Pobierz
Transkrypt
Pobierz
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo Informacja nt. podstawowych danych makroekonomicznych oraz tendencji w norweskiej gospodarce w 2014 r. Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne gospodarki norweskiej (zmiana w %; r/r) Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 2014* Produkt Krajowy Brutto -1.6 0.6 1.0 2.7 0.7 2.2 Konsumpcja prywatna -0.2 4.0 2.3 3.5 2.1 2.2 Konsumpcja publiczna 4.1 2.2 1.0 1.6 1.7 2.5 Nakłady brutto na środki trwałe: 6.8 -6.6 7.4 7.6 6.8 1.2 - gospodarka lądowa 10.4 -6.4 5.0 7.4 2.9 1.8 - sektor ropy i gazu 3.3 -8.9 11.3 15.1 17.1 0.0 -4.1 0.7 -0.8 1.4 -3.0 1.7 - ropa i gaz -1.6 -6.9 -5.6 0.5 -7.6 0.9 - towary tradycyjne -8.0 3.3 -0.1 -0.2 1.0 2.7 10.0 8.3 4.0 3.1 4.3 1.6 w tym: - towary tradycyjne -12.1 9.2 4.6 2.6 3.2 0.0 Zatrudnienie -0.5 -0.5 1.5 2.1 1.2 1.1 Stopa bezrobocia 3.3 3.4 3.2 3.5 3.6 3.7 Inflacja (CPI) 2.1 2.5 1.2 0.8 2.1 2.0 Eksport ogółem: w tym: Import ogółem: Żródła danych: Statistics Norway, * Dane za 2014 r. są danymi wstępnymi Po niewielkim, jedynie 0,7-proc. przyroście PKB w 2013 r., według wstępnych danych Norweskiego Urzędu Statystycznego (SSB) w 2014 roku norweska gospodarka odnotowała dodatnie tempo wzrostu gospodarczego na poziomie 2,2%. W porównaniu do roku 2013 wartość produktu krajowego brutto wzrosła nominalnie o 82,7 mld NOK do poziomu 3 151,5 mld NOK. Należy zaznaczyć, że wynik ten został osiągnięty przy trudnych warunkach ekonomicznych w otoczeniu gospodarczym Norwegii, których odzwierciedleniem był znaczący spadek cen ropy. Pomimo niekorzystnie kształtujących się tendencji na globalnych rynkach ropy, wzrost PKB norweskiej gospodarki w poszczególnych kwartałach pokazuje, że w drugiej połowie 2014 r. (w III i IV kw. roku PKB wzrósł odpowiednio o 1,8% i 3,2% r/r) była ona odporna na negatywne szoki zewnętrze. Co więcej, w ostatnim kwartale roku bardzo dobrymi wynikami wykazał się norweski sektor paliwowy. Dzięki wzrostowi wartości dodanej o 2,5% r/r, sektor ten przyczynił się do zwiększenia norweskiego PKB w IV kw. o 0,9 pkt. proc. Należy jednocześnie zaznaczyć, że wynik ten osiągnięty został przy niskiej bazie statystycznej z IV kw. 2013 r., kiedy to sektor ten odnotował 2,7-proc. spadek r/r. 1 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo Wśród kluczowych składowych wzrostu gospodarczego Norwegii w 2014 r. największy wpływ na jego skalę miał popyt wewnętrzny, którego kontrybucja we wzrost PKB wyniosła 2,1 pkt. proc. Głównym czynnikiem pro-wzrostowym w tej kategorii była konsumpcja prywatna i publiczna – odpowiadające za ponad 60% wartości PKB ogółem, które wzrosły w analizowanym okresie odpowiednio o 2,2% (kontrybucja +1,0 pkt. proc) oraz 2,5% (kontrybucja +0,5 pkt. proc). Popyt inwestycyjny – odpowiadający za niemalże 30% norweskiego PKB, wzrósł o 2,3% (kontrybucja we wzrost PKB na poziomie 0,6 pkt. proc.). Wykres 1. PKB Norwegii w poszczególnych kwartałach 2013-2014 (zmiana %, r/r) 5 4,1 4 3,2 3 2,5 2,3 1,8 2 1,2 1 0 -0,1 -1 -2 -3 -2,9 4K 4 20 1 4K 3 20 1 4K 2 20 1 4K 1 20 1 3K 4 20 1 3K 3 20 1 3K 2 20 1 20 1 3K 1 -4 Źródło: Opracowanie WPHI Oslo na podstawie danych SSB Popyt zagraniczny tj. bilans handlowy (eksport-import) wykazał się jedynie 0,1 pkt. proc. wkładu we wzrost gospodarczy Norwegii w 2014 r. osiągając wartość 85,3 mld NOK. Inflacja w 2014 r. nie stanowiła zagrożenia dla stabilności norweskiej gospodarki zarówno pod względem zakresu zmienności (1,8%-2,3%), jak i samej wartości wskaźnika. Stopa bezrobocia na koniec 2014 r. wyniosła 3,7%. W 2015 r. oczekuje się spadku tego wskaźnika do poziomu 3,6%. Wśród głównych zagrożeń dla perspektyw wzrostu gospodarczego Norwegii w 2015 r. wymienia się oczekiwaną, 15,0-proc. redukcję nakładów inwestycyjnych w sektorze ropy i gazu. Spadające ceny ropy zmniejszają bowiem atrakcyjność planowanych wcześniej inwestycji, przez co dochodzi do rewizji planów produkcyjnych. Rodzi to ryzyko zmniejszenia zatrudnienia w sektorze paliwowym, co w dalszej kolejności może negatywnie przełożyć się na wzrost stopy bezrobocia i naturalnie na spadek konsumpcji gospodarstw domowych. 2 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo Spadek cen ropy na światowych rynkach zwiększa ponadto presję na kosztową stronę prowadzenia działalności w sektorze paliwowym, co prowadzi do konieczności optymalizacji procesów produkcyjnych w celu utrzymania cenowej pozycji konkurencyjnej. W przypadku Norwegii rodzi to problemy głównie po stronie rynku pracy, który charakteryzują wysokie koszty zatrudnienia. W efekcie tego, dostosowanie poziomu zatrudnienia do rzeczywistego zapotrzebowania widoczne było już w IV kwartale 2014 r., kiedy to zatrudnienie w norweskim sektorze paliwowym spadło o 2,7% w skali roku. Warto tu zaznaczyć, że był to pierwszy od III kw. 2009 – kryzysowego - roku spadek tego wskaźnika w ujęciu rocznym (wówczas zatrudnienie w sektorze paliwowym spadło o 1,4%). Pomimo spadku cen ropy oraz niekorzystnych perspektyw inwestycyjnych w sektorze paliwowym, norweski rząd nie zdecydował się na rewizję założeń do budżetu na rok 2015, wg których średnia cena baryłki ropy w ciągu roku wyniesie 650 NOK (aktualnie ok. 380 NOK). Decyzję tę tłumaczy się gotowością do podjęcia działań stymulujących gospodarkę w razie rzeczywistej potrzeby. Ministerstwo Finansów wskazuje m.in. na podjęte już działania w strefie fiskalnej, gdzie stopy procentowe obniżone zostały do poziomu 1,25%. Wykres 2. Dzienne kursy NOK do PLN, USD oraz EUR w 2014 r. 0,5400 0,2000 NOK/USD NOK/EUR NOK/PLN (prawa oś) 0,1900 0,5200 0,1800 0,5000 0,1700 0,1600 0,4800 0,1500 0,4600 0,1400 0,1300 0,4400 0,1200 0,4200 0,1100 02/12/2014 02/11/2014 02/10/2014 02/09/2014 02/08/2014 02/07/2014 02/06/2014 02/05/2014 02/04/2014 02/03/2014 02/02/2014 0,4000 02/01/2014 0,1000 Źródło: Opracowanie WPHI Oslo na podstawie danych NBP Co więcej pozytywnie na bilans budżetu państwa wpływa znaczący spadek wartości norweskiej korony (NOK) – wykres 2. Dzięki tak kształtującym się kursom podstawowych par walutowych rośnie wartość dywidend i innych płatności przekazywanych z Norweskiego Funduszu Emerytalnego (Government Pension Fund Global). Szacuje się, że w 2015 r. transfer ten osiągnie poziom ok. 178 mld NOK, przy non-oil deficit na poziomie ok. 174 mld NOK. Należy tu podkreślić, że dodatkowo 3 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Oslo budżet państwa zasilany jest wpływami z sektora ropy i gazu (podatki, dywidendy z udziałów w Statoil oraz inne transfery), które są podstawowym źródłem finansowania deficytu pierwotnego (non-oil deficit). W 2015 r. ich wartość powinna wynieść ponad 300 mld NOK, choć oczywiście w dużej mierze zależy to od cen ropy. W założeniach do budżetu na 2015 r. oczekuje się wzrostu gospodarczego na poziomie 1,6%. 4