NFOŚiGW idzie z duchem czasu

NFOŚiGW idzie z duchem czasu
Przełom w energetyce nastąpi poprzez rewolucję technologiczną podobną do rozwoju
Internetu czy telefonii komórkowej. Odnawialne źródła energii znajdą w nim swoje
miejsce.
Energetyka w Polsce stoi u progu historycznych przemian. Postępująca dekapitalizacja majątku
wytwórczego, zaostrzające się wymogi środowiskowe, zmiana wzorców konsumpcyjnych są
najczęściej wymienianymi źródłami zmian. Ale nie obejmują one przyczyny najważniejszej postępu technologicznego. Energetyka na świecie dozna przełomu technologicznego, podobnego
do rewolucji w telekomunikacji wywołanej gwałtownym rozwojem internetu i telefonii
komórkowej. Mam na myśli zmiany fundamentalne. Dotychczas energetyka funkcjonowała
w ramach paradygmatu edisonowskiego – wielkoskalowe moce wytwórcze – ich przesył na duże
odległości - moce dostosowane do zaspokojenia popytu szczytowego (niezależnie od jego
wielkości). Jego zmiana jest nieunikniona. W skali makro nastąpi rozwój rozproszonych źródeł
energii, nowe zarządzanie popytem energii czy lokalne bilansowanie mocy. Od roztropności
polityków i energetyków zależeć będzie jak wpiszemy się w te zmiany. Jeżeli zawczasu
rozpoznamy te procesy, to do nowego stanu organizacji i funkcjonowania energetyki możemy
przejść stosunkowo niskim kosztem. Paradoksalnie, zużywające się aktywa temu sprzyjają. Ważne
jest, żeby nie próbować odtwarzać starych wzorców tylko wpisać się w nowe trendy.
Szansą na rozwój polskiej energetyki pozostają inteligentne sieci energetyczne. Nie tak dawno
traktowałem je jak futurologię godną Lema. Teraz widzę, szczególnie na przykładach z USA, że
duże ośrodki i skoordynowana aktywność wielu silnych podmiotów, istotnie przybliża nas do
wcielenia tej idei. Głównym problemem i wyzwaniem energetyki ciągle pozostaje zaspokojenie
popytu szczytowego. I to się nie zmieni. W przyszłości, moim zdaniem, należy szukać rozwiązań,
które pozwolą „spłaszczyć” szczytowe zapotrzebowanie mocy, poprzez przeniesienie jego części
na inne pory doby. W zmianę paradygmatu energetycznego doskonale wpiszą się odnawialne
źródła energii (OZE), ponieważ ich naturą, a przynajmniej tych występujących na terenie naszego
kraju pozostaje rozproszenie.
Dzięki temu łatwiej będzie je można przyłączać do sieci a dostawy elektryczności z OZE zostaną
lepiej wykorzystane. NFOŚiGW podejmuje kroki by wpisać się w zachodzące zmiany. Z jednej
strony mocno wspieramy rozwój OZE, z drugiej zaś konsultujemy instrumenty wsparcia
finansowego dla rozwoju pilotażowych obszarów inteligentnych sieci energetycznych, które już
w przyszłym roku będą dostępne na rynku.
Jan Rączka – Prezes Zarządu NFOŚiGW
Inteligentne sieci energetyczne
Założenia do programu priorytetowego
Program ma na celu podjecie prac rozwojowych, przygotowywanie technicznych studiów
wykonalności, zadań inwestycyjnych a także
działań informacyjno – promocyjnych,
realizowanych w przestrzeniach pilotażowych, na rzecz wzrostu efektywności energetycznej.
Obejmie on swoim zasięgiem jednostki samorządu terytorialnego, którzy będą organizować
projekty
w
gospodarstwach
domowych,
przedsiębiorstwa
sektora
energetycznego
(dystrybutorów oraz operatorów energii elektrycznej, gazowej, cieplnej oraz wody użytkowej),
a także zarządzających specjalnymi strefami ekonomicznymi. Podejmą oni działania zmierzające
do optymalizacji zużycia energii i uzyskania wymiernych jej oszczędności. Niemniej ważne
pozostają do osiągnięcia efekty ekologiczne, takie jak zapobieganie lub ograniczenie emisji
zanieczyszczeń
do powietrza, w szczególności gazów oraz budowa odnawialnych
i alternatywnych źródeł energii.
Planowane efekty realizacji Programu Priorytetowego inteligentnych sieci energetycznych (ise)
wpisują się w realizację celów pakietu klimatyczno - energetycznego Unii Europejskiej.
Prace nad projektem programu priorytetowego
są zaawansowane, znajdują się na etapie
konsultacji merytorycznych a jego uruchomienie jest planowane na drugie półrocze przyszłego
roku.
Program będzie wspierał m.in. rozwój i wdrażanie:
 inteligentnych systemów pomiarowych zużycia energii elektrycznej, gazowej i cieplnej
oraz wody użytkowej wraz z bilansowaniem jej zużycia oraz działaniami zwrotnymi
z niego wynikających.

rozproszonych odnawialnych i/lub alternatywnych źródeł energii,
 urządzeń magazynujących energię,
 inteligentnych sieci oświetleniowych,
 systemów
dla zarządzania obciążeniami szczytowymi
oraz dla integracji
opomiarowania i zarządzania dystrybucją energii z systemami telekomunikacyjnymi,
Jego wdrożenie zaplanowano w latach 2011 -2018 a budżet przeznaczony na jego
dofinansowanie wyniesie ok. 550 mln zł. Został on podzielony na dwie części, z czego ok.
65% przeznaczymy na wdrażanie inteligentnych sieci energetycznych, a 35% bezpośrednio
w inwestycje OZE , inteligentnego oświetlenia oraz urządzeń magazynujących energię.
Szacuje się, że w wyniku wdrożenia programu uzyskamy zmniejszenie w obszarach pilotażowych:
•
zużycia gazu o 5% czyli 4 700 MWh(t)/rok,
•
zużycia energii elektrycznej o 8% czyli 320 000 MWh(e)/rok
•
zużycia ciepła o 5% czyli 6 500 MWh(t)/rok
Ponadto unikniemy emisji dwutlenku węgla na poziomie 300 000 t/rok.
Oprócz wymiernych oszczędności po wdrożeniu programu spodziewamy się również,
że w obszarach pilotażowych nastąpi:
•
ograniczenie strat w trakcie przesyłu energii
•
zmniejszenie awaryjności sieci, przez zwiększenie niezawodności i jakości dostaw
z jednoczesnym zmniejszeniem wpływu procesów energetycznych na środowisko
•
zapobieganie równoczesnej budowie nowej infrastruktury energetycznej i degradacji
środowiska (np. dalszej wycince lasów, optymalizacji zużycia wody w przestrzeniach
pilotażowych dla których działania obejmą warstwę wody użytkowej)
•
zarządzanie poziomem zużycia energii poprzez podnoszenie efektywności i wzrost
świadomości odbiorców w tym świadome i odpowiedzialne korzystanie z energii
elektrycznej , ( korzyść zarówno dla odbiorców jak i sprzedawców polegająca na
harmonijnym
integrowaniu
zachowań
i
działań
wszystkich
przyłączonych
użytkowników)
Z oferty finansowej programu, realizowanej w formie konkursów zaplanowano dwa etapy,
z których pierwszy będzie dotyczył kwalifikacji przestrzeni pilotażowych, a drugi konkretnych
projektów ise . Skorzystają tzw. beneficjenci wiodący a następnie wskazani beneficjenci
wdrażający projekty:

operatorzy systemów dystrybucyjnych i przesyłowych energii elektrycznej/gazowej,
dokonujący bilansowania systemu - działający wspólnie z samorządem terytorialnym
i/lub spółdzielniami (wspólnotami) mieszkaniowymi

jednostki samorządu terytorialnego organizujący na swoim terenie przestrzenie
pilotażowe ise

spółki kapitałowe - zarządzające specjalnymi strefami ekonomicznymi organizujące na
swoim terenie przestrzenie pilotażowe ise

wdrażający obiekty, instalacje i przedsięwzięcia – wskazani przez beneficjenta
wiodącego.