11-14

WPŁYW ELEKTROWNI
WIATROWYCH
NA AWIFAUNĘ
z siłowniami, b) zmiana struktury
i jakości środowiska, c) odstraszanie
ptaków, d) zakłócanie migracji (tzw. efekt
bariery).
Krzysztof Kujawa
Powodowanie śmierci ptaków wskutek
zderzenia
MoŜe budzić zdziwienie, Ŝe tak dobrze
widzące i sprawnie latające zwierzęta mogą
zderzać się z duŜymi obiektami, jakimi są
siłownie wiatrowe. NaleŜy jednak pamiętać,
Ŝe wiele z kolizji zdarza się nocą (wiele
gatunków migruje właśnie wtedy), oraz Ŝe
końcówki śmigieł przemieszczają się
szybko (250 km/h).
Ten
sposób
oddziaływania
siłowni
wiatrowych na ptaki budzi największe
zainteresowanie i emocje, zapewne ze
względu na jego „spektakularność”.
I pewnie dlatego bywa to wykorzystywane
w prasie popularnej (np. „Na wiatrakach
giną ptaki” – „ABC kościańskie” z dn.
23.02.2010). Jednak rzeczywista ocena
częstości przypadków śmierci ptaków oraz
ich znaczenia dla awifauny wcale nie jest
ani łatwa, ani jednoznaczna.
Po pierwsze, martwe ptaki są często
znajdowane przez ssaki lub ptaki drapieŜne
i zjadane lub wynoszone poza kontrolowany
obszar, zanim zostaną znalezione przez
obserwatora. Po drugie, przeszukanie terenu
(np. pola rzepaku) bywa bardzo trudne. Po
trzecie, do rzetelnej oceny tego rodzaju
śmiertelności
ptaków
konieczne
są
obserwacje prowadzone długotrwale, tj. co
najmniej przez pełen rok, lub jeszcze lepiej
– przez kilka lat. Są to zatem badania
bardzo praco- i czasochłonne i prowadzi się
je rzadko.
Ze zgromadzonych za granicą danych
wynika, Ŝe najbardziej podatnymi na kolizje
z wiatrakami są ptaki wróblowe i szponiaste
(popularnie zwane drapieŜnymi), a takŜe
mewy i siewki. Na przykład w rejonach
nadmorskich duŜą część mogą stanowić
licznie występujące tam mewy i siewki,
a w rejonach górskich– drapieŜne.
Wstęp
Niebawem mija 20 lat rozwoju energetyki
wiatrowej w Polsce, ale prawdziwy „boom”
inwestycyjny w tej dziedzinie obserwujemy
w ostatnich kilku latach. Jest on
spowodowany decyzją podjętą w ramach
UE, by do 2020 roku zwiększyć udział
energii odnawialnej w poszczególnych
krajach UE do minimum 20% całości
wykorzystywanej energii. Na tle krajów UE
rozwój tego działu energetyki w Polsce
moŜna określić jako bardzo słaby. Mimo
sprzyjających warunków wietrznych, łączna
moc siłowni wiatrowych w roku 2000
wynosiła tylko 4 MW. Jednak w kolejnych
latach wystąpił szybki wzrost łącznej mocy
siłowni do prawie 700 MW, a przewiduje
się, Ŝe roku 2020 wyniesie ona około 13000
MW.
Energetyka wiatrowa ogólnie oceniana jest
bardzo pozytywnie, ale takŜe budzi wiele
obaw, czego przejawem są m.in. protesty,
w których nagłaśnia się szkodliwość farm
wiatrowych
dla
zdrowia
ludzkiego
i przyrody.
Celem
niniejszego
artykułu
jest
przedstawienie
zagroŜeń
związanych
z budową i pracą siłowni wiatrowych
na ptaki, ale naleŜy pamiętać, Ŝe i inne
organizmy mogą być silnie zagroŜone. Np.
nietoperze mogą ginąć podczas przelotu w
pobliŜu skrzydeł siłowni. Występują tam
skoki ciśnienia powietrza, a te z kolei mogą
rozrywać bardzo delikatne pęcherzyki
płucne nietoperzy (ten rodzaj uszkodzeń
nazywamy barotraumą).
Obecnie wyróŜnia się cztery sposoby
oddziaływania elektrowni wiatrowych na
ptaki, które kolejno omówione są
w dalszej części artykułu: a) kolizje
Gazeta 14
W dzisiejszych czasach, by kino mogło
prosperować, potrzebna jest cała masa
ludzi, czy kiedyś teŜ tak było?
Nie, nie. By wyświetlić jeden seans
wystarczyły 2-3 osoby. Operator, osoba
sprzedająca bilety i osoba wpuszczająca
na salę. Często operator wpuszczał
na salę lub jak sprzedawałam bilety,
to sama od razu wpuszczałam.
Kto pracował w kinie?
Załoga bardzo często się zmieniała.
Wszystkich nie pamiętam, jednak kilka
nazwisk pozostało mi w pamięci: Henryk
Kryś, Kryśka Maćkowiak, Edmund
Ratajczak,
Kaziu
Mikołajczak,
no i oczywiście Antek Czajka.
Ile kosztował bilet?
Bilet kosztował 2 tysiące
złotych
(oczywiście,
starych
złotych).
A młodzieŜ szkolna, która często
przychodziła w ramach zajęć w szkole,
miała 50% zniŜki.
W jakich godzinach emitowano filmy?
To w sumie zaleŜało od pory roku. W lato
ok. 19.00-20.00,
w zimie trochę
wcześniej, bo ok.18.00.
Czy oprócz godziny, pogoda jeszcze
w jakiś sposób wpływała na działalność
kina?
AleŜ oczywiście. W zimę, rzecz jasna, było
zimno, więc było trzeba palić w piecu
na sali. Nie mogliśmy przecieŜ pozwolić,
Ŝeby nasi klienci marzli.
Jakie filmy wyświetlano i jak często
zmieniano repertuar?
Filmy były róŜne, jednak największą
popularnością cieszyły się filmy wojenne
i komedie. Zawsze na początku seansu
była kronika . Co tydzień wymienialiśmy
kasety w Centrali Wynajmu Filmu
w Poznaniu. Były to wymagania
Wojewódzkiego Zarządu Kin, dzięki
czemu co tydzień widzowie mogli oglądać
coś innego.
Na koniec chciałabym się dowiedzieć
jak blisko było kolejne kino?
NajbliŜszej, tak samo małe jak nasze, było
w Racocie, a takie juŜ większe znajdowało
się w Kościanie.
Bardzo dziękuje za wywiad. Myślę,
Ŝe juŜ teraz niewiele osób pamięta,
Ŝe niegdyś w naszym miasteczku było
kino i jest to tym bardziej ciekawe.
Cieszę się, Ŝe mogłam pomóc.
Jak trudno jest nam sobie wyobrazić kino
bez popcornu, coli, w małej salce
z nieponumerowanymi krzesłami zamiast
foteli. Większość dzisiejszych kin
znacznie róŜni się od dawnych. MoŜna by
polemizować, które były lepsze. Jedni
odpowiedzą, Ŝe te z lat 50 - tych, inni
będę uparcie twierdzić, Ŝe te dzisiejsze.
Współczesnemu miłośnikowi kina trudno
zrozumieć, jak z całym seansem radziło
sobie troje ludzie. Własnoręcznie
wykonane plakaty, zamiast ulotek, afisze
na ścianach. Prze cały tydzień emitowany
jeden film, a dostanie biletu było
rarytasem. Ale właśnie to wszystko
sprawiało, Ŝe w małych kinach małych
miasteczek
panowała
wyjątkowa,
magiczna atmosfera, której dzisiaj powoli
zaczyna brakować.
Agata Ślusarek
Gazeta 11