Stowarzyszenie Autorów ZAiKS - Zmar³ Janusz Odrow±¿

Zmarł Janusz Odrowąż-Pieniążek ,,Błagam, tylko nie profesor'' ? tak zatytułował swój ostatni niestety
wspomnieniowy tom Janusz Odrowąż-Pieniążek, historyk i badacz literatury, muzealnik, wieloletni członek
Zarządu naszego Stowarzyszenia, który zmarł we wtorek 8 grudnia 2015 roku.
Z wykształcenia był filologiem z dyplomami Uniwersytetu Warszawskiego i Katolickiego Uniwersytetu
Lubelskiego, zajmowało go bibliofilstwo, polonica, wielką jego pasją, zarówno zawodową, jak i prywatną, był
Adam Mickiewicz. Badał i analizował jego twórczość, śledził życie i postać ? stypendia i staże naukowe we
Francji, ale i w innych krajach (m.in. we Włoszech i ZSRR) poświęcał na przeszukiwanie zbiorów i kolekcji.
Efektem były opracowania naukowe, m.in. Listy Adama Mickiewicza w Muzeum A. Mickiewicza w Paryż
(1968) czy Mickiewicziana zbierane po świecie (1998). Przewodniczył Komitetowi Obchodów 200-lecia
Urodzin poety, wcześniej był sekretarzem komitetu redakcyjnego Wydania Jubileuszowego (1954?1955) i
Wydania Krytycznego (1967?1991). Przez 37 lat ? od roku 1972 do 2009 ? był dyrektorem Muzeum
Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. Do tej pracy odnosił się w tytule tomu wspomnień: gdy objął
stanowisko, natychmiast na adresowanych do niego listach pojawiać się zaczęły tytuły naukowe, najczęściej
właśnie ,,profesor''. Jako że mu on nie przysługiwał, więc mówił o sobie, że jest ,,profesorem kopertowym'' ?
co, jak nietrudno zgadnąć, i tak niczego nie zmieniało.
Swoje życie związał z książką i twórczością literacką. Należał do wielu polskich i międzynarodowych
gremiów, m.in. Towarzystwa Przyjaciół Książki, Związku Literatów Polskich, Stowarzyszenia Pisarzy
Polskich, Polskiego Pen Clubu, Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, Polskiego Towarzystwa
Heraldycznego, Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, Międzynarodowego Komitetu Muzeów
Literackich ICML/ICOM, którego był prezydentem w latach 1995?2001. W ZAiKS-ie, którego członkiem był
przez ponad pół wieku, przez trzy kadencje pełnił rozmaite funkcje w Zarządzie, przewodniczył również
Sekcji Autorów Dzieł Literackich. Co ciekawe, grupą zasadniczą wymienioną w jego deklaracji członkowskiej
była sekcja Autorów Dzieł Naukowych, po pewnym jednak czasie uznał, że mimo kilkudziesięciu
przyczynków, miniatur, prac naukowych i historyczno-literackich zamieszczanych w periodykach i książkach,
jakie obejmował jego dorobek, ceni sobie bardzo swą twórczość literacką.
Najchętniej tworzył małe formy ? opowiadania, zbeletryzowane relacje. Fabułę opierał często na
obserwacjach czynionych podczas pobytów zagranicą: Opowiadania paryskie (1963, kolejne edycje nosiły
tytuł Cocktail u księżny Georgiew), Ucieczka z ciepłych krajów. Opowiadania meksykańskie (1968),
Małżeństwo z Lyndą Winters albo pamiątka po Glorii Swanson (1971, powieść inspirowana pobytem w USA),
Party na Calle Guatemala (1975, najlepsza książka roku w ocenie krytyków Radia Wolna Europa), Wielki
romans w Bucharze (1984), Mit Marii Chapdelaine (1985, próba innego spojrzenia na ważną dla
Kanadyjczyków bohaterkę powieści Louisa Hémona). Prozie towarzyszyły dwa tomy poezji: Teoria fal (1964)
i Głos z szuflady (2002). Wielka szkoda, że swym wspomnieniom poświęcił tak niewiele miejsca ? miał o
czym mówić, już ten jeden tom wypominków ? bo, jak sam tłumaczył, niektóre sprawy i niektórym ludziom
należy się ,,wypomnienie'' ? zaostrzył apetyt czytelników. Odrowąż-Pieniążek ujawnił znajomych i przyjaciół z
wielu kręgów, bowiem poza naturalnym dla niego środowiskiem literatury i nauki miał do czynienia z
politykami (o jednym z nich ? Edwardzie Gierku ? opowiada w sposób zabawnie przewrotny), twórcami,
artystami (kapitalne opowieści o spotkaniach paryskich z Janem Lebensteinem i Witoldem Gombrowiczem),
pisząc lekko i z humorem, którego nie był pozbawiony w życiu.
Wśród licznych otrzymanych wyróżnień Janusz Odrowąż-Pieniążek wyliczyć mógł Nagrodę m.st. Warszawy,
Nagrodę Edytorską Polskiego Pen Clubu, Nagrodę Ministra Kultury, tytuł ,,Zasłużonego Działacza Kultury'',
1/2
Złoty Medal ,,Zasłużony Kulturze Gloria Artis'', Złoty Krzyż Zasługi, Dyplom Zasługi, Academie International
des Sciences de l?Homme du Canada, a także Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i
wcześniejsze krzyże Kawalerski i Komandorski tego orderu. Stowarzyszenie Autorów ZAiKS przyznało mu
swój Medal (1998) i Odznakę (2009).
Wszelkie prawa zastrzeżone 2017 ZAiKS / data wygenerowania strony 08.03.2017 11:22:32
PDF ze strony: http://zaiks.org.pl/1067,0,zmarl_janusz_odrowaz-pieniazek
2/2