Wkłady kominkowe i kominowe

© HAJDUK
Wkłady kominkowe i kominowe
Wkłady kominkowe są rozwiązaniem
© SCHIEDEL
stosunkowo młodym. Powstały
w latach 70. ubiegłego wieku, kiedy
kryzys paliwowy, spowodowany
gwałtownie rosnącymi cenami
ropy naftowej, skłonił producentów
energii do poszukiwania innych
źródeł ciepła. Prowadzone wtedy
badania wskazały na drewno jako
doskonałą, a przy tym ekologiczną,
alternatywę. Problemem okazały się
jednak systemy jego spalania.
46
KREATOR–PROJEKTY • 4/2010
T
radycyjne kominki otwarte charakteryzuje niska sprawność odzyskiwania ciepła. Tylko 15 proc. energii powstającej
w trakcie spalania drewna jest przekazywane w
postaci ciepła. Podjęte prace konstruktorskie
skierowano ku stworzeniu urządzeń umożliwiających bardziej efektywne spalanie i pozwalających na pełną kontrolę tego procesu. W efekcie
powstały wkłady kominkowe, których efektywność spalania początkowo wynosiła ok. 50
proc., a współcześnie sięga 70 proc.
Konstrukcja wkładu
Wkłady kominkowe, podobnie jak kasety, są
w swojej podstawowej konstrukcji zamkniętymi paleniskami, wykonanymi z materiałów
o dużej wytrzymałości na wysokie temperatury,
wyposażonymi w wylot spalin i przeszklone
drzwiczki. Charakteryzują się przy tym wysoką
zdolnością akumulacji ciepła.
Choć zasada działania wkładów i kaset kominkowych jest podobna, kasety kominkowe
służą do zainstalowania w istniejących już kominkach otwartych, podczas gdy wkłady przeznaczone są do kominków nowych i wymagają
podłączenia do komina oraz zabudowania.
Korpus wkładów kominkowych jest zbudowany z materiałów żeliwnych lub elementów
stalowych o grubości 4–6 mm. Najnowsze
technologie mają budowę dwuwarstwową:
części zewnętrzne wykonywane są z odpornej
na korozję stali, a wnętrze paleniska — z części
żeliwnych.
Istotnym elementem wkładów kominkowych jest szyber, służący do regulacji siły
ciągu. Pozwala on na określenie kierunku
przepływu spalin. Gdy szyber jest zamknięty,
spaliny przepływają przez wymiennik ciepła,
przez co większa ilość ciepła oddawana jest
na korpus wkładu, zwiększając tym samym
jego efektywność cieplną. Otwarcie szybru
powoduje, że spaliny zdążąją prosto do przewodu kominowego. Jest to szczególnie istotne
w momencie rozpalania drewna — do tego potrzebuje ono bowiem intensywnego dopływu
powietrza, oraz otwierania drzwiczek — aby
spaliny nie wydostały się do pomieszczenia.
Zaawansowane konstrukcje posiadają mechanizmy, które bądź to automatyzują otwieranie
i zamykanie szybra, bądź blokują możliwość
otwarcia drzwiczek, gdy szyber jest zamknięty.
W codziennym komforcie użytkowania wkładu kominkowego najważniejsze są
drzwiczki. Służą one do ochrony przed wydostawaniem się produktów spalania (dymu,
iskier, popiołu) do pomieszczenia, a jednocześnie pozwalają na regulację ognia. Uchwyty
regulujące, aby były bezpieczne dla użytkowników, powinny być wykonane z elementów,
które nie ulegają nagrzaniu się. Same drzwiczki
mogą być otwierane na kilka sposobów: na
bok, do góry lub chowane pod urządzenie.
Szyby montowane w drzwiczkach są odporne na wysokie temperatury. Dawniej używano
szyb żaroodpornych, współcześnie stosuje się
bardziej odporne (nawet do 800 st.) materiały ceramiczne. Aby ograniczyć brudzenie się
szyby, wykorzystuje się rozmaite rozwiązania,
np. zasysanie zimnego powietrza do paleniska
(strumień powietrza odbija cząstki smoliste od
szyby) lub montowanie przezroczystej powłoki
metalowej.
Do palenia we wkładzie kominkowym
wykorzystuje się przede wszystkim drewno
liściaste, zwłaszcza: grab, jesion, dąb, buk czy
brzozę. Drewno iglaste, ze względu na dużą
zawartość żywicy, powoduje szybkie brudzenie
się paleniska i komina. Wilgotność drewna nie
powinna przekraczać 15 proc., najlepiej zatem
nadaje się drewno sezonowane przynajmniej
15 miesięcy. Czasem stosuje się też węgiel
brunatny. Do zastosowań domowych nie jest
jednak zalecany węgiel kamienny, który zwiększa ilość zanieczyszczeń oraz niesie ze sobą
ryzyko powstawania trującego tlenku węgla.
Odprowadzanie dymu
Dym powstający w czasie spalania odprowadzany jest do przewodu kominowego poprzez króciec. Jego średnica wynosi od 150
do 250 mm. We współczesnych konstrukcjach
króćca rura podłączeniowa jest montowana do
wewnątrz wkładu, tak aby skropliny z komina
nie wydostawały się na zewnątrz. Istotne jest
zwrócenie uwagi na odpowiednie zabezpieczenie komina. Skraplające się w nim spaliny
mogą doprowadzić do powstawania smolistych
© KOMINFLEX
osadów na nim samym oraz na sąsiednich
ścianach. Oprócz wydzielania nieprzyjemnego
zapachu, osady takie mogą doprowadzić do
zmniejszenia drożności przewodu kominowego. Aby zapobiec ich powstawaniu, warto zainstalować wkłady kominowe, które skutecznie
eliminują negatywne skutki skraplania.
Wybór odpowiedniego wkładu jest w tym
wypadku o tyle ważną decyzją, o ile modyfikacje konstrukcji komina wymagają kompletnej
rozbiórki. Warto zatem wybrać sprawdzone
rozwiązania. Ceramiczne wkłady kominowe
renomowanej marki Schiedel pozwalają na
łatwe dostosowanie do konkretnego projektu. Mogą przy tym funkcjonować z różnymi
rodzajami paliwa opałowego, dzięki czemu
nawet po wymianie wkładu kominkowego
na np. kocioł opałowy nie zachodzi potrzeba
przebudowy komina. Natomiast wykonywane
ze stali kwasoodpornych wkłady firmy KominFlex gwarantują zwiększoną odporność na
szkodliwe składniki dymu i działanie wysokich
temperatur. Nadają się zatem doskonale także
do kotłów opalanych olejem lub gazem.
Wybór właściwego wkładu
Przy wyborze odpowiedniego kominka
trzeba w pierwszej kolejności zdecydować,
jaką funkcję ma on pełnić w domu. Istnieją
wkłady kominkowe przeznaczone głównie
do celów dekoracyjnych, charakteryzujące
się zmniejszoną wydajnością spalania oraz
skróconym okresem podtrzymywania żaru.
Takie wkłady, zgodnie ze stosowaną w Polsce
francuską normą NFD 35376, zaliczane są
do kategorii A. Przy wyborze wkładu dekoracyjnego decydujące będą oczywiście jego
cechy estetyczne.
Jeśli jednak wkład kominkowy ma pełnić
również funkcję grzewczą, powinno się zwrócić
uwagę przede wszystkim na następujące parametry techniczne:
– sprawność spalania — odsetek energii odzyskiwanej w procesie spalania (powinna
wynosić przynajmniej 70 proc. przy normalnej pracy);
– moc nominalna — moc grzewcza wkładu
kominkowego podczas jego normalnej pracy (przy jej ocenie można przyjąć, że 1 kW
mocy ogrzewa 25 m sześc.);
– średnie zużycie drewna — ilość drewna
potrzebna do zapewnienia mocy nominalnej wkładu przeliczana na godzinę (normą
jest ok. 2,5 kg/godz. przy 7 kW mocy
nominalnej).
Należy także zwrócić uwagę na takie parametry jak: koszty eksploatacji, bezpieczeństwo
użytkowania oraz warunki gwarancji. Wkłady kominkowe są wystawione na działanie
wysokich temperatur, więc niezawodność
konstrukcji jest w tym wypadku niezwykle
ważna.
Nie warto decydować się na tańsze produkty nieznanych firm, gdyż późniejsze serwisowanie czy zdobycie części zamiennych
może okazać się utrudnione. Najlepiej zatem
wybrać firmy sprawdzone. Renomowanym
producentem wkładów kominkowych na
polskim rynku jest firma Arysto, oferująca
pięcioletnią gwarancję na swoje produkty.
Taki okres pozwala na dokładne sprawdzenie
funkcjonowania wkładu.
Prawidłowa instalacja
Ze względu na konieczność spełnienia precyzyjnych wymogów podczas instalacji wkładu kominkowego, najlepiej zlecić to zadanie
sprawdzonej firmie. Przy odbiorze instalacji
warto jednak zwrócić uwagę na prawidłowe jej
wykonanie. Ważne są szczególnie: odpowiednia izolacja z użyciem materiałów ognioodpornych oraz zachowanie właściwej odległości
od podłoża.
Aby cieszyć się niezawodnym działaniem
wkładu kominkowego, należy dokonywać regularnych przeglądów. Należy przy tym zadbać
o oczyszczanie urządzenia z popiołu i usuwanie
osadów z szyby. Służą do tego specjalne środki,
które pozwalają uniknąć zarysowań i innych
uszkodzeń. Konieczne jest także kontrolowanie
sprawnego funkcjonowania regulatorów powietrza, szczelności drzwiczek i drożności szybra.
Zastosowanie sprawdzonych produktów,
prawidłowa instalacja i regularna konserwacja
pozwalają na bezpieczne i komfortowe spędzanie czasu w cieple domowego ogniska.
Maciej Jakubowiak
KREATOR–PROJEKTY • 4/2010
47