abstrakt - Katedra Filozofii Polityki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Transkrypt
abstrakt - Katedra Filozofii Polityki Uniwersytetu Jagiellońskiego
Dr Barbara Pasamonik Instytut Filozofii i Socjologii Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie abstrakt Integracja społeczno-kulturowa mniejszości muzułmańskiej w Europie. Przesądy i badania. Dwa podstawowe modele integracji praktykowane we współczesnej Europie to francuski model asymilacji i brytyjski multikulturalizm. W swojej skrajnej postaci modele te są krytykowane jako nieefektywne i niebezpieczne. Strategia asymilacyjna, stawiająca na podobieństwo, pozostaje głucha na potrzebę zachowania tożsamości i ciągłości kulturowej w częstokroć nieakceptujacych inności społeczeństwach przyjmujących. Strategia multikulturalizmu, stawiająca na różnicę, prowadzi do gettoizacji, neoplemienności, zróżnicowania standardów (także moralnych) i, w konsekwencji, eskalacji konfliktów na tle kulturowym. Politycy i socjolodzy próbują znaleźć dziś nowy, lepszy sposób na integrację społeczno-kulturową europejskich mniejszości kulturowych, z których najliczniejszą stanowi społeczność muzułmańska licząca ok. 20 mln w krajach Europy Zachodniej. Jednakże zanim odrzucimy stare rozwiązania warto przeanalizować wyniki badań z ostatnich lat pokazujące charakterystyczne zmiany w postawach europejskich muzułmanów w różnych krajach. Konkluzje z tych badań stoją w sprzeczności z popularną opinią jakoby najgorszym europejskim modelem była francuska „integracja republikańska”, jak również z opinią, że dwa przeciwstawne dziś modele francuski i brytyjski są równie nieefektywne. Badania Pew Research Center, opublikowane w 2006 roku pokazują, że niewielu francuskich muzułmanów widzi konflikt pomiędzy byciem osobą głęboko wierzącą a życiem w nowoczesnym społeczeństwie: siedmiu na dziesięciu (72%) francuskich muzułmanów w ogóle nie odczuwa takiego konfliktu. W Wielkiej Brytanii zdania są podzielone – 47% widzi konflikt, 49% nie. Pytani o to, czy w pierwszej kolejności uważają się za obywateli swojego kraju czy za wyznawców islamu, francuscy muzułmanie podzielili się na dwie, prawie takich samych rozmiarów grupy: 42 do 46% (w Wielkiej Brytanii 81% uważa się przede wszystkim za muzułmanów, a dopiero w dalszej kolejności za obywateli brytyjskich). Blisko ośmiu na dziesięciu (78%) francuskich muzułmanów chce przyjąć francuskie zwyczaje, przy czym osoby poniżej 35 roku życia mają do tego takie samo podejście jak starsi (w wielkiej Brytanii asymilacji chce 41% populacji muzułmańskiej). W swoim referacie zastanawiam się jak interpretować te zaskakujące dane? Czy Francja zamiast uczyć się od swoich europejskich sąsiadów powinna dawać im przykład? Czy zamieszki na przedmieściach francuskich miast w roku 2005 i 2007 nie podważają cytowanych danych badawczych? Czy nadszedł czas przewartościowania multikulturalizmu? Literatura: Allen Jodie T., 2006, The French-Muslim Connection. Is France Doing a Better Job of Integration than Its Critics? dostępny http://pewresearch.org/pubs/50/the-frenchmuslim-connection [3 III 2009]. Golemo Karolina, Paleczny Tadeusz, Wiącek Elżbieta (red.), 2006, Wzory wielokulturowości we współczesnym świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków. Muslim Americans: Middle Class and Mostly Mainstream. War on Terror Concerns May 22, 2007, dostępny http://pewresearch.org/pubs/483/muslim-americans [3 III 2009]. Muslims in Europe. Economic - Not Religious - Worries Top Their Concerns, July 6, 2006, dostępny http://pewresearch.org/pubs/232/muslims-in-europe [3 III 2009]. Kujawińska Courtney Krystyna, Łukowska Maria A. (eds), 2007, Multiculturalism at the start of 21st century. The British-Polish Experience. Australian Theory and Practice, Łódź University Press, Łódź. Pasamonik Barbara, 2006, Integracja bez asymilacji? Zderzenie Islamu i Zachodu w Europie, [w:] Obywatelstwo i tożsamość w społeczeństwach zróżnicowanych kulturowo i na pograniczach, pod red. M. Bieńkowskiej-Ptasznik, K. Krzysztofka, A. Sadowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok. Szahaj Andrzej, 2004, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Universitas, Kraków. Kohut Andrew, Wike Richard, 2008, Xenophobia on the Continent, dotępny http://nationalinterest.org/Article.aspx?id=20124 [3 III 2009]. Wike Richard, Grim Brian J., 2007, Widespread Negativity: Muslims Distrust Westerners More than Vice Versa, dostępny http://pewresearch.org/pubs/625/widespread-negativity [3 III 2009].