resort zamierza zwiększyć rolę bezpośredniej
i lokalnej sprzedaży żywności. W przypadku świeżych owoców i warzyw, produktów mlecznych i
mięsnych 15-16% krajowej produkcji żywnościowej trafia do konsumentów w ten właśnie sposób,
celem jest jednak osiągnięcie udziału na poziomie 20%.
29. Utworzono Narodową Komisję ds. Zamówień Autobusów. Minister gospodarki Mihály Varga na
pierwszym posiedzeniu Narodowej Komisji Pozyskiwania Autobusów (Nemzeti Autóbusz Beszerzési
Bizottság; NABB), powołanej rozporządzeniem rządu z 13 lipca 2016, powiedział, że powołana
została ona celem odnowienia poprzez zakupy autobusów węgierskiej produkcji przestarzałej floty
krajowej komunikacji publicznej, co ma być realizowane przy współpracy spółek komunikacyjnych.
Na obradach w ministerstwie rozmawiano też o możliwości złożenia węgierskim producentom
zamówień na dostawę autobusów mających stanowić transport zastępczy podczas planowego
remontu linii metra M3 w Budapeszcie. Zadaniem komisji będzie „przygotowanie dostaw autobusów
zgodnie z celami polityki przemysłowej i przy uwzględnieniu aspektów wspierających rozwój
węgierskiego przemysłu autobusowego”. Mihály Varga biorący udział w posiedzeniu NABB jako jej
przewodniczący podkreślił, że przeciętny wiek autobusów używanych w komunikacji publicznej
wynosi 14 lat, a z 7 tysięcy kursujących na Węgrzech autobusów około tysiąca ma więcej niż 20 lat.
Celem, jaki stawia sobie rząd, jest, by do 2020 roku wiek ten obniżył się do 10 lat. Pracę Komisji
wspiera też Narodowa Grupa Robocza Dostaw Autobusów, której przewodniczącym jest sekretarz
stanu ds. rozwoju i regulacji gospodarki w resorcie gospodarki narodowej, jej zadaniem jest zaś
przygotowanie zaleceń, propozycji do omówienia przez Komisję. Zgodnie z planami komisja i grupa
robocza swoje posiedzenia odbywać mają wedle potrzeb, ale co najmniej raz w roku. Jej członkami
są sekretarz stanu ds. polityki komunikacji i polityki majątkowej w resorcie rozwoju oraz ww.
sekretarz stanu. Na posiedzenia NABB stałe zaproszenie dostawać będzie też burmistrz stolicy i
prezes państwowego zarządu majątku MNV Zrt.
30. Kolejna montownia autobusów. Przedstawiciele ITK Holding Kft. oraz EvoBus Hungária Kft.
(przedstawicielstwo grupy Mercedes-Benz) podpisali list intencyjny ws. produkcji w Debreczynie
nowych autobusów. Dzięki inwestycji IKT Holding (50 mln EUR) powstać ma 350 miejsc pracy. EvoBus
ma dostarczać holdingowi IKT podwozia niskopodłogowe, a IKT zaprojektuje własne nadwozia dla
12-metrowych autobusów podmiejskich i międzymiastowych. Produkcja rozpocząć się ma już w 2017
roku. Podczas uroczystej ceremonii minister gospodarki narodowej Mihály Varga zapowiedział, że
rząd w czerwcu uchwalił narodową strategię produkcji autobusów i związany z nią program działań,
na podstawie których w następnych trzech latach gabinet zapewni sektorowi 30-35 mld HUF
wsparcia. Z tej pomocy będą mogły skorzystać przedsiębiorstwa komunikacyjne, by zakupić od
dawna planowane autobusy dla unowocześnienia floty i korzystać zarazem będą mogli producenci,
dla których dotychczas największą przeszkodą były nieprzewidywalne zakupy węgierskich firm
komunikacji masowej. W ramach narodowej strategii produkcji autobusów rocznie produkowane ma
być 1000-1200 autobusów.
31. Związek Banków Węgierskich zapowiada zmniejszenie się liczby banków. Według Związku Banków
Węgierskich (MBSZ) w wyniku coraz bardziej postępującej cyfryzacji oraz ostrzejszych wymogów
kapitałowych na rynku gospodarstw domowych na Węgrzech wystarczy 4-6 większych banków do
zapewnienia usług bankowych. Mniejsze instytucje stawiają czoła wyzwaniu “bycia zbyt małym, by
przeżyć”, który to proces pociąga za sobą kolejne fuzje. Dalszej konsolidacji spodziewać się można
również w wyniku ewentualnej fuzji banków macierzystych tutejszych filii, co wpłynąć może także na
krajowy rynek i łączenie się banków węgierskich. Związek przypomina, że idea systemu bankowego,
w którym ponad 50% instytucji należy do kapitału węgierskiego, została w praktyce zrealizowana, do
czego przyczyniło się całkowite przejęcie przez państwo Budapest Banku oraz zakup 15% udziałów w
węgierskiej filii Erste Banku oraz wzmocnienie się mniejszych banków. Według danych MBSZ
najwięcej kapitału aktywnego napłynęło z krajów, które posiadają banki zajmujące mocne pozycje na
rynku usług dla przedsiębiorstw węgierskich. Takimi są zwłaszcza banki niemieckie, austriackie,
włoskie, amerykańskie. W sumie na Węgrzech obecne są banki z 13 krajów, które dają 85% napływu
kapitału aktywnego. Nie ma natomiast na Węgrzech banków angielskich, hiszpańskich,
szwajcarskich, tureckich czy arabskich. Brak obecności banków arabskich wynika z dużej różnicy
przepisów finansowych w porównaniu z europejskimi, toteż mimo dobrych stosunków
dyplomatycznych kapitał aktywny oraz innego typu inwestycje kapitałowe z krajów arabskich są na
niskim poziomie.
32. Bank centralny: lekki zwrot w udzielaniu kredytów. Jak wynika z publikacji „Procesy kredytowania”
wydawanej przez Węgierski Bank Narodowy (MNB), nastąpił lekki zwrot w udzielaniu kredytów na
rzecz przedsiębiorstw i gospodarstw domowych: te pierwsze w porównaniu rocznym wzrosły na
koniec czerwca o 0,3% (eliminując oddziaływanie bazowe – sanację MKB – wzrosły o 2%), w tym
udzielanie kredytów na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw o 5% (co zdaniem MNB nazwać
można już zrównoważonym wzrostem), a gospodarstwa po długim okresie na początku lata znów
stały się kredytobiorcami netto. Jak na razie sektor bankowy w małym stopniu, ale nadal spowalnia
wzrost gospodarczy, o ile jednak zwrot w kredytowaniu okaże się stały, wówczas i to może się
niebawem zmienić. Warunki udzielania kredytów dla przedsiębiorstw stały się mniej surowe, kredyty
stały się tańsze, obecnie banki liczą się ze wzrostem kredytów długoterminowych. Wolumen nowych
umów kredytowych zawartych z gospodarstwami domowymi wzrósł o 38%, w największym stopniu
podskoczyła sprzedaż kredytów mieszkaniowych i pożyczek osobistych.
33. Uber zaskarżył w Brukseli rząd węgierski. Skargę do Komisji Europejskiej złożono w związku z
wejściem w życie przepisów uniemożliwiających firmie wykonywanie usług na Węgrzech. Uber
rozpoczął swą działalność usługową w Budapeszcie w 2014 roku i od tego czasu liczba jego
kierowców wzrosła do 1200, zarejestrowano 160 tys. użytkowników. Uchwalona przez węgierski
parlament w czerwcu br. ustawa (weszła w życie 24 lipca br.) nadała władzom uprawnienia do
sankcjonowania Ubera i podobnych usługodawców za pomocą np. blokowania ich stron
internetowych i aplikacji. Blokowanie można zarządzić wówczas, gdy podmiot organizujący lub
pośredniczący usługi taksówkarskie nie odpowiada określonym w rozporządzeniu rządowym
wymogom prowadzenia telefonicznego centrum dystrybucji taksówek, albo jeżeli z powodu braku
zezwolenia na prowadzenie działalności władze wymierzyły karę, a ukarany podmiot nadal prowadzi
taką działalność. Ustawa uprawnia także władze do nałożenia kary w przedziale 50-200 tys. HUF na
usługodawcę nie wywiązującego się ze swoich obowiązków. Według nowych przepisów
zarekwirowany może zostać też samochód oraz prawo jazdy kierowcy. W konsekwencji ww. regulacji
Uber podjął decyzję o przejściowym zawieszeniu działalności w Budapeszcie.
34. Znów zwiększa się zadłużenie szpitali. Na koniec lipca wymagalny dług szpitali sięgnął już 54,3 mld
HUF, co oznacza 3 mld HUF wzrostu w ciągu jednego miesiąca. Ponad 50% długu (27,6 mld HUF)
stanowią należności, których data wymagalności upłynęła ponad 60 dni wcześniej. Listę dłużników
otwiera stołeczny szpital wojskowy (Honvédkórház), którego dług z czerwcowego 3,9 wzrósł do 4,6
mld HUF, w 18 szpitalach dług wobec dostawców przekracza 1 mld HUF. Organizacja reprezentująca
dostawców szpitali jest zdania, że wzrost zadłużenia czyni nieuniknionym przeprowadzenie
poważniejszej konsolidacji do końca roku. Właściwy w sprawie sekretariat stanu w Ministerstwie
Zasobów Ludzkich wyhamowania wzrostu zadłużenia spodziewa się po wprowadzeniu systemu
zarządzania szpitalami przez tzw. kanclerzy – jego koncepcja ma zostać opracowana również do
końca roku. Eksperci jednak na bieżąco ostrzegają, że bez podwyższenia środków na ochronę
zdrowia również i kanclerze nie będą w stanie zastopować zadłużania się szpitali, jedynym ratunkiem
będzie wówczas zawężenie zakresu świadczeń zdrowotnych.
35. Udane żniwa na Węgrzech. Jak powiedział prezes Krajowego Związku Producentów Pszenicy,
zakończone właśnie żniwa jesiennej pszenicy były wyjątkowo dobre. Wszystko wskazuje na to, że nie
będzie problemów z ilością, bo na 960 tys. ha zasianych pszenicą skoszono przeciętnie 5,4
ton/hektar. W sumie zebrano 5,1 mln ton pszenicy, z czego ok. 2 mln ton to pszenica spożywcza, co
stanowi dwukrotność krajowego spożycia, czyli ok. milion ton producenci będą mogli eksportować.
36. Samsung inwestuje na Węgrzech. Koreańska spółka Samsung SDI zainwestuje na Węgrzech 100 mld
HUF (322 mln EUR) w fabrykę w Göd. W zakładach, w której utworzone zostanie 600 miejsc pracy,
produkowane będą baterie silnikowe do samochodów elektrycznych - zapowiedział podczas
konferencji prasowej Minister Spraw Zagranicznych i Handlu Péter Szijjártó. Z satysfakcją dodał, że
udało się pokonać konkurencję innych państw regionu i fabryka ostatecznie zostanie umiejscowiona
na Węgrzech. Pełną moc produkcyjną fabryka ma osiągnąć w 2018 roku, kiedy rocznie z taśm
produkcyjnych wyjeżdżać będzie ok. 50 tysięcy komponentów do samochodów elektrycznych. Bence
Tuzson, sekretarz stanu w Kancelarii Premiera, podkreślał osobiste zaangażowanie Viktora Orbána,
który podczas swojej wizyty w Seulu (w 2014 roku) intensywnie lobbował za umieszczeniem takiej
fabryki na Węgrzech.
37. TriGranit sprzedaje Bonarka City Center w Krakowie. Węgierska firma deweloperska TriGranit
podpisała wstępną umowę sprzedaży krakowskiego centrum handlowego Bonarka City Center.
Kupcem jest firma Rockcastle zajmująca się głównie inwestycjami w nieruchomości handlowe w
Europie Wschodniej i funduszami nieruchomości, notowana na giełdach w Mauritiusie oraz
Johannesburgu, której centrum operacyjne znajdujące się w Warszawie pełni zadania zarządzania,
rozwojowe i zawierania transakcji. Zamknięcie transakcji spodziewane jest w następnych miesiącach,
jej szczegółów finansowych strony nie podały do wiadomości. Otwarte w 2009 roku Bonarka City
Center o powierzchni 92 500 m² leży na 19 hektarach w krakowskiej dzielnicy Podgórze, na
zrekultywowanych terenach poprzemysłowych.
38. Mniejsze przelewy od Węgrów z zagranicy. Węgrzy pracujący za granicą przelali w 2015 roku do
kraju 4,2 mld USD i było to - według najnowszych danych Banku Światowego - o 450 mln USD mniej
niż w 2014 roku. Większość tej kwoty trafiła najprawdopodobniej do rodzin w kraju lub na spłatę
kredytów. Ostatnio dochody Węgrów pracujących za granicą zmniejszyły się w roku wybuchu kryzysu
gospodarczego.
39. Państwowe obligacje osiedleńcze dla obcokrajowców. Od początku uruchomienia programu (2013)
sprzedano 3 645 sztuk. Emituje je centrum obsługi zadłużenia (ÁKK Zrt.) i każda kosztuje 300 tys.
EUR. W 2013 roku sprzedano 430 sztuk, w 2014 roku 1 783, w 2015 roku 1 143, a do końca czerwca
br. 430 obligacji.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Wzrost PKB (%)
Produkcja przemysłowa (%)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
2009
-6,3
-17,7
4,2
10,0
2010
1,2
10,5
4,9
11,2
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,9
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH), r/r
Opr.: Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
2013
1,5
1,4
1,7
10,2
2014
3,5
7,6
-0,2
7,1
2015
2,9
7,5
-0,1
6,8
2016
2,6 (II kw.)
-0,3 (VI)
-0,3 (VII)
5,0 (V-VII)