Ponad pół miliarda złotych otrzymały w tym roku organizacje

Warszawa, 01.10.2014
Wyniki 1% – komu daliśmy pół miliarda?
Ponad pół miliarda złotych otrzymały w tym roku organizacje pożytku publicznego. Pieniądze
przekazało ponad 12 milionów podatników. Kwota podatku i liczba osób przekazujących rośnie
z roku na rok, ale lista organizacji, które dostają najwięcej pozostaje bez zmian.
Znamy już najnowsze dane dotyczące 1% podatku, który trafił do organizacji pożytku publicznego w
2014 roku – ogłosiło je wczoraj Ministerstwo Finansów.
Łączna kwota przekazana organizacjom pożytku publicznego z rozliczenia podatku dochodowego za
2013 rok wyniosła 506 mln zł, czyli była o ponad 20 mln większa niż w roku poprzednim. Wzrosła też
liczba podatników, którzy w zeznaniach za 2013 rok złożyli wnioski o przekazanie 1% podatku na
rzecz organizacji pożytku publicznego: z 11, 5 do 12 milionów (45 procent podatników).
To dobre wiadomości: rosną środki, z których organizacje pożytku publicznego realizować mogą
swoje cele, rośnie też zainteresowanie mechanizmem 1%.
Pieniądze nadal dla największych
Mechanizm 1% miał wzmocnić sektor pozarządowy, także organizacje działające lokalnie. Organizacji
o statusie OPP, czyli uprawnionych do pozyskiwania środków z 1%, jest ponad 7 tysięcy w całej
Polsce. Tymczasem z opublikowanych danych wynika, że podobnie jak w ubiegłych latach, większość
pieniędzy od podatników trafiła do kilkudziesięciu największych ogólnopolskich organizacji. Ta
sytuacja nie zmienia się od lat: 50 organizacji uzyskujących największe sumy zgromadziło łącznie
ponad połowę całej kwoty z 1%!
W tym roku najwięcej pieniędzy uzyskała Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” (127 mln zł),
Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym "Słoneczko" (17,5 mln zł), Fundacja Avalon Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym (11,5 mln zł), Fundacja „Rosa” (8,7 mln zł) oraz Fundacja
Nasza Szkoła (6 mln).
Większość organizacji w czołówce rankingu ma siedziby w miastach wojewódzkich i są to w
większości te same podmioty, które uzyskały największe kwoty w ubiegłych latach. Oznacza to, że
mechanizm 1% przede wszystkim buduje pozycję kilkudziesięciu największych fundacji i
stowarzyszeń, w niewielkim natomiast stopniu wzmacnia lokalne organizacje.
Komu pomagamy
Z badań Stowarzyszenia Klon/Jawor wynika, że osoby, które w 2013 roku zdecydowały się przekazać
1% podatku, najczęściej twierdziły, że skłoniła je do tego chęć pomocy osobie, którą znają osobiście
lub pośrednio przez rodzinę lub znajomych (31 procent badanych).1
– Ogromna część podatników w praktyce nie przekazuje swojego 1% organizacji, ale potrzebującym
pomocy osobom prywatnym, które w danej fundacji założyły tzw. subkonto – wyjaśnia Piotr Adamiak
zajmujący się badaniami w Stowarzyszeniu Klon/Jawor.
1
Badanie zostało przeprowadzone na reprezentatywnej próbie 1005 Polaków powyżej 15 roku życia metodą
CATI (wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo) w listopadzie 2013 roku przez Millward Brown na
zlecenie Stowarzyszenia Klon/Jawor. Badanie objęło również sześć zogniskowanych wywiadów grupowych.
Wiele osób związanych z trzecim sektorem postrzega to jako sedno problemu z ”jednym procentem”:
organizacje coraz częściej zredukowane zostają do pośrednictwa w przekazywaniu pieniędzy osobom
prywatnym. Tymczasem z założenia to organizacje właśnie miały decydować o przeznaczeniu
zebranych środków – w oparciu o wiedzę na temat potrzeb społecznych i bazując na zaufaniu
obywateli.
– Mechanizm 1% miał podnosić stopień wiedzy o działających organizacjach pozarządowych,
zwiększać zaangażowanie w sprawy lokalne, budować więzi między organizacjami a osobami, które
decydują się przeznaczyć na nie część swojego podatku. Tymczasem wspiera indywidualne osoby,
sprowadzając organizacje do roli pośrednika. Nie spełnia roli, jaka leżała u podstaw tej idei – mówi
Dorota Setniewska z portalu organizacji pozarządowych ngo.pl.
Czy coś się zmieni?
W sejmie rozpoczynają się prace nad kolejną zmianą przepisów o 1% (w ramach nowelizacji ustawy o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie). Zmian w regulacjach dotyczących 1% domagają
się same organizacje pozarządowe. W propozycjach przekazanych do stałej sejmowej podkomisji do
spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi pojawiły się m.in. zapisy, które miałyby
uniemożliwić odpłatne (np. pod pretekstem pobierania składek członkowskich od członków
wspierających) zbieranie środków z 1% podatku na rzecz OPP pozbawionych możliwości pobierania
1%. Proponuje się wprowadzić wyraźny zakaz wzywania do przekazania oraz przekazywania środków
pochodzących z 1% podatku na rzecz innych OPP, które zostały wykluczone z wykazu Ministra Pracy i
Polityki Społecznej. Jeśli chodzi o przekazywanie 1% na osoby indywidualne, zmiany nie są
planowane.
Prace nad nowymi przepisami mają się rozpocząć w październiku.
***
Wykaz organizacji pożytku publicznego, które w 2014 r. otrzymały 1 proc.
Więcej informacji prasowych: media.ngo.pl
Kontakt:
Dorota Setniewska
Stowarzyszenie Klon/Jawor
tel. (22) 828 91 28
e-mail: [email protected]
Pozarządowe Centrum Informacji, Wiedzy i Opinii ngo.pl. Projekt realizowany w ramach programu Obywatele
dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.