Kilka informacji o dezynfekcji

Kilka informacji o dezynfekcji
Fragment artykułu
lek. weterynarii Artur Arszułowicz
Źródło: Pszczelarstwo 3/2011 rok
Przegląd najważniejszych środków dezynfekcyjnych
Soda żrąca jest najczęściej używanym środkiem dezynfekcyjnym w pszczelarstwie,
szczególnie przy zwalczaniu zgnilca złośliwego, kiślicy i innych chorób zakaźnych. Najczęściej
wykorzystywany jest 1% lub 2% roztwór sody żrącej.
W celu przypomnienia, podaję sposób przygotowania 2% roztworu ługu sodowego:
5kg sody + 7,5l ciepłej wody = 9l 40% roztworu macierzystego,
1,8l roztworu macierzystego + 100l wody = 100l 2% roztworu ługu sodowego.
Praktyczne przygotowanie 1% roztworu ługu sodowego:
1,8l roztworu macierzystego + 50l wody = 50l 1% roztworu ługu sodowego.
Przy użyciu roztworu ługu sodowego, konieczne jest dokładne opłukanie dezynfekowanych
elementów pod bieżącą wodą lub roztworem kwasu octowego. Służy to neutralizacji roboczych
roztworów ługu sodowego.
Praktyczne przygotowanie roztworu kwasu octowego
do neutralizacji roboczych roztworów ługu sodowego:
1 szklanka octu kuchennego + 10l wody = 10l roztworu kwasu octowego.
Węglan sodu używany jest w stężeniu 2 – 6%. Niszczy zarodniki zgnilca złośliwego
w temperaturze roztworu wynoszącej 800C. Wodorotlenek wapnia stosowany jest w stężeniu
10 – 20% do odkażania gleby i odpadów. Natomiast kwas fosforowy i siarkowy – w stężeniu
0,5 – 5% stosuje się do obróbki wosku.
UWAGA!
Kwasy podczas rozcieńczania należy zawsze wlewać do wody, a nie odwrotnie.
Kwas octowy lodowaty stosujemy z bardzo dobrym skutkiem do odkażania plastrów ze
spor Nosema apis oraz gąsienic i postaci dorosłych barciaków. Niestety, nie niszczą jaj tych
szkodników. Dezynfekcję przeprowadzamy w szczelnych skrzyniach, grubych workach
foliowych lub uszczelnionych kondygnacjach ulowych. Optymalna temperatura to 170C przy
użyciu na każde 10 plastrów 150 – 200 ml kwasu. Po upływie 7 dni plastry wietrzymy przez
kilka dni i dopiero wtedy możemy przystąpić do ich ponownego użytkowania.
Kwas nadoctowy jest dobrym środkiem dezynfekcyjnym. Używa się go do dezynfekcji
szklanych naczyń, np. gąsiorów służących do wyrobu miodu pitnego.
Podchloryn sodu. Związek ten ma doskonałe właściwości bakteriobójcze i wirusobójcze.
W handlu dostępne są preparaty zawierające 5% podchloryn sodu. Można go używać zgodnie
z instrukcją producenta.
Etanol i alkohol izopropylenowy najlepszy efekt działania dezynfekującego ma
w stężeniu 70%. Jeszcze lepsze działanie jest w połączeniu z innymi substancjami czynnymi.
Ogromną jego zaletą jest rozpuszczanie kitu i wosku pszczelego.
Formaldehyd ze względu na właściwości rakotwórcze jest coraz rzadziej stosowany.
Nadtlenki organiczne to nowoczesne środki dezynfekcyjne, są przyjazne środowisku, co
jest ich zaletą. Ulegając degradacji, rozpadając się, tworzą całkowicie nieszkodliwe substancje.
Działają na zarodniki i bakterie zgnilca złośliwego. Produktem handlowym tej grupy środków
jest preparat o nazwie Dismozon.
Virkon to środek dezynfekcyjny najnowszej generacji, zawiera związki powierzchniowo
czynne i kwasy organiczne. Niszczy wirusy, bakterie i grzyby. Sprzęt inseminacyjny
dezynfekujemy przez zanurzenie w 2% roztworze na 10 minut, następnie dezynfekowane
elementy spłukujemy wodą. Ule i sprzęt pasieczny, a także pracownię, dezynfekujemy przez
mycie lub oprysk 1% roztworem Virkonu, przeznaczając 200 – 300 ml/m2 dezynfekowanej
powierzchni. Czas działania: 10 – 30 minut. Roztwory robocze preparatu należy zużyć
w całości po sporządzeniu, nie przechowywać (!). Preparat w roztworze wodnym działa na
zasadzie wymiany jonowej – po 4 – 6 godzinach następuje równowaga w roztworze, a zanik
różowej barwy świadczy o utracie skuteczności odkażania – Virkon przestaje działać.