Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
26.11.2010
Pisarka z Mucharza
____________________________
autor: Uczniowie Gimnazjum im. Janiny Barbary Górkiewiczowej w Mucharzu, wpis powstał w ramach
programu CEO Ślady Przeszłości (2009), oprac. Agnieszka Nowakowska i Monika Świetlik
Mieszkańcy Mucharza do dziś pamiętają Janinę Barbarę Górkiewiczową – nauczycielkę i pisarkę
związaną z tą miejscowością. Jej sąsiedzi wspominają drobną postać siedzącą na werandzie domu
zwanego „Juliwładek” otuloną w kolorową, szydełkową chustę. 24 marca 2007 roku odbyła się
uroczystość nadania jej imienia lokalnemu gimnazjum, a uczniowie szkoły stworzyli Izbę Pamięci, w
której zgromadzili pamiątki związane z pisarką – zbiór książek (wiele z jej dedykacjami), rękopisy,
fotografie, listy, meble, a także rzeczy osobiste (słynna chusta zrobiona na szydełku, maszyna do
pisania).
Janina Barbara Górkiewiczowa urodziła się 12 lipca 1921 roku. Jej dzieciństwo upłynęło, jak sama
pisała, „między drogą a potokiem w Mucharzu, gdzie z gromadą dzieci ze wsi spędziłam beztroskie
godziny. Tam zaczarowany świat zielonych miedz i gęstych zbóż kształtował mój stosunek do
wszystkiego, co kwitnie i co żyje”. Jej rodzice, Julia i Władysław Targoszowie, byli właścicielami
małego gospodarstwa rolnego. Ojciec pochodził z warszawskiej rodziny rzemieślniczej.
Przyszła pisarka ukończyła w 1931 roku czteroklasową Szkołę Powszechną w Mucharzu, a potem, w
1934 roku, Żeńską Siedmioklasową Publiczną Szkołę Powszechną im. Marii Konopnickiej w
Wadowicach. Rodzice, przekonani o wyjątkowych zdolnościach córki, posłali ją do warszawskiego
Państwowego Gimnazjum Żeńskiego im. Narcyzy Żmichowskiej, które kształciło wówczas dziewczęta
z niezamożnych rodzin. W Warszawie Janina Targosz działała w Związku Strzeleckim, ukończyła kurs
pilotażu szybowcowego, uczestniczyła w międzyszkolnych zawodach strzeleckich.
Do Mucharza wróciła po ukończeniu gimnazjum w 1939 roku. W czasie wojny pracowała jako urzędnik
pocztowy, sprzątała też urząd gminny. Wtedy wyszła za mąż za Tadeusza Górkiewicza, który uciekł z
niemieckiego obozu jenieckiego. Górkiewiczowie mieli dwoje dzieci – Ewę (ur. w 1941 roku) i Marka
(ur. w 1947 roku)
Janina Górkiewiczowa podjęła pracę nauczycielską w 1945, najpierw w Jaszczurowej, a od września
1946 roku – w szkole w Mucharzu. W 1952 roku została absolwentką Liceum Pedagogicznego w
Krakowie. Od 1959 roku do 1963 roku była kierowniczką szkoły w Mucharzu. W czasach powojennej
biedy organizowała dla dzieci wiele wycieczek, m.in. do Zakopanego, Krakowa i Szczecina. Prowadziła
szkolną drużynę harcerską. Starała się też o lepsze wyposażenie szkoły – zakup nowych ławek,
pomocy naukowych, wybudowanie nowego ogrodzenia. Przestała pracować w szkole po 25 latach,
kiedy w 1970 roku przeszła na rentę inwalidzką.
Janina Górkiewiczowa początkowo publikowała wiersze. Jako prozaik zadebiutowała w 1961 roku
opowiadaniem Klimcyne bursztyny, który ukazał się w almanachu Młoda wieś pisze. Jej pierwsza
powieść I przyszedł dzień została wydana w 1965 roku. Górkiewiczowa pisała przede wszystkim o
dzieciach i ich problemach. W 1962 roku dzięki pracy Otwieram przed tobą drzwi mojej szkoły…
wygrała konkurs „Głosu Nauczycielskiego”. 27 marca 1970 roku otrzymała legitymację członkowską
Związku Literatów Polskich z numerem 1226. Była laureatką licznych nagród literackich – otrzymała
Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (1973), Harcerską Nagrodę Literacką (1973), Krzyż „Za Zasługi dla
ZHP” (1978), Nagrodę Prezesa Rady Ministrów (1978), Honorową Sowę Beskidników, Krzyż
strona 1 / 2
Pobrano z portalu Mapa Kultury
Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979). Wyróżniono ją również medalami: Zasłużony dla miasta
Wadowic (1977) i Za zasługi dla województwa bielskiego (1979).
Janina Barbara Górkiewiczowa należała do grupy literackiej Gronie im. E. Zegadłowicza, działającej
przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Żywieckiej. Była też współzałożycielką powstałej w 1981 roku
grupy literackiej Nadskawie, która za główny cel stawiała sobie urozmaicenie życia kulturalnego
Wadowic i okolicy.
Zmarła 29 lipca 1986 roku w Mucharzu. Została pochowana obok swojego męża na miejscowym
cmentarzu.
strona 2 / 2