Materiały prasowe XII Festiwalu Muzyki Folkowej
Transkrypt
Materiały prasowe XII Festiwalu Muzyki Folkowej
XII FESTIWAL MUZYKI FOLKOWEJ POLSKIEGO RADIA „NOWA TRADYCJA” 2009 Materiały prasowe Warszawa, 21 kwietnia 2009 roku „NOWA TRADYCJA” 2009 – XII FESTIWAL MUZYKI FOLKOWEJ POLSKIEGO RADIA W dniach 23 – 26 kwietnia, w warszawskim Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, odbędzie się XII Festiwal Muzyki Folkowej „Nowa Tradycja”. W tym roku wystąpią m.in. Oana Cătălina ChiŃu, Urmuli, Bester Quartet, a takŜe laureaci Nowej Tradycji 2008: The Sounds of Times oraz Adam Strug i Przyjaciele. Tegoroczny festiwal składa się z przesłuchań konkursowych dla młodych polskich wykonawców muzyki inspirowanej tradycją, konkursów na najciekawszy „Folkowy Fonogram Roku 2008” oraz „Fonogram Źródeł 2008”, warsztatów muzycznych, koncertu laureatów, a takŜe występów gwiazd polskiej i zagranicznej sceny muzycznej. W festiwalu brali dotychczas udział m.in. „The Cracow Klezmer Band”, teraz występujący pod nazwą „Bester Quartet” (w tym roku zagrają gościnnie podczas sobotniego koncertu), „Kapela ze Wsi” (obecnie „Kapela ze wsi Warszawa”), „Swoją Drogą” (2002), Nina Stiller (2003), Anna Chowaniec-Rybka z Sebastianem Karpielem-Bułecką (dziś „Zakopower”), Anna Kiełbusiewicz, „Się Gra”, „Chudoba”, „Odpust Zupełny”, „Klezzmates”, „Klezmafour” i wiele innych, wytyczających nowe drogi w muzyce korzeni. W tegorocznym Konkursie Muzyki Folkowej udział wezmą zespoły i soliści, których twórczość inspirowana jest polską muzyką ludową lub muzyką historycznych mniejszości etnicznych, zamieszkujących Polskę. Oceniany będzie repertuar, poziom wykonania, wartość opracowania muzyki i układ programu pod kątem róŜnorodności stylistycznej, interpretacji muzyki tradycyjnej – od rekonstrukcji, przez folk, jazz, po muzykę pop i elektroniczną. Zakwalifikowani przez dziennikarzy Radiowego Centrum Kultury Ludowej wykonawcy wystąpią z prezentacjami konkursowymi w trakcie dwóch centralnych dni festiwalu, 24 i 25 kwietnia, a Koncert Laureatów odbędzie się w niedzielę, 26 kwietnia. W trakcie festiwalu rozstrzygnięty zostanie konkurs na Folkowy Fonogram Roku 2008 – najciekawsze folkowe wydawnictwo fonograficzne minionego roku. Wykonawcy i wydawcy zgłosili do konkursu 31 albumów zawierających muzykę inspirowaną wszelkimi tradycjami muzycznymi świata. Głównym przedmiotem oceny jurorów był ogólny poziom artystyczny zaprezentowanej na fonogramie muzyki oraz dobór i oryginalność repertuaru, jakość techniczna nagrań, pomysł, poziom merytoryczny i edytorski okładki 2 fonogramu. Zwycięzca konkursu wystąpi w trakcie koncertu inaugurującego XII Festiwal Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja 2009”. Nowością tegorocznej imprezy jest konkurs pt. Fonogram Źródeł 2008, stworzony z myślą o wydawcach płyt z muzyką tradycyjną. Są to m.in.: instytuty naukowe, które udostępniają swoje archiwalia, regionalne i lokalne ośrodki kultury prezentujące miejscowych artystów, a takŜe same zespoły. Do konkursu zgłoszono 16 albumów. Jury postanowiło przyznać wyróŜnienie płycie „Jak jo byda syna miała” – Regionalnego Zespołu Śpiewaczego „Radostowianki” oraz nagrodę specjalną wydawnictwu Muzyka Odnaleziona za unikatową serię płyt, w której w ubiegłym roku ukazały się „Cztery strony Rawy”, „Kajocy – Wokół Kędzierskich”, „Koniec basów – Kraśnica. Opoczyńskie”. Ostateczne wyniki konkursów na Folkowy Fonogram Roku i Fonogram Źródeł zostaną ogłoszone 21 kwietnia w Polskim Radiu, podczas konferencji prasowej poprzedzającej inaugurację Festiwalu Muzyki Folkowej „Nowa Tradycja”. Podobnie jak w latach ubiegłych, internauci będą mieli moŜliwość przyznania własnej nagrody dla folkowej płyty minionego roku – Wirtualnych Gęśli. W odróŜnieniu od Folkowego Fonogramu Roku, Wirtualne Gęśle nie mają charakteru nagrody jurorskiej. Udział w głosowaniu mogą brać wszyscy miłośnicy muzyki, odwołującej się do kultury i muzycznej tradycji ludowej. Plebiscyt ruszył po ogłoszeniu przez RCKL listy płyt, zakwalifikowanych do konkursu Folkowego Fonogramu Roku, a głosowanie odbywa się na stronie www.gesle.folk.pl. Poza przesłuchaniami konkursowymi, podczas festiwalu zagra wiele znakomitych zespołów z Polski i ze świata. W czwartek, 23 kwietnia (od godz. 19.00) będzie moŜna wysłuchać koncertu „Muzyka Źródeł”, zespołu Bester Quartet oraz laureata Folkowego Fonogramu Roku 2008. W piątek, 24 kwietnia (od godz. 18.00) zagrają laureaci Nowej Tradycji 2008: The Sounds of Times oraz Adam Strug i Przyjaciele, a w sobotę, 25 kwietnia (od godz. 18.00) gruziński kwintet Urmuli. Ostatniego dnia, w niedzielę, 26 kwietnia (od godz. 19.00), odbędzie się Koncert Laureatów, wystąpi takŜe wschodząca gwiazda z Rumunii Oana Cătălina ChiŃu. W czwartek i niedzielę koncerty będą transmitowane w Programie 2 Polskiego Radia. Pozostałe dni imprezy oraz studio festiwalowe retransmitowane będą w wieczornych audycjach takŜe w radiowej Dwójce. Całościowy materiał o XII Festiwalu Muzyki Folkowej „Nowa Tradycja” 2009 na płycie CD. 3 UCZESTNICY KONKURSU „NOWA TRADYCJA” 2009 DI KUZINE Miłosz Madejski – kontrabas, Dariusz Świderek – akordeon, Piotr Wierzchowski – klarnet, Jakub Zaleski – akordeon. Lubelski zespół DI KUZINE istnieje od czerwca 2005 roku, powstał z fascynacji tradycyjną muzyką klezmerską. Brzmienie zespołu ewoluowało pod wpływem pogłębiającej się wiedzy na temat kultury klezmerskiej oraz poszerzających się zainteresowań innymi gatunkami muzycznymi. Obecnie o muzycznym obliczu grupy decyduje połączenie muzyki klezmerskiej z elementami muzyki bałkańskiej oraz polskiej muzyki ludowej. Poprzez improwizacje oraz własne aranŜacje, Di Kuzine stworzyli własny, niepowtarzalny styl. WARSZAWA KYIV EXPRESS Cat Donskoj – trąbka, Mariusz Kozłowski – saksofony, Piotr Karol Sawicki – fortepian, Paweł Puszczało – kontrabas, Witek Wilk – perkusja, Adam Lewandowski – perkusjonalia. Grupę WARSZAWA KYIV EXPRESS od maja 2008 r. tworzą doświadczeni i zgrani instrumentaliści, od wielu lat występujący na scenie jazzowej, dla których oprócz wirtuozerii wykonania najistotniejsze są towarzyszące im emocje. ZałoŜycielami zespołu są Piotr Karol Sawicki (pianista, kompozytor, aranŜer) oraz Cat Donskoj (ukraiński trębacz, kompozytor, aranŜer, mieszkający w Polsce). Muzykę grupy najkrócej oddaje hasło: jazzowa podróŜ do korzeni. Zespół gra własne kompozycje inspirowane polską i ukraińską muzyką ludową. Ich muzyka sięga głęboko, pozwalając słuchaczom odnaleźć w niej własne korzenie i poczucie toŜsamości. Oryginalne, pełne ekspresji zestawienia rytmów, harmonii, skal i motywów ludowych, nieregularne metra, przemyślana i precyzyjna aranŜacja sprawiają, Ŝe muzyka brzmi świeŜo i zaskakująco. FOLKROLL I NASTA NIAKRASAWA Nasta Niakrasava – śpiew, flet, Paweł RyŜkov – gitara, Aleksandra Čekoŭskaja – skrzypce, Hleb Aniščenka – kontrabas, Valery Aleška – klarnet, Filip Bielawski – altówka. Zespół FOLKROLL powstał latem 2008 roku jako wspólny projekt wokalistki Nasty Niakrasavej oraz kompozytora i gitarzysty Pawła RyŜkowa. Folkroll inspiracji szuka w białoruskiej muzyce ludowej. Paweł RyŜkow (student Akademii Muzycznej w Mińsku) na podstawie autentycznych nagrań z białoruskich wsi komponuje własne utwory, a Nasta dopełnia je tradycyjnym śpiewem, czasem uciekając się do jazzowych 4 improwizacji. Młodzi muzycy mają na swoim koncie III miejsce na Mikołajkach Folkowych w 2008 roku, gdzie nagrodzono równieŜ wokalistkę, Specjalną Nagrodą im. Ani Kiełbusiewicz dla najlepszej wokalistki. LECHISTAN Maciej Chwała – fortepian, Hubert Połoniewicz – qanun, Magdalena Tejchma – ney, Wojciech Lubertowicz – instrumenty perkusyjne. Zespół LECHISTAN tworzą artyści posiadający róŜne doświadczenia muzyczne: od klasyki europejskiej, przez muzykę indyjską, turecką, klasyczne formy muzyki perskiej, muzykę dawną aŜ po eksperymentalną i jazz. Dorobek zespołu jest próbą stworzenia nowej jakości muzycznej, wynikającej z poszukiwania tego, co łączy kultury Wschodu i Zachodu. SłuŜą temu zarówno dobór instrumentarium, jak i inspiracje muzyczne grupy. Bezpośrednią inspiracją stały się kompozycje Fryderyka Chopina – ich zabarwienie ludowe, skalowość, moŜliwości interpretacyjne. WID Wiktoria Grądzka „Świtezianka” – śpiew, Małgorzata Lewandowska „Goria” – śpiew, Anna Wilczyńska „Ginia” – śpiew, Witt Wilczyński „V.Ziutek” – śpiew, bitbox, gościnnie: Katarzyna Garncarek – flet, gitara. Grupa powstała w 2007 r., pierwotnie była zespołem czysto obrzędowym, który ma w repertuarze tradycyjne pieśni słowiańskie (Polska, Ukraina, Białoruś, Rosja, Serbia, Morawy, Bułgaria) – te, w których zachowały się echa dawnych wierzeń. Obecnie zespół tworzy równieŜ współczesne aranŜacje dawnych pieśni, nie tylko obrzędowych, silnie tkwiących w tradycjach słowiańskich, sięgając takŜe do folkloru miejskiego oraz współczesnych brzmień elektroniczno-rockowych. NEOKLEZ Jan Mazur – skrzypce, Dariusz Szymczak – klarnet, BłaŜej Kozłowski – akordeon, Stanisław Leszczyński – kontrabas, Stanisław Siedlaczek – perkusja. NEOKLEZ powstał w 2008 r. w Lublinie. Grupę tworzą młodzi muzycy, uczniowie i absolwenci szkół muzycznych, których połączyła chęć ukazania muzyki klezmerskiej w zupełnie innym świetle. RóŜnorodność charakterów i umiejętności młodych artystów pozwalają stworzyć świeŜe i ciekawe aranŜacje tradycyjnych utworów klezmerskich (takŜe bałkańskich, węgierskich, pochodzących z Bliskiego Wschodu) oraz kompozycje własne. Obecnie zespół pracuje nad poszerzeniem swojego repertuaru. Jak sami mówią: „Staramy się odejść od tradycyjnego wykonywania muzyki klezmerskiej. Łączymy z nią skomponowane przez nas melodie, nieregularne metrum, przesunięcia rytmiczne oraz wiele elementów współczesnej muzyki popularnej, jak: drum'n'bass, jazz, funk, rock i wiele innych. Chcemy, aby nasza muzyka trafiała do bardzo szerokiego grona publiczności i aby nie ograniczało się ono do miłośników muzyki klezmerskiej”. 5 TRIO JACKA MIELCARKA Jacek Mielcarek – saksofon, klarnet, Kuba Mielcarek – kontrabas, Jarek Korzonek – perkusja. TRIO powstało w kwietniu 2008 r. w Opolu. Początkowo zespół wykonywał standardy jazzowe, ale potem ewoluował w kierunku etnojazzu. Z jednej strony muzycy interesują się muzyką tradycyjną, zwłaszcza muzyką polską, z drugiej zaś szeroko pojmowanym pojęciem World Music. Fascynują się jazzem. W ich zainteresowaniach polską muzyką ludową szczególnie bliskie są elementy i gatunki takie jak: transowość, skale modalne, ballady ludowe. Trio występuje głównie w klubach jazzowych na terenie kraju. VIEŚNOVA Anna Szafranowska – śpiew, Małgorzata Makowska – śpiew, Wiesław Jarmoc – gitara, Radosław Szulc – instrumenty klawiszowe, Eugeniusz Roszko – gitara basowa, Lech Wiszniewski – perkusja, Kamil Masłowski – konga. Zespół VIEŚNOVA powstał pod koniec 2007 r. w MłodzieŜowym Domu Kultury w Suwałkach. Pomysł połączenia tradycyjnej muzyki z nowoczesnymi aranŜacjami pozwolił stworzyć ciekawy i atrakcyjny dla współczesnej publiczności styl wykonywania tradycyjnych pieśni z terenu Suwalszczyzny. Technikę „białego głosu” połączono z nowoczesnymi aranŜacjami zawierającymi elementy rocka, jazzu, bossa novy i funky. Autorem aranŜacji, pomysłodawcą brzmień i wyrazu artystycznego jest lider i gitarzysta zespołu – Wiesław Jarmoc. Podstawę repertuarową tworzą tradycyjne pieśni z terenu Suwalszczyzny. MUSICA VENA KLEZMER SECTION Joanna Widawska-Landwójtowicz – skrzypce, Małgorzata Rędzińska – altówka, Dariusz Kownacki – akordeon, Michał Kowalski – klarnet, Adam Starowicz – kontrabas. Zespół TRIO MUSICA VENA powstał w 2000 r. Członkowie zespołu są absolwentami Akademii Muzycznej we Wrocławiu w klasie skrzypiec, altówki i akordeonu. Są to muzycy Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Opolskiej i pedagodzy Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. w Opolu. Od wielu lat koncertują indywidualnie w Europie, USA, Japonii i Chinach, a jako zespół mają w swoim dorobku występy w Polsce, Czechach i Niemczech. W czerwcu 2008 r. skład zespołu został poszerzony o kontrabas. Dzięki temu uzyskał dobrą podstawę rytmiczną oraz większe moŜliwości wykonawcze, brzmieniowe i aranŜacyjne. VISTULA BALLADA Marta Sałek – kierownik zespołu, śpiew, cymbały, Natalia Gidlewska – śpiew, skrzypce, Adrianna Jagodzińska – śpiew, cymbały, Daniela Ozdarska – śpiew, Daniel Beszlag – śpiew, beat box, Arkadiusz Kurzępa – akordeon, Jakub Prokopczyk – basetla, śpiew. Zespół VISTULA BALLADA powstał jako reprezentacja grupy starszych członków Vistuli (zespołu dziecięcego) pod koniec 2008 r., a ostateczny skład został ustalony w marcu br. Repertuar stanowią pieśni spisane przez Oskara Kolberga, a takŜe parafraza jednej z jego kompozycji pt. „Zakochana”. Wszystkie utwory wykonywane są wyłącznie przy uŜyciu instrumentów akustycznych. Tradycyjne melodie ludowe 6 opracowane zostały w nowej harmonii, z dodanym kontrapunktem i współczesnym rytmem perkusyjnym, realizowanym na bębenkach i w formie beat boxu. HOBOUD Maria Rumińska – instrumenty klawiszowe, sample, śpiew, Marcin Rumiński – mandolina, śpiew, Agnieszka Symołon – śpiew, Sławek Przytuła – gitara, śpiew, Marcin Drabik – skrzypce, nyckelharpa, Michał Jaros – kontrabas, Romek Ślefarski – perkusja. Zespół HOBOUD powstał z inicjatywy Marcina i Marii Rumińskich w 2008 r., tworzą go muzycy wszechstronni, poruszający się biegle w kilku nurtach muzycznych, zafascynowani folklorem. Potrzeba poznania własnych korzeni oraz historii terenów Warmii i Mazur sprawiły, Ŝe muzycy rozpoczęli poszukiwania... i w starych, zapisywanych w XIX w. pieśniach odnaleźli Hobouda. Selekcja kompozycji grupy pozwala na wyszczególnienie dwóch rodzajów pieśni: o tematyce miłosnej oraz tych z elementami starych wierzeń ludowych. BUBLICZKI CASHUBIAN KLEZMER BAND Mateusz Czarnowski – akordeon, Michał Czarnowski – skrzypce, mandolina, tamburyn, łyŜki, śpiew, Piotr „Binek” Bruski – cajon, bęben, talerz, Artur Pacak – kontrabas, Piotr Ringwelski – trąbka, śpiew, Paweł Ringwelski – klarnet, śpiew. Zespół powstał w lipcu 2007 r., w Brusach na Kaszubach. Pomysłodawcą i załoŜycielem grupy jest Mateusz Czarnowski (akordeon, śpiew), który pod wpływem doświadczeń i praktyki z muzykami ludowymi z całego świata, namówił przyjaciół z kapeli ludowej „Krebane” do wspólnego muzykowania. Muzyka Bubliczek to wielka fuzja Ŝydowskiej melodyki, bałkańskiej Ŝywiołowości i cygańskiej spontaniczności z polską i kaszubską, w szczególności, treścią. 7 BURZA BRAW – NAGRODA PUBLICZNOŚCI Festiwal „Nowa Tradycja” kojarzy się przede wszystkim z Konkursem Muzyki Folkowej dla wykonawców muzyki inspirowanej polską muzyką ludową lub muzyką historycznych mniejszości narodowych i etnicznych, zamieszkujących Polskę. Występy artystów ocenia radiowe jury, rozdzielając między nich główne nagrody festiwalu. W tym roku, juŜ po raz szósty, równieŜ festiwalowa publiczność zostanie zaproszona do wybrania swojego faworyta. Burza Braw jest nagrodą publiczności, pozwalającą skonfrontować werdykt jury z opinią biorących udział w głosowaniu widzów festiwalu. W tym celu pierwszego dnia konkursu, przed rozpoczęciem występów, rozdawane są wśród publiczności karty do głosowania. Wypełnione karty trafiają do wystawionej w holu urny dopiero pod koniec drugiego dnia konkursowego, a więc juŜ po zakończeniu występów. Wraz z głosem na swojego faworyta, do urny moŜna wrzucać drobne datki, które w całości przekazywane są zwycięzcy, jako spontaniczna nagroda finansowa od publiczności. Przez ostatnie pięć lat laureatami Burzy Braw zostawali kolejno: Joanna Słowińska z zespołem (2004), Grzegorz Tomaszewski (2005), Kwadrofonik (2006), Kapela Ziele (2007), a w poprzednim roku Ŝywiołowa Gadająca Tykwa, a więc wykonawcy, których występy doceniane były równieŜ przez profesjonalne jury konkursu. I choć dla zwycięzcy plebiscytu nie jest to jakaś szczególna nagroda materialna, to symboliczne pamiątki, które otrzyma, będą mu przypominać o tym, Ŝe to, co zaprezentował podczas festiwalu, zostało entuzjastycznie przyjęte przez publiczność gorącą „burzą braw”. Czy i w tym roku gust publiczności i fachowców okaŜe się zbieŜny, zaleŜy w duŜej mierze od Państwa – widzów Festiwalu „Nowa Tradycja”. Zachęcamy do głosowania na Burzę Braw – nagrodę festiwalowej publiczności! 8 FOLKOWY FONOGRAM ROKU 2008 JURY KONKURSU „FOLKOWY FONOGRAM ROKU 2008” JACEK HAWRYLUK – dziennikarz Programu 2 Polskiego Radia WŁODZIMIERZ KLESZCZ – dziennikarz Programu 2 Polskiego Radia, Radiowe Centrum Kultury Ludowej JUSTYNA ZIÓŁKOWSKA – TVP Polonia ANDREW CRONSHAW – muzyk, dziennikarz muzyczny z Wielkiej Brytanii TOMASZ JANAS – dziennikarz niezaleŜny 9 LAUREACI FOLKOWEGO FONOGRAMU ROKU 2008 KWADROFONIK – „FOLKLOVE” Wyd.: Polskie Radio, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu – 3 oraz Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie Wykonawcy: Emilia Sitarz – fortepian; Bartłomiej Wąsik – fortepian; Miłosz Pękala – instrumenty perkusyjne; Magdalena Kordylasińska – instrumenty perkusyjne. „FOLKLOVE” to projekt muzyczny nawiązujący do polskiej muzyki ludowej, stworzony przez zespół KWADROFONIK – laureata Festiwalu Muzyki Folkowej Polskiego Radia „Nowa Tradycja” 2006. Osiem utworów zostało opartych na tematach i motywach wyjętych z pieśni oraz tańców znalezionych wśród nagrań muzyki z polskiej wsi. Opinie jury: TOMASZ JANAS Jeśli przyjmiemy załoŜenie, Ŝe muzyka folkowego cechuje fascynacja tradycją, a zarazem próba spojrzenia na nią z dystansu i „opowiedzenia” tejŜe fascynacji swoim głosem, to propozycja grupy Kwadrofonik jest tu przykładem wręcz modelowym. O oryginalności tego projektu świadczy nie tylko umiejętność wplecenia głosów ludowych twórców we własną muzyczną tkankę. TakŜe to, Ŝe granie artystów na dwa fortepiany i dwa zestawy instrumentów perkusyjnych, w całości przesiąknięte jest ludowymi natchnieniami – i odwołaniami. Członkowie Kwadrofonika udowadniają, Ŝe klasyczne wykształcenie – i znaczące klasyczne doświadczenia – nie ograniczają (młodzieńczej wręcz) spontaniczności, pomysłowości oraz naturalnej (ludowej?) radości muzykowania. To bardzo odkrywcza propozycja – odwaŜna i z wyobraźnią, a do tego konsekwentnie poprowadzona. Płyta ani na moment nie traci dramaturgii, jest spójną, przemyślaną, zamkniętą całością. WŁODZIMIERZ KLESZCZ Kwadrofonik – młodzi wykształceni pod patronatem naszego wielkiego twórcy polskiej muzyki światowej – „Polish World Music” pokazują drogę innym, takŜe tym młodym duchem artystom, jak wychynąć poza opłotki rozmaitych stylistyk zamkniętych w środowiskowych gettach i na półkach muzycznego rynku (czyt. zmarketingowanych). To wspaniała i jakŜe odwaŜna propozycja stworzenia tego nowego z naszego archetypu. To dla mnie dzisiejsza awangarda i moŜna ją nazywać jak kto chce: muzyką współczesną, naszym dŜezem, a nawet folkotronic i wszystko się zgadza. Nauka nie poszła w las ( z drzewem) i „orły” wyFRRunęły 10 z klatki wysoko i daleko. Warto jeszcze stworzyć jakiś przebój na lato. Z tej wyobraźni, z tej sztuki… wolno, bo „Twoje ręce są po to by chronić i tylko niech serce bije”. JUSTYNA ZIÓŁKOWSKA Fonogram potwierdza, Ŝe najwaŜniejsza nagroda na Festiwalu Folkowym Nowa Tradycja 2006 była w pełni zasłuŜona. O zespole jest coraz głośniej – ostatnio gościł w „Bziku Kulturalnym” – cotygodniowym magazynie TV Polonia (trochę reklamy antenie teŜ nie zaszkodzi). Niewielu muzyków potrafi tak wspaniale wykorzystać fortepian, sięgając do polskiej muzyki ludowej. Perkusiści teŜ świetni. Profesjonalizm i wraŜliwość to dobre połączenie. 11 OSJAN – „PO PROSTU” Wyd.: Kiton Art. Records, listopad 2008. Nagrania zrealizowane w Media Studio-Warszawa. Wykonawcy: Jacek Ostaszewski – flety proste, śpiew; Radek Nowakowski – instrumenty perkusyjne; Wojciech Waglewski – gitary, śpiew; Anna Sikorzak-Olek – harfa. Z recenzji R. Sankowskiego („Gazeta Wyborcza”): „(...) w tych nowych kompozycjach zespół pokazuje takŜe nieco inną twarz. To z jednej strony Osjan taki, jakiego znają fani od dawna – nieprzewidywalny, zadziwiający muzycznymi skojarzeniami, z oszałamiającą swobodą operujący kontrastami i zmianami dynamiki, zderzający ze sobą ciszę i hałas, chaos i porządek. Chwilami kojący kontemplacyjnymi brzmieniami, chwilami porywający lawiną improwizowanych dźwięków do jakiegoś pierwotnego, transowego tańca. Ale to takŜe Osjan, który w większości nowych utworów koncentruje się przede wszystkim na kreowaniu bardzo konkretnych nastrojów oraz budowaniu wyrazistych tematów muzycznych. Na płycie Po prostu Osjan – jakkolwiek zaskakująco zabrzmi to dla niektórych wielbicieli grupy – rządzą piękne, zapadające w pamięć melodie”. Opinie jury: TOMASZ JANAS Osjan funkcjonuje na muzycznej scenie juŜ blisko cztery dekady. Jednak wśród „moich” laureatów znajduje się nie za dawne zasługi, ale dlatego, Ŝe nagrał znów bardzo dobry album. Bo członkom zespołu, wciąŜ niespokojnym duchom, nadal bliskie są artystyczne poszukiwania. Tym, co rewelacyjnie odświeŜa brzmienie zespołu, jest oczywiście ton harfy, który sprawia, Ŝe w muzyce Osjana zupełnie inaczej niŜ dotąd rozkładają się akcenty. Ale teŜ cały zespół gra dziś bardziej lirycznie, z pewnością bardziej melodyjnie i – takŜe w sensie dosłownym – śpiewnie. A natchnień szuka znów w wielu zakątkach świata. Świetna płyta. JUSTYNA ZIÓŁKOWSKA Muzyczna legenda znów nie zawiodła. Tej muzyki moŜna słuchać wiele razy i stale odkrywać coś nowego. „Połączenie prostoty i wyrafinowania” – te wszystkie inne komplementy z recenzji, które się ukazały po wydaniu krąŜka w pełni podzielam. Przepiękny album. Nic dodać nic ująć. 12 JANUSZ PRUSINOWSKI TRIO – „MAZURKI” Wyd.: Słuchaj Uchem, wrzesień 2008. Nagrania zrealizowano w studiu Free Fly Studio w Poznaniu. Wykonawcy: Piotr Piszczatowski Prusinowski – – skrzypce, bębenek, cymbały, baraban, basy; śpiew; Michał Janusz śak – szałamaja, flet drewniany; Maria Pęzik – śpiew; Maria Siwiec – śpiew; Piotr Zgorzelski – basy. Na płycie znajdują się tradycyjne wiejskie melodie z Polski Centralnej w rytmach mazurkowych, zagrane i zaśpiewane w zróŜnicowany sposób. Muzycy poruszają się pomiędzy dwoma biegunami ekspresji, z jednej strony wiernością muzycznemu językowi mistrzów wiejskich, takich jak Jan Lewandowski, Kazimierz Meto, Jan Ciarkowski, Piotr i Jan Gacowie i wielu innych, z drugiej strony zaś wewnętrznej swobodzie i naturalności, pozwalającej na zabrzmienie nowej muzyki, nowych mazurków. Opinie jury: TOMASZ JANAS Janusz Prusinowski z lekcji ludowych mistrzów wyciąga zupełnie inne – w sensie estetycznym – wnioski niŜ „Kwadrofonik”. Idzie tropami brzmień i pomysłów wiejskich muzykantów, a zarazem podejmuje z nimi bardzo osobisty dialog. Słuchając płyt zrazu zdaje nam się, Ŝe czeka nas ambitna próba muzycznej rekonstrukcji. Po chwili okazuje się jednak, Ŝe jest tu coś jeszcze. Muzycy improwizują, dodają do tradycyjnych mazurków własnych przypraw. Spora teŜ w tym zasługa partnerów Prusinowskiego, którzy są rzeczywistymi współtwórcami płyty. To muzyka wyrastająca z najprostszego i najbardziej przejmującego zachwytu ludowością – zagrana jednak z charakterem i własną wizją. WŁODZIMIERZ KLESZCZ To wspaniałe zwieńczenie lat poszukiwań w „Delcie Wisły”(cyt. Woj Krzak) i konsekwentnej działalności w cyganerii Domu Tańca. Z polską zawziętością, zaciekłością, ale i z miłością do prawdziwych korzeni (roots). Te niekłamane uczucia neoromantyków Janusza Prusinowskiego zaowocowały ich prawdą (nie parodią, co niekiedy przytrafia się odtwórcom) i obustronnym zrozumieniem tych, którzy przybyli do źródeł – z tymi, którzy z nich pochodzą i w tej „Delcie” Ŝyją. Zdarzyła się rzecz niezwykła. Muzykanci z miasta z wiejskimi śpiewaczkami stopili się w jedno w duchu Mazurka (kolega o tym nazwisku krytykował dub hopsasa), który mimo swojej egzotyki i pierwotnej prostoty staje się czymś poruszającym słuchaczy nawet z zupełnie innych kręgów estetycznych, kulturowych. To doprawdy sztuka odnaleźć tę „dzikość serca” i szczerze dodawać „skrzydeł”, choćby na flecie i szałamai. Słuchając unikatowych nagrań prof. A. Bieńkowskiego, który opatrzył ten album swoim komentarzem, moŜna w końcu zrozumieć, Ŝe ta „Brzydota” naturszczykowskich – autentycznych korzeni moŜe być aŜ piękna i urzekająca swoją dzikością i siermięŜnością nie do podrobienia. 13 W przypadku „Mazurków” to jednak nowa jakość zrodzona z miłości i ta magia zaklęta w mozaice kamyków... ANDREW CRONSHAW Płyta „Mazurki” wprowadza nas w świat niezwykłych, rozchwianych rytmów – na trzy, ale z akcentami rozłoŜonymi w taki sposób, Ŝe trójdzielna miara dzieli się na cztery, pięć, czy nawet siedem. To magia mazurków z Mazowsza, równiny w centralnej Polsce, granych z wielką wprawą i uczuciem przez skrzypka Janusza Prusinowskiego, który bywa takŜe cymbalistą. Towarzyszą mu baraban, tamburyn oraz transowy trzystrunowy bas Piotra Piszczatowskiego oraz nieokiełznana szałamaja i flet Michała śaka. I nagle olśnienie: wiem, Ŝe podobna metrycznie trójdzielna szwedzka polska wywodzi się z mazurków, ale teraz wyraźnie widzę ich bezpośredni związek! To wspaniały album. Ci goście grają z tą samą wprawą, ogniem i energią, jak wiejscy muzykanci, od których się uczyli. Prusinowski tak opisuje swoje prywatne objawienie: „(...) było to olśnienie: autentyczność, intensywność i swoboda, której szukałem po szerokim świecie, istniała tutaj, tuŜ obok – w moim języku i przynaleŜnej mu frazie”. Prawdopodobnie to samo nagranie Kędzierskiego z 1986 roku moŜna obejrzeć na kanale YouTube, poprzez stronę internetową etnografa, fotografa i malarza, Andrzeja Bieńkowskiego, www.andrzejbienkowski.blox.pl. Pisząc o płycie Prusinowskiego, Bieńkowski zauwaŜa: „śaden inny taniec nie wyzwalał takiej euforii wśród tancerzy i nie wprowadzał muzyków w taki trans”. I w tym równieŜ mazurki podobne są do szwedzkiej polski. Oraz w tym, Ŝe w kaŜdej wiosce grają je inaczej. Ale mazurkom towarzyszą takŜe krótkie pieśni. Zdaniem Bieńkowskiego warianty tych pieśni w lokalnych dialektach oraz indywidualna ekspresja odzwierciedlone są w róŜnych wariantach mazurkowych melodii. NajwaŜniejszy jest jednak rytm, a w mazurkach śpiewanych wiąŜe się w równej mierze z rytmiczną pracą na roli, co z tańcem. Na płycie usłyszeć moŜna równieŜ głosy; śpiewa Janusz Prusinowski wraz z dwiema ludowymi śpiewaczkami: Marią Siwiec i Marią Pezik. Jak zauwaŜa Bieńkowski, muzyka ta, daleka od mazurków Chopina i innych kompozytorów, moŜe przyczynić się do wybuchu "mazurkomanii", podobnie jak Polska w Szwecji zajęła centralne miejsce w ruchu odrodzenia muzyki tradycyjnej. Mazurki te z pewnością wywrą duŜe wraŜenie na szwedzkich skrzypkach, być moŜe nawet wkradną się do repertuaru sesji spelmansstämma buskspel. (A Ŝeby zapewnić strawę dla ciała, jak i umysłu, płyta zawiera słodką niespodziankę: przetłumaczony na kilka języków przepis na tradycyjny wielkanocny mazurek z polewą kajmakową). JUSTYNA ZIÓŁKOWSKA Mazurki Prusinowskiego wspaniałe, ale bardziej dla koneserów. 14 ALBUMY ZGŁOSZONE DO FOLKOWEGO FONOGRAMU ROKU 2008 1. BLUES FLOWERS – „SMACZNEGO!” Wyd.: Flower Records, październik 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Polskiego Radia Merkury w Poznaniu. Wykonawcy: Jarosław Jaromi akustyczne, DraŜewski ukulele, – harmonijki gitara elektryczna, ustne, drumla; gitary Robert Grześkowiak – bas elektroakustyczny, bas elektryczny, gitary akustyczne, gitara elektryczna, ukulele; Paweł Kuśmierek – perkusja; Maciej Kręc – bas elektroakustyczny, bas akustyczny, chórki; Henryk Szopiński – akordeon, śpiew. Stylistyczna mieszanka bluesa, jazzu, folku, gospel, country i piosenki kabaretowej z oryginalnymi tekstami. Na płycie znalazło się piętnaście piosenek autorstwa Jaromiego DraŜewskiego i Roberta Grześkowiaka. 2. BURAKY Wyd.: Buraky, luty 2008. Nagrania zrealizowano w Clash Studio Wrocław. Wykonawcy: Olga Chrebor – śpiew, instrumenty perkusyjne; Patrycja Błach – skrzypce, chórki; Krzysztof Opalski – gitara, mandolina, chórki; Andrzej Pindelski – gitara basowa, kontrabas; Arek Rejda – akordeon, chórki; Marcin Wojtowicz – perkusja; Magdalena Juzwiszyn – saksofon, chórki. Na płycie znajdują się zarówno aranŜacje pieśni ludowych, jak teŜ własne kompozycje członków zespołu inspirowane muzyką tradycyjną. Muzycy inspirują się folklorem polskim, jednak przede wszystkim sięgają do tradycji ukraińskiej, łemkowskiej oraz cygańskiej. 15 3. ČAČI VORBA – „SZCZERA MOWA” Wyd.: Red Taboret, maj 2008. Nagrania zrealizowane w studiu „Rogalów Analogowy”. Wykonawcy: Maria Natanson – śpiew, skrzypce, altówka węgierska; Joanna Ulatowska – altówka węgierska, skrzypce, śpiew; Lubomyr Iszczuk – darabuka, dombek, tapan, drumla, śpiew; Robert Brzozowski – kontrabas, śpiew; Piotr Majczyna – bouzouki, mandola, cobza, gitara, śpiew; Bartłomiej Stańczyk – akordeon, śpiew. „Płyta jest owocem wieloletnich fascynacji brzmieniami Karpat, Bałkanów oraz Orientu, muzyką miejsc i ludzi egzystujących na styku kultur (...) Odległe a zarazem na swój sposób bliskie rumuńska doina, bułgarskie horo, greckie sirto czy turecka karsilama przeplatają się, zaskakując co chwila nowymi obliczami. Dźwiękowy misz-masz Europy Południowo-Wschodniej”. 4. CZEREMSZYNA – „UŚMIECHNIJ SIĘ” Wyd.: Czeremszyna, sierpień 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Rembrandt Polskiego Radia Białystok oraz w studiu SOUNDANDMORE w Warszawie. Wykonawcy: Barbara Kozub-Samosiuk – akordeon, sopiłki, fujara słowacka, tamburyn, śpiew; Magdalena Zinkow-Antoniuk – instrumenty perkusyjne, śpiew; Magdalena Waszczuk – sopiłki śpiew; Maria Zdrajkowska – śpiew; Joanna Grabowska – śpiew; Mirosław Samosiuk – bas bałałajka, drumla, instrumenty perkusyjne, śpiew; Krzysztof Sawicki – gitara, mandolina; Marek Ławreszuk – skrzypce; Romuald Rakowski – zestaw perkusyjny. Na płycie znajduje się 15 oryginalnych aranŜacji pieśni ludowych z okolic Czeremchy. Na repertuar, zebrany od miejscowych zespołów śpiewaczych, składają się kompozycje wykonywane w gwarze, jednak z wpływami kultur Ukraińców, Białorusinów, Polaków, Cyganów, Tatarów i Litwinów. 16 5. ETHNO TRIO TROITSA – „SON TRAVA” Wyd.: Recordis, maj 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Rembrandt Polskiego Radia Białystok. Wykonawcy: Ivan Kirčuk – śpiew, instrumenty dęte, instrumenty perkusyjne, instrumenty strunowe; Jura Paŭłoŭski – perkusja; Jura Dzmitreŭ – gitary, śpiew. Czwarty album białoruskiej grupy Troitsa, zawiera kompozycje inspirowane dawnymi motywami wschodniosłowiańskich pieśni i tańców, łącząc je z nowoczesnymi elementami rocka, jazzu, a nawet popu. 6. FAMILIA BAND – „ZIEMIA” Wyd.: Familia Band, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowano w „Red House Studio” w Nowej Soli. Wykonawcy: Marcinek Wróbel – „Górol Beskidzki”; Kasia Merta – skrzypce, śpiew; Kuba Wróbel – trąbka, pianino, śpiew; Konrad Merta – akordeon, pianino, śpiew; Zbyszek Merta – akordeon, śpiew; Bronek Merta – II akordeon, śpiew; Patryk Wróbel – konga, perkusja, przeszkadzajki; Dawid Laszczak – gitara basowa, kontrabas; Piotr Mruczek – klarnet, saksofon; Anna Bugajska – skrzypce; Małgorzata Bugajska – altówka; Wojciech Bugajski – wiolonczela. Opracowania i kompozycje własne, oparte na muzyce etnicznej. 17 7. GRUPA FURMANA – „NIEMARTFKA” Wyd.: Gigant Folk Records i Grupa Furmana, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowano w studiu Red House w Kętach. Wykonawcy: Dominika Jurczuk-Gondek – skrzypce, śpiew, chórki; Andrzej Trojak – śpiew, chórki, harmonijka ustna; Rafał Gondek – banjo, gitara akustyczna, gitara elektryczna, dobro, śpiew, chórki; Eugeniusz Kubat – kontrabas, gitara basowa; Damian Drzymała – perkusja, instrumenty perkusyjne; Jerzy Hodurek – gitara akustyczna. Muzycy inspiracje czerpią z amerykańskiego folku (blue grass) oraz tradycji polskiej, ale w ich aranŜacjach moŜna usłyszeć takŜe elementy muzyki Ŝydowskiej oraz bałkańskiej. Na płycie znajdują się takŜe kompozycje autorskie członków zespołu. 8. JANUSZ PRUSINOWSKI TRIO – „MAZURKI” Wyd.: Słuchaj Uchem, wrzesień 2008. Nagrania zrealizowano w studiu Free Fly Studio w Poznaniu. Wykonawcy: Piotr Piszczatowski – bębenek, baraban, basy; Janusz Prusinowski – skrzypce, cymbały, śpiew; Michał śak – szałamaja, flet drewniany; Maria Pęzik – śpiew; Maria Siwiec – śpiew; Piotr Zgorzelski – basy. Na płycie znajdują się tradycyjne wiejskie melodie z Polski Centralnej w rytmach mazurkowych, zagrane i zaśpiewane w zróŜnicowany sposób. Muzycy poruszają się pomiędzy dwoma biegunami ekspresji, z jednej strony wiernością muzycznemu językowi mistrzów wiejskich, takich jak Jan Lewandowski, Kazimierz Meto, Jan Ciarkowski, Piotr i Jan Gacowie i wielu innych, z drugiej strony zaś wewnętrznej swobodzie i naturalności, pozwalającej na zabrzmienie nowej muzyki, nowych mazurków. 18 9. JAREK ADAMÓW AND PAWEŁ BRZOZOWSKI – „CONTEMPORARY POLISH VILLAGE MUSIC” Wyd.: Folken Music, czerwiec 2008. Wykonawcy: Jarek Adamów – akordeon, gitara basowa, darabuka; Paweł Brzozowski – gitara elektryczna, samplowanie, programming. „Muzyka polskiej wsi w erze mechanizacji i technicznego postępu”. 10. JOSZKO BRODA – „NA DUNAJ. KOLĘDY ZE WSCHODU” Wyd.: BAT – Józef Broda, grudzień 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Polskiego Radia S-4 w Lublinie. Wykonawcy: Joszko Broda – słomka, fujarki, fujara postna, flet poprzeczny, dudy, drumla, róg barani; Marcin Pospieszalski – kontrabas, gitara basowa; Piotr śyŜelewicz – perkusja; Szabolcs Róka – kobza, saz; Wojciech Waglewski – gitary; Cezary Paciorek – akordeon, fortepian; Bronisław Rawski – bęben sitkowy; Zbigniew Butrym – suka biłgorajska. Na płycie znajdują się autentyczne wykonania kolęd spisane od najstarszych mieszkańców regionu lubelskiego z Archiwum Etnolingwistycznego UMCS oraz nowe, folkowe aranŜacje tych kolęd w wykonaniu dzieci i polskich muzyków sceny folkowej, rockowej i jazzowej. 19 11. KAPELA BRODÓW – „PIEŚNI MARYJNE” Wyd.: Kapela Brodów, maj 2008. Nagrania zrealizowane w studiu Polskiego Radia w Warszawie. Wykonawcy: Anna Broda- śpiew, cymbały, bęben; Witold Broda – skrzypce, lira korbowa, suka biłgorajska; Maciej Kaziński – fidel, gemshorn, suka biłgorajska, basy kaliskie; Jacek Mielcarek – klarnet; Adam Strug – śpiew, fisharmonia. Polskie pieśni Maryjne zebrane przez kapelę Brodów od wiejskich śpiewaczek Przeplatane formami oraz wyszukane w instrumentalnymi, zbiorach dawnymi KUL. polskimi tańcami. Płyta ukazuje ogrom i piękno polskiej pieśni religijnej poświęconej kultowi maryjnemu. 12. KAPELA BRODÓW – „TAŃCE POLSKIE” Wyd.: Kapela Brodów, maj 2008. Nagrania zrealizowane w studiu Polskiego Radia w Warszawie. Wykonawcy: Anna Broda – śpiew, cymbały, bęben; Witold Broda – skrzypce, lira korbowa, suka biłgorajska; Maciej Kaziński – suka biłgorajska, basy kaliskie; Jacek Mielcarek – klarnet; Adam Strug – śpiew. Polskie tańce tradycyjne i pieśni ze zbiorów GraŜyny Dąbrowskiej, Oskara Kolberga, Polskiej Akademii Nauk i własnych. Repertuar grywany przez Kapelę Brodów na zabawach i weselach pochodzi m.in. z Lubelszczyzny, Mazowsza, Kurpiów, Rzeszowskiego. Pierwsza płyta zespołu poświęcona wyłącznie muzyce tanecznej. 20 13. KAPELA GÓRALSKA CIUPAGA Z ŁĄCKA – „KRASI LICA” Wyd.: Wolf, wrzesień 2008. Nagrania zrealizowano w studiu w Starym Sączu. Wykonawcy: Piotr Krzywdziński – skrzypce prym I; Tomasz Plechta – skrzypce prym II; Kazimierz Talar – skrzypce prym III; Mateusz Plechta – sekund altówka; Piotr Gromala – sekund skrzypce; Marcin Pietrzak – akordeon; Józef Biel – akordeon; Dominik Baziak – kontrabas. Płyta zawiera 17 utworów ludowych z okolic Łącka, w oryginalnych aranŜacjach zespołu. 14. KAPELA NA DOBRY DZIEŃ – „JAK SOBIE ZAŚPIEWAM” Wyd.: Kapela na Dobry Dzień, grudzień 2008. Nagrania zrealizowane w studiu Radia Gdańsk oraz studiu Manek w Sanoku w 2008 roku. Wykonawcy: Aleksandra Sawczyszyn – śpiew, Katarzyna "Ola" Maliniak – skrzypce, śpiew; Tomasz Dybała – gitara akustyczna, mandolina; Marek "Pegaz" Kobus – gitary, lira korbowa; Maciej Kaczmarski – gitara basowa, Piotr Andrunik – perkusja. Repertuar inspirowany tradycyjną muzyką łemkowską, bojkowską i polską, która jest dla muzyków punktem wyjścia przy pracy nad utworami. AranŜacje to wypadkowa róŜnych stylów, moŜna w nich odnaleźć elementy folku, bluesa, jazzu i rocka. 21 15. KINIOR & BIELINIANKI – „LUDOWIZJA” Wyd.: Box Music – Bogdan Tyc, EMI Music Poland, wrzesień 2008. Nagrania zrealizowano w Studio Paff – Włodka Kiniorskiego. Wykonawcy: Włodzimierz Kiniorski – instrumenty; Aneta Kępczyńska – Nyk – śpiew; Kamila Kępczyńska – śpiew; Agnieszka Przygoda – śpiew; Julita Skrzyniarz – śpiew; Renata Przepióra – śpiew; Aneta Maruszak – śpiew; Władysław Bąk – akordeon. Kolejna płyta multiinstrumentalisty Włodzimierza Kiniorskiego, który po romansie z muzyką senegalską, jamajską i podhalańską postanowił zająć się muzyką z rodzinnych stron. Tym razem do współpracy zaprosił Zespół Śpiewaczy Bielinianki, który został załoŜony w trosce o pielęgnowanie tradycji ludowych oraz gwary świętokrzyskiej. Tytuł płyty jest trawestacją słowa „ludowizna”. Na płycie znajduje się 18 ludowych utworów, którym nadano świeŜości, łącząc je z elementami muzyki elektronicznej, jazzowej czy dźwiękami przywodzącymi na myśl Czarny Ląd. Płyta przenosi nas więc w świat wielokulturowości, gdzie łączenie pozornie odległych elementów jest czymś zupełnie naturalnym. 16. KLEZMAFOUR Wyd.: Klezmafour, lipiec 2008. Nagranie zrealizowane w Studiu WEM w Białymstoku. Wykonawcy: Andrzej Czapliński – skrzypce; Wojciech Czapliński – klarnet; Rafał Grząka – akordeon; Gabriel Tomczuk – kontrabas; Tomasz Waldowski – perkusja. Utwory inspirowane muzyką mniejszości Ŝydowskiej i kulturą Bałkanów. Na płycie znajdują się takŜe kompozycje własne członków zespołu. 22 17. KLEZMORET TRIO Wyd.: Polonia Records, maj 2008. Nagrania zrealizowano RGstudiu Radia Gdańsk S.A. Wykonawcy: Paweł Nowak – akordeon; Tomasz Siarkiewicz – skrzypce; Dariusz Gutomski – kontrabas. Zespół prezentuje własną wizję znanych Ŝydowskich, bułgarskich i macedońskich tematów, które często stanowią tylko inspirację i tło dla instrumentalnych improwizacji. Muzycy wykorzystują często nietypowe techniki wykonawcze, dzięki czemu obok tradycyjnych dźwięków kontrabasu, skrzypiec i akordeonu słychać szmery, gwizdy oraz efekty perkusyjne. 18. KWADROFONIK – „FOLKLOVE” Wyd.: Polskie Radio, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu – 3 oraz Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie. Wykonawcy: Emilia Sitarz – fortepian; Bartłomiej Wąsik – fortepian; Miłosz Pękala – instrumenty perkusyjne; Magdalena Kordylasińska – instrumenty perkusyjne. „Folklove” to projekt muzyczny nawiązujący do polskiej muzyki ludowej, stworzony przez zespół Kwadrofonik – laureata Festiwalu Folkowego Polskiego Radia „Nowa Tradycja” 2006. Osiem utworów, opartych na tematach i motywach wyjętych z pieśni oraz tańców znalezionych wśród nagrań muzyki z polskiej wsi. 23 19. MORDEWIND – „DEFAAC’TO” Wyd.: Fundacja Gniazdo Piratów, styczeń 2008. Nagrania zrealizowane w TR Studios w Warszawie. Wykonawcy: Paweł Szymiczek – śpiew, gitary, banjo, dudy, flety; Mariusz Kuczewski – śpiew, gitara, concertina; Dariusz Goc – śpiew, gitara basowa; Juraj Gergely – perkusja; Krzysztof Kłos – Konga, roto tomy, bodhram. „Wykonujemy muzykę folkową o tematyce Ŝeglarskiej. W naszych utworach łączymy niebywałe piękno, a zarazem groźbę oceanu z tym, co najprzyjemniejsze na lądzie z dala od trudów pracy. Czerpiemy swe źródła z kaŜdego gatunku muzyki świata. Nasze instrumentarium, oprócz głosów, to: skrzypce, mandolina, banjo, concertina, flety, gitary, bas i instrumenty perkusyjne”. 20. OSJAN – „PO PROSTU” Wyd.: Kiton Art. Records, listopad 2008. Nagrania zrealizowane w Media Studio-Warszawa. Wykonawcy: Jacek Ostaszewski – flety proste, śpiew; Radek Nowakowski – instrumenty perkusyjne; Wojciech Waglewski – gitary, śpiew; Anna Sikorzak-Olek – harfa. Z recenzji R. Sankowskiego ("Gazeta Wyborcza"): „(...) w tych nowych kompozycjach zespół pokazuje takŜe nieco inną twarz. To z jednej strony Osjan taki, jakiego znają fani od dawna – nieprzewidywalny, zadziwiający muzycznymi skojarzeniami, z oszałamiającą swobodą operujący kontrastami i zmianami dynamiki, zderzający ze sobą ciszę i hałas, chaos i porządek. Chwilami kojący kontemplacyjnymi brzmieniami, chwilami porywający lawiną improwizowanych dźwięków do jakiegoś pierwotnego, transowego tańca. Ale to takŜe Osjan, który w większości nowych utworów koncentruje się przede wszystkim na kreowaniu bardzo konkretnych nastrojów oraz budowaniu wyrazistych tematów muzycznych. Na płycie Po prostu Osjan – jakkolwiek zaskakująco zabrzmi to dla niektórych wielbicieli grupy – rządzą piękne, zapadające w pamięć melodie. 24 21. OSŁAWIANY – „OJ TAM W MOKRYM” Wyd.: Konador, grudzień 2008. Nagrania zrealizowane w Studiu Polskiego Radia Rzeszów. Wykonawcy: Zespół pieśni i tańca Osławiany; Kapela: Natalia Biłas, Katarzyna Maliniak, Ksenia Onyszkanycz, Jarosław Biłas, Dariusz Onyszkanycz, Juliusz Pałasiewicz. Grupa wokalno – taneczna: Anna Bojczyk, Katarzyna Bończak, Maria Bończak, Oksana Długosz, Anna Fal, Anna Gogola, Weronika Hołowaty, Anna Kurinka, Ewelina Kurinka, Joanna Maszluch, Monika Mroczka, Marzena Onyszkanycz, Marta Rewak, Tatiana śurat, Mirosław Bojczyk, Mirosław Bończak, Mirosław Fal, Łukasz Gosztyła, Bogdan Maszluch, Jarosław Maszluch Jerzy Mielnik, Mirosław Mielnik, Paweł Ostapienko, Piotr Pupczyk, Marek Szczypta, Jan śurat. „Niniejsza płyta jest muzyczną wędrówką, którą zespół "Osławiany" rozpoczął przed wielu laty. Swój początek ma ona w tradycjach Łemków i Bojków, a dalej prowadzi przez ukraińskie Karpaty by w końcu dotrzeć do ziem Naddnieprzańskich. Proponowane przez nas pieśni oraz tańce wypływają z chęci pokazania piękna i muzycznej róŜnorodności tych regionów, a jednocześnie pewnej magii, która sprawia, Ŝe łączą się one poprzez tę muzykę w jedną niepowtarzalną całość”. 22. PCHNĄĆ W TĘ ŁÓDŹ JEśA – „SZKSIPCZE” Wyd.: Agencja Artystyczna Banana Art.PL, sierpień 2008. Nagrania zrealizowano w PC Studio w Łaziskach Górnych. Wykonawcy: Kasia Kaniowska – śpiew; Justyna Konieczna – skrzypce, śpiew; Justyna Machajska – śpiew; Mateusz Dyszkiewicz – akordeon guzikowy, śpiew; Krzysztof Kurek – didgeridoo, gitara klasyczna, akustyczna i elektryczna; Tomasz Kaniowski – gitara klasyczna, śpiew; Jakub Jantos – cajon, tar, udu, talerze, kocioł, werbel, przeszkadzajki. Album „Szksipcze” to zbiór pieśni inspirowanych folklorem łotewskim, kazachskim, gaelickim, polskim, australijskim i skandynawskim, dla których wspólnym mianownikiem jest związek człowieka z wodą. 25 23. PERCIVAL – „OJ DIDO” Wyd.: Percival, sierpień 2008. Nagrania zrealizowano w RedBaaron Studio. Wykonawcy: Mikołaj Rybacki – lutnia długoszyjkowa, śpiew; Katarzyna Bromirska – lira bizantyjska, sopiłka, śpiew; Joanna Lacher – davul, śpiew. Druga płyta zespołu Schuttenbach. Na inspirowanych m.in. Percival płycie tradycją – znajduje podprojektu się podlaską, 15 Percival utworów kurpiowską oraz białoruską i ukraińską. 24. SARAKINA – „FRYDERYKATA” Wyd.: Amadeus, październik 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Polskiego Radia S-4 w Warszawie. Wykonawcy: Jacek Grekow – akordeon, kaval, dudy; Jan Mlejnek – klarnet, tambura; Mateusz Bielski – kontrabas; Wojciech Bronakowski – instrumenty perkusyjne; Maciej Nerkowski – głos; Robert Siwak – daf. „Fryderykata” to muzyczny hołd złoŜony wielkiemu kompozytorowi, a zarazem wyzwanie rzucone jego tradycyjnym interpretacjom. Wśród dzieł Chopina przetworzonych w nowe kompozycje, na płycie takŜe autorskie utwory Jacka Grekowa. 26 25. SĄSIEDZI – „BROCELIANDE” Wyd.: BananaArt.pl, sierpień 2008. Nagrania zrealizowano w Alternative Studio Adama Romańskiego w Będzinie. Wykonawcy: Jakub Owczarek – bodhram, śpiew; Dominika Płonka – flety, śpiew; ElŜbieta Król – skrzypce, śpiew; Adrian Poznachowski – gitara, śpiew; Marek Wikliński – koncertina, drumla, śpiew; Kamil Piotrowski – mandolina, gitara, śpiew. Na płycie znalazły się szanty (marynarskie pieśni pracy), pieśni kubryku oraz tradycyjne, celtyckie tańce i melodie. 26. SKŁADANKA ŁEMKOWSKA. CZĘŚĆ 2 Wyd.: Konador, czerwiec 2008. Nagrania pochodzą z płyt wykonawców oraz archiwum Julli Doszny. Wykonawcy: Czremszyna, Julia Doszna i Kapela Wereteno, Kapela Drewutnia, Kyczera, Okmel, Orkiestra św. Mikołaja, Serencza, Werchowyna. Płyta prezentuje róŜnych wykonawców z Polski grających muzykę łemkowską i pokazuje róŜnorodność interpretacji. Ma być przyczynkiem do zainteresowania poszczególnymi zespołami i ich płytami ale teŜ muzyką i kulturą łemkowska. 27 27. QUARTET KLEZMER TRIO – „8 P.M.” Wyd.: Austeria, październik 2008. Nagrania zrealizowane w Studiu nagrań C. K. Dworek Białoprądnicki. Wykonawcy: Magda Brudzińska – śpiew i altówka; Oskar Gut – akordeon; Michał Siudyszewski – kontrabas elektryczny; Krzysztof Kossowski – perkusja; Piotr „Bzyk” Sokołowski – gitara elektryczna. Na płycie zamieszczono 12 tradycyjnych utworów i pieśni Ŝydowskich śpiewanych w języku jidisz w aranŜacjach zespołu. Wszystkie utwory powstały przed 1930 rokiem. Mówią o miłości, codziennym Ŝyciu i zwyczajach polskich śydów. Tytuł płyty zainspirowany został tradycją wieczornych klezmerskich koncertów na ul. Szerokiej w Krakowie. 28. QUE PASSA – „FOR YOU” Wyd.: Que Passa & Malkolm Record, styczeń 2008. Nagrania zrealizowano w Studio Nieustraszeni Łowcy Dźwięków w Krakowie. Wykonawcy: Jarek Dzień – gitara akustyczna, gitara flamenco, śpiew; Marcin Hilarowicz – gitara akustyczna; Kuba Mietła – akordeon; Łukasz Adamczyk – gitara basowa; Mirek Hady – instrumenty perkusyjne, cajon. Zespół prezentuje mieszankę muzyczną zakorzenioną w tradycji flamenco, World Music, jazz, latin. Swój styl muzycy określają jako flamenco fusion. Fuzja bogatego harmonicznie flamenco, zrytmizowanej muzyki latynoamerykańskiej, a wszystko podparte feelingiem jazzowych improwizacji. 28 29. TREBUNIE TUTKI & TWINKLE BROTHERS – „SONGS OF GLORY/PIEŚNI CHWAŁY” Wyd.: Agora SA, maj 2008. Nagrania zrealizowane w studiach RMF Kraków, Iguana Studio, Brixton. Wykonawcy: Trebunie Tutki: Krzysztof Trebunia-Tutka – skrzypce prym i sekund, fujara bezotworowa, śpiew; Władysław Trebunia-Tutka – skrzypce prym i sekund, koza, śpiew; Anna TrebuniaWyrostek – basy podhalańskie, śpiew; Jan Trebunia –Tutka – skrzypce sekund, altówka, śpiew. Twinkle Brothers: Norman Grant – śpiew, instrumenty perkusyjne, chórki; Dub Judah gitara basowa; Jerry Fulgence – gitara; Black Steel – gitara; Derek Fevrier – mix, piano; Aron Shames – organy; Barry Prince – perkusja. Nowy projekt połączonych formacji Trebunie-Tutki & Twinkle Brothers, którzy po szesnastu latach, jakie upłynęły od pierwszego spotkania w Białym Dunajcu, postanowili otworzyć kolejny rozdział muzycznej przyjaźni. W tym międzykulturowym dialogu kaŜdy jest sobą. Polscy Górale i jamajscy Rastamani chcą dziś wyśpiewać swoim językiem „Pieśni Chwały” – pochwałę radości Ŝycia, miłości, prawdy, tradycji i wiary. Ponad uprzedzeniami i podziałami, z optymistycznym przesłaniem gorących rytmów jamajskich i krzepiącej góralskiej nuty. 30. ZESPÓŁ POLSKI / MARIA POMIANOWSKA / ROOZBEH ASADIAN – „CZTERY PORY ROKU, SACRUM & PROFANUM” Wyd.: MTJ, wrzesień 2008. Nagrania zrealizowano w Warszawie. Wykonawcy: Maria Pomianowska – śpiew, padudla (fidel płocka), suka biłgorajska; Roozbeh Asadian – śpiew, Komancze; Małgorzata Szarlik – skrzypce Ŝłobione; Marta Maślanka – cymbały; Bartłomiej Pałyga – śpiew alikwotowy, bas. Polskie pieśni na cztery pory roku, autentyczne teksty i tradycyjne polskie melodie w opracowaniu na unikalne polskie instrumenty ludowe oraz perskie kemancze, perski śpiew i śpiew alikwotowy z Syberii. 29 31. śYWIOŁAK – „NOWA EX-TRADYCJA” Wyd. : Karrot Kommando, 2008. Nagrania zrealizowano w Kings Tone Studio oraz Studio Sound’s Hunters w Łodzi. Wykonawcy: Robert Jaworski – lira korbowa, Fidel renesansowa, altówka, lutnia, drumla, wokal; Iza Byra – wokal, szekere; Robert Wasilewski – gitara basowa, gitara elektryczna, lutnia, wokal; Anucha Piotrowska – wokal, djembe; Maciej Łabudzki – baraban, czynel, djembe, perkusjonalia. „Nowa Ex-Tradycja” to nowe spojrzenie na tradycje, które, wydawałoby się, juŜ kompletnie zanikły. To spojrzenie na tradycję przedchrześcijańską z duŜym dystansem i z niebanalnym przymruŜeniem oka. OdwaŜna próba wyeksponowania mrocznych aspektów ludowej tradycji i nadania folkowym melodiom cięŜaru niemalŜe metalowego. 30 OPINIE O WSZYSTKICH WYDAWNICTWACH: JUSTYNA ZIÓŁKOWSKA JAREK ADAMÓW AND PAWEŁ BRZOZOWSKI Jarek Adamów – to doskonały muzyk (wielokrotnie nagradzany, takŜe na Nowej Tradycji) znów potwierdził, Ŝe potrafi poruszać się w tradycyjnej, polskiej muzyce ludowej. Tym razem w duecie z gitarzystą Pawłem Brzozowskim nagrali kilka świetnych utworów. Choć płyta wydaje się nierówna, to całość interesująca. Koniecznie trzeba pochwalić Trebunie Tutki za trzymanie poziomu i stałe poszukiwania. Stale obserwujemy jak dobre muzycznie góralskie zespoły świetnie zaczynają, a potem „dutki’” przesłaniają im wraŜliwość muzyczną i zaczyna się biesiadno-estradowy upadek. Podobała mi się teŜ płyta Troista – jest coś niepokojąco pierwotnego w brzmieniu tej muzyki i głosie solisty. ANDREW CRONSHAW śYWIOŁAK – „Nowa Ex-Tradycja” Podczas gdy płyta Prusinowski Trio uświadamia polskie korzenie szwedzkiej muzyki ludowej, „Nowa ExTradycja” jest dowodem na bardziej współczesne, odwrotne zjawisko: przepływ pomysłów muzycznych ze Szwecji do Polski. śywiołak otwarcie przyznaje się do ogromnego wpływu, jaki wywarła na ten nowy zespół Hedningarna z czasów albumów takich jak „Kakki” i „Tra”. Wśród innych wzorców wymieniają Garmarnę, Hoven Droven, Gjallarhorn oraz inne zespoły tworzące w naleŜącej juŜ do przeszłości erze trans-folk-rocka, starając się podobny efekt osiągnąć grając polską muzykę. Na płycie „Nowa Ex-Tradycja” udaje im się to dość przekonywująco: głosy kobiece syczą, szepczą, chichoczą i wchodzą w dziko brzmiące duety nawiązujące do polskich tradycji; złowróŜbne męskie głosy wykrzykują co jakiś czas ponad rytmicznym dźwiękiem liry korbowej; szorstkie smyczki, skowyt dud, gwizdy i mięsisty bęben – wszystko to składa się na mieszankę tradycyjnych melodii i kompozycji liderów grupy: Roberta Jaworskiego i Roberta Wasilewskiego. Ten gatunek muzyki, tak naprawdę zaczęty przez Hedningarnę, ma wciąŜ wielki energotwórczy potencjał i o ile mi wiadomo, nikt jeszcze nie próbował wykorzystać go w polskiej muzyce. śywiołak podchodzi do tego zadania zdecydowanie po polsku i bardzo moŜliwe, Ŝe zachwycą swoją muzyką słuchaczy, którzy normalnie nie sięgają na półkę z folkiem. KAPELA BRODÓW – „Tańce Polskie” Ciekawa, róŜnorodna składanka tradycyjnego materiału z wielu regionów Polski. (…) Jak to często bywa w dzisiejszych czasach, nagrań dokonali nie prawdziwi wiejscy muzykanci, lecz młodzi zapaleńcy, którzy (tak mi się wydaje) badali i studiowali tradycyjną muzykę wiejską. Dzięki ich technicznej wprawie oraz róŜnorodności zaprezentowanego materiału, „Tańce Polskie” stanowią miły dla ucha przegląd melodycznych, rytmicznych, instrumentalnych i wokalnych faktur i form spotykanych w tradycyjnych pieśniach i tańcach polskich. 31 WŁODZIMIERZ KLESZCZ Z wielką przyjemnością i doprawdy – rosnącym sercem wysłuchałem muzykę z albumów zgłoszonych do konkursu FFR, a więc naszych „orłów”. Cudowna wyobraźnia muzyków i ich wysoki poziom rzemiosła niekiedy sięgają wyŜyn sztuki rozmaitych kręgów: roots, world i folk. Wspaniale rozwija się nasz ruch odnowy tradycji! Nie jest to juŜ bynajmniej tylko niedzielne śpiewanie przy ognisku z potrzeby serca, a prawdziwa romantyczna wyprawa po to „nowe” z korzeni. KaŜdy ma swoją drogę, ale wszyscy uczestnicy to bardzo świadomi muzykanci, a nawet artyści. Z wielką przyjemnością wysłuchałem nagrań Kapeli Brodów – mistrzów rekonstrukcji źródłowej muzyki tradycyjnej i „Sacrum Profanum” Marii Pomianowskiej, a więc „salonowych czworaków” tej wspólnoty muzyki dawnej, wirtuozerii Ćaći Vorba – Marii Natanson; a nawet „poszukiwawczych” muzycznych bajek Osjana z hasłem w podtekście – Gdzie Milo? …Mnóstwo refleksji, zastanawiania się – Kogo wybrać? Co bliskie sercu? Co budzi Ducha? TREBUNIE – TUTKI & TWINKLE BROTHERS – „Songs of Glory – Pieśni Chwały” To miała być moja nostalgia sprzed blisko 20 lat, ale stało się inaczej – bez „zakleszczania”. W końcu dogadali się sami i dowiedziałem się o tym ostatni. No cóŜ – „Human Independent”… bez nieproszonych gości. Po 17 latach spotkali się w studiu – tym razem w pełnym składzie (przedtem było ich tylko dwóch: „Twinkle Brothers” – Norman Grant i Dub Judah), z 5-cio osobową kapelą (przedtem było ich troje) Trebuniów – Tutków i dokonali nagrań takich przyśpiewek autorstwa Krzysztofa Trebuni – Tutki i Twinkle Normana Granta, ale według „recepty” niezapomnianego księdza profesora Józefa Tischnera. Początkowo byłem sceptycznie do tego nastawiony. Wiadomo – z zazdrości. Wysłuchałem wszystkich nagrań i coś mi się jednak spodobało. To było to coś nowego (oprócz świetnych dubów). Transowe Witkacowisko z przyśpiewkami, moŜe trochę dla mnie poetycko zbyt prostymi, a w patois – banal, ale w efekcie bardzo czytelnymi. Niesamowita, szalona trochę „diaboliczna” zabawa weselna „Krasnoludów” z dwóch zupełnie róŜnych światów i tak urzekająca swoją barwą i prostotą, Ŝe od razu moŜna tańczyć z dziećmi, a choćby i w przedszkolu. Prostota przekazu w tym witalnym, kolorowym przekładańcu jest chyba największą siłą. Oni po prostu chcieli zagrać, zaśpiewać wszystko na nowo, od siebie… od początku i udało im się stworzyć nowy folklor według pomysłu „Twinkle” Normana Granta – „Papy” reggae w Polsce i prekursora Polish World Music w świecie i „Gołowąsa” Krzysztofa Trebuni – Tutki, choć z wielkim dorobkiem w naszym ruchu „Tradycji – Nowej”. Jeszcze raz w wersji DVD, mogą zawojować tą bajką świat ponad podziały! I to zarówno listy przebojów pop, jak i dyskoteki, ludyczne festyny z rampą a’la cyrk, a takŜe zabawy z dziećmi w kółku graniastym „Merry Go Round”. Przypomnijmy sobie Boba Marleya „One Love”, bo „Jedna jest Miłość i Jedyna. Jedynie Miłość moŜe nas Zjednać”. 32 FONOGRAM ŹRÓDEŁ 2008 JURY KONKURSU FONOGRAM ŹRÓDEŁ 2008 MAŁGORZATA MAŁASZKO-STASIEWICZ – Z-ca Dyrektora Programu 2 Polskiego Radia ANNA SZEWCZUK – Program 2 Polskiego Radia, Radiowe Centrum Kultury Ludowej ANNA SZOTKOWSKA – Program 2 Polskiego Radia, Radiowe Centrum Kultury Ludowej PIOTR KĘDZIOREK – Program 2 Polskiego Radia, Radiowe Centrum Kultury Ludowej JAKUB BORYSIAK – Program 2 Polskiego Radia, Radiowe Centrum Kultury Ludowej 33 LAUREACI FONOGRAMU ŹRÓDEŁ 2008 „MUZYCY, MUZYCY COS PO WOS OSTANIE...” Wyd.: Tatrzańska Agencja Rozwoju, Promocji i Kultury, Instytut Sztuki PAN, grudzień 2008. Nagrania archiwalne ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Są to pierwsze powojenne nagrania tradycyjnej muzyki Podhala. Dokonały ich ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (Nagrania z lat 1950 – 1954). Autorem większości nagrań jest Kazimierz Bogucki, członek Ekipy Krakowskiej AZFM. Na płycie znalazło się takŜe kilka nagrań autorstwa Aleksandry Szurmiak-Boguckiej dokonanych w 1957 roku. Nagrania prezentują tradycyjną muzykę tzw. Skalnego Podhala, NiŜnego Podhala, okolic Nowego Targu, Szaflar oraz Chochołowa. Podhalańscy muzycy i śpiewacy których nagrania znajdują się na płycie urodzeni byli w latach 1881 – 1931. Wśród wykonawców: muzyka (kapela) Władysława Obrochty z Zakopanego, muzyka Bronisławy Koniecznej – Dziadońki z Bukowiny Tatrzańskiej czy muzyka Stanisława Nędzy - Chotarskiego z Kościelsika. Obok muzyki instrumentalnej na płycie znalazły się takŜe przykłady śpiewu solowego jak i zespołowego (ballady, śpiewy weselne, przyśpiewki). OPIENIE JURORÓW: ANNA SZOTKOWSKA Muzyka Podhala nie przestaje fascynować. Im nagrania starsze, tym większe budzą zainteresowanie. Grę Bartusia Obrochty, utrwaloną przez Juliusza Zborowskiego na wałkach woskowych w 1914 r., a takŜe wcześniejszy o 10 lat zapis śpiewu Jana Krzeptowskiego (syna legendarnego Sabały) moŜna usłyszeć na płycie „Muzyka Tatr” (dołączonej do kwartalnika „Tatry”; nr 4, 2006 r.). Jak brzmiała podhalańska nuta i śpiewka w połowie 20. wieku – moŜna się przekonać słuchając nagrań zamieszczonych na płycie „Muzycy, muzycy, cos po Wos ostanie...”. To wybór blisko stu fonogramów (niektórych bardzo krótkich, zaledwie 20 – 30 sekundowych), zarejestrowanych w latach 1950 – 1952 oraz 1957 na Podhalu, a stanowiących niewielką tylko część pokaźnego zbioru dokumentów dźwiękowych muzyki podhalańskiej, znajdujących się w Zbiorach Fonograficznych Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Są wśród tych dokumentów prawdziwe perły, jak np. nagrania muzyk (czyli góralskich kapel): słynnej „Dziadońki” – Bronisławy Koniecznej z Bukowiny Tatrzańskiej, Franciszka Czernika z Brzegów, Toporów – Futrów z Cyrhli, Stanisława Nędzy – Chotarskiego i Styrczulów – Maśniaków z Kościeliska, czy świetnego leworęcznego skrzypka Wojciecha Blaszaka z Chochołowa. TakŜe – śpiewaków i muzykantów z NiŜnego Podhala: Karola Walczaka i Ludwika Łojasa z Łopusznej, czy Władysława Gromady z Ostrowska. 34 To przykłady starego stylu śpiewu i gry podhalańskich artystów. Dobrze, Ŝe te nagrania (często niedoskonałe od strony technicznej, ale o wielkiej wartości merytorycznej) ujrzały światło dzienne. Bo choć Podhale miało później wielu utalentowanych muzyków (ich nagrania znajdują się m. in. w Archiwum Polskiego Radia), to warto przysłuchać się tym starszym wykonaniom, a moŜe teŜ spróbować porównać, jak zmieniła się podhalańska muzyka na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Dla takich porównań płyta ta jest nieoceniona. A nawiązując do incipitu góralskiej śpiewki, która dała tytuł płycie – pozostały po tych muzykach nagrania. Warto było czekać pół wieku, by móc je usłyszeć. 35 „MUZYKA OCALONA – ŁOWICKIE 1952-1959” Wyd.: Łowicki Ośrodek Kultury i Instytut Sztuki PAN, listopad 2008. Nagrania archiwalne ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Pierwsze powojenne, a zarazem najstarsze z zachowanych rejestracji fonograficznych tradycyjnej muzyki regionu łowickiego. Nagrań dokonały ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (nagrania z roku 1952) oraz studenci muzykologii UW podczas obozu studenckiego kierowanego przez Mariana Sobieskiego (Nagrania z roku 1959). Płyta prezentuje róŜnorodność stylów i gatunków, ukazuje historyczne brzmienie minionej juŜ epoki muzycznej. Tradycyjne melodie taneczne (okrąglaki, oberki, kujawiaki, kujony, a takŜe melodie obrzędowe grane np: podczas wesel). Zawarty na płycie repertuar pieśniowy związany jest chronologią roku kalendarzowego i cyklu ludzkiego Ŝycia (pieśni dziecięce, kołysanki, Ŝniwne, zalotne, weselne, przyśpiewki). Wykonawcami są nieŜyjący juŜ łowiccy muzycy i śpiewacy ludowi, wielu z nich urodziło się jeszcze w XIX wieku. To m.in.: Grzegorz Gać (ur. 1878), Wiktoria Zbikowska (ur. 1899), Anna Wróbel (ur. 1880), Izydor Muras (ur. 1893). OPINIE JURY: JAKUB BORYSIAK Zaprezentowany na płycie „Muzyka ocalona – Łowickie 1952-1959” wybór nagrań pochodzi z dotąd niepublikowanych Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Te unikatowe rejestracje powstały w dwóch etapach. Pierwszy z nich miał miejsce w ramach słynnej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego w latach pięćdziesiątych. Na Ziemi Łowickiej w sierpniu roku 1952 pojawiła się grupa badaczy, która zarejestrowała materiał z 11 miejscowości ówczesnych powiatów łowickiego i skierniewickiego. Pomoc techniczną tej akcji zapewniało wówczas Polskie Radio, które udostępniło badaczom wóz transmisyjny. Druga okazja do powojennych nagrań w regionie łowickiego nadarzyła się podczas Międzyuczelnianego Obozu Folklorystycznego dla studentów muzykologii, zorganizowanego przez Mariana Sobieskiego latem roku 1959, w celu kontynuacji i uzupełniania nagrań terenowych Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego. Jak pisze prof. Piotr Dahlig omawiana płyta „(...) stanowi unikatowe ogniwo pośrednie między nurtami muzycznymi właściwymi dla czasów kolbergowskich, a intensywnym ruchem regionalnym i folklorem tzw. stylizowanym w II połowie XX w.”. Dzięki uwaŜnej pracy autora – Jacka Jackowskiego, na płycie usłyszeć moŜemy archaiczne wzory stylów wykonawczych zarówno wokalnych jak i instrumentalnych. Warto tu wymienić wspaniale wykonania, m.in.: Walerii Czubak, Grzegorza Gacia, Wiktorii Zbigowskiej oraz Marianny Nowak. Ogromne wraŜenie robią takŜe przemowy weselne i pogrzebowe w wykonaniu Jana Nowaka. Wartość wszystkich rejestracji podkreśla takŜe fakt, iŜ większość muzyków prezentowanych na płycie 36 urodziła się jeszcze w końcu XIX wieku. Na krąŜku znalazło się 88 nagrań. Wiele z nich jest bardzo krótkich – nie przekracza minuty. Spowodowane to zostało problemami technicznymi grup badawczych i brakiem dostatecznej ilości taśmy magnetycznej. Nie zmniejsza to jednak wartości archiwalnej i artystycznej zbioru. Niezwykle cenne i warte podkreślenia jest takŜe zaangaŜowanie się w projekt Łowickiego Ośrodka Kultury, a w szczególności jego dyrektora Macieja Malangiewcza, który jest pomysłodawcą wydawnictwa. Do płyty dołączany jest profesjonalny komentarz etnomuzykologiczny autorstwa Jacka Jackowskiego w wersji polskiej i angielskiej. 37 „PIEŚNICZKI Z KANCENOŁA – PIEŚNI RELIGIJNE EWANGELIKÓW ZE ŚLĄSKA CIESZYŃSKIEGO” Wyd.: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, listopad 2008. Nagrania z badań terenowych prowadzonych na Śląsku Cieszyńskim przez Arletę Nawrocką–Wysocką w latach 2005 2008. Wykonawcy: Parafianie z Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego z okolic Wisły, Ustronia, Cisownicy, Istebnej, Koniakowa, Goleszowa urodzeni pomiędzy 1925 a 1952, m.in.: Emma Błaszczyk, Anna Malec, Ewa Sztwiertnia, Anna Śliwka, Helena Wróbel oraz grupy śpiewacze: Czernianie, Stejizbianki, Uścienkowianie i Wańcy. OPINIE JURY: ANNA SZEWCZUK Dwupłytowy album będący wynikiem prac badawczych Arlety Nawrockiej–Wysockiej z Instytutu Sztuki PAN. Autorka podkreśla, Ŝe album ten naleŜy traktować jako zapis dokumentalny spotkań z wykonawcami, których celem było zarejestrowanie repertuaru ze starych kancjonałów. Sprawdzenie, czy w pamięci ewangelików ze Śląska Cieszyńskiego zachowały się zapomniane gdzie indziej teksty oraz melodie pieśni porannych i wieczornych, hymnów boŜonarodzeniowych, a takŜe adwentowych chorałów. Nagrania pieśni w wykonaniu ewangelików z Cisownicy, Koniakowa, Goleszowa, Ustronia, Wisły – zarówno śpiewaków, jak i zespołów śpiewaczych (Wańcy czy Czernianie) – zawarte na dwupłytowym albumie, to zaledwie niewielka część zebranego przez Arletę Nawrocką-Wysocką zbioru (z lat 2006 - 2008). Same nagrania, jak i komentarz autorki, wspaniale ukazują kontekst historyczny tego obszaru pogranicza, na którym krzyŜowały się tradycje czeska, polska i niemiecka. Dwupłytowy album jest znakomitym przykładem moŜliwości połączenia warsztatu badacza i dokumentalisty, a przede wszystkim miłośnika i pasjonata, dla którego istotnym doświadczeniem jest spotkanie z ludźmi. Ten zapis pozwala nam doświadczyć głębokich przeŜyć, które wynikają zarówno charakteru wykonywanego repertuaru, jak i zapewne z atmosfery obcowania badaczki ze śpiewakami. 38 „POWIŚLE MACIEJOWICKIE” Wyd. In Crudo/Stowarzyszenie Dom Tańca, kwiecień 2008. Nagrania zrealizowane w latach: 1995 - 2007, w domach muzykantów, w Klubie Korzenie, Riviera - Remont w Warszawie, w czasie Taboru Domu Tańca w Strychu 2007. Wykonawcy: Jan Cytryniak, Stanisław Łoskot, Stefan Nowaczek, Sławomir Rutkowski, Zofia Pracz, Władysław Zarzycki, Czesław Zarzycki, Stanisław Pawelec (harmonia), Stanisław Pawelec (skrzypce), Jan Łoskot, Antoni Cichecki, Marian Cichecki, Jan Kurach, Celina Cytryniak. Melodie pasterskie, melodie taneczne grane solo i przez kapele, przyśpiewki, śpiew kawalerski, śpiew obrzędowy i kołysanki – mikroregion Powiśle Maciejowickie (Mazowsze południowe, prawobrzeŜne). OPINIE JURY: Remek Hanaj w opisie płyty „Powiśle Maciejowickie” o muzykantach z tego mikroregionu mówi, Ŝe muzyka jest dla nich pasją. Pasja to kluczowe słowo określające zarówno tę płytę, jak i całą działalność jej autora (autorów). Jest bowiem to wydawnictwo zapisem nie tylko aktualnego „stanu zachowania” tradycyjnej muzyki wsi okolic Maciejowic Kościuszkowskich na przełomie XX i XXI wieku, ale dokumentem działań całego środowiska skupionego wokół warszawskiego Domu Tańca. Zawiera nagrania powstałe podczas słynnych imprez Sceny Muzyki Tradycyjnej „Korzenie” w klubie Riviera – Remont i na potańcówkach Domu Tańca, są tu nagrania dokonane podczas licznych wizyt w domach muzykantów i nagrania z Taboru Domu Tańca w 2007 roku, który odbył się we wsi Strych. KaŜdy z tych obszarów działalności Remka Hanaja i jego przyjaciół z Domu Tańca (z Powiślem związani są szczególnie Mateusz i Agnieszka Niwińscy oraz Daniel i Kasia de Latour) odegrał niezwykłą rolę w ocaleniu pamięci po odchodzącej juŜ w przeszłość muzycznej tradycji. Imprezy w warszawskim klubie studenckim odkryły ludowa muzykę dla całej rzeszy wielkomiejskiej młodzieŜy. Terenowe nagrania to nie tylko źródło bezcennego materiału dokumentalnego (będącego dla ludzi Domu Tańca takŜe punktem wyjścia do własnej muzycznej twórczości), ale takŜe okazja do spotkań z muzykantami, dla których z kolei zainteresowanie ze strony przyjezdnych, badaczy stanowi i jakieś wyróŜnienie i dodatkową motywację do sięgnięcia ponownie po instrument. Podobną rolę odgrywają tabory, które dodatkowo pozwalają spotkać się młodym osobom zafascynowanym wiejską tradycją z jej najwspanialszymi depozytariuszami. Walor dokumentalny tej płyty jest zatem niepodwaŜalny, no a poza tym słucha się jej z wielką przyjemnością, bo grono wykonawców jest znakomite, wystarczy wymienić chociaŜby takie nazwiska jak Władysław Zarzycki, Stefan Nowaczek, Jan Cytryniak, Stanisław Łoskot, Jan Kurach i wielu, wielu innych. 39 JURY PRZYZNAŁO NAGRODĘ SPECJALNĄ FONOGRAMU ROKU WYDAWNICTWU MUZYKA ODNALEZIONA ZA UNIKATOWĄ SERIĘ PŁYT: „CZTERY STRONY RAWY” Wyd.: Muzyka Odnaleziona, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowane w domach muzykantów w latach 1986 2003 przez Andrzeja Bieńkowskiego. Wykonawcy: m.in.: Kapela Stanisława Klejnasa, Kapela Mariana Cieracha, Kapela Jana Makowskiego, Kapela Stanisława Rosińskiego. Mazurki, oberki i polki z okolic Rawy Mazowieckiej – Centrum Polski. „KAJOCY. WOKÓŁ KĘDZIERSKICH” Wyd.: Muzyka Odnaleziona, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowane w domach muzykantów w latach 1980 2008 przez Andrzeja Bieńkowskiego. Wykonawcy: m.in.: Kapela Józefa Kędzierskiego, Kapela Jana Babisa, Jan Kłosiński, Kapela Floriana Porczka. Mazurki, oberki i polki Kajoków z Radomszczyzny. Mikroregion Kajoków to kilkanaście wsi połoŜonych na północ od Przysuchy. 40 „KONIEC BASÓW. KRAŚNICA. OPOCZYŃSKIE” Wyd.: Muzyka Odnaleziona, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowane w domach muzykantów w latach 1984 1997 przez Andrzeja Bieńkowskiego. Polki i oberki z Opoczyńskiego. Rekonstrukcje kapel z basami. Wykonawcy: m.in.: Kapela Stanisława Klejnasa, Kapela Stanisława Rosińskiego, Kapela Władysława Piątkowskiego, Kapela Nowickich, Kapela Szewczyków. JURY PRZYZNAŁO TAKśE WYRÓśNIENIE DLA : RADOSTOWIANKI – „JAK JO BYDA SYNA MIAŁA” Wyd.: Gminny Ośrodek Kultury w Suszcu, październik 2008. Nagrania zrealizowano w studiu Gminnego Ośrodka Kultury w Pawłowicach. Na płytę złoŜyły się pieśni regionu pszczyńskiego, a takŜe innych regionów Śląska w wykonaniu czternastu śpiewaczek z Radostowic pod kierownictwem Jadwigi Masny. Są to pieśni wykonywane dawniej przez kobiety (kołysanki, pieśni miłosne, weselne, sieroce i naboŜne). 41 ALBUMY ZGŁOSZONE DO FONOGRAMU ŹRÓDEŁ 2008 1. WÓJTOWIANIE – „CHOĆ MY NIE MAZOWSZE” Wyd.: Krasnobrodzki Dom Kultury, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowano w Krasnobrodzkim Domu Kultury. Wykonawcy: Marianna Olszewska - śpiew, Zofia Molenda – śpiew, Alicja Parkitny – śpiew, lŜbieta Piela – śpiew, Alicja Olszewska – śpiew, Stanisław Olszewski – bębenek, Marek Molenda – kontrabas, Zbigniew Molenda – akordeon. Pieśni ludowe z regionu Roztocza i repertuar kresowy. Oprócz materiału tradycyjnego na płycie umieszczono równieŜ utwory skomponowane przez członków zespołu. 2. „CZTERY STRONY RAWY” Wyd.: Muzyka Odnaleziona, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowane w domach muzykantów w latach 19862003 przez Andrzeja Bieńkowskiego. Wykonawcy: m.in.: Kapela Stanisława Klejnasa, Kapela Mariana Cieracha, Kapela Jana Makowskiego, Kapela Stanisława Rosińskiego. Mazurki, oberki i polki z okolic Rawy Mazowieckiej – Centrum Polski. 42 3. RADOSTOWIANKI – „JAK JO BYDA SYNA MIAŁA” Wyd.: Gminny Ośrodek Kultury w Suszcu, październik 2008. Nagrania zrealizowano w studiu Gminnego Ośrodka Kultury w Pawłowicach. Na płytę złoŜyły się pieśni regionu pszczyńskiego, a takŜe innych regionów Śląska w wykonaniu czternastu śpiewaczek z Radostowic pod kierownictwem Jadwigi Masny. Są to pieśni wykonywane dawniej przez kobiety (kołysanki, pieśni miłosne, weselne, sieroce i naboŜne). 4. GROJCOWIANIE – „JES WESOŁO NOWINA” Wyd: Stowarzyszenie społeczno-kulturalne „Grojcowanie”, grudzień 2008. Nagranie studyjne zrealizowane przez AV Studio w 2008 roku. Kolędy i pastorałki w wykonaniu młodzieŜy i dzieci z Zespołu Regionalnego „Grojcowianie” i „Mali Grojcowianie”, soliści: Anna Grochowalska, Katarzyna Jagosz, Sabina Jurasz, Renata Kocoń, Natalia Konior, Anna Kupczak, Katarzyna Kupczak, Dawid Stasica, Regina Urbaś, Dominika Wrzeszcz, Wojciech Wrzeszcz. W Kapeli zagrali: Brygida Murańska – skrzypce prym; Magdalena Fijak – skrzypce prym; Anna Wrzeszcz – skrzypce prym; Wojciech Wrzeszcz – skrzypce prym, sekund altowy; Franciszka Burczak – sekund altowy; Rafał Wrzeszcz – bas i Dawid Stasica – bas. Na okładce płyty wykorzystano zdjęcie szopki Stanisława Kwaśnego – cenionego twórcy ludowego z Musznej. 43 5. JOSZKO BRODA – „NA DUNAJ. KOLĘDY ZE WSCHODU” Wyd.: BAT – Józef Broda, grudzień 2008. Nagrania pochodzą z Archiwum Etnolingwistycznego w Zakładzie Tekstologii i Gramatyki Współczesnego Języka Polskiego Instytutu Filologii UMCS w Lublinie, Zbiorów Fonograficznych ISPAN oraz Archiwum Joszka Brody. Na płycie znajdują się kolędy i pastorałki w wykonaniu najstarszych mieszkańców regionu lubelskiego (jedna pieśń z regionu Przemyśla) m.in.: Anny Wójcik z Górajca (ur.1903), Joanny Rachańskiej z Łupczy (ur.1918), Marii Zabłockiej z Grabniaka (ur.1898), Weroniki Gwóźdź ze Starej Wsi (ur.1899), Marii Szuty z Ulowa (ur.1910). Nagrania dokonane zostały w latach 1953 - 2007. 6. „KAJOCY. WOKÓŁ KĘDZIERSKICH” Wyd.: Muzyka Odnaleziona, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowane w domach muzykantów w latach 1980 - 2008 przez Andrzeja Bieńkowskiego. Wykonawcy: m.in.: Kapela Józefa Kędzierskiego, Kapela Jana Babisa, Jan Kłosiński, Kapela Floriana Porczka. Mazurki, oberki i polki Kajoków z Radomszczyzny. Mikroregion Kajoków to kilkanaście wsi połoŜonych na północ od Przysuchy. 44 7. „KONIEC BASÓW. KRAŚNICA. OPOCZYŃSKIE” Wyd.: Muzyka Odnaleziona, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowane w domach muzykantów w latach 19841997 przez Andrzeja Bieńkowskiego. Wykonawcy: m.in.: Kapela Stanisława Klejnasa, Kapela Stanisława Rosińskiego, Kapela Władysława Piątkowskiego, Kapela Nowickich, Kapela Szewczyków. Polki i oberki z Opoczyńskiego. Rekonstrukcje kapel z basami. 8. KAPELA WŁADYSŁAWA POGODY – „LASOWIACKI DOM” Wyd.: Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej, kwiecień 2008. Nagrania zrealizowano w studiu nagrań Miejskiego Domu Kultury w Kolbuszowej. Regionalne melodie i przyśpiewki i tańce lasowiackie w wykonaniu Kapeli Władysława Pogody. Wykonawcy: Władysław Pogoda – skrzypce prym, śpiew, Jerzy Wrona – klarnet, Ryszard Wrona – akordeon, Jarosław Mazur – kontrabas, Dorota Jamróz – skrzypce sekund, Stanisław Rudny – trąbka, Czesława Cyran – śpiew. 45 9. „MUZYCY, MUZYCY COS PO WOS OSTANIE...” Wyd.: Tatrzańska Agencja Rozwoju, Promocji i Kultury, Instytut Sztuki PAN, grudzień 2008. Nagrania archiwalne ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Wśród wykonawców: muzyka (kapela) Władysława Obrochty z Zakopanego, Bukowiny muzyka Tatrzańskiej Bronisławy czy Koniecznej-Dziadońki muzyka Stanisława z Nędzy - Chotarskiego z Kościelsika. Obok muzyki instrumentalnej na płycie znalazły się takŜe przykłady śpiewu solowego jak i zespołowego (ballady, śpiewy weselne, przyśpiewki). Są to pierwsze powojenne nagrania tradycyjnej muzyki Podhala. Dokonały ich ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (Nagrania z lat 1950 - 1954). Autorem większości nagrań jest Kazimierz Bogucki, członek Ekipy Krakowskiej AZFM. Na płycie znalazło się takŜe kilka nagrań autorstwa Aleksandry Szurmiak-Boguckiej dokonanych w 1957 roku. Nagrania prezentują tradycyjną muzykę tzw. Skalnego Podhala, NiŜnego Podhala, okolic Nowego Targu, Szaflar oraz Chochołowa. Podhalańscy muzycy i śpiewacy których nagrania znajdują się na płycie urodzeni byli w latach 1881 - 1931. 10. „MUZYKA OCALONA – ŁOWICKIE 1952-1959” Wyd.: Łowicki Ośrodek Kultury i Instytut Sztuki PAN, listopad 2008. Nagrania archiwalne ze Zbiorów Fonograficznych Instytutu Sztuki PAN. Pierwsze powojenne a zarazem najstarsze z zachowanych rejestracji fonograficznych tradycyjnej muzyki regionu łowickiego. Nagrań dokonały ekipy terenowe Państwowego Instytutu Sztuki podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego (nagrania z roku 1952) oraz studenci muzykologii UW podczas obozu studenckiego kierowanego przez Mariana Sobieskiego (Nagrania z roku 1959). Płyta prezentuje róŜnorodność stylów i gatunków, ukazuje historyczne brzmienie minionej juŜ epoki muzycznej. Tradycyjne melodie taneczne (okrąglaki, oberki, kujawiaki, kujony, a takŜe melodie obrzędowe grane np. podczas wesel). Zawarty na płycie repertuar pieśniowy związany jest chronologią roku kalendarzowego i cyklu ludzkiego Ŝycia (pieśni dziecięce, kołysanki, Ŝniwne, zalotne, weselne, przyśpiewki). 46 Wykonawcami są nieŜyjący juŜ łowiccy muzycy i śpiewacy ludowi, wielu z nich urodziło się jeszcze w XIX wieku. To m.in.: Grzegorz Gać (ur. 1878), Wiktoria Zbikowska (ur. 1899), Anna Wróbel (ur. 1880), Izydor Muras (ur. 1893). 11. „ODKRYWANIE TRADYCJI MAZOWSZA – INSTRUMENTARIUM CZ. I” Wyd.: Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki w Warszawie, grudzień 2008. Nagrania terenowe Publikacja ma za zadanie przybliŜyć tradycyjne instrumentarium Mazowsza. Płyty DVD zawierają prezentacje multimedialne trzech instrumentów – ligawki, fideli płockiej oraz harmonii pedałowej. Wykonawcą 16 tańców kurpiowskich jest harmonista Jan Kania z Lipnik. Adwentowe melodie ligawkowe wykonuje Jan Maliszewski oraz rodzina Gałagusów ze wsi Wieska k./Jabłonnej Lackiej. Cztery utwory historyczne na fideli płockiej wykonuje Sylwia Świątkowska. 12. „PIEŚNICZKI Z KANCENOŁA – PIEŚNI RELIGIJNE EWANGELIKÓW ZE ŚLĄSKA CIESZYŃSKIEGO” Wyd.: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, listopad 2008. Nagrania z badań terenowych prowadzonych na Śląsku Cieszyńskim przez Arletę Nawrocką – Wysocką w latach 2005 2008. Wykonawcy: Parafianie z Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego z okolic Wisły, Ustronia, Cisownicy, Istebnej, Koniakowa, Goleszowa urodzeni pomiędzy 1925 a 1952, m.in.: Emma Błaszczyk, Anna Malec, Ewa Sztwiertnia, Anna Śliwka, Helena Wróbel oraz grupy śpiewacze: Czernianie, Stejizbianki, Uścienkowianie i Wańcy. 47 13. „POWIŚLE MACIEJOWICKIE” Wyd. In Crudo/Stowarzyszenie Dom Tańca, kwiecień 2008. Nagrania zrealizowane latach: 1995 - 2007, w domach muzykantów, w Klubie Korzenie Riviera-Remont w Warszawie, w czasie Taboru Domu Tańca w Strychu 2007. Wykonawcy: Jan Cytryniak, Stanisław Łoskot, Stefan Nowaczek, Sławomir Rutkowski, Zofia Pracz, Władysław Zarzycki, Czesław Zarzycki, Stanisław Pawelec (harmonia), Stanisław Pawelec (skrzypce), Jan Łoskot, Antoni Cichecki, Marian Cichecki, Jan Kurach, Celina Cytryniak. Melodie pasterskie, melodie taneczne grane solo i przez kapele, przyśpiewki, śpiew kawalerski, śpiew obrzędowy i kołysanki – mikroregion Powiśle Maciejowickie (Mazowsze południowe, prawobrzeŜne). 14. REGIONALNY ZESPÓŁ DOLINA POPRADU – „PÓDE NA GÓRY” Wyd.: Starostwo Powiatowe w Nowym Sączu i Regionalny Zespół Dolina Popradu, kwiecień 2008. Nagrania zrealizowano w studiu PNDK w Starym Sączu. Wykonawcy: 24-osobowy zespół śpiewaków oraz kapela w składzie: Piotr Kulig – skrzypce prym; Krzysztof Gawlak – basy; Agnieszka RyŜak – skrzypce sekund; Tomasz RyŜak – skrzypce sekund; Edyta Wielocha – skrzypce prym. Tradycyjne pieśni i melodie taneczne górali nadpopradzkich zwanych czarnymi, w wykonaniu kapeli i śpiewaków z Piwnicznej Zdroju. 48 15. KAPELA LUDOWA GACOKI Z GACI PRZEWORSKICH – „TAŃCE REGIONÓW PODKARPACIA” Wyd.: Polskie Radio Rzeszów S.A., lipiec 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Polskiego Radia Rzeszów. Wszystkie kompozycje w wykonaniu siedmioosobowego zespołu śpiewaków oraz kapeli w składzie: Magdalena Tejchma – skrzypce prym; Hubert Tejchman – skrzypce sekund; Ryszard Hanejko – klarnet, (kierownik zespołu); Stanisław Tadla – cymbały; Tadeusz Kmiecik – basy. Tańce Regionów Podkarpacia to antologia melodii z przyśpiewkami do ponad 120 tańców. Na kompilację, która znalazła się na płycie, składają się utwory grup społeczności: Rzeszowiaków z okolic Rzeszowa i Przeworska, Lasowiaków oraz Pogórzan z okolic Krosna i Gorlic. 16. W STYRAWIERSKYJ DZIARIEWNI – RIABINA Wyd.: Konador, czerwiec 2008. Nagrania zrealizowano w Studiu Rembrandt Polskiego Radia Białystok. Wykonawcy: Marta Ancipow – śpiew, Zinaida Ancipow – śpiew, Irena Fomin – śpiew, Anna Jefimow – śpiew, Maria Jefimow – śpiew, Wiera Jewdokimow – śpiew. Pieśni wojackie, sieroce, miłosne, weselne, korowodowe w wykonaniu rosyjskich Starowierców spod Augustowa. 49 WIRTUALNE GĘŚLE Wirtualne Gęśle to internetowy plebiscyt na folkową płytę minionego roku. JuŜ sześć lat towarzyszy on organizowanemu przez Radiowe Centrum Kultury Ludowej konkursowi na Folkowy Fonogram Roku. W odróŜnieniu od niego Wirtualne Gęśle nie mają charakteru nagrody jurorskiej – udział w nich brać mogą wszyscy miłośnicy muzyki, odwołującej się do szeroko rozumianej kultury i muzycznej tradycji ludowej. NajwaŜniejszym celem plebiscytu jest zainteresowanie słuchaczy muzyką folkową, muzyką inspirowaną tradycjami i dźwiękami z róŜnych zakątków Polski i świata (muzyką etno, world, etnojazz itp.) oraz rozpropagowanie najciekawszych krajowych wydawnictw płytowych z taką właśnie muzyką. Jest to równieŜ forma promocji polskich wykonawców i zrealizowanych przez nich nagrań. Głosowanie odbywa się na specjalnie przygotowanej do tego celu stronie internetowej www.gesle.folk.pl, na której zamieszczone są opisy zgłoszonych płyt, zasady głosowania, a takŜe informacje o poprzednich edycjach plebiscytu. Dotychczasowymi laureatami plebiscytu były płyty: „HULAJ PÓKI CZAS” – Czeremszyna (2004 r.), „ROCKHILL” – Zespół Muzyki Celtyckiej Beltaine (2005 r.), „INDIALUCIA” – Michał Czachowski (2006 r.), „HUCULSKIE MUZYKI” – Orkiestra Św. Mikołaja i Kapela Romana Kumłyka „Czeremosz” (2007 r.), „KONCENtRAD” – Beltaine (2008 r.). KaŜdego roku głosujący internauci mają równieŜ moŜliwość wyboru najciekawszej okładki płyty, uczestniczącej w plebiscycie Wirtualne Gęśle. Pomysłodawcami i organizatorami Wirtualnych Gęśli jest grupa miłośników muzyki folkowej. 50 GOŚCIE SPECJALNI FESTIWALU „NOWA TRADYCJA 2009” KONCERT „MUZYKA ŹRODEŁ” ROMAN WOJCIECHOWSKI Z TOMASZOWA MAZOWIECKIEGO Roman Wojciechowski z Tomaszowa Mazowieckiego od wczesnego dzieciństwa przejawiał zainteresowania muzyczne. Uczył się gry na klarnecie i saksofonie. Na tym ostatnim grał w orkiestrze dętej od 1966 roku do połowy lat dziewięćdziesiątych. Od piętnastego roku Ŝycia gra na zabawach i weselach. W przeszłości przez około dziesięć lat naleŜał takŜe do kapeli podwórkowej. Gra głównie na saksofonie, rzadziej na skrzypcach. Do grania w zespołach ludowych powrócił dziesięć lat temu. NaleŜy do kapeli ludowej, funkcjonującej w składzie: skrzypce, akordeon i bęben ze stalką, przy zespołach obrzędowych w powiecie opoczyńskim i tomaszowskim („Słowiki” ze Sławna, „RóŜa” z Gawron, „Kamienianka” z Kamienia, Zespół z Twardej i Olszowca). Artysta kilkakrotnie wystąpił na scenie jako solista – skrzypek. W tej kategorii jest laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, gdzie w 2004 r. otrzymał II nagrodę, a w 2008 r. główną nagrodę – Basztę. EUGENIUSZ REBZDA Z ŁAZNOWA Eugeniusz Rebzda z Łaznowa w powiecie tomaszowskim naleŜy do grona najbardziej wszechstronnych artystów ludowych – jest skrzypkiem, harmonistą, tancerzem i budowniczym ludowych instrumentów muzycznych (bębnów ze stalką). W jego bogatym repertuarze waŜną część stanowią dawne oberki i mazurki. Artysta wywodzi się z rodziny o muzycznych tradycjach. Od czternastego roku Ŝycia grał juŜ regularnie na weselach. Eugeniusz Rebzda grał w kapeli zespołu w Popielawach, załoŜonym w 1972 r. Obecnie, wraz z kapelą, skrzypek przygrywa zespołowi „Łucy Babki” i zespołowi „Ludowiacy od Będkowa”. Od kilku lat gra teŜ w „Kapeli Ludowej” z Aleksandrowa Łódzkiego (występującej teŜ pod nazwą: „Kapela Gajdów”). Z największym powodzeniem Eugeniusz Rebzda występuje jako solista – skrzypek i tradycyjny tancerz reprezentując region opoczyński. Na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą w 2007 r. zdobył Basztę w kategorii solistów - instrumentalistów. Nie był to jego pierwszy występ na kazimierskiej scenie, w 2003 r. w tej samej kategorii otrzymał I nagrodę. 51 ZOFIA GAJDA Z ALEKSANDROWA ŁÓDZKIEGO Zofia Gajda z Aleksandrowa Łódzkiego koło Zgierza jest śpiewaczką i tancerką opoczyńską. Największą część jej repertuaru stanowią przyśpiewki, pieśni weselne i powszechne. Przez kilka lat związana była z Zespołem Śpiewaczym „Aleksandrowianie”. Tradycje muzyczne wyniosła z domu rodzinnego – większość pieśni zapamiętała od babci – gawędziarki, śpiewaczki i tancerki – Stanisławy Urbańczyk z Zychorzyna. KAPELA LUDOWA „OPOCZNIANKA” Nazwa kapeli ludowej „Opocznianka” została przejęta od nazwy nieistniejącego juŜ Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca. Zespół od początku skupiał znakomitych muzyków regionu opoczyńskiego. Grali w niej – nieŜyjący juŜ – Stanisław Borowiecki na harmonii trzyrzędowej, Stanisław Kaleta na skrzypcach, na bębnach Bronisław Stelemblak. W 1965 r. do Kapeli wstąpił skrzypek Stanisław Ksyta i harmonista Julian Jarząb, którzy grają razem do dziś. Zespół „Opocznianka” występował na krajowych festiwalach i konkursach zajmując czołowe miejsca, wielokrotnie koncertował teŜ za granicą. W repertuarze zespołu znajdują się w głównej mierze dawne oberki ciągłe, wyciągane i oberki siekane, drobne oraz polki, walce i repertuar nowszy – powojenny. Pomimo stosukowo młodego wieku, muzycy prezentują surowy i ekspresyjny styl wykonawczy. Stanisław Ksyta z Woli ZałęŜnej naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku siedmiu lat na prowizorycznym instrumencie skonstruowanym z pomocą ojca. Były to dwie cienkie deseczki przypominające kształtem skrzypce, smyczek zaś wykonany był z wygiętej w kształcie łuku gałęzi wierzbowej z naciągniętym końskim włosiem. W wieku dwunastu lat skrzypek-samouk, „słuchowiec” potrafił juŜ grać łatwiejsze oberki, polki i walczyki, a mając trzynaście lat rozpoczął występy na zabawach i weselach. W 1965 roku zaczął grać w Kapeli Zespołu „Opocznianka”. NaleŜał równieŜ do kapel zespołów „Tramblanka”, „Sitowianka” i „Bukowianki”. Julian Jarząb z RóŜanny gry na harmonii trzyrzędowej uczył się od 1952 r. z pomocą ojca, skrzypkasamouka. Mając trzynaście lat grywał juŜ na potańcówkach i weselach. Po przystąpieniu do Kapeli Zespołu „Opocznianka”, podobnie jak Stanisław Ksyta kontynuował praktykę weselną. Julian Jarząb jest teŜ budowniczym ludowych instrumentów muzycznych – bębenków jednostronnych z brzękadłami. Marian Pabianek z Sitowej od piętnastego roku Ŝycia gra na harmonii guzikowej, akordeonie, bębnie ze stalką i perkusji. Na tych ostatnich grywał podczas wesel. Ponadto tańczył i śpiewał w Zespole „Sitowianki”. 52 BESTER QUARTET Bester Quartet jest swego rodzaju fenomenem na światowym rynku muzycznym. Grupę tworzą czterej wybitni instrumentaliści, wykształceni muzycy klasyczni. Charakterystyczną cechą zespołu jest wykonawstwo muzyki o szerokim przekroju stylistycznym, w którym zasymilowane klasycznej, zostały jazzowej, współczesnej wybrane elementy awangardowej kameralistyki, gdzie oraz muzyki dokonania fundamentem do budowania niepowtarzalnych form instrumentalnych jest improwizacja. Formacja ta jest nowym obliczem legendarnego The Cracow Klezmer Band, który powstał w 1997 roku w Krakowie z inicjatywy muzyka młodego pokolenia, kompozytora i akordeonisty Jarosława Bestera. Za sprawą wypracowania oryginalnego, odwaŜnego artystycznie repertuaru, opartego głównie na kompozycjach własnych lub teŜ przygotowanych specjalnie dla tego składu instrumentalnego, zespół nieustannie zdobywa uznanie krytyki muzycznej, jak i publiczności na całym świecie. Bester Quartet dokonał niezliczonej ilości nagrań dla stacji telewizyjnych i radiowych, a takŜe współpracował w wieloma wybitnymi artystami szeroko rozumianej muzyki jazzowej, klezmerskiej i awangardowej: Johnem Zornem, Tomaszem Stańko, GraŜyną Auguścik, Johnem McLeanem, Donem Byronem, Frankiem Londonem, Jorgosem Skoliasem, Aaronem Alexandrem, Ireneuszem Sochą i innymi. Zespół koncertował w wielu prestiŜowych salach oraz klubach muzycznych, m.in. w Polsce, USA, Wielkiej Brytanii, Tajwanie, Czechach, Finlandii, Włoszech, Estonii, Francji, Ukrainie, Węgrzech, Szwecji, Szwajcarii, Austrii, Belgii, Holandii, Niemczech oraz Kanadzie. Owocem wieloletniej współpracy z niezwykle prestiŜową nowojorską wytwórnią Tzadik Johna Zorna jest wydanie jak dotąd sześciu albumów zespołu: „De Profundis” (2000); „The Warriors” (2001); „Bereshit” (2003); „Sanatorium under the Sign of the Hourglass” (2005); „Balan” (2006); „Remembrance” (2007). Podczas koncertu zostaną zaprezentowane utwory, które powstały na przestrzeni ostatnich 12 lat, ale takŜe nowe, nieznane jeszcze kompozycje, przygotowywane z myślą o nagraniu kolejnej płyty. Zespół tworzą Jarosław Bester – akordeon; Jarosław Tyrała – skrzypce; Oleg Dyyak – akordeon, klarnet, instrumenty perkusyjne; Wojciech Front – kontrabas. 53 ADAM STRUG I PRZYJACIELE Adam Strug jest poetą, pieśniarzem, teologiem, kompozytorem muzyki teatralnej i filmowej a takŜe scenarzystą dokumentalnych filmów o muzyce ludowej. Jako wokalista współtworzy Kapelę Brodów. Jest laureatem wielu nagród, m.in.: Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu (1991), Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie (1992), Piosenki Autorskiej OPPA (2002), a takŜe Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą (1993). W roku 2008, podczas XI Festiwalu Folkowego Polskiego Radia Nowa Tradycja, zdobył nagrodę I stopnia im. Czesława Niemena oraz Nagrodę Telewizji Polonia. Podczas tego występu artysta wraz z przyjaciółmi (Witkiem Brodą oraz Jackiem Mielcarkiem) zaprezentował program inspirowany muzyką greckiej diaspory w Polsce, okraszony nutą Ŝydowską i polskim folklorem miejskim. To kompozycje własne artysty, na które wpływ miała takŜe melodyka oraz klimat gatunku zwanego rebetiko (rembetiko) – greckiej muzyki ulicy z początków XX wieku, o silnych wpływach orientalnych z Azji Mniejszej oraz Bliskiego Wschodu. Na tegoroczny występ Adam Struga złoŜą się głównie piosenki autorskie, będące wyrazem fascynacji muzyką polską i bliskowschodnią. Kapelę tworzą: Adam Strug – śpiew, akordeon; Jacek Mielcarek – klarnet, Kuba Mielcarek – kontrabas; Witek Broda – bęben. 54 SOUNDS OF TIMES GRAND PRIX XI FESTIWALU FOLKOWEGO POLSKIEGO RADIA „NOWA TRADYCJA” Zespół Sounds of Times powstał w 2007 roku. Główną inspiracją Ŝydowskiej, która artystów jest powstawała muzyka przed II kultury Wojną Światową na terenach Polski. Muzycy nie stronią od łączenia tych wpływów z motywami zaczerpniętymi z innych gatunków takimi jak; jazz, latino, muzyka bałkańska, a nawet muzyka klubowa. Charakterystyczną cechą ich twórczości jest silny wpływ muzyki improwizowanej. Większość utworów to kompozycje własne, posiadające formę otwartą, która daje muzykom duŜe moŜliwości prezentacji swoich umiejętności solowych. W roku 2008 grupa zdobyła Grand Prix XI Festiwalu Folkowego Polskiego Radia Nowa Tradycja. Grupę tworzą: Maksymilian Wosk – skrzypce; Maksymilian Młynek – saksofon; Marek Tarnowski – akordeon; Piotr Bogutyn – bas ; Krzysztof Redas – perkusja. www.soundsoftimes.pl 55 URMULI Urmuli ma niezwykle róŜnorodny repertuar, zawierający zarówno muzykę instrumentalną, jak i polifoniczne pieśni datowane na czasy średniowiecza. Tradycyjne ludowe melodie aranŜowane są przez muzyków z zespołu, z zachowaniem cech i manier typowych dla gruzińskich pieśni wykonywanych solowo z towarzyszeniem instrumentów, jak i pieśni wielogłosowych, których struktura jest zróŜnicowana regionalnie. Zespół wydał pięć płyt w serii Georgian Music of the Centuries. Mistrzowie improwizacji na koncercie zaprezentują najbardziej popularne gruzińskie instrumenty: duduk – dęty instrument z trzcinowym ustnikiem, wykonywany z drewna morelowego; flet salamuri (Wschodnia Gruzja) – jeden z najstarszych instrumentów gruzińskich, posiadający obecnie siedem otworów z przodu oraz jeden tyłu; panduri (Wschodnia Gruzja) – najbardziej popularny, trzystrunowy instrument szarpany, o róŜnych kształtach i rozmiarach; chuniri – czterostrunowy instrument z Zachodniej Gruzji; chonguri – trzy lub czterostrunowy instrument (Zachodnia Gruzja). Zespół tworzą: Nugzar Kavtaradze,Vladimir Mamaladze, David Jimshitiashvili, David Ratiani, Shalva Abramishvili,David Japaridze 56 OANA CĂTĂLINA CHIłU Najnowszy projekt muzyczny obdarzonej charyzmatycznym głosem Oany Cătăliny ChiŃu jest próbą odtworzenia zapominanej juŜ tradycji wykonywania tanga w latach trzydziestych, w kawiarenkach, restauracjach Bukaresztu. Artystka zapomnianych melodii dorastała w oraz parkach słuchając tych wykonaniu swoich rodziców. Wiele lat później, podczas odwiedzin w Bukareszcie, Oana odnalazła stary gramofon wraz z 78 czarnymi płytami z nagraniami m.in.: Cristiana Vasile’a, Jean Moscopola oraz Marii Tănase. Był to moment przełomowy w jej karierze, od tej chwili niepowtarzalny klimat przedwojennego tanga nie pozwalał jej zapomnieć o swoich korzeniach. Debiutancka płyta „Bucharest Tango” to hołd złoŜony wspanialej wokalistce pochodzącej z tamtych czasów czyli Marii Tănase, nazywanej rumuńską Edith Piaf. Podczas koncertu na Festiwalu „Nowa Tradycja” Oana Cătălina ChiŃu wystąpi wspólnie ze swoim zespołem, który tworzą: Anton Slavic – skrzypce; Valeriu Cascaval – cymbały; Dejan Jovanovic – akordeon; Alexej Wagner – gitara; Alexander Franz – kontrabas; Dimitris Christides – perkusja; Vladimir Karparov – saksofon, klarnet. www.asphalt-tango.de/chitu/artist 57 PROGRAM FESTIWALU „NOWA TRADYCJA” 2009 23 KWIETNIA – CZWARTEK (Transmisja na antenie Programu 2 PR) Godz. 19.00 Koncert MUZYKA ŹRÓDEŁ BESTER QUARTET - laureat Folkowego Fonogramu Roku 2008 Festiwal „Nowa Tradycja” 2009 na antenie Programu 2 Polskiego Radia: Godz. 15:00 - 16:00 Magazyn Źródła – wydanie festiwalowe Godz. 19:00 - 22:00 Transmisja ze Studia Koncertowego Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego (Muzyka Źródeł; Laureat Folkowego Fonogramu Roku 2008 Bester Quartet oraz Studio festiwalowe) 24 KWIETNIA – PIĄTEK Godz. 18:00 PRZESŁUCHANIA KONKURSOWE THE SOUNDS OF TIMES – laureat Nowej Tradycji 2008 ADAM STRUG I PRZYJACIELE – laureat Nowej Tradycji 2008 Festiwal „Nowa Tradycja” 2009 na antenie Programu 2 Polskiego Radia: Godz. 15:00 - 16:00 Magazyn Źródła – wydanie festiwalowe Godz. 23.00 - 02.00 Retransmisja koncertów The Sounds of Times i Adama Struga oraz Studio Festiwalowe 25 KWIETNIA – SOBOTA Godz. 18:00 PRZESŁUCHANIA KONKURSOWE URMULI Festiwal „Nowa Tradycja” 2008 na antenie Programu 2 Polskiego Radia: Godz. 06:00 - 10:00 Sobotni Poranek Dwójki – wydanie festiwalowe Godz. 23:30 - 02:00 Retransmisja koncertu zespołu Urmuli oraz Studio Festiwalowe 58 26 KWIETNIA – NIEDZIELA (Transmisja na antenie Programu 2 PR) Godz. 19:00 KONCERT LAUREATÓW OANA CĂTĂLINA CHIłU Festiwal „Nowa Tradycja” 2008 na antenie Programu 2 Polskiego Radia: 19:00 - 22:00 Transmisja ze Studia Koncertowego Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego (Koncert laureatów; Oana Cătălina ChiŃu oraz Studio festiwalowe). 59 „NOWA TRADYCJA” 2008 – PŁYTA CD Tradycyjnie, Radiowe Centrum Kultury Ludowej Polskiego Radia przygotowało dla fanów muzyki folkowej, płytę pt: „Nowa Tradycja” 2008. Znalazły się na niej nagrania uczestników konkursu zeszłorocznego festiwalu, a takŜe, po raz pierwszy, goście XI Festiwalu Folkowego „Nowa Tradycja”. Nagrań dokonano w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, w dniach 10 - 13 kwietnia 2008 r. ReŜyseria dźwięku – Ewa Guziołek – Tubelewicz, Tadeusz Mieczkowski Mastering - Ewa Guziołek – Tubelewicz Redakcja: Anna Szewczuk, Kuba Borysiak TRACK LISTA: 1. KAPELA KOŁAZIŃSKICH – „Mazurek ze śpiewem” (trad.) 2.57 2. REMIGIUSZ MAZUR HANAJ, WIESŁAWA GROMADZKA, STEFAN KOŁAZIŃSKI – „Zapowiedź” 1.08 3. KAPELA KOŁAZIŃSKICH – „Mazurek ze śpiewem” (trad.) 2.45 4. STANISŁAW FIJAŁKOWSKI – „Szeroki las, wąskie pole” (trad.) 5.18 5. KAPELA GACÓW z Przystałowic Małych – „Oberek” (trad.) 5.23 6. REMIGIUSZ MAZUR HANAJ, JAN GACA – „Zapowiedź” 0.27 7. KAPELA GACÓW z Przystałowic Małych & PODRÓśNICZY KOLEKTYW SKRZYPCOWY „Polka” (trad.) 2.31 8. ADAM STRUG – „Złoty wąŜ” (sł./ muz. Adam Strug) I nagroda 3.25 9. ADAM STRUG – „W nocy wiary” (sł./ muz. Adam Strug) I nagroda 2.28 10. ADAM STRUG – „Nie chce Bóg” (sł./ muz. Adam Strug) I nagroda 2.10 11. SOUNDS OF TIMES – „Bogumił Song” (sł. Piotr Boguty) Grand Prix 7.27 60 12. NAZZAR – „Odrodzenie” (trad./opr. zespół) III nagroda 2.18 13. GADAJĄCA TYKWA – „Maliny” (Gwidon Cybulski/oprac. zespół) II nagroda 5.03 14. MAREK PASIECZNY GROUP – „Polka wściekła” (muzyka Marek Pasieczny, Ian Watson) III nagroda 2.04 15. MOSAIC – „Kołysanka” (trad./opr. zespół) III nagroda 6.04 16. JEAN-MICHAEL WEILLON/JACKY MOLARD/PATRIC MOLARD – „Deit-HU Genin/Hunter Dro” (trad./opr. zespół) 5.39 17. DONA ROSA – „Rosa” (trad./opr. Ciro Bertini, Raul Abreu) 3.43 18. DONA ROSA – „Cavalos” (Eugenio de Andrada, muz. Jose Abreu/opr. Ciro Bartini, Raul Abreu 4.00 TT: 64.58 Album otrzymają wszyscy zainteresowani na konferencji inaugurującej XII Festiwal Folkowy „Nowa Tradycja” 2009 - 21 kwietnia, o godz. 12.00 w Polskim Radiu oraz podczas trwania festiwalu w Studiu Polskiego radia im. Witolda Lutosławskiego. 61 WARSZTATY MUZYCZNE DLA MIŁOŚNIKÓW AKORDEONU I HARMONII Celem warsztatów jest ukazanie niesłychanie bogatej przeszłości akordeonu i harmonii, literatury o tych instrumentach, ich budowy, ale takŜe wielu innych aspektów. Instrumenty te przeŜywają w obecnym czasie „renesans” w muzyce na całym świecie, a dzięki temu są coraz bardziej rozpoznawalne i pozytywnie postrzegane w środowiskach muzycznych. To powoduje, Ŝe rośnie zainteresowanie wykorzystaniem walorów brzmieniowych jak i technicznych tych instrumentów przez kompozytorów, wykonawców oraz zespoły róŜnego kalibru. Prowadzący warsztaty: MARIA BALISZEWSKA Etnomuzykolog, dziennikarz, załoŜycielka Radiowego Centrum Kultury Ludowej (1994). Ukończyła Instytut Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1973 roku związana z Polskim Radiem (Redakcja Muzyki Ludowej, Radiowe Centrum Kultury Ludowej). Jest laureatką Złotego Mikrofonu (1993), Nagrody Specjalnej Fundacji Kultury (1998) i medalu Zygmunta Glogera (2003). Od roku 1998 jest koordynatorem Europejskiej Unii Radiowej ds. muzyki tradycyjnej i folkowej. Z jej inicjatywy w 1998 r. powstał Folkowy Festiwal Polskiego Radia „Nowa Tradycja” i płytowa seria wydawnicza „Muzyka źródeł” – kolekcja muzyki ludowej Polskiego Radia docelowo zawierająca 25 płyt (których części jest autorką), a takŜe płyty „Pod Tatrami”, „Polskie instrumenty ludowe” (seria „Ocora”) oraz „Welcome Europe” (2004, z okazji wejścia Polski do UE). Organizatorka dwóch festiwali folkowych Europejskiej Unii Radiowej w 1995 roku w Zakopanem i w 2005 roku w Gdańsku. Jest autorką wielu tysięcy audycji o tematyce etnicznej, tradycyjnej, ludowej, folkowej i wielu tysięcy nagrań terenowych, festiwalowych, studyjnych. Dzięki jej pomocy i osobistemu zaangaŜowaniu (organizacja nagrań, koncertów, patronaty nad imprezami) polski folk mógł przetrwać i rozwijać się. Laureatka Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za rok 2007 w dziedzinie upowszechniania kultury. 62 KLAUDIUSZ BARAN Pochodzi z Przemyśla. W 1995 roku ukończył Akademię Muzyczną im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie prof. Jerzego Jurka. Jako stypendysta rządu francuskiego kontynuował studia w Conservatoire „Paul Dukas” w ParyŜu w klasie prof. Maxa Bonnay’a. Jest laureatem wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów akordeonowych (m.in. Katowice / 1993, Castelfidardo / Włochy / 1997, ParyŜ/ 1997). Uczestniczył w wielu festiwalach m. in. Festiwalu „Warszawska Jesień”, „Koncercie Roku” w galerii Porczyńskich w Warszawie, Bydgoskim Festiwalu Laureatów Konkursów Muzycznych, i wielu innych. Jako solista współpracował z orkiestrami: Filharmonii Narodowej, Filharmonii Podlaskiej, Filharmonii Bałtyckiej, Filharmonii Pomorskiej, Filharmonii Rzeszowskiej, Filharmonii Jeleniogórskiej, Filharmonii Zielonogórskiej, Filharmonii Świętokrzyskiej, Filharmonii Szczecińskiej, Orkiestrą Polskiego Radia, Sinfoniettą Cracovią, Orkiestrą AUKSO, „Capellą Bydgostiensis”, „Concerto Avenna”, Camerata Academia, „Capellą Premisliensis”, „Vratislavia”, Dresdner Philharmoniker, Philharmonie Greiz-Reichenbach, Philharmonie Meinengen, „Fresco Sonare”, Tarnowską Orkiestrą Kameralną, Płocką Orkiestrą Symfoniczną, Orkiestrą Filharmonii we Władymirze, Lwowską Orkiestrą „Akademia” i innymi. Jest członkiem i załoŜycielem takich zespołów jak: Tangata Quintet, z którym dwukrotnie był nominowany do Nagrody Fryderyka (2004, 2005), Machina del Tango i DesOrient. Występował solo, w zespołach kameralnych, z towarzyszeniem orkiestr symfonicznych w Polsce, jak i poza granicami kraju – we Francji, Włoszech, Austrii, Ukrainie, Rosji, Hiszpanii, Czechach, Niemczech, Serbii, Słowacji, Litwie, Estonii, Wielkiej Brytanii. Jest zapraszany jako wykładowca na międzynarodowe kursy interpretacji muzycznej (Polska, Francja, Jugosławia). W 2003 roku ukazała się jego pierwsza autorska płyta nagrana dla wytwórni SonyClassical z solowymi i kameralnymi dziełami Astora Piazzolli, która otrzymała nagrodę Akademii Fonograficznej „Fryderyk 2003” w kategorii „Najlepszy album – muzyka kameralna”. Dokonał licznych nagrań dla Polskiego Radia i Telewizji, jak równieŜ muzyki filmowej, teatralnej i rozrywkowej. Jest zatrudniony w Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie na stanowisku adiunkta, gdzie w latach 2002 - 2005 pełnił funkcję Kierownika Międzyuczelnianej Katedry Akordeonistyki, a od 2008 roku pełni obowiązki Prodziekana Wydziału Instrumentalnego. JAROSŁAW BESTER Akordeonista i kompozytor, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie, laureat wielu międzynarodowych oraz ogólnopolskich konkursów akordeonowych. Jest twórcą Bester Quartet (dawniej The Cracow Klezmer Band) jedynego w Polsce zespołu na stałe współpracującego z prestiŜową nowojorską wytwórnią Tzadik Johna Zorna. W swej grze, łącząc doświadczenia wyniesione z muzyki klasycznej z wieloma innymi stylami oraz przy zastosowaniu czytelnych form improwizacyjnych, osiąga niezwykle energetyczną mieszankę ukazującą niespotykane dotąd moŜliwości barwowe, jak i techniczne akordeonu. Dzięki temu jest uznawany za jednego z najoryginalniejszych muzyków młodego pokolenia w Europie i w świecie. 63 W swoim dorobku, poza płytami wydanymi w nowojorskim wydawnictwie Tzadik oraz udziale w wielu innych produkcjach fonograficznych, ma na swoim koncie nagrania dla radia i telewizji w Niemczech, Szwecji Finlandii, Rosji, a takŜe w Polsce. Koncertował w wielu prestiŜowych salach koncertowych i klubach muzycznych na całym świecie. Współpracował w wieloma wybitnymi muzykami z kręgu muzyki klasycznej, jak i szeroko rozumianej muzyki awangardowej, zajmując się nie tylko wykonawstwem, ale takŜe aranŜacją oraz kompozycją. JACEK BURSA Kontynuator wiejskich tradycji muzykowania. Pierwszym nauczycielem muzyki był dla niego ojciec, grający na harmonijce ustnej oraz na bębenku. Swój pierwszy instrument – akordeon – Bursa otrzymał w wieku 9 lat i samodzielnie uczył się gry na nim. Początkowo jego repertuar stanowiły melodie zasłyszane od ojca, z radia i od wybitnego radomskiego harmonisty – Stanisława Stępniaka. Na dalszy rozwój artystycznej osobowości harmonisty wpłynęło spotkanie z wybitnym skrzypkiem Tadeuszem Maciejewskim. W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku podjął naukę gry na trzyrzędówce, a w dziewięćdziesiątych takŜe na harmonii pedałowej. W 2001 roku kapela Jacka Bursy (w składzie z Janem Gacą – skrzypce, Czarkiem Bursą – bębenek) otrzymała I nagrodę podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, a w 2003 roku – najbardziej prestiŜową Nagrodę im. Oskara Kolberga. SŁAWOMIR CZEKALSKI Kontynuator wiejskich tradycji muzycznych, harmonista. Gra na harmonii polskiej trzyrzędowej 120-basowej (Sobczyka) w Kapeli „Dobrzeliniacy” z śychlina. Wraz z nim zespół tworzą od wielu lat Zenon Idzikowski (skrzypek) i Franciszek Kowalski (bębnista). W tym składzie zdobyli I miejsce w kategorii kapel podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą w 2003 roku. W 2005 roku formacja otrzymała najwaŜniejszą z nagród – Nagrodę im. Oskara Kolberga. Kapela powstała w 1981 roku. Grali w niej m.in. Józef Bilski – skrzypce, Ryszard Gostyński – harmonia trzyrzędowa, Zdzisław Kwiatulski – bęben ze stalką. Skład zespołu zmieniał się przez te lata, jednak niezmienne pozostało instrumentarium i repertuar, w którym przewaŜają oberki, kujony i kujawiaki. Są wśród nich melodie wykonywane niegdyś przez Adama Radzymińskiego (1907-1963), słynnego harmonistę z Dobrzelina. Mimo tego, Ŝe od początku istnienia kapeli muzykanci nosili stroje łowickie i identyfikowali się z tym regionem, to jednak mieszkają oni juŜ poza granicami Księstwa Łowickiego, na terenie znajdującym się pod wpływem Ziemi Łęczyckiej, Gostynińskiej i Kujaw. Taka jest teŜ muzyka Sławomira Czekalskiego – bardziej liryczna, refleksyjna, posuwista… pociągająca i prawdziwa. 64 JACEK HAŁAS Absolwent Akademii Sztuk Pięknych, muzykant, śpiewak, tancerz, niespokojny duch. Współtwórca dobrych formacji folkowych (Bractwo Ubogich, Muzykanci, Ket Jo Barat, Lautari, Kwartet Wiejski, Nomadzi Kultury), projektów artystycznych (Poznański Dom Tańca, Tikkun, the Book) oraz teatralnych (w Teatrze Cinema, Teatrze Strefa Ciszy, Scholi Węgajty). Zajmuje się tańcem korowodowym, tradycjami wędrownych śpiewaków, działalnością warsztatową i edukacyjną. Razem z małŜonką Alicją jako Nomadzi Kultury od 2005 roku podróŜują po Europie z tradycyjną Jurtą, gdzie prezentują efekty swych poszukiwań oraz przedsięwzięcia realizowane wspólnie z artystami z całego świata. Jacek Hałas od lat poszukuje śladów pieśni dziadowskich w Ŝywej tradycji, zapisach etnografów, domowych archiwach i praktykuje grę na tradycyjnym instrumencie wędrownych śpiewaków – lirze korbowej. Surowe, akustyczne brzmienie przyprawione szczyptą melancholii i tęsknoty za dawnymi czasami osiąga podczas swych koncertów dzięki unikatowym instrumentom: węgierskiej lirze korbowej z pracowni Beli Serenyiego, akordeonowi „Bell” z pracowni Franciszka Krasnodębskiego, bębenkowi radomskiemu spod ręki Macieja śurka oraz drumli, rumuńskiemu kavalowi i gordonowi z Gyimes – serca Transylwanii. dr BOśENA LEWANDOWSKA Jest absolwentką oraz pracownikiem naukowym Instytutu Muzykologii na Uniwersytecie Jagiellońskim (Zakład Teorii i Antropologii Muzyki). Prowadzi zajęcia uniwersyteckie na temat polskiego i europejskiego folkloru muzycznego, a takŜe pozaeuropejskich kultur muzycznych. Jej główne zainteresowania badawcze to muzyka ludowa polskich Karpat (ze wskazaniem na Podhale, Orawy i Spisz), a takŜe muzyka folkowa i folklor miejski (kapele podwórkowe) CEZARY PACIOREK Akordeonista, pianista, kompozytor oraz aranŜer. Po raz dwunasty z rzędu uznany został przez czytelników „Jazz Forum” za najlepszego polskiego akordeonistę jazzowego w ankiecie Jazz Top. Współpracował m.in. z Maciejem Sikałą, Zbigniewem Namysłowskim, Januszem Muniakiem, Janem Ptaszynem Wróblewskim. Nagrał juŜ ponad 30 płyt, z czego cztery otrzymały nominacje do Fryderyka. Znana jest równieŜ jego działalność na rzecz kultury muzycznej Kościoła. Prowadził zespół młodzieŜowy, który wsławił się prowadzeniem czuwania przed spotkaniem z Janem Pawłem II na sopockim hipodromie 5 czerwca 1999 roku oraz wypromował własną kompozycję „Nie ścigaj się z Miłością”. 65 JANUSZ PRUSINOWSKI Muzykant weselny i lirnik. Z wykształcenia fagocista. Jest jednym z najlepszych muzyków młodego pokolenia grających muzykę polskiej wsi. W swym repertuarze ma melodie oberków, mazurków i polek, jak równieŜ liryczne ballady i pieśni religijne. Gra między innymi na skrzypcach, harmonii trzyrzędowej, cymbałach i lirze korbowej. Korzysta z nauki i wskazówek Ŝyjących jeszcze wiejskich mistrzów, a takŜe z zapisów Oskara Kolberga. Grywał koncerty w wielu krajach Europy. Współtworzył kapele: Bractwo Ubogich, Dla RóŜy, Kapelę Domu Tańca, Kapelę Brodów. Wraz z Ŝoną - Kają realizują spektakle teatralno-muzyczne dla dzieci. Od 2008 roku jest liderem grupy Janusz Prusinowski Trio. Jest członkiem załoŜycielem Stowarzyszenia Dom Tańca, wchodził w skład jego pierwszego zarządu (1995) a takŜe pełnił funkcję prezesa (2001). BARTŁOMIEJ STAŃCZYK śyjący w równoległych rzeczywistościach akordeonista, inŜynier i naukowiec. Niedokończona średnia szkoła muzyczna w klasie akordeonu w Lublinie, ukończone studia inŜynierskie na wydziale elektrycznym Politechniki Lubelskiej, ukończony doktorat z robotyki/mechatroniki na Politechnice Monachijskiej. Byłe/aktualne projekty muzyczne to SieGra, Orkiestra pw. św. Mikołaja, Tryptyk Chasydzki, Global Shtetl Band, Caci Vorba, Das Klezmer Orchester. ZałoŜyciel firmy ACCREA Engineering, zajmującej się projektowaniem i budową manipulatorów robotycznych, oraz studia eksperymentalnego ACCREA badającego brzmienie instrumentów języczkowych. Inicjator projektu „Studium Harmonii Polskiej” poświęconego rekonstrukcji harmonii polskiej. Zainteresowania muzyczne: Ŝydowska i bałkańska muzyka tradycyjna, jidisze tango. 66 BILETY Bilety w cenie 20 zł (pojedynczy koncert) lub 60 zł (karnet na wszystkie koncerty) do nabycia godzinę przed koncertem w kasie Studia Koncertowego Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, ul. Z. Modzelewskiego 59. Informacje, moŜliwość rezerwacji biletów: tel. (022) 645 52 52. ORGANIZATORZY Polskie Radio – S. A. Program 2 – Radiowe Centrum Kultury Ludowej FUNDATORZY NAGRÓD Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Gran Prix dla laureata Konkursu Muzyki Folkowej „Nowa Tradycja” Polskie Radio – Specjalna Nagroda im. Czesława Niemena dla zespołu lub solisty za wyróŜniającą kreację artystyczną Polskie Radio – nagroda za Folkowy Fonogram Roku oraz Fonogram źródeł Telewizja Polonia – nagroda w konkursie „Nowa Tradycja” Telewizja Polonia – „Złote Gęśle” dla najlepszego instrumentalisty na festiwalu Nagroda Publiczności – „Burza Braw” PATRONI MEDIALNI TVP Kultura TVP Polonia Przekrój Gadki z Chatki WSPÓŁPRACA Rumuński Instytut Kultury Dom Kultury Śródmieście 67