D - Sąd Okręgowy w Słupsku

Sygn. akt VI Ka 404/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 sierpnia 2015 roku
Sąd Okręgowy w Słupsku VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Dariusz Dumanowski
Sędziowie: SO Jadwiga Miklińska
SO Witold Żyluk
Protokolant sekr.sądowy Izabela Kowalik
po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2015 roku
sprawy E. B.
oskarżonego o czyn z art. 212 § 1 k.k.
z powodu apelacji wniesionej przez oskarżyciela prywatnego
od wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku XVI Zamiejscowy Wydział Karny
z siedzibą w M.
z dnia 4 maja 2015 roku w sprawie XVI K 162/14
uchyla zaskarżony wyrok i sprawę E. B. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Miastku do ponownego rozpoznania.
VI Ka 404/15
UZASADNIENIE
E. B. oskarżony został o to, że w 22 kwietnia 2014 roku w piśmie skierowanym do Prokuratury Rejonowej w Miastku
pomówił, S. Ś. o to, że swoim zachowaniem jako Komendant OSP
w B. doprowadził do śmierci S. P., R. T. oraz T. J., co mogło poniżyć S. Ś. w opinii publicznej lub narazić go na utratę
zachowania potrzebnego dla pełnienia przez niego funkcji Komendanta OSP w B., tj. o przestępstwo 212 § 1 k.k..
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Miastku z dnia 4 maja 2015 roku, sygn. akt XIV K 162/14 postępowanie karne w
stosunku do E. B. umorzono. Kosztami postępowania obciążono oskarżyciela prywatnego.
Apelację od powyższego wyroku złożył oskarżyciel prywatny S. Ś.. Z treści apelacji wnosić należy, że oskarżyciel
prywatny zarzuca wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych i wnosi o rozpoznanie sprawy merytorycznie przez Sąd
pierwszej instancji.
Sąd Okręgowy zważył co następuje.
Apelacja oskarżyciela prywatnego mimo jej lakoniczności zasługuje na uwzględnienie. Oskarżyciel prywatny wnosi w
niej o uchylenie zaskarżonego wyroku stawiając ogólny zarzut braku trafności zaskarżonego rozstrzygnięcia. Podnosi,
iż E. B. wielokrotnie pomawiał go i oskarżał w różnych sprawach o takie postępowanie, które narażało go na poniżenie
w opinii publicznej, a także na utratę zaufania potrzebnego dla sprawowania funkcji sołtysa wsi B. oraz Prezesa
Ochotniczej Straży Pożarnej w B.. Stwierdzić należy, że
z niewiadomego powodu przedmiotem osądu Sądu Rejonowego stało się jedynie zdarzenie polegające na
zawiadomieniu przez oskarżonego Prokuratury Rejonowej w Miastku o tym, że S. Ś. doprowadził do popełnienia
samobójstwa przez kilku (...). Takie zawężenie przedmiotu sprawy nie jest zrozumiałe w świetle skargi prywatnej
złożonej do Sądu przez S. Ś.. Wynika z niej jednoznacznie, że S. Ś. oskarża E. B.
o zniesławiające go działania polegające nie tylko na bezpodstawnym zawiadomieniu Prokuratury Rejonowej w
Miastku o przyczynieniu się przez oskarżyciela do śmierci kilku osób z terenu gminy K., ale pomówienie to polegać
miało również na rozgłaszaniu wiadomości, że to S. Ś. namówił mieszkańca B. do wybicia szyby
w mieszkaniu oskarżonego. Nadto z treści skargi wynika, że E. B. pomawiał S. Ś. również o to, że ten prowadził
samochód w stanie nietrzeźwości. Stąd też ograniczenie przedmiotu rozpoznania sprawy przez Sąd Rejonowy
jedynie do zarzutu sformułowanego w wyroku nie jest zrozumiałe. Nie można się również zgodzić z twierdzeniami
Sądu Rejonowego zawartymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że możliwość popełnienia przez E. B. również
przestępstw z art. 234 k.k. i 238 k.k. pozbawia S. Ś. możliwości ochrony z art. 212 § 1 k.k.. Zauważyć należy, że
przedmioty ochrony wymienionych przestępstw są różne. Przedmiotem ochrony przestępstw stypizowanych w art.
234 i 238 k.k. jest prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, zaś dobrem chronionym przepisem art. 212
§ 1 k.k. jest godność osobista. W zakresie tego przepisu jest to cześć zewnętrzna obejmująca ochronę szacunku
i dobrego imienia pokrzywdzonego przed narażeniem go na negatywne wyobrażenia o nim ze strony osób trzecich.
Tak więc nie można zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Rejonowego wyrażonym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku,
że pomiędzy zakresami znamion przestępstwa
art. 212 § 1 k.k. i 234 k.k. i ewentualnie z art.238 k.k. występuje taka relacja, która wyklucza ochronę pokrzywdzonego
w przypadku wypełnienia przez sprawcę znamion art. 212 k.k. Nadto zauważyć należy, że wszczęcie postępowania
publicznoskargowego uzależnione jest od dyskrecjonalnej decyzji organu ścigania. Tak więc może ono nastąpić, ale
organ ścigania może również nie podjąć czynności w tym kierunku.
W takiej sytuacji osoba pokrzywdzona przez osobę wypełniającą swoim zachowaniem znamiona art. 212 § 1 k.k.
pozbawiona byłaby możliwości jakiejkolwiek ochrony dobra prawnego objętego zakresem przepisu
art. 212 k.k.. Taka sytuacja wydaje się być nieracjonalną
i niedopuszczalną. Dodatkowo zauważyć należy, że organy ścigania miały już możliwość wszczęcia postępowania czy
to z art. 234 k.k., czy
z art. 238 k.k. wobec E. B. bowiem prowadziły czynności w sprawie S. Ś. z zawiadomienia E. B., które zakończyło
się odmową wszczęcia z uwagi na brak jakichkolwiek podstaw do prowadzenia postępowania przeciwko S. Ś. z
zawiadomienia E. B. skierowanego do prokuratury Rejonowej w Miastku 23 kwietnia 2014 roku. A czyny z art. 234 i
238 k.k. ścigane są przecież z urzędu. Zauważyć należy, że zarówno z niniejszego postępowania jak
i postępowania prowadzonego przez prokuraturę Rejonową w Miastku
w sprawie z zawiadomienia E. B. wynika, że oskarżony nie przedstawił najmniejszych danych, z których wynikać mogły
jakiekolwiek dowody na poparcie stawianych przez niego S. Ś. zarzutów (przecież bardzo poważnych). Oskarżony
więc w sposób świadomy nie mając najmniejszych podstaw do stawiania takich zarzutów pomówił S. Ś. o działania
przestępcze. Pomówienie to chociaż skierowane do organów ścigania dotarło, bo musiało dotrzeć do określonej grupy
osób trzecich, co wynika z faktu konieczności ich przesłuchania
w tym postępowaniu. Również z treści skargi prywatnej wynika, że
o kierowanych wobec S. Ś. pomówieniach dowiedział się on od I. J., a nie od Policji czy Prokuratora.
Nadto podnieść należy, że oprócz kwestii pomówienia S. Ś. o przyczynienie się do samobójstwa T. J., S. P. i R. T.
treścią skargi prywatnej jest również pomawianie S. Ś. przez E. B. o namówienie mieszkańca B. do wybicia szyby w
mieszkaniu E. B. jak również rozpowszechnianie wiadomości, że oskarżyciel prywatny kieruje samochodem w stanie
nietrzeźwości. Zarzuty te nie były w ogóle rozpatrywane przez Sąd Rejonowy.
Niewątpliwie wszystkie te okoliczności wskazywane w skardze oskarżyciela prywatnego, biorąc pod uwagę , że pełni on
funkcję sołtysa B. jak również prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w B. nie tylko mogły poniżyć go w opinii publicznej,
ale również narazić go na utratę zaufania potrzebnego do sprawowania tych funkcji.
Biorąc to wszystko pod uwagę zaskarżony wyrok należało uchylić
i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd
Rejonowy odnieść się musi do wszystkich elementów skargi prywatnej, a także ponownie rozważyć czy możliwość
popełnienia przez oskarżonego przestępstwa publicznoskargowego wyklucza możliwość przyznania mu ochrony
z art. 212 k.k. Dotychczas wyrażone w tym zakresie stanowisko jest nieprzekonywujące i uzasadnione w sposób nazbyt
lakoniczny.