Manuscript of the “Letter granting freedom to the town of Tarnów by

Manuscript of the “Letter granting freedom to the town of Tarnów by Emperor Francis”
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Author Emperor Francis II Date of production April 28, 1798 Place of creation Vienna Dimensions height: 48­48.3 cm, overlap: 7.2­7.8 cm, width: 71.2­71.4 cm, overlap: 71.2 cm, diameter: seal: 13.6 cm, wooden box: 16 cm ID no. MT­H/50 Museum District Museum in Tarnów Oddział Main Building Subjects authority, city, famous people , written Technique handwriting, painting Material wood, parchment, paint, wax, ink Object copyright District Museum in Tarnów Digital images copyright public domain Digitalisation RDW MIC, Małopolska's Virtual Museums project • Tags pieczęć, dokument, rękopis, 2D, władza, król Franciszek II, cesarz rzymski, król Niemiec, Węgier, Czech, Dalmacji, Kroacji, Sławonii, Galicji, Lodomerii i Jeruzalem, arcyksiążę Austrii, książę Burgundii i Lotaryngii, wielki książę Toskanii etc., nadaje przywilej udzielający swobód miastu Tarnowowi i jego mieszkańcom. Zatwierdza posiadłości mieszczan tarnowskich i stan posiadania miasta. Przyznaje miastu prawo sądownictwa oraz prawo wyboru władz miejskich, określając ich kompetencje. Nadaje miastu prawo propinacji oraz prawo organizowania czterech jarmarków rocznie. Co ważne, zatwierdza także herb miasta Tarnowa.
Dokument ów, spisany na pergaminie, posiada charakterystyczny i ciekawy element graficzny, jakim jest wyrysowany w centrum herb Tarnowa z legendą „SIGILLUM MUNICIPY TARNOWIENSIS” w otoczeniu herbu Galicji i Lodomerii oraz księstw: oświęcimskiego i zatorskiego. Dodatkowo zdobi go wisząca na jedwabnym, czarno­żółtym sznurku wielka pieczęć woskowa w drewnianej puszce.
Jak pisze Jan Leniek:
„jest niejako pożegnaniem z dawnymi stosunkami, z minioną przeszłością (…) różny od przywilejów królów polskich, pisanych w tonie serdecznym, pociągających ku sobie jakimś przedziwnym urokiem (…) a przecież mimo tego zdaniem naszem, jest on nader ważnym dla naszego miasta pod względem finansowym, a bardzo ciekawym co do ustroju władz miejskich, zaś pod względem praktycznym przewyższa wszystkie dawne przywileje, bo korzyści, nim przyznane, musiały być i były bez przeszkody na rzecz kasy miasta zrealizowane”.
W istocie dokument ten rozpoczyna nową erę w historii Tarnowa. Do tej pory właściciele miasta, zamożne rody polskie dbały o mieszczan i sam gród. Królowie polscy, Piastowie, Jagiellonowie czy monarchowie elekcyjni obdarzali tarnowian licznymi przywilejami. Tym razem Tarnów został zauważony jako punkt na mapie cesarstwa, które swoją stolicę posiadało w Wiedniu, a władane było przez Franciszka II, jak się niebawem okazało ostatniego cesarza rzymsko­niemieckiego, a pierwszego cesarza austriackiego, który w 1795 wraz z cesarzową Rosji Katarzyną II i królem Prus Fryderykiem Wilhelmem II Franciszek wziął udział w III rozbiorze Polski.
Elaborated by Janusz Kozioł (District Museum in Tarnów), © all rights reserved