Chemia związków bogatych węgiel od wielu lat cieszy się szerokim

Nr wniosku: 183454, nr raportu: 13421. Kierownik (z rap.): mgr Bartłomiej Zygmunt Pigulski
Chemia związków bogatych węgiel od wielu lat cieszy się szerokim zainteresowaniem środowiska
naukowego. Potwierdzeniem mogą być dwie nagrody Nobla przyznane w tej dziedzinie – w 2010 roku za
badanie nad grafenem i w 1996 roku za odkrycie fulerenów. W ten kierunek badań wpisują się również prace
związane z hipotetyczną liniową formą alotropową węgla – karbynem oraz z modelowymi związkami
karbynu – poliynami (Rysunek 1). Poliyny posiadają ponadto znaczny potencjał aplikacyjny jako druty i
przełączniki molekularne lub materiały o nieliniowych właściwościach optycznych.
Rysunek 1. Karbyn i poliyny.
Badania przeprowadzone w trakcie realizacji grantu badawczego dotyczyły poszukiwania metod
syntezy nowych poliynów oraz badania ich reaktywności. W ramach prac udało się otrzymać szereg nowych
1-halogenopoliynów o rekordowej długości liniowego łańcucha węglowego. Zostały one zbadane za pomocą
dostępnych metod fizykochemicznych, ze szczególnym uwzględnieniem analizy rentgenostrukturalnej.
Następnie wykorzystano je do syntezy nowych metaloorganicznych poliynów zwierających pallad.
Otrzymane poliyny posiadają znaczący potencjał aplikacyjny jako np. druty molekularne. Przykładowe
związki poliynowe, które zostały otrzymane w czasie prowadzonych badań, przedstawiono na Rysunku 2.
Rysunek 2. Przykłady otrzymanych związków poliynowych.
Kolejnym osiągnięciem uzyskanym w trakcie realizacji grantu badawczego było opracowanie nowej
metody chlorowania alkinów zabezpieczonych silanami. Wygodna i szybka procedura pod wieloma
względami jest najlepsza obecnie znaną procedurą syntetyczną prowadzącą do 1-chloroalkinów. O jej
uniwersalności może świadczyć fakt, że pozwoliła również na syntezę bardzo nietrwałych 1-chloropoliynów.