Show publication content!
Transkrypt
Show publication content!
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie KULTURA FIZYCZNA VIII pod redakcją Joanny Rodziewicz-Gruhn Eligiusza Maáolepszego CzĊstochowa 2009 Recenzenci Marian Gáowacki Andrzej Malinowski Mirosáaw Ponczek Redaktorzy naukowi Joanna Rodziewicz-Gruhn Eligiusz Maáolepszy Redaktor Przemysáaw Lasota Korekta Dariusz Jaworski Redaktor techniczny Piotr Gospodarek Projekt okáadki Sáawomir Sadowski © Copyright by Akademia im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie CzĊstochowa 2009 ISBN 978-83-7455-106-9 ISSN 1505-4241 Wydawnictwo im. Stanisáawa PodobiĔskiego Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie 42-200 CzĊstochowa, ul. Waszyngtona 4/8 tel. (0-34) 378-43-29, faks (0-34) 378-43-19 www.ajd.czest.pl e-mail: [email protected] SPIS TREĝCI WstĊp ..................................................................................................................................... 7 CZĉĝû I TRADYCJE I WSPÓàCZESNOĝû KULTURY FIZYCZNEJ W POLSCE I NA ĝWIECIE Leon Rak Zarys ewolucji sprzĊtu narciarskiego .............................................................................. 11 Jerzy DĪereĔ Przyczynek do stanu badaĔ nad historią Mazowsza – ze szczególnym uwzglĊdnieniem dziejów kultury fizycznej do 1918 roku (zarys problematyki) ............ 23 Aleksander Wiecheü Gniazdo „Sokoáa” w Jordanowie – zarys dziejów .......................................................... 37 Maciej àuczak Wpáyw myĞli teoretycznej i praktycznej szkoleniowców wĊgierskich na sukcesy polskiej szermierki ........................................................................................ 55 Teresa Drozdek-Maáolepsza Sport kobiet mniejszoĞci narodowych w Polsce w latach 1919–1939 ............................ 75 Eligiusz Maáolepszy Wybitni zawodnicy sportu motorowodnego i narciarstwa wodnego w Polsce ............... 89 Jan Golis Kultura fizyczna w dziaáalnoĞci Inspektorii Krakowskiej SalezjaĔskiej Organizacji Sportowej Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1992–2005 ......................... 103 Dorota Pawlik Historyczno-socjologiczne uwarunkowania kultury fizycznej Maorysów na wybranych przykáadach ............................................................................................. 119 CZĉĝû II PROBLEMY ROZWOJU I ZDROWIA Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Katarzyna Kozioákowska Rozwój fizyczny zielonogórskich cháopców i dziewcząt w wieku 15 lat w Ğwietle wybranych czynników Ğrodowiskowych ........................................................................ 131 Inga Kordel Związki cech somatycznych z wybranymi zdolnoĞciami motorycznymi cháopców w wieku 11–13 lat ........................................................................................................... 149 4 Spis treĞci Robert Wąs, Wiesáaw Pilis, Karol Pilis Metody oceny przygotowania fizycznego wspóáczesnego piákarza noĪnego ................. 159 Wiesáaw Pilis, Iwona Michalska, Anna Pilis, Agnieszka Pilis Wpáyw alkoholu na organizm sportowca ........................................................................ 187 Mirosáaw Kowalski Kultura zdrowotna – wymiary edukacyjne (w kierunku odpowiedzialnoĞci za zdrowie) ................................................................... 207 Joanna Rodziewicz-Gruhn Health and Health Behaviours of Youth from Selected City Agglomerations in Ukraine, Byelorussia and Lithuania ............................................................................ 217 L.D. Gáazyrina, T.A. àopatik Ɇɨɞɟɥɶ ɮɨɪɦɢɪɨɜɚɧɢɹ ɛɚɡɨɜɵɯ ɤɨɦɩɨɧɟɧɬɨɜ ɤɭɥɶɬɭɪɵ ɭ ɞɨɲɤɨɥɶɧɢɤɨɜ ɜ ɩɪɨɰɟɫɫɟ ɮɢɡɢɱɟɫɤɨɝɨ ɜɨɫɩɢɬɚɧɢɹ ........................................................................... 223 S.Y. Newdah Ɉɛɪɚɡɨɜɚɬɟɥɶɧɚɹ ɫɪɟɞɚ ɤɚɤ ɭɫɥɨɜɢɟ ɩɪɨɮɟɫɫɢɨɧɚɥɶɧɨɣ ɩɨɞɝɨɬɨɜɤɢ ɩɟɞɚɝɨɝɚ ɜ ɫɢɫɬɟɦɟ ɞɨɩɨɥɧɢɬɟɥɶɧɨɝɨ ɨɛɪɚɡɨɜɚɧɢɹ .................................................................... 231 CZĉĝû III VARIA Wiesáaw Pilis, Marek Szambelan Rekreacyjne walory rzeki Dunajec w obszarze PieniĔskiego Parku Narodowego .......... 241 Daniel Bakota Turystyka w powiecie raciborskim w latach 1999–2007 ................................................ 255 Norbert JasiĔski, Katarzyna JasiĔska, Marek Szambelan Park Narodowy „New Forest” jako przykáad ochrony przyrody dla rekreacji i turystyki w Zjednoczonym Królestwie .......................................................................................... 269 RECENZJE Dobiesáaw Dudek O alpinizmie sáów kilka napisanych na kanwie monografii autorstwa Ewy Roszkowskiej pt. Alpinizm europejski 1919–1939. Ludzie – tendencje – osiągniĊcia, Kraków 2007 .... 287 Marek Ordyáowski Recenzja ksiąĪki Jakuba Tyszkiewicza pt. Dzieje Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocáawiu 1946–2006, Wrocáaw 2007 ..................................................................... 299 CONTENT Introduction ............................................................................................................................ 7 PART I PHYSICAL EDUCATION IN POLAND AND ABROAD – PAST AND PRESENT Leon Rak Short History of Ski Equipment Evolution ..................................................................... 11 Jerzy DĪereĔ Contribution to the Status of Researches into Mazowsze History – with a Particular Acknoledgement to History of Physical Education up to 1918 (Topic Outline) ............. 23 Aleksander Wiecheü Skiing in „Sokóá” Gymnastic Association in Jordanów (an Outline) .............................. 37 Maciej àuczak Influence of the Theoretical and Practical Conception of Hungarian Trainers on the Triumphs of Polish Fencing ................................................................................. 55 Teresa Drozdek-Maáolepsza Women’s Sport among National Minorities in Poland in the Years 1919–1939 ............ 75 Eligiusz Maáolepszy Eminent Motor-boating and Water Skiing Competitors in Poland ................................. 89 Jan Golis Physical Culture in the Ispectoral Cracow Salesian Sport Organization for the Republic of Poland in the Years 1992–2005 ....................................................... 103 Dorota Pawlik Sociological and Historical Conditions of Physical Culture of the Maori on Selected Examples ..................................................................................................... 119 PART II PHYSICAL DEVELOPMENT AND HEALTH Ryszard Asienkiewicz, Józef Tatarczuk, Katarzyna Kozioákowska Physical Development of 15-year-old Boys and Girls in Zielona Góra – as Affected by Social-background Factors ......................................................................................... 131 Inga Kordel Relationship between Somatic Features and Selected Motor Abilities in 11–13-year-old Boys .................................................................................................. 149 6 Content Robert Wąs, Wiesáaw Pilis, Karol Pilis Evaluation Methods of Modern Soccer Player Physical Preparation .............................. 159 Wiesáaw Pilis, Iwona Michalska, Anna Pilis, Agnieszka Pilis The Influence of Alcohol on Athlete’s Organism ........................................................... 187 Mirosáaw Kowalski Sanitary Culture – Educational Dimensions (towards Responsibility for Health) .......... 207 Joanna Rodziewicz-Gruhn Health and Health Behaviours of Youth from Selected City Agglomerations in Ukraine, Byelorussia and Lithuania ............................................................................ 217 L.D. Gáazyrina, T.A. àopatik The Model of Formation of Pre-school Age Children’s Basic Cultural Components in the Process of Physical Training ................................................................................. 223 S.Y. Newdah Educational Space as a Condition of Professional Training of Teacher in the System of Post-diploma Supplementary Education ..................................................................... 231 PART III VARIA Wiesáaw Pilis, Marek Szambelan Recreational Trials of the Dunajec River in the Area of Pieniny National Park ............. 241 Daniel Bakota Tourism in Racibórz District in 1999–2007 ................................................................... 255 Norbert JasiĔski, Katarzyna JasiĔska, Marek Szambelan National Park „New Forest” as an Example of Wildlife Protection for Recreation and Tourism in the United Kingdom .............................................................................. 269 REVIEWS Dobiesáaw Dudek A Few Words about Alpine Climbing Based on Ewa Roszkowska’s Monograph ‘European Alpine Climbing 1919–1939. People – Tendencies – Achievements’, Kraków 2007 .................................................................................................................. 287 Marek Ordyáowski The Review of ‘The History of Wrocáaw University School of Physical Education 1946–2006’, Wrocáaw 2007 ........................................................................................... 299 WSTĉP W niniejszym – VIII Zeszycie Naukowym – z serii wydawniczej „Prace Naukowe Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie – Kultura Fizyczna” zostaáy zaprezentowane prace autorów z róĪnych oĞrodków naukowych krajowych i zagranicznych. Recenzentem I czĊĞci pracy – „Tradycje i wspóáczesnoĞü kultury fizycznej w Polsce i na Ğwiecie”, byá prof. zw. dr hab. Mirosáaw Ponczek. Problemy ukazane w tej czĊĞci odnoszą siĊ do nastĊpujących aspektów: — dziejów Towarzystwa Gimnastycznego „Sokóá”; — rozwoju w Polsce i w Europie nastĊpujących dyscyplin sportowych: narciarstwo, sporty motorowodne i narciarstwo wodne, szermierka; — rozwoju kultury fizycznej w dziaáalnoĞci SalezjaĔskiej Organizacji Sportowej Rzeczypospolitej Polskiej; — sportu mniejszoĞci narodowych w Polsce w okresie miĊdzywojennym; — historyczno-socjologicznych uwarunkowaĔ rozwoju kultury fizycznej Maorysów. Recenzentem publikacji zamieszczonych w II czĊĞci – „Problemy rozwoju i zdrowia”, byá prof. dr hab. Andrzej Malinowski. W tej czĊĞci pracy analizowano problemy: — rozwoju fizycznego i uzdolnieĔ motorycznych dzieci i máodzieĪy w aspekcie uwarunkowaĔ Ğrodowiskowych; — oceny wydolnoĞci fizycznej piákarzy noĪnych; — kultury zdrowotnej i zachowaĔ zdrowotnych dzieci i máodzieĪy; — edukacji w zakresie kultury fizycznej i zdrowia; — oceny potencjalnych zagroĪeĔ zdrowotnych związanych ze spoĪywaniem alkoholu przez sportowców. Recenzentami artykuáów zamieszczonych w III czĊĞci byli: prof. dr hab. Marian Gáowacki, prof. dr hab. Andrzej Malinowski i prof. zw. dr hab. Mirosáaw Ponczek. W tej czĊĞci omówiono: — walory rekreacyjno-turystyczne wybranych obszarów PieniĔskiego Parku Narodowego w Polsce i Parku Narodowego New Forest w Zjednoczonym Królestwie; — rozwój turystyki w powiecie raciborskim. 8 WstĊp Ostatnią czĊĞcią VIII zeszytu są dwie recenzje prac ukazujących alpinizm europejski w latach 1919–1939 oraz dzieje Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocáawiu w latach 1946–2006. W koĔcu zeszytu zamieszczamy noty o autorach i wymagania redakcyjne. Pragniemy záoĪyü bardzo serdeczne podziĊkowania Recenzentom za ich niezwykle cenne uwagi i spostrzeĪenia podnoszące wartoĞü niniejszej pracy. DziĊkujemy za wspóápracĊ dotychczasowym autorom i wyraĪamy nadziejĊ, Īe krąg osób zainteresowanych publikowaniem wáasnych osiągniĊü naukowych w kolejnych zeszytach siĊ poszerzy. Redaktorzy