program wychowania przedszkolnego

Transkrypt

program wychowania przedszkolnego
EWA KLUSKA
Ekspresja poetycko – malarska
w wychowaniu przedszkolaka
program wychowania przedszkolnego
Rzeszów,2009 r.
Program „Ekspresja poetycko - malarska
w wychowaniu przedszkolaka” ma za zadanie
wzmocnić i wesprzeć rozwój kreatywności dziecka,
sprawić, że będzie ono szczęśliwsze, bardziej pewne
siebie - a w konsekwencji lepiej radzące sobie
w życiu
Istotnym założeniem programu jest
dostarczenie dziecku wielu różnorodnych przeżyć
emocjonalnych,, rozwój jego umiejętności literackich
i malarskich, a zarazem wniesienie do codziennego życia
dziecka radości i satysfakcji z rezultatów
zaangażowania w twórczą działalność.
program wychowania przedszkolnego
2
W procesie twórczym dziecko korzysta
z własnego doświadczenia, które reorganizuje
w wyobraźni, oraz działaniu. W oparciu o elementy
tego doświadczenia tworzy i odkrywa dla siebie
nową jakość - rezultat twórczego myślenia lub
działania.
Praca nauczyciela – opiekuna
twórczego rozwoju dziecka polega głownie
na inspirowaniu i zachęcaniu do odkrywania
jego własnego potencjału twórczego poprzez
dostarczenie różnorodnych bodźców budzących
jego motywację a także stwarzaniu mu odpowiednich
warunków do twórczego działania,
program wychowania przedszkolnego
3
CELE GŁÓWNE programu:
• uwrażliwianie dziecka na piękno i siłę
działa artysty - poezji, obrazu i muzyki
• rozwijanie wyobraźni artystycznej dziecka
w kontakcie z dziełem artysty oraz spontanicznym
działaniu
• rozwijanie zainteresowania sztuką i twórczym
działaniem
• odczucie satysfakcji z zaangażowania oraz
rezultatu twórczego działania
program wychowania przedszkolnego
4
ZADANIA przedszkola:
• stwarzenie dziecku optymalnych warunków
do rozwoju jego artystycznych zainteresowań
– atelier artystyczne - malarskie i literacko-teatralne
• zachęcania do spontanicznego wyrażania
emocji i satysfakcji twórczej
• stwarzanie okazji do eksperymentowania
z wykorzystaniem różnorodnego materiału
oraz treści artystycznych
• stwarzania okazji do odkrywanie różnorodnych
narzędzi i materiału do kreacji
program wychowania przedszkolnego
5
Ponadto:
• rozwijanie ekspresji werbalnej i pozawerbalnej przedszkolaka
• stwarzania okazji do ekspresji plastycznej
w trakcie i po wysłuchaniu utworu poetyckiego
program wychowania przedszkolnego
6
METODYKA programu
Proponuję oparcie realizacji programu
na formach nazwanych w programie ,,Dziecko i muzyka
- wychowanie do kreatywności’’ (Pascal Kaas, 2008)
treningiem kreatywności.
Zachęcam do proponowania dzieciom:
- zadań dramowych np W gabinecie śmiechu,
Wróbelek rozśmieszacz
Wróbelek poeta rozśmieszacz
Wrona i słoń na spacerze
z wykorzystaniem gestów oraz słów
program wychowania przedszkolnego
7
- kalamburów i innych zagadek np.
Ma to malarz, co ściany maluje,
ma też to malarz - artysta…
Siedmiobarwna na niebie…
z wykorzystaniem gestów
-metafor oraz kreatywnych opowiadań np.
Chmurki – jak lody malinowe…
wzorując się na wierszu „Dyzio Marzyciel”
- niedokończonych zdań np.
Kiedy jest mi smutno…
z wykorzystaniem słów oraz rymów
- dzikich pytań np.
O czym pomyśli okno kiedy wiatr powieje?...
z wykorzystaniem słów, rymów i dźwięków
program wychowania przedszkolnego
8
METODYKA programu
oraz formie
projektu badawczego – w szczególności takiego,
który zaprosi do szukania odpowiedzi na pytania
o kreację poetycko – malarską.
Zachęcam do proponowania dzieciom: tematów
- z zakresu wychowania kulturotwórczego,
obejmujących działania przygotowujące dziecko
do kreatywnego uczestnictwa w kulturze,
kreowania ważnych kulturalnych wydarzeń np.
„Planujemy Święto Wierszyka”
program wychowania przedszkolnego
9
a także
- z zakresu wychowanie do samorozwoju , który
obejmuje działania przygotowujące do autokreacji
np.
„I ja mogę zostać artystą – poetą, aktorem, malarzem”
program wychowania przedszkolnego
10
DZIAŁANIA ROZWIJAJĄCE
OSOBOWOŚĆ POETYCKOMALARSKĄ DZIECKA
program wychowania przedszkolnego
DZIECKO- JAKO ODBIORCA
UTWORACH POETYCKICH I OBRAZÓW
1.Odkrywanie kolorów w obrazach i obrazkach,
ilustracjach, fotografii i wierszyku…
Opiekun zadba o optymalne warunki
do wnikliwego patrzenia i uważnego słuchania,
- takie, w których dziecko odkryje i zachwyci się
kolorami,
- z wykorzystaniem środków, które zachęcą dziecko
do zastanowienia się i zadziwienia…
program wychowania przedszkolnego
12
2.Odkrywanie śmiesznych sformułowań
i udziwnień, elementów komizmu i żąrtów
w utworach poetyckich, obrazie, ilustracji i fotografii
Opiekun zachęci do słuchania i obserwacji,
skieruje uwagę dziecka na język oraz treść utworu
Pomoże zauważyć elementy komiczne i niesamowite,
tworzące nastrój obrazu udziwnienia,
nierzeczywiste opisy i sytuacje…
- tak żeby radość i atmosfera dzieła stała się własnością
przedszkolaka odkrywcy.
program wychowania przedszkolnego
13
3.Odkrywanie rymów i ozdobników literackich
- porównań, uosobienia i metafory w utworach
poetyckich, rymowankach i opisach
Opiekun skieruje uwagę dziecka na specyficzne
środki wyrazu wykorzystane przez poetę na obecność rymów i rytmikę wiersza, rymowanki,
opowiadania…
Dostarczy środków oraz przykładów na metaforę,
porównanie i uosobienie
- aby dziecięca obserwacja świata stawała się
czymś więcej niż słuchaniem i patrzeniem.
- tak aby „pani Róża z przedszkola stała się dlań
najpiękniejszą z wszystkich róż , co zakwitły
w ogrodzie”.
program wychowania przedszkolnego
14
4.Odkrywanie onomatopej i dźwięków łączących
świat poezji i muzyki, przyrody i mowy
w utworach poetyckich,
Opiekun zaprosi do słuchania i zabawy,
zachęci do odkrywania aktywności i stanów, które
zastąpiła w wierszu i piosence onomatopeja.
Zaprosi do aktywniejszego przeżywania utworów
- tak, aby wierszyk, opowiadanie i piosenka
służyły artystycznej kontemplacji i ożywały
w twórczej zabawie.
„Kapu kap - kropelki
skrypu skrzyp – szczebelki (…)”
program wychowania przedszkolnego
15
DZIECKO – JAKO TWÓRCA- POETA I MALARZ
1.Kreowanie koloru jako środka wyrazu wykorzystywanego
przez dziecko twórcę
Opiekun zachęci dziecko do twórczości.
Zaproponuje, aby kolor opowiadał i zaczarowywał,
aby zmieniał opisywaną rzeczywistość
- tak jak opisuje i ubarwia ją poeta…
Czy „Zielone smoki’’ z wiersza Alicji (A.UngeheuerGołąb) tylko w zielonym czują się bezpiecznie?
Czy każdy smok jest zielony?
Niekoniecznie, choć w zielonym smoki
Czują się całkiem bezpiecznie…
program wychowania przedszkolnego
16
2.Kreowanie komizmu poetyckiego, żartu i udziwnienia
jako środków ekspresji wykorzystywanego
przez dziecko twórcę
Opiekun ośmieli dziecko do naśladowania
Poety, który rozśmiesza „cudami i dziwami”,
żartami i udziwnieniem…
Spadł kiedyś w lipcu
śnieżek niebieski,
fruwały krówki,
tańczyły pieski (…)
Zaproponuje kreowanie komicznego opisu „dżungli”,
która dźwięczy w piosence „Dżungla, dżungla
Taka wielka dżungla. (…),
program wychowania przedszkolnego
17
3.Kreowanie rymów, porównań, uosobienia i metafor
jako środka wyrazu wykorzystywanego
przez dziecko twórcę
Opiekun zachęci do rymowania, podpowie przykłady
poetyckich porównań, metafory i uosobienia
-tak żeby świat dziecka rozkołysał się rytmicznie
Jak w wierszyku o „Owocowie” (Pascal Kaas))
„W Jabłuszkowie - jabłka,
W Gruszkowie - gruszeczki
W Brzoskwiniowie - …
W Śliwkowie - … (…)”
Skieruje uwagę dziecka na kreację baśniowego
poetyckiego świata jak w wierszyku
„Kapelusze” (Pascal Kaas)
program wychowania przedszkolnego
18
4.Kreowanie onomatopej i dźwięków łączących
świat poezji i muzyki, przyrody i mowy
jako środków ekspresji wykorzystywanego
przez dziecko twórcę
Opiekun zachęci do tworzenie i nazywania
dźwięków – do zabawy, w której skacząca
-pac, pac, pac -piłka
-i tupiące -tup, tup, tup -nogi
zamieniają się w bohaterów wiersza…
Piłka skacze
- pac, pac, pac..
A pajacyk
- tup, tup, tup…
program wychowania przedszkolnego
19
program wychowania przedszkolnego
LITERATURA
Alicja Baluch, Ceremonie literackie, a więc obrazy,
zabawy i wzorce w utworach dla dzieci,, Kraków 1996
Edward Nęcka, Trening twórczości,, Kraków 1998
M.S.Szymański, Wokół metody projektów Karla Freya,
[w:],,Kwartalnik pedagogiczny’’1983, nr 3-4
Alicja Ungeheuer-Gołąb, O zrozumiałych dla dziecka
cechach artystycznych tekstu poetyckiego
(wiersze i ekspresja))
[w] Edukacja humanistyczna, aksjologiczna i estetyczna....
pod redakcją I.Kidy, Rzeszów 1999
Alicja Ungeheuer-Gołąb, Poezja dzieciństwa czyli droga
ku wrażliwości , Rzeszów 1999
Kapitan Muzyczka nr 49, 40
Janina Uszyńska-Jamroc, Warunki i sposoby
stymulowania aktywności twórczej dziecka w systemie
edukacjizintegrowanej, [w] Psychopedagogika
działań twórczych red.K.J.Szmidta
i M. Modrzejewskiej-Świegulskiej, Kraków 2005
Julian Tuwim, Najpiękniejsze wiersze dla dzieci, Kraków 2003
20
program wychowania przedszkolnego
RECENCJA PROGRAMU
Program „Ekspresja poetycko-malarska w wychowaniu
Przedszkolaka” autorstwa Ewy Kluski zawiera
wskazówki do pracy z dziećmi wrażliwymi na poezję
i muzykę, pobudza wyobraźnię literacką dziecka.
Program wspiera kreatywność dziecka, a co za tym
idzie, wzmacnia jego rozwój, dostarcza dziecku
satysfakcji i radości z tworzenia własnego dzieła.
Uzupełnia zestaw celów wyczerpujących podstawę
programową.
Polecam program wszystkim nauczycielom poszukującym
ciekawych i nowatorskich rozwiązań pedagogicznych.
Bożena Bara
nauczyciel dyplomowany
21