ROŚLINY CHRONIONE ROŚLINY MIODODAJNE

ROŚLINY CHRONIONE
Intensywny rozwój wszystkich form gospodarki oraz
eksploatacja zasobów naturalnych powodują nieodwracalne zmiany w środowisku przyrodniczym. Giną
pojedyncze gatunki roślin i zwierząt, zagrożone są
również całe ekosystemy.
Jednym z elementów ograniczających ten proces
jest ochrona roślin, podyktowana głównie potrzebami
naukowymi, dydaktycznymi i estetycznymi. Ochronie gatunkowej podlegają rośliny rzadkie, rosnące
w zanikających zbiorowiskach, mające na terenie
Polski granice swych zasięgów, relikty i endemity.
Chronione są też rośliny o okazałych kwiatach,
zwłaszcza kwitnące wczesną wiosną, ze względu na
swoją atrakcyjność narażone na masowe zrywanie.
Pierwszym w Polsce aktem chroniącym rośliny był
zakaz ścinania cisa zwanego „drzewem wielkiej
ceny” wydany przez Władysława Jagiełłę w 1423 r.
Obecnie podstawą ochrony gatunkowej roślin jest
rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu
Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. Zawiera ono
wykaz 215 gatunków roślin (+275 gat. porostów)
i 25 gat. grzybów znajdujących się pod całkowitą
ochroną oraz 18 gatunków (+wszystkie grzyby)
pod ochroną częściową. Należą do nich rośliny lecznicze i przemysłowe, których zbiór podlega pewnym
ograniczeniom.
JK
ROŚLINY MIODODAJNE
Gatunki roślin, których kwiaty wydzielają dużo łatwo
dostępnego nektaru, podstawowego surowca do
produkcji miodu. Należą tu także rośliny, na których
żyją mszyce, czerwce, miodówki wydzielające
spadź – ciecz o zawartości cukrów do 90% suchej
masy. Pyłek kwiatowy przerabiany jest na tzw. pierzgę, będącą pożywieniem białkowym dla pszczół.
Nektar wydzielany jest w miodnikach (nektariach).
Mają one zwykle postać tarczek. Występują w różnych częściach kwiatów (gł. na dnie kwiatowym).
Istnieją także miodniki pozakwiatowe, np. na ogonkach liści czereśni, na przylistkach wyki, przykwiatkach bławatu itd. Czysty nektar jest bezwonny,
owady postrzegają go optycznie lub smakowo. Zawiera 30-90% wody, 5-70% cukrów, kwasy organiczne, olejki eteryczne, witaminy i inne. Ilość nektaru, w przeliczeniu na 80% roztwór cukru, produkowana w ciągu sezonu, czyli tzw. wydajność miodowa może wynosić od kilku do kilkuset kg/ha.
Wartość użytkowa roślin miododajnych jest spotęgowana, jeśli człowiek ma z nich jeszcze inny pożytek. Dotyczy to np.: jabłoni, wiśni, koniczyny białej,
rzepaku, gryki. Ale bywają i takie, których wartość
użytkowa polega tylko na ich dużej wydajności miodowej, np. facelia (300-400 kg/ha).
Najlepsze rośliny miododajne: farbownik lekarski
(ok.400 kg/ha), gryka zwyczajna (80-500 kg/ha), mikołajek płaskolistny (ok.700 kg/ha), szałwia lekarska
(ok.400 kg/ha), trojeść amerykańska (ok.600 kg/ha).
– 113 –
JK