Pobierz

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo
Informacja nt. podstawowych danych makroekonomicznych oraz
tendencji w norweskiej gospodarce w 2014 r.
Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki norweskiej (zmiana w %; r/r)
Wyszczególnienie
2009
2010
2011
2012
2013
2014*
Produkt Krajowy Brutto
-1.6
0.6
1.0
2.7
0.7
2.2
Konsumpcja prywatna
-0.2
4.0
2.3
3.5
2.1
2.2
Konsumpcja publiczna
4.1
2.2
1.0
1.6
1.7
2.5
Nakłady brutto na środki trwałe:
6.8
-6.6
7.4
7.6
6.8
1.2
- gospodarka lądowa
10.4
-6.4
5.0
7.4
2.9
1.8
- sektor ropy i gazu
3.3
-8.9
11.3
15.1
17.1
0.0
-4.1
0.7
-0.8
1.4
-3.0
1.7
- ropa i gaz
-1.6
-6.9
-5.6
0.5
-7.6
0.9
- towary tradycyjne
-8.0
3.3
-0.1
-0.2
1.0
2.7
10.0
8.3
4.0
3.1
4.3
1.6
w tym: - towary tradycyjne
-12.1
9.2
4.6
2.6
3.2
0.0
Zatrudnienie
-0.5
-0.5
1.5
2.1
1.2
1.1
Stopa bezrobocia
3.3
3.4
3.2
3.5
3.6
3.7
Inflacja (CPI)
2.1
2.5
1.2
0.8
2.1
2.0
Eksport ogółem:
w tym:
Import ogółem:
Żródła danych: Statistics Norway, * Dane za 2014 r. są danymi wstępnymi
Po niewielkim, jedynie 0,7-proc. przyroście PKB w 2013 r., według wstępnych danych Norweskiego
Urzędu Statystycznego (SSB) w 2014 roku norweska gospodarka odnotowała dodatnie tempo
wzrostu gospodarczego na poziomie 2,2%. W porównaniu do roku 2013 wartość produktu krajowego
brutto wzrosła nominalnie o 82,7 mld NOK do poziomu 3 151,5 mld NOK. Należy zaznaczyć, że wynik
ten został osiągnięty przy trudnych warunkach ekonomicznych w otoczeniu gospodarczym Norwegii,
których odzwierciedleniem był znaczący spadek cen ropy.
Pomimo niekorzystnie kształtujących się tendencji na globalnych rynkach ropy, wzrost PKB
norweskiej gospodarki w poszczególnych kwartałach pokazuje, że w drugiej połowie 2014 r. (w III i IV
kw. roku PKB wzrósł odpowiednio o 1,8% i 3,2% r/r) była ona odporna na negatywne szoki zewnętrze.
Co więcej, w ostatnim kwartale roku bardzo dobrymi wynikami wykazał się norweski sektor
paliwowy. Dzięki wzrostowi wartości dodanej o 2,5% r/r, sektor ten przyczynił się do zwiększenia
norweskiego PKB w IV kw. o 0,9 pkt. proc. Należy jednocześnie zaznaczyć, że wynik ten osiągnięty
został przy niskiej bazie statystycznej z IV kw. 2013 r., kiedy to sektor ten odnotował 2,7-proc. spadek
r/r.
1
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo
Wśród kluczowych składowych wzrostu gospodarczego Norwegii w 2014 r. największy wpływ na jego
skalę miał popyt wewnętrzny, którego kontrybucja we wzrost PKB wyniosła 2,1 pkt. proc. Głównym
czynnikiem pro-wzrostowym w tej kategorii była konsumpcja prywatna i publiczna – odpowiadające
za ponad 60% wartości PKB ogółem, które wzrosły w analizowanym okresie odpowiednio o 2,2%
(kontrybucja +1,0 pkt. proc) oraz 2,5% (kontrybucja +0,5 pkt. proc). Popyt inwestycyjny –
odpowiadający za niemalże 30% norweskiego PKB, wzrósł o 2,3% (kontrybucja we wzrost PKB na
poziomie 0,6 pkt. proc.).
Wykres 1. PKB Norwegii w poszczególnych kwartałach 2013-2014 (zmiana %, r/r)
5
4,1
4
3,2
3
2,5
2,3
1,8
2
1,2
1
0
-0,1
-1
-2
-3
-2,9
4K
4
20
1
4K
3
20
1
4K
2
20
1
4K
1
20
1
3K
4
20
1
3K
3
20
1
3K
2
20
1
20
1
3K
1
-4
Źródło: Opracowanie WPHI Oslo na podstawie danych SSB
Popyt zagraniczny tj. bilans handlowy (eksport-import) wykazał się jedynie 0,1 pkt. proc. wkładu we
wzrost gospodarczy Norwegii w 2014 r. osiągając wartość 85,3 mld NOK.
Inflacja w 2014 r. nie stanowiła zagrożenia dla stabilności norweskiej gospodarki zarówno pod
względem zakresu zmienności (1,8%-2,3%), jak i samej wartości wskaźnika. Stopa bezrobocia na
koniec 2014 r. wyniosła 3,7%. W 2015 r. oczekuje się spadku tego wskaźnika do poziomu 3,6%.
Wśród głównych zagrożeń dla perspektyw wzrostu gospodarczego Norwegii w 2015 r. wymienia się
oczekiwaną, 15,0-proc. redukcję nakładów inwestycyjnych w sektorze ropy i gazu. Spadające ceny
ropy zmniejszają bowiem atrakcyjność planowanych wcześniej inwestycji, przez co dochodzi do
rewizji planów produkcyjnych. Rodzi to ryzyko zmniejszenia zatrudnienia w sektorze paliwowym, co
w dalszej kolejności może negatywnie przełożyć się na wzrost stopy bezrobocia i naturalnie na
spadek konsumpcji gospodarstw domowych.
2
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo
Spadek cen ropy na światowych rynkach zwiększa ponadto presję na kosztową stronę prowadzenia
działalności w sektorze paliwowym, co prowadzi do konieczności optymalizacji procesów
produkcyjnych w celu utrzymania cenowej pozycji konkurencyjnej. W przypadku Norwegii rodzi to
problemy głównie po stronie rynku pracy, który charakteryzują wysokie koszty zatrudnienia. W
efekcie tego, dostosowanie poziomu zatrudnienia do rzeczywistego zapotrzebowania widoczne było
już w IV kwartale 2014 r., kiedy to zatrudnienie w norweskim sektorze paliwowym spadło o 2,7% w
skali roku. Warto tu zaznaczyć, że był to pierwszy od III kw. 2009 – kryzysowego - roku spadek tego
wskaźnika w ujęciu rocznym (wówczas zatrudnienie w sektorze paliwowym spadło o 1,4%).
Pomimo spadku cen ropy oraz niekorzystnych perspektyw inwestycyjnych w sektorze paliwowym,
norweski rząd nie zdecydował się na rewizję założeń do budżetu na rok 2015, wg których średnia
cena baryłki ropy w ciągu roku wyniesie 650 NOK (aktualnie ok. 380 NOK). Decyzję tę tłumaczy się
gotowością do podjęcia działań stymulujących gospodarkę w razie rzeczywistej potrzeby.
Ministerstwo Finansów wskazuje m.in. na podjęte już działania w strefie fiskalnej, gdzie stopy
procentowe obniżone zostały do poziomu 1,25%.
Wykres 2. Dzienne kursy NOK do PLN, USD oraz EUR w 2014 r.
0,5400
0,2000
NOK/USD
NOK/EUR
NOK/PLN (prawa oś)
0,1900
0,5200
0,1800
0,5000
0,1700
0,1600
0,4800
0,1500
0,4600
0,1400
0,1300
0,4400
0,1200
0,4200
0,1100
02/12/2014
02/11/2014
02/10/2014
02/09/2014
02/08/2014
02/07/2014
02/06/2014
02/05/2014
02/04/2014
02/03/2014
02/02/2014
0,4000
02/01/2014
0,1000
Źródło: Opracowanie WPHI Oslo na podstawie danych NBP
Co więcej pozytywnie na bilans budżetu państwa wpływa znaczący spadek wartości norweskiej
korony (NOK) – wykres 2. Dzięki tak kształtującym się kursom podstawowych par walutowych rośnie
wartość dywidend i innych płatności przekazywanych z Norweskiego Funduszu Emerytalnego
(Government Pension Fund Global). Szacuje się, że w 2015 r. transfer ten osiągnie poziom ok. 178
mld NOK, przy non-oil deficit na poziomie ok. 174 mld NOK. Należy tu podkreślić, że dodatkowo
3
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo
budżet państwa zasilany jest wpływami z sektora ropy i gazu (podatki, dywidendy z udziałów w
Statoil oraz inne transfery), które są podstawowym źródłem finansowania deficytu pierwotnego
(non-oil deficit). W 2015 r. ich wartość powinna wynieść ponad 300 mld NOK, choć oczywiście w
dużej mierze zależy to od cen ropy. W założeniach do budżetu na 2015 r. oczekuje się wzrostu
gospodarczego na poziomie 1,6%.
4