Republika rzymska 1. Po obaleniu króla w 509 p.n.e. rządy w

Republika rzymska
1. Po obaleniu króla w 509 p.n.e. rządy w Rzymie przejął lud – nowy ustrój polityczny został nazwany
republiką (res publica, czyli rzecz wspólna):
a) ta forma rządów przetrwała prawie 500 lat,
b) najważniejsze decyzje podejmowało zgromadzenie ludowe wszystkich obywateli (nie było
jednak zwoływane systematycznie i głosowało jedynie nad przygotowanymi wcześniej
projektami uchwał),
c) główną rolę w kierowaniu republiką odgrywał 300-tu osobowy senat (dożywotnio zasiadali w
nim obywatele z najbardziej wpływowych rodów rzymskich),
d) urzędy sprawowane były kolegialnie, czyli zespołowo, były sprawowane najczęściej przez
roczną kadencję
2. Urzędnicy rzymscy:
a) ważne: osoby zajmujące stanowiska państwowe nie dostawały wynagrodzenia za swoją pracę i
musiały utrzymywać się z własnych środków,
b) urzędy wyższe:
- konsulowie – najważniejsi urzędnicy, którzy zwoływali senat i zgromadzenie ludowe; w trakcie
wojny dowodzili armią,
- pretorzy – sprawowali władzę sądowniczą i zastępowali konsulów podczas ich nieobecności,
- cenzorzy – ich kadencja trwała 5 lat, sporządzali spisy obywateli, ustalali listy senatorów, dbali
o obyczaje,
- dyktator – powoływany przez senat jedynie w chwilach zagrożenia państwa na 6 miesięcy (miał
nieograniczoną władzę),
c) urzędy niższe:
- kwestorzy – pobierali podatki oraz zarządzali pieniędzmi państwa,
- edylowie – czuwali nad bezpieczeństwem, organizowali dostawy zboża
- trybuni ludowi – reprezentowali interesy plebejuszy,
3. Wzór cnót republikańskich:
a) tradycja rzymska za wzór cnót obywatelskich uznawała Cyncynata, który przez kilkanaście dni
był dyktatorem,
b) cnoty republikańskie, czyli pozytywne cechy obywatela rzymskiej republiki:
- oddany Rzymowi,
- skromny,
- uczciwy,