Szczepienia najbardziej efektywnym sposobem zapobiegania

Szczepienia najbardziej efektywnym
sposobem zapobiegania
chorobom zakaźnym
Powszechne szczepienia są najbardziej efektywnym sposobem zapobiegania chorobom
zakaźnym. Ich skuteczność polega na zabezpieczeniu osób zaszczepionych przed
zakażeniem, ale także od tzw. odporności populacyjnej – przerwany zostaje łańcuch zarażania
– drobnoustroje przestają krążyć w środowisku.
Dzięki masowości szczepień udało się eradykować (w
medycynie oznacza całkowite usunięcie, wytępienie), ospę
prawdziwą, którą w 1980 roku Światowa Organizacja Zdrowia
(WHO) uznała za wyeliminowaną. Ostatnie istniejące wirusy
ospy prawdziwej, są przechowywane w laboratoriach dla celów
naukowych.
Tak jak w wielu dziedzinach życia, tak i w zagadnieniach
związanych ze szczepieniami nastąpiło w ostatnich latach
wiele zmian. Dostępne skojarzone preparaty szczepionkowe
pozwalają na ograniczenie ilości wkłuć. Oprócz szczepień
obowiązkowych pojawiły się szczepienia zalecane – preparaty
chroniące przed zakażeniami nieobjętymi programem
obowiązkowym, tutaj decyzję co do szczepienia podejmują
rodzice. Co roku po zatwierdzeniu przez Głównego Inspektora
Sanitarnego Program Szczepień Ochronnych (PSO) jest on
ogłaszany w formie komunikatu w Dzienniku Urzędowym
Ministra Zdrowia na podstawie ustawy o chorobach zakaźnych
i zakażeniach.
Obniżenie zapadalności na choroby zakaźne możliwe jest
przez konsekwentne realizowanie szczepień ochronnych
według obowiązującego kalendarza. Zaszczepienie jak
największej liczby osób powoduje zmniejszenie krążenia
drobnoustrojów chorobotwórczych w środowisku. Szczepienia
obowiązkowe plus szczepienia zalecane to optymalne działania
w celu podnoszenia odporności indywidualnej i zabezpieczenia
przed zachorowaniem.
Szczepionką nazywamy produkt pochodzenia biologicznego
zawierający substancje złożone, zdolne do tworzenia określonych
procesów immunologicznych warunkujących powstanie trwałej
odporności bez wywoływania działań toksycznych.
W celu wytworzenia i utrzymania odporności konieczne jest
podanie wielu dawek szczepionek, zgodnie z PSO.
Podstawą nowoczesnej wakcynologii (dziedzina medycyny
zajmująca się szczepieniami ochronnymi, zarówno w fazie
badań naukowych nad opracowaniem nowych szczepionek,
jak i ich późniejszym stosowaniem) są obecnie dostępne
szczepionki skojarzone, które w jednej dawce zawierają antygeny
chroniące przed kilkoma chorobami zakaźnymi. Idealna
szczepionka skojarzona jest bezpieczna, skuteczna i dostosowana
do obowiązującego programu szczepień.
Do poddawania się szczepieniom ochronnym zobowiązane są
osoby przebywające na terytorium Polski dłużej niż 3 miesiące.
Na okres niemowlęcy przypada największe skupienie
szczepień ochronnych.
Aby zmniejszyć odczucia bólowe u dziecka rodzice powinni
zachować spokój, gdyż zdenerwowanie opiekunów udziela się
dziecku. Niemowlę przed
szczepieniem można przystawić do piersi lub podać
słodki płyn. Jeżeli u dziecka
występuje zwiększona wrażliwość na ból na 40 minut
przed szczepieniem można
zastosować krem o działaniu
znieczulającym.
W przypadku miejscowego
odczynu poszczepiennego
(bolesność i obrzęk w miejscu
iniekcji) należy wykonać okład
z sody.
W czasie szczepienia zaleca się aby dziecko było
przytulone, siedziało na kolanach rodziców, odwrócone
bocznie i przytrzymane ramieniem, aby uniknąć gwałtownych
ruchów w czasie podawania szczepionki.
mgr Hanna Sikorska
pielęgniarka – Przychodnia Rejonowo-Specjalistyczna
ul. Rembielińska 8
Kwartalnik Pacjenta
13