Szanowna Pani Joanna Kluzik-Rostkowska Minister Edukacji

POSEŁ NA SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
JAROSŁAW ZIELIŃSKI
BPS/VII/IT/132.34/2014
Szanowna Pani
Joanna Kluzik-Rostkowska
Minister Edukacji Narodowej
Interpelacja poselska
w sprawie zmiany ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych
z dnia 22 maja 2009 roku w związku z dyskryminacją nauczycieli kolegiów
nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów języków obcych
Nauczycielskie kolegia języków obcych i kolegia nauczycielskie powstały
w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, a ich zadaniem było wykształcenie
nauczycieli różnych specjalności dla potrzeb przedszkoli, szkół podstawowych, placówek
oświatowo-wychowawczych, a w przypadku nauczycieli języków obcych - również
nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Funkcjonowały one w systemie
oświaty na podstawie przepisów art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 roku
o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 roku, Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Zasady
działania kolegiów i standardy kształcenia zostały określone Rozporządzeniem Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 1997 roku w sprawie zakładów kształcenia
nauczycieli (Dz. U. Nr 104, poz. 664, z późn. zm.) oraz Rozporządzeniem Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 30 czerwca 2006 roku w sprawie standardów kształcenia
nauczycieli w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych
(Dz. U. z 2006 roku, Nr 128, poz. 897).
Kolegia podpisywały stosowne umowy z uczelniami wyższymi, dzięki którym
ich absolwenci mogli, po trzyletnim cyklu kształcenia w kolegium, uzyskać dyplom
licencjata uczelni patronackiej. Jednakże zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie
wyższym takie umowy stracą moc z dniem 30 września 2015 roku, dlatego część
kolegiów została już wcześniej zlikwidowana. Przykładem może być Zespół Kolegiów
Nauczycielskich w Suwałkach, powstały po połączeniu Nauczycielskiego Kolegium
Języków Obcych i Kolegium Nauczycielskiego w 2003 roku, który uchwałą Sejmiku
Województwa Podlaskiego z dnia 28 maja 2012 roku nie mógł już prowadzić dalszego
naboru kandydatów na I rok nauki i ulegnie ostatecznej likwidacji z dniem 30 września
2014 roku. W ciągu 24-letniej działalności tegoż kolegium pracowali w nim nauczyciele
zatrudnieni na część etatu, ale przede wszystkim nauczyciele, którzy swoją karierę
zawodową związali od początku jego istnienia z pracą na rzecz kształcenia przyszłych
nauczycieli, a więc etatowi nauczyciele Kolegium. Część z nich, głównie pracujących
na części etatu, znalazła pracę w swoich macierzystych miejscach zatrudnienia, natomiast
nauczyciele zatrudnieni w Kolegium na podstawowych etatach, pomimo wcześnie
rozpoczętego poszukiwania pracy, zostali ostatecznie jej pozbawieni ze względu na brak
miejsc pracy w innych placówkach oświatowych. Zostały z nimi rozwiązane umowy
o pracę na podstawie art.20 ustawy Karta Nauczyciela.
Kolegia nauczycielskie, wbrew optymistycznym zapewnieniom MEN, ale bez
żadnego zaangażowania tego resortu i rządu, w większości zostały pozbawione szans
na włączenie ich w struktury wyższych uczelni, w tym powstających państwowych
wyższych szkół zawodowych, ponieważ te nie były takim procesem zainteresowane.
Nie miały one również możliwości przekształcenia się w państwowe wyższe szkoły
zawodowe m. in. dlatego, że te powstały wcześniej niż zamiar całkowitej likwidacji
kolegiów jako zakładów kształcenia nauczycieli. Uczelnie były zainteresowane
przejęciem kandydatów na studia (niż demograficzny), ale nie nauczycieli. Pomimo
zapewnień Ministerstwa Edukacji Narodowej, że nauczyciele zwalniani z kolegiów nie
pozostaną bez pomocy, nie podjęto w tym celu jakichkolwiek działań osłonowych.
Przeciwnie, nauczycieli kolegiów wyłączono z ustawy o nauczycielskich świadczeniach
kompensacyjnych.
Zgodnie z ustawą świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom
pracującym
w
szkołach,
przedszkolach,
placówkach
kształcenia
ustawicznego,
młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii
i specjalnych ośrodkach wychowawczych, a zatem nie obejmują one zakładów kształcenia
nauczycieli, jakimi są/były kolegia nauczycielskie i nauczycielskie kolegia języków
obcych.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Pan Maciej Jakubowski
w odpowiedzi na moją interpelację poselską z dnia 24 maja 2012 roku przyznał,
co następuje : „Zakłady kształcenia nauczycieli przez ponad 20 lat funkcjonowania
2
w znakomity sposób zaspokoiły potrzeby systemu oświaty, w szczególności
na nauczycieli języków zachodnioeuropejskich, i tym samym spełniły swoją rolę.
Obecnie, w związku z możliwością zapewnienia przygotowania odpowiedniej liczby
wykwalifikowanych nauczycieli przez system szkolnictwa wyższego, nie ma potrzeby
utrzymywania kolegiów w istniejącej formule”. Nie wspomniał jednak o jakiejkolwiek
pomocy dla etatowych nauczycieli kolegiów, które tak znakomicie funkcjonowały przez
tyle lat dzięki tym właśnie nauczycielom, którzy swój czas i wysiłek poświęcali na pracę,
kształcenie, realizację projektów, współpracę, doskonalenie i samodoskonalenie.
Nauczyciele zatrudnieni w kolegiach nauczycielskich podlegali ustawie z dnia
26 stycznia 1982 roku – Karta Nauczyciela (art. 1 ust. 1 pkt 1 tej ustawy), a ich organami
prowadzącymi były ostatnio samorządy województw.
Pominięcie etatowych nauczycieli kolegiów w ustawie z dnia 22 maja 2009 roku
o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych jest ich jawną dyskryminacją
w stosunku do nauczycieli zatrudnionych w innych placówkach oświatowych
funkcjonujących na podstawie tej samej ustawy – Karta Nauczyciela. Ponadto jest
to sprzeczne z art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi,
iż wszyscy są wobec prawa równi i nikt nie może być dyskryminowany w życiu
politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Zasada równości
oznacza, że jednakowe prawa i obowiązki dotyczyć powinny wszystkich osób należących
do tych samych kategorii. Ustawa o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych
dotyczy wszakże nauczycieli, a zatem winna dotyczyć również etatowych nauczycieli
zatrudnionych w kolegiach nauczycielskich i nauczycielskich kolegiach języków obcych.
Wobec powyższego, działając na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja
1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. z 1996 roku Nr 73, poz. 350,
z późn. zm.), uprzejmie proszę Panią Minister o udzielenie odpowiedzi na następujące
pytania:
1. Jakie kryterium zostało przyjęte przy wyłączeniu z ww. ustawy nauczycieli kolegiów
i dlaczego powody tego wyłączenia nie zostały uzasadnione?
2.
Czy
zdaniem
do
nauczycielskiego
Pani
Minister
świadczenia
wyłączenie
z
kompensacyjnego
grupy
osób
uprawnionych
nauczycieli
zatrudnionych
w zakładach kształcenia nauczycieli jest zgodne z konstytucyjną zasadą równości ?
3. Na jaką pomoc ze strony Ministerstwa Edukacji Narodowej i rządu mogą liczyć etatowi
nauczyciele zlikwidowanych kolegiów pracujący w nich często od początku lat
3
dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, a znajdujący się obecnie w wieku 50+, którzy
pozostaną bez pracy wskutek likwidacji ich dotychczasowych zakładów pracy?
4. Jak liczna jest grupa etatowych nauczycieli kolegiów w wieku 50+, którzy po ich
likwidacji pozostali bez żadnej możliwości podjęcia pracy w szkołach i placówkach
oświatowych? Czy swoją dwudziestokilkuletnią pracą w kolegiach nie zasłużyli oni na to,
by być objęci ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych ?
5. Dlaczego etatowi nauczyciele zlikwidowanych kolegiów nie mają zagwarantowanych
takich samych form wsparcia jak nauczyciele pracujący w innych placówkach systemu
oświaty?
4
Warszawa, 11 sierpnia 2014 roku
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość
ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa
Biura Poselskie Posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Jarosława Zielińskiego
16-400 Suwałki, ul. Kościuszki 32, tel. (87) 566 55 48
15-443 Białystok, ul. Zwycięstwa 26 C, tel. (85) 653 77 69
16-300 Augustów, ul. Młyńska 20/6, tel. (87) 644 57 73
16-500 Sejny, ul. J. Piłsudskiego 28, tel. (87) 565 66 04
e-mail: [email protected]
www.jaroslawzielinski.pl