Prawo cywilne
Transkrypt
Prawo cywilne
2012-04-15 Prawo cywilne Ochrona własności Uwagi ogólne • Ochrona własności wypływa wprost z art 140 k.c. • Brak zróżnicowania ze względu na formę własności • Środki ochrony – Bezpośrednie (petytoryjne i posesoryjne) – Pośrednie Pośrednia i bezpośrednia ochrona własności • Ochrona pośrednia – Powództwo o • ustalenie stosunku prawnego • Uzgodnienie treści księgi wieczystej – Postępowanie rozgraniczeniowe • Ochrona bezpośrednia – Obiektywna (niezależna od winy) – Roszczenia – korelat uprawnień właściciela 1 2012-04-15 Roszczenie windykacyjne • Chroni prawo posiadania • Nieposiadający właściciel przeciwko posiadającemu właścicielowi • Nie obejmuje obowiązku wydania rzeczy wynikającego z innych stosunków prawnych • Możliwy zbieg roszczeń z obu tytułów Roszczenie windykacyjne II • Ochrona rozszerzona na niektóre inne prawa • Istota roszczenia: wydanie rzeczy – w naturze – według aktualnego stanu • Wydanie pożytków itd. – odrębne roszczenie • Utrata rzeczy = wygaśnięcie roszczenia Roszczenie windykacyjne III • Legitymacja – czynna: pozbawiony posiadania właściciel – Bierna: osoba, która faktycznie włada rzeczą • Problem dowodu własności – Zasada jawności praw rzeczowych – Domniemania związane z posiadaniem – Ciężar dowodowy spoczywa na właścicielu 2 2012-04-15 Roszczenie windykacyjne IV • Obrona pozwanego – Zaprzeczenie tytułu własności powoda – Przeciwstawienie prawu powoda własnego prawa rzeczowego lub obligacyjnego – Zarzut przedawnienia • Skuteczny przy ruchomościach • Nieskuteczny przy nieruchomościach – Nadużycie prawa podmiotowego Uzupełniające roszczenia właściciela • Wyrównują szkodę poniesioną przez to, że właściciel nie mógł korzystać z rzeczy • Roszczenia samodzielne • Problem związane z własnością czy właścicielem (zwykłe czyrealne)? • Zależne od dobrej lub złej wiary posiadacza Roszczenia uzupełniające II • Posiadacz w dobrej wierze do chwili, kiedy dowiedział się o wytoczeniu powództwa – Nie jest zobowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy – Nie odpowiada za jej pogorszenie lub utratę – Nabywa własność pożytków 3 2012-04-15 Roszczenia uzupełniające III • Posiadacz w dobrej wierze od chwili, kiedy dowiedział się o wytoczeniu powództwa – Jest zobowiązany do • Wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy • Zwrotu pożytków – Odpowiada za zawinione pogorszenie rzeczy lub utratę pożytków Roszczenia uzupełniające III • Posiadacz w złej wierze: – Jest zobowiązany do • Wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy • Zwrotu pożytków • Zwrotu pożytków nie uzyskanych na skutek złej gospodarki – Odpowiada za pogorszenie rzeczy lub utratę pożytków, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także, gdyby była w posiadaniu uprawnionego Roszczenie posiadacza o zwrot nakładów • Przeciwstawiane roszczeniu windykacyjnemu i uzupełniającym • Ius retentionis • Zależy od – Dobrej lub złej wiary posiadacza – Rodzaju nakładów • Konieczne • Inne (użyteczne i zbytkowne) 4 2012-04-15 Zwrot nakładów II • Posiadacz w dobrej wierze: – Zwrot nakładów koniecznych, o ile nie miały pokrycia w pożytkach – Zwrot innych nakładów: jeżeli zwiększają wartość rzeczy – Możność zabrania części składowych • Posiadacz w złej wierze: zwrot nakładów koniecznych, w granicach bezpodstawnego wzbogacenia Zwrot nakładów III • Posiadacz w dobrej wierze po wytoczeniu powództwa – Zwrot nakładów koniecznych – Właściciel może zatrzymać przyłączone przedmioty za zwrotem kosztów • Przedawnienie – rok od wydania rzeczy • Odpowiednie stosowanie do rozliczeń z posiadaczem zależnym Roszczenie negatoryjne • Posiadający właściciel przeciwko nieposiadającemu niewłaścicielowi • Naruszenie w inny sposób, niż przez pozbawienie faktycznego władztwa • Zazwyczaj działania trwałe i powtarzalne. • Przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie dalszych naruszeń 5 2012-04-15 Budowa na cudzym gruncie • Przesłanki – Wzniesienie budynku lub budowli naziemnej lub podziemnej – Znacznie przekraczającej wartość zajętej na ten cel działki – Budowa na cudzym gruncie • Roszczenie o zwrot vs roszczenie o wykup Budowa na cudzym roszczena • Samoistny posiadacz w dobrej wierze: roszczenie o przeniesienie własności za wynagrodzeniem • Właściciel: roszczenie o wykup działki przez osobę, która wzniosła budynek • Roszczenie nie zależy od cech podmiotowych budującego • Odróżnić: przekroczenie granic przy budowie 6