Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie

REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA
w RZESZOWIE
35 - 064 Rzeszów, ul. Mickiewicza 10
WK.613 - 51/4/2015
Rzeszów, dnia 23 października 2015 r.
Pan
Piotr Cielec
Wójt Gminy Ostrów
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie w dniach od 14 września 2015 r.
do 23 września 2015 r. przeprowadziła doraźną kontrolę gospodarki finansowej Gminy Ostrów. Wyniki kontroli zawarte zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu 24
września 2015 r.
Przeprowadzona kontrola wykazała nieprawidłowości szczególnie w zakresie
zlecania spłaty zadłużenia Gminy Ostrów instytucji finansowej oraz księgowości
i sprawozdawczości budżetowej. Do przyczyn powstania nieprawidłowości zaliczyć
należy niestosowanie i nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów prawa, jak również przypadki zaniedbania w wykonywaniu obowiązków służbowych przez pracowników Urzędu Gminy w Ostrowie.
W oparciu o zapisy protokołu kontroli Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie, działając na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 roku
o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. poz. 1113
z późn. zm.), przedstawia najistotniejsze nieprawidłowości stwierdzone w toku kontroli, wskazując osoby za nie odpowiedzialne, oraz wnioski zmierzające do ich usunięcia i usprawnienia badanej działalności.
•
Zlecenie przez Wójta Gminy Ostrów usług finansowych firmie M.W. Trade SA
we Wrocławiu obejmujących: spłatę zadłużenia Gminy w bankach porozumieniem z dnia 22 września 2014 r. z wynagrodzeniem w kwocie 59.161,00 zł,
oraz spłatę zadłużenia w stosunku do wykonawcy inwestycji gminnej porozumieniem z dnia 11 września 2014 r. z wynagrodzeniem 100.329,76 zł, tj. porozumieniami z tym samym wykonawcą o łącznej wartości przekraczającej równowartość 30.000 euro, bez stosowania przepisów o zamówieniach publicznych.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Pan Piotr Cielec Wójt Gminy Ostrów.
Wniosek nr 1. Wyboru wykonawcy robót, usług i dostaw, których wartość przekracza
wyrażoną w złotych równowartości kwoty 30.000 euro dokonywać należy na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych, zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z
2013 r. poz. 907 z późn. zm.).
2
•
Zawarcie z firmą M.W. Trade SA we Wrocławiu świadczącą usługi finansowe,
porozumień:
- MWT/187/2014 z 22 września 2014 r., na podstawie którego spółka zobowiązała się do spłaty zadłużenia Gminy w stosunku do banków (BGŻ, ING,
mBank) w łącznej kwocie 672.000,00 zł, natomiast Gmina zobowiązała się
zwrócić powyższą kwotę w ratach wraz z dodatkowym wynagrodzeniem
w kwocie 59.160,67 zł (odsetki) w latach 2014-2015,
- MWT/174/2014 z 11 września 2014 r na podstawie którego spółka zobowiązała się do spłaty zadłużenia Gminy w stosunku do wykonawcy inwestycji Gminy w kwocie 1.183.133,91 zł, natomiast Gmina zobowiązała się
zwrócić powyższą kwotę w ratach wraz z dodatkowym wynagrodzeniem w
kwocie 100.329,76 zł (prowizja) w latach 2014-2015,
będących zaciągnięciem zobowiązania finansowego w formie długoterminowych pożyczek, bez:
a) uchwały Rady Gminy w Ostrowie w sprawie zaciągnięcia w/w pożyczek
długoterminowych,
b) uzyskania opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie o możliwości spłaty tych pożyczek.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponoszą Wójt Gminy Ostrów oraz Pan Adam
Rzeszutek Skarbnik Gminy Ostrów.
Wniosek nr 2. Zobowiązania finansowe w formie pożyczki długoterminowej zaciągać
po uzyskaniu zgody Rady Gminy w Ostrowie, zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. c
ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 2015
r. poz. 1515).
Wniosek nr 3. Przed zaciągnięciem zobowiązania finansowego w formie pożyczki
długoterminowej należy uzyskać opinię Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie o możliwości spłaty pożyczki, zgodnie z art. 91 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych (t. j.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.).
Wniosek nr 4. Zaniechać należy zawierania niekorzystnych finansowo dla Gminy
umów z instytucjami finansowymi („parabankami”) na spłatę zobowiązań budżetu
gminy z tytułu kredytów bankowych, pożyczek oraz robót, usług i dostaw, zgodnie
z art. 44 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
•
Zabezpieczenie bez zgody Rady Gminy Ostrów roszczeń wynikających z zawartych przez Gminę porozumień z M.W. Trade SA Wrocław: MWT/187/2014
na kwotę 731.160,57 zł oraz MWT/174/2014 na kwotę 1.283.463,67 zł, poprzez złożenie przez Wójta Gminy Ostrów prawnego zabezpieczenia w postaci weksla wraz z deklaracją wekslową.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Wójt Gminy Ostrów.
Wniosek nr 5. Poręczeń wekslowych stanowiących zaciągnięcie zobowiązania finansowego budżetu gminy dokonywać po uzyskaniu akceptacji Rady Gminy Ostrów,
zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. i ustawy z dnia 18 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym.
3
•
Nieprzestrzeganie warunków porozumień zawartych z M.W. Trade SA Wrocław poprzez dokonanie wpłat wynikających z porozumienia MWT/187/2014
dotyczących III raty odsetek w nieprawidłowej wysokości i na niewłaściwe konto bankowe, VII raty zobowiązania w kwocie 66.984,93 zł po ustalonym terminie płatności, rat zobowiązań za miesiące styczeń-sierpień 2015 r. należnych
na podstawie porozumienia MWT/174/2014 na inne niż wskazane w porozumieniu konto.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Skarbnik Gminy Ostrów.
Wniosek nr 6. Przestrzegać należy postanowień zawieranych porozumień poprzez
regulowanie należnych rat zobowiązań i odsetek w ustalonych terminach i wysokościach, oraz na wskazane konta bankowe.
•
Ewidencjonowanie zobowiązań wobec M.W. Trade SA wynikających z zawartych porozumień MWT/187/2014 z 22 września 2014 r. oraz MWT/174/2014
z 11 września 2014 r. - odpowiednio na koncie 909 „Rozliczenia międzyokresowe” kwoty 672.000,00 zł (w ewidencji wykonania budżetu Organu) oraz 201
„Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami” kwoty 1.183.133,91 zł (w ewidencji
Urzędu Gminy).
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Skarbnik Gminy Ostrów.
Wniosek nr 7. Zobowiązania finansowe, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek należy ujmować na koncie 260 „Zobowiązania finansowe” w ewidencji wykonania budżetu – organu, zgodnie z przyjętymi zarządzeniem nr 103/2010 Wójta Gminy
Ostrów z dnia 19 listopada 2010 r. w sprawie zasad (polityki) rachunkowości.
•
Nieujęcie w budżecie Gminy Ostrów za 2014 rok:
- w przychodach budżetu kwoty 1.855.133,91 zł stanowiącej zaciągnięte zobowiązania finansowe w M.W. Trade SA (porozumienie MWT/187/2014 z
22 września 2014 r. kwota 672.000,00 zł oraz MWT/174/2014 z 11 września 2014 r. kwota 1.183.133,91 zł),
- w rozchodach budżetu kwoty 672.000,00 zł, stanowiącej kwotę zadłużenia
Gminy w bankach, spłaconych przez M.W. Trade SA na podstawie porozumienia MWT/187/2014 z 22 września 2014 r.
• W budżecie Gminy Ostrów, wg staniu na I półrocze 2015 r. nieujęcie kwoty
951.066,94 zł stanowiącej spłacone na rzecz M.W. Trade SA raty pożyczek
wynikające z porozumienia MWT/187/2014 z 22 września 2014 r. - kwota
359.500,00 zł oraz porozumienia MWT/174/2014 z 11 września 2014 r. - kwota 591.566,94 zł.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Wójt Gminy Ostrów oraz Skarbnik
Gminy Ostrów.
Wniosek nr 8. Jako przychody budżetu Gminy Ostrów należy wykazywać otrzymane
pożyczki a jako rozchody budżetu spłaty otrzymanych pożyczek, zgodnie z art. 5 ust.
1 pkt 4 lit. d oraz art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.
4
•
Sporządzenie w dniu 15 lipca 2015 r. negatywnego (zerowego) sprawozdania
Rb-Z o stanie zadłużenia wg tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji Gminy Ostrów na 30 czerwca 2015 r. pomimo występowania na dzień 30 czerwca
2015 r. w ewidencji księgowej wykonania budżetu (organu) na kontach 134
„Kredyty bankowe” oraz 260 „Zobowiązania finansowe”, sald – zadłużenia
z tytułu kredytów i pożyczek w kwocie ogółem 14.692.457,60 zł.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Wójt Gminy Ostrów oraz Skarbnik
Gminy Ostrów.
Wniosek nr 9. W sprawozdaniu Rb-Z o stanie zadłużenia wg tytułów dłużnych oraz
poręczeń i gwarancji należy wykazywać zadłużenie Gminy wg tytułów dłużnych na
podstawie ewidencji księgowej, zgodnie z § 2 ust. 2 oraz § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r. w sprawie sprawozdań jednostek
sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (t. j.: Dz. U. z 2014 r.
poz. 1773).
•
Dokonywanie wydatków budżetowych po terminie płatności, skutkujące:
- zapłatą odsetek w kwocie 166.648,91 zł, w tym: 164.876,00 zł od
nieterminowego przekazywania nadwyżki dochodów z opłat i kar
środowiskowych w 2014 roku, 1.704,42 zł od nieterminowej spłaty rat
kredytów i pożyczek, 68,49 zł od nieterminowego regulowania zobowiązań
wobec M.W. Trade SA we Wrocławiu oraz
- wystąpieniem zobowiązań wymagalnych na koniec 2014 r. w wysokości
260.970,48 zł.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Wójt Gminy Ostrów oraz Skarbnik
Gminy Ostrów.
Wniosek nr 10. Wydatków publicznych należy dokonywać w wysokościach
i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych zobowiązań, zgodnie z art. 44
ust. 3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych.
•
Nieujmowanie w ewidencji księgowej 2013 i 2014 roku zobowiązań wobec
WFOŚiGW z tytułu nadwyżki dochodów z opłat i kar środowiskowych, wynikających ze złożonych sprawozdań OŚ-4g za 2012 i 2013 r., które należało
przekazać WFOŚiGW do dnia 15 sierpnia odpowiednio 2013 i 2014 roku
(wpłaty na WFOŚiGW ujmowane były w ewidencji księgowej w dniu zapłaty na
kontach 402 Wn/130 Ma).
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Skarbnik Gminy Ostrów.
Wniosek nr 11. Księgi rachunkowe Urzędu Gminy należy prowadzić rzetelnie – tak,
by dokonane w nich zapisy odzwierciedlały stan rzeczywisty – poprzez wprowadzanie do ewidencji księgowej zobowiązania wobec WFOŚiGW z tytułu nadwyżki dochodów z opłat i kar środowiskowych wynikające ze złożonego sprawozdania OŚ-4g
w roku powstania zobowiązania, zgodnie z 20 ust. 1 oraz 24 ust. 2 ustawy z dnia 29
września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r., poz. 330 z późn.
zm.).
5
•
W sprawozdaniu Rb-Z o stanie zobowiązań wg tytułów dłużnych oraz gwarancji i poręczeń, niewykazanie:
- na koniec 2013 roku kwoty 2.424.595,62 zł, stanowiącej zobowiązania wymagalne wobec WFOŚiGW z tytułu nadwyżki dochodów z opłat i kar środowiskowych za 2012 r. podlegające przekazaniu WFOŚiGW do 15 sierpnia 2013 roku,
- na koniec 2014 roku kwoty 1.855.133,91 zł i 904.066,97 zł na 30 czerwca
2015 r. stanowiących zobowiązania finansowych z tytułu zaciągniętych pożyczek w M.W. Trade SA we Wrocławiu na podstawie porozumień
MWT/187/2014 z 2014 z 22 września 2014 r. oraz MWT/174/2014 z 11
września 2014 r.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Wójt Gminy Ostrów oraz Skarbnik
Gminy Ostrów.
Wniosek nr 12. W sprawozdaniu Rb-Z o stanie zadłużenia wg tytułów dłużnych oraz
gwarancji i poręczeń należy wykazywać zaliczone do długu Gminy:
a) zobowiązania finansowe z tytułu zaciągniętych pożyczek, zgodnie z § 2 ust. 1 pkt
2 załącznika nr 9 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 marca 2010 r.
w sprawie sprawozdań jednostek sektora finansów publicznych w zakresie operacji finansowych (t. j.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1773 ),
b) zobowiązania wymagalne jako wszystkie bezsporne zobowiązania, których termin
płatności dla dłużnika minął, a które nie zostały przedawnione, ani umorzone,
zgodnie z § 10 ust. 4 oraz § 2 ust. 1 pkt 4 załącznika nr 9 do w/w rozporządzenia.
•
Klasyfikowanie odsetek od nieterminowych wpłat na WFOŚiGW z tytułu
nadwyżki dochodów z opłat i kar środowiskowych w kwocie 164.734,00 zł,
w dziale 900 rozdziale 90019 § 4300.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Skarbnik Gminy Ostrów.
Wniosek nr 13. Wydatki z tytułu odsetek od nieterminowego regulowania zobowiązań
z tytułu nieterminowych wpłat na WFOŚiGW nadwyżki dochodów z opłat i kar środowiskowych klasyfikować do § 458 „Pozostałe odsetki”, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów,
wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (t. j.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1053 z późn. zm.).
•
Dokonywanie w 2014 roku bez planu finansowego w dziale 900 rozdziale
90019 § 4580, wydatków budżetowych w kwocie 164.734,00 zł z tytułu
odsetek od nieterminowych wpłat na WFOŚiGW nadwyżki dochodów z opłat
i kar środowiskowych.
Odpowiedzialność za nieprawidłowość ponosi Wójt Gminy Ostrów oraz Skarbnik
Gminy Ostrów.
Wniosek nr 14. Wydatków budżetowych dokonywać należy w granicach kwot określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień
i zgodnie z planowanym przeznaczeniem, w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów, zgodnie z art. 254
pkt 3 ustawy o finansach publicznych.
6
Przedstawiając powyższe wnioski Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie wnosi o wykorzystanie przedstawionych sposobów usunięcia nieprawidłowości.
Jednocześnie, na podstawie art. 9, ust. 3 powołanej na wstępie ustawy, Izba oczekuje przedłożenia w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o wykonaniu wniosków lub o przyczynach ich niewykonania.
Do wniosków zawartych w niniejszym wystąpieniu przysługuje prawo zgłoszenia zastrzeżeń do Kolegium Izby, za pośrednictwem Izby, w terminie 14 dni od dnia
otrzymania wystąpienia pokontrolnego. Podstawą zgłoszenia zastrzeżeń może być
tylko zarzut naruszenia prawa, poprzez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie.
Do wiadomości:
Rada Gminy w Ostrowie