Beczka nr 240

NR 1 (240)
1.01 - 25.01
ROK 2011 (XXIII)
Cena
N A J S TA R S Z A G A Z E TA W O P O L U I O K O L I C Y
2z∏ (5% VAT)
Ka˝dy powiat z autostradà?
W polskich mediach elektronicznych
pojawi∏a si´ informacja, ˝e po∏àczenie z autostradà otrzyma wkrótce chiƒski powiat
Metok, ostatni w Chinach, do którego nie
dochodzi dziÊ autostrada. To chyba b∏àd
t∏umacza. Do wielu chiƒskich powiatów nie
dochodzi autostrada. Angielskie s∏owo highway oznacza zarówno autostrad´ jak
i szos´. W przypadku powiatu Metok chodzi raczej o szos´ – odpowiednik naszej
drogi wojewódzkiej.
Powiat Metok le˝y w g∏´bokiej himalajskiej kotlinie i ma ok. 11 tys. mieszkaƒców.
Panuje w nim klimat subtropikalny. Ze
wszystkich stron otaczajà go wysokie góry, w wi´kszoÊci pokryte wiecznym Êniegiem. By doprowadziç tam liczàcà 117 km
szos´ z powiatu Bomi, trzeba by∏o przekuç
przez góry tunel d∏ugoÊci 3,31 km. Wyku-
to go na wysokoÊci 3750 m npm, czyli przesz∏o kilometr wy˝ej ni˝ szczyty Tatr. Ukoƒczony tunel umo˝liwi teraz szybki transport
materia∏ów budowlanych do powiatu Metok
i oddanie nowej drogi ju˝ w 2011.
WiadomoÊç o szosie do powiatu Metok
zbieg∏a si´ w czasie z komunikatem o powa˝nym ograniczeniu w Polsce inwestycji
drogowych w najbli˝szych latach. Z braku
pieni´dzy budow´ wielu dróg przesuni´to
na czas po 2020 roku. GDDKiA obawia si´,
˝e jest to przesuni´cie na nigdy, bo po 2020
niewa˝ne b´dà obecne pozwolenia na budow´ i uzgodnienia Êrodowiskowe. Nie
b´dzie te˝ tyle pieni´dzy z UE. Nie ma jednak pewnoÊci, ˝e po 2020 b´dziemy wcià˝
w obecnym systemie politycznym, a w innym niemo˝liwe mo˝e okazaç si´ mo˝liwe.
Piotr Badura
Zagadka z dawnego Opola
Od pana Romualda Kulika otrzymaliÊmy
dawnà kartk´ pocztowà. Wyda∏ jà Erdmann Raabe na pamiàtk´ V Okr´gowego
Âwi´ta Gimnastycznego, które odby∏o si´
w Opolu 17 sierpnia 1902. Podczas Êwi´ta dokonano otwarcia Miejskiej Sali Gimnastycznej imienia Lorinsera i poÊwi´cono
nowy sztandar Opolskiego M´skiego Towarzystwa Gimnastycznego.
Karl Ignatz Lorinser (w medalionie) nale˝y do zas∏u˝onych opolan. Od 1825 przez
26 lat by∏ radcà medycznym, kierujàcym
s∏u˝bà zdrowia rejencji opolskiej. Zwalcza∏
na Âlàsku choler´ i dur brzuszny. Ma te˝ zas∏ugi w umocnieniu wychowania fizycznego
jako przedmiotu szkolnego. Naszà zagadkà jest, gdzie znajduje si´ w Opolu Hala Lorinsera, pokazana na Êrodkowym obrazku?
Szpieg i mason
z Zagwiêdzia
Johann Friedrich Krigar urodzi∏ si´
w 1774 w Zagwiêdziu. By∏ szpiegiem i masonem, ale przede wszystkim budowniczym pierwszej niemieckiej lokomotywy.
Czy Zagwiêdzie pami´ta dziÊ o jednym ze
swych najwi´kszych ziomków? Wi´cej na
klepkach 4 i 6.
W NUMERZE:
KLEPKA 1
●
Wielkie dzi´ki
od ¸ukaszenki
●
Mamy dramat
i... cicho sza
●
Ratowa∏ innych
lecz sam zginà∏
FA K T Y
● Przez osiem lat (1 stycznia 2003 – 31
grudnia 2010) Prezydentem Brazylii by∏
lewicowy polityk Luiz Inacio Lula da Silva
(w skrócie Lula). Jednym z jego g∏ównych celów by∏a poprawa warunków ˝ycia najubo˝szych. Program „zero g∏odu”
pozwoli∏ wydobyç z n´dzy 20 mln obywateli. Prezydent Lula uwa˝a∏, ˝e wy˝szy
poziom ˝ycia najubo˝szych zaowocuje
wzrostem gospodarczym. Tak si´ sta∏o.
Brazylia do∏àczy∏a do najwi´kszych gospodarek Êwiata (9 miejsce w 2009)
a poziom bezrobocia w grudniu 2010 by∏
najni˝szy w dziejach tego kraju.
● Coraz wi´kszym problemem USA staje si´ rosnàca liczba obywateli, których
nie staç na kupowanie ˝ywnoÊci w wystarczajàcej iloÊci. Jednym z g∏ównych
tego powodów jest wysokie bezrobocie.
Osoby niedo˝ywione dostajà z opieki
spo∏ecznej specjalne kartki (food
stamps), za które mogà otrzymaç w sklepach ˝ywnoÊç. Obecnie kartki otrzymuje 43 mln obywateli USA, co stanowi 14
proc. ca∏ej ludnoÊci. Minister rolnictwa
USA, Kevin Concannon powiedzia∏, ˝e tylu niedo˝ywionych nie by∏o w USA od
1990 (wczeÊniej nie robiono obliczeƒ).
● Poczta Polska planuje likwidacj´
znacznej cz´Êci urz´dów pocztowych.
Po zrealizowaniu planu w gminach wiejskich nie b´dzie nawet jednego urz´du
na gmin´. Te urz´dy, które przetrwajà,
b´dà cz´sto obs∏ugiwaç po dwie gminy.
W miejsce zlikwidowanych urz´dów powstaç majà agencje pocztowe, np.
w sklepach czy na stacjach paliw. W ciàgu kilku lat ma si´ te˝ zmniejszyç zatrudnienie z 92 tys. do 84 tys. pracowników.
● Radiem, którego Opolanie s∏uchajà
najch´tniej, jest Radio ZET, na które
w okresie wrzesieƒ-listopad 2010 przypada∏o 19,46 proc. s∏uchaczy. Na drugim
miejscu by∏o Polskie Radio Opole z 17,69
proc. s∏uchaczy. Jednak rok wczeÊniej
Radio ZET mia∏o 23,39 proc., czyli traci
s∏uchaczy, a Polskie Radio Opole mia∏o
15,67 proc., czyli zyskuje s∏uchaczy. Na
trzecim miejscu jest Program 3 Polskiego Radia, który rok temu czwarty, a na
czwartym Radio RMF FM – rok temu trzecie (MillwardBrown SMG/KRC).
Wielkie dzi´ki od ¸ukaszenki
„To, co ostatnio Polska zrobi∏a dla Bia∏orusi, warte jest ka˝dych pieni´dzy” –
stwierdzi∏ Aleksandr ¸ukaszenka po wygranych przez niego bia∏oruskich wyborach prezydenckich – poinformowa∏y polskie media. Co tak wielkiego zrobi∏a Polska dla Bia∏orusi?
Zdaniem Michnika ludzie tacy jak ¸ukaszenka sà k∏amliwi, tchórzliwi, a zarazem
butni. Tekst Michnika naje˝ony jest „masakrowaniem, nawet zabijaniem”, „niezwyk∏à brutalnoÊcià i okrucieƒstwem”,
„chamskà demonstracjà przemocy policyjnej”, „pa∏owaniem, katowaniem” etc.
Bia∏oruÊ ma pi´ciu sàsiadów, w tym
trzech z UE (Polska, Litwa i ¸otwa). Z tych
pi´ciu sàsiadów tylko Polska (MSZ) wyda∏a po bia∏oruskich wyborach oÊwiadczenie, w którym pad∏o s∏owo „pot´piamy”.
Polski minister spraw zagranicznych jest
jedynym na Êwiecie, który publicznie
stwierdzi∏, ˝e Aleksandr ¸ukaszenka nie
zdoby∏ wi´kszoÊci g∏osów, a zatem nie
wygra∏ wyborów. Wszyscy inni, nawet
gdy zg∏aszajà jakieÊ zastrze˝enia do sposobu przeprowadzenia wyborów, nie kwestionujà faktu, ˝e wi´kszoÊç wyborców
rzeczywiÊcie popar∏a ¸ukaszenk´.
S∏owa ¸ukaszenki o tym, „co ostatnio
Polska zrobi∏a dla Bia∏orusi” trzeba odnieÊç do ludzi takich jak minister Sikorski
i redaktor Michnik, bo przecie˝ nie do
tych, którzy Bia∏orusià nie zajmowali si´.
JeÊli minister Sikorski jest dziÊ Êwiatowym
liderem w krytyce ¸ukaszenki a red. Michnik pisze o Prezydencie Bia∏orusi j´zykiem
dopuszczalnym mo˝e w „Beczce”, ale nie
w „Gazecie Wyborczej”, to s∏owa ¸ukaszenki mogà byç ironià.
W „Gazecie Wyborczej” Adam Michnik
nazwa∏ Prezydenta Bia∏orusi „ko∏chozowym satrapà”. UÊmiech ¸ukaszenki ma
jakoby byç „przyklejony do jego ust, g∏upkowato chytry, uni˝enie grzeczny, a jednak natr´tny i po lokajsku zuchwa∏y”.
Ludzie tacy jak Sikorski czy Michnik
uczestniczyli w jakiejÊ grze przeciw ¸ukaszence. Przegrali. Jak straszne dostali baty, widaç po ich histerycznych reakcjach. Do
histerycznych wypowiedzi trzeba podchodziç z ogromnym dystansem, bo zwykle
okazujà si´ bredniami. W nast´pnej „Beczce” postaram si´ wyjaÊniç czytelnikom,
o co chodzi z Bia∏orusià.
Piotr Badura
Z INNEJ BECZKI
■ Minister spraw zagranicznych Rados∏aw Sikorski wk∏ada∏ wiele wysi∏ku, by odnieÊç na Bia∏orusi jakikolwiek sukces. (...)
W listopadzie w towarzystwie Guido Westerwelle, swego niemieckiego odpowiednika, odwiedzi∏ ¸ukaszenk´ w Miƒsku. Pomys∏ spotkania z bia∏oruskim prezydentem
krótko przed wyborami budzi∏ kontrowersje nie tylko wÊród ekspertów, ale nawet
w kierownictwie MSZ. Teraz z tej taktyki
trzeba si´ wycofywaç rakiem. O potrzebie
zaostrzenia kursu wobec Miƒska w tekÊcie
opublikowanym w „New York Times” piszà
szefowie MSZ Polski, Niemiec, Czech
i Szwecji. Ministrowie przyznajà, ˝e kontynuowanie pozytywnego odnoszenia si´
do ¸ukaszenki „wydaje si´ w tej chwili stratà czasu i pieni´dzy”. Jeszcze niedawno
Rados∏aw Sikorski raczej nie podpisa∏by
si´ pod takim listem. Pytanie – który Sikorski ma racj´? – zastanawia si´ Grzegorz
¸akomski.
wprost.pl – 27 grudnia
■ Najwi´kszà sprzeda˝ wÊród tygodników opinii mia∏ w paêdzierniku 2010 „GoÊç
Niedzielny”, który wyprzedzi∏ „Polityk´”.
Ârednie rozpowszechnianie p∏atne razem
„GoÊcia Niedzielnego” wynosi∏o w paêdzierniku 143.359 egz. i by∏o wy˝sze o 4,2
proc. ni˝ rok wczeÊniej. Tu˝ za „GoÊciem”
uplasowa∏a si´ „Polityka”, która rok temu
by∏a liderem. W paêdzierniku 2010 rozesz∏a
si´ ona w nak∏adzie 139.727 egz., czyli
o 2,6 proc. ni˝szym ni˝ rok wczeÊniej. Trzecià pozycj´ utrzyma∏ „Newsweek Polska”.
Jego Êrednie rozpowszechnianie p∏atne razem wynios∏o 126.580 egz. (wzrost o 12,6
proc.). Czwarty by∏ tygodnik „Wprost” z wynikiem 117.936 egz. W paêdzierniku mia∏
on sprzeda˝ o 24,9 proc. wy˝szà ni˝ rok
wczeÊniej. Jednak najwi´kszy wzrost zanotowa∏a „Gazeta Polska”, której rozpowszechnianie p∏atne razem posz∏o do góry a˝ o 142,4 proc. i wynios∏o 64.298 egz.
wirtualnemedia.pl – 21 grudnia
REKLAMA W „BECZCE”
tel. 606 977 733
Krzysztof Kasperek
– wysoka skutecznoÊç
– niskie ceny
Krzanowice k. Opola
ul. Kwiatowa 2
e-mail: [email protected]
Tel. 77 469-13-63
Kom. 609 133 623
KLEPKA 2
– klimatyzacja
– rozruszniki, alternatory
– autoalarmy
– centralne zamki
(sterowane pilotem)
– wymiana oleju (GRATIS!)
Wielokrotnie zwraca∏em w „Beczce” uwag´, ˝e jednym z najwa˝niejszych polskich
problemów w okresie po 1989 jest dekapitalizacja. System gospodarczy, który przyj´liÊmy po 1989 okaza∏ si´ niezbyt wydolny. Jest to jednak przed spo∏eczeƒstwem
skrywane. Prowadzimy gospodark´ w du˝ej mierze rabunkowà, zu˝ywajàc to, co zosta∏o po PRL i nie bardzo dbajàc o odtwarzanie zu˝ytego majàtku. Rabunkowa gospodarka wyst´puje te˝ w polskim rolnictwie.
Mamy dramat i... cicho sza
Problemy rolnictwa to nie moja grzàdka, Uprawy Nawo˝enia i Gleboznawstwa w Puale ze szkó∏ pami´tam jeszcze, ˝e w glebie ∏awach. Jak widaç z tabelki w latach PRL miewyst´puje próchnica i jest ona tej gleby bez- liÊmy do czynienia z ulepszaniem gleb. Po
cennym sk∏adnikiem. Wysi∏ek rolnika musi iÊç 1989, w kilku pierwszych latach si∏à bezw∏aw kierunk zwi´kszania zawartoÊci próchnicy du ulepszanie nadal trwa∏o, ale z roku na rok
by∏o mniejsze. Od kilku lat ka˝dy kolejny rok
w glebie, a przynajmniej nie zmniejszania.
Niedawno w ministerstwie rolnictwa od- oznacza istotne zmniejszenie zawartoÊci
by∏o si´ seminarium zatytu∏owane „Czy Pol- MOG w polskich glebach.
Jednà z wielu ról, jakie pe∏ni
sce zagra˝a spadek ˝yznoÊci gleb?”. Minister rolnictwa Marek Sawicki zwraca∏ na nim w glebie próchnica, jest zatrzyuwag´, ˝e od lat post´puje w Polsce bardzo mywanie wody. Gleba bogata
niepokojàcy proces spadku zawartoÊci w próchnic´ potrafi zatrzymaç
próchnicy w glebie. Podczas seminarium du˝o wody. Podczas intensywujawniono dane, wskazujàce na drama- nych deszczów próchnica wch∏atyzm sytuacji, ale nie znalaz∏o to wi´kszego nia nadmiar wody, dzi´ki czemu
gleba pozostaje ca∏y czas przeoddêwi´ku w mediach.
Próchnica to substancja organiczna, wiewna. Jest to korzystne dla roa wi´c zawierajàca w swym sk∏adzie w´giel Êlin. Gdy deszcz nie pada, nawet
(ok. 60 proc.). Podczas seminarium u˝ywa- d∏ugo, roÊliny powoli zu˝ywajà
no raczej okreÊlenia materia organiczna wod´ zmagazynowanà w próchnicy i susza
gleb (MOG). ZawartoÊç MOG ustala si´, ba- nie jest wtedy dla nich taka groêna.
ZawartoÊç próchnicy ma równie˝ wielkie
dajàc zawartoÊç w glebie w´gla organicznego. Unia Europejska uwa˝a, ˝e gdy w glebie znaczenie w kwestii powodzi. Przy odpojest mniej ni˝ 2,00 proc. w´gla organiczne- wiednim poziomie próchnicy w glebach, ingo, to jest to gleba o niskiej zawartoÊci MOG. tensywne deszcze nie prowadzà do szybW naszych glebach mamy Êrednio 1,25 kiego wzrostu poziomu wody w rzekach.
proc. w´gla organicznego, ale przyj´liÊmy, Próchnica zatrzymuje bowiem deszczówk´,
˝e niska zawartoÊç jest dopiero poni˝ej 0,57 która nie trafia dzi´ki temu do rowów
proc. Dzi´ki temu tylko 6 proc. polskich gleb a z nich do rzek i nie wzrasta te˝ poziom
ma zbyt niskà zawartoÊç próchnicy i wyma- wód gruntowych (woda w piwnicach). Metr
kwadratowy zdrowej gleby poga kosztownej rekultywacji. GdyUbytek MOG trafi zmagazynowaç w warstwie
byÊmy jednak stosowali kryteria
unijne, to okaza∏oby si´, ˝e a˝ 89 w tonach na ha ornej przeci´tnie 40 litrów wody.
Kto ma w domu kwiatki doproc. polskich gleb u˝ytkowanych
rok zmiana
niczkowe, ten wie, ˝e idea∏em
rolniczo wymaga dziÊ rekultywacji.
1985 + 0,32 jest mieç w doniczkach takà zieTo pokazuje skal´ problemu.
Jeden procent próchnicy w gle1995 + 0,06 mi´, w którà woda przy podlewaniu natychmiast wsiàka, ale nie
bie oznacza, ˝e hektar pola ma
2000 - 0,04 pojawia si´ w podstawce pod dow warstwie ornej 30 ton MOG.
Zmiany, które dokonujà si´ w pol2005 - 0,38 niczkà. Gdy woda nie wsiàka, tylko stoi, to êle. Gdy wsiàka, ale zaskich glebach pokazuje tabelka.
2006 - 0,37 raz mamy jà w podstawce, to te˝
Podane w niej liczby zaprezentowali na seminarium w ministerstwie
2007 - 0,39 êle. Ma wsiàknàç i trzymaç si´
w ziemi. Tak jest ze zdrowà glebà.
rolnictwa Tomasz Stuczyƒski
2008 - 0,32 Metr kwadratowy ∏atwo sobie wyi Grzegorz Siebielec z Instytutu
obraziç a 40 l wody to cztery wiadra. Tyle ma
wch∏onàç zdrowa gleba i nie wypuÊciç tej
wody w g∏àb czy do rowów.
Próchnica ma te˝ ogromne znaczenie,
gdy chodzi o zawartoÊç dwutlenku w´gla
w atmosferze. Straszy nas si´ wcià˝, ˝e jego nadmiar wywo∏uje jakoby efekt cieplarniany. Tymczasem próchnica to w oko∏o 60
proc. w´giel. W zdrowej glebie jest dwukrotnie wi´cej w´gla ni˝ w znajdujàcej si´ nad
nià atmosferze. JeÊli w glebie ubywa próchnicy, to w´giel zawarty w niej trafia do atmosfery jako dwutlenek w´gla.
Wspomniani ju˝ Tomasz Stuczyƒski
i Grzegorz Siebielec przedstawili podczas
seminarium prognoz´ zmian zawartoÊci
próchnicy w polskich glebach do 2030 roku
i zwiàzany z tym wzrost iloÊci dwutlenku w´gla w atmosferze. Z prognozy wynika, ˝e do
2030 w wyniku ubytku próchnicy w polskich glebach trafi do
atmosfery tyle dwutlenku w´gla,
ile powstaje podczas spalenia
ok. 330 mln ton w´gla.
Polskie gleby zawierajà dziÊ
Êrednio 1,25 proc. w´gla organicznego. Odpowiada to ok. 2
proc. MOG w glebie, czyli 60
ton na hektar. Przy rocznym
ubytku 0,37 tony na hektar trzeba by 160 lat, by znikn´∏a ca∏a
próchnica. Rok czy dwa takiego spadku nie
majà wi´kszego znaczenia, ale 20 lat to ju˝
problem. W warunkach obecnej ksi´˝ycowej ekonomii, w której nie uwzgl´dnia si´
strat w jakoÊci gleby, z rachunku zawsze
wyjdzie, ˝e lepiej zrezygnowaç z dba∏oÊci
o jakoÊç gleby, bo ma si´ wtedy wi´kszà
„rentownoÊç”. Tak dzia∏a dziÊ nie tylko nasze rolnictwo, ale ca∏a gospodarka.
Próchnicy ubywa w naszych glebach
m.in. dlatego, ˝e pogorszy∏a si´ gospodarka obornikiem. Na znacznych obszarach
kraju drastycznie zmala∏a obsada zwierzàt
na hektar, wi´c nie ma doÊç obornika. Na
niektórych obszarach mamy za to obsad´
zwierzàt tak wielkà, ˝e obornika jest tam
szkodliwy nadmiar. Trudno jednak woziç
obornik setki kilometrów.
Z braku obornika mo˝na by zaorywaç s∏om´, ale w „nowoczesnej” gospodarce s∏oma
to odnawialne êród∏o energii. Powinno si´
wi´c spalaç jà w piecach a dwutlenek w´gla
wy∏apywaç z kominów i gromadziç w kosztownych podziemnych zbiornikach. Wszystko to sà oczywiÊcie idiotyzmy, ale jakie nowoczesne idiotyzmy!
Piotr Badura
FOTOKIOSK – w 5 minut
zdj´cia z aparatów cyfrowych
tel. 77-46-96-777
www.kuznia.dobrzen.pl
Dobrzeƒ Wielki, ul. KoÊcielna (przy koÊciele Êw. Katarzyny)
KLEPKA 3
Szpieg i mason z Zagwiêdzia
Inauguracja pierwszej w dziejach Niemiec linii kolejowej odby∏a si´ 7 grudnia
1835 roku. Pierwszy pociàg ruszy∏ w podró˝ z Norymbergi do Fürth o godz.
9:00. Prawd´ powiedziawszy trudno mówiç o linii kolejowej i podró˝y, bo ca∏a trasa mi´dzy Norymbergà a Fürth to zaledwie 6 km. Nie wa˝ne jednak jak d∏ugie
by∏y tory. Pociàg nimi przejecha∏ i to si´
liczy. By∏ to pierwszy przejazd pociàgu
w Niemczech. W grudniu 2010 Êwi´towano wi´c 175 lat kolei w Niemczech.
Gdy w latach 1837-1839 zbudowano
liczàcà 116 km lini´ Drezno-Lipsk (wspomina∏em o niej w „Beczce” nr 5/228 z 14
kwietnia 2010), to te˝ mówiono, ˝e jest
pierwsza, ale ÊciÊlej „erste deutsche
Ferneisenbahn”, czyli pierwsza niemiecka kolej d∏ugodystansowa. Wspominam
o tym, bo Kolej GórnoÊlàskà, ∏àczàcà
Wroc∏aw z Mys∏owicami (196 km), zaplanowano ju˝ w 1816. Jednak zebranie
funduszy na budow´ 196 km torów by∏o chyba trudniejsze, ni˝ w przypadku linii d∏ugoÊci 6 km, i dlatego Kolej GórnoÊlàskà ukoƒczono dopiero w 1846. Jednak ju˝ 22 maja 1842 pojecha∏ pierwszy
pociàg po zbudowanym najwczeÊniej
odcinku Wroc∏aw-O∏awa, liczàcym 27
km. By∏o to zaledwie 6 lat i 5 miesi´cy po
pierwszym pociàgu na trasie Norymberga-Fürth. DziÊ chcia∏bym jednak
zwróciç uwag´ na mniej znany Êlàski
Êlad w niemieckim kolejnictwie.
Johann Friedrich Krigar by∏ konstruktorem pierwszej niemieckiej lokomotywy.
Polskie êród∏a informujà, ˝e Krigar urodzi∏
si´ w Kluczborku. Takà informacj´ znajdziemy np. na stronie internetowej Urz´du Marsza∏kowskiego Województwa
Opolskiego. Wed∏ug êróde∏ niemieckich
Krigar urodzi∏ si´ w Kreuzburgerhütte,
czyli Hucie Kluczborskiej. To cz´Êç dzisiejszego Zagwiêdzia. Jedno ze êróde∏
niemieckich informuje te˝, ˝e Krigar urodzi∏ si´ w Kreuzburgerhütte (Plümkenau), czyli w Hucie Kluczborskiej (Radomierowicach). Byç mo˝e jest
to jednak tylko pomy∏ka.
Krigar urodzi∏ si´ w Hucie
Kluczborskiej, czyli w obecnym Zagwiêdziu. Prawdopodobnie ktoÊ b∏´dnie zinterpretowa∏ nazw´ Huta Kluczborska, uznajàc, ˝e to cz´Êç
Kluczborka. Natomiast podawane przez jedno ze êróde∏ Radomierowice (Plümkenau), mog∏yby ewentualnie
mieç jakiÊ zwiàzek z wyznaniem Krigara.
JeÊli by∏ on ewangelikiem, to najbli˝szy
koÊció∏ mia∏ w Plümkenau, tyle ˝e zbudowano go chyba dopiero w 12 lat po urodzeniu si´ Krigara.
Za urodzeniem Johanna Friedricha
Krigara w Zagwiêdziu przemawiajà te˝ inne fakty. Jego ojciec by∏ mistrzem wielkopiecowym i formierskim. Nie znala-
z∏em informacji, by w Kluczborku pracowa∏ jakiÊ wielki piec. Ponadto sam Johann Friedrich Krigar w poczàtkach swej
kariery zawodowej pracowa∏ w hutach
w Zagwiêdziu i Ozimku.
O m∏odoÊci Krigara ustali∏em tylko
tyle, ˝e urodzi∏ si´ 21 listopada 1774
w Zagwiêdziu i tam oraz w Ozimku
rozpoczyna∏ swà prac´ w hutach.
Mo˝na przypuszczaç, ˝e jego ojcem
by∏ Christian Krigar, który od 1790 by∏
zarzàdcà odlewni w Ozimku. Johann
Friedrich Krigar w 1790 mia∏ 16 lat.
Byç mo˝e przeniós∏ si´ wtedy wraz
z ojcem z Zagwiêdzia do Ozimka.
Wskazywa∏by na to równie˝ fakt, ˝e po
1803 Christian Krigar trafi∏
jako formierz medalionów
do odlewni w Berlinie, a kolejna informacja o Johannie
Friedrichu Krigarze mówi,
˝e w 1804 Friedrich Graf
von Reden, ówczesny minister górnictwa i hutnictwa
Prus, powo∏a∏ 30-letniego
Johanna Friedricha Krigara
na za∏o˝yciela i dyrektora
Pruskiej Królewskiej Odlewni ˚eliwa w Berlinie (znajdowa∏a si´
ona przy Bramie Oranienburskiej).
Nie wiem jak up∏ywa∏a Krigarowi m∏odoÊç sp´dzona w Zagwiêdziu, ale jego
póêniejsze ˝ycie z ca∏à pewnoÊcià by∏o
ciekawe: szpieg, konstruktor pierwszej
niemieckiej (a nawet pierwszej w kontynentalnej cz´Êci Europy) lokomotywy,
skarbnik lo˝y masoƒskiej.
W 1814 roku Krigar, b´dàc ju˝ inspektorem hutniczym (Hütteninspektor), wraz z wy˝szym radcà górniczym
(Oberbergrat) Ernstem Philippem Ferdinandem Eckardtem, wys∏any zosta∏ na
koszt paƒstwa w podró˝ szpiegowskà
do Anglii. Jego zadaniem by∏o zdobyç
informacje na temat konstrukcji chronionych patentem lokomotyw, u˝ywanych w angielskich kopalniach, skonstruowanych przez Blenkinsopa i Murraya w latach 1812-14.
Dzi´ki szpiegowskiej misji w 1815 powsta∏a w Niemczech pierwsza lokomotywa, skonstruowana przez Krigara. Po
próbnych jazdach, które odby∏y si´
w czerwcu 1816 w Berlinie, jej wydajnoÊç
nie okaza∏a si´ jednak osza∏amiajàca.
Krigar zdoby∏ chyba w Anglii niezbyt dok∏adne dane, bo jego lokomotywa osiàga∏a pr´dkoÊç zaledwie 3 km/godz. i mog∏a ciàgnàç towar o masie ok. 2,5 tony.
By∏o to zbyt ma∏o w stosunku do potrzeb,
ale mimo to zdecydowano si´ jà wys∏aç
do miejsca zamówienia – Königshütte
(Królewska Huta), czyli dzisiejszego Chorzowa. Mia∏a tam zastàpiç konie, u˝ywa-
Szkice drugiej lokomotywy Krigara.
KLEPKA 4
ne do transportu w´gla z kopalni
„Königsgrube” do chorzowskiej huty.
Gdy kilkanaÊcie skrzyƒ z cz´Êciami
rozmontowanej lokomotywy dotar∏o drogà wodnà do Gliwic, to okaza∏o si´, ˝e êle
wykonano pomiary i rozstaw kó∏ lokomotywy jest o ok. 380 mm mniejszy ni˝ rozstaw szyn. Lokomotyw´ trzeba by∏o przebudowaç. Zacz´to te˝ (w Gliwicach) tworzyç na jej podstawie drugi egzemplarz,
którego budowy jednak nie ukoƒczono.
Z u˝ywania pierwszej lokomotywy ostatecznie zrezygnowano i sprzedano jà jako stacjonarnà maszyn´ parowà do huty cynku. Nieukoƒczonà kopi´ przerobiono na mobilnà maszyn´ parowà z pompà odwadniajàcà.
W Berlinie wykonano jeszcze drugà
lokomotyw´. By∏a gotowa w 1817 roku.
Dzi´ki doÊwiadczeniom zdobytym przy
pierwszej, postanowiono skonstruowaç
silniejszà jednostk´ –mog∏a ona ciàgnàç
∏adunek o masie 4,2 tony (dla porównania, angielskie oryginalne lokomotywy
ciàgn´∏y ∏adunki o masie 50-75 ton).
Niestety, tak˝e osiàgi drugiej lokomotywy by∏y zbyt ma∏e jak na potrzeby. Jednak i tym razem zdecydowano si´, mimo
wszystko, wys∏aç 22 sierpnia 1818 t´ lokomotyw´ do odbiorcy. Drogà wodnà,
przez Hamburg i Amsterdam, dotar∏a
ona w poczàtku lutego 1819 do Völklingen (Saara). Mia∏a tam byç wykorzystywana do transportu w´gla z kopalni do
stacji prze∏adunkowej.
Tak jak w przypadku pierwszej lokomotywy, odbiorca zaczà∏ od przebudowy, w zwiàzku z czym dopiero w paêdzierniku 1821 odby∏y si´ jazdy próbne
w miejscu zastosowania. Nawet przebudowana lokomotywa nie spe∏nia∏a jednak
oczekiwaƒ, wi´c zrezygnowano z jej u˝ywania. Postawiono jà obok domu urz´dników, gdzie ulega∏a jednak aktom wandalizmu, a jej mniejsze cz´Êci by∏y systematycznie kradzione. W 1834 zdecydowano si´ ostatecznie sprzedaç jà, ale
z braku kupców dopiero po kolejnych
dwóch latach kupi∏ jà jako z∏om pewien
gospodarz (Landwirt), który póêniej
przez d∏ugie lata chwali∏ si´ ró˝nymi cz´Êciami „pierwszej” lokomotywy (faktycznie by∏a to druga).
Prawdopodobnie zniech´cony niepowodzeniami Krigar przesta∏ zajmowaç si´ lokomotywami. Jego póêniejsza dzia∏alnoÊç to tworzenie form odlewniczych dla medalionów (Medaillenformer) i dalsze dyrektorowanie odlewni ˝eliwa. Jednà z pamiàtek po jego
dzia∏alnoÊci, która zachowa∏a si´ do
dziÊ, jest szkielet konstrukcji pomnika
królowej Luizy, znajdujàcego si´
w Gransee (Brandenburgia). Oryginal-
na konstrukcja z lat 1819-20 zosta∏a
wprawdzie zastàpiona przez nowszà,
ale orygina∏ mo˝na oglàdaç w podziemiach pomnika. W póêniejszych latach
Krigar awansowa∏ do stanowiska wy˝szego radcy górniczego (Oberbergrat).
Krigar by∏ tak˝e cz∏onkiem lo˝y masoƒskiej Johannisloge „Zum Pilgrim”,
w której pe∏ni∏ rol´ skarbnika. Z okazji jej
Êwi´ta 27 lutego 1813 roku, Krigar przekaza∏ lo˝y ˝elaznà statu´ pielgrzyma,
zamodelowanà przez innego cz∏onka lo˝y. S∏u˝y∏a ona jako upi´kszenie o∏tarza.
Statu´ t´ skradziono w zam´cie Rewolucji Marcowej 1848 roku, gdy dom lo˝y zosta∏ splàdrowany, szybko jednak wróci∏a
ona na miejsce, bo odnaleziono jà u handlarza starociami. W póêniejszych latach statua znowu jednak zagin´∏a.
Kartka noworoczna, wys∏ana
z Królewskiej Odlewni ˚eliwa na
prze∏omie lat 1815/1816, przedstawiajàca pierwszà lokomotyw´
Johann Friedrich Krigar zmar∏ 1 kwietnia 1852 roku w Berlinie, w swym domu
przy Marienstraße 15. Wybra∏em si´ pod
ten adres, by zobaczyç, czy mo˝e znajd´ jakàÊ tablic´ upami´tniajàcà jego zamieszkanie w tym miejscu. Niestety, na
budynku nie by∏o ˝adnej informacji. Przeszed∏em wzd∏u˝ ca∏à t´ krótkà ulic´ i natknà∏em si´ na trzy inne tablice, informujàce o tym, ˝e ktoÊ znaczàcy mieszka∏
w danym budynku.
Za 5 lat przypada 200-lecie pierwszej
niemieckiej lokomotywy. Niewa˝ne, ˝e
by∏a ona tylko niezbyt udanà kopià angielskiej lokomotywy. Niewa˝ne, ˝e mia∏a pr´dkoÊç ˝ó∏wia a uciàg jak licha
szkapa. By∏a to jednak pierwsza niemiecka lokomotywa, a nawet wi´cej,
pierwsza lokomotywa kontynentalnej Europy. Szkoda, ˝e Krigar i jego jednostki
pozostajà dziÊ w zapomnieniu, a za
pierwszà niemieckà lokomotyw´ zaczyna powoli uchodziç zbudowana w 1838
przez Johanna Andreasa Schuberta
drezdeƒska „Saxonia”, która by∏a przecie˝ tylko pierwszà u˝ytecznà niemieckà
lokomotywà.
Szkic pierwszej lokomotywy Krigara
Przypuszczam, ˝e dla Berlina koszt
upami´tniajàcej Krigara tablicy na kamienicy przy Marienstraße 15 nie znaczy∏by
wiele. KtoÊ jednak musi wystàpiç z inicjatywà w tej sprawie. Mo˝e powinno to zrobiç Zagwiêdzie, bo chodzi przecie˝
o ziomka mieszkaƒców tej wsi.
Na zakoƒczenie dodam jeszcze, ˝e
z hutà w Zagwiêdziu zwiàzany jest te˝
Wilhelm Kalide, brat s∏ynnego rzeêbiarza
Theodora. Wilhelm pracowa∏ w Zagwiêdziu w latach 1814-16 jako pretendent
hutniczy. W tym czasie poÊlubi∏ córk´
tamtejszego administratora sk∏adu drewna, Charlotte Sophie Dziallas. Ale to ju˝
temat na innà opowieÊç.
Micha∏ Badura
KLEPKA 6
Za moimi plecami kamienica przy
berliƒskiej Marienstraße 15
Miko∏ajkowy turniej w Je∏owej
Utworzony w 2010 roku Uczniowski Klub
Sportowy LUKS Start Je∏owa zrzesza
uczniów, rodziców, nauczycieli i sympatyków.
Celem Klubu jest szeroko rozumiane popularyzowanie sportu, g∏ównie tenisa sto∏owego i siatkówki, ze szczególnym uwzgl´dnieniem poprawy zdrowia m∏odzie˝y szkolnej.
W sobot´ 11 grudnia, w sali gimnastycznej je∏owskiej szko∏y Klub zorganizowa∏ Miko∏ajkowy Turniej Tenisa Sto∏owego. Wzi´∏o w nim udzia∏ 48 zawodniczek i zawodników z okolicznych miejscowoÊci. Po prawie
szeÊciogodzinnych zmaganiach najlepsi
w poszczególnych kategoriach zostali nagrodzeni pamiàtkowymi dyplomami oraz
medalami. Otrzymali te˝ cenne nagrody
rzeczowe. Pozostali uczestnicy turnieju równie˝ otrzymali drobne nagrody niespodzianki, bo przecie˝ nawet sam udzia∏ w turnieju
zas∏ugiwa∏ na uznanie. Organizatorzy zapewnili tak˝e dla ka˝demu pàczki i napoje.
Turniej sprawnie prowadzi∏ i s´dziowa∏
Jan Tobiasz z Korfantowa. Zawodników podzielono na cztery kategorie. Czo∏owe
szóstki w ka˝dej z nich to:
Kategoria 99 i m∏odsi: 1) Klaudiusz Kràpiec, 2) Rafa∏ Kozubek, 3) ¸ukasz Zakrzewski, 4) Krzysztof Koêmiƒski, 5) Norbert Poznaƒski, 6) Krzysztof Pietrasz.
Kategoria 95-98: 1) Patryk Gamrot,
2) Marcin Kozubek, 3) Wojciech G∏uszek, 4) Przemys∏aw Bàk, 5) Klaudiusz
Po˝ar koÊcio∏a
oszacowali straty (ponad 700 tys. z∏), dekarze wzmocnili nadpalonà wi´êb´ dachowà. B´dzie ona w ca∏oÊci wymieniona, ale doraênie na czymÊ trzeba by∏o
roz∏o˝yç foli´, by zabezpieczyç Êwiàtyni´
przed Êniegiem.
W czwartek 16 grudnia oko∏o godz. 14
w koÊciele Êw. Bart∏omieja w Je∏owej wybuch∏ po˝ar. Wywo∏a∏o go zwarcie instalacji
elektrycznej. Szcz´Êciem w nieszcz´Êciu
by∏ Êrodek dnia i akcj´ gaÊniczà podj´to natychmiast. Mimo to ogieƒ zniszczy∏ zakrysti´,
dach i cz´Êciowo strop. Nie objà∏ wie˝y.
Po˝ar gasi∏o ok. 50 stra˝aków z 11 jednostek. Zaraz po zakoƒczeniu gaszenia
parafianie zacz´li usuwaç wod´ z koÊcio∏a. Uruchomiono te˝ nagrzewnice i osuszacze. Stra˝acy, rozumiejàc sytuacj´, u˝yli
tylko tyle wody, ile konieczne, ale mimo to
parafianie bali si´, ˝e wilgoç mo˝e zniszczyç np. ocala∏e z po˝aru organy, które dopiero co zainstalowano (w styczniu 2010).
KoÊció∏ jest ubezpieczony. Gdy tylko
pracownicy firmy ubezpieczeniowej
Po˝ar wzbudzi∏ solidarnoÊç i wspó∏czucie nie tylko w najbli˝szej okolicy. Za
poÊrednictwem naszej redakcji telefony
z wyrazami otuchy dotar∏y nawet z woj.
Êlàskiego. Ks. proboszcz Helmut Piechota uwa˝a, ˝e przy tak wielkim zaanga˝owaniu ludzi, którym jest niezmiernie
wdzi´czny, podczas odbudowy Êwiàtyni
z pewnoÊcià nie zabraknie ràk do pracy.
Korzystajàc z naszych ∏amów ks. Piechota serdecznie dzi´kuje za wielkà pomoc,
której ju˝ doÊwiadczy∏.
Pasterka i msze bo˝onarodzeniowe odby∏y si´ w sali gimnastycznej je∏owskiej
szko∏y. W pierwsze Êwi´to msz´ odprawi∏
45-040 OPOLE
telefony:
77 474-68-08
77 474-89-26
www.worksupport.pl
osobiÊcie ks. biskup Andrzej Czaja (patrz
tekst na nast´pnej klepce). Po Nowym Roku nabo˝eƒstwa b´dà si´ ju˝ odbywaç
w salkach katechetycznych. Ponadto wi´cej nabo˝eƒstw b´dzie w koÊciele filialnym
w Kobylnie. Wszyscy majà jednak nadziej´, ˝e stan taki potrwa tylko kilka miesi´cy,
a potem parafianie wrócà do wyremontowanego koÊcio∏a.
(R)
DIAGNOSTYKA KOMPUTEROWA WSZYSTKICH MAREK
OFERUJEMY:
Plac Kopernika 1-2/14
Woêniak, 6) Damian J´drysik.
Kategoria junior/senior: 1) Maciej Sinicki, 2) Sebastian Bàk, 3) Krzysztof Albrycht,
4) Krzysztof Krzysztof, 5) Jaros∏aw Kubica,
6) Krzysztof Kondziela.
Kategoria dziewczàt: 1) Marta Sinicka,
2) Ma∏gorzata Gabor, 3) Magdalena Kozubek, 4) El˝bieta Bielecka, 5) Dagmara Murzowska, 6) Emilia Setnicka.
Goràce podzi´kowania nale˝à si´ sponsorom, którymi byli: Auto Lellek Opole, Kopol Szyby Opole, Stegu Sp. z o.o. Je∏owa
oraz NadleÊnictwo Turawa
Organizatorzy to: LUKS Start Je∏owa
i Publiczna Szko∏a Podstawowa w Je∏owej,
przy du˝ym zaanga˝owaniu Anny i Paw∏a
Przeêdzieckich.
Grzegorz Bielecki
prezes LUKS Start Je∏owa
– LEGALNÑ PRAC¢
W HOLANDII
– WYSOKIE ZAROBKI
– UBEZPIECZENIE
– ZAKWATEROWANIE
C e r t y f i k at n r 2 7 3
AUTO ELEKTRYKA
Józef Patrzek
rozruszniki, alternatory, elektronika, ABS,
airbag, zamki centralne + pilot, alarmy, radiomonta˝, przeglàdy okresowe (wymiana oleju,
rozrzàdu, filtrów itp. wg zaleceƒ producenta),
kasowanie inspekcji, akumulatory.
¸ubniaƒska 31a
e-mail: [email protected]
KLEPKA 7
KLIMATYZACJA
Brynica
telefon:
421-52-48
telefon kom.
609 381-213
Miejsce dla Jezusa w sercach Je∏owian
„Nie by∏o miejsca dla Ciebie, w Betlejem, w ˝adnej gospodzie...” – to jedna
z najpi´kniejszych kol´d, które co roku
rozbrzmiewajà w naszych koÊcio∏ach i domach. Podczas tegorocznych Âwiàt Bo˝ego Narodzenia, w parafii p.w. Êw. Bart∏omieja w Je∏owej, s∏owa tej pieÊni cytowane by∏y wielokrotnie i sta∏y si´ niemal˝e
hymnem bo˝onarodzeniowych uroczystoÊci, obchodzonych nie w koÊciele,
a w szkole.
„Jezus nie ma miejsca w tutejszym koÊciele, ale wierz´, ˝e zgotujecie Mu miejsce w waszych sercach i domach” – po-
wiedzia∏ ksiàdz biskup Andrzej Czaja,
który w UroczystoÊç Narodzenia Paƒskiego przewodniczy∏ Mszy Êw. w naszej parafii. „Wiem, ˝e ta tragedia was zbli˝y∏a.
StaliÊcie si´ sobie bli˝si. MyÊl´, a raczej
domyÊlam si´, ˝e dzisiaj jesteÊcie dojrzalszà wspólnotà ni˝ wówczas, gdybyÊcie
siedzieli teraz w koÊciele” – mówi∏ dalej
ksiàdz biskup, dodajàc nam otuchy i wiary w sens wydarzenia, które mia∏o miejsce
16. grudnia.
Trudno by∏o ukryç wzruszenie. Pi´kna
oprawa liturgiczna, a nawet Êwiàteczna
dekoracja nie by∏y w stanie zastàpiç tak
bliskiego nam miejsca, jakim jest nasz koÊció∏ parafialny. Wyczuwa∏o si´ wielkie bogactwo emocji: poczàwszy od smutku
i zadumy, a skoƒczywszy na pe∏nej ufnoÊci nadziei. Po˝ar koÊcio∏a, a tym samym
inne ni˝ zwykle Êwi´ta, na nowo uÊwiadomi∏y nam, ˝e istotà Êwiàt Bo˝ego Narodzenia jest zgotowanie miejsca Jezusowi
nie w koÊciele, ale w naszych sercach.
Byç mo˝e – jak powiedzia∏ ksiàdz proboszcz Helmut Piechota podczas Mszy
Êw. – „Jezus wyszed∏ z naszego koÊcio∏a
po to, aby szukaç cz∏owieka”. Czy˝ nie
jest to znak i wezwanie, by cz∏owiek powróci∏ do gorliwoÊci wiary?
Justyna Kornek
Op∏atek z panià pose∏
Danuta Jaz∏owiecka jest od 2009 pos∏ankà do Parlamentu Europejskiego. Gdy
w czerwcu 2010 otrzyma∏em od pani pose∏
doÊç obszerne sprawozdanie z jej rocznej
dzia∏alnoÊci w PE, to troch´ si´ zdziwi∏em,
bo nigdy wczeÊniej ˝aden pose∏ nie informowa∏ mnie w taki sposób o swej dzia∏alnoÊci. Kolejne pisemne sprawozdanie
z pracy pos∏anki otrzyma∏em w poczàtku
grudnia.
Doceniam fakt, ˝e pos∏anka stara
si´ poprzez media informowaç wyborców na bie˝àco o realizacji swych obowiàzków w PE, choç kieruj´ si´ zasadà, ˝e
to, czego chc´ si´ od polityka dowiedzieç,
jest wa˝niejsze od tego, co on sam chce
mi powiedzieç.
Bardziej ceni´ sobie innà inicjatyw´
pos∏anki, a mianowicie zorganizowanie
spotkania redaktorów naczelnych opolskich mediów, które jako „Âniadanie
op∏atkowe” odby∏o si´ 20 grudnia w opolskiej „Szarej Willi”. Mia∏o niezobowiàzujàcy charakter. Mo˝na by∏o pogadaç
o wszystkim i o niczym.
˚ycie publiczne bywa czasem nieco
brutalne. Trudniej byç brutalnym wobec
kogoÊ, z kim siedzia∏o si´ przy Êniadaniu
i jeszcze prze∏ama∏o si´ z nim op∏atkiem.
To wielka korzyÊç z takich spotkaƒ i za to
pos∏ance Danucie Jaz∏owieckiej nale˝à si´
podzi´kowania.
Na zdj´ciu od lewej: Katarzyna Tyka
(biuro pos∏anki), Leszek Frelich (opolska „Gazeta Wyborcza”), Krzysztof Zyzik („Nowa Trybuna Opolska”), Alicja
Kojat-Waranka („Nowa Gazeta”), Katarzyna Ko∏owrot (biuro pos∏anki), Jan Nowara (TVP3 Opole), Marek Wojciechowski (Radio Park), pos∏anka Danuta Jaz∏owiecka i Piotr Badura („Beczka”).
US¸UGI PROTETYCZNE
◆ wykonywanie uzupe∏nieƒ protetycznych
◆ ekspresowa naprawa protez
Czynne codziennie od 11.00 do 17.00
tel. 77 44-18-488, ca∏odobowy 501-363-342
Opole, ul. 1 Maja 15 – oficyna, wejÊcie bramà
naprzeciw przystanku MZK przy dworcu PKS
rabaty – raty – rachunki – kosztorysy
KLEPKA 8
Miejsce publiczne
W ka˝dej wiosce sà miejsca publiczne,
umo˝liwiajàce swymi budowlami i przestrzeniami realizacj´ potrzeb ˝yciowych mieszkaƒców.
Tam si´ oni zaopatrujà, spe∏niajà kulturalnie,
sportowo i wyznaniowo, czasami odpoczywajà, czy te˝ wywiàzujà si´ z obowiàzków obywatelskich np. wyborów.
W Âwierkli jednym z takich miejsc codziennej
potrzeby jest zlokalizowany w „centrum” kompleks obejmujàcy Mini Market, Sal´ Wiejskà oraz
budynek przedszkolny (dziÊ w cz´Êci przeznaczony na mieszkania socjalne).
Pierwszy element funkcjonuje ju˝ od dawien
dawna, od samego za∏o˝enia wioski w 1773 roku. By∏a tu gospoda i „miejsce so∏tysa” (kolonia
nr 8). Nieco ponad sto lat póêniej przyby∏a Sala Wiejska i wybudowano obok szko∏´. W tych
elementach spotykali si´ te˝ Êwierklanie, by radziç i wybieraç.
Przez dziesi´ciolecia XX wieku gospoda
i sala nale˝a∏y do Wilhelma Hoffmanna, u którego mo˝na by∏o si´ pokrzepiç, zabawiç i kupiç w´dlin´. „Za polskich czasów” lokum przez
jakiÊ czas zast´powa∏o spalonà w 1945 szko∏´. Potem, w g∏´bokim PRL, przeniesiono tam
„uod Fridy” z ulicy Kupskiej „Bar Pod Lasem”,
który z czasem przemianowano na Bar „Muchomor”. Po reformach troch´ jeszcze „tru∏”,
ale potrzeby handlowe go zmog∏y i powsta∏
sklep. Z kolei po odremontowaniu w 2004 zapuszczonej Sali Wiejskiej przy drzwiach „stan´∏y dwa huzary”, a na fasadzie obok napisu „Sala Wiejska” pojawi∏ si´ napis „Restituta”, tak na
nowe otwarcie.
DziÊ sklep Mini Market i Sala Wiejska kontynuujà historycznie ustalonà funkcj´ miejsca i tak
jeszcze chyba pozostanie przez d∏u˝szy czas.
Zdj´cia obok przedstawiajà opisywane miejsce
w kolejnych okresach.
Józef Moczko – Êwierklanin
Op∏atek seniorów
W niedziel´ 12 grudnia o godz. 16:00
w miejscowej Sali Wiejskiej zjawili si´ Êwierklaƒscy seniorzy na spotkaniu op∏atkowym. Nie
wszyscy, ale i tak mo˝na uznaç, ˝e niezawodnie, zwa˝ywszy na fatalnà w tym dniu aur´.
So∏tys powita∏ goÊci – nowo wybranego
Wójta Gminy Dobrzeƒ Wielki – Henryka Wróbla, miejscowego duszpasterza ks. radc´ Jana Chodur´ i dyrektora GOPS – Barbar´ Lis.
Wójt w ciep∏ych s∏owach odniós∏ si´ Êwiàtecz-
nie do Êwierklan, ksiàdz Jan odczyta∏ Ewangeli´, po czym prze∏amano si´ op∏atkiem.
Do czasu podania „op∏atkowej kolacji”
i póêniej przyÊpiewywa∏y „Dobrzenianki” na
przemian „po nasymu”, po polsku i po niemiecku. By∏a zupa z grzybami i ryba z ziemniakami, makówka, ciasto, „kafej” i Êledzik,
a na „po deserze” cytrusy. Mi∏o, biesiadnie
i nastrojowo, jak na czas Êwiàteczny przysta∏o. Na odchodnym wszystkim wr´czono
owocowy pakiecik, a ci, co zostali w domu,
dostali póêniej spo˝ywcze torby obfitoÊci.
Dobrze sprawili si´ organizatorzy:
GOPS, Rada So∏ecka Âwierkli, GOK, Stowarzyszenie Rozwoju Inicjatyw „Âwierkle”
i miejscowe grono TSKN. Wszystkim,
którzy pomogli w zorganizowaniu imprezy, a przede wszystkim Êwierklanom, którzy grubo wczeÊniej wsparli fantami loteri´ na festynie „Dni Âwierkli 2010” (z jej
zysków sprawiono wspomniane torby obfitoÊci) dzi´kuje na tych ∏amach obecny
na spotkaniu
Józef Moczko – Êwierklanin
OPONY • WULKANIZACJA
❏ opony nowe i u˝ywane
zachodnich firm do samochodów
osobowych i dostawczych
❏ monta˝ i wywa˝anie
tel. 77 403-26-10 ❏ us∏ugi wulkanizacyjne
kom. 607 381 644 ❏ oleje Castrol + wymiana
Wojciech Filipowicz
Kup, ul. 1 Maja 1b
czynne 9.00-17.00
w soboty 9.00-15.00
MEBLE NA WYMIAR
www.giesa.pl
kuchnie, sypialnie, ∏azienki,
garderoby, szafy i inne
Aran˝acja, pomiar i projekt w cenie mebli
W ofercie
Popielów, ul. Klasztorna 3
tak˝e
Sklep – Dobrzeƒ Wielki ul. Namys∏owska 22
sprz´t AGD
tel. 77 46-95-279, kom. 604-995-183
KLEPKA 9
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
DOBRZE¡
W przedszkolu jase∏ka
W poniedzia∏ek 20 grudnia o godz. 17:00 w Êwierklaƒskiej placówce przedszkolnej zrobi∏ si´ gwar jak nigdy. Rodzice ze swymi pociechami przebranymi za bohaterów betlejemskiej historii, wychowawcy i goÊcie zajmowali „pozycje” na tym Êwiàtecznym spotkaniu.
Muzyczka, pog∏osik mikrofonu i przy niemal autentycznej szopce z dzieciàtkiem ruszy∏o przedszkolne przedstawienie narodzin
Bo˝ej Dzieciny. Âpiewy, taƒce, krotochwila, oklaski uj´tych tym doros∏ych i b∏yski aparatów fotograficznych. Póêniej op∏atek, upominki milusiƒskich dla rodziców i biesiada, a przy niej bo˝onarodzeniowe pieÊni, w pewnej chwili przy Êwiecach, s∏owem – wigilijna atmosfera.
Autorkom ca∏ej niespodzianki, a to: wychowawczyni Justynie
¸azik, Aldonie Pyrasz (od niemieckiego) i Sylwii Koschyk, w imieniu swoim i innych bliskich Êwierklaƒskiej placówce jak choçby
urlopowanej wychowawczyni Sylwii KuÊ czy zaprzyjaênionych samorzàdowców – „zainteresowanego rodzica” Marka Macioszka
z Rady So∏eckiej i radnego Józefa Moczko, podzi´kowa∏a dyrektor Publicznego Przedszkola w Czarnowàsach Katarzyna Radlak.
Krótko z gminy
✜ W styczniu i lutym b´dà si´ odbywaç
walne zebrania gminnych Ochotniczych
Stra˝y Pp˝arnych. Terminy zebraƒ zaplanowano na kolejne soboty o godz. 17:00
w nast´pujàcym porzàdku: OSP Kup –
29 stycznia, OSP Dobrzeƒ Wielki – 5 lutego, OSP Czarnowàsy – 12 lutego, OSP
ChróÊcice – 19 lutego i OSP Dobrzeƒ
Wielki – 26 lutego.
✜ Konkurs na stanowisko Dyrektora Zespo∏u Szkó∏ w ChróÊcicach og∏oszono 5
listopada a rozstrzygni´to 14 grudnia.
SpoÊród czterech kandydatów komisja
w tajnym g∏osowaniu wybra∏a panià Ma∏gorzat´ Kukurowskà.
✜ Gmina og∏osi∏a przetarg na zamkni´cie
i rekultywacj´ kwatery nr 1 gminnego
sk∏adowiska odpadów komunalnych
w ChróÊcicach. W ramach zadania m.in.
ukszta∏towane majà byç wierzchowina
i skarpy kwatery. Wykonane majà byç
warstwy uszczelniajàce i drena˝u wód
opadowych na powierzchni wierzchowiny i skarp oraz odgazowanie terenu kwatery. W ramach robót ziemnych powstaç
ma te˝ warstwa glebotwórcza. Termin
sk∏adania ofert ustalono na 10 stycznia.
✜ Og∏oszony zosta∏ konkurs na wykonywanie na terenie gminy Dobrzeƒ wielki
w 2011 roku zadaƒ: 1) Piel´gnacji osób
Z kolei pani Justyna, która wczeÊniej odebra∏a z ràk radnego upominek dla przedszkola od Stowarzyszenia Rozwoju Inicjatyw
Âwierkle, podzi´kowa∏a wszystkim ˝yczliwym i zaprzyjaênionym
z placówkà, którà prowadzi.
Józef Moczko – Êwierklanin
starszych, chorych i niepe∏nosprawnych
w domu (zaplanowano 210 tys. z∏ na ten
cel) oraz 2) Ambulatoryjnej i domowej terapii i rehabilitacji leczniczej (zaplanowano 105 tys. z∏). Konkurs og∏oszono 9
grudnia a czas na sk∏adanie ofert to 30
dni od og∏oszenia. W 2010 na zadania te
gmina przeznaczy∏o odpowiednio 215
tys. z∏ i 11 tys. z∏.
✜ Og∏oszony zosta∏ konkurs na rozwój
i upowszechnianie kultury fizycznej
i sportu wÊród mieszkaƒców gminy oraz
podnoszenie poziomu sportowego
w Êrodowisku wiejskim, zw∏aszcza wÊród
dzieci i m∏odzie˝y w 2011 roku. Na zadanie to zaplanowano 85 tys. z∏. W ubieg∏ym roku na ten cel przeznaczone by∏o
1400 tys. z∏. Konkurs og∏oszono 9 grudnia a czas na sk∏adanie ofert to 30 dni od
og∏oszenia.
✜ A˝ 16 ch´tnych z∏o˝y∏o swe oferty po
og∏oszeniu przez gmin´ naboru na stanowisko m∏odszego referenta w Referacie Bud˝etu i Finansów Urz´du Gminy
w Dobrzeniu Wielkim. Po pierwszym etapie do nast´pnego etapu naboru zakwalifikowano 9 kandydatów (oferty tych
kandydatów spe∏niajà wszystkie wymogi formalne zawarte w og∏oszeniu o naborze). Rozmowy z kandydatami zakwalifikowanymi do nast´pnego etapu naboru odb´dà si´ w dniach 4 i 5 stycznia.
GOK proponuje
✸ W dniu 8 stycznia odb´dzie si´ wyjazd
na narty do Zieleƒca. Odjazd nastàpi
o 7:30 spod GOK. Informacji udziela
i zapisy przyjmuje Grzegorz Radlak (tel.
792-017-240).
✸ Towarzystwo Przyjació∏ i Rozwoju Kultury organizuje w sobot´ 5 lutego wyjazd
do operetki na „Ptasznika z Tyrolu” Karla Zellera. Wyjazd nastàpi spod GOK
o godz. 16:00. Cena dla cz∏onków Towarzystwa to 70 z∏ a dla niezrzeszonych 75
z∏. Zapisy w GOK, sala nr 5.
✸ Dobrzeƒskim morsom mróz niestraszny.
Kàpià si´ w ka˝dà niedziel´ o 15:00 na Balatonie i zapraszajà ch´tnych. Wierzyç nie
chce. Do morsów mamy proÊb´. Niech
ktoÊ pstryknie komórkà czy cyfrówkà zdj´cie w lodowej kàpieli. PrzyÊlijcie je nam
mailem. Opublikujemy jako dowód.
✸ 37 szopek bo˝onarodzeniowych zg∏oszono do konkursu GOK. I nagrod´ otrzyma∏o Kó∏ko Regionalne z PSP w Brynicy,
II – Natalia Dziuba z ChróÊcic, III – Agata
Pa∏aszczak i Krystian Gabriel. Wyró˝nienia
otrzymali: Kacper Grycan, Jerzy ¸oba
i Mateusz Nawrath z ChróÊcic, Mateusz
i Micha∏ Sieczka z Zagwiêdzia oraz Wiktoria Wi´cek z Borków. Ponadto wyró˝niono
trzy szopki osób doros∏ych (Zuzanna Zowada – Borki, Stefan Sabasz – Dobrzeƒ
Wielki i Gizela Halama – ChróÊcice).
A
ANSÓW
ISTR A FIN
KSIĘYGFIKOAW
TEM MIN
:
Z CE RT
ZAKRESIE
US ŁUGI W
SIĘGI
K
EJ
W
O
OFERUJE
K
IA PODAT
Szybko i solidnie
uszyjemy Twoje marzenia
od firanki po sukniĎ ılubnĂ
Zapraszamy: pon.-pt. 8-16
(ıroda do 18), sobota 9-13
Barbara Giesa
ul. Wolnoıci 1 Ip.
46-090 Popielów
tel. 692-555-773
0 692-555-773
N
Œ PROWADZE W I ROZCHODÓW,
Ó
D
O
ŁTOW YCH,
CH
PRZY
ENCJI RYC ZA YCH
ID
EW
IA
N
ZE
Œ PROWAD IA K SIĄG R ACHUNKOW
N
ΠPROWADZE A HANDLOWEGO,
H.
SPÓ ŁEK PR AW K ADROWO-PŁACOW YC LEFONICZNY
AW
R
K T TE
SP
TA
I
N
G
U
KO
SŁ
90
ΠOB
695 413 3
KLEPKA 10
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
Wieczerza wigilijna GOPS
W przygotowanej przez Gminny OÊrodek Pomocy Spo∏ecznej w Popielowie
„Wieczerzy wigilijnej” dla starszych, cz´sto
samotnych mieszkaƒców gminy wzi´∏o
udzia∏ a˝ 150 osób. Przybyli na nià tak˝e
przedstawiciele w∏adz gminy – wójt Dionizy Duszyƒski i przewodniczàcy rady Jerzy
Kupczyk. Byli te˝ ksi´˝a Alojzy Jezusek,
proboszcz parafii w Popielowie i Gerard
Fuhl, proboszcz parafii w Starych Sio∏ko-
Krótko z gminy
✜ 6 grudnia otwarto zespó∏ boisk sportowych przy Publicznej Szkole Podstawowej w Popielowie. Powsta∏ on w ramach
programu „Moje boisko – Orlik 2012”.
WartoÊç wykonanych prac to 985 tys. z∏.
Gmina dosta∏a na to 325 tys. z Ministerstwa Sportu i Turystyki a 328 tys. z∏ od Samorzàdu Województwa Opolskiego.
Reszta to wk∏ad w∏asny gminy.
✜ 6 grudnia goÊci∏a w gminie Popielów
delegacja z zaprzyjaênionej, czeskiej gminy Senov u Noveho Jicina. GoÊcie mogli
wziàç udzia∏ w uroczystoÊci otwarcia popielowskiego Orlika. By∏ te˝ czas np. na
rozmowy o wymianie m∏odzie˝y szkolnej.
✜ Gmina chce w 2011 wydaç 190 tys. z∏
na dotacj´ do rozwijania ró˝nych form
wspó∏zawodnictwa sportowego wÊród
mieszkaƒców gminy oraz 30 tys. z∏ na
dotacj´ do krzewienia kultury fizycznej
i sportu w Êrodowisku dzieci i m∏odzie-
wicach. „Wieczerza” odby∏a si´ w piàtek
17 grudnia.
Zorganizowanie „Wigilii” dla tak wielu
osób nie jest prostà sprawà. GOPS otrzyma∏
jednak wsparcie licznych sponsorów, w tym
wielu gminnych firm, ale równie˝ firm spoza
gminy. Sponsorzy nie tylko wsparli przedsi´wzi´cie finansowo, ale pomogli te˝ np. zapewniajàc transport uczestników spotkania.
Skoro by∏a to „Wieczerza wigilijna”, to
˝y szkolnej. Takie same kwoty gmina
przeznacza∏a na te cele w 2009 i w 2010,
co wobec inflacji oznacza niewielki spadek nak∏adów.
✜ Piel´gnacj´ w Êrodowisku domowym
osób chorych, niepe∏nosprawnych, samotnych i starszych gmina chce dotowaç
w 2011 kwotà 45 tys. z∏ a ambulatoryjnà
i domowà terapi´ oraz rehabilitacj´ leczniczà kwotà 25 tys. z∏. W 2010 dotacje wynosi∏y odpowiednio 40 tys. z∏ i 21 tys. z∏
a w 2009 odpowiednio 34 tys. z∏ i 21 tys.
z∏. I jedne i drugie wydatki rosnà zatem
wyraênie ponad inflacj´.
✜ 16 grudnia w Popielowie „Biesiad´ Bo˝onarodzeniowà” zorganizowa∏y panie
ze Zwiàzku Âlàskich Kobiet Wiejskich.
Z kolei 18 grudnia spotkanie wigilijne by∏o w popielowskim przedszkolu. W Starych Sio∏kowicach 17 grudnia w restauracji „Âtantin” odby∏ si´ op∏atek Ko∏a
TSKN ze Starych Sio∏kowic a 19 grudnia
by∏o tam spotkanie op∏atkowe dla sio∏kowickich seniorów.
OKR¢GOWA STACJA KONTROLI POJAZDÓW
Popielów, ul. Szenwalda 39 A, tel. 77 427-56-90 do 92
– komputerowa diagnostyka silnika
– przeglàdy techniczne (rejestracje) wszystkich typów pojazdów
– remonty pojazdów
Godziny otwarcia: 7.30 – 17.00
i w ka˝dà sobot´ od 8.00 do 13.00
POPIELÓW
oczywiÊcie nie mog∏o obyç si´ bez prze∏amania si´ op∏atkiem oraz tradycyjnej ryby
i kapusty. Ale by∏a równie˝ strawa duchowa. Samorzàdowe Centrum Kultury, Turystyki i Rekreacji przygotowa∏o cz´Êç artystycznà. Wystàpi∏ zespó∏ „Biedronki”
z Brzegu, chór koÊcielny z Popielowa,
dzieci z Publicznej Szko∏y Podstawowej
w Popielowie oraz chór dzieci´cy „Sprzedawcy Marzeƒ” ze Starych Sio∏kowic.
U góry dwa zdj´cia z cz´Êci artystycznej,
pochodzàce z gminnej strony internetowej.
Komputeryzacja
22 zestawy komputerowe trafi∏y do Êwietlic w Kaniowie, Lubieniach, Rybnej, Stobrawie, Starych Kolniach i Kurzniach. To wynik
realizacji projektu „Kompleksowa informatyzacja Gminy Popielów celem zapewnienia
mieszkaƒcom lepszego dost´pu do eus∏ug”. Projekt jest wspó∏finansowany ze
Êrodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa
Opolskiego na lata 2007-2013 – informuje
urzàd gminy.
Komputery zainstalowano w Êwietlicach
w okresie przedÊwiàtecznym. Majà mieç
wkrótce sta∏e ∏àcze internetowe, dzi´ki czemu ka˝dy mieszkaniec wyposa˝onych w nie
so∏ectw b´dzie móg∏ korzystaç z darmowych us∏ug internetowych.
W ramach tego samego projektu kupiono nowy sprz´t komputerowy dla urz´du
gminy (15 stanowisk pracy) i zmodernizowano serwer. ¸àczna wartoÊç nowego
sprz´tu to 144 tys. z∏.
MI¢DZYNARODOWY PRZEWÓZ
OSÓB
I TOWARÓW
Marcin Nowok
MARTI-TRANS, ul. Pokojska 3
46-083 Nowe Sio∏kowice
KLEPKA 11
kom. 603 193 155
tel. 77 46-92-008
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
MURÓW
Niemiecki, obs∏uga komputera
i prawo jazdy za darmo!
STowarzyszenie Budkowice rozpocz´∏o
cykl bezp∏atnych szkoleƒ dla osób bezrobotnych po 45. roku ˝ycia w ramach projektu Otwarte Drzwi.
– PodzieliliÊmy naszych uczestników na
dwie grupy, jedna ma zaj´cia w Opolu, druga w Starych Budkowicach – opowiada Pawe∏ Baron, koordynator projektu Otwarte
Drzwi. Szkolenia dla kolejnych grup rozpocznà si´ na poczàtku stycznia.
Zanim rozpocznà si´ szkolenia, uczestnicy zapraszani sà na dwudniowy wyjazd integracyjny. – Zale˝y nam na tym, by poznali si´
nawzajem, otworzyli si´ na siebie, przygotowali do pracy w grupie, okreÊlili swoje mocne i s∏absze strony. To równie˝ szansa na
oderwanie si´ od codziennych problemów
i pe∏niejsze skupienie si´ na swoich potrzebach – wyjaÊnia Piotr Koziol, przewodniczàcy STowarzyszenia Budkowice. Potem wszyscy kursanci uczestniczà w indywidualnych
konsultacjach z doradcami zawodowymi
i psychologami. – Staramy si´, jak najszerzej
wesprzeç uczestników naszego projektu.
Dzi´ki tym spotkaniom mo˝emy rozwiàzywaç bie˝àce problemy i opracowaç dla ka˝dego tzw. Indywidualny Plan Dzia∏aƒ, nakreÊliç Êcie˝k´ dalszego rozwoju – dodaje.
Wszyscy uczestnicy projektu Otwarte
Drzwi uczà si´ wybranego j´zyka obcego
– niemieckiego lub angielskiego, obs∏ugi
komputera, przechodzà kursy aktywnego
poszukiwania pracy, ABC przedsi´biorczoÊci i zarzàdzania projektami. Ten ostatni jest
po∏àczony z praktykà.
- Uczestnicy sami realizujà swoje pomys∏y. Piszà wniosek projektowy, muszà okreÊliç jego cel, zaplanowaç sposób realizacji,
bud˝et, harmonogram, a my dajemy wskazówki i pieniàdze – wyjaÊnia Pawe∏ Baron. Na
jednego uczestnika przypada 400 z∏. Mo˝na
je wykorzystaç na dowolny, ale koniecznie
spo∏eczny, cel. – To mo˝e byç otwarcie klubu nordic walking, zorganizowanie zaj´ç fitness, wsparcie przed Êwi´tami najubo˝szych, zorganizowanie imprezy w przedszkolu, domu dziecka – podpowiada.
KilkanaÊcie osób b´dzie mog∏o te˝ zakoƒczyç w ramach projektu kurs prawa jazdy. Organizatorzy op∏acajà wszystkie koszty, ∏àcznie z ewentualnym jednym egzaminem poprawkowym. Zapewniajà te˝
wszystkim zwrot kosztów dojazdów na zaj´cia, wy˝ywienie i materia∏y dydaktyczne.
Ci, którzy ju˝ rozpocz´li szkolenia, bardzo
je sobie chwalà. – Zg∏osi∏am si´ do tego projektu, bo chcia∏am si´ dowiedzieç czegoÊ
nowego, jestem z innego przedzia∏u wiekowego ni˝ obecnie funkcjonujàcy na rynku
pracy, chcia∏am doszusowaç do Êwiata
wspó∏czesnego – mówi Helena Baron. –
Chcia∏am si´ nauczyç obs∏ugi komputera,
j´zyka niemieckiego i skoƒczyç kurs ABC
przedsi´biorczoÊci. Nie zawiod∏am si´. Trenerzy sà bardzo dobrze przygotowani i przyjaêni nam – dodaje. – Podoba mi si´ wszystko. Jestem pierwszy raz na takim szkoleniu,
nie wiedzia∏am, czego si´ spodziewaç. Okaza∏o si´, ˝e to wszystko nie jest takie trudne
– opowiada Irena Jagodziƒska. – Najbardziej
jestem zadowolona
z kursu j´zykowego,
nie mia∏am wczeÊniej kontaktu z j´zykiem niemieckim,
a tutaj poznam przynajmniej podstawy.
- Dla nas organizowanie i prowadzenie zaj´ç te˝ jest
przyjemnoÊcià. Nie
spodziewaliÊmy si´,
˝e trafià do nas a˝
tak ambitne i przedsi´biorcze osoby –
mówi Piotr Koziol,
Gratulujemy!
Zarzàd Województwa Opolskiego jest
organizatorem konkursu „Opolskie kwitnàce”. Do tegorocznej edycji 22 gminy zg∏osi∏y w sumie 40 obiektów i miejscowoÊci,
które rywalizowa∏y o miano najpi´kniej
ukwieconych w regionie. Z przes∏anego
naszej redakcji komunikatu dowiedzieliÊmy si´, ˝e w kategorii „Obiekt prywatny”
nagrodzono „Magiczny ogródek” pani Anny Dziopa w Ka∏ach.
Na zdj´ciu marsza∏ek Józef Sebesta
i przewodniczàcy komisji konkursowej Józef KotyÊ wr´czajà pani Annie nagrod´, na
którà sk∏adajà si´ dyplom, statuetka i pamiàtkowa tablica informacyjna a tak˝e bon
na zakupy w jednym z gospodarstw ogrodniczo-rolnych (3 tys. z∏).
przewodniczàcy STowarzyszenia Budkowice. – Zapraszamy wszystkich nieaktywnych zawodowo powy˝ej 45. roku ˝ycia,
mamy jeszcze du˝o wolnych miejsc. Kursy
zorganizujemy w miejscowoÊciach, w których b´dzie najwi´cej ch´tnych – dodaje.
W ramach projektu zostanà równie˝ zorganizowane gie∏dy pracy, dzia∏a ju˝ Lokalna Pracownia AktywnoÊci – w siedzibie Stowarzyszenia, w Starych Budkowicach, dy˝uruje doradca zawodowy. Mo˝e do niego
przyjÊç ka˝dy potrzebujàcy wsparcia w poszukiwaniu pracy.
Projekt Otwarte Drzwi jest adresowany
do mieszkaƒców powiatów opolskiego, namys∏owskiego i kluczborskiego. Szczegó∏owe informacje mo˝na uzyskaç na stronie
www.otwartedrzwi.org.pl
oraz pod numerem telefonu: 77 44-18-711
Agnieszka Losor
„SCHODY – LUBDA”
SK¸AD OPA¸U
NOWE SIOŁKOWICE, ul. PIASKOWA 12
Stare Budkowice, ul. Targowa 40
tel./fax 77 421 00 11
kom.
511 391 514
Henryk Lubda
tel. 77 427-57-20
kom. 603-634-177
www.lubda.pl
W ofercie posiadamy w´giel gruby,
orzech, groszek, ekogroszek i mia∏
KLEPKA 12
OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZIÂ
Z historii opolskiego piwowarstwa (3)
Produkcja oraz wyszynk piwa
w Opolu
Zanim w Opolu pojawi∏y si´ browary,
wielkomieszczanie warzyli piwo we w∏asnych domach. Kot∏y warzelne, kadzie
zacierne, lejki do piwa, kosze do chmielu, beczki, wiadra itp. nale˝a∏y do wyposa˝enia ka˝dego uprzywilejowanego domostwa. Z biegiem czasu zaprzestano
produkcji domowej i zacz´to warzyç
w browarach.
Z powodu zbyt skàpych danych nie
sposób jest dziÊ ustaliç, ile browarów
znajdowa∏o si´ na terenie miasta na
przestrzeni wieków. Najstarsza wzmianka o browarze w Opolu pochodzi z roku
1353. Pewne jest, ˝e w XIV wieku istnia∏y w mieÊcie co najmniej dwa browary
i jedna s∏odownia. W pierwszej po∏owie
XVI wieku w mieÊcie pracowa∏ jeden
prywatny browar, trzy prywatne s∏odownie i jedna s∏odownia miejska. W∏asne
browary posiada∏y zakony Minorytów
oraz Jezuitów.
W XVII wieku w mieÊcie sprzedano
dwa browary. Jeden w rynku za 500 talarów, drugi nad Odrà za 380 talarów.
Podczas po˝aru w 1739 roku, który
zniszczy∏ dwie trzecie miasta, sp∏on´∏y mi´dzy innymi trzy browary oraz
dwie s∏odownie. Wed∏ug planu miasta
z roku 1750, w Opolu znajdowa∏y si´
trzy s∏odownie (w tym jedna miejska)
oraz trzy browary.
Na zamieszczonym tu wycinku planu
miasta w ramce z lewej strony Bramy
Zamkowej (Schloss-Thor) oznakowane
sà trzy s∏odownie (Malzhaus), po∏o˝one
ze wzgl´du na niebezpieczeƒstwo po˝aru nad wodà. Ârodkowa s∏odownia (Gemeinschafts-Malz-Haus) nale˝a∏a do
wspólnoty browarniczej. W ramce po
prawej stronie Bramy Zamkowej znajduje si´ m∏yn miejski (Stadtmühle), a w jego pobli˝u, na skrzy˝owaniu ulic M∏yƒskiej i Szpitalnej trzy browary (Bräuhaus).
M∏yn miejski posiada∏ cztery ko∏a, z których jedno s∏u˝y∏o wy∏àcznie do Êrutowania s∏odu.
Mieszczanie nie posiadajàcy w∏asnych
browarów warzyli piwo w browarze miejskim. Na podstawie danych z XVII i XVIII
wieku wiemy, ˝e za wyprodukowanie jednego waru p∏acono 3 talary i 14 groszy. Za
przewóz piwa z browaru do domu koƒmi
miejskimi ˝àdano op∏aty zwanej szrotem
(z niemieckiego Schrot = Êrut). Op∏at´ pobierano od iloÊci zeÊrutowanego s∏odu zu˝ytego do warzenia piwa. Transport jednego achtela piwa (ok. 130 – 140 litrów)
kosztowa∏ 6 Halerzy.
Mieszczanie musieli te˝ zap∏aciç podatek od wyszynku. Na okres wyszynku ich
domy by∏y specjalnie oznaczone, aby ka˝dy z daleka widzia∏, ˝e w∏aÊnie tutaj mo˝na
napiç si´ piwa. Z Opola nie zachowa∏y si´
konkretne informacje dotyczàce oznaczenia domów, w których aktualnie odbywa∏ si´
wyszynk. W Brzegu karczmarze pierwotnie
wywieszali nad drzwiami coÊ w rodzaju
miot∏y z faszyny, a od 1563 roku wzorem
karczmarzy wroc∏awskich tak zwany „Kegel”, czyli pomalowany w ró˝ne kolory
drewniany sto˝ek. Do jednej z izb mieszkalnych wstawiano sto∏y i ∏awy dla goÊci, zamieniajàc w ten sposób dom w gospod´.
Tradycje warzenia piwa przez mieszczan we wspólnie utrzymywanym browarze zachowa∏y si´
do dzisiaj w niektórych gminach bawarskich. Tam wywiesza si´ na domu, w którym aktualnie odbywa si´
wyszynk piwa, symbol
piwowarów
w postaci szeÊcioramiennej gwiazdy.
Piwa mo˝na by∏o
napiç si´ nie tylko
w domach uprzywilejowanych mieszczan.
Miejscem
spotkaƒ, w którym
pi∏o si´ piwo, by∏a
na przyk∏ad po∏o˝ona przy ulicy Szpitalnej, w bezpoÊrednim sàsiedztwie jednego z browarów, ∏aênia miejska. (cdn)
Andrzej Urbanek
GABINET DENTYSTYCZNY
Czynne 6 dni w tygodniu
w godzinach 9.00 – 21.00
45-531 Opole
ul. G. Morcinka 43
tel. 77 423-44-85
tel. kom. 508 519 192
e-mail:[email protected]
www.prestige.opole.pl
KLEPKA 13
OPOLE I OKOLICE – DAWNIEJ I DZIÂ
Sprawozdanie z uroczystoÊci 20-lecia
MniejszoÊci Niemieckiej w Opolu
W dniu 14 listopada o godzinie 15:00
odby∏o si´ uroczyste spotkanie z okazji
przypadajàcej rocznicy 20-lecia powstania
MniejszoÊci Niemieckiej na Opolszczyênie
i w mieÊcie Opolu. Pogoda tego dnia dopisa∏a jakby niebiosa chcia∏y Êwi´towaç razem z nami.
Na uroczystoÊç zostali zaproszeni wszyscy dzia∏acze spo∏eczni tak zwanej „pierwszej godziny”.Wszyscy oni zostali nagrodzeni medalami (3 osoby) lub dyplomami,
w sumie uhonorowano 68 osób. Przybyli
zaproszeni goÊcie: pan Ryszard Galla – pose∏ na sejm z ramienia MN oraz pan Norbert Rasch – przewodniczàcy Zarzàdu Wojewódzkiego TSKN. Dyplomy i medale
wr´czali Norbert Rasch i Ernst Mittmann.
Ka˝dy z wyró˝nionych otrzyma∏ te˝ czerwonà ró˝´. Na zdj´ciu Przewodniczàcy Zarzàdu Miejskiego TSKN – Ernst Mittmann
– przekazuje dyplom panu Leonowi
Grölich z Wójtowej Wsi.
Podczas uroczystoÊci wr´czenia medali i dyplomów wiele osób nie mog∏o powstrzymaç ∏ez wzruszenia. Po jej zakoƒczeniu przemówi∏a pani Maria Ma∏y dzi´ku-
jàc w imieniu swoim i wszystkich wyró˝nionych. Potem mo˝na by∏o ju˝ zasiàÊç przy
sto∏ach, na których nie mog∏o zabraknàç
tradycyjnego Êlàskiego ko∏o∏ca i kafeju.
Podczas spotkania dzia∏ajàce w Opolu
ko∏a DFK zaprezentowa∏y swój dorobek
kulturalny. Po∏àczone chóry z Nowej Wsi
Królewskiej i Grudzic pod dyrekcjà pani
Aleksandry Âlepeckiej zaÊpiewa∏y pi´kne
pieÊni. Ko∏o DFK z Gos∏awic reprezentowa∏
„Heimatklang”. Pod dyrekcjà Georga Buhla wykona∏ on trzy pieÊni. Wystàpi∏ te˝ zespó∏ dzieci´cy z DFK Gos∏awice – „Oppelner Spatzen” z niemieckimi piosenkami
i taƒcami. DFK Wróblin reprezentowa∏a
kapela „Die Unbekanten Musikanten” pana Józefa Raudzisa. Solo stare piosenki
niemieckie zaÊpiewa∏ pan Paul Schichta
z ko∏a DFK Wójtowa WieÊ – Szczepanowice, przygrywajàc sobie na gitarze elektrycznej. Solo wystàpi∏a te˝ pani Kopik
z Grudzic, grajàca na organkach ustnych.
Wszyscy wyst´pujàcy otrzymali z ràk pani
Agaty Baron po czerwonej ró˝y.
Imprez´ zaszczyci∏o swà obecnoÊcià
blisko 130 osób. Wspomniano te˝ wszyst-
kich cz∏onków którzy nie doczekali tej
chwili, pomodlono si´ wspólnie za spokój
ich dusz. Na koniec przewodniczàcy Zarzàdu Miejskiego TSKN w Opolu podzi´kowa∏ wszystkim, którzy pomagali przy zorganizowaniu tej uroczystoÊci. ˚yczy∏
wszystkim zdrowia i dalszych si∏ do pracy
spo∏ecznej na rzecz dalszego rozwoju naszej to˝samoÊci i naszej kultury.
Ernst Mittmann
Nasza gos∏awicka „Heimatstuba”
Ju˝ od kilku lat ko∏o DFK w Opolu Gos∏awicach gromadzi eksponaty do swojej Izby Regionalnej. Izba znajduje si´
w siedzibie DFK. Posiadamy ju˝ w naszych zbiorach wiele obrazów Êwi´tych
i innych. Posiadamy równie˝ wiele drobnego sprz´tu codziennego u˝ytku oraz
pocztówki, zdj´cia, dokumenty i ksià˝ki.
Przez ostatnie lata nazbiera∏o si´ tego
ca∏kiem sporo.
Darczyƒcy, którym zawdzi´czamy nasze eksponaty, to paƒstwo Kasperek
z Opola Zakrzowa, paƒstwo Ocik z Groszowic, pani Marianna Szydlo z Opola Wróblina, pani Teresa Stotko z Gos∏awic, pan
Piotr Mittmann z Czarnowàs, pan Helmut
Schurtz z K´py, paƒstwo Mróz z Krzanowic, paƒstwo Kotzot z Gos∏awic, paƒstwo
Mróz z Gos∏awic, pan Alfred Laxy z Gos∏awic, pan Bernard Buhl z Gos∏awic i pan Józef Bieniek z ZWM-u.
PRODUCENT OKIEN
I DRZWI Z PCV
KOMPLEKSOWA
e-mail: [email protected]
www.domix-p.opole.pl
czynne
8.00-17.00
OBSàUGA
IMPREZ
NAGàOĝNIENIE, MUZYKA, WODZIREJ, KONFERANSJERZY
C E N Y P R O S T O O D P R O D U C E N TA
❏ gwarantowana wysoka jakoÊç wykonania
❏ rozwiàzania konstrukcyjne do ka˝dego obiektu Dobrzeƒ Ma∏y
❏ estetyka i trwa∏oÊç na wiele lat
ul. Krótka 3
SPRZEDA˚ RATALNA!!!
Wymienione osoby przekaza∏y nam
eksponaty ca∏kiem bezinteresownie, dlatego za poÊrednictwem „Beczki” chcia∏bym
dzisiaj podzi´kowaç im wszystkim za dary, które wzbogaci∏y nasze zbiory. Dzi´kujàc zwracam si´ jednoczeÊnie do wszystkich czytelników: Je˝eli macie jakieÊ rzeczy, które mog∏oby wzbogaciç zbiory, podarujcie je do naszej Izby. Pieczo∏owicie
piel´gnowane b´dà tutaj przypominaç nast´pnym pokoleniom miniony czas.
Zdj´cie zamieszczone obok przedstawia jeden z eksponatów w naszej Izbie.
Jest to maÊniczka, czyli urzàdzenie do robienia mas∏a. Podarowali jà nam paƒstwo
Kasperek z Opola Zakrzowa. Dwulitrowe
naczynie maÊniczki, do którego wlewa∏o
si´ Êmietan´, jest szklane. Taka maÊniczka nale˝y ju˝ dzisiaj do rzadkoÊci.
Ernst Mittmann
Kontakt: 77 455-09-56
tel. 77
440-42-13
KLEPKA 14
„
NOWA OFERTA:
„KARNAWAá 2011”
ZABAWY KRANAWAàOWE Z DOBRYM HUMOREM
x WESELA, SREBRNE GODY, POLTERABENDY,
x ZABAWY TANECZNE, POTAēCÓWKI, KOMERSY,
x IMPREZY FIRMOWE, ZJAZDY KLASOWE, URODZINY,
x OBSàUGA KONFERENCJI WIELOJĉZYCZNYCH
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
¸UBNIANY
Wszystkim
Mieszkańcom
Gminy
szczęśliwego
Nowego
Roku 2011,
wszelkiej
pomyślności
i sukcesów życzy
Wójt Gminy
Łubniany
Krystian Baldy
Teatrzyki
Arnstein. Burmistrz Linda PappertMetz wspólnie z przewodniczàcà Klubu
Upi´kszania Miasta, panià Margit Glogger sadzi∏a drzewka w Ogrodzie Botanicznym. Zakupiono je za pieniàdze zebrane podczas tzw. spaceru po terenie
nale˝àcym do Domu Balowego. Wzi´∏o
w nim udzia∏ ponad 50 osób.
Büchold. Dla seniorów opanowanie
obs∏ugi telefonu komórkowego to czasem problem, a przecie˝ mo˝liwoÊç
korzystania z komórki jest dla nich wa˝na, choçby ze wzgl´du na zdarzajàcà
im si´ cz´Êciej potrzeb´ wezwania pomocy. M∏odzie˝owe Centrum Kultury
i Ochotnicza Stra˝ Po˝arna zorganizowa∏y wi´c kurs obs∏ugi telefonu komórkowego dla starszych.
Altbessingen. W Domu Parafialnym
wyÊwietlono film, który zapozna∏ zainteresowanych z sytuacjà dzieci w Rumunii. Film stanowi∏ wst´p do akcji „Âwiàteczna paczka dla dzieci z Rumunii”.
Arnstein. Towarzystwo Historyczne Arnstein zaprezentowa∏o ju˝ XXI
„Rocznik”. Czytelnicy znajdà w nim
m.in. artyku∏ na temat przebiegu zakoƒczenia II wojny Êwiatowej w Binsfeld
oraz histori´ piwiarni z Gänheim.
Dawne poczty
W czasie oko∏o Êwiàtecznym (grudzieƒ
i styczeƒ) wi´cej jest jase∏kowych prezentacji, poczàwszy gdzieÊ od Êw. Miko∏aja a˝
po Trzech Królach. „Âwi´ta Rodzina”, „Narodziny Bo˝ego Dzieciàtka”, „Herody” itd.
DziÊ to w wi´kszoÊci przedszkolno-szkolne i wolontariacko-koÊcielne inicjatywy,
choç oÊrodki kultury w swej bogatej ofercie te˝ sà w temacie obecne.
Teatrzyki – tak powszechnie nazywa si´
ta inicjatywa artystyczna, sà jakby kontynuacjà tradycji, tego co mia∏o miejsce w przesz∏oÊci. Teatrzyki gra∏o si´ dawniej powszechnie, w∏aÊciwie wsz´dzie, we wszystkich okolicznych miejscowoÊciach. Po wojnie, przed wojnà, na tematy religijne i Êwieckie, z podszewkà politycznà i bez niej, po
polsku i po niemiecku. Przede wszystkim
w okresie jesienno-zimowym, a w ogóle to
najwi´cej w „epoce przedtelewizorowej”.
Na fotografii z poczàtku lat 50. XX wieku „grupa teatralna” z Brynicy po przedsta-
wieniu, jeszcze w „kostiumach”. Grup´
prowadzi∏y „Kilianki”, które mieszka∏y „na
Psiskach” – dziÊ ul. Klasztorna. Tam najwi´cej si´ dzia∏o, w sali pobliskiego klasztoru.
Tam odbywa∏y si´ próby i przedstawienia.
Okazyjnie grano te˝ „u Slabika” we wsi
i w innych miejscowoÊciach.
Rzàd dolny na zdj´ciu to: Maria Niemczyk, Walter Patrzek, Pelagia Kilian, Edeltrauda Konieczko, Maria Sochor i Renata
Sochor.
Rzàd Êrodkowy to: Zuzanna Kilian, Marta Golenia, Ryszard Lisowski, Adelajda
Matros, El˝bieta Cebula, Stefan Dendera,
Jan Dras, Klara Pietrek, Herbert Patrzek
i Alwin Wiesner.
Rzàd górny to: Jadwiga Pietrek, Maria
Kozio∏, Adelajda Schleger, Anna Kurc, Maria Konieczko, Maria Koroll i Jadwiga Konieczko.
„Teatrzyki” w Brynicy to fascynujàca
karta w historii wsi, w przesz∏oÊci s∏abo zapisana, ale z pewnoÊcià godna pochylenia
si´ nad nià, a wi´c cdn.
Józef Moczko – Êwierklanin
Nowa rada parafialna
Podczas nieszporów adwentowych 12
grudnia w ∏ubniaƒskim koÊciele mia∏o
miejsce zaprzysi´˝enie nowej rady parafialnej, sk∏adajàcej si´ z przedstawicieli Dàbrówki ¸ubniaƒskiej, ¸ubnian i Masowa.
W jej sk∏ad wchodzà niektórzy byli
radni parafialni oraz wybrani po raz
pierwszy. Na zdj´ciach radni podczas
Pierwsza poczta na obszarze dzisiejszej
gminy ¸ubniany powsta∏a w maju 1867
w Je∏owej. By∏a to Ekspedycja Pocztowa,
którà w lipcu 1871 zamkni´to, a w lutym
1878 znów otwarto, ale ju˝ tylko jako Agencj´ Pocztowà. W 1890 powsta∏a Agencja
Pocztowa w ¸ubnianach a w kwietniu 1893
Agencja Pocztowa w Brynicy – dowiadujemy
si´ z albumu „Okres plebiscytu na Górnym
Âlàsku”. Album opracowa∏ Gerhard Torz.
KLEPKA 15
sk∏adania przysi´gi. Od lewej: 1) Jerzy
Czech, Herbert Kuchnia, Roger Trela,
El˝bieta Matyszok, Adela Reck i Hubert
Janta 2) Karol Kosytorz, Hubert Janta
i Józef Duda. Na zdj´ciach nie ma Henryka Jendrycy, które te˝ wchodzi w sk∏ad
rady parafialnej, ale 12 grudnia nie móg∏
byç obecny.
INFORMACJE
Dawne poczty
Pierwszà pocztà na obszarze obecnej
gminy Turawa by∏a Ekspedycja Pocztowa
II klasy otwarta 1 paêdziernika 1856. Od 1
stycznia 1876 jej rang´ obni˝ono do Urz´du Pocztowego III klasy a od 1889 placówk´ zdegradowano do Agencji Pocztowej.
Drugà wed∏ug kolejnoÊci powstawania
placówkà by∏a Agencja Pocztowa otwarta
w Turawie w grudniu 1880. W kwietniu 1891
uruchomiono Agencj´ pocztowà w Zawadzie
Ping pong 2010
Fina∏ V Otwartego Turnieju Tenisa Sto∏owego – Ping Pong w Turawie 2010 rozegrano 4 grudnia w sali OSP W´gry – informuje M∏odzie˝owa Rada Gminy Turawa –
organizator imprezy. W ca∏ym turnieju
wzi´∏o udzia∏ 59 zawodników. Reprezentowali oni gmin´ Turawa oraz ¸ubniany,
Opole, Niemodlin, Dàbrówk´ ¸ubniaƒskà
i Popielów.
Zwyci´zcà m∏odszej kategorii (7-14 lat)
zosta∏ Przemys∏aw Bàk. Drugi by∏ Rafa∏
Spyra a trzeci Marcin Kolman. W kategorii
LOKALNE
Z
GMINY
a rok póêniej, w kwietniu 1892 powsta∏a
Agencja Pocztowa w Ligocie Turawskiej. Jako ostatnia powsta∏a Agencja Pocztowa
w Kad∏ubie Turawskim. Utworzono jà w kwietniu 1905. By∏a to ju˝ piàta placówka pocztowa na obszarze dzisiejszej gminy Turawa.
Podane wy˝ej informacje znaleêç mo˝na
w albumie „Okres plebiscytu na Górnym
Âlàsku. Autorem tego pi´knego albumu
jest Gerhard Torz a wyda∏o go w nak∏adzie
tysiàca numerowanych egzemplarzy opolskie Wydawnictwo MS.
starszej (15-25 lat) wygra∏ ¸ukasz Farys.
Drugi by∏ Piotr Adamietz a trzeci ¸ukasz
Markiewicz. Najlepszà ˝eƒskà rakietà turnieju by∏a El˝bieta Bielecka. Nagrod´ „fair
play” otrzyma∏ Mateusz Gamrot.
W rozegranym na koniec turnieju „finale fina∏ów”, czyli pojedynku mi´dzy zwyci´zcami kategorii m∏odszej i starszej, zwyci´˝y∏ ¸ukasz Farys i jemu przypad∏a g∏ówna nagroda (aparat cyfrowy).
„Ping Pong w Turawie 2010” realizowali: Oliwer Kubus, Patryk Wieczorek, Robert
Sikora, Martina Nowak, Sabina Nowak i Sebastian Klotka.
Nas ¸àczy Muzyka – 2010
Koncert „V Otwartego Konkursu Piosenki – Nas ¸àczy Muzyka 2010” odby∏ si´
11 grudnia w budynku OSP w W´grach.
Zaprezentowali si´ wykonawcy z gmin:
Opole, Tarnów Opolski, Z´bowice, Ozimek, ¸ubniany i Turawa. Wykonawców
ocenia∏o nie tylko jury, ale wzorem lat ubieg∏ych tak˝e zgromadzona w sali publicznoÊç. Obszernà relacj´ z koncertu zamieszczono na gminnej stronie internetowej. My
publikujemy tylko jej skrót.
Koncert rozpoczà∏ pozakonkursowy wyst´p grupy „Andantino” z W´grów, pi´ciokrotnego uczestnika konkursu. M∏odzie˝owa
Rada Gminy Turawa, doceniajàc wk∏ad artystyczny, wr´czy∏a grupie specjalnà statuetk´ za „ca∏okszta∏t twórczoÊci artystycznej”
w ramach konkursu „Nas ¸àczy Muzyka”.
TURAWA
W czasie, gdy obradowa∏o jury na scenie wystàpi∏ artysta, po∏ykacz ognia i iluzjonista, Andrzej Afanasiew, który przyjecha∏
z Gliwic (tworzy∏ on wraz z Budkà Suflera teledysk do piosenki „Bal Wszystkich Âwi´tych”, wyst´powa∏ w krakowskiej Piwnicy
Pod Baranami, a ostatnio razem z kabaretem „Masztalscy” bawi humorem w Êlàskiej
telewizji TVS). Artysta zaprosi∏ publicznoÊç
do „iluzji na weso∏o”, by na koniec zaprezentowaç sztuk´ po∏ykania ognia i podzieliç si´ p∏omieniem nadziei z ka˝dym, kto
odwiedzi∏ w ten zimowy, sobotni wieczór remiz´ stra˝ackà w W´grach.
Nagrodzeni wykonawcy to: kategoria solista – ˚aneta Nowak, kategoria zespó∏/chór
– duet Joanna i Dominika Gurok (zdj´cie),
kategoria piosenka niemieckoj´zyczna –
duet Joanna i Dominika Gurok, nagroda publicznoÊci – Fabian Komor, wyró˝nienie organizatora (MGRT) – Mateusz Sawiel.
Przy realizacji „V Otwartego Konkursu
Piosenki – Nas ¸àczy Muzyka 2010” pracowali: Patryk Wieczorek, Sabina Nowak,
Martina Nowak, Justyna Tieleczek, Wioletta Dorn, Robert Sikora, Oliwer Kubus i Sebastian Klotka. Zdj´cia, tak˝e zamieszczone tutaj, wykona∏ Rafa∏ Moj.
Apteka Pod Lipami
¸ubniany, ul. Opolska 70a, tel. 77 427-05-95
◆ leki gotowe i recepturowe
(wykonywane wed∏ug recepty)
◆ refundowane pieluchomajtki
poniedzia∏ek-piàtek 8.00 – 16.00; w soboty 9.00 – 12.00
Ksià˝ka „Historia Rzymskokatolickiej
Parafii pw. Âw.Katarzyny Aleksandryjskiej
w Ligocie Turawskiej” to efekt setek godzin
sp´dzonych przez autora, Jerzego Farysa,
w archiwach, bibliotekach i na rozmowach
z ludêmi, którzy sami tworzyli bàdê byli
Êwiadkami tworzenia historii parafii.
W ksià˝ce du˝o miejsca poÊwi´cono
ka˝dej z trzech wsi tworzàcych parafi´ (Ligota Turawska, Kad∏ub Turawski, Zakrzów
Turawski). Znalaz∏y si´ w niej archiwalne
zdj´cia i widokówki z ka˝dej z nich.
Ksià˝ka pana Farysa to pierwsze opracowanie historii parafii. Dzie∏o to jest wi´c
fundamentem, na którym mogà si´ teraz
oprzeç inni badacze tego tematu. Monografi´ parafii wydano dzi´ki wielkiemu zaanga˝owaniu ksi´dza S∏awomira Pawiƒskiego.
Andrzej Latusek
To jest tajne?
30 grudnia gmina og∏osi∏a, ˝e 19 listopada uniewa˝niono drugi ju˝ przetarg na
remont ul. LeÊnej w W´grach. Powód – nie
by∏o ch´tnej firmy. Zastanawia jednak, dlaczego decyzja o uniewa˝nieniu trafi∏a do
BIP dopiero 30 grudnia, skoro podj´to jà
ju˝ 19 listopada.
Do 5 listopada by∏ czas na sk∏adanie
ofert w drugim przetargu na remont ul. Wyzwolenia w Zakrzowie Turawskim. Do dziÊ
nie ma w BIP informacji, jak skoƒczy∏ si´
przetarg. Prawdopodobnie te˝ go uniewa˝niono. Dlaczego gmina to ukrywa?
ZAK¸AD OPTYCZNY
Dobrzeƒ Wielki, ul. Namys∏owska 85
Polecamy komputerowe badanie wzroku,
porady okulisty, oprawy, szk∏a, naprawy
oraz realizacj´ recept ubezpieczeniowych.
Gwarantujemy
krótkie terminy realizacji
KLEPKA 16
Okulista
przyjmuje
we wtorki
i czwartki
14.30 – 17.00
tel. 77 469-64-37
INFORMACJE
LOKALNE
Z
GMINY
CHRZÑSTOWICE
Jest szansa na zmiany
Po ostatnich wyborach Rada Gminy
Chrzàstowice wybra∏a na swojego przewodniczàcego Willibalda Nies∏onego (69
lat). Urodzony w D´bskiej Kuêni, obecnie
mieszka w L´dzinach. Z wykszta∏cenia in˝ynier mechanik, absolwent Politechniki
Âlàskiej. Od 1969 roku prowadzi w D´bskiej
Kuêni zak∏ad metalowy, majàcy wiekowà
tradycj´. W tej rodzinnej firmie ju˝ w 1920
roku budowano maszyny parowe, a nast´pnie silniki spalinowe. W ostatnim okresie zak∏ad in˝yniera Nies∏onego wi´kszoÊç
swojej produkcji eksportowa∏ do Niemiec.
D∏ugoletnie doÊwiadczenie w kierowaniu firmà mo˝e byç jego atutem w kierowaniu pracami rady gminy, bowiem o gminie
coraz cz´Êciej mówimy jak o przedsi´biorstwie i tak jà traktujemy.
Za coraz szybszym tempem zmian w ˝yciu gminnej wspólnoty, nie zawsze mentalnie nadà˝ajà niektórzy urz´dnicy. Potrzeby
mieszkaƒców cz´sto zbywajà sloganem:
„nie ma pieni´dzy”. Dotychczas to jakoÊ
skutkowa∏o, nie sàdz´ jednak, aby nowy
przewodniczàcy bezkrytycznie godzi∏ si´ na
takà form´ usprawiedliwiania prac rady, odpowiedzialnej za gminny bud˝et, w którym
koszty utrzymania urz´dniczego aparatu
zaczynajà byç solà w oku mieszkaƒców.
Szans rozwoju gminy nale˝y szukaç nie
tylko w oszcz´dnoÊciach, ale tak˝e w zaniedbywanym do tej pory kapitale ludzkim. Na
terenie gminy zarejestrowanych jest oko∏o
500 firm, do tego wielu mieszkaƒców prowadzi firmy poza gminà. W∏adze gminy nie
majà wypracowanych form wspó∏pracy z tà
rzeszà przedsi´biorców, dysponujàcych
du˝ym kapita∏em i du˝à wiedzà biznesowà.
Wspó∏praca i wspó∏dzia∏anie tylko
z DFK, OSP i LZS-ami jest dzisiaj niewystarczajàce. Gmina nie w pe∏ni te˝ korzysta z wielkiego kapita∏u intelektualnego
mieszkaƒców. W gminie mamy setki dobrze wykszta∏conych ludzi, w tym wielu
z dorobkiem naukowym. Dwóch synów
Nies∏onego to profesorowie Politechniki
Opolskiej. Obaj wyró˝nieni nagrodami
paƒstwowymi za dorobek naukowy.
Wspó∏uczestnictwo miejscowych elit,
przedsi´biorców i organizacji spo∏ecznych
Kapliczka Êw. Józefa
Grudzieƒ
by∏ Êwiàteczny
Kapliczka Êwi´tego Józefa stoi w Chrzàstowicach przy ul Ozimskiej. Jej fundatorami byli Maria i Antoni Klimkowie. Kapliczka powsta∏a oko∏o 1891 roku. Intencjà jej
postawienia by∏o wyra˝enie wdzi´cznoÊci
za prze˝ycie epidemii tyfusu (epidemi´ t´
rodzina mia∏a szcz´Êliwie prze˝yç).
Kapliczka zosta∏a zbudowana z czerwonej ceg∏y, posiada oszklonà wn´k´
w której znajduje si´ figura Êwi´tego Józefa trzymajàcego na r´kach Dzieciàtko.
Dach kapliczki jest dwuspadowy. Na
szczycie dachu znajduje si´ metalowy
kuty krzy˝.
Ernst Mittmann
✜ Ostatni miesiàc roku up∏ywa∏ w gminie
Chrzàstowice w Êwiàtecznej atmosferze.
Panie ju˝ ósmy rok z rz´du spotka∏y si´
na wspólnym przedÊwiàtecznym pieczeniu pierników. Odby∏o si´ ono 2 grudnia
w Klubie Samorzàdowym w Chrzàstowicach. Upieczone pierniki przeznaczono
na potrzeby OÊrodka Pomocy Spo∏ecznej oraz dla ubogich na Wileƒszczyênie.
✜ Jarmark bo˝onarodzeniowy – Weihnachtsmarkt odby∏ si´ 5 grudnia w Chrzàstowicach. Wystàpi∏a na nim Gminna Orkiestra D´ta, dla której by∏ to debiut w pe∏nym sk∏adzie. W organizacj´ jarmarku
w∏àczy∏o si´ przedszkole, a tak˝e szko∏a,
której uczniowie przygotowali jase∏ka.
✜ Weihnachtsmarkt zorganizowano równie˝ w Falmirowicach. Odby∏ si´ on w niedziel´ 5 grudnia w udekorowanym Klubie
Wiejskim. Âwiàtecznà atmosfer´ zapewnia∏a muzyka zespo∏u Transfer a tak˝e zapach kawy cynamonowej i pierników. Ku
radoÊci najm∏odszych przyby∏ te˝ Êw. Miko∏aj. Jarmark zorganizowa∏o DFK Falmirowice przy wsparciu Rady So∏eckiej.
✜ Dzieci z D´bia, Falmirowic i Dàbrowic
spotka∏y si´ ze Êw. Miko∏aj 6 grudnia
w koÊciele. Dzieci i prezentów by∏o tak
KLEPKA 17
w ˝yciu spo∏ecznym gminy, pozwoli∏oby lepiej kszta∏towaç rozwój lokalnej spo∏ecznoÊci. Do tej pory nikomu na tym nie zale˝a∏o. Nowy przewodniczàcy rady ma szans´
to zmieniç.
(bes)
du˝o, ˝e gdyby nie pomoc dwóch anio∏ków, to Êw. Miko∏aj by∏by w k∏opocie.
✜ Seniorzy z Chrzàstowic, Niwek i L´dzin goÊcili 7 grudnia na Êwiàtecznym
spotkaniu w Szkole Podstawowej
w Chrzàstowicach. Wyst´py przygotowali uczniowie chrzàstowickiej szko∏y
oraz Zespó∏ Kó∏ka Regionalnego z Gimnazjum w D´bskiej Kuêni.
✜ W niedziel´ 12 grudnia z inicjatywy DFK
mieszkaƒcy D´bia spotkali si´ Êwiàtecznie w Klubie Wiejskim. Na fletni Pana zagra∏ dla nich Czes∏aw Trzmiel, który zaprezentowa∏ piosenki z ró˝nych stron Êwiata. Przyby∏ te˝ Êw. Miko∏aj ze s∏odkoÊciami. Spotkanie zorganizowa∏o DFK D´bie.
✜ Spotkanie op∏atkowe po∏àczone z kiermaszem Êwiàtecznym zorganizowano
w niedziel´ 12 grudnia w Daƒcu. Na
przyby∏ych do Klubu Wiejskiego goÊci
czeka∏ pocz´stunek. Wystàpili te˝ dla
nich uczniowie z Zespo∏u SzkolnoPrzedszkolnego nr 1. Âpiewano tak˝e
wspólnie kol´dy.
✜ W Êrod´ 15 grudnia OÊrodek Pomocy
Spo∏ecznej w Chrzàstowicach zorganizowa∏ w Klubie Samorzàdowym wigili´ dla
samotnych. Zaproszone zosta∏y osoby
samotne z terenu ca∏ej gminy. Czeka∏ na
nie wspólny Êwiàteczny pocz´stunek
a wyst´py dzieci z Ochronki w Chrzàstowicach umili∏y uczestnikom wigilii czas.
MARMURY– GRANITY
Firma kamieniarska – Jerzy Iskierka
46-045 Kotórz Ma∏y • ul. Opolska 69
telefon/fax
77 421-22-05
telefon kom.
601 862-592
produkcja
i monta˝
✦ schody kamienne
wewn´trzne samonoÊne
✦ schody zewn´trzne
✦ blaty kuchenne i ∏azienkowe
✦ parapety ✦ posadzki
Przede wszystkim
tradycja 1982-20 11
ZAPEWNIAMY:
• atrakcyjne ceny
• doradztwo techniczne
• dostawy i transport
pod wskazany adres z roz∏adunkiem
REALIZUJEMY INWESTYCJE
BUDOWLANE POD KLUCZ
OFERUJEMY KREDYTY
ZA ZAKUP, REMONT I BUDOW¢ DOMU
Istniejemy ju˝ 29 lat. W tym czasie wypracowaliÊmy renom´ firmy solidnej,
której mo˝na powierzyç ka˝dà inwestycj´ budowlanà. Nasze projekty zdobywajà liczne wyró˝nienia,
a co najwa˝niejsze – zadowolenie Klientów.
Zapewniamy profesjonalne doradztwo techniczne i pomoc
w doborze pokryç dachowych na dowolny obiekt.
46-020 Czarnowàsy k. Opola, ul. Jagie∏∏y 17a
tel. 77 469-12-46, 77 427-16-50, fax 77 469-10-47
www.ciurex-2.pl
e-mail: [email protected]
Oddzia∏y:
Prószków, ul. Osiedle 2A, tel. 77 464-96-39
Strzelce Op., ul. 1 Maja 50 (teren cementowni),
tel. 77 463-00-70
KLEPKA 18
„Âmierç romantyzmu” w MÂO
W ramach Krakowskiego Salonu Poezji
odby∏ si´ w Muzeum Âlàska Opolskiego
spektakl pt. „Âmierç romantyzmu”. Powsta∏ on w oparciu o teksty Josepha von
Eichendorffa. Przygotowali go wspólnie
Klub Suterena i MÂO.
Zaproszono aktorów – Mart´ Klubowicz i Freda Apke wraz z zespo∏em muzycznym. Licznie zgromadzeni widzowie mogli s∏uchaç wierszy Eichendorffa
tak˝e w oryginalnej niemieckiej wersji,
w interpretacji Freda Apke, który by∏ te˝
re˝yserem spektaklu. Szczególne zainteresowanie wzbudzi∏y wiersze poety
przerobione na piosenki, wyÊpiewane
przez Ol´ Maurer i Piotra Walewskiego,
artystów krakowskiej „Piwnicy pod baranami”.
Spotkanie poprowadzili wspólnie Ma∏gorzata Sobolewska i Piotr Waleczko. Po
skoƒczonym spektaklu widzowie nagrodzili artystów owacjà na stojàco.
Pochodzàca z Nysy Marta Klubowicz
przyznaje si´ do fascynacji osobà Josepha
Poetyckie podsumowanie roku w POK-u
W Prudnickim OÊrodku Kultury odby∏o si´ poetyckie podsumowanie roku z udzia∏em
m∏odych, prudnickich poetów.
PublicznoÊci zaprezentowali
si´ Maciej Dobrzaƒski i Bartosz Sadliƒski (autorzy wspólnego tomiku pt. „Nomen
omen”) oraz Waldemar Jocher
i Krzysztof Szeremeta (laureat
projektu „Po∏ów 2010” organizowanego przez „Biuro Literackie” z Wroc∏awia). Ka˝dy
z autorów przeczyta∏ du˝y zestaw wierszy, ilustrowany w tle
odpowiednio dobranà muzykà
oraz zdj´ciami prudnickiego fotografa Bogdana Zatora.
Spotkanie wzbogaci∏ pokaz
artystycznego filmu Agaty Haj-
CZARNOWĄSY
ul. Jagieááy 3
tel. 604-520-60
www.instytuturody.eu
Zapraszmy na:
•
•
•
•
•
•
kompleksową pielĊgnacjĊ twarzy
zabiegi oczyszczające
MAKIJAĩ SYLWESTROWY
laserowe usuwanie owáosienia
pedicure
stylizacjĊ paznokci alessandro
[email protected]
Wszystkie zabiegi
wykonuje
mgr kosmetolog
przy użyciu nowoczesnej aparatury.
von Eichendorffa. W 2008, wspólnie z berliƒskim aktorem polskiego pochodzenia –
Robertem Mikà, w Muzeum Diecezjalnym
w Opolu wystàpi∏a w spektaklu opartym
o teksty Eichendorffa pt. „Pan baron przychodzi boso i p∏aci guzikiem”. Re˝yserem
tego spektaklu by∏ równie˝ Fred Apke, autor 25 sztuk teatralnych a prywatnie partner
˝yciowy pani Marty.
Na zdj´ciach: z lewej Ma∏gorzata Sobolewska i Fred Apke, z prawej Marta Klubowicz i Ola Maurer.
Romuald Kulik
fot. Jerzy Stemplewski
deckiej – równie˝ prudniczanki.
Film ten powsta∏ pod kierunkiem pana Bartosza Posackiego
z Instytutu Sztuki Uniwersytetu
Opolskiego. Inne filmy Agaty
Hajdeckiej (np. „Schizofrenia”
ze specjalnie animowanà lalkà)
mo˝na obejrzeç na YouTube.
GoÊciem specjalnym spotkania (jedynym spoza Prudnika) by∏ Romuald Kulik, który
tak˝e czyta∏ swoje nowe wiersze z niewydanego jeszcze tomiku „Oddalenie”. Spotkanie
by∏o okazjà do dyskusji i promocji twórczoÊci m∏odych prudnickich (i nie tylko) poetów.
Na zdj´ciach: u góry z lewej
Maciej Dobrzaƒski, Bartosz Sadliƒski i Krzysztof Szeremeta,
u góry z prawej Bartosz Sadliƒski i Agata Hajdecka a z prawej
u do∏u Romuald Kulik.
KLEPKA 19
Ratowa∏ innych, ale sam zginà∏
Bardzo ciekawe spotkanie zorganizowano w opolskiej Diecezjalnej Bibliotece Caritasu. By∏o ono poÊwi´cone promocji ksià˝ki „Staram si´ ratowaç ka˝dego – ˝ycie niemieckiego oficera w listach
i dziennikach”. Bohater tej ksià˝ki, niemiecki oficer Wilm Hosenfeld, ocali∏ podczas wojny ˝ycie wielu ludziom, ale
przetrwa∏ w pami´ci g∏ównie jako ten,
który w okupowanej Warszawie ocali∏ ˝ycie W∏adys∏awowi Szpilmanowi. Przyczyni∏ si´ do tego fakt, ˝e wydarzenie to
znalaz∏o si´ w filmie „Pianista”, wyre˝y-
serowanym przez Romana Polaƒskiego.
Na spotkanie w Bibliotece Caritasu przyby∏a wdowa po wielkim pianiÊcie, pani
Halina Szpilman, która opowiedzia∏a histori´ ocalenia ˝ycia jej m´˝a przez Wilma Hosenfelda.
Postaç niemieckiego oficera przybli˝y∏a projekcja filmu dokumentalnego. Pod
koniec wojny Hosenfeld dosta∏ si´ do radzieckiej niewoli. Zmar∏ tam w 1952 roku
w obozie niedaleko Stalingradu. Do dziÊ
˝yjà wszystkie dzieci Wilma, które ch´tnie dzielà si´ wspomnieniami o ojcu. Jego córka wspomina np., ˝e na piàte urodziny ojciec przys∏a∏ jej pocztówk´ z ruinami Warszawy. Przera˝a∏y go bezsens
i okrucieƒstwo wojny. Ta pocztówka sz∏a
w odmiennym kierunku, ni˝ kreowany
przez propagand´.
Ciekawy jest fakt, ˝e budynek, w którym podczas wojny ukrywa∏ si´ Szpilman, istnieje do dziÊ na Mokotowie. Zosta∏
on jednak mocno przebudowany. Strych,
na którym ukrywa∏ si´ Szpilman przerobiono na mieszkanie. Dom rodzinny Szpilmanów te˝ przetrwa∏ wojn´ w dobrym stanie, ale wyburzono go pod budow´ Pa∏acu Kultury i Nauki.
Na zdj´ciu Halina Szpilman.
Romuald Kulik
KLEPKA 20
To ju˝ 16. wydanie
Po raz 16. ukaza∏ si´ polsko-niemiecki
„Âlàski kalendarz biblijny”. Zawiera on
stosownie dobrane cytaty z Pisma Âwi´tego na ka˝dy dzieƒ roku.
Na promocji kalendarza, która odby∏a si´ w opolskiej Diecezjalnej Bibliotece Caritasu, obecni byli dwaj z czterech
redaktorów kalendarza – Joachim Czernek i ks. Arnold Nowak (na zdj´ciach).
Pozostali dwaj redaktorzy to ks. Marian
ObruÊnik (parafia Luboszyce) oraz ks.
Piotr Tarliƒski.
Wst´p do kalendarza napisa∏ arcybiskup Alfons Nossol a pi´kne zdj´cia wykona∏ pan Jerzy Stemplewski (by∏ tak˝e
obecny na promocji). Zainteresowani kalendarzem znajdà w nim wiele ciekawych
materia∏ów, np. ˝yciorys Michaela grafa
von Matuschka.
Romuald Kulik
fot. Jerzy Stemplewski
Kobiyta mie usuch∏a,
ale co s tego przis∏o?!
Ja, ludzie, zima przis∏a i fertig, koniec Êpasu, iberhaupt przed
chopow. Camus? No bo chopi muso Êniyg odciepowaç, ∏odmiataç, wywoziç, a kobiyto siedzo we cieple i myÊlo, jako te piniondze wydaç, co jescyk we Êranku abo we kasie lezo. Moja Hejdla
tez ranka Êwiyrzbi tak, izech jo i sprzezywaç musio∏. Bo zacona
przed Godoma: a to nowe bompki na kryzba∏m, a to na balko∏n
nowe Êwiato∏ka, to zaÊ na ∏okno ∏od podworka gwio∏zda. Lamkowo∏ch jo, ale bych sie bo∏ puca wygo∏do∏ i nic nie pomog∏o.
– Paulu – pada∏a mi kobiyta – przeca te po∏ra grosy wydaç
to nie je grzych ani ich kans nie ubandzie. Taky lampki idze za
dziewiyƒç z∏otkow kupiç. To sie przelic, co za to chopi kupujo
i na jak dugo to styknie. A przeca lamki bano na pewno po∏ra
lo∏t! Po∏ra lo∏t to sie nie rowno∏ do po∏ruch godzin! – i tak w ∏oko∏ko Macieju.
– Ale jak no na co potrzebnego piniyndzy brachnie, to ty bes
winno∏, jo∏ wydo∏waç nie chcio∏. Idê jyno do Wichtory i ∏obo∏c,
sie ∏oni tejla lampkow nawiysali. Ta kobiyta jescyk mo∏ trocha rozumu – t∏omaco∏ch Hejdli, zeby tych lampkow nie kupowa∏a. Ich
bo∏ gupi jak font presowy, bo kobiyta mie usuch∏a, ale co s tego przis∏o?!
Na drugi dziyƒ po tej nasej ∏osprowo∏cce, co Hejdla mie by∏a usuch∏a, wybra∏a sie ze Trudo do frizerki. To dopiyro kostuje,
ale darmo kobiycie frizera zako∏zaç, bo∏byÊ, chopie, skoƒcony.
– Paulu, nastrugej karto∏fli i jak mie nie be kole jedyno∏stej,
to jy stawiej na piec i wo∏rz, jak zdonza przijechaç zani sie uwarzo, zrobia pranzonki, a jak nie zdonza, to ty zrob pranzonki. We
komorze je maÊlonka, to jo wyniyÊ na piec, co sie ∏ozgrzeje, bo
tako∏ zimno∏ na go∏rzdziel bardzo idzie. Ja... jescyk coÊ... coch
to chcia∏a pejdziejç? Juz wia: nie zapomni tego wandzonego
Êpeku, co my dostali ze Êwiniobicio∏, wytopiç do pranzonkow.
Yno go pokroj drobniej, nie tak rubo, bo jak by sie Wichtora na
mitak sno∏dli, to musi byç drobno pokrajany. Co ci sie nie przipo∏li! No∏lepej, jak by s∏o, to bych tyn telewizor zapar∏a na kotka, bo jak bandzies Êport ∏oglondaç, to wszystko ci sie mo˝e
przitrefiç – i Hejdla pojecha∏a. NareÊcie trocha spokoju. Bo to ma∏o tych byfejlow?! Roboty mi zada∏a, a jescyk Wichtora majo
prziÊç. Dopiyro co my miejli goÊci na Gody. Ale niech ta, jakoÊ
sie domy rady. No∏piyrwej zejch ∏obejrzo∏, co je we telewizorze,
a potyn zejch sie do∏ do kucharzynio∏. Karto∏flech ∏ostrugo∏ ciyniutko, wynios maslonka ze komory, a potyn zejch sie do∏ we
wandzony Êpek. Prawiech deska wyjon ze siuflo∏dki, a tu puk!
puk! Wichtora w∏azo. Ca∏o∏ we chustach, w bo∏bach, bo za ciep∏o nie majo, ale darmo ich do no∏s przekludziç, mozno by my
sie i powadziyli.
– Hejdla u frizera, ja? Nastrugo∏Ê karto∏fli? Tera wierza bandzies Êpiek krajaç... dej, to ci pomoga. Bo Hejdla mie zaprosiy∏a na ∏obio∏d, pada∏a ci? Ale sa mo∏cie ciep∏o! To sie zaÊ wygrzeja.
– Toç! Siadejcie przi piecu i grzejcie sie, wiela wlejzie, ciep∏a
nie ubaƒdzie. A jo∏ tyn Êpek pokroja – postawio∏ch Wichtorze stolik przi piecu, popowiyso∏ch te jejich bo∏by i wzion zejch nareÊcie Êpek krajaç.
– Wiys, Paulu, jo∏ ka˝dy dziyƒ rzyko za tyn jy∏owski koÊcio∏...
taky niescejÊciy... – Wichtora wyjoni rozaniec zaconi rzykaç.
Wichtora rzykali, karto∏fle sie warzy∏y, maÊlonka sie grzo∏a, a jo∏
krajo∏ wandzony Êpek.
– Paulu – naro∏z sie ∏odezwali Wichtora – a przi∏ozo∏Ê do pieca? Bo jak ci ∏ogyƒ zgaÊnie, to bez mio∏ wiyncej roboty. A dwano∏Êcie ju˝ nidugo – Wichtora wrociyli do rozaƒca. Jo∏ nakrajo∏
speku i wciep zejch go do tego rubego tyglika, co my go jescyk
po mojej starce miejli. Sie mi wierzicie, sie ni: we ty tygliku jescyk no sie Êpek nie spo∏lo∏! Ja, do∏womy pozor, Hejdla go zawse na boku pieca ∏od Êciany barzej postawi, to sie tak fajnie
topi, co skoda go∏daç. Nas Kondzik, jak som przijejdzie, to zawse chce giel ze ty wytopiony wandzony speky. Ale co ze Êwiniobicio∏ dostaniymy. Tyn ∏od masarza nie je taki smacny.
– Paulu – przerwali mi myÊli Wichtora – dugo tej Hejdle niy
ma, pra? Ju˝ be dwano∏Êcie. Nie zdonzy na ∏obio∏d.
– Wichtora, my bymy cekac na Hejdla z mitaky, jak by to wyglonda∏o, jakbychmy ∏oba jejdli, a ∏ona potyn sama?!
– Ale zimne pranzonki mi nie smakujo – padali Wichtora. –
Muso byç gorky.
– Mo∏cie prawie. Muso byç gorky. Jak Hejdla be w podworku, to jy zacna robiç – Wichtorze to nie by∏o w nos, ale darmo
kobiyta sama jejÊç, jak przidzie.
– Wy rzykejcie, to wo sie nie baƒdzie studziç. So zejÊcie tacy godni? Dyç dopiyro je dwano∏Êcie.
Somsiadka zawarli ∏ocy i zaconi rozaniec ∏od nowa. ¸oni ta
jako wyrzykajo ta pomoc przed jy∏owski koÊcio∏.
A jako by∏o dalej ze pranzonkoma powia wo na drugyro∏z.
Yno sie we zilwestra lamkujcie, co nie becie we Nowy Rok
Was Paul
chorzi. To tez je dziyƒ.
TRAT TORIA • PIZZERIA • RISTORANTE
Restauracja
„U Enzo”
MURÓW
ul. WolnoÊci 17b
Nowy kàcik winny oferuje
ponad 40 rodzajów win z ca∏ej Italii
Jedyny na Opolszczyênie
specjalny piec do wypiekania pizzy,
opalany drewnem, gwarantuje goÊciom
niezapomniane wra˝enia smakowe.
telefon
77 421-41-70
organizujemy wesela, komunie,
urodziny, bankiety, konferencje
i inne imprezy okolicznoÊciowe
w salach nawet do 140 miejsc,
◆ wesela ju˝ od 130 z∏ za osob´,
◆ oferujemy te˝ 9 komfortowych,
2-osobowych pokoi z ∏azienkami
i oraz sal´ konferencyjnà
z mo˝liwoÊcià wideokonferencji.
Szef Vinzenco Viola jest rodowitym
W∏ochem z Pizy (Toskania). Daje to
gwarancj´ oryginalnej kuchni w∏oskiej,
wzbogaconej doÊwiadczeniem 25 lat
prowadzenia restauracji w Niemczech
oraz 14 lat takiej dzia∏alnoÊci w Polsce.
◆
Zapraszamy tak˝e do naszych dwóch opolskich pizzerii:
w Galerii Opolanin – Tesco przy pl. Teatralnym, tel. 77 453-18-33
i ul. Sosnkowskiego, tel. 77 457-98-46
KLEPKA 21
B´dzie ∏atwiej za granicà
Wsz´dzie uczà si´ j´zyków obcych, g∏ównie angielskiego,
a gdy przychodzi co do czego, trudno si´ dogadaç. W szwedzkiej
restauracji karta daƒ jest po szwedzku i mo˝e jeszcze po angielsku. Po polsku nie. Kelner te˝ nie zna polskiego. I co zrobiç, gdy
nie znamy ani angielskiego, ani szwedzkiego?
Te k∏opoty mogà nied∏ugo zniknàç. Jest ju˝ program do telefonów komórkowych z aparatem fotograficznym. Gdy zainstalujemy
go w komórce, to przet∏umaczy nam obce napisy. Wystarczy wybraç funkcj´ „t∏umacz” i nakierowaç obiektyw np. na kart´ daƒ z tekstem w obcym j´zyku. Na wyÊwietlaczu zobaczymy t´ samà kart´, taki sam obrus na stole i te same kwiatki. Jedynà ró˝nicà b´dzie to, ˝e dania w karcie zobaczymy ju˝ po polsku.
Tak samo b´dzie, gdy obiektyw skierujemy na tablic´ informacyjnà w muzeum, czy tablic´ drogowà. Na wyÊwietlaczu wszystko
b´dzie widaç normalnie. Zmieni si´ tylko j´zyk napisów. OczywiÊcie program t∏umaczy wy∏àcznie napisy drukowanymi i wyraênymi literami.
DziÊ jest tylko program do t∏umaczenia angielsko-hiszpaƒskiego, ale wkrótce b´dà programy dla innych par j´zyków. Cena ma
byç przyst´pna. Ok. 5 dolarów za program na jednà par´ j´zyków.
TA N I O A D O B R Z E
OKNA PCV
NA KA˚DÑ KIESZE¡
Mikrowentylacja oraz szyba K-1,1 w standardzie – bez dop∏aty!
Pomiar, wycena, transport – bezp∏atnie!
Ponadto proponujemy:
Stare Budkowice
ul. Zagwiêdziaƒska 6
PARAPETY – PCV i aluminiowe
(naprzeciw
cmentarza)
ROLETY – aluminiowe i materia∏owe
˚ALUZJE – pionowe i poziome
MOSKITIERY PRZECIW MUCHOM
ROLETY DACHOWE LUX
Najwy˝sza jakoÊç
– najni˝sze ceny
KLEPKA 22
tel. 421-01-87
tel. komórkowy
601 506 967
ZAPRASZAMY
poniedzia∏ek-piàtek
od 9.00 do 15.00
Manowce
„Lepiej byç pierwszym we wsi ni˝ drugim w Rzymie” – tym cytatem z Juliusza
Cezara zatytu∏owa∏ KrzyÊ Ogiolda swój felieton w „nto” z 11 grudnia. W zakoƒczeniu felietonu przypomnia∏ cytat i stwierdzi∏,
˝e Juliusz Cezar to màdry facet.
Juliusz Cezar zapewne by∏ màdry, ale
nie z powodu tej „z∏otej myÊli”. Wi´kszoÊç
ludzi wcale nie chce byç gdziekolwiek
pierwszymi. Cz∏owiek màdry, to nie ten,
który du˝o wie, ale ten, który wie ile wie,
choçby wiedzia∏ niewiele. Cz∏owiek màdry
trafnie ocenia swe mo˝liwoÊci i nie stara
si´ koniecznie byç pierwszym, jeÊli uwa˝a, ˝e nie ma po temu kwalifikacji. Problemem sà zawsze ci, którzy koniecznie muszà gdzieÊ byç pierwszymi i nie dociera
do nich, ˝e nie majà po temu kwalifikacji.
Felieton Krzysia dotyczy∏ jednak
znacznie powa˝niejszego problemu ni˝
Juliusz Cezar i jego „z∏ote myÊli”. KrzyÊ
komentowa∏ wizyt´ naszego prezydenta,
Bronis∏awa Komorowskiego w USA. Prezydent Komorowski plót∏ tam trzy po trzy
o jakimÊ naszym wspólnym z USA udziale w polowaniu. KrzyÊ pisze teraz, ˝e „zachodzi w g∏ow´, kto te˝ b´dzie zwierzynà w tej prezydenckiej koncepcji ∏owów
mi´dzynarodowych”. KrzyÊ nie mo˝e
oprzeç si´ wra˝eniu, „˝e na polowaniu,
na którym Ameryka b´dzie ∏owczym, my
mo˝emy co najwy˝ej t∏uc kijami po drzewach i p∏oszyç zajàce”.
Poniewa˝ Krzysiowi nie uda∏o si´ odgadnàç, kto ma byç zwierzynà na polowaniu, to wyjaÊniam mu, ˝e by∏yby nià USA.
By∏yby zapewne dzikiem, a gdybyÊmy my
si´ do∏àczyli, to w charakterze zajàca. Z tymi zajàcami KrzyÊ zatem trafi∏. KrzyÊ ma
oczywiÊcie racj´, ˝e nie warto ju˝ dziÊ iÊç
na ∏owy wraz z USA. Najlepiej ilustruje to
historia pewnego zajàczka, którego nasi
wopiÊci zatrzymali lata temu na granicy
polsko radzieckiej. Pytajà zajàczka, dlaczego ucieka z ZSRR. Na to zajàczek odpowiada, ˝e wydano tam przepis, i˝ trzeba kastrowaç dziki, bo zbyt szybko si´
mno˝à. WopiÊci w Êmiech:
– Przecie˝ nie jesteÊ dzikiem, tylko zajàczkiem!
– Dobra, dobra – odpowiada zajàczek
– zanim im to wyt∏umacz´, oni ju˝ mnie
wykastrujà.
Tak te˝ jest dziÊ z Polskà. Nie warto iÊç
z USA na polowanie. B´dà polowaç na dziki i zanim wyt∏umaczymy myÊliwym, ˝e jesteÊmy tylko zajàczkiem, ju˝ nas ustrzelà.
✦ ✦ ✦
W „nto” z 17 grudnia Jose Torres, kubaƒski muzyk, urodzony w Hawanie, ale
od lat mieszkajàcy w Polsce, dyrdymali
o sytuacji na Kubie. W „nto” myÊlano zapewne, i˝ jeÊli ktoÊ jest z Kuby, to musi doskonale rozumieç sytuacj´ na Kubie. To
durny poglàd. GdybyÊmy pytali Polaków
o sytuacj´ w Polsce, to otrzymalibyÊmy
skrajnie ró˝ne opinie, w tym niestety tak˝e bzdurne. Nie wiem jakim muzykiem
jest Jose Torres, ale politycznego rozumu
raczej mu brak.
Jose Torres twierdzi np., ˝e Kubaƒczycy ˝yjà w niebywa∏ej n´dzy, spowodowanej politykà gospodarczà re˝imu. Z tego
twierdzenia mo˝na wnioskowaç, i˝ Jose
Torres uwa˝a, ˝e zmiana polityki gospodarczej pozwoli∏aby Kubie szybciej si´
rozwijaç. Gdyby Jose Torres zada∏ sobie
trud, by przed rozpocz´ciem dyrdymalenia cokolwiek sprawdziç, to np. z Factbooka CIA dowiedzia∏by si´, ˝e PKB (PPP)
na g∏ow´ w 2009 wynosi∏ na Kubie 9700
dolarów rocznie, w Chinach 6700,
w Ukrainie 6300, w Gruzji 4500 a w Haiti
1200 dolarów. JeÊli na Kubie jest nieby-
wa∏a n´dza, to co powiedzieç o Chinach,
Ukrainie i Gruzji?
Niebywa∏a n´dza jest w sàsiadujàcym
z Kubà Haiti. Warto tu zwróciç uwag´, ˝e
gdy w 1959 w∏adz´ na Kubie obejmowa∏
Fidel Castro, to Haiti i Kuba by∏y w podobnej sytuacji. Haiti sz∏o drogà wskazanà
przez USA a Kuba wprost przeciwnie. Po
pó∏ wieku warunki ˝ycia na Kubie sà nieporównywalnie lepsze ni˝ w Haiti. Gdyby
Kuba wybra∏a tak, jak oczekuje Jose Torres, to by∏aby dziÊ jeszcze jednym Haiti.
✦ ✦ ✦
Na ∏amy „nto” z 4 grudnia Tomcio
Gdula przywlók∏ profesora Kazia Kika.
Ka˝dy ma profesora na swà miar´. Kazio
Kik wydaje si´ profesorem na miar´ Tomcia Gduli. Po có˝ Tomcio przywlók∏ Kazia?
By∏ on Tomciowi potrzebny, by uzasadniç,
dlaczego nie nale˝y obcinaç dotacji dla
partii. Kazio uzasadni∏. Na miar´ swego intelektu oczywiÊcie.
Kazio twierdzi, ˝e Donald Tusk, popierajàc obci´cie bud˝etowych dotacji dla
partii, zachowuje si´ jak spryciula. PO jest
partià rzàdzàcà, a jak wiadomo „rzàd si´
zawsze wy˝ywi”. Obci´cie dotacji uderzy∏oby zatem w opozycj´.
Kazio jest przeciwny obcinaniu dotacji
dla partii, ale uwa˝a, ˝e partie nie powinny móc wydawaç tych pieni´dzy g∏ównie
na kampanie wyborcze. Zdaniem Kazia te
pieniàdze partie powinny wydawaç na
„thing tanki”. DomyÊlam si´, ˝e Kazio widzia∏by siebie jako najwa˝niejszego cz∏onka takich „thing tanków”. „Think tank” to
dos∏ownie „zbiornik myÊli”. „Thing tank”
to dos∏ownie „zbiornik rzeczy”. Kazio najwidoczniej realnie si´ ocenia i upatruje
szansy raczej w „zbiorniku rzeczy” ni˝
w „zbiorniku myÊli”. To jednak màdry jest
ten Kazio.
Dyl Sowizdrza∏ (vel Till Eulenspiegel)
Dobrzeƒ Wielki, ul. Strzelców Bytomskich 1
www.kuchniaslaska.opole.pl
Regionalna
restauracja
Wesela
• DEKORACJA SALI – serwetki, Êwieczniki, kwiaty • NAPOJE BEZ OGRANICZE¡:
soki, cola, fanta, sprite, woda mineralna • OWOCE – pomaraƒcze, jab∏ka, mandarynki, winogrona, owoce sezonowe • POCZ¢STUNEK – szampan dla wszystkich
goÊci • OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç
gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z piersi kurczaka z serem,
pieczeƒ, klopsiki), kapusty (czerwona i bia∏a, kiszona, sa∏atka pekiƒska i inne) •
KAWA, HERBATA • LODY z bità Êmietanà, galaretkà, owocami • CIASTO I TORT
WESELNY: osiem gatunków Êlàskiego ciasta domowego, trzypi´trowy tort z owocami i bità Êmietanà • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju, galareta z kury,
tel. 77 469-50-80
ogórki, pieczarki, pomidor, chleb, mas∏o • I KOLACJA – trzy gatunki mi´sa (szasz∏yk z kurczaka, udko kurczaka, de Volaille), ziemniaki puree, sa∏atka ze Êwie˝ych
warzyw, sa∏atka ziemniaczana lub makaronowa, lub ry˝owa • II KOLACJA – barszcz
z krokietem, bigos, chleb.
Poprawiny
• OBIAD – rosó∏, kluski Êlàskie, ziemniaki, kluski ciemne na ˝yczenie, pi´ç gatunków mi´sa (rolada, schabowy z pieczarkami, filet z kury, pieczeƒ, udko kurczaka),
kapusty (czerwona i bia∏a kapusta na ciep∏o, kapusta kiszona, sa∏atka pekiƒska
i inne) • KAWA, HERBATA • CIASTO • ZIMNA P¸YTA: w´dliny, ser, Êledê w oleju,
galareta z kury, ogórki, pieczarki, pomidor, chleb.
NAJWI¢KSZE PARKIETY • NAJNI˚SZE CENY!!! • NAJWY˚SZA JAKOÂå
Trzy sale w trzech stylach: Êlàska – 200 miejsc • pa∏acowa – 130 miejsc • wiejska (pizzeria) – 60 miejsc
Wesele – 140 z∏ od osoby • Poprawiny – 40 z∏ od osoby • Komunie – ca∏oÊç 115 z∏ od osoby
KLEPKA 23
PARTNER
ADAC
opony
zimowe
CENTRUM 24 h 665-333-777
Bernard CZOK
46-022 K¢PA, k. Opola
ul. Wróbliƒska 17b
Tel./fax 77 456-86-58
❍
❍
❍
❍
Blacharstwo, lakiernictwo
Mechanika pojazdowa
Wynajem samochodów
Parking strze˝ony 24 h
tel.kom. 602 369 462
(alarmowy – 24 h)
CA¸ODOBOWA POMOC DROGOWA
(osobowe, dostawcze, ci´˝arowe i autobusy)
- dla klientów ASISSTANCE holowanie gratis
- holujemy te˝ ciàgniki rolnicze, wózki wid∏owe itp.
Wynajem samochodów osobowych i busów
dla osób pracujàcych za granicà i firm.
HURT – DETAL
Maria S∏abik
46-081 Dobrzeƒ Wielki, ul. ks. Fiecka 12 (nad Odrà) tel. 77 469-55-33
oferujemy bogaty wybór artyku∏ów
metalowych, budowlanych i sanitarnych
Gwarantujemy:
– fachowà i kompetentnà obs∏ug´
– konkurencyjne ceny
– dowóz w∏asnym transportem
Firmom oferujemy rzetelnà
wspó∏prac´ i upusty cenowe
SPRZEDA˚
MONTA˚
SERWIS
Stare Sio∏kowice, ul. Powstaƒców 21
tel. 0-77 427-56-25
Ogrodzenia z ChróÊcic
BRAMY * OGRODZENIA * BALUSTRADY
* STAL NIERDZEWNA
KOMPLEKSOWO – MUROWANIE, MONTA˚
46-080 ChróÊcice, ul. J. Cebuli 14
Zapraszamy w godz. 7.30 – 17.30
a w soboty w godz. 8.30 – 13.30
tel./fax +48/77 46-96-368
e-mail: [email protected]
kom. +48/ 606 935 243
www.metal-mr.pl
Przedsi´biorstwo In˝ynierii Komunalnej
„ECOKOM” Sp. z o.o.
P O L E C A M Y:
✽ projektowanie i wykonawstwo sieci
wodno-kanalizacyjnych
✽ roboty melioracyjne (rowy, przepusty,
drena˝e)
✽ roboty ogólnobudowlane
✽ roboty ziemne sprz´tem ma∏ogabarytowym
✽ doradztwo i nadzór
46-022 Luboszyce, ul. KoÊcielna 8
tel./fax 77 421-57-08
- cz´Êç samoobs∏ugowa
- pe∏ny asortyment leków
- apteka internetowa
Apteka jest czynna:
pn.-pt. 7.30-20.00
sobota 8.00-15.00
* dotyczy leków pe∏nop∏atnych sprzedawanych w godz. 10.00-13.00
KLEPKA 24
Czy wiesz, ˝e...
Najwi´kszy na Êwiecie stadion znajduje si´ w stolicy Czech – Pradze, w dzielnicy Strahov. Jego budow´ rozpocz´to
w 1926. Mo˝e pomieÊciç 250 tys. widzów, ale nigdy tylu ich nie by∏o. 18 sierpnia 1990 koncert The Rolling Stones zgromadzi∏ tam 150 tys. widzów, w tym ówczesnego prezydenta Czechos∏owacji – Vaclava Havla. DziÊ stadion jest zaniedbany
i myÊlano nawet o jego rozbiórce.
Drugim co do wielkoÊci stadionem
Êwiata jest stadion Rungrado w Pjongjangu (Phenianie) – stolicy Korei Pó∏nocnej. W odró˝nieniu od praskiego
Strahova stadion Rungrado jest super
nowoczesnym obiektem. Ma osiem kondygnacji (60 m wysokoÊci) i mieÊci 150
tys. widzów. Jego budow´ ukoƒczono 1
maja 1989.
Na stadionie Rungrado ustanowiono
absolutny rekord frekwencji na imprezie
sportowej. W 1995 odbywa∏a si´ tam gala wrestlingu (USA i Japonia), która
zgromadzi∏a 190 tys. widzów. To o 40
tys. wi´cej ni˝ miejsc. Rekord ten wydaje si´ nie do pobicia. Zwykle na stadionie Rungrado çwiczy reprezentacja Korei Pó∏nocnej w pi∏ce no˝nej. Odbywajà
si´ tam równie˝ bardzo lubiane w KRLD
parady i pokazy.
Nasz adres: Redakcja „BECZKI”
Brynica, ul. Powstaƒców Âl. 47
46-024 ¸ubniany
tel. 77 421-56-17
dy˝ur telefoniczny: 21.00-23.00
KRZY˚ÓWKA
klubowa
1
2
3
4
SK¸AD REDAKCJI:
5
10
12
13
14
15
18
19
16
17
20
21
22
23
24
26
27
25
28
29
30
Dzia∏ kolporta˝u: 602 689 112
32
Przygotowanie gazety do druku: 602 876 121
Redakcja nie odpowiada za treÊç reklam i og∏oszeƒ.
Uwaga: Kopiowanie i wykorzystywanie w ka˝dy inny
sposób materia∏ów z „Beczki” jest dozwolone, a nawet
zalecane. Kopiujàcy i wykorzystujàcy w inny sposób
materia∏y z „Beczki” nie muszà informowaç skàd one
pochodzà, ale zaznaczenie tego b´dzie mile widziane.
Pismo Zwiàzku Âlàzaków
7
11
Nak∏ad: 2100 egz.
Druk: Drukarnia ART DRUK, Mechnice.
6
9
Redaktor naczelny – PIOTR BADURA
(telefon kom. 606 977 733)
Informatory gminne (miejskie):
¸ubniany – ROZWITA PIERZYNA
Murów – BOGUS¸AWA DOMINO-PAWELEC
(telefon kom. 696 736 688)
Popielów, Turawa, Chrzàstowice,
Dobrzeƒ Wielki – zespó∏
POZIOMO: powód, cela,
rabin, bolero, Tekla, grota, baba, landara, satrapa, t∏uszcz, trofeum,
Uszatek, narcyzm, niech´ç, mustang, Desa, tenor, notes, angina, kujon, tryk, samar.
PIONOWO:
postulat,
wulkan, debata, chluba,
arogant, obroƒca, inwazja, dusza, aorta, plusz,
∏uski, ciel´, facet, magister, nietakt, esencja, hydrant, maniak, sznaps,
artyzm.
8
e-mail: [email protected]
Wydawca: PIOTR BADURA
Rozwiàzanie
poprzedniej
krzy˝ówki:
POZIOMO: 1.pokarm na chory ˝o∏àdek, 4.niszczàca uwodzicielka, 8.t∏usta sp∏ywa z lokomotywy, 9.pierwszomajowy,
10.orzechowa s∏odycz, 11.mo˝na si´ nim wykr´ciç,
12.78 proc. powietrza, 13.robi∏ màk´ a teraz pràd, 15.pos∏ów
greckich, 18.mi´dzy matkà a pocz´tym dzieckiem, 21.pamiàtka w modlitewniku, 23.przedmiot – symbol osoby,
24.druh z OSP, 26.rower do spakowania, 29.uszek ma
w bród, 32.kapitan Nautilusa, 33.naród, 34.goràcy wiatr Sahary, 35.obrabia obracajàcy si´ przedmiot, 36.przyjaciel pszczó∏ki Mai, 37.jeÊli Âmig∏y to marsza∏ek, 38.sprz´t Ma∏ysza.
PIONOWO: 1.s∏ynny w Rio, 2.wiersz ˝a∏obny, 3.na g∏owie
mnicha, 4.kufajka, 5.fortel, 6.bardzo drapie˝na ryba,
7.rzymskie W´gry, 14.ko∏a z z´bami, 16.mniej ni˝ zero na
koncie, 17.w rogu szachownicy, 19.spec od okularów,
20.opad z lodowych ziarenek, 22.szczebel wy˝ej, 25.lochy,
26.potrzebuje 50 par butów, 27.bezlik ogniw, 28.ofiarodawca, fundator, 29.trudno mu wejÊç do Królestwa Niebieskiego, 30.s∏ynny maszt radiowo-telewizyjny pod Warszawà,
31.postanowienie, cel.
33
34
35
36
37
ISSN 1426-8329
KLEPKA 25
38
31