Józef Lewoniewski - Niebieska eskadra

str.1
www.niebieskaeskadra.pl
Józef
Lewoniewski
Rank
Kpt.pil.inż.
Date of birth
1899-03-20
Date of death
1933-09-11
Cemetery
Warszawa - Powązki Cmentarz Wojskowy
Wsp. 52.261048131158, 20.955229997635
Grave
Kwatera: A 17; Rząd: 7, Grób: 1
Photo of grave
Country
Polska
Period
Dwudziestolecie międzywojenne
Source
Informacja: ZCK-Warszawa, "Pamięci poległych lotników 1933-1939" A.
Niebieska Eskadra (c)
str.2
Popiel
Zdjęcie: Piotr Hodyra
www.niebieskaeskadra.pl
Józef Lewoniewski urodził się 20 marca 1899 r. w rosyjskim mieście nad
Newą, Petersburgu. W nim w 19i17 r. ukończył naukę w gimnazjum. W nim
rozpoczął studia na wydziale prawa. Studiów nie ukończył. Powołany został
do odbycia służby wojskowej. Rozpoczął ją w szeregach Armii Czerwonej.
Służył w niej do 1918 r. Przeszkodą w kontynuowaniu dalszej był zły stan
zdrowia. Został zwolniony do cywila. W maju 1919 r. przyjechał do Polski. W
niej szybko wrócił do zdrowia. Służbę w Wojsku Polskim zaczął od 1 Pułku
Szwoleżerów. W sierpniu 1920 r. otrzymał przydział do Szkoły Podchorążych
Kawalerii. Po ukończeniu tej mieszczącej się w Grudziądzu został
przeniesiony do 11 Pułku Ułanów. Od grudnia 1922 r. pełnił służbę w 3 Pułku
Strzelców Konnych.
Od koni, od służby na ziemi bardziej interesowało lotnictwo. Przygodę z
powietrzną flotą Marsa rozpoczął od miasta nad Brdą. To właśnie w
Bydgoszczy zaczął i ukończył Szkołę Pilotażu. Uzyskał stopień porucznika
pilota i swój lotniczy przydział. Trafił do stolicy. Tu w jednej z eskadr 1 Pułku
Lotniczego pełnił służbę młodszego oficera.
W połowie 1925 r. został przeniesiony z syreniego grodu na? "prowincję". Tę
"prowincją" była Lida gdzie stacjonował 11 Pułk Myśliwski. To w nim
przeszedł szkolenie w lotach na samolotach myśliwskich. Jednocześnie
przypadła zaszczytna funkcja adiutanta dowódcy pułku.
Po Przewrocie Majowym 1926 r. w czerwcu wrócił do miasta nad Wisłą.
Wrócił do kolegów z 1 Pułku Lotniczego. Objął stanowisko młodszego oficera
w jednej z eskadr. Po zdaniu odpowiednich egzaminów został wysłany do
Francji. W Paryżu studiował w Ecôle Superieure d' Aeronautique". Efektem
tych studiów było uzyskany dyplom inżyniera Inżynier Józef Lewoniewski po
powrocie do Polski objął stanowisko referenta technicznego w
Departamencie Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych. 14 marca
1930 r. awansował do stopnia kapitana. Jednocześnie rozpoczął pracę w
Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. Był oblatywaczem samolotów,
które miało otrzymać polskie lotnictwo.
Pracę zawodową godził ze swoimi zainteresowaniami. Tymi był sport lotniczy.
Bral udział w Międzynarodowych Zawodach Lotniczych 1930 r. Był pilotem
polskiego samolotu PWS - 51. Jeszcze tego samego roku lecąc PWS - 52
zaznaczył swój udział w Krajowym Konkursie Awionetek. Ukończył go na
czwartym miejscu.
W 1931 r. wystartował do lotu bez lądowania dookoła Polski. Trasa:
Warszawa - Saloniki - Warszawa stanowiła zaprawę przed zaplanowanym
lotem dookoła świata. Dwa lata później wyposażony w niezbędne środki i
odpowiednie bogosławieństwa ze strony przełożonych wystartował do pobicia
francuskiego rekordu z 1929 r. Polegał on pokonaniu trasy przelotu w linii
prostej z Warszawy do Omska. Długość jednego, jedynego odcinka wynosiła 3
400 km. Lewoniewski zdecydował się na przedłużenie jej do 4 600 km.
Miastem docelowym miał się stać Krasnojarsk. W tym niezwykle długim locie
miał być za towarzyszem i nawigatorem podpułkownik obserwator Czesław
Filipowicz. Pozostawał wybór odpowiedniej maszyny. Wybór padł na
sprawdzony w Challenge'u samolot polskiej produkcji PZL - 19. SP - AHH
odpowiednio przygotowano. Otrzymał między innymi dodatkowy zbiornik
paliwa. 11 września 1933 r. pilot dał pełen gaz. Startował z lotniska na
warszawskim Okęciu. Polska załoga leciała na wschód. Wieczorem przy
Niebieska Eskadra (c)
str.3
www.niebieskaeskadra.pl
niesprzyjającej pogodzie znaleźli się w okolicach Kazania. Po konfrontacji
tego co widzieli z kabiny z mapą zlokalizowali że są w pobliżu Jadrino. Józef
zdecydował się na obniżenie lotu. Był to niewybaczalny błąd. Kosztował go
życie. Filipowicz został ranny. Samolot uległ rozbiciu. Józef Lewoniewski
zginął śmiercią lotnika 11 września 1935 r.
Rosjanie oddali ciało Polakom z zachowaniem honorów. Po stronie polskiej
trumnie lotnika towarzyszyła również eskorta honorowa. Pogrzeb odbył się
na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. W ostatniej drodze polskiego
lotnika, pilota towarzyszyła delegacja lotników radzieckich. Na jej czele stal
generał Zygmunt Lewoniewski. Nie była to pomyłka., Był to młodszy brat
naszego rodaka.
Opracowanie: Konrad RYDOŁOWSKI
Niebieska Eskadra (c)