informacja - Powiat Średzki

WOJEW€DZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
W POZNANIU
INFORMACJA
O STANIE ŚRODOWISKA I DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ
WIELKOPOLSKIEGO WOJEW€DZKIEGO
INSPEKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA
W POWIECIE ŚREDZKIM
W ROKU 2010
Opracowanie:
Zatwierdził:
Wydział Monitoringu Środowiska:
Danuta Jankowiak-Krysiak, Anna Kołaska,
Magdalena Mencel, Agnieszka Perlikiewicz,
Beata Węsierska,
pod kierunkiem Marii Pułyk
Wydział Inspekcji pod kierunkiem Małgorzaty Koziarskiej
Poznań, kwiecień 2011
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
5
2. OG•LNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU
6
3. STAN ŚRODOWISKA
7
3.1. Monitoring jakości powietrza
7
3.2. Monitoring jakości w„d
8
3.2.1. Monitoring jakości w„d powierzchniowych
3.2.2. Monitoring jakości w„d podziemnych
8
12
3.3. Monitoring jakości gleby i ziemi
13
3.4. Monitoring hałasu
13
3.5. Monitoring p„l elektromagnetycznych
15
3.6. Monitoring gospodarki odpadami
15
3.7. Podsumowanie
17
4. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
19
5. POWAŻNE AWARIE
23
6. PODSUMOWANIE WYNIK•W DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ
I POWAŻNYCH AWARII
23
2
3
WPROWADZENIE
Opracowanie ma na celu przedstawienie stanu środowiska oraz wynik‚w działalności
kontrolnej Wielkopolskiego Wojew‚dzkiego Inspektora Ochrony Środowiska na terenie powiatu średzkiego w roku 2010. Do jego przygotowania wykorzystano badania własne WIOŚ
w Poznaniu, wyniki badań będące w posiadaniu WIOŚ oraz ustalenia z kontroli użytkownik‚w środowiska prowadzonych przez inspektor‚w WIOŚ.
Wyjaśniamy, że do końca I p‚łrocza każdego roku prowadzona jest przez Gł‚wny Inspektorat Ochrony Środowiska końcowa weryfikacja ocen, w związku z czym przekazane w
niniejszym opracowaniu oceny stanu środowiska za rok 2010 należy traktować jako wstępne.
Ponadto terminy gromadzenia danych na temat gospodarki odpadami pozwalają na przedstawienie zweryfikowanych informacji w zakresie selektywnej zbi‚rki odpad‚w dopiero pod
koniec czerwca każdego roku.
Ostateczna ocena stanu środowiska w 2010 roku zostanie opublikowana w formie „Raportu o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010” w III kwartale 2011 roku.
Bieżące informacje dotyczące stanu środowiska na terenie całego wojew‚dztwa wielkopolskiego znaleźć można na stronie internetowej www.poznan.pios.gov.pl.
Zadania w zakresie ochrony przyrody, w tym ustanawianie form ochrony przyrody oraz
sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem określonych ustawą zakaz„w w stosunku do tych
form, realizuje Regionalny Konserwator Przyrody.
4
2. OG€LNA CHARAKTERYSTYKA POWIATU
Powiat średzki położony jest w centralnej części wojew‚dztwa wielkopolskiego, obejmuje obszar o powierzchni 624 km2, a zamieszkuje go 55408 os‚b (stan na dzień 31.12.2009, wg
GUS). Według podziału fizyczno-geograficznego J. Kondrackiego powiat ten położony jest w
makroregionie Pojezierze Wielkopolsko-Kujawskie, w mezoregionie R‚wnina Wrzesińska
oraz w makroregionie Pradolina Warciańsko-Odrzańska w mezoregionie Kotlina Śremska.
Gospodarka powiatu ma charakter rolniczo-przemysłowy, użytki rolne zajmują około
70% jego powierzchni.
Administracyjnie powiat podzielony jest na:
▪ jedną gminę miejsko-wiejską: Środa Wielkopolska,
▪ cztery gminy wiejskie: Dominowo, Krzykosy, Nowe Miasto nad Wartą, Zaniemyśl.
Ponad 92% ludności powiatu korzysta z sieci wodociągowej, a prawie 56% z sieci kanalizacyjnej (stan na dzień 31 grudnia 2008, dane wg GUS).
W ewidencji WIOŚ w Poznaniu znajduje się 11 komunalnych, mechanicznobiologicznych oczyszczalni ściek‚w eksploatowanych na terenie powiatu średzkiego. Dane o
ilości ściek‚w komunalnych pochodzą z Wykazƒw zawierających zbiorcze zestawienia informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.
Lp.
Gmina
1
Dominowo
2
Dominowo
3
8
9
10
Krzykosy
Środa Wielkopolska
Środa Wielkopolska
Środa Wielkopolska
Środa Wielkopolska
Nowe Miasto
Nowe Miasto
Nowe Miasto
11
Zaniemyśl
4
5
6
7
Zakład/Miejscowość
Zakład Usług Komunalnych w Dominowie /oczyszczalnia
Zberki
Zakład Usług Komunalnych w Dominowie / oczyszczalnia
Chłapowo
Urząd Gminy Krzykosy / oczyszczalnia Sulęcinek
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Wodociąg„w
i Kanalizacji w Środzie Wlkp. / oczyszczalnia Chwałkowo
Sp„łdzielnia Mieszkaniowa „Jarosławiec” / oczyszczalnia
Jarosławiec
Ilość ściek„w
komunalnych
[m3] w 2010 r.
2 104,0
26 670,0
46 095,0
1 432 620,0
36 690,0
Urząd Gminy w Środzie / oczyszczalnia Koszuty
11 134,0
Urząd Gminy w Środzie / oczyszczalnia Słupia Wielka
12 317,0
Urząd Gminy Nowe Miasto / oczyszczalnia Nowe Miasto
Urząd Gminy Nowe Miasto / oczyszczalnia Chocicza
Urząd Gminy Nowe Miasto / oczyszczalnia Klęka
Zakład Gospodarki Komunalnej w Zaniemyślu / oczyszczalnia Łękno
48 938,0
75 721,0
68 749,0
138 638,0
Na terenie powiatu do końca września 2010 r. funkcjonowały 2 składowiska odpad‚w,
obecnie eksploatowane jest tylko jedno składowisko, sortownia odpad‚w i kompostownia
odpad‚w. Obszar powiatu obsługiwany jest przez Zakład Zagospodarowania Odpad‚w Jarocin.
W roku 2008 zostało zawarte Porozumienie Międzygminne w sprawie powierzenia gminie
Jarocin przygotowania i wykonania zadania pn. „Zorganizowanie i nadz‚r nad funkcjonowaniem systemu gospodarki odpadami i osadami ściekowymi dla gmin objętych Porozumieniem
wraz z budową Zakładu Zagospodarowania Odpad„w Jarocin z siedzibą w Witaszyczkach
z ewentualnymi punktami przeładunkowymi”. Porozumienie zawarło 17 gmin z wojew„dztwa wielkopolskiego, w tym wszystkie gminy powiatu średzkiego. Jako cel gł„wny przyjęto
„Minimalizację ilości wytwarzanych odpad„w w sektorze komunalnym oraz prowadzenie
systemu odzysku i unieszkodliwiania odpad„w zgodnego z normami europejskimi”. Przygotowanie i wykonanie zadania stanowi realizację zadań własnych Stron Porozumienia z zakresu utrzymania wysypisk i unieszkodliwiania odpad„w komunalnych.”
5
3. STAN ŚRODOWISKA
3.1. MONITORING JAKOŚCI POWIETRZA
W roku 2010 jakość powietrza na terenie powiatu średzkiego monitorowano metodą pasywną – metodą wskaźnikową, polegającą na miesięcznej ekspozycji specjalnie przygotowanych pr‚bnik‚w, zawieszonych na wysokości około 2 metr‚w. Metodą tą prowadzono
badania stężeń dwutlenku siarki i dwutlenku azotu.
W roku 2010 wykonano pomiary w miejscowości Murzynowo Kościelne, gdzie badania
są kontynuowane w roku 2011.
Do roku 2010, zgodnie z obowiązującym prawem, ocenę jakości powietrza, za wyjątkiem
ozonu, wykonywano w strefach składających się z kilku powiat‚w. Powiat średzki wraz z
powiatami śremskim i kościańskim zaliczany jest do strefy kościańsko-śremskiej.
Ocenę za rok 2010, wykonano zgodnie Wytycznymi do rocznej oceny jakości powietrza w
strefach wykonywanej wg zasad określonych w art. 89 ustawy - Prawo ochrony środowiska z
uwzględnieniem wymogƒw dyrektywy 2008/50/WE i dyrektywy 2004/107/WE opracowanymi
przez Gł„wnego Inspektora Ochrony Środowiska. Wytyczne wprowadzają nowy podział kraju
na strefy, kt‚ry jest zgodny z zapisami założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo
ochrony środowiska oraz niekt‚rych innych ustaw, stanowiącej transpozycję Dyrektywy
2008/50/WE do prawa polskiego. Według nowego podziału strefę stanowi:
 aglomeracja miasta Poznań,
 miasto Kalisz,
 strefa wielkopolska.
Celem rocznych ocen jakości powietrza jest:
 określenie stanu zanieczyszczenia powietrza w strefach;
 wykrycie ewentualnych przekroczeń standard‚w jakości powietrza, poziom‚w docelowych
i poziom‚w cel‚w długoterminowych;
 wskazanie prawdopodobnych przyczyn ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń;
 sporządzenie program‚w ochrony powietrza przez Marszałka Wojew‚dztwa.
Oceny jakości powietrza w strefach dokonuje się z uwzględnieniem dw‚ch grup kryteri‚w: ustanowionych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ze względu na ochronę roślin.
Wynikiem oceny, zar‚wno pod kątem kryteri‚w dla ochrony zdrowia jak i kryteri‚w dla
ochrony roślin, dla wszystkich substancji podlegających ocenie, powinno być zaliczenie strefy do jednej z poniższych klas:
 do klasy A – jeżeli stężenia zanieczyszczenia na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziom„w dopuszczalnych, poziom„w docelowych;
 do klasy B – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczają poziom„w dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji;
 do klasy C – jeżeli stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie
jest określony – poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe.
Ocena pod kątem ochrony zdrowia
Do oceny jakości powietrza w powiecie średzkim pod kątem ochrony zdrowia wykorzystano pomiary wykonywane na terenie powiatu oraz klasyfikację na zasadzie analogii – pomiary
substancji wykonane na stanowiskach pomiarowych w strefie wielkopolskiej. Wartości otrzymane w roku 2010 w odniesieniu do poziom‚w dopuszczalnych, poziom‚w docelowych i poziomu celu długoterminowego pozwoliły na przedstawioną poniżej klasyfikację:
 powiat średzki będący od 2010 roku według Wytycznych składową strefy wielkopolskiej
zaklasyfikowano do klasy A dla dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, ozonu,
benzenu oraz metali oznaczanych w pyle PM10,
6
 klasę B przypisano w ocenie pyłowi PM2,5, kt‚rego stężenie średnie dla roku nie przekroczyło poziomu dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji,
 klasa C dotyczy pyłu PM10 i benzo(a)pirenu. W przypadku pyłu PM10 podkreślić należy,
że odnotowywane są tylko przekroczenia dopuszczalnego poziomu dla 24-godzin. Na żadnym stanowisku nie odnotowano przekroczeń stężenia średniego dla roku.
Wynikowe klasy stref dla poszczeg„lnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej
z uwzględnieniem kryteri„w ustanowionych w celu ochrony zdrowia
Nazwa powiatu
średzki
Symbol klasy strefy dla poszczeg„lnych substancji
NO2
SO2
CO
C6 H6
pył PM2,5
pył PM10
BaP
As
Cd
Ni
Pb
O3
A
A
A
A
B
C
C
A
A
A
A
A
Ocena pod kątem ochrony roślin
Ocena obejmuje tlenki azotu, dwutlenek siarki i ozon. Na terenie powiatu wykonywano
pomiary metodą pasywną.
Z badań przeprowadzonych w miejscowości Murzynowo Kościelne, w roku 2010 wynika, że średnioroczna wartość dwutlenku siarki wyniosła 8,8 •g/m‘, a tlenk„w azotu –
26,8 •g/m‘. Tak więc nie zanotowano przekroczeń dopuszczalnych stężeń średniorocznych.
Dla ozonu wykorzystano średnią z pomiar„w z lat 2006−2010, wykonanych w okresie
wegetacyjnym (V-VII), na stacji pozamiejskiej w Krzyż„wce – powiat gnieźnieński. Otrzymano stężenie uśrednione 21101,3 μg/m3.h, przy poziomie docelowym 18000 μg/m3.h.
Wynikowe klasy stref dla poszczeg„lnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej dokonanej
z uwzględnieniem kryteri„w ustanowionych w celu ochrony roślin
Nazwa powiatu
średzki
Symbol klasy wynikowej dla poszczeg„lnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy
SO2
NOx
O3
A
A
C
3.2. MONITORING JAKOŚCI W€D
3.2.1. MONITORING JAKOŚCI W€D POWIERZCHNIOWYCH
Monitoring stanu w‚d, od uzyskania członkostwa Polski w Unii Europejskiej, prowadzony jest według tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej (RDW). Nadrzędnym celem RDW jest
osiągnięcie przynajmniej dobrego stanu wszystkich w‚d do roku 2015.
Badania jakości w‚d powierzchniowych prowadzone są w zależności od presji na środowisko wodne w trzech zakresach:
▪ diagnostycznym (MD) z częstotliwością raz na 6 lat,
▪ operacyjnym (MO) z częstotliwością raz na 3 lata,
▪ badawczym (MB) - częstotliwość ustalana jest w zależności od potrzeb.
Punkty kontrolno-pomiarowe monitoringu operacyjnego dzielą się na celowe i operacyjne (dotyczące w‚d zagrożonych).
Obecnie przedmiotem badań monitoringowych jakości w‚d powierzchniowych są jednolite części w‚d powierzchniowych (JCW). Pojęcie to, wprowadzone przez Ramową Dyrektywę Wodną, oznacza oddzielny i znaczący element w‚d powierzchniowych taki jak: jezioro,
zbiornik, strumień, rzeka lub kanał, część strumienia, rzeki lub kanału, wody przejściowe lub
pas w‚d przybrzeżnych.
Na terenie powiatu średzkiego wyznaczono, zgodnie z typologią abiotyczną rzek, jednolite
części w‚d płynących (JCW):
- Moskawa do Wielkiej,
- Moskawa od Wielkiej do ujścia,
7
- Kanał Bobrowski,
- Brodek,
- Baba,
- Kanał Roguski,
- Miłosławka od Kanału Połczyńskiego do ujścia,
- Warta od Lutyni do Moskawy,
- Głuszynka,
oraz 2 jednolite części w„d stojących:
- Jezioro Raczyńskie,
- jezioro Jeziory Wielkie.
Powiat jako obszar nizinny reprezentowany jest przez większość typ„w wielkościowych rzek:
potoki nizinne (typy 16 i 17), rzeki nizinne (typy 20 i 21) oraz cieki łączące jeziora (typ 25).
Jeziora położone w powiecie średzkim, o powierzchni powyżej 50 ha, zaliczono do typu
abiotycznego 3b – są to jeziora o wysokiej zawartości wapnia, niestratyfikowane, o dużym
wpływie zlewni na jakość w„d.
Program monitoringu w„d powierzchniowych w roku 2010 realizowany był w ramach
monitoringu operacyjnego:
– w operacyjnych punktach monitoringu
w tym w„d wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źr„deł rolniczych (Głuszynka – Kamionki, badana poza obszarem powiatu) oraz zagrożonych eutrofizacją na skutek zrzutu ściek„w komunalnych (Kanał Roguski –
Boguszynek);
w punktach, w kt‚rych jest lub było zlokalizowane źr‚dło zanieczyszczeń o
potencjalnej możliwości zrzutu substancji szczeg‚lnie szkodliwych dla środowiska wodnego, w szczeg‚lności substancji priorytetowych, lub dla kt‚rych
wyniki monitoringu diagnostycznego wskazały, że jedna z tych substancji występuje w ilości przekraczającej dopuszczalne stężenia (Maskawa – Kępa
Wielka);
– w celowych punktach monitoringu
w‚d wyznaczonych do cel‚w rekreacyjnych, w tym kąpieliskowych (Głuszynka – Kamionki, badana poza obszarem powiatu).
W roku 2010 badaniami objęto JCW leżące na obszarze powiatu średzkiego:
 Kanał Roguski – w miejscowości Boguszynek (2,5 km) – punkt zlokalizowany na zamknięciu JCW na obszarze powiatu średzkiego,
 Głuszynka – w miejscowości Kamionki (2,0 km) – punkt zlokalizowany na zamknięciu
JCW na obszarze powiatu poznańskiego ziemskiego,
 Moskawa od Wielkiej do ujścia – w miejscowości Kępa Wielka (1,5 km) – punkt zlokalizowany na zamknięciu JCW na obszarze powiatu średzkiego,
Jezioro Raczyńskie zgodnie z Programem Monitoringu Środowiska na lata 2010-2012
przewidziane jest do badań w 2011 roku.
8
Ocena stanu wƒd powierzchniowych
Ocena stanu w‚d definiowana jest jako wypadkowa stanu/potencjału ekologicznego i stanu
chemicznego w‚d, gdzie:
 stan ekologiczny – określany jest dla naturalnych jednolitych części w„d,
 potencjał ekologiczny − określany jest dla sztucznych lub silnie zmienionych jednolitych
części w‚d.
Na ocenę stanu/potencjału ekologicznego składa się:
 ocena element„w biologicznych, prowadzona w zakresie klas I–V,
 ocena element„w fizyczno-chemicznych
- dla rzek w zakresie: klasa I, klasa II lub stan poniżej dobrego,
- dla jezior w zakresie: stan dobry lub stan poniżej dobrego,
 ocena wskaźnik‚w jakości w‚d z grupy substancji szczeg‚lnie szkodliwych dla środowiska wodnego (specyficzne zanieczyszczenia syntetyczne i niesyntetyczne) w zakresie:
stan dobry i stan poniżej dobrego.
Ocena element‚w chemicznych prowadzona jest w zakresie substancji priorytetowych
oraz wskaźnik‚w innych substancji zanieczyszczających określonych dyrektywą w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej, zmieniającą Ramową Dyrektywę Wodną
(KOM 2006/0129(COD)). Wynik oceny przedstawiany jest jako: stan dobry lub stan nieosiągający dobrego.
Ocena JCW zgodnie z terminem określonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z
dnia 20 sierpnia 2008 roku w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wƒd powierzchniowych /Dz. U. Nr 162, poz. 1008/ zostanie wykonana do końca czerwca 2011 r.
Poniżej przestawiono klasyfikację poszczeg‚lnych element‚w fizykochemicznych
i biologicznych oraz ocenę stanu chemicznego.
Wyniki badań
Kanał Roguski - Boguszynek - kategoria w„d: wody naturalne – typ 17 (potok nizinny piaszczysty).
Wyniki badań stanu ekologicznego w roku 2010
w punkcie pomiarowo-kontrolnym KANAŁ ROGUSKI – BOGUSZYNEK
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Wskaźnik jakości
wody
Temperatura wody
Odczyn
Tlen rozpuszczony
BZT5
Og„lny węgiel
organiczny
Azot amonowy
Azot Kjeldahla
Azot azotanowy
Azot og„lny
Fosfor og„lny
Przewodność
w 20˚C
Substancje rozpuszczone
Fitobentos (Indeks
okrzemkowy)
Jednostka
miary
˚C
pH
mg O2 /l
mg O2 /l
Liczba
prƒb
10
10
10
10
Minimum
0,5
7,0
0,2
2,3
03-09
12-13
07-12
12-13
Maximum
20,0
8,0
10,8
8,5
07-12
06-08
03-09
11-09
Średnia
roczna
10,2
7,7
5,09
6,41
Klasa wskaźnika
jakości wƒd
I
I
poniżej stanu dobrego
poniżej stanu dobrego
mg C/l
10
5,59
09-07
24,13
10-13
13,576
poniżej stanu dobrego
mg NNH4 /l
mg N/l
mg NNO3 /l
mg N/l
mg P/l
10
10
10
10
10
0,103
1,821
0,398
7,334
0,122
05-11
03-09
07-12
08-09
03-09
7,93
10,275
18,694
20,735
2,21
07-12
07-12
12-13
12-13
07-12
2,172
4,243
8,952
13,549
0,515
poniżej stanu dobrego
poniżej stanu dobrego
poniżej stanu dobrego
poniżej stanu dobrego
poniżej stanu dobrego
μS/cm
10
813
12-13
999
03-09
923
I
mg/l
10
500
08-09
710
06-08
558,5
II
indeks
1
0,49
10-19
0,49
10-19
-
III
Data
Data
Wypełnienie kolorem ż„łtym – określenie klasy wskaźnika na podstawie wartości maksymalnej, minimalnej lub
wartości obliczonego indeksu.
9
Klasa element€w fizyczno-chemicznych: jeden lub więcej badanych wskaźnik€w jakości
w€d wchodzących w skład element€w fizykochemicznych przekracza wartości określone w
załączniku nr 1 do rozporządzenia dla klasy II
Klasa element€w biologicznych– III
Stan ekologiczny w punkcie pomiarowym - UMIARKOWANY
Głuszynka - Kamionki - kategoria w„d: wody naturalne – typ 25 (ciek łączący jeziora).
Wyniki badań stanu ekologicznego w roku 2010
w punkcie pomiarowo-kontrolnym GŁUSZYNKA – KAMIONKI
1.
2.
Wskaźnik jakości
wody
Temperatura wody
Odczyn
Jednostka
miary
˚C
pH
Minimum
Data
Maximum
Data
0,0
7,2
12-01
06-14
21,0
7,8
07-05
03-01
Średnia
roczna
10,6
7,5
10
0,2
07-05
8,90
08-03
4,47
mg O2 /l
10
1,1
12-01
8,30
06-14
3,42
Og„lny węgiel organiczny
mg C/l
10
11,7
08-03
17,38
06-14
14,482
6.
Azot amonowy
mg NNH4 /l
10
0,188
12-01
2,706
06-14
1,397
7.
Azot Kjeldahla
mg N/l
10
0,479
11-02
5,137
07-05
2,66
8.
Azot azotanowy
mg NNO3 /l
10
0,398
08-03
9,53
12-01
2,991
9.
Azot og„lny
mg N/l
10
1,924
11-02
11,08
12-01
5,709
10.
Fosfor og„lny
mg P/l
10
0,102
04-06
0,712
03-01
0,341
11.
Przewodność w 20˚C
Substancje rozpuszczone
Fitobentos (Indeks
okrzemkowy)
Chlorofil a
μS/cm
10
725
10-04
838
05-06
769
Klasa wskaźnika jakości wƒd
I
I
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
poniżej stanu
dobrego
I
3.
Tlen rozpuszczony
mg O2 /l
4.
BZT5
5.
mg/l
10
310
09-06
610
05-06
428,2
II
indeks
1
0,23
10-20
0,23
10-20
-
IV
•g/l
10
1,6
03-01
19,8
04-06
8,88
I
Lp.
12.
13.
14.
Liczba
prƒb
10
10
Wypełnienie kolorem ż„łtym – określenie klasy wskaźnika na podstawie wartości maksymalnej, minimalnej,
średniej lub wartości obliczonego indeksu
Klasa element€w fizyczno-chemicznych: jeden lub więcej badanych wskaźnik€w jakości
w€d wchodzących w skład element€w fizykochemicznych przekracza wartości określone w
załączniku nr 1 do rozporządzenia dla klasy II
Klasa element€w biologicznych – IV
Stan ekologiczny w punkcie pomiarowym - SŁABY
10
Maskawa – Kępa Wielka - kategoria w„d: wody silnie zmienione – typ 20 (rzeka nizinna
żwirowa).
Wyniki badań stanu chemicznego w roku 2010
w punkcie pomiarowo-kontrolnym MASKAWA – KĘPA WIELKA
1.
2.
Wskaźnik jakości
wody
Benzo(b)fluoranten
Benzo(k)fluoranten
3.
Benzo(g,h,i)perylen
4.
Indeno(1,2,3-cd)piren
Lp.
Jednostka miary
Liczba
prƒb
Minimum
Data
Maximum
Data
Średnia
roczna
Klasa wskaźnika jakości wƒd
Σ μg/l
10
0,0055
11-09
0,0527
10-13
0,0164
stan dobry
Σ μg/l
10
0
*
0
*
0
stan dobry
Wypełnienie kolorem ż„łtym – określenie klasy wskaźnika na podstawie wartości średniej rocznej.
* wszystkie pr„by: 2010-03-09, 2010-04-14, 2010-05-11, 2010-06-08, 2010-07-12, 2010-08-09, 2010-09-07,
2010-10-13, 2010-11-09, 2010-12-13
Klasa chemicznych wskaźnik•w jakości w•d – żaden z badanych chemicznych wskaźnik•w
jakości w•d nie przekracza wartości określonych w załączniku nr 8 do rozporządzenia dla
stanu dobrego
Stan chemiczny w punkcie pomiarowym – DOBRY
3.2.2. MONITORING JAKOŚCI W€D PODZIEMNYCH
Na terenie powiatu średzkiego zlokalizowany jest Gł‚wny Zbiornik W‚d Podziemnych
nr 150 „pradolina warszawsko-berlińska” (GZWP nr 150), zbiornik czwartorzędowy, mający
znaczenie ponadregionalne, gdyż r‚wnoleżnikowo przecinając obszar Wielkopolski przebiega
dalej na wsch‚d i na zach‚d. Zbiornik ten narażony jest na zanieczyszczenia antropogeniczne
ze względu na sw‚j „odkryty” charakter (intensywna wymiana pomiędzy wodami infiltracyjnymi a podziemnymi).
Gł„wny Zbiornik W„d Podziemnych (GZWP) na terenie powiatu średzkiego
GZWP
Nazwa zbiornika
Powierzchnia
km2
150
Pradolina Warszawa-Berlin
1904
Wiek
utworƒw
Typ
zbiornika
Średnia
głębokość
m
Szacunkowe
zasoby
dyspozycyjne
tys. m3 /d
Qp
porowy
25-30
456
Objaśnienia:
Qp –zbiornik czwartorzędowy pradolinny
Obecnie przedmiotem badań monitoringowych jakości w‚d podziemnych są jednolite
części w‚d podziemnych. Pojęcie to zostało wprowadzone przez Ramową Dyrektywę Wodną.
Oznacza ono określoną objętość w‚d podziemnych w obrębie warstwy wodonośnej lub zespołu warstw wodonośnych.
Na terenie wojew‚dztwa wielkopolskiego wyznaczono 18 jednolitych części w‚d podziemnych, w tym na obszarze powiatu średzkiego 2 JCWPd:
 jednolita część w‚d podziemnych nr 73 (kod PL_GB_6500_073), obejmująca ponad 95% obszaru powiatu;
 jednolita część w‚d podziemnych nr 62 (kod PL_GB_6500_062),
kt‚re są zagrożone nieosiągnięciem dobrego stanu.
11
W roku 2010 badania jakości w„d podziemnych na terenie powiatu średzkiego prowadzone były przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie na zlecenie Gł„wnego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie.
W omawianym roku badania realizowane był na ujęciu w miejscowości Brodowo, w gminie Środa Wielkopolska.
W punkcie tym ujmowane są czwartorzędowe wody wgłębne. Teren wok„ł ujęcia stanowią użytki zielone.
Na podstawie wynik„w badań prowadzonych w roku 2010 wody zakwalifikowano do III
klasy (wody zadowalającej jakości).
Wskaźniki w granicach stężeń III klasy jakości były następujące: Ca, Fe, HCO3.
3.3. MONITORING JAKOŚCI GLEBY I ZIEMI
Monitorowanie chemizmu gleb ornych na obszarze wojew„dztwa wielkopolskiego prowadził Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach.
Badania w systemie monitoringu krajowego prowadzone są cyklicznie, w okresach pięcioletnich. Ostatnie badania gleb były prowadzone w roku 2010, na terenie powiatu średzkiego, w miejscowości Winnag„ra. Wyniki badań dostępne będą w listopadzie 2011 r.
3.4. MONITORING HAŁASU
Prawidłowe kształtowanie klimatu akustycznego środowiska wymaga konsekwentnego
uwzględniania zagadnień akustycznych w polityce przestrzennej, w szczeg‚lności na etapie
uchwalania plan‚w zagospodarowania przestrzennego. Szczeg‚lne znaczenie ma jednoznaczność zapis‚w miejscowych plan‚w zagospodarowania przestrzennego, umożliwiająca przypisanie poszczeg‚lnym wyr‚żnionym w planie kategoriom teren‚w dopuszczalnej wartości
poziomu hałasu w środowisku. Spełnienie tego wymagania jest niezbędne dla prawidłowego
ustalenia szczeg‚łowego zagospodarowania terenu, zwłaszcza położenia nieprzekraczalnej
linii zabudowy w stosunku do źr‚deł hałasu lub możliwości prowadzenia r‚żnego rodzaju
działalności oraz realizacji zabudowy o r‚żnych funkcjach.
Ze względu na powszechność występowania, znaczny zasięg oddziaływania oraz liczbę
narażonej ludności, podstawowym źr‚dłem uciążliwości akustycznych dla środowiska są hałasy komunikacyjne.
Przez teren powiatu przebiegają drogi krajowe nr 11 K‚rnik – Jarocin (Kołobrzeg – Bytom) i nr 15 Miąskowo – Września (Trzebnica – Ostr‚da) oraz drogi wojew‚dzkie nr 432
Śrem – Września i nr 436 Książ Wielkopolski – Nowe Miasto nad Wartą. W p‚łnocnej części
powiatu wytyczony został niewielki odcinek autostrady A2. Gł‚wny szlak kolejowy powiatu
przebiega wzdłuż linii Poznań – Jarocin.
W przypadku hałas‚w pochodzących od dr‚g i linii kolejowych dopuszczalny poziom hałasu dla wskaźnik‚w długookresowych i kr‚tkookresowych wynosi w porze dziennej - w zależności od przeznaczenia terenu – od 50 do 65 dB, w porze nocnej od 45 do 55 dB.
Spełnienie wymog‚w rozporządzenia nie gwarantuje stworzenia mieszkańcom warunk‚w,
w kt‚rych nie występuje uciążliwe (w skali subiektywnej uciążliwości hałasu komunikacyjnego) oddziaływanie hałasu. Przyjęte standardy podyktowane są realnymi możliwościami
ograniczania hałas‚w komunikacyjnych.
Zarządzający drogą zobowiązany jest do podjęcia działań ograniczających stwierdzone
uciążliwości akustyczne, ale jeżeli hałas powstaje w związku z eksploatacją drogi, nie przewiduje się wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku. W tej sytuacji
Inspekcja Ochrony Środowiska nie ma możliwości wydania decyzji o administracyjnej karze
pieniężnej w przypadku przekraczania standard‚w jakości klimatu akustycznego. Dlatego tak
12
istotne jest uwzględnienie problemu narażenia na hałas w opracowywanych planach zagospodarowania przestrzennego poprzez ustalenia dotyczące nieprzekraczalnej linii zabudowy
oraz korzystne z akustycznego punktu widzenia zagospodarowanie terenu w bezpośrednim
sąsiedztwie źr„dła hałasu.
W roku 2010 na terenie powiatu średzkiego WIOŚ w Poznaniu nie prowadził pomiar„w
poziom„w hałasu komunikacyjnego. Badania WIOŚ zostały wykonane w roku 2005 w dw„ch
punktach pomiarowych w rejonie Szkoły Podstawowej przy ul. Dąbrowskiego w Środzie
Wielkopolskiej. Wyniki pomiar„w zostały przedstawione w „Raporcie o stanie środowiska w
Wielkopolsce w roku 2005”.
Pomiary poziomu hałasu na terenie powiatu średzkiego prowadzone były w roku 2010
przez GDDKiA, Autostradę Wielkopolską S.A. i Wielkopolski Zarząd Dr„g Wojew„dzkich
w Poznaniu w ramach realizacji ustawowego obowiązku okresowych pomiar„w hałasu
w otoczeniu dr„g.
W ramach monitoringu realizowanego przez GDDKiA na terenie powiatu pomiary akustyczne przeprowadzono w trzech punktach w rejonie drogi krajowej nr 11– w Żabikowie,
Środzie i Brodowie. Wyniki pomiar„w zostaną w najbliższym czasie przekazane do WIOŚ
w Poznaniu.
Badania w otoczeniu autostrady zrealizowano w dw„ch punktach na terenie powiatu –
w miejscowości Dzierznica (km 199+430, odległość 50 m od osi autostrady), przy fundamentach byłego budynku mieszkalnego, oraz przy tym samym odcinku autostrady (km 198+610),
na granicy zabudowy zagrodowej położonej w odległości 210 m od osi autostrady. Ze względu na zmiany zagospodarowania terenu, punkt pomiarowy w Dzierznicy nie jest aktualnie
związany z istniejącą zabudową mieszkaniową i nie podlega ochronie akustycznej, natomiast
w przypadku drugiego punktu pomiarowego dopuszczalna wartość poziomu hałasu
w środowisku wynosi 60 dB w porze dziennej i 50 dB w porze nocnej (zabudowa zagrodowa). Odcinek autostrady w rejonie punktu referencyjnego jest wyposażony w ekran akustyczny, jednak ekran został zakończony przed posesją, na kt„rej prowadzono pomiary.
W otoczeniu drugiego punktu pomiarowego w Dzierznicy autostrada nie posiada ekranu akustycznego. Wyniki pomiar„w i rejestracji natężenia ruchu pojazd„w przedstawiono poniżej.
Wyniki badań akustycznych w otoczeniu autostrady A2
R„wnoważny poziom
Natężenie ruchu pojazd„w (poj./h)
hałasu
dzień
noc
Lp.
Lokalizacja punktu
LAeq (dB)
pojazdy
pojazdy
dzień
noc
ogƒłem
ogƒłem
ciężkie
ciężkie
Punkt referencyjny (km 198+610),
1
55,9
52,0
1074
384
555
275
210 m od osi autostrady)
Dzierznica (km 199+430, odl. 50
2
59,5
57,3
1142
423
644
334
m od osi autostrady)
Jak wynika z powyższej tabeli, na granicy zabudowy mieszkaniowej w otoczeniu punktu
referencyjnego panują w porze dziennej poprawne warunki akustyczne, natomiast w porze
nocnej dopuszczalna wartość poziomu hałasu w środowisku jest przekroczona o 2 dB.
Analiza wynik‚w uzyskiwanych w obu punktach w okresie wieloletnim prowadzi do
stwierdzenia w początkowym okresie (2004−2007) dynamicznego wzrostu natężenia ruchu
pojazd‚w i związanego z tym pogarszania się warunk‚w akustycznych, w ostatnim okresie
zmiany – jakkolwiek niekorzystne – są niewielkie.
W ramach monitoringu realizowanego przez WZDW na terenie powiatu średzkiego pomiary akustyczne przeprowadzono w rejonie drogi wojew‚dzkiej nr 432, w punkcie zlokalizowanym w Środzie Wielkopolskiej, przed elewacją posesji przy ul. Niedziałkowskiego 20a.
Wyniki pomiar‚w i rejestracji natężenia ruchu pojazd‚w przedstawiono poniżej:
13
Wyniki badań akustycznych w otoczeniu drogi wojew„dzkiej nr 432
Lp.
1
Lokalizacja punktu
Środa Wlkp., ul. Niedziałkowskiego 20a, w odległości 9 m od krawędzi jezdni – przed elewacją
budynku mieszkalnego
R„wnoważny poziom
hałasu
LAeq (dB)
Natężenie ruchu pojazd„w (poj./h)
dzień
noc
dzień
noc
ogƒłem
pojazdy
ciężkie
ogƒłem
pojazdy
ciężkie
66,6
60,7
645
12
134
39
Wykonane badania dokumentują ponadnormatywną degradację klimatu akustycznego w
rejonie budynku mieszkalnego. Dopuszczalne wartości poziomu r‚wnoważnego hałasu (60 dB
w porze dziennej i 50 dB w porze nocnej) są przekroczone odpowiednio o 6,6 dB i 10,7 dB.
3.5. MONITORING P€L ELEKTROMAGNETYCZNYCH
Monitoring p„l elektromagnetycznych polega na wykonywaniu w cyklu trzyletnim pomiar„w natężenia składowej elektrycznej pola w 135 (po 45 na rok) punktach pomiarowych
rozmieszczonych r„wnomiernie na obszarze wojew„dztwa, w miejscach dostępnych dla ludności usytuowanych w:
 centralnych dzielnicach lub osiedlach miast o liczbie mieszkańc‚w przekraczającej
50 tysięcy,
 pozostałych miastach,
 terenach wiejskich.
Dla każdej z powyższych grup teren„w wybiera się po 15 punkt„w, dla każdego roku kalendarzowego.
Pomiary wykonuje się w odległości nie mniejszej niż 100 metr„w od źr„deł emitujących
pola elektromagnetyczne.
Na terenie powiatu średzkiego w roku 2010 nie prowadzono pomiar„w poziom„w p„l
elektromagnetycznych (PEM).
Na obszarze całej Wielkopolski nie stwierdzono przekroczeń.
3.6. MONITORING GOSPODARKI ODPADAMI
W ramach monitoringu gospodarki odpadami WIOŚ gromadzi informacje o:
- selektywnej zbi‚rce odpad‚w,
- kompostowniach i sortowniach,
- składowiskach z uwzględnieniem stopnia i sposobu ich zabezpieczenia.
Informacje te uzyskiwane są z ankiet wysyłanych do poszczeg‚lnych gmin oraz podmiot‚w
gospodarczych.
Kompostownie
W gminie Nowe Miasto nad Wartą, w Elżbietowie znajduje się pryzmowa kompostownia
odpad‚w, kt‚rą uruchomiono w październiku 2000 r. Właścicielem obiektu jest Phytopharm
Klęka S.A. Ilość kompostowanych odpad‚w w 2010 roku wyniosła 1050,997 Mg.
Sortownie
W Pławcach, w gminie Środa Wlkp., znajduje się sortownia niesegregowanych odpad‚w
komunalnych, uruchomiona w lutym 2009 r. Właścicielem obiektu jest PUK Artur Zys Swarzędz. W roku 2010 poddano sortowaniu 20991,36 Mg odpad‚w; wysortowano:
- metale żelazne (191202) w ilości 213,39 Mg,
14
- metale nieżelazne (191203) w ilości 23,39 Mg,
- szkło (200102) w ilości 9,58 Mg,
- opakowania ze szkła (150107) w ilości 170,72 Mg,
- opakowania z metali (150104) w ilości 6,54 Mg,
- opakowania z tworzyw sztucznych (150102) w ilości 153,68 Mg,
- opakowania z papieru i tektury (150101) w ilości 470,49 Mg,
- opakowania z drewna (150103) w ilości 7,98 Mg,
- opakowania wielomateriałowe (150105) w ilości 20,20 Mg,
- żelazo i stal (170405) w ilości 25,99 Mg
oraz pozostałości typu
- minerały (191209) w ilości 7075,54Mg,
- inne odpady z mechanicznej obr„bki odpad„w (191212) w ilości 12813,45 Mg,
Składowiska odpad„w
W roku 2010 na terenie powiatu średzkiego były eksploatowane 2 składowiska odpad‚w
komunalnych w miejscowościach: Nadziejewo i Orzeszkowo.
Składowisko w Orzeszkowie z dniem 30.09.2010 r. zostało zamknięte (decyzja na zamknięcie z dnia 17.09.2010 r.).
Składowisko w Elżbietowie od roku 2009 było nieeksploatowane, z dniem 29.06.2010 r.
otrzymało decyzję na zamknięcie.
Wykaz składowisk eksploatowanych na terenie powiatu średzkiego w roku 2010
Ilość odpad„w
składowana w
2010 roku /Mg/
Powierzchnia
całkowita składowiska /1/ /ha/
Data
urucho
mienia
Posiadane
decyzje/2/
Typ
składowiska/3/
Lp.
Gmina
Miejscowość
1
Środa Wlkp.
Nadziejewo
11843,19
11,01
1995
1,2,3,4,6,7
IN
2
Dominowo
Orzeszkowo
376,9
2,5
1993
1,2,3,6,8
IN
Objaśnienia:
/1/ powierzchnia całkowita składowiska to powierzchnia całego terenu (budynki, drogi wewnętrzne, kwatery)
należąca do właściciela składowiska;
/2/ posiadane decyzje: 1 decyzja lokalizacyjna, 2 pozwolenie na budowę, 3 decyzja zatwierdzająca instrukcję
eksploatacji, 4 pozwolenie na użytkowanie, 5 zezwolenie na odzysk lub unieszkodliwianie, 6 przegląd ekologiczny, 7 pozwolenie zintegrowane do składowania odpad‚w z wyłączeniem odpad‚w obojętnych, o zdolności przyjmowania ponad 10 ton odpad‚w na dobę lub o całkowitej pojemności ponad 25.000 ton, 8 zgoda
na zamknięcie;
/3/ typ składowiska: N odpad„w niebezpiecznych, O odpad‚w obojętnych, IN odpad‚w innych niż niebezpieczne i obojętne.
Odcieki ze wszystkich czterech składowisk (2 eksploatowanych i 2 nieeksploatowanych)
są gromadzone w szczelnych zbiornikach bezodpływowych, a następnie wywożone do
oczyszczalni ściek‚w.
Na składowiskach prowadzono monitoring w‚d podziemnych oraz badania składu gazu
składowiskowego.
Wody powierzchniowe badane były na składowisku w Orzeszkowie. Pr‚by pobrano z rowu odwodnieniowego, 2 razy w roku. Por‚wnując uzyskane wyniki w zakresie granicznych
wskaźnik‚w jakości w‚d odnoszące się do jednolitych części w‚d powierzchniowych w ciekach naturalnych, można stwierdzić, że większość parametr‚w (za wyjątkiem BZT5, ChZT,
siarczan„w, azotu azotanowego, azotu amonowego i substancji rozpuszczonych) mieści się w
II klasie jakości.
Składowisko odpad„w komunalnych w miejscowości Nadziejewo
Na składowisku 4 razy w roku prowadzono badania wody podziemnej. Wody dopływające do składowiska nie wykazały podwyższonych wartości analizowanych parametr‚w, stąd
15
kwalifikują się do w„d o dobrym stanie chemicznym. Wody wypływające ze składowiska w
kierunku południowym i południowo-zachodnim wykazują wysoki stopień przekształcenia.
Przejawia się to wielokrotnym wzrostem wartości przewodnictwa elektrolitycznego, cynku i
og„lnego węgla organicznego (szczeg„lnie w dw„ch piezometrach) w stosunku do w„d stanowiących lokalne tło hydrogeochemiczne w tym rejonie.
Badania gazu składowiskowego przeprowadzono na dw„ch kwaterach zrekultywowanych, w kwietniu i listopadzie. Skład gazu charakteryzował się wysoką zawartością tlenu przy
nieznacznym udziale dwutlenku węgla i metanu. Skład gazu na kwaterze eksploatowanej badano raz w miesiącu w okresie od stycznia do grudnia. Wyniki analizy składu gazu składowiskowego wykazały wysoką zawartość tlenu (od 16,0% do 21,0%), przy nieznacznym udziale
dwutlenku węgla (od < 0,1% do 8,4%) i metanu (od < 0,1% do 11,2 %).
Składowisko odpad„w komunalnych w miejscowości Orzeszkowo
Na składowisku 2 razy w roku wykonano badania wody podziemnej. Jakość wody podziemnej pobranej na dopływie i odpływie w‚d ze składowiska jest por‚wnywalna. Wartości parametr‚w, kt‚rych monitoring na składowiskach jest wymagany, odpowiadały I i II klasie
jakości w‚d, za wyjątkiem zawartości og‚lnego węgla organicznego, kt‚ra odpowiadała IV
klasie.
Badań gazu składowiskowego nie przeprowadzono – brak studni odgazowującej.
Składowisko odpad„w komunalnych w miejscowości Pięczkowo
- składowisko zamknięte
Na składowisku 4 razy w roku prowadzono badania wody podziemnej. Wartości parametr‚w, kt‚rych monitoring na składowiskach jest wymagany, odpowiadały I i II klasie jakości
w‚d, za wyjątkiem zawartości og‚lnego węgla organicznego, kt‚ra odpowiadała IV klasie.
Badań gazu składowiskowego nie przeprowadzono – brak studni odgazowującej.
Składowisko odpad„w komunalnych w Elżbietowie
- składowisko zamknięte
Na składowisku 4 razy w roku prowadzono badania wody podziemnej. Wartości parametr‚w, kt‚rych monitoring na składowiskach jest wymagany, odpowiadały I i II klasie jakości
w‚d. Odnotowano poprawę jakości w‚d podziemnych w następujących parametrach: kadm,
OWO, WWA i rtęć.
Badań gazu składowiskowego nie przeprowadzono – brak studni odgazowującej.
3.7. PODSUMOWANIE
1.
W wyniku oceny pod kątem kryteri„w dla ochrony zdrowia dla substancji podlegających klasyfikacji strefę wielkopolską zaliczono do klasy A, z wyjątkiem:
 pyłu PM2,5, dla kt‚rego klasą wynikową była klasa B,
 pyłu PM10 i benzo(a)pirenu, dla kt‚rych klasą wynikową była klasa C.
Ze względu na kryteria dla ochrony roślin, dla wszystkich substancji podlegających
klasyfikacji strefę wielkopolską zaliczono do klasy A, z wyjątkiem ozonu, kt‚ry zaliczono do klasy C.
Zaliczenie strefy do klasy A oznacza, że jakość powietrza atmosferycznego na jej obszarze jest zadowalająca, otrzymywane stężenia nie przekraczają podanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 03 marca 2008 roku w sprawie poziom‚w niekt‚rych
substancji w powietrzu /Dz. U. Nr 47, poz. 281/. Przyszłe przedsięwzięcia podejmowane
na obszarze strefy nie mogą wpływać na pogorszenie stopnia jakości powietrza atmosferycznego. Na obszarze strefy powinny być prowadzone działania na rzecz utrzymania
jakości powietrza lub jej poprawy.
16
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ze względu na to, iż dla pyłu PM2,5 obowiązuje margines tolerancji strefę zaklasyfikowano do klasy B. Oznacza to obowiązek określenia przyczyn przekroczeń poziomu
dopuszczalnego.
Ze względu na poziom pyłu PM10 i benzo(a)pirenu analizowanych pod kątem ochrony
zdrowia oraz poziom ozonu pod kątem ochrony roślin obszar strefy zaklasyfikowano do
klasy C. Zaliczenie strefy do klasy C skutkuje koniecznością przeprowadzenia działań
naprawczych ze względu na pył PM10 oraz jeżeli jest to możliwe technicznie i uzasadnione ekonomicznie dla ozonu i benzo(a)pirenu.
Zgodnie z wymaganiami Ramowej Dyrektywy Wodnej do 2015 roku Polska ma osiągnąć dobry stan w„d. Należy więc dążyć do poprawy stanu czystości rzek poprzez uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej zlewni, stosowanie odpowiednich zabieg„w
agrotechnicznych na terenach użytkowanych rolniczo oraz podnoszenie świadomości
ekologicznej społeczeństwa.
Klasyfikacja element„w fizykochemicznych i biologicznych wskazuje na zagrożenie niespełnienia cel„w środowiskowych (nieosiągnięcie przynajmniej dobrego stanu/potencjału
ekologicznego w„d) przez JCW Kanał Roguski i Głuszynka. Ocena w punktach pomiarowych wskazuje na umiarkowany stan ekologiczny dla Kanału Roguskiego, a słaby dla Głuszynki. O wyniku oceny zadecydowały elementy biologiczne: w obu przypadkach
fitobentos. W punkcie pomiarowym Maskawa – Kępa Wielka badane chemiczne wskaźniki
jakości w„d nie wykazały przekroczeń.
Na obszarze powiatu położone są 2 jednolite części w„d podziemnych, kt„rych wody uznano za zagrożone nieosiągnięciem cel„w środowiskowych.
Wyniki badań gleb wykonanych w roku 2010 dostępne będą w listopadzie 2011 r.
Degradacja klimatu akustycznego środowiska ma miejsce przede wszystkim w sąsiedztwie gł„wnych tras komunikacji drogowej na terenie powiatu. Ze względu na trudności
związane z eliminowaniem tego rodzaju konflikt„w akustycznych, podstawowe znaczenie ma właściwa polityka w zakresie planowania przestrzennego.
Nie stwierdzono przekroczenia poziomu dopuszczalnego p„l elektromagnetycznych na
terenach dostępnych dla ludności na obszarze wojew„dztwa wielkopolskiego.
Gospodarka odpadami
a. ilość odpad„w poddanych sortowaniu w sortowni w Pławcach zwiększyła się w por„wnaniu do roku 2009,
b. ilość składowanych odpad„w na składowisku w Nadziejewie była mniejsza w por„wnaniu do roku 2009, natomiast na składowisku w Orzeszkowie ilość zmniejszyła się ze
względu na to, iż składowisko zamknięto z dniem 30.09.2010 r. Składowisko w Elżbietowie z dniem 29.06.2010 r. otrzymało decyzję na zamknięcie.
c. na wszystkich składowiskach prowadzono monitoring w„d podziemnych i odciekowych. Na składowisku w Nadziejewie badano gaz wysypiskowy emitowany ze studni
odgazowujących. Wody powierzchniowe badano na składowisku w Orzeszkowie.
17
4. DZIAŁALNOŚĆ KONTROLNA
W 2010 r. WIOŚ w Poznaniu realizował zadania kontrolne określone w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz w „Og‚lnych kierunkach działania IOŚ” ustalonych przez
Gł‚wnego Inspektora Ochrony Środowiska. Podstawowym celem przeprowadzonych kontroli
była poprawa komfortu życia ludzi i stanu środowiska, dlatego wyb‚r podmiot‚w do kontroli
dokonywany był w oparciu o analizę szeregu uwarunkowań i kryteri‚w, między innymi, takich jak:
 potencjalna uciążliwość instalacji dla środowiska,
 stan gospodarki odpadami,
 wyniki automonitoringu emisji prowadzonego przez podmioty korzystające ze środowiska,
 wnioski o podjęcie interwencji,
 ograniczenie emisji do powietrza ze źr‚deł energetycznych i technologicznych.
Zadania kontrolne realizowano w ramach działań planowych oraz pozaplanowych, w tym
interwencyjnych, podejmowanych na wniosek obywateli, organ‚w administracji publicznej
i innych jednostek organizacyjnych.
Kontrolami objęto przedsiębiorc‚w, jak i jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami oraz podmioty prowadzące działalność wytw‚rczą w rolnictwie.
W ewidencji WIOŚ w Poznaniu znajdują się 73 podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie powiatu. W roku 2010 przeprowadzono 23 kontrole przestrzegania wymagań ochrony środowiska, w tym:
 2 kontrole jednostek eksploatujących instalacje, dla kt„rych wymagane jest pozwolenie
zintegrowane;
 2 punkty przyjmowania pojazd„w wycofanych z eksploatacji.
Podczas 14 kontroli stwierdzono naruszanie przez kontrolowanych przepis„w ochrony
środowiska. Najczęściej stwierdzone zastrzeżenia dotyczyły:
 nieprzestrzegania posiadanych decyzji dotyczących gospodarki odpadami,
 nierzetelnie prowadzonej ewidencji odpad„w,
 braku zbiorczego zestawienia danych o odpadach,
 braku informacji potrzebnych do naliczania opłat za korzystanie ze środowiska.
W wyniku stwierdzonych naruszeń przepis‚w ochrony środowiska zastosowano następujące sankcje karne:
– nałożono 3 mandaty karne na łączną kwotę 1200,00 zł;
Zestawienie liczbowe działań kontrolnych
Jednostka administracyjna
Gmina Dominowo
Gmina Krzykosy
Gmina Nowe Miasto
Miasto i Gmina
Środa
Gmina Zaniemyśl
Powiat średzki
Liczba podmioLiczba
Liczba decyzji
Liczba
t„w gospodardecyzji
Liczba
wymierzające
Liczba zarządzeń
czych w
ustalających mandat„w kary za okres
pokonkontroli
ewidencji
kary biekarnych
trwania przetrolnych
WIOŚ
gnące
kroczeń
8
2
5
1
1
-
Kary za okres
trwania przekroczeń 
kwota /tys. zł/
-
11
6
1
-
-
-
-
40
11
5
-
3
-
-
9
73
3
23
7
-
3
-
-
18
Lista podmiotƒw skontrolowanych w okresie sprawozdawczym
na terenie powiatu średzkiego
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Artur Zys ul. Warszawska 2, 62-020 Swarzędz
Baza firmy: Pławce 5a, 63-011 Pławce
Urząd Gminy w Nowym Mieście n/Wartą, 63-040 Nowe Miasto dot. Oczyszczalni ściek„w w m. Nowe Miasto
Urząd Gminy w Nowym Mieście n/Wartą, 63-040 Nowe Miasto dot. Oczyszczalni ściek„w w m. Klęka
Urząd Gminy w Nowym Mieście n/Wartą, 63-040 Nowe Miasto dot. Oczyszczalni ściek„w w m. Chocicza
Specjalistyczne Gospodarstwo Rolne Ferma Drobiu - Sprzedaż Jaj Kruczyn; Mariusz
Pachura Kruczyn 9; 63-041 Chocicza
Galeria Pajo Sp. z o.o., ul. Kilińskiego 35, 63-000 Środa Wielkopolska
Zakład Usług Komunalnych w Dominowie ul. Centralna 7, 63 - 012 Dominowo - składowisko odpad„w w m. Orzeszkowo
Urząd Gminy Nowe Miast n/Wartą ul. Poznańska 14, 63 - 040 Nowe Miast n/Wartąskładowisko odpad„w w m. Elżbietowo
HYBNER S.A. ul. Prądzyńskiego 26, 63-000 Środa Wlkp. dot. zakładu produkcyjnego w
m. Kijewo 90, 63-000 Środa Wlkp.
Urząd Gminy Zaniemyśl, ul. Średzka 9, 63-020 Zaniemyśl
Firma Handlowo-Usługowa DYMEK, skup surowc„w wt„rnych, os. Jagiellońskie 40/19
63-00 Środa Wlkp., m-ce: ul. Brodowska 28 63-000 Środa Wlkp.
Firma RAW materials, Jacek Rubach, ul. 17-września 12/4 63-000 Środa wlkp. m-ce: ul.
Brodowska 30, 63-000 Środa Wlkp.
NATOM LOGISTIC Tomasz Świątek, Osiedle Stare Żegrze 167 m 1 dot. zakładu w
Środzie Wlkp., ul. Libelta 2, 63-000 Środa Wlkp.
"Paul-Pon Polska Sp. z o.o." Jarosławiec 1, 63-000 Środa Wlkp. dot. fermy kr„w mlecznych w m. Topola, gm. Środa Wlkp.
Urząd Gminy Dominowo
Polhaus Investment - Piotr Janusz Zwola ul. Wczasowa 1, 63-020 Zaniemyśl
Hand-Mięs Sp„łdzielnia Rolnicza Miąskowo Miąskowo 14A, 63-040 Nowe Miasto nad
Wartą
Instytut Ochrony Roślin ul. Węgorka 20, 60 - 318 POZNAŃ
Solaris Bus & Coatch S.A. Bolechowo ul. Obornicka 1 62-005 Owińska, zakład w Środzie Wlkp. ul. K„rnicka 52
Urząd Gminy w Krzykosach, ul. Gł„wna 37, 63-024 Krzykosy - składowisko odpad„w
innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Pięczkowo
Ferma Drobiu Patrycja Pachura-Kujawska, ul. Topolowa 13, 63-021 Śnieciska
TRANS-GUM Mieczysław Lesiński Koszuty 16, 63-022 Słupia Wielka
AQUAFORM S.A. Kijewo 9B 63-000 Środa Wielkopolska
Najistotniejszymi ustaleniami kontroli przeprowadzonych w 2010 roku na terenie
powiatu były:
Urząd Gminy Nowe Miasto nad Wartą - Składowisko odpadƒw innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Elżbietowo
Składowisko położone jest w wsi Elżbietowo 7,0 km od Nowego Miasta nad Wartą. Teren
składowiska otoczony jest ze wszystkich stron polami uprawnymi. Najbliższe zabudowania
mieszkalne oddalone są ok. 600 m od składowiska. Eksploatację składowiska rozpoczęto w
1992 roku. Powierzchnia składowiska wynosi 7,0 ha i składa się z jednej kwatery składowania odpad‚w. Kontrola przeprowadzona przez WIOŚ w maju 2010 roku wykazała, że eksploatacja przedmiotowego składowiska została zakończona w grudniu 2008 roku. Zarządzający
19
składowiskiem w czerwcu 2010 roku otrzymał decyzję na zamknięcie składowiska. Aktualnie
składowisko jest rekultywowane. Zakończenie rekultywacji składowiska jest przewidziane na
grudzień 2012 roku.
Zakład Usług Komunalnych w Dominowie ul. Centralna 7, 63–012 Dominowo – Składowisko odpad„w innych niż niebezpieczne i obojętne w m. Orzeszkowo
Składowisko położone jest w odległości 1 km od drogi Orzeszkowo – Poświstne w kierunku
wschodnim. Eksploatacja składowiska została rozpoczęta w 1993 roku. Powierzchnia składowiska łącznie wynosi 2,5 ha i składa się z czterech kwater składowania odpad‚w. Dwie
kwatery nieeksploatowane (niezrekultywowane), jedna eksploatowana i jedna nie oddana do
użytkowania. Kontrola przeprowadzona przez WIOŚ w maju 2010 roku wykazała brak pozwolenia na prowadzenie odzysku i unieszkodliwiania odpad‚w, brak świadectwa stwierdzającego kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami oraz naruszenie warunk‚w decyzji
zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska w zakresie technologii składowania odpad‚w i przyjęcia odpad‚w. Ponadto składowisko nie jest wyposażone w niezbędne urządzenia do właściwego funkcjonowania, zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem. Zostało
wszczęte postępowanie administracyjne w sprawie wstrzymania użytkowania przedmiotowego składowiska. W związku z otrzymaniem przez zarządzającego składowiskiem we wrześniu
2010 roku, decyzji na zamknięcie składowiska , postępowanie administracyjne wszczęte
przez WIOŚ zostało umorzone. Przystąpiono do rekultywacji składowiska, kt‚rej zakończenie
jest przewidziane na czerwiec 2014 roku.
Gmina Nowe Miasto n/Wartą, ul. Poznańska 14, 63-040 Nowe Miasto – dot. oczyszczalni
ściek„w w m. Chocicza.
Do mechaniczno-biologicznej oczyszczalni w m. Chocicza dopływają kanalizacją sanitarną
ścieki z m. Chocicza, Boguszyn, Kolniczki oraz dowożone są taborem asenizacyjnym z tych
okolic. Gmina posiada ważną decyzję Starosty Średzkiego z dnia 27.01.2003 r. udzielającą
pozwolenia wodnoprawnego na szczeg„lne korzystanie ze środowiska w zakresie odprowadzania ściek„w z oczyszczalni w Chociczy do Warty. Przeprowadzona w 2010 r. kontrola
wykazała, że przekroczone zostały dopuszczalne wskaźniki zanieczyszczeń zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym. Działalność pokontrolna obejmowała wydanie zarządzenia pokontrolnego zobowiązującego do prowadzenia stałego nadzoru technicznego oraz zapewnienia
prawidłowego funkcjonowania instalacji do oczyszczania ściek„w w m. Chocicza. W zakresie
automonitoringu prowadzonego przez Gminę, analizy ściek„w z oczyszczalni wykonywane
są przez akredytowane laboratorium, a analiza wynik„w nie wykazała ponadnormatywnych
przekroczeń dopuszczalnych wskaźnik„w określonych w pozwoleniu wodnoprawnym.
Wyniki kontroli instalacji wymagających posiadania pozwolenia zintegrowanego:
Na terenie powiatu średzkiego znajduje się 14 jednostek eksploatujących instalacje, dla
kt‚rych wymagane jest pozwolenie zintegrowane. Są to:
–
Specjalistyczne Gospodarstwo Rolne Tomasz Adaszak Chłapowo 13 63-012 Dominowo
–
Przedsiębiorstwo Rolno-Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ALWOROL Sp. z o.o. Wolica Nowa 63-040 Nowe Miasto nad Wartą Instalacje Aleksandr‚w
–
Specjalistyczne Gospodarstwo Rolne Rafał Ratajczak Zielniczki 5, 63-011 Pławce.
–
Produkcja i sprzedaż jaj konsumpcyjnych Mariusz Pachura Kruczyn 9 63-041 Chocicza
–
Gospodarstwo Rolne Drobiarstwo Roman Michalski, Boguszyn ul. Śremska 32, 63-041
Chocicza (Ferma Kur Nieśnych do produkcji jaj konsumpcyjnych)
–
L.W.T. Mizgier s.c., Marianowo Brodowskie, 63-000 Środa Wlkp., Ferma drobiu Marianowo
–
Ferma Drobiu Jan Pachura, Damian Pachura ul. Kopernika 58 63-000 Środa Wlkp.
Ferma w m. Kępa Wielka 1
–
Ferma Drobiu Elżbieta i Zbigniew Gabscy w m. Trzebisławki 23 gm. Środa Wlkp.
20
–
–
–
–
–
–
Gospodarstwo Rolne – Ferma Drobiu Krzysztof Pachura Bukowy Las 18 63-014 Murzynowo Kościelne
Gospodarstwo Rolne Produkcji Drobiarskiej Daniel Pachura Kępa Wielka 6 63-020
Zaniemyśl gm. Zaniemyśl
Ferma Drobiu VERKAPPLUS sp. z o.o. Wolica Kozia 48 63-040 Nowe Miasto n.Wartą
Gospodarstwo Rolne Ferma Drobiu Patrycja Pachura Kujawska Śnieciska ul. Topolowa
13 gm. Zaniemyśl
Pfeifer & Langen Polska S.A. ul. Mickiewicza 35 60-959 Poznań Cukrownia „ŚRODA”
ul. Niedziałkowskiego 27, 63-000 Środa Wlkp.
Składowisko Odpad„w Innych niż Niebezpieczne i Obojętne w m. Nadziejewo – Zakład Składowania Odpad„w Komunalnych Nadziejewo ul. Daszyńskiego 5, 63-000
Środa Wlkp.
Wszystkie te jednostki posiadają wymagane pozwolenia zintegrowane. W roku 2010
przeprowadzono kontrole w 2 fermach:
 Ferma Drobiu Jan Pachura, Damian Pachura ul. Kopernika 58 63-000 Środa Wlkp. Ferma
w m. Kępa Wielka 1
oraz
 Ferma Drobiu Patrycja Pachura-Kujawska, ul. Topolowa 13, 63-021 Śnieciska.
Wielkość obsady fermy wynosi 130000 szt. kur nieśnych na jeden cykl. Kontrolę przeprowadzono w grudniu 2010 r. w przedmiocie przestrzegania przepis‚w ochrony środowiska ze
szczeg‚lnym uwzględnieniem warunk‚w pozwolenia zintegrowanego. Nie wszystkie kurniki
były obsadzone ze względu na trwające dostosowanie budynk‚w do norm unijnych „Euroklatka 2012”. Stwierdzono, że zakład nie wypełnia warunk‚w pozwolenia zintegrowanego w
punktach dotyczących zakresu monitorowania emisji do powietrza oraz emisji hałasu. Działalność pokontrolna obejmowała wystąpienie do urzędu marszałkowskiego z powiadomieniem o niewypełnianiu zobowiązań zawartych w pozwoleniu zintegrowanym, wydanym przez
ten organ.
Wyniki kontroli stacji demontażu pojazd•w wycofanych z eksploatacji
Na terenie powiatu średzkiego do końca 2010 r. działały 2 punkty zbierania pojazd‚w wycofanych z eksploatacji:
 Firma Handlowo Usługowa DYMEK Damian Węcławiak, Skup Surowc„w Wt„rnych,
przy ul. Brodowskiej 28 w Środzie Wlkp.
 Firma RAW Materials Jacek Rubach, ul. 17 września 12/4 63-000 Środa Wlkp,
ul. Brodowska 30 63-000 Środa Wlkp.
Firma Handlowo Usługowa DYMEK Damian Węcławiak, Skup Surowcƒw Wtƒrnych,
przy ul. Brodowskiej 28 w Środzie Wlkp.
Podmiot prowadzi działalność zbierania odpad‚w, w tym odpad‚w o kodzie 16 01 04* zużyte
lub nienadające się do użytkowania pojazdy i 16 01 06 zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy niezawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementƒw. W zakresie tym
podmiot prowadzi punkt zbierania pojazd„w wycofanych z eksploatacji, kt„ry dostosowany
jest do minimalnych wymog„w rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 12 października 2005 r. (Dz.U. nr 214, poz. 1806 z p„źn. zm.). W powyższym zakresie podmiot
posiada decyzje Starosty Średzkiego – zezwolenie w zakresie zbierania odpad„w. Przeprowadzona w roku 2010 kontrola wykazała nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przez
podmiot wymagań ochrony środowiska. Podmiot wprowadza ścieki przemysłowe do kanału
kanalizacji deszczowej, będącej własnością Urzędu Miasta Środa Wlkp., na zasadach określonych w posiadanej zgodzie właściciela urządzeń kanalizacyjnych. Jednakże zgodnie z postanowieniem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę
i zbiorowym odprowadzaniu ściek„w (Dz.U. z 2006 r. Nr 123, poz.858 z p„źniejszymi zmia21
nami): „Zabrania się wprowadzania ściekƒw bytowych i ściekƒw przemysłowych do urządzeń
kanalizacyjnych przeznaczonych do odprowadzania wƒd opadowych, a także wprowadzania
ściekƒw opadowych i wƒd drenażowych do kanalizacji sanitarnej”.
RAW MATERIALS Jacek Rubach, ul. Brodowska 30 63-000 Środa Wlkp., siedziba
firmy: ul. 17-września 12/4, 63-000 Środa Wlkp.
Podmiot prowadzi punkt zbierania pojazd„w wycofanych z eksploatacji. Przedmiotowa instalacja spełnia minimalne wymogi dla punktu zbierania pojazd„w określone w rozporządzeniu
Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 12 października 2005r. (Dz. U. nr 214, poz. 1806 ze zm.).
W zakresie prowadzonej gospodarki odpadami, tj. zbierania odpad„w o kodzie 16 01 04*
zużyte lub nienadające się do użytkowania pojazdy i 16 01 06 zużyte lub nienadające się do
użytkowania pojazdy niezawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementƒw, podmiot
posiada stosowną regulację formalnoprawną. Przeprowadzona w roku 2010 kontrola wykazała, że podmiot prowadzi działalność zgodnie z warunkami posiadanego zezwolenia w zakresie
zbierania odpad„w, lecz niepoprawnie realizuje obowiązki wynikające z ustawy o odpadach.
Podmiot dopuścił się nieprawidłowości w prowadzonej ewidencji odpad„w, w związku z
czym został zobowiązany w drodze zarządzenia pokontrolnego do usunięcia tego uchybienia.
Podmiot zrealizował zarządzenie pokontrolne WIOŚ.
Ustalenia niektƒrych innych przeprowadzonych kontroli:
SOLARIS Bus&Coach S.A.
Firma Solaris Bus&Coach S.A. jest producentem autobus‚w. Zakład w Środzie Wlkp. wykonuje surowe nadwozia z zabezpieczeniem antykrozyjnym.
Zakład posiada pozwolenie na wprowadzanie gaz‚w i pył‚w do powietrza. Kontrolny pomiar
emisji nie wykazał przekroczenia emisji dopuszczalnej.
Zakład dotrzymuje r‚wnież standard‚w emisyjnych lotnych związk‚w organicznych (LZO) z
instalacji kabiny lakierniczo-suszarniczej.
5. POWAŻNE AWARIE
Na terenie powiatu nie ma obiekt‚w zakwalifikowanych do zakład‚w o dużym lub
zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii.
Potencjalnymi sprawcami awarii mogą być stacje paliw oraz Zakład Przetw„rstwa
Owocowo-Warzywnego w Środzie Wlkp. Sp. z o.o., Kijewo 39, 63-000 Środa Wlkp.
Zakład zajmuje się przetw„rstwem owoc„w i warzyw, ich konfekcjonowaniem i sprzedażą.
Kontrolowany podmiot posiada w zbiornikach i instalacji amoniak w ilości około 10 Mg
(maksymalne możliwości to około 20 Mg). Ostatnią kontrolę zakładu WIOŚ przeprowadził w
styczniu 2009 r.
Zarządzenia pokontrolne wykonano- pismo zakładu.
Zdarzenia o znamionach poważnej awarii.
W roku 2010 na terenie powiatu średzkiego nie wystąpiły zdarzenia o znamionach poważnej awarii.
6. PODSUMOWANIE WYNIK€W DZIAŁALNOŚCI KONTROLNEJ
I POWAŻNYCH AWARII
1.
2.
Podmioty korzystające ze środowiska na terenie powiatu średzkiego nie realizują jego
ochrony w wymaganym stopniu. W 61% kontroli stwierdzono naruszenia wymagań
ochrony środowiska.
Większość nieprawidłowości dotyczyła pojedynczych zagadnień. Nie stwierdzono przypadk„w całkowitego zaniedbania ochrony środowiska i jawnego lekceważenia przez
22
3.
4.
podmioty obowiązk„w w tym zakresie.
Znaczna część podmiot„w nie śledzi w dostatecznym stopniu zmian w prawie z zakresu
ochrony środowiska, w wyniku czego działania proekologiczne podejmuje dopiero w następstwie kontroli i postępowania pokontrolnego WIOŚ.
Waga zagadnień ochrony środowiska, obszar działania oraz liczba podmiot„w i os„b
korzystających ze środowiska, przemawiają za potrzebą aktywnego działania wszystkich
ustawowo upoważnionych organ„w.
23