nowy szyk dla frankfurtu powrót do źródła – siła z natury
Transkrypt
nowy szyk dla frankfurtu powrót do źródła – siła z natury
inform wydanie 18 październik 2009 POWRÓT DO ŹRÓDŁA – SIŁA Z NATURY ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII SIŁA PRZEBICIA GWARANCJĄ SUKCESU ŚWIĘTUJEMY BEZ PRZERWY NOWY SZYK DLA FRANKFURTU WIEŻA OPERNTURM MAGAZYN STRABAG SE Słowo wstępne inform 18 Słowo wstępne Szanowni Państwo! dalszą egzystencję firmy, a co za tym idzie miejsca pracy dla większości z nas, jesteśmy zmuszeni do ich podejmowania, gdy zostają uznane one za konieczne. Hans Peter Haselsteiner Prezes Zarządu STRABAG SE Kryzys, w jakim od około roku tkwi gospodarka, jest nadal poważny i okropny. Niepokoi, rozbudza lęki egzystencjalne i miliony ludzi rzuca w objęcia bezrobocia i biedy (tylko w UE to dotychczas ponad 30 milionów!!). Gdy ustanie, każdy z nas będzie nim, jeśli nie bezpośrednio dotknięty, to w jakiś sposób naznaczony, i dla mało kogo będzie to miłe doznanie. Spowoduje konieczność ponownego zdefiniowania pojęcia sprawiedliwości dystrybutywnej oraz – nie chcąc ryzykować spoistości naszego społeczeństwa – zmusi nas do określenia nowego rodzaju solidarności z pokrzywdzonymi. Niestety nie mogę podzielić optymizmu niektórych mówiących już o koniunkturze, a liczę się z ogólnym depresyjnym nastrojem przynajmniej do końca 2010 roku. W sektorze gospodarki budowlanej kryzys osiągnie apogeum dopiero po zakończeniu programów koniunkturalnych w 2012. Będąc członkami rodziny STRABAG możemy czuć się szczęśliwi z powodu naszej kryzysowej odporności. Stworzona przez nas „zasada stonogi” pozwala na rozłożenie ryzyka na poszczególne regiony i branże. Dywersyfikacja obejmująca wszystkie płaszczyzny działalności przedsiębiorstwa wraz z dywersyfikacją geograficzną będą tematami poruszanymi również w niniejszym wydaniu informu. Temat z okładki „Powrót do źródła – Siła z natury” stanowi nasze portfolio w zakresie technologii ochrony środowiska naturalnego. Firma STRABAG rozpoznała w porę to znaczenie, wykonując pionierską robotę w dziedzinie biomasy, biogazu, energii wiatru (on-shore i off-shore), zabezpieczania wysypisk śmieci czy geotermii. Jednak mimo wszelkich starań o nowe pola działania i nowe rynki, także firma STRABAG była zmuszona do dostosowania poziomu zdolności wytwórczej. Dotknęło to zwłaszcza Węgier, Rumunii, Serbii i Rosji. W prawie wszystkich pozostałych krajach sytuacja pogarsza się, jednak nakłady inwestycyjne udaje się jeszcze utrzymać względnie dobrym poziomie. Ubolewamy nad każdym utraconym miejscem pracy, ponieważ wiąże się z tym los jednego z nas. Jako że kroki takie są nieodzowne, chcąc zapewnić 02 Oprócz niechcianego, lecz koniecznego dostosowywania poziomu zdolności wytwórczej, głównym i akurat w tych czasach wyjątkowo ważkim tematem jest „unikanie flopów”. Peter Fischer, kierownik Contract Managementu, wskazuje w swym artykule jednoznacznie, gdzie leży przyczyna tych niepowodzeń w naszym przedsiębiorstwie: 66% wszystkich „wpadek” spowodowanych jest błędami w zarządzaniu. Fałszywa duma w postaci niechęci do słuchania rad przyczynia się w dużej mierze do strat sięgających ponad 300 mln., jakie ponosimy na skutek takich wpadek. Zwracam się do Was z pilna prośbą do korzystania z doradztwa, jakie oferuje obszar sztabu koncernu „Contract Management” i proszę Was o stałe uczenie się sztuki wyciągania wniosków z popełnianych błędów. Każdy z nas musi być gotowy przyznać się do błędu, aby inni mogli wyciągnąć z tego lekcję dla siebie. Popełnianie błędów jest bolesne, ale wybaczalne, powtórzenie tego samego błędu jest już głupotą i nie ma na to miejsca w naszym koncernie! Szanowni Państwo! Nawet jeśli rok 2009 nie pozostawi w naszym bilansie żadnych śladów kryzysu, a portfel niezrealizowanych zamówień na rok 2010 dotyczy robót budowlanych przewidzianych na ten rok, musimy być przygotowani na ciężkie czasy. Będą one wymagały od nas przede wszystkim jeszcze większej dyscypliny, jeszcze więcej wysiłku i więcej elastyczności. Być może konieczna okaże się też większa skromność, w każdym razie pokonamy ten kryzys i z odrobiną szczęścia oraz wzmocnieni Waszym nieodzownym wkładem i zaangażowaniem wyjdziemy z niego obronną ręką! Wasz Hans Peter Haselsteiner www.strabag.com inform 18 Spis treści SPIS TREŚCI NOWOŚCI 04 STRABAG SIĘGA GWIAZD Sztuka i artyści 06 SĄ POWODY DO ŚWIĘTOWANIA Obchody 08 DO DZIEŁA! Walne zgromadzenie spółki STRABAG 09WROTA ZOSTAŁY OTWARTE Pawilon P 10 15 LAT MODELU PARTNERSKIEGO Koncepcja zespołowa 11 BYŁO NA CO POPATRZEĆ Targi Wasser Berlin 2009 11 DLA ŚRODOWISKA I/44 Północna Przełęcz w Jesenikach TEMAT Z OKŁADKI 12POWRÓT DO ŹRÓDŁA – SIŁA Z NATURY Odnawialne źródła energii LUDZIE W FIRMIE STRABAG 20WSZYSTKO JAKBY TROCHĘ INACZEJ Pracownicy STRABAG w świetle jupiterów Strabag units 24NOWE SPOSOBY UNIKANIA FLOPÓW Contract Management 26 STRABAG STAWIA NA NOWE NARZĘDZIA SCOT & STRAthek PROJEKTY 28NOWY SZYK DLA FRANKFURTU Wieża Opernturm 30 MIASTO W MIEŚCIE Siemens City 31 SYMBOL KOLONII Budynek „Kranhaus Süd” 32PIONIERZY W AKCJI Zbiorniki LNG 33NOWOCZESNY KLIMAT W STARYM STYLU Ulica Roberta Bluma 33 KOMPLEKS BIUROWCÓW Z LOTU PTAKA Hegau Tower 34 BEZPIECZNA PERŁA Scharbeutz 35PAS DŁUGOŚCI 83 KM Obwodnica w Pradze 36WIZJE MODERNIZACJI Lotnisko w Bratysławie 37WYCZYN NA MIARĘ BOHATERA DA315 38NOWOCZESNE TECHNOLOGIE NA OBRZEŻACH Ekrany akustyczne 39WIĘCEJ NIŻ BUDOWANIE Property and Facility Services 40 SIŁA PRZEBICIA GWARANCJĄ SUKCESU Świętujemy bez przerwy 42 550 POCIĄGÓW W PODZIEMIACH STOCKHOLUMU Tunel Söderstrom Events 44NADAJEMY TEMPO STRAtria & JP Morgan Run S PECIALS 46 RUNDA HONOROWA W UKŁADARCE ASFALTU Serdeczne gratulacje 46 MALI ARTYŚCI Konkurs rysunkowy 47POSZUKUJEMY MŁODYCH TALENTÓW STRABAG 47WASZA OPINIA JEST DLA NAS WAŻNA Listy czytelników 03 Nowości inform 18 News SZTUKA I ARTYŚCI GWIEZDNA KATEDRA I PODWODNY ŚWIAT STRABAG SIĘGA GWIAZD Wsporniki ze zintegrowanym oświetleniem, które jak palce wskazują w niebo, mają odzwierciedlać badania prowadzone przez Georga von Peuerbacha. Na przyszłych gości za podziemnym przejściem czekają dwie atrakcje: gwiezdna katedra i podwodny świat. W firmie STRABAG gwiazdy nigdy jeszcze nie były tak blisko. Po pierwsze w trakcie budowy znajduje się „Kometor”, który ma stać się symbolem regionu Peuerach. Po drugie na artystyczny nieboskłon wschodzi nowa gwiazda: Jan Vasilko jest zwycięzcą pierwszego konkursu STRABAG Artaward International. Austria. W pobliżu pętli Dunaju w Górnej Austrii leży niewielkie miasto Peuerbach. Od 1995 roku mieszka w nim para artystów Manfred i Billa Hebenstreit. Obydwoje przez około trzy lata pracowali nad rzeźbą „Kometor”, którą można zwiedzać od środka. Dnia 22 kwietnia 2009 roku doszło wreszcie do oficjalnego wbicia pierwszej łopaty. Firma STRABAG otrzymała w ramach projektu zespołowego zlecenie na wykonanie robót budowlanych opiewające na 900 000 euro – budowę rozpoczęto w 20 tygodniu kalendarzowym. Rzeźba „Kometor” ma formę dwunastościanu o wysokości ok. 15 m, składa się z dwunastu pięciokątnych ścian i powstała w dowód uznania dla urodzonego w 1423 roku w Peuerbach astronoma, matematyka i humanisty Georga von Peuerbacha. Na jego obliczeniach astronomicznych bazowała – dzięki orientacji według gwiazd – dawna żegluga, a dziś również współczesna astronautyka. „Wbicie pierwszej łopaty pod główny projekt całego regionu”, opisuje Premier Rządu Krajowego Joseph Pühringer. W „gwiezdnej katedrze” nakładają się na siebie stworzone przez Manfreda Hebenstreita projekcje gwiaździstych obrazów ze szkła i fotografii odległych galaktyk. Przy pomocy dźwięków i efektów świetlnych ma powstać olbrzymi przestrzenny obraz mający formę kalejdoskopu. „«Świat podwodny» składa się z «rzeki obrazów» i niby powiewającej swobodnie w pomieszczeniu zasłony wodnej. Projekcje obrazów nadwodnych i podwodnych uzupełniają się tworząc sieć barw i form”, wyjaśnia Billa Hebenstreit. Info + + Dzieło & artyści I „Inspiracją dla naszego projektu była myśl i twórczość Georga von Peuerbacha. Kometor jest więc wspomnieniem najsłynniejszego syna miasta”, tłumaczą swoją ideę Manfred i Billa Hebenstreit. Tam, gdzie niegdyś w Peuerbach 04 stała wieża zamku, ma stanąć teraz projekt w formie ciała niebieskiego pod nazwą „Kometor” autorstwa Hebenstreitów. Bliższe informacje znajdziecie na stronie www.kometor.at lub www.hebenstreit-manfred.at. inform 18 www.strabag.com Nowości News NOWA GWIAZDA NA ARTYSTYCZNYM NIEBOSKŁONIE 4 czerwca 2009 przyznano po raz pierwszy nagrodę dla młodych talentów STRABAG Artaward International. Dotychczas nagroda ta była przyznawana wyłącznie artystom austriackim. Od tego roku przez trzy lata ubiegać się o nią będą mogli również artyści z Węgier, Czech i Słowacji. Przywilej wręczenia nagrody przypadł jak co roku Hansowi Peterowi Haselsteinerowi. Zgodnie z tradycją uroczystość rozpoczęto od przyznania nagród uznania, które przypadły Moussa Kone i Clemensowi Wolfowi z Austrii, Janowi Šerychowi z Czech i Zsoltowi Tiborowi z Węgier. Nagrody uznania dotowane są w wysokości Jan Vasilko, szczęśliwy zwycięzca 5 000 euro każda. Nagrodę spośród 730 kandydatów. główną STRABAG Artaward International 2009 oraz 15 000 euro otrzymał trzydziestoletni artysta Jan Vasilko ze Słowacji – jego dzieła pokonały około 730 biorących udział w konkursie. Dodatkowo każdy z wyróżnionych artystów będzie miał okazję zaprezentowania swoich dzieł w ramach indywidualnej wystawy zorganizowanej w sali wystawowej w głównej siedzibie firmy STRABAG w Wiedniu. Nagroda Artaward została powołana do życia przez Hansa Petera Haselsteinera i Wilhelma Weissa, dyrektora Forum Sztuki STRABAG, już w roku 1994. „Oczekiwane przez nas z dużym napięciem „umiędzynarodowienie” nagrody zostało zwieńczone pełnym sukcesem. Zarówno jakość prac, poziom artystów, jak i współpraca w międzynarodowym jury były wspaniałe – I am happy!”, opisuje Wilhelm Weiss. od lewej do prawej: Jan Vasilko, Jan Šerych, Zsolt Tibor, Moussa Kone, Clemens Wolf. Dalsze informacje odnośnie działalności Forum Sztuki STRABAG znajdziecie na stronie www.strabag-kunstforum.at. KONTAKT KOMETOR: Johann Schmatzer, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Austria /Szwajcaria, Dyrekcja Górna Austria Kontakt STRABAG ARTAWARD: Wilhelm Weiss, Forum Sztuki STRABAG Info + + Dzieło & artyści II Malarska twórczość Jana Vasilko oscyluje wokół wyjątkowego kreatywnego programu, mającego swoje korzenie w fascynacji procesami produkcji i maszynami rolniczymi, halami produkcyjnymi i robotami. W jego obrazach „mechanizmy” pełnią funkcję historycznych bohaterów. Są nośnikami ideologicznych bądź filozoficznych przesłanek i symboli. 05 Nowości inform 18 News OBCHODY SĄ POWODY DO ŚWIĘTOWANIA Świętować należy wtedy, gdy jest ku temu okazja: napisanie nowego rozdziału w historii przedsiębiorstwa czy otwarcie nowego biurowca albo... uroczystość rozdania diamentów. steiner podkreślił w swym przemówieniu wagę zaangażowania wszystkich mających udział w inwestycji, jakim jest umożliwienie realizacji inwestycji w ramach modelu PPP. Zatem nawet w czasach kryzysu modele PPP przekonują o korzyściach płynących ze współpracy sektora prywatnego i publicznego. Na uroczystość przy pięknej pogodzie przybyło ok. 130 zaproszonych gości. Z tej okazji na wschodnim obrzeżu przyszłego odcinka autostrady postawiono specjalny namiot. Zamiast tradycyjnego wbicia pierwszej łopaty dokonano ceremonii zalania w fundamencie mostu ampuły z listem podpisanym przez partnerów umowy. WIELOFUNKCYJNY KOMPLEKS NOWYM DOMEM 29 maja 2009 nadszedł wreszcie ten moment – nowoczesne i wielofunkcyjne centrum biznesowe Dugopolje stało się od razu nowym domem dla 81 pracowników firmy STRABAG Chorwacja. Budynek został otwarty przez Hansa Petera Haselsteinera, Josipa Kuzmanića (dyrektora technicznego Dyrekcji MD), Deana Pavlaka (dyrektora technicznego Dyrekcji MP), naczelnika okręgu SplitDalmacja Ante Sanadera oraz burmistrza miasta Dugopolje Zlatko Ževrnję. W stylowym uroczystym akcie w obecności ponad 250 zaproszonych gości na znak otwarcia przecięto symbolicznie czerwoną wstęgę. Symboliczny akt: „Zamurowanie listu”. Polska /Chorwacja. 29 czerwca 2009 rozpoczął się nowy rozdział w historii firmy: STRABAG otrzymała największe indywidualne zlecenie w całej swej historii. W okresie od lipca 2009 do maja 2012 firma STRABAG jako część konsorcjum będzie prowadzić budowę płatnej autostrady A2 pomiędzy Nowym Tomyślem na Zachodzie a Świeckiem przy granicy z Niemcami, a do roku 2037 będzie również jej zarządcą. Firma STRABAG AG jest głównym udziałowcem w spółce budowlanej „A2 STRADA Sp. z o. o.”, która pełni funkcję generalnego wykonawcy. Nakłady inwestycyjne wraz z finansowaniem wynoszą 1,6 mld euro, koszty budowy wraz z kosztami projektu to około 1,3 mld euro. Projekt obejmuje między innymi 81 mostów, dwa obwody utrzymania autostrady, sześć pełnych węzłów autostradowych oraz budowę zamkniętego systemu opłat. Odcinek autostrady musi być gotowy na otwarcie w Polsce Mistrzostw Europy w piłce nożnej w 2012 roku. Sam wkład firmy STRABAG to ponad 1 mld euro, przez co wartość zlecenia wzrasta do 2,1 mld euro. Polska stanie się dzięki tej inwestycji drugim najważniejszym rynkiem koncernu po Niemczech i przed Austrią. Na uroczystości otwarcia obecni byli wysocy rangą lokalni politycy zarówno z Ministerstwa Infrastruktury jak i z GDDKiA. Firmę STRABAG reprezentował Hans Peter Haselsteiner oraz członkowie zarządu Fritz Oberlerchner i Hannes Truntschnig. Hans Peter Hasel- 06 Budowa obiektu prowadzona przez firmę STRABAG AG, Dyrekcję MP, trwała od kwietnia 2008 do marca 2009. Autorem projektu była, podobnie jak w przypadku głównej siedziby w Bratysławie, spółka MHM Ziviltechniker GmbH. Wartość całej inwestycji opiewa na około 7 mln euro, co dowodzi również strategicznego znaczenia tego rynku dla firmy STRABAG. Centrum Biznesu Dugopolje w całej swej okazałości. Biurowiec mieści się na działce o powierzchni 10 650 m2 w samym sercu Dugopolja. Ta lokalizacja ma być węzłowym punktem komunikacyjnym i centralnym punktem regionu STRABAGPołudnie”, opisuje Josip Kuzmanić. Na całkowitej powierzchni biurowej o wielkości 3 887 m2 będą się mieścić 44 biura rozmieszczone na trzech kondygnacjach, hala z warsztatem dla BMTI oraz najnowocześniejsze laboratorium dla TPA. Poza tym na zewnątrz przewidziano miejsca parkingowe dla 80 samochodów oraz powierzchnię do parkowania dla dużego sprzętu. www.strabag.com inform 18 Nowości News corocznie „Złotą Statuetką“ wiodące polskie przedsiębiorstwa i osobowości, które w sposób znaczący przyczyniły się do polepszenia polskiej gospodarki. Laureaci „Złotej Statuetki”, którzy nadal wyróżniają się poprzez przestrzeganie zasad etyki w życiu ekonomicznym i którzy angażują się w rozwój rynku w Polsce, dodatkowo otrzymują diament. Już w 2007 roku Dariusz Słotwiński odebrał w imieniu firmy STRABAG Polska „Złotą Statuetkę polskiej gospodarki”. W roku bieżącym „pierwszy diament do Złotej Statuetki” odebrał Paweł Antonik, od 2008 roku Dyrektor Obszaru Budownictwa Infrastruktury w Polsce. Nagroda została wręczona przez Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego. „Jestem zadowolony z umocnienia wiodącej pozycji firmy na rynku, co zwiększa dodatkowo moje poczucie odpowiedzialności wobec polskiej gospodarki”, potwierdza Paweł Antonik z dumą. Hans Peter Haselsteiner otwiera z dumą nową siedzibę główną. 15 LAT PEŁNYCH SUKCESU W ramach uroczystości otwarcia wzniesiono toast za 15 lat obecności firmy w Chorwacji, które można zaliczyć do bardzo udanych. Sieć chorwackich autostrad należy do najszybciej rozwijających się sieci w Europie, co w dużej mierze jest zasługą firmy STRABAG: Autostrada Zagreb-Macelj i Osijek-Ðakovo, oraz trzy odcinki autostrady Split–Ploče. Firma STRABAG uczestniczyła równie intensywnie także w innych projektach infrastrukturalnych, jak np. tunel Krapina, kompleks basenowy Kantrida w Rijece, czy też most Kotezi. STRABAG w Chorwacji prowadzi 21 przedsiębiorstw, zatrudnia 1150 pracowników i osiągnął w 2008 roku obrót rzędu 185 mln euro. Perspektywy na przyszłość Josip Kuzmanić upatruje w „umocnieniu pozycji na rynku oraz wspieraniu rozwoju w innych obszarach działalności“. DIAMENT DLA FIRMY STRABAG 23 czerwca 2009 w ramach uroczystej letniej gali Business Centre Club (BBC) na Zamku Królewskim w Warszawie na firmę STRABAG posypały się diamenty. Te diamenty są specjalnym wyróżnieniem dla laureatów „Złotej Statuetki”. BBC honoruje Bronisław Komorowski wręcza Pawłowi Antonikowi upragniony diament. BBC został założony celem wspierania polskich przedsiębiorstw i jest klubem dla przedsiębiorców i prywatnych organizacji pracodawców. Zrzesza on ponad 1200 firm – przede wszystkim prywatnych – z około 2 000 przedsiębiorców i prawie 600 000 pracowników. Wśród dotychczasowych laureatów znajdują się takie sławy jak Margaret Thatcher, Jacques Chirac, George Bush, Helmut Kohl i Madeleine Albright. KONTAKT: Roland Köck, Obszary Specjalne & Koncesje, Obszar Koncernu Infrastruktura i Rozwój 4W KONTAKT DUGOPOLJE: Josip Kuzmanić, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Austria /MOE 6C, Dyrekcja Chorwacja KONTAKT NAGRODA BCC: Dariusz Slotwinski, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Polska 6Q Podanie ręki dla podkreślenia skutecznego zawarcia umowy. 07 Nowości inform 18 News WALNE ZGROMADZENIE STRABAG SE DO DZIEŁA! Pod znaczącym mottem „Do dzieła!” stało nie tylko sprawozdanie z działaności przedsiębiorstwa za rok 2008, lecz również tegoroczne V Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy STRABAG SE, które W walnym zgromadzeniu uczestniczyło około 400 akcjonariuszy. odbyło się w Wiener Stadthalle. Austria. 19 czerwca 2009 o godz. 10.00 Hans Peter Haselsteiner otworzył zgromadzenie akcjonariuszy prezentując wyniki z roku ubiegłego i perspektywy na przyszłość. „W imieniu koncernu STRABAG odważę się na stwierdzenie, że nasza pozycja w tych burzliwych czasach – zgodnie z oceną stanu na dzień dzisiejszy – jest stosunkowo odporna na wahania kryzysowe”, konstatuje Hans Peter Haselsteiner zaraz na wstępie swego przemówienia. Oświadczenie to uzasadnia realizacją „zasady stonogi”, która pozwoliła na wykorzystanie korzyści, jakie daje strategia dywersyfikacji na wszystkich płaszczyznach działalności przedsiębiorstwa, nie zapominając o dywersyfikacji geograficznej. Również odpowiedni procentowy udział kapitału własnego w stosunku do obcego wynoszący 30% może dać tę czy inną szansę na wykorzystanie sytuacji kryzysowej i na polepszenie pozycji w rywalizacji o rynek europejski. Walne Zgromadzenie jest najwyższym organem spółki akcyjnej w prawie o spółkach i musi być zwoływane raz do roku. W ramach tego zebrania akcjonariusze mają prawo kierowania zapytań do zarządu oraz do głosowania w istotnych sprawach dotyczących przedsiębiorstwa, jak np. wypłata dywidend. W sumie 400 akcjonariuszy wykorzystało w tym roku tą szansę i wzięło udział w Zgromadzeniu. STRUKTURA NASZEGO AKCJONARIATU Firma STRABAG wyemitowała obecnie w sumie 114 000 000 akcji jednostkowych, przy czym znaczna ich część w ilości 43,3% jest w posiadaniu Grupy Raiffeisen NÖ-Wien i Grupy UNIQUA. Rodzina Haselsteiner posiada udziały w wysokości 33,8%, natomiast pozostałe 22,9% jest w posiadaniu rozproszonym. KONTAKT: Diana Klein, Spółki serwisowe, Komunikacja Koncernu Info + + Siedem nagród dla firmy STRABAG Zespół Komunikacji Koncernu firmy STRABAG otrzymał za sprawozdanie z działalności spółki STRABAG SE za rok 2008 aż siedem wyróżnień. Podczas uroczystości rozdania nagród LACP Vision Awards sprawozdanie za rok 2008 otrzymało nagrodę „Gold Award”. Poza tym zespół może pochwalić się brązem za najbardziej kreatywne sprawozdanie w regionie Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki. Spośród 3200 wniosków sprawozdanie zajęło, z 97 punktami na 100 możliwych, 52 miejsce. Należy ono zatem do 100 najlepszych na świecie sprawozdań z działalności przedsiębiorstwa za rok 2008. Kolejnych pięć nagród otrzymała firma STRABAG podczas rozdania nagród ARC Awards: Złoto za „Non-Traditional Annual Report”, złoto za „Overall Report in Construction“, srebro za „Cover Photo and Design“, srebro za „Written Text“ i brąz za „Printing /Production“. Początek Walnego Zgromadzenia w Wiener Stadthalle. 08 www.strabag.com inform 18 Nowości News PAWILON P WROTA ZOSTAŁY OTWARTE Dzięki otwarciu nowego pawilonu P targi w Brnie zwiększają swoją powierzchnię wystawową o około 15 000m2. Firma STRABAG była odpowiedzialna za budowę tej obecnie największej hali targowej w Środkowej Europie. Czechy. Około 20 000 gości przybyło na uroczystość otwarcia nowego pawilonu. O znaczeniu tego projektu dla czeskiej gospodarki świadczy obecność prominentnych gości: Czeskiego Komisarza UE Vladimira Špidly, Prezesa Związku Inwestorów Budowlanych Vaclava Matyaša, Nadburmistrza Miasta Brna Romana Onderki, Prezesa Związku Przemysłu Samochodowego Martina Jahna, przewodniczącego Izby Poselskiej Miroslava Vlceka oraz prezesa firmy STRABAG ZIPP Bratislava spol. s r.o. Františka Hirnera. Uroczyste otwarcie miało miejsce 5 czerwca 2009 o godz. 19.30 w ramach imprezy „Autosalon Night”. Dzięki tej imprezie goście mieli jedyną okazję zwiedzenia stoisk targowych w połączeniu ze specjalnym programem rozrywkowym. Za projekt, który pod względem architektonicznym i budowlano-technicznym może uchodzić za wzorcowy, a którego wartość opiewa na około 35 mln euro, odpowiedzialna była firma STRABAG. Prace rozpoczęto 3 lipca 2008. „Pawilon został zaprojektowany w formie zwartej masy o płaskiej południowej ścianie przechodzącej w podwieszany dach do środka budynku i do pawilonu Z”, tak opisuje ten projekt jego kierownik Radim Bortlik. Fundamenty postawiono na palach. Wyjątkowa stalowa konstrukcja pawilonu składa się z dachu o konstrukcji stalowej oraz słupów podporowych, które podtrzymują dach i częściowo powierzchnię boczną ściany zewnętrznej. Konstrukcję nośną dachu tworzą wiązary kratowe o zmiennej wysokości do maks. 3,6 m i z dwoma pasami o całkowitej długości 86,2 m oraz długie na 4,5 m dźwigary wspornikowe. SAMODZIELNA JEDNOSTKA Hala wejściowa stanowi jedno z głównych dojść na teren, gdzie znajdują się kasy, punkt rejestracji i okienko informacyjne. Rzut poziomy zaprojektowano w taki sposób, aby hala wejściowa była jednostką samodzielną, z której będzie można korzystać przez cały rok. „To wyjątkowe pod względem architektonicznym pomieszczenie może służyć do organizowania różnych imprez, jak np. imprez firmowych, wystaw czy pokazów mody”, dodaje Radim Bortlik. Obszar wystawowy pawilonu P ma formę dwunawowej jednokondygnacyjnej hali o podstawie 87 x 176,9 m, którą można podzielić na dwa niezależne obszary za pomocą ruchomej ściany pneumatycznej. Jednak specyfika tej wyjątkowej budowli polega na zastosowaniu różnych materiałów, co pozwala na zapewnienie takich walorów jak elastyczność, możliwość uginania oraz nośność. Nowy pawilon powstał w ciągu zaledwie dziewięciu miesięcy, a oficjalne przekazanie miało miejsce 11 maja 2009 roku. W projekcie brało udział średnio 350 pracowników. KONTAKT: Radim Bortlik, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Czechy/Słowacja 3J, Dyrekcja CZ/Czechy/Morawy Pawilon P to architektoniczne arcydzieło sztuki budowlanej o powierzchni 15 000 m2. 09 Nowości inform 18 News KONCEPCJA ZESPOŁOWA 15 LAT MODELU PARTNERSKIEGO Od 1994 roku firma STRABAG pracuje nad dalszym rozwojem i zastosowaniem modelu „teamconcept”, uwzględniającego potrzeby klientów firmy. W tym roku świętujemy jego 15-letni jubileusz. Świat. „Na ostatnie piętnaście lat możemy spoglądać z dumą – wizja przerodziła się w konkretną koncepcję, która została zwieńczona sukcesem i na bazie której w firmie Züblin realizowanych jest obecnie około 25% projektów pod klucz”, tak opisuje sytuację dyrektor dyrekcji Olaf Demuth, STRABAG Dyrekcja Północ. „Projekty te cieszą się dużym poparciem wśród klientów i jednocześnie wyróżniają się bez wyjątku pozytywnymi wynikami”. Wprowadzeniu modelu „teamconcept” w 1994 roku towarzyszył jeden konkretny cel: w centrum zainteresowania miała się znaleźć nie walka o najniższą cenę, a wartość oferowanej usługi dla zleceniodawcy. Dzięki zastosowaniu koncepcji zespołowej możliwe było stworzenie szerokiej oferty usług już we wczesnej fazie projektu. Adekwatne moduły umów stworzonych indywidualnie dla inwestorów budowlanych i dotyczące poszczególnych projektów pozwoliły na odpowiednie zaprojektowanie, zaplanowanie i realizację inwestycji budowlanych. W 2006 roku doszło do połączenia istniejących modeli partnerskich firmy STRABAG „teamconcept” i firmy Züblin Pro „teamconcept”. BUDUJEMY PO PARTNERSKU W przemyśle budowlanym poszukiwano rozwiązań pozwalających na prowadzenie budów opartych na zasadzie partnerstwa. W kręgu roboczym „Modele partnerstwa w gospodarce budowlanej” Centralnego Związku Niemieckiego Przemysłu Budowlanego opracowano wspólnie pod przewodnictwem firmy Züblin główny program pod hasłem „Partnering w projektach budowlanych”, który został opublikowany w 2006 roku. W kwietniu 2008 nastąpiła okazja do zaprezentowania wypróbowanej partnerskiej współpracy pomiędzy firmami ECE i Züblin podczas Dnia Betonu i Techniki Budowlanej Niemieckiej Gospodarki Budowlanej w Dreźnie. We wspólnym odczycie Jens Maier, ECE Projektmanagement i Olaf Demuth przedstawili dwustopniowy proces budowy i realizacji inwestycji oparty o „teamconcept“ i korzyści z tego płynące dla obydwu stron umowy. O sukcesie zadecydowały odpowiednie szkolenia naszych pracowników, których celem było przekazanie informacji na temat korzyści, jakie niesie stworzenie we wczesnej fazie partnerskiej więzi ze stałymi klientami i potencjalnymi zleceniodawcami. W programie szkoleniowym spółki BRVZ znajdziecie szczegółowe informacje na temat poszczególnych modułów szkoleń. Wzajemna relacja oparta na zaufaniu stanowi podstawę wspólnego rozwiązywania problemów. Nasze kompetencje z zakresu wykonawstwa i techniczne know-how są dostępne naszemu zleceniodawcy już w fazie planowania i służą realizacji projektu. „Dewiza dla wszystkich brzmi, aby w codziennych relacjach unikać stresu – bazując na optymalnej wymianie informacji, wspólnym rozdzielaniu zadań i rozwiązywaniu problemów”, podkreśla Olaf Demuth. KONTAKT: Olaf Demuth, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Niemcy/BNL 2F, Dyrekcja Północ Budowa głównej siedziby administracyjnej ADAC w Monachium, realizowana na zasadzie „teamconcept”. www.strabag.com inform 18 Nowości News TARGI WASSER BERLIN 2009 I/44 PÓŁNOCNA PRZEŁĘCZ W JESENIKACH BYŁO NA CO POPATRZEĆ! DLA ŚRODOWISKA Niemcy. Od 31. marca do 3 kwietnia 2009 na Tagach „Wasser Berlin” zaprezentowano innowacyjne produkty i usługi z dziedziny międzynarodowej gospodarki wodnej. 704 przedsiębiorstwa, powierzchnia wystawowa o wielkości 49 000 m2 oraz 34 500 gości z 79 krajów pozwoliły na pobicie nowego rekordu. Po raz pierwszy na targach obecna była firma STRABAG jako uniwersalny oferent w dziedzinie otwartej i zamkniętej budowy kanałów i rurociągów oraz modernizacji kanałów. Specjalistyczne targi wodociągów i kanalizacji „Wasser Berlin 2009” zdobyły renomę przez kombinację targów specjalistycznych, wielu kongresów i forów targowych. Targi te przyciągają ludzi z branży z całego świata specjalizujących się w rozwiązaniach dotyczących tematu wody. Czechy. Już po raz siódmy wybrano najcenniejszy pod względem ekologicznym projekt budowlany Czech. Ten prestiżowy konkurs organizowany jest przez zrzeszenie „Budujemy ekologicznie” we współpracy z Ministerstwem Środowiska Czech i Związkiem Przedsiębiorstw Budowlanych. Celem konkursu jest wyróżnienie projektów tworzonych ze szczególnym uwzględnieniem kwestii ekologicznych i pejzażowych i jednocześnie posiadających nowoczesne i ekonomiczne komponenty. Do konkursu stanął projekt firmy STRABAG pod nazwą „Droga samochodowa I/44 Północna Przełęcz w Jesenikach”, który został zrealizowany przez STRABAG a.s. Dyrekcję Ostrawa, jako członka prowadzącego grupy roboczej. Projekt został zakwalifikowany w kategorii najlepsze wykonawstwo i wygrał nagrodę za najlepiej pod względem ekologicznym zrealizowaną inwestycję budowlaną. Podczas gali, która odbyła się 25 maja 2009 na terenie wystawowym w Brnie, miało miejsce uroczyste rozdanie nagród. W imieniu firmy STRABAG nagrodę odebrał František Švab, dyrektor Dyrekcji Ostrawa. Zauważył on, że „nagroda ta honoruje ekologiczne działania firmy STRABAG”. Kierownik projektu Jan Bužek dodał, że „oprócz wyzwania, jakim było przestrzeganie zasad ekologii, dodatkowym wyzwaniem były skrajnie trudne warunki geologiczne i klimatyczne”. Dyrekcje Budownictwa Infrastruktury Berlin Brandenburg (DB), Düsseldorf (DC) oraz Dolna Austria/Wiedeń/Burgenland (AD) z obszarami Berlin, Nordhorn i Techniki Kanałowej wspólnie stworzyły bogato wyposażone, innowacyjne stoisko targowe. „W sympatycznej i ożywionej atmosferze mogliśmy dyskutować z planistami i zleceniodawcami na temat wodociągów, pompowni i oczyszczalni, sterowanych instalacji rurociągów i najróżniejszych procesów modernizacyjnych oraz nawiązywać nowe kontakty”, podsumował Kai Aster, dyrektor techniczny Dyrekcji DB. Dla firmy STRABAG obecność na tych targach zakończyła się pełnym sukcesem. KONTAKT: Kai Aster, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Niemcy 6I, Dyrekcja Berlin /Brandenburg Odcinek o długości 9 km i wartości 26 mln euro stanowi jedyną możliwość dojazdu do znaczącego ośrodka sportów zimowych i rekreacji Przełęcz w Jesenikach. Znaczenie tej drogi dla rozwoju turystki w tym regionie jest zatem nieocenione. KONTAKT: Ladislav Šaro, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Czechy /Słowacja 6O, Dyrekcja Północ Stoisko targowe, które przyciąga wzrok. od lewej do prawej: Karel Blaha (czeski Wiceminister Środowiska), František Švab, Jiři Fereš (czeskie Ministerstwo Środowiska) 11 inform 18 Temat z okładki ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII POWRÓT DO ŹRÓDŁA – SIŁA Z NATURY Ciągły wzrost zapotrzebowania na energię na całym świecie i jednoczesne gwałtowne kurczenie się zasobów paliw kopalnych prowadzą do eksplozji kosztów energii. Fakt ten nie pozostaje bez znaczenia również dla branży budowlanej. Firma STRABAG rozpoznała w porę to naczenie wykonując pionierską robotę na tym polu. Poświęcenie temu zagadnieniu tematu z okładki wydaje się zatem w pełni uzasadnione. Świat. Energia odnawialna, zwana również alternatywną, oznacza każdy rodzaj energii wytwarzanej z trwałych źródeł, które z punktu widzenia człowieka są niewyczerpalne. To jest ich zaletą w porównaniu z kopalnymi nośnikami energii i paliw jądrowych, których zasoby się kurczą. Z punktu widzenia fizyki, energii nie można ani zużyć ani odnowić – można ją jednak do pewnych systemów dostarczyć lub też ją za pomocą tych systemów pobrać. Stąd też pojęcia „energii odnawialnej” używa się ogólnie w odniesieniu do systemów, za pomocą których pozyskuje się energię podczas trwania normalnych procesów zachodzących w środowisku, a następnie wykorzystuje się ją w różnego rodzaju technologiach. Pewne, trwałe i społecznie akceptowalne zasilanie w energię od dziesiątków lat znajduje się w centrum uwagi polityki energetycznej. Przeforsowanie odnawialnych nośników energii z jednoczesnym wzmocnieniem ekonomicznego jej wykorzystania stanowi główną strategię na przyszłość. 13 Temat z okładki inform 18 PRZYKŁADOWY PROJEKT MONDI W TROSCE O ZASOBY NATURALNE Bulgaria. Mondi jest międzynarodowym producentem materiałów opakowaniowych i papieru z główną siedzibą w Południowej Afryce. W 2006 roku MONDI wyprodukował około 54 000 ton papieru opakowaniowego ze zrębków drewna w fabryce Stambolijski w Bułgarii. Do produkcji niezbędna jest para wodna, która dotychczas produkowana była przy użyciu gazu ziemnego. W związku z tym, ze gaz ziemny drożeje, a jego zasoby maleją, firma MONDI musiała zająć się poszukiwaniem nowego rozwiązania. Przy produkcji zrębków drewna produktem odpadkowym jest kora pni drzew, szlam i inne resztki powstałe z procesu produkcji celulozy. Do tej pory odpady te były deponowane na terenie fabryki. Zapotrzebowanie na energię do produkcji pokrywano dotychczas wykorzystując kotły gazowe i ługowe. Pozyskiwanie energii z biomasy i odpadów produkcyjnych było dotychczas w znacznym stopniu niewykorzystane. Zastosowanie kotłów fluidalnych BioCOM® firmy HS Energieanlagen GmbH umożliwia produkcję energii elektrycznej przez spalanie otrzymanej biomasy. Dzięki temu wytwarza się potrzebną parę wodną i prąd elektryczny niezbędny do produkcji papieru. Instalacja, której wartość opiewa na 12,3 mln euro, daje moc 35 MW przy temperaturze pary wynoszącej 450°C. Oszczędzanie zasobów przy zastosowaniu odpowiedniej technologii Biom W Dyrekcji IF Technika Środowiska firmy STRABAG już dwadzieścia lat temu rozpoznano znaczenie produkcji biogazu jako alternatywnego źródła energii i w porę podjęto stosowne działania w tym kierunku. BIOMASA – SIŁA Z ROŚLIN Biomasa to masa materii organicznej w określonym ekosystemie. Jako producenci biomasy określane są wyłącznie rośliny. Przez energię słoneczną zmagazynowaną za pomocą procesów biochemicznych mogą być wykorzystywane jako odrastające źródło energii. Jesienią 2008 roku firma STRABAG nabyła mniejszościowe udziały w ilości 43% w firmie H S Energieanlagen GmbH celem zdobycia odpowiedniego know-how w tej dziedzinie. Pod marką BioCOM® przedsiębiorstwo zajmuje się budową pod klucz elektrowni z wysokowydajnymi wytwarzaczami pary z paleniskami fluidalnymi. Stopniowe dodawanie powietrza do spalania pozwala na spalanie całkowite, co znacznie zmniejsza emisję substancji szkodliwych w porównaniu z tym, jakie ma miejsce w przypadku innych procesów. Ponieważ zakłady te są elektrowniami przemysłowymi, budowa ma sens dopiero przy wielkościach rzędu 20 do 100 MW. Fabryki BioCOM® wybudowano już w Niemczech, Austrii i Bułgarii. Obecnie uwaga firmy koncentruje się na rynku europejskim, celem jest jednak również cały świat. BioCOM® jest obecnie pod względem technologicznym liderem w tej dziedzinie. Marka BioCOM® oznacza produkcję gazów bogatych w wodór z biomasy. Produkt jest wykorzystywany przez decentralne sprzężenie mocy i ciepła. Ta forma instalacji jest znacznie mniejsza – Dwa reaktory cyrkulacyjne LARAN firmy STRABAG służące do produkcji biogazu z odpadów masa www.strabag.com sensowna od wielkości 0,1 MW – i dlatego też interesująca dla klientów prywatnych i małych zakładów. BIOGAZ – ENERGIA Z PROCESU FERMETACJI inform 18 Temat z okładki WYWIAD „NASZE ZASADNICZE KOMPETENCJE” Biogaz jest gazem palnym, produktem fermentacji biomasy w biogazowniach. Wartość opałowa zależy głównie od zawartości metanu, gdyż jako związek utleniający podczas spalania uwalnia energię. STRABAG Umweltanlagen GmbH jest w Europie jednym z wiodących przedsiębiorstw w dziedzinie produkcji biogazu z różnych materiałów, takich jak odchody zwierzęce, odpady składowane na wysypiskach czy osad ściekowy. Poza tym zastosowanie mają tu również surowce odrastające, jak rośliny lub części roślin. W celu produkcji wykorzystuje się opracowane we własnym zakresie i opatentowane procesy, takie jak sprawdzony proces odfermentowywania na mokro w reaktorze cyrkulacyjnym LARAN® lub proces odfermentowywania na sucho w reaktorze tłokowym LARAN®. W zależności od materiałów udział metanu w wyprodukowanym biogazie, który nadaje się do energetycznego wykorzystania, wynosi od 50% do 70%. Wykorzystuje się go najczęściej w silnikach gazowych lub elektrowniach blokowych w ramach procesu sprzężenia mocy i ciepła do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Alternatywnie biogaz ziemny można dostarczać do sieci gazu ziemnego lub stosować go jako paliwo napędowe dla pojazdów (CNG). Firma STRABAG dysponuje własnymi opatentowanymi technologiami i specjalistyczną wiedzą z zakresu instalacji biogazowych oraz przetwarzania biogazu ziemnego. W krajach, w których firma STRABAG nie działa obecnie jeszcze w tym sektorze, zawierane są transakcje licencyjne lub patentowe, które również mają dla niej istotne znaczenie. Gerhard Streimel, Dyrektor Techniczny Dyrekcji IF inform zpytał Gerharda Streimela o znaczenie instalacji biogazowych. Jaką rangę posiada biogaz w koncernie? Budowa biogazowni z różnych materiałów jak gnojowica, odpady komunalne, osady ściekowe i odrastające surowce to nasz główny biznes. Budując instalacje biogazowe oferujemy również odpowiednią technologię, co pozwala nam na uzyskanie wyższej wartości dodanej niż na przykład w przypadku hydroenergii czy energii wiatru. Szerokie spektrum naszych produktów i technologii jest wyjątkowe w skali europejskiej. Jakie ilości energii są w stanie wytworzyć biogazownie? Dotychczas wybudowaliśmy biogazownie o mocy do 12 000 Kwh/h (12 MW). Jest to ilości energii, która jest potrzebna do całkowitego zaopatrzenia małego miasta z 8000 czteroosobowych gospodarstw w energię elektryczną i dodatkowe ciepło. Jakie są Pana zdaniem perspektywy na przyszłość? Obecnie przejmujemy projektowanie i budowę takich instalacji dla klientów. Mam tu na myśli zarówno zleceniodawców publicznych jak i prywatnych. W przyszłości chcielibyśmy również sami zarządzać takimi instalacjami. Pierwsze takie podejście jest aktualnie w fazie przygotowań. Dziękujemy bardzo za rozmowę! Z lewej: Aparat z mieszadłem turbinowym do zacierania frakcji odpadów Z prawej: napędy mieszalników do reaktorów odfermetowujących na sucho 15 Temat z okładki FARMA WIATROWA TYPU OFFSHORE ENERGIA WIATRU ZNAD MORZA Niemcy. Rozpoczęto rozbudowę farm wiatrowych offshore. „Offshore” oznacza wykorzystanie energii wiatru na morzu. Wytwarzanie energii elektrycznej z instalacji do pozyskiwania energii wiatru offshore może i powinno mieć istotny wkład w przyszłą politykę energetyczną i klimatyczną. Duże prędkości wiatru na morzu rokują nadzieję na ogromny potencjał energetyczny. Zanim jednak popłynie prąd, jest jeszcze wiele do zrobienia. Wymogi przy produkcji, transporcie i instalacji urządzeń na morzu są niewspółmiernie wyższe od tych na lądzie. Potencjał energetyki wiatrowej offshore jest niemal nieograniczony. Tylko w Niemczech elektrownie morskie mają do 2030 roku pokryć około 15% zapotrzebowania na energię elektryczną. Na niemieckim morzu Północnym i Bałtyku zezwolono już na instalację 1 500 urządzeń pilotażowych. Głównym zadaniem firmy Züblin / STRABAG w dziedzinie wiatru offshore jest planowanie i wykonanie systemów posadowienia oraz budowa całych elektrowni wiatrowych. Koncern inwestuje w tym zakresie konsekwentnie w badania i rozwój oraz w niezbędne instalacje i urządzenia, a także tworzy bazę dla innowacyjnych rozwiązań, pozwalających spełnić specyficzne dla tej lokalizacji wymagania. Od 2001 roku dla elektrowni wiatrowych opracowywane są innowacyjne koncepcje i technologie oraz rozwiązania pozwalające na spełnienie wymogów specyficznych dla danego projektu. Offshore: Sektor z przyszłością 16 WiAT inform 18 W przypadku energii wiatru chodzi o kinetyczną energię przemieszczających sie mas powietrza w atmosferze. Jest to pośrednia forma energii słonecznej i zaliczana jest również do źródeł energii odnawialnej. ENERGIA WIATRU – Z SIŁĄ POGODY Wykorzystanie energii wiatru daje znaną od stuleci możliwość pozyskiwania energii ze środowiska naturalnego. Ekolodzy podkreślają, że ta forma energii jest o tyle pewna na przyszłość, że wiatru zawsze będzie pod dostatkiem. STRABAG już od dziesięciu lat stawia w swej działalności na energię wiatru. Centrum kompetencji w tej dziedzinie jest firma DYWIDAG Bau GmbH, Dyrekcja Budownictwa Inżynieryjnego. Dzięki opracowaniu wydajniejszych wiatraków i świadomości, że w wyższych warstwach powietrza siła wiatru jest większa, niezbędne stało się budowanie coraz wyższych i mocniejszych wież. Zazwyczaj wykorzystywane wieże stalowe ledwo mogły sprostać tym nowym wymogom, zarówno pod względem statycznym jak i ekonomicznym. Niezbędne okazały się nowe konstrukcje. Stworzono podwaliny do opracowania wież z betonu sprężonego, a tym samym pojawiła się dla firmy DYWIDAG szansa ugruntowania swojej pozycji w tym sektorze. 150 WIEŻ ZE SPRĘŻONEGO BETONU Już w 1998 roku wybudowaliśmy pierwszą stożkową wieżę napiętą pionowo dla instalacji o mocy 1,6 MW i wysokości piasty Silnik wiatrowy E112 o mocy 4,5 MW. ATR www.strabag.com wynoszącej 100 m. Początkowo budowano w systemie wspinaczkowym. Jednak przy średnicy wewnętrznej wieży na szczycie wynoszącej zaledwie 1,8 m wykorzystanie automatów wspinaczkowych okazało się niemożliwe. Wszystkie prace musiały być wykonane przy użyciu dźwigów. Wieże były zlokalizowane w strefach silnych wiatrów, dlatego też ze względów pogodowych dochodziło często do opóźnień w budowie, a co za tym idzie do strat finansowych. Przejście na produkcję przy zastosowaniu metody deskowania ślizgowego przyniosło oczekiwany efekt. Uniezależnienie produkcji od siły wiatru pozwoliło na terminową realizację budowy i zachowanie odpowiedniej jakości. Dzięki ścisłej współpracy zleceniodawców, konstruktorów i naszych pracowników udało się dojść w kwestii jakości niemal do perfekcji, a co za tym idzie do polepszenia rentowności całego przedsięwzięcia. Milowym krokiem w rozwoju energii wiatru była budowa bezprzekładniowego wiatraka o mocy 4,5 MW i wysokości piasty 124 m. W 2001 roku opracowano prototyp, w ślad za którym powstawały kolejne. W międzyczasie wiatraki osiągają moc do 7,5 MW! Wieże budowane są pod klucz, tzn. natychmiast po wybudowaniu wieży producent może zainstalować swoją część aparatury. Tej formie produkcji sprzyja opracowany przez nas sposób budowy, który znalazł zastosowanie juz w całych Niemczech. Jednak dla każdej lokalizacji należy wcześniej – chcąc osiągnąć sukces – opracować i przetestować receptury na beton ślizgowy, tzn. dla różnych temperatur i prędkości ślizgowych konieczne jest opracowanie optymalnej mieszanki cementu, zawartości cementu, dawki fluidyzatora i rodzaju fluidyzatora. Dzięki innowacjom, jakości i terminowości firma DYWIDAG Bau GmbH mogła wybić się ponad potencjalnych konkurentów i w przeciągu dziesięciu lat wybudować około 150 wież z betonu sprężonego dla silników wiatrowych w Niemczech. inform 18 Temat z okładki WYWIAD WIATR ODNOWY WBREW KRYZYSOWI Gerd Wagner, Dyrektor Oddziału w Dyrekcji IJ inform rozmawiał z Gerdem Wagnerem na temat energii wiatru i jej znaczenia dla koncernu. Jaką rangę posiada energia wiatru w koncernie? W dyrekcji i moim obszarze budowa elektrowni wiatrowych typu onshore ma ponad 10-letnią tradycję. Zdobyliśmy techniczną wiedzę, która daje przewagę w rywalizacji w tej dziedzinie. Energia wiatru jako rynek wschodzący zajmuje u nas wysoką pozycję na skalę ogólnoeuropejską. Jakie znaczenie mają instalacje typu offshore? Inwestycja w budowę bazy w Cuxhaven – polegająca na budowie betonowych fundamentów pod instalacje do pozyskiwania energii wiatru – pozwoli na zajęcie dobrej pozycji na rynku. Dyrekcja IJ jestest gotowa wykorzystać doświadczenie zdobyte „na lądzie” w rozwój nowych technologii. Jakie są Pana zdaniem perspektywy na przyszłość? Powiedzenie „Każdy młyn jest stacją benzynową przyszłości” nabiera coraz większego znaczenia. Dla nas oznacza to wykorzystywanie, pogłębianie i poszerzanie kontaktów z inwestorami, producentami i zarządzającymi. Wymagania zleceniodawców są coraz większe. Coraz częściej pytają o budowę farmy wiatrowej pod klucz z pełną infrastrukturą. Koncern daje nam taką możliwość, dlatego też widzimy olbrzymi potencjał tkwiący w budowie instalacji wiatrowych. Dziękujemy bardzo za rozmowę! Farma wiatrowa Larrelter Polder w Emden, Niemcy. 17 Temat z okładki inform 18 HYDROELEKTROWNIA CENTRAL QUILLECO ENERGIA WODNA DLA 55 000 DOMÓW Wo Wykorzystanie energii wód jako czystej, wolnej od emisji formy produkcji energii elektrycznej ma już swoją tradycję. Przy tym energia przepływu płynącej wody jest przetwarzana przez turbiny i generatory na energię elektryczną. ENERGIA WODNA – PRĄD Z RZEKI Wcześniej energię wód wykorzystywano bezpośrednio do mielenia zboża – dziś wytwarzanie energii elektrycznej w elektrowniach rzecznych służy jako podstawowe źródło zaopatrzenia w energię elektryczną, podczas gdy hydroelektrownie położone w górach przez utworzenie zbiorników retencyjnych mogą być wykorzystywane do pokrywania szczytów obciążeń. W pionierskich czasach przy budowie hydroelektrowni na pierwszy plan wysuwały się prawie wyłącznie aspekty techniczne. W ostatnim czasie coraz większego znaczenia zaczęły nabierać aspekty ekologiczne, budowa nowych zakładów podlegała zatem coraz ostrzejszym wymogom. 464GWh/rok pozwala na podwójne pokrycie zapotrzebowania m. Los Angeles w Chile Chile. Dla chilijskiego producenta energii Colbun S.A. firma Züblin wybudowała w Quilleco nad Rio Laja, położonym 500 km na południe od Santiago, hydroelektrownię o mocy 70 MW. W ciągu 26 miesięcy powstał ciągnący się wzdłuż zbocza prostokątny kanał o długości 1 037 m i średnicy 8 m x 6 m oraz drugi kanał w formie trapezu o długości 3 532 m. Środkowy odcinek stanowi tunel o długości 3 271 m i średnicy 66 m2. Ostatni odcinek obejmuje zbiornik ładunkowy, budynek siłowni, kanał wylotowy, budynek przelewowy, koryto spustowe oraz nieckę. Woda kierowana jest kanałami przez tunel do zbiornika retencyjnego, skąd przewodami grawitacyjnymi prowadzona jest na turbiny. Dwiema rurami spustowymi, każda o średnicy 4,4 m i długości 78 m, woda dostaje się do dwóch turbin typu Francis. Każda z tych turbin posiada zainstalowaną moc 35 MW. Razem wytwarzają one prąd dla 55 000 gospodarstw domowych. Wykorzystanie energii wód jest – pominąwszy fakt spalania szybko odrastającego biomateriału – z historycznego punktu widzenia najbardziej znaczącym źródłem energii odnawialnej. Duże zapory z wysokimi betonowymi murami w górach odprowadzające wodę przez strome sztolnie ciśnieniowe w kierunku dolin do elektrowni, często usytuowane w podziemiach budowane były przez nasze operacyjne jednostki koncernu już w wielu krajach. Najnowszym tego przykładem jest oddana w 2007 roku podziemna elektrownia dla Kopswerk II w Vorarlbergu w Austrii. Koncern ma na swoim koncie budowę potężnych budowli dla elektrowni rzecznych na wszystkich kontynentach. Przy czym potencjalnie dostępna różnica poziomu wody pomiędzy górną a dolną wodą może wynosić od kilku do ponad 150 m wysokości. Dostępna Budowa hydroelektrowni odbywała się na trzech odcinkach, na których zatrudnienie znalazło około 525, a w fazie głównej nawet do 1 000 pracowników. Dostawa i montaż turbin typu Francis nie leżała w gestii firmy Züblin. 18 Z mocą 31,5 MW elektrownia Langkampfen wytwarza rocznie do 169 GWh energii elektrycznej. da www.strabag.com ilość przepływającej wody w wielkich rzekach, takich jak np. Parana w Argentynie, wynosi daleko ponad 10 000 m3/sekundę – dla porównania Dunaj dysponuje ilością wody przy wejściu do delty Dunaju 6 350 m3/sekundę. „Wydajność energetyczną hydroelektrowni oblicza się bezpośrednio na podstawie wysokości różnicy poziomu wody i dostępnej ilości wody”, wyjaśnia Christof Sänger, Dyrektor Centralnego Działu Technicznego. inform 18 Temat z okładki GEOTERMIA ENERGIA SPOD ZIEMI Szczególne wyzwanie przy budowie rzecznych stopni wodnych polega na konieczności prowadzenia budowy w rzece lub boczne przeprowadzenie rzeki wokół wykopu celem postawienia stopnia wodnego. W tym celu produkuje się odpowiednio do spodziewanej ilości wody na wypadek powodzi tymczasowe konstrukcje pozwalające na boczne przeprowadzenie wody w formie sztucznych koryt rzecznych lub sztolni obwodowych drążonych metodą górniczą. Stawianie budowli służących wykorzystaniu energii wód należy do najbardziej ambitnych zadań inżynierskich jako takich. Dotyczy to zarówno obszernych prac związanych z planowaniem, jak również z wykonaniem samej budowli. Nasz koncern dysponuje w tym zakresie imponującą wiedzą zarówno techniczną, jak i operacyjną. 1001 PRZYKŁADÓW NA NASZ SUKCES Przykłady budowli spiętrzających wodę o mocy 60-85 MW znajdziemy wzdłuż takich rzek jak Ren, Dunaj czy Inn. Znacznie większe jest nadpiętrzenie Żółtej Rzeki Huang-He przy Xiaulangdi w Chinach o mocy 1800 MW. Zapora Yacyreta, olbrzymia elektrownia rzeczna leżąca pomiędzy Argentyną a Paragwajem nad rz. Parana, zaliczana jest, biorąc pod uwagę jej moc wynoszącą 3200 MW, do najbardziej imponujących inwestycji. W dziedzinie wykorzystania geotermii firma STRABAG daje dobry przykład. Austria. Wykorzystanie energii geotermalnej zgromadzonej pod powierzchnią ziemi cieszy się coraz większym uznaniem. Jest ona pozyskiwana albo przez bezpośrednią eksploatację wód gruntowych, albo przez zastosowanie sond ziemnych. Za pomocą pomp ciepła energia podlega dalszej obróbce w celu jej dalszego wykorzystania. Siedziba w Wiedniu była pierwszym w Europie biurowcem tej skali, w którym termiczne zaopatrzenie w energię pochodziło wyłącznie z ziemi. Tymczasem przewody biegnące w położonych na głębokości 68 m palach wierconych pozwalają na wymianę ciepła pomiędzy ziemią a pompami ciepła. One przyczyniają się do ogrzewania i chłodzenia całego budynku. Prąd pochodzący od dostawcy publicznego pobierany jest wyłącznie do napędzania pomp ciepła. W ten sposób można wyprodukować np. 4,6 GWh energii grzewczej i energii chłodzenia przy zużyciu 1,7 GWh energii elektrycznej. Nakład inwestycyjny amortyzuje się w ciągu niespełna czterech lat. W związku z pozytywnymi doświadczeniami instalacje geotermalne znalazły zastosowanie również w wielu innych obiektach należących do koncernu. Geotermia może być wykorzystywana również przy budowie tuneli oraz w projektach budowy mostów i dróg. „Know-how, jakim dysponuje CDT firmy TGA w Wiedniu, jest do dyspozycji wszystkich pracowników. Wykorzystanie tej technologii ma przyczynić się do umocnienia pozycji koncernu na rynku”, podkreśla Dyrektor Techniczny Dyrekcji Miklos Nikolics. Elektrownie zbiornikowe Borcka i Muratli w północno-wschodniej Turcji wytwarzają rocznie 1039 GWh energii elektrycznej. 19 Ludzie w firmie STRABAG inform 18 „50 m na sekundę z wysokości 4.000 m – wspaniałe uczucie wolności”, tak opisuje Łukasz Słomka 60 sekund wolnego spadania. Koncentracja – jeszcze raz głęboki wdech – i SSKKOOOOOKKK... 20 www.strabag.com inform 18 Ludzie w firmie STRABAG PRACOWNICY STRABAG W ŚWIETLE JUPITERÓW WSZYSTKO JAKBY TROCHĘ INACZEJ W naszej rubryce „Ludzie w firmie STRABAG” przedstawiamy Wam Waszych kolegów od strony, jakiej być może jeszcze nie znacie. Relaks po pracy, jazda na rowerze lub urlop – jednak wszystko jakby trochę inaczej. Polska /Austria / Węgry. Jak wypoczywacie po pracy? Oglądanie telewizji, dobra lektura albo spacer? Dla Łukasza Słomki brzmi to mało zachęcająco. Dla niego najlepszym sposobem na spędzanie wolnego czasu jest skok ze spadochronem. „To coś niesamowitego”, opisuje Łukasz Słomka z firmy HEILIT+WOERNER z Wrocławia. „Już w drodze na lotnisko człowiek cieszy się jak dziecko.” Na lotnisku panuje niezwykła atmosfera – poziom adrenaliny podnosi się z sekundy na sekundę. Ostatnia kontrola przed wejściem do samolotu: kombinezon, odpowiednie buty, kask, gogle, wysokościomierz, i rzecz jasna spadochron! Najczęściej lot odbywa się samolotem Turbolet L-410, którym żądaną wysokość 4000 m osiąga się w 15 minut. Czas ten pozwala na psychiczne przygotowanie sie do skoku. 60 SEKUND WOLNEGO SPADANIA 2000 m: Rzut oka na wysokościomierz i co na to instruktor? 3000 m: Poziom adrenaliny rośnie, źrenice rozszerzają się, serce bije ze zdwojoną siłą. 3500 m: Czy wszystko jest na swoim miejscu? 4000 m: Żółte światło – wkrótce nadejdzie ten moment. Drzwi zostają otwarte, huk silników miesza się z szumem wiatru. Nagle zapala się zielone światło. Jeszcze raz głęboki oddech i ... skaczemy – dreszcz adrenaliny wypełnia całe ciało. Łukasz Słomka rozkoszuje się lotem: „Zaczynam obroty - trochę w lewo, trochę w prawo, wygięty jak banan przecinam powietrze”. Ale uwaga – co pokazuje wysokościomierz? 2000 m ... 1700 m ... 1500 m. Zaraz powinien otworzyć się spadochron. 1300 m – krótkie pociągnięcie za linkę, szarpnięcie, nad głową pokazuje się otwarta czasza spadochronu. Kolistymi ruchami namierza się cel na lotnisku - adrenalina opada, ciśnienie maleje. Ostatnie metry… 200 m... 100 m... 50 m, ziemia tuż tuż i... lądowanie. Czasza spadochronu wolno opada na ziemię. Organizm ogarnia uczucie pełni szczęścia. I co dalej? Cóż, Łukasz Słomka zwija spadochron i zaczyna szykować się do kolejnego skoku. 21 Ludzie w firmie STRABAG inform 18 Paraly m 012 cs 2 pi L on don GDY SIEDZĄCY Z TYŁU NIE PEDAŁUJE ... Siedzącego z przodu bolą stopy – ale tego z tyłu też! Jazda na tandemie: Trochę inne doświadczenie niż jazda zwykłym rowerem! Eveline Zweibrot (od 1998 roku pracująca w BRVZ w Spittal/ Drau) jeździć na dwóch kółkach nauczyła się – jak większość dzieci – na zwykłym jednoosobowym rowerze. Jednak gdy tylko podrosła, przesiadła się na tandem Paraly i wraz z siostrą Andreą pędzą na nim, gdzie się m tylko da. „Ja z przodu – jako pilot, moja siostra z uwagi na to że jest niewidoma, z tyłu – pasażer. Szybko zauważyłam, że jazda we dwójkę sprawia on o wiele więcej radości, pisze Eveline Zweibrot don pełna zachwytu o swoim hobby. ”. si ęd y o Pa ad raoli mpi 20 12 012 cs 2 pi L „C hc em y zakwalifik ow ać Paraly m 012 cs 2 pi L on don We dwie jest nie tylko o wiele lżej, wspólna jazda na rowerze daje też o wiele więcej radości. Z czasem wypady weekendowe bez żadnego konkretnego celu przestały wystarczać – potrzeba było nowego dreszczyku emocji. Dlatego obie panie zaczęły szukać nowego wyzwania. „W 2006 wzięłyśmy po raz pierwszy udział w Mistrzostwach Austrii Niepełnosprawnych i zdobyłyśmy czwarte miejsce”, tak wspomina Eveline Zweibrot swój pierwszy sukces. W międzyczasie udało im się także wywalczyć brąz i srebro. Do zdobycia pozostało już tylko złoto. „Cel, dla którego opłaca się trenować – stanąć raz na najwyższym podium”, marzy Eveline Zweibrot. Do jednego z ciekawszych wydarzeń w karierze rowerzystka zalicza pokazowy konkurs tandemów w Graz przed dwoma laty. „Miałyśmy okazję poprowadzić światową elitę kolarstwa”, wspomina Eveline Zweibrot. Na obecny sezon Eveline Zweibrot wraz z siostrą mają jeszcze duże plany. Zgłosiły się – zostały zakwalifikowane już do Mistrzostw Austrii, kilku maratonów, triathlonu sprinterskiego i na średnim dystansie. „W tym celu zakupiłyśmy nowy tandem wyścigowy, który waży zaledwie 13 kg”, opisuje z dumą Eveline Zweibrot jej porsche na dwóch kołach i dodaje „Na tym tandemie chcemy zakwalifikować się do Paraolimpiady 2012 w Londynie”. 22 www.strabag.com inform 18 Ludzie w firmie STRABAG Szukamy Was! Jak relaksujecie się po pracy? Czy angażujecie się społecznie? A może macie jakieś wyjątkowe zdolności? Jesteście posiadaczami niezwykłych kolekcji? Wiemy, że nasi pracownicy mają wiele nadzwyczajnych talentów – i nie realizują ich wszystkich w pracy. A ponieważ wszystkie obszary życia naszych pracowników leżą nam bardzo na sercu, chcielibyśmy w następnych wydaniach przedstawić ludzi, którzy mogą pochwalić się swymi osiągnięciami, i to nie tylko na polu zawodowym. Czy jesteś jednym z nich? A może znasz kolegę, który wyróżnia się jakimiś szczególnymi umiejętnościami? Być może współpracujecie z molem książkowym, który ma w domu bogatą bibliotekę z wieloma skarbami? Albo Wasz kolega ma jakieś osiągnięcia sportowe? Czekamy na informacje pod adresem: STRABAG SE, Komunikacja Koncernu, Barbara Saulich. Na teren przygraniczny pomiędzy Marokiem a Mauretanią wszystko może się zdarzyć – wrażenia, które pozostawiają trwałe ślady. SPEDZANIE URLOPU W RÓŻNYCH ŚWIATACH Spędzanie urlopu w Afryce nie jest może czymś wyjątkowym. Zupełnie inaczej wygląda to jednak w przypadku Zsuzsy Nagy z firmy BMTI w Budapeszcie. Podróż rozpoczęła się 17 stycznia 2009 – na spotkanie przygodzie. Wystartowała z Budapesztu, przez Wenecję, Monte Carlo do Tarify. Po burzliwej przeprawie promowej Zsuzsa Nagy dotarła wreszcie do Tangeru w Afryce. Dopiero tam, w tym portowym mieście poczuła, co to znaczy być w Afryce – czekał na nią kolorowy tłum ludzi najróżniejszych nacji. A już po pierwszej nocy pod gwiaździstym niebem czekała na nią kolejna przygoda. Nad brzegiem morza cztery samochody utknęły w mokrym piachu i tylko wspólnymi siłami udało się wygrać walkę tuż przed zbliżającym się przypływem. PRZYGODA NA ZIEMI NICZYJEJ Co jeszcze może się przytrafić? Na odpowiedź nie trzeba było długo czekać. „Teren przygraniczny pomiędzy Marokiem a Mauretanią to tzw. ziemia niczyja”, opisuje Zsuzsa Nagy. „Jest to obszar znajdujący się poza prawem, gdzie wszystko może się zdarzyć. Jest to siedlisko przestępczości zorganizowanej.” Trzeba było znieść wielogodzinną niepewność na granicy i drobiazgowe kontrole policji. Ale również ten wysiłek się opłacił. „Nareszcie ujrzeliśmy ocean. Po wiecznych piaskach widok wody przyprawił nas o nieporównywalne z niczym uczucie błogości”, wspomina Zsuzsa Nagy ten moment. Przez Kiffę poszukiwaczka przygód dotarła wreszcie do celu swej podróży: Mali. Tam, w małej wiosce o nazwie Diema, rozdała małe prezenty, datki i żywność. „Gdy rozdawałam zapakowane orzechy laskowe, ludziom tym trudno było sobie wyobrazić co może się w takim opakowaniu znajdować, opowiada Zsuzsa Nagy z uśmiechem na twarzy. Otwartość i dobroć tych ludzi były wspaniałym przeżyciem i dawały wiele radości. Po powrocie do domu pozostały wspomnienia fantastycznych i forsownych przeżyć. Oprócz innych kultur Zsuzsa Nagy miała okazję zetknąć się z wielką biedą. „To wszystko pozostawia głębokie ślady w moim życiu i na świat patrzę teraz też trochę inaczej”, podsumowuje Zsuzsa Nagy. 23 STRABAG Units inform 18 CONTRACT MANAGEMENT NOWE SPOSOBY UNIKANIA „FLOPÓW” Od roku contract management zajmuje się analizą „flopów” i sposobami ich unikania. Co kryje się pod tymi pojęciami? Świat. Od kilku lat unikanie „flopów” jest głównym tematem, który również w naszym przedsiębiorstwie zajmuje czołowe miejsce. Istnieją nowe systemy i narzędzia wspomagające jednostki operacyjne w osiąganiu zamierzonego celu. Inform podjął próbę przybliżenia Wam tej tematyki. CO TO JEST „FLOP”? Kiedy można powiedzieć, że dany projekt jest lub skończył się „flopem”? Określa to złożona matematyczna definicja – ponadto BRVZ rozróżnia negatywne właściwości wyniku od „flopów” – ale mówiąc prościej: projekt budowlany uważa się za nieudany z chwilą, gdy jego wynik jest zdecydowanie ujemny. Nie oznacza to, ze budowa musi być zakończona – również bieżące projekty mogą wykazywać ujemny wynik. Zatem „flopem” jest każdy projekt, który wyraźnie pogarsza wynik koncernu. Pogorszenie wyniku w roku gospodarczym „flopów” kosztowało naszego koncernu 2007 na skutek firmę astronomiczną kwotę 355 mln euro. Podejmowane od kilku lat środki pozwalające na unikanie takich „flopów” nie przyniosły dotychczas zasadniczej poprawy sytuacji. W związku z tym na posiedzeniu koncernu 4 kwietnia 2008 roku zdecydowano o konieczności wprowadzenia nowych środków zapobiegawczych. Do każdego obszaru koncernu wyznaczono jednego pełnomocnika ds. unikania „flopów” (FVB), natomiast w obszarze contract management powołano analityków (FA) zajmujących się tym problemem, którzy argusowymi oczami śledzą wskaźniki poszczególnych budów – ten środek zaradczy stosowany jest rutynowo od 2009 roku. Przy pomocy tych osób oraz na podstawie licznych analiz udało się stworzyć narzędzia służące unikaniu tych flopów. BACK TO THE ROOTS – CO SIĘ NAPRAWDĘ STAŁO? Powrót do korzeni – w myśl tego pierwotnego znaczenia słowa „radykalny” (łac. radix – korzeń) – należy przeanalizować tzw. pierwotne przyczyny danego stanu rzeczy. Od początku tego roku wszystkie przyczyny „flopów” są systematycznie badane i kategoryzowane zgodnie z obowiązującymi strukturalnymi procedurami oraz na podstawie danych wynikających z rachunku kosztów. W poszukiwaniu przyczyn „flopów” musimy dokonywać wstecznej obserwacji łańcucha przyczyn i skutków. W końcu pozwoli to na dotarcie albo do podjętej decyzji, np. przy kształtowaniu cen, ale także w trakcie realizacji budowy, albo do ryzyka, które okazało się decydujące, np. niewypłacalność strony zawierającej umowę. ISTOTNY ASPEKT: SZTUKA POPEŁNIANIA BŁĘDÓW Na podstawie naszych dotychczasowych doświadczeń można wyjść z założenia, że około jedną trzecią przyczyn „flopów” należy tłumaczyć – w tej branży nieuniknionymi – ryzykami handlowymi i technicznymi, dwie trzecie przyczyn tkwi natomiast w błędach w zarządzaniu. Kolejny raz decyduje ludzki komponent. Uczenie się na błędach, podejmowanie prób ich naprawiania i unikania popełniania tych samych błędów wymaga stworzenia nowoczesnych zasad sztuki radzenia sobie z błędami. Częstą przyczyną błędów w decyzjach podejmowanych przez management jest fałszywa duma („odporność na rady”). Dlatego też w interesie całego koncernu jest omawianie pojawiających się problemów bez nieufności i podejrzliwości oraz wspólne szukanie rozwiązań. Zdobyte w ten sposób wnioski są dla innych projektów nieocenione. Nie chodzi tu o „stawianie pod pręgierzem” – wręcz przeciwnie – dewiza brzmi: „ucz się na błędach!”. KONTAKT: Peter Fischer, Spółki serwisowe, Jednostka Centralna Koncernu, Contract Management www.strabag.com inform 18 Peter Fischer: „Mimo, że sztuka radzenia sobie z błędami nie jest nam obca – musimy stale nad nią pracować.” ROZMOWA WYMIANA WIEDZY KLUCZEM DO SUKCESU Peter Fischer, kierownik działu Contract Management tłumaczy redakcji informu kwestie unikania „flopów”. Gdzie Pana zdaniem leżą przyczyny „flopów”? Częstym powodem są: chęć podejmowania ryzyka, „mordercze oszczędzanie”, „odporność na rady” i brak wymiany wiedzy. Podejmowanie ryzyka jest niejednokrotnie zrozumiałą koniecznością, jednak pomiędzy szansą a ryzykiem musi istnieć rozsądna równowaga. Niestety czasem zbyt ochoczo podejmujemy ryzyko – na tym polu należy dokonywać surowszej kontroli stosunku ryzyka i szansy. Interesującym fenomenem jest fakt, że złe budowy stają się coraz gorsze, a dobre budowy coraz lepsze. Problem może polegać na tym, że złe budowy zaczynają oszczędzać wydając na siebie tym samym wyrok śmierci. Z powodu złej sytuacji budżetowej rezygnują z takich wydatków jak np. kadra managerska czy usługi serwisowe – które ostatecznie i tak okazują się niezbędne. Info + + Cele i zadania Contract Managementu W koncernie STRABAG podjęto decyzję o sterowaniu zadaniami contract managementu w sposób centralny i ponadbranżowy, co pozwoli na zapewnienie strategicznej i uprzywilejowanej przewagi konkurencyjnej. Contract managememt jako jednostka centralna koncernu ma za zadanie wspieranie kolegów z obszaru operacyjnego w kwestiach techniczno-budowlanych, a zwłaszcza przy opracowywaniu trudnych zagadnień. Celem jest, w przypadku zmian dotyczących zleceń budowlanych w trakcie ich realizacji, optymalna troska o prawa koncernu oraz o maksymalny dochód. Dodatkowo w 2008 roku contract managementowi powierzono zadanie prowadzenia analiz „flopów”. Dalsze informacje na temat unikania „flopów” znajdziecie również w STRANECIE /Koncern /Contract Managememt. STRABAG Units Hasło: „odporność na rady”: każdy popełnia błędy. Z powodu naszej mentalności – z powodu wizerunku „silnej firmy STRABAG” – myślimy, że wszystko potrafimy i że ze wszystkim damy sobie radę. Brak nam gotowości do przyznania się do błędów, do mówienia o nich oraz do wyciągania z nich odpowiednich wniosków względnie do przyjmowania lub przekazywania wiedzy. W jaki sposób możemy poprawić naszą umiejętność radzenia sobie z błędami? Ważny jest przepływ informacji w kierunku „od góry na dół”. Otwarta komunikacja – ten przykład musi iść z góry – stanowi istotny wkład w sztuce radzenia sobie z błędami. W porównaniu z innymi przedsiębiorstwami budowlanymi, w naszej firmie obserwuję solidne podstawy opanowania tej sztuki, jednak nadal musimy nad nią pracować. Jakie są kluczowe elementy unikania „flopów”? Zasadnicza myśl to nie reagować dopiero wtedy, gdy takie niepowodzenie już nastąpiło. Za pomocą wskaźników wczesnego ostrzegania i analiz opartych na faktach można szybciej i dokładniej zidentyfikować daną przyczynę niepowodzenia. Surowe selekcje i dokładne komisje cenowe stanowią środek zapobiegawczy przy unikaniu „flopów”. Równie istotna jest ścisła wewnętrzna współpraca pomiędzy obszarami operacyjnymi a spółkami serwisowymi. Co się dzieje ze zgromadzonymi danymi? Liczby, dane i fakty są gromadzone, oceniane, a uzyskane na ich podstawie wyniki dotyczące np. wskaźników wczesnego ostrzegania są następnie z uwzględnieniem specyfiki danej branży szczegółowo omawiane, przy zachowaniu anonimowości – co również służy wymianie wiedzy. Dzięki temu możemy zaoferować odpowiednie szkolenia dla obecnych, ale także przyszłych projektów. Jakie dalsze ulepszenia są planowane? Bardzo ważne jest przekazywanie doświadczeń, dotyczy to zarówno doświadczeń pozytywnych jak i negatywnych. Podczas branżowych spotkań polegających na omawianiu „flopów” dochodzi do dyskusji, z której każdy może się czegoś nauczyć. Otwarta komunikacja to klucz do skutecznej wymiany wiedzy a tym samym do skutecznego działania. Bardzo dziękujemy za rozmowę! 25 STRABAG Units inform 18 SCOT & STRAthek STRABAG STAWIA NA NOWE NARZĘDZIA Firma stawia na nowy sprzęt IT - jesienią 2009 roku BRVZ uruchamia w całym koncernie nowy pilotowy program „SCOT” służący do opracowywania zleceń i zadań serwisowych. A z początkiem 2010 zostanie wprowadzone nowe oprogramowanie koncernu STRAthek, którego głównym zadaniem jest gromadzenie danych, centralne całego koncernu.” Za tą prostą nazwą kryje się kompleksowy system monitorowania serwisu, kwitów i zleceń, którego opracowanie było bardzo czasochłonne. Wszystkie zapytania serwisowe będą w przyszłości realizowane za pomocą tego właśnie programu. Użytkownik będzie miał dostęp również do webshopu, w którym będzie można dokonać zamówienia produktów IT zgodnie z obowiązującymi w koncernie standardami. System monitorowania zleceń pozwala w każdej chwili na sprawdzanie statusu przetwarzania. Zaletą tego narzędzia jest ujednolicenie procesów we wszystkich krajach i możliwość ponadbranżowej synergii. Program pilotażowy zostanie uruchomiony w Niemczach i Austrii jesienią 2009 roku. Wdrożenie programu w całym koncernie zaplanowane jest na koniec 2010. KONTAKT: Stefan Raisinger, Thomas Hanschitz, Sabine Felber, Oliver Punz, Spółki Serwisowe, Obszar Centralny BRVZ 02, Dyrekcja BRVZ IT przechowywanie danych i spójny reporting. Świat. Celem spółki BRVZ IT jest możliwie jak najszybsze reagowanie na potrzeby klientów. Intensywny wzrost przedsiębiorstwa, rosnąca liczba użytkowników i rosnąca liczba pracowników IT sprawia, że nieodzownym stało się dopasowanie utartych procesów do aktualnych struktur. „Myśl przewodnia, jaką jest optymalizacja procesów technologicznych i ich efektywne opracowywanie dla naszych klientów, zrodziła się w 2007 roku”, wyjaśnia kierownik projektu Stefan Raisinger. Ani obecnie dostępne narzędzia ani liczniejszy personel nie byłyby w stanie sprostać potrzebom wszystkich użytkowników. Dlatego też zaistniała potrzeba znalezienia solidnego narzędzia, z którego będzie można korzystać we wszystkich krajach. Info + + Nowa koncepcja świadczenia usług “BEAM ME UP SCOT” 30 sierpnia 2007 powołano do życia projekt pod nazwą SCOT. „SCOT to skrót od «Several Companies One Tool» – narzędzie dla 26 Ponieważ „Service Desk” sprawdza się w Niemczech już od wielu lat, będzie on sukcesywnie wprowadzany w Austrii od drugiego kwartału 2009. Zgodnie z założeniem podnoszenia wydajności Service Desk pod numerem +43 (0) 820 820 855 służy za centralny punkt informacyjny. Wykwalifikowani pracownicy serwisowi załatwiają znaczną część przychodzących rozmów bezpośrednio przez telefon. Zapytania, których nie da się rozwiązać bezpośrednio, są kierowane dalej do odpowiednich wewnętrznych jednostek strukturalnych. www.strabag.com STRATHEK – WSZYSTKO JAK NA DŁONI Cykl życia jednego projektu w programie STRAthek rozpoczyna się od zapisu danych w fazie ofertowej i kończy się dla zrealizowanego projektu z chwilą udostępnienia w formie elektronicznej informacji, danych i dokumentów referencyjnych. STRAthek należy do całego szeregu istniejących już aplikacji koncernu bazujących na sieci. Dzięki temu można z niego korzystać na całym świecie i rzecz jasna jest on dostępny w wielu językach we wszystkich krajach koncernu. inform 18 STRABAG Units źródło informacji dla spółek serwisowych wspierających jednostki operacyjne w pozyskiwaniu zleceń. Funkcja uzupełniająca polega na korzystaniu z zamieszczonych w programie danych do tworzenia statystyk i analiz ofert w zakresie lokalnym oraz w całym koncernie. W nie mniejszym stopniu STRAthek służy oczywiście również usprawnieniu wymiany wiedzy i doświadczeń w koncernie. Narzędzie to pozwala bowiem na wyszukanie technicznych danych oraz na nawiązanie kontaktu wewnątrz koncernu w sprawach dotyczących realizowanych przez nas projektów. Wszystkie stare systemy wykorzystywane dotychczas w koncernie, takie jak Infothek czy Astat zostaną zastąpione przez STRAthek. Po zakończeniu fazy pilotowej w drugiej połowie 2009 roku mającej na celu zbadanie, czy program ten spełnia oczekiwania, od stycznia 2010 nastąpi stopniowe wprowadzanie wersji podstawowej programu w poszczególnych branżach lub krajach. Kolejne moduły i interfejsy będą następnie udostępniane jednym ciągiem. CYKL PROJEKTU STRAthek to system służący do śledzenia poszczególnych etapów projektów w całym koncernie. CELE PROGRAMU STRATHEK Ułatwienie i polepszenie zdobywania zleceń poprzez udostępnienie informacji dotyczących referencji lub klientów w celach akwizycji i wstępnej kwalifikacji Porównanie ofert w koncernie poprzez wgląd do znanych już zapytań i przetargów oraz Zarządzenie projektami w jednostkach operacyjnych przez znormalizowane możliwości analiz i list projektów. Również wewnętrzny reporting ma być wspierany i ulepszany dzięki dalece zautomatyzowanemu generowaniu i rozdzielaniu formularzy do zgłaszania ofert lub selekcji, komisji cenowej i zgłoszenia rozpoczęcia budowy. KONTAKT: Stefan Ebner, Spółki serwisowe, Obszar Centralny BRVZ 02, Dyrekcja BRVZ IT W celu uniknięcia wielokrotnej rejestracji tych samych danych w różnych systemach, STRAthek udostępnia dodatkowo dane bazowe projektów dla innych aplikacji (Arriba, Strabis, raporty o projekcie etc.) i innych użytkowników. Dodatkowo może służyć jako 27 Projekty Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne inform 18 WIEŻA OPERNTURM NOWY SZYK DLA FRANKFURTU Nowy symbol nadreńskiej metropolii został wybudowany zgodnie z terminem z końcem września 2009 Bezpośrednio naprzeciw Starej Opery wyrosła wieża o wysokości 170 m nadając miastu nowy wygląd. Niemcy. Szósty co do wielkości budynek w Niemczech z 46 piętrami o powierzchni użytkowej przeznaczonej na pomieszczenia biurowe wynoszącej około 60 000 m2 wznosi się imponująco w samym sercu Frankfurtu. Do wieży przylega siedmiopiętrowy budynek przypominający kształtem podium. Dyrekcje Stuttgart /Komplettbau oraz Centrum firmy Züblin pracowały w pocie czoła nad oddaniem budynku pod klucz. Głównym najemcą jest firma UBS Deutschland zajmująca powierzchnię 40 000 m2. Najemca ten oraz dalsi czterej użytkownicy zajmują obecnie 76% powierzchni całego budynku. jono około 9 000 t stali. Stal zbrojeniową o dużej wytrzymałości SAS 670 /800 wykorzystano w gigantycznych podporach i w podporach fasady aż do 25 piętra. Aby uzyskać szczególną stabilność średnica prętów wynosiła do 75 mm. ŚWIETNE OSIĄGNIĘCIE LOGISTYCZNE Realizacja tego wielkiego przedsięwzięcia budowlanego zlokalizowanego w centrum miasta wiązała się z zaostrzonymi wymogami bezpieczeństwa, stanowiąc dla wszystkich biorących w nim udział olbrzymie logistyczne wyzwanie. Z uwagi na minimalne powierzchnie składowania i montażu oraz rodzaj i ilość materiałów budowlanych, musiała ona być terminowo dokładnie dopasowana do procesu budowy. Tylko na samą wieżę potrzebnych było około 6 250 ciężarówek betonu – logistyczny rekord, który mówi sam za siebie. Wykop budowlany oraz płyta fundamentowa wieży zostały wykonane HISTORIA I NOWOCZESNOŚĆ Zarówno sama wieża OpernTurm, jak i fasada obrzeżnej zabudowy są wyjątkowe miłe dla oka. Ich powierzchnia wynosząca 60 500 m2 zbudowana jest z elementów szklanych, aluminiowych i z kamienia naturalnego. „Zamiarem było optymalne wpasowanie budynku w historyczną okolicę przy jednoczesnym oddaniu nowoczesnego charakteru biurowca”, wyjaśnia kierownictwo projektu. Optyczne wpasowanie budynku OpernTurm w otoczenie nie przeszkodziło podkreślić jego wyszukanej architektury. Cztery poziome wcięcia w fasadzie budowli oraz podkreślenie lizen opasujących szkło nadają wieży eleganckie proporcje. Czas budowy: 27 miesięcy Wartość zlecenia: ok. 185 mln euro Przebudowana przestrzeń: 415 000 m3 Wysokość wieży: 170 m Stan surowy regularnych kondygnacji budowano w równomiernym czterodniowym takcie. Na produkcję obydwu stropów żelbetowych o wysokości betonowania 3,63 m pięło się ku górze 16 deskowań ślizgowych. „Częściowo można było w ten sposób wybetonować ściany i sufity za jednym zamachem”, opisuje kierownictwo produkcji. Łącznie wykorzystano około 52 000 m3 masy betonowej układanej na miejscu budowy oraz 5 400 m3 prefabrykowanych elementów betonowych. Masę betonową układaną na miejscu budowy uzbroZgodne połączenie historii z nowoczesnością 28 www.strabag.com przez grupę roboczą pod przewodnictwem firmy Züblin Spezialtiefbau GmbH. Do płyty fundamentowej o grubości 3 do 4,5 m wykorzystano około 5 700 m3 betonu, co odpowiada średnio 700 załadunkom ciężarówek, oraz 3 000 ton stali. Równie wysokie wymagania jakościowe stawiano przy robotach wykończeniowych wewnątrz budowli, zarówno odnośnie materiału, jak i w kwestii dbałości o szczegóły. Szczególną wagę inwestor przykładał do wysokiego na 18 m imponującego holu wejściowego, znajdującego się na parterze, którego ściany wyłożone zostały naturalnym kamieniem. Pomieszczenia biurowe są klimatyzowane przez zastosowanie hybrydowego sufitu grzewczo-chłodzącego z metalu, który w zależności od potrzeb zaopatrywany jest w ciepłą lub zimną wodę. Moc chłodzenia chłodziarek wynosi 7 000 KW, moc grzejna natomiast 9 000 KW. System ten wspierany jest metodą kondycjonowania powietrza. Instalacje wentylacyjne przy pełnym wykorzystaniu mają moc 1 000 000 cbm /h. Budynek jest wyposażony w 24 windy o prędkości do 6m /sek. W przypadku awarii prądu budynek jest inform 18 Projekty Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne Wysoki na 170 m OperTurm przewyższa nawet Katedrę w Kolonii zasilany trzema niezależnymi od siebie awaryjnymi zespołami prądotwórczymi o mocy 2 250 kVA. Do celów ochrony przeciwpożarowej budynku zastosowano instalację tryskaczową. Sygnalizator pożarowy i wszelkiego rodzaju systemy oddymiające gwarantują wysoki standard bezpieczeństwa w tym budynku. WARTOŚĆ DODANA DLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO Dla mieszkańców Frankfurtu budowa OpernTurm oznacza również poszerzenie ukochanej przez nich zielonej przestrzeni miasta. Udało się odzyskać około 5 500 m2 powierzchni parku Rotschildpark. Poza tym wzbogacono go o nowe okazy roślin. Powierzchnia zielona przyczyni się do redukcji tworzących się nad centrum miasta wysp ciepła, gdyż zdecydowanie lepiej absorbuje upał niż beton czy asfalt. Ponadto tworzy możliwość łatwiejszego wsiąkania wody deszczowej. KONTAKT: Michael Kubon, Karl-Heinz Teichmann, Otto Rentschler, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar koncernu Niemcy 2C, Dyrekcja Stuttgart Hightech w każdym calu. 29 Projekty Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne inform 18 Siemens City MIASTO W MIEŚCIE 30 do 35 m”, opisuje Franz Dallinger. Pale te przyczyniają się w dużym stopniu do pozyskiwania energii geotermalnej w celu ogrzania obiektu drogą aktywacji stopów betonowych. W wieży na powierzchni wszystkich kondygnacji wynoszącej około 36 800 m2 powstaną stanowiska pracy dla około 1 800 pracowników. Projektem Siemes City firma Siemens realizuje obecnie największy na świecie projekt budowlany koncernu. Firma STRABAG wraz z firmą PORR otrzymała zlecenie realizacji tego projektu. Austria. „Celem autorów projektu było uzyskanie harmonii pomiędzy gęstością zabudowy w planowaniu urbanistycznym, zewnętrzną sylwetką oraz wewnętrznymi połączeniami i komunikacją Global Players Siemens na dotychczas zamkniętym areale”, opisuje kierownik projektu Franz Dallinger. W dzielnicy Wiednia Floridsdorf ma zatem powstać centrum działania jednego z największych przedsiębiorstw Austrii. Projekt składa się z czterech brył połączonych ze sobą tzw. linią comunikacyjną. Linię komunikacyjną określa się mianem „Serca Siemens City”. Bryła przepełniona światłem jest przebiegającą w parterze drogą komunikacyjną, gdzie będą mieściły się liczne jednostki infrastrukturalne. Oprócz sklepów i filii banku budynek przeznaczony jest pod prezentację produktów, imprezy, wystawy oraz miejsce, gdzie można odetchnąć. Dwunastokondygnacyjna wieża Siemens Tower składa się z dwóch skrzydeł, które są usytuowane względem siebie w kształcie litery Y pod kątem około 110 stopni. „W związku z dużym obciążeniem, posadowienie wykonane jest na 144 palach wielkośrednicowych, o długości pala od Perspektywa z lotu ptaka na areał Siemens City o powierzchni około 48 ha 30 Rozpoczęcie budowy: 14 marca 2008 Zakończenie: 29 maja 2010 Wartość zlecenia: 25,5 mln euro Zużycie betonu: około 46.500 m3 Na południe od linii komunikacyjnej mieści się tzw. „forum”, którego plan ma kształt elipsy. Suma powierzchni wszystkich czterech kondygnacji wynosi 8 000 m2. Oprócz restauracji zaplanowano tu również pomieszczenia konferencyjne i seminaryjne. Ponadto powstają dwie pięciokondygnacyjne bryły – „klamry północne”. Suma powierzchni wszystkich kondygnacji wynosząca około 32 600 m2 ma pomieścić 1 200 stanowisk pracy. PRZERWA W ZIELENI Duże znaczenie miało również włączenie do projektu pasa zieleni, który ma służyć jako miejsce odpoczynku dla pracowników. W południowym obszarze linii komunikacyjnej ma powstać zbiornik wodny, którego zadaniem będzie poprawa mikroklimatu. Miejsca parkingowe na 380 samochodów przewidziano w podziemiach, aby nie zakłócać parkowego krajobrazu. KONTAKT: Franz Dallinger, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Austria 3C, Dyrekcja Wiedeń (AP) www.strabag.com inform 18 Projekty Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne BUDYNEK „KRANHAUS POŁUDNIE” SYMBOL KOLONII 8 maja 2009 pracownicy Ed. Züblin AG mogli odetchnąć z ulgą – ostatnie miesiące stały bowiem pod znakiem olbrzymiego napięcia. Budowa obiektu „Kranhaus Południe” (zwanego również „Kranhaus plus”) w kolońskim porcie nad Renem została ukończona i oddana w terminie. Niemcy. „W ramach zakrojonego na szeroką skalę urbanistycznego projektu pod nazwą Przebudowa Nadreńskiego Portu wybudowano trzy charakterystyczne budynki, które w przyszłości będą znakiem szczególnym reńskiego portu w Kolonii: Kranhaus Nord, Mitte i Süd (Północ, Centrum i Południe)”, wyjaśnia naczelny kierownik budowy Wolfgang Schmidt. Na cyplu pomiędzy Renem a kolońskim portem jachtowym, okolone Niemieckim Muzeum Sportu i Olimpiady i historycznym urzędem portowym powstaje nowoczesne centrum biurowo-mieszkalne, nad którym górować będą trzy 60-metrowe budynki imitujące żurawie. Projekt zrealizowano zaledwie w ciągu dwóch lat. Decydujące znaczenie dla przebiegu budowy był wybór rusztowania nośnego. W tym celu Centralny Dział Techniczny prowadził badania i uzgadniał różne możliwe warianty. Decydujące kryteria to między innymi trwałość, nośność wystającej części budynku, obciążalność oraz użyteczność dolnej części fasady. Należało również pomyśleć o posadowieniu rusztowania na i obok istniejącego garażu podziemnego i bezpośrednio obok ściany nadbrzeżnej Renu oraz zapewnienie bezkolizyjnego ruchu na budowie. Czas budowy: 22 miesiące Wartość zlecenia: 35 mln euro Powierzchnia kondygnacji brutto: 21 200 m2 Maks. liczba pracowników na budowie: 150 Kranhaus Południe to drugi z trzech tego typu budynków wznoszących się nad Renem, które staną się symbolem tego miasta. 17-kondygnacyjny budynek o długości 70 m, szerokości 34 m i wysokości 62 m i prostokątnym rzucie swym kształtem przypomina charakterystyczną dla portu formę żurawia składającą się z trzech brył. Obydwa budynki nadają brzegowi Renu nowy wyraz. MATERIAŁ BUDOWLANY HIGHTECH W PRAKTYCE Zachodnia główna wieża wznosząca się od parteru do dziewiątego piętra wraz z położoną nad nią pięciokondygnacyjną podłużną budowlą tworzą masywny prawy kąt o dokładnie tej samej szerokości. Kąt ten jest wsparty wschodnią znacznie smuklejszą wieżą na wysokości osi podłużnej. „W tym projekcie wykorzystano beton o dużej wytrzymałości, klasa betonu C60 /75 – w zakresie, w jakim dotychczas w Niemczech jeszcze nie miało miejsca – jako beton monolityczny”, opisuje Wolfgang Schmidt specyfikę tego projektu. W budowie wykorzystano w sumie 12 000 m3 betonu klasy C30 /37 do C60 /75. Oprócz tego użyto około 2 500 ton stali zbrojeniowej i sprężającej, co odpowiada pojemności około 80 samochodów ciężarowych. KONTAKT KRANHAUS POŁUDNIE: Wolfgang Schmidt, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Niemcy /BNL 2F, Dyrekcja Nadrenia Północna-Westfalia 31 Projekty Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne inform 18 Budowa czwartego zbiornika LNG o pojemności 150 000 m3 w Sagunto, Hiszpania Budowa płyty dennej zbiornika LNG Nynäshamn – terminal importowy o rocznej wydajności produkcyjnej 3TWh. ZBIORNIKI LNG OGÓLNOŚWIATOWY SUKCES PIONIERZY W AKCJI Od grudnia 2008 Dyrekcja MJ otrzymała kolejne trzy zlecenia na zaprojektowanie i wykonanie wstępnych robót przy zbiornikach LNG. Odkąd w latach sześćdziesiątych zrodziła się idea transportu gazu ziemnego w formie skroplonej, pionierem w opracowaniu systemów składowania skroplonego gazu była firma DYWIDAG. Świat. Pierwszy zbiornik firma DYWIDAG wybudowała ponad 40 lat temu. Od tej pory DYWIDAG brał na całym świecie udział w projektowaniu i budowie ponad 50 zbiorników typu Full-Containment LNG (Liquefied Natural Gas) i LPG (Liquefied Petrol Gas). „FullContainment oznacza, że zbiornik zewnętrzny – płyta denna, ściana i dach – zbudowany jest z betonu i stanowi osłonę stalowego zbiornika wewnętrznego zbudowanego z 9%-stali niklowej, wyjaśnia Hamish Douglas, dyrektor oddziału odpowiedzialnego za LNG Dyrekcji MJ. Ta betonowa powłoka służy w pierwszej linii ochronie przed czynnikami zewnętrznymi celem uniknięcia zetknięcia się ich z gazem ciekłym, który jest substancją silnie wybuchową. DO CZEGO SŁUŻĄ ZBIORNIKI LNG? Nynäshamn w Szwecji. 22 grudnia 2008 roku otrzymano zlecenie zaprojektowania i wykonania prac inżynierskich przy pierwszym zbiorniku LNG w Szwecji. Nowy zbiornik o pojemności 20 000 m3 jest częścią nowego terminala importowego, który powstaje obecnie 50 km od Sztokholmu. Czas trwania budowy tego zbiornika wynosi 24 miesiące. Sagunto w Hiszpanii. W styczniu 2009 Dyrekcja MJ jako partner międzynarodowej grupy roboczej otrzymała zlecenie rozbudowy terminala importowego. Grupa wybudowała już zbiorniki 1, 2 i 3, zlecenie obejmowało budowę kolejnego, czwartego zbiornika o pojemności 150 000 m3, podobnie jak pozostałe 3. Prace budowlane rozpoczęto na wiosnę 2009 i będą kontynuowana przez 32 miesiące. Pyeongtaek w korei Południowej. W kwietniu 2009 miało miejsce zlecenie wykonania prac wstępnych przy budowie 23. zbiornika w tamtejszym terminalu importowym LNG. Również tutaj Dyrekcja MJ ma swoje doświadczenie – współpracowała bowiem juz przy budowie zbiorników 11-14 o pojemności 140 000 m3 oraz zbiorników 19 i 20 o pojemności 200 000 m3. KONTAKT: Hamish Douglas, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu International 3G, Dyrekcja Azja /Afryka Budowa rurociągów służących do transportu gazu ziemnego z miejsca wydobycia do odbiorcy jest często zbyt kosztowna. Aby móc wydajnie transportować gaz, wykorzystuje się jego fizyczne właściwości skraplając go w temperaturze -162 °C, zmniejszając 600-krotnie jego objętość. W takim stanie jest on transportowany na specjalnych statkach do kraju odbiorcy, gdzie w procesie regazyfikacji powraca do swojej pierwotnej formy. Do przejściowego składowania gazu w portach potrzebne są zbiorniki LNG. 32 System naciągowy firmy DYWIDAG służący wzmocnieniu ściany betonowej i uzyskaniu lepszego efektu ochronnego. www.strabag.com inform 18 Projekty Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne ULICA ROBERTA BLUMA Hegau Tower NOWOCZESNY KLIMAT W STARYM STYLU KOMPLEKS BIUROWCÓW Z LOTU PTAKA Austria. Adres przy ul. Roberta Bluma 1+3 w Wiedniu jest wzorcowym przykładem na to, jak można odrestaurować dom mieszkalny dbając o każdy szczegół. „Budynki zamieszkiwane niegdyś przez kolejarzy zostały postawione około 1900 roku i ich stan pozostawiał wiele do życzenia”, opowiada kierownik projektu Andreas Degen. Dwa bloki zostały nie tylko gruntownie wyremontowane, poddano je również kompleksowej renowacji termicznej. Zostały powiększone o garaże podziemne oraz powierzchnię nad nimi, a patiom nadano nowy wystrój, pamiętając również o placu zabaw dla dzieci. Niemcy. „Miasto z ambicjami wymaga ambitnej architektury.” To motto towarzyszyło planowaniu i budowie kompleksu biurowców Hegau Tower. Firma Ed. Züblin AG, Obszar Friedrichshafen, Biuro Singen jest wykonawcą imponującego biurowca przy Hohentwiel. „Realizację instalacji wewn. budynku i fasady zlecono innym firmom, których prace koordynowała w całości firma Züblin”, wyjaśnia kierownik projektu Waldemar Kröning. Dwa budynki stojące w jednej linii obok siebie o prostokątnym rzucie są ze sobą połączone wspólną fasadą od parteru po czwarte piętro. Imponujące foyer o wysokości 7,5 m wykonane z czarnego granitu, dużej ilości stali szlachetnej i szkła świadczy o elegancji tej budowli. Absolutnym hitem jest sala konferencyjna mieszcząca się na 17. piętrze z widokiem na miasto z ptasiej perspektywy. Czas budowy: 30 miesięcy Wartość zlecenia: 13,9 mln euro Odrestaurowana i nowo wybudowana powierzchnia użytkowa: około 10 550 m2 Czas budowy: 18 miesięcy Wartość zlecenia: 13,1 mln euro Powierzchnie biurowe: 14.500 m2 „Najpierw należało osuszyć budynek metodą przecinania murów”, tak opisuje Andreas Degen sytuację na wejściu. Przez rozebranie konstrukcji dachu powstały nowe poddasze i galeria z dużymi dwupoziomowymi mieszkaniami. Pustym mieszkaniom nadano nowe kształty, a małe mieszkania zostały połączone w duże. Wyzwaniem było zachowanie uroku starych, bogato zdobionych fasad przeprowadzając ich termiczną renowację. Wykonano izolację cieplną przy użyciu austrothermu EPS-F o grubości 10 cm. W maju 2009 prace remontowe zostały zakończone. Nie zmieniając charakteru budynku z zewnątrz, nadano mu zupełnie nowy wewnętrzny wygląd. Sufity pomiędzy kondygnacjami o grubości 30 cm leżą na wspornikach z betonu klasy C 85 / 95 o średnicy od 50 do 70 cm. Betonowe ściany, wsporniki i sufity wykonane są w jakości betonu elewacyjnego. Wysoką wydajność energetyczną udało się uzyskać przede wszystkim dzięki utrzymywaniu stałej temperatury stropów betonowych. Podłogi podniesione z trasami o podwójnym dnie składającym się z lekkich gipskartonowych i szklanych ścianek gwarantują elastyczność korzystania z pomieszczeń biurowych. KONTAKT: Andreas Degen, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Austria 3C, Dyrekcja Wiedeń (AP) KONTAKT: Waldemar Kröning, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Niemcy 2C, Dyrekcja Stuttgart Wykonano 28 różnych ozdobnych elementów zgodnie z oryginalnym projektem w celu zachowania pierwotnego charakteru budowli. Imponująca wieża o wysokości 67,5 m i 18 piętrami graniczy do czwartego piętra z niską zabudową. 33 Projekty Budownictwo Infrastruktury inform 18 Scharbeutz BEZPIECZNA PERŁA Prace budowlane prowadzone w turystycznej gminie Scharbeutz mają na celu nie tylko ochronę terenów gminnych przed przypływem sztormowym. Perła Bałtyku zalśni nowym blaskiem. Niemcy. 10 lipca 2009 roku miejscowi notable uroczyście świętowali otwarcie nowej zapory przeciwpowodziowej w Scharbeutz. Świętowano zakończenie czwartego odcinka tego projektu. Mimo przestojów w okresach letnich budowa obiektu trwała zaledwie cztery lata. To niezwykłe osiągnięcie pracowników Dyrekcji Becker Bau STRABAG. Ochrona wybrzeża to jedno z najważniejszych zadań w turystycznym regionie Scharbeutz. To właśnie dzięki takim działaniom możliwe jest zachowanie plaż i niepowtarzalnego krajobrazu wybrzeża Zatoki Lubeckiej w dłuższej perspektywie. Ze względu na zmiany klimatyczne należy spodziewać się coraz częstszych i coraz silniejszych przypływów sztormowych. „Teraz nawet przy silnych przypływach sztormowych na Morzu Bałtyckim mieszkańcy gminy mogą czuć się bezpiecznie”, podkreśla kierownik projektu Björn Güttler. Przypływy sztormowe osiągające wysokość do 2,5 m można powstrzymać, chroniąc w ten sposób ok. 300 ha obszarów nizinnych, ponad 1 000 mieszkańców i 1 500 łóżek dla gości. Zabezpieczenie przeciwpowodziowe o długości 3,6 km jest jednak mało widoczne, ponieważ zostało harmonijnie wkomponowane w przybrzeżną promenadę. ZABEZPIECZONA NA KOLEJNE 100 LAT Dla potrzeb budowy zapory należało usunąć w sumie około 88 000 m2 wydm. Wykonano dwie ścianki szczelne, jedną na odcinku 3 000 m, drugą na odcinku 550 m. Stabilizację ścianek wykonano przy użyciu 17 500 worków z piaskiem, które ułożono przed ściankami. Ponadto, aby zapobiec wypłukiwaniu ziemi ułożono 70 000 m2 włókniny i geosiatki. Po zakończeniu budowy ścian żelbetowych o długości 3 000 m i 550 m zasypano je piaskiem. Następnie powierzchnie wydm obsadzono piaskownicą i wydmuchrzycą piaskową. „Na odcinku częściowym o długości 65 m wykonaliśmy okładzinę brzegową z kamienia naturalnego. W tym celu ułożyliśmy ponad 2 000 t kamienia hydrotechnicznego”, wyjaśnia Björn Güttler. Powierzchnia, na której prowadzono prace budowlane, wynosi blisko 60 000 m2. I tak w centrum Scharbeutz powstał nowo zaaranżowany plac przed molo o długości 450 m z nowym beach-lounge oraz kompleksem fontann i kaskad. Nowy deptak wijący się przez wydmy czeka 34 Worki z włókniny napełniane piaskiem przy pomocy urządzenia napełniającego stanowią zabezpieczenie przed erozją wykonane w ramach ochrony przeciwpowodziowej i ochrony wybrzeża. na turystów, którzy mogą teraz podziwiać przepiękny, bezkresny widok Zatoki Lubeckiej. Rozpoczęcie budowy: październik 2005 Koszty całkowite: 17,5 mln Euro Powierzchnia prowadzenia prac: 60 000 m2 Ciężar worka z piaskiem: 3 t /sztuka KONTAKT: Björn Güttler, Budownictwo Infrastruktury, Obszar koncernu 6l, Dyrekcja Becker Bau www.strabag.com OBWODNICA W PRADZE PAS DŁUGOŚCI 83 KM Coraz trudniej dotrzeć do słynnej metropolii nad Wełtawą. Natężenie ruchu wzrosło do niebotycznych rozmiarów. Tej sytuacji ma zaradzić budowa obwodnicy o dużej przepustowości – STRABAG a.s. ma w tym niemały udział. inform 18 Projekty Budownictwo Infrastruktury Na wiosnę 2010 r. planowane jest również zakończenie prac przy budowie „mostu stalowego nad doliną Lochkov” Ten gigant o wysokości 64 m stanowi drugą najwyższą budowlę autostradową w Czechach. Jego długość to 421 m, ciężar własny mostu wynosi ponad 4 500 t. Montaż stalowej konstrukcji będzie prowadzony metodą nasuwania podłużnego. „Ta metoda jest bardzo rzadko stosowania na świecie, ale jej zastosowanie jest konieczne ze względu na wymagania architektoniczne inwestora”, wyjaśnia kierownik projektu Pavel Macháček. KONTAKT: Pavel Macháček, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Czechy /Słowacja 6O, Dyrekcja Region Centralny Czechy. Praga nad Wełtawą – miasto w zachodnich Czechach o korzystnym położeniu komunikacyjnym, stolica kraju, a zarazem najbardziej zaludnione miasto Czech. Jednak jeżeli ktoś wybiera się do Pragi w godzinach szczytu, nieważne czy do centrum, czy na przedmieścia, wie, że główne arterie miasta są stale zakorkowane. Miasto zapowiedziało już walkę z tą codzienną zapaścią komunikacyjną. Budowa obwodnicy o dużej przepustowości wokół Pragi odciąży śródmiejskie drogi. Obwodnica podzielona jest na 11 odcinków, których budowa będzie prowadzona etapami. Planowana długość obwodnicy wynosi 83 km. W chwili obecnej odcinki 514 Lahovice – Slivenec, 513 Vestec – Lahovice i 512 D1 – Vestec znajdują się w fazie budowy. W budowę obwodnicy zaangażowani są w dużej mierze STRABAG a.s., Dálniční stavby Praha a.s., SAT s.r.o. oraz TPA ČR s.r.o. Odcinki te razem z otwartym już odcinkiem 515 tworzą południowo-zachodnią część obwodnicy i łączą intensywnie uczęszczane czeskie autostrady D5 i D1. Termin zakończenia prac: 2014 r. Wartość zlecenia - odcinek 514+512: ok. 4 mln Euro Długość całkowita: 83 km Odcinki obwodnicy: 11 Całkowita długość odcinka południowo-zachodniego 514 wynosi 6 030 m. Budowa tego odcinka obwodnicy wymaga kilku inżynierskich wyczynów. Odcinek prowadzi przez dwa tunele, przecina rzekę Berounkę i Wełtawę oraz linię kolejową i autostradę. W kwietniu 2010 odcinek ten zostanie otwarty dla samochodów ciężarowych i osobowych odciążając południową część metropolii. Istotnym elementem tego odcinka jest „estakada Lahovice”. Składa się ona z dwóch konstrukcji mostowych, które zostaną połączone tworząc jedyny w swoim rodzaju most. Most o długości 2 030 m będzie najdłuższym mostem autostradowym w kraju. Użytkownicy tej drogi będą mogli rozkoszować się przepięknym widokiem na Pragę. Obecnie widokiem tym cieszą się jedynie pracownicy, którzy aby dotrzeć do frontu robót, muszą pokonać 150 schodków. U góry: Budowa mostu stalowego nad doliną Lachkov U dołu: Bezkolizyjne skrzyżowanie z łącznicami – ogromne bezkolizyjne skrzyżowanie z ruchem okrężnym 35 Projekty Budownictwo Infrastruktury inform 18 LOTNISKO W BRATYSŁAWIE WIZJE MODERNIZACJI Lotnisko M.R. Štefánika w Bratysławie czeka modernizacja. To zrozumiałe, bo terminal z 1970 roku już od dawna nie spełnia dzisiejszych standardów technologicznych. To zadanie w sam raz dla profesjonalistów z Dyrekcji TG Gotowy kolektor STRABAG s.r.o. Słowacja. W sierpniu 2008 r. wydano zgodę na realizację. Prace nad rozbudową i przebudową lotniska M.R. Štefánika w Bratysławie ruszyły. Pierwsza wizja nowego terminalu zrodziła się już w roku 2004, ale powstało jeszcze wiele wizji, zanim zespół STRABAG z Dyrekcji TG mógł rozpocząć prace nad przebudową lotniska. „Celem tej inwestycji jest rozbudowa i modernizacja budynku terminalu, a przede wszystkim szybka budowa infrastruk- Czas budowy: 8 miesięcy Wartość zlecenia: 8,4 mln Euro Powierzchnia rzutu: 9.500 m2 Usunięty kamień: ok. 5.000 m3 tury spełniającej wymogi obowiązujące w strefie Schengen”, wyjaśnia kierownik projektu Marian Kanuščák. Prace budowlane rozpoczęły się we wrześniu 2008 r. Rozbudowę lotniska podzielono na trzy etapy. W fazie „zerowej” wybudowano nowe drogi dojazdowe i wyjazdowe. Równolegle to fazy „zerowej” rozpoczęto też pierwszy etap budowy nowego budynku. Kompleks został podzielony na 30 obiektów realizowanych w pięciu fazach: uzbrojenie terenu, układanie, budowle wielokondygnacyjne, drogi i skwery oraz budowle inżynierskie. Najciekawszym elementem projektu jest podziemny kolektor – obiekt unikatowy na skalę całego kraju. Jest to tunel pełniący funkcję sieci zasilającej. W tunelu zostały umieszczone rozdzielnice kablowe, sieci telekomunikacyjne czy też przewody poczty pneumatycznej. Tunel mierzy imponujące 189 m, przekrój tunelu wynosi 2,5 x 3,3 m. 9 500 M2 NOWYCH TERENÓW ZIELONYCH W trakcie budowy usunięto ponad 5 000 m3 kamieni, zamontowano 135 ton zbrojenia stalowego, wylano 800 m3 betonu i ułożono 10 500 m2 hydroizolacji. W samym kolektorze zamontowano 125 ton elementów stalowych. Do tego ok. 5 km kabli telekomunikacyjnych i 3 km kabli optycznych. Dzięki rozbudowie lotnisko zyskało ok. 9 500 m2 powierzchni zielonej. Prowadzenie robót budowlanych w miesiącach zimowych okazało się szczególnym wyzwaniem. Tylko w lutym śnieg zalegał przez 18 dni. „Aby dotrzymać terminów, niektóre prace musieliśmy prowadzić bez przerwy. Jednak pomimo wszystkich tych komplikacji udało nam się dotrzymać harmonogramu”, relacjonuje z dumą Marian Kanuščák. KONTAKT: Marian Kanuščák, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Czechy /Słowacja 6O, Dyrekcja Słowacja Utwardzanie nawierzchni i dróg 36 www.strabag.com inform 18 Projekty Budownictwo Infrastruktury DA315 WYCZYN NA MIARĘ BOHATERA Czy znają Państwo film „Armagedon” z Brucem Willisem? Dla ratowania ludzkości zespół specjalistów od prac wiertniczych wykonał odwiert na asteroidzie, by umieścić w nim ładunek wybuchowy. Może dziś motywy RBS nie są aż tak bohaterskie – ale ich misje mają nie mniejsze znaczenie. Tam gdzie inni się poddają, oni wiercą dalej. Austria. W trakcie prac prowadzonych przy City Tunnel w Waidhofen / Ybbs niezbędna była pomoc specjalistów, których referencje nie są widoczne, gdyż przykrywa je zieleń, jeżdżą po nich samochody czy płynie woda. Spółka-córka STRABAG - RBS GmbH otrzymała zlecenie wykonania „przewodu odpływowego do Ybbs” DA315 metodą wiercenia płuczkowego. Specjaliści w dziedzinie budowy rurociągów oferują kompleksowe rozwiązania – roboty budowlane, związane z układaniem rurociągów oraz roboty spawalnicze. Czas budowy: 8 dni Płuczka wiertnicza: 150 m3 Siła tnąca i siła uciągu DW4020AT: 18 t Maksymalny moment obrotowy: 6 800 NM „Aby zapewnić odpływ wody z tunelu, rurociąg DA315 należało przeprowadzić na głębokości ok. 8-9 m pod pow. drogi – zaczynając przy szybie «Gewässerschutzanlage West» – i ułożyć na odcinku 140 m ze spadkiem grawitacyjnym w kierunku Ybbs”, wyjaśnia kier. budowy Gerhard Buchberger. Prace budowlane rozpoczęły się 23.4.2009 r. Budowę zakończono w ciągu zaledwie ośmiu dni. Wyjście otworu wiertniczego znajduje się u podnóża skalnej ściany od strony rz. Ybbs, zbudowanej głównie z kamieni osadowych. Aby DA315 przed przeciągnięciem rurociągu montowany jest na poszerzaczu. dotrzeć na wymaganą głębokość 8 m, na której układany miał być rurociąg, pod torami wykonano poprzeczny przewiert pilotowy o długości 50 m prowadzący do szybu GSA-West – pod kątem prostym do koryta rzeki Ybbs. DEBIUT WIERTNICY DITCH WITCH 4020 AT Trudne warunki przestrzenne i możliwości dojazdu były wyzwaniem. Pracownicy RBS musieli przeciągnąć rurociąg DA315 wpław przez rz. Ybbs. Pionierskim wyczynem było użycie nowej wiertnicy skalnej Ditch Witch 4020 All Terrain, która zadebiutowała na tym projekcie. „To cudowne urządzenie to kompaktowa sterowna wiertnica skalna, która wwierca się w skałę na głębokość do 300 m”, wyjaśnia G. Buchberger. Wydajność maszyny, a także ludzi ją obsługujących pozwoliły na profesjonalną i terminową realizację zlecenia. Metoda poziomego wiercenia płuczkowego pozwala na zminimalizowanie skutków ingerencji w środowisko oraz zapewnia niską uciążliwość dla mieszkańców terenów sąsiednich. KONTAKT: Wolfgang Plank i Gerhard Buchberger, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Austria /Niemcy/Szwajcaria 6D, Dyrekcja Górna Austria /Salzburg Przeciąganie rurociągu DA315 przez rzekę Ybbs 37 Projekty Budownictwo Infrastruktury inform 18 EKRANY AKUSTYCZNE NOWOCZESNE TECHNOGIE NA OBRZEŻACH Większość ludzi je zna – ale tylko nieliczni naprawdę je dostrzegają. Ekrany akustyczne na skraju drogi czy torów kolejowych zwykle nie robią na nas wrażenia i nie rzucają się w oczy, ale w rzeczywistości kryją w sobie nowoczesne technologie. I właśnie z tego powodu redakcja inform postanowiła przedstawić dwa projekty budowy ekranów akustycznych – realizowane w Niemczech i Austrii. Niemcy /Austria. Od 1975 roku firma Züblin zajmuje się projektowaniem i produkcją ekranów akustycznych. Od roku 2003 oferta firmy została poszerzona o specjalne ekrany ochronne instalowane przy liniach kolejowych, na których pociągi osiągają prędkość do 350 km /h. W tej dziedzinie Züblin jest dziś światowym liderem. „Skuteczność działania ekranów ochronnych z betonu i aluminium potwierdzają projekty realizowane na różnych liniach szybkiej kolei, między innymi na linii Pekin - Tiencin”, opisuje Ulrich Stuible, dyrektor oddziału Ochrona przed hałasem. Obecnie nowe ekrany ochronne montowane są na liczącej 180 km linii szybkiej kolei Kolonia-Ren / Men. Odcinek ten łączy dwa największe regiony w Niemczech, a prędkość rozwijana przez pociągi poruszające się na tej linii dochodzi do 300 km /h. Wysoka prędkość powoduje, że ekrany chroniące przed hałasem, wiatrem i oślepieniem poddawane są ogromnym siłom oporu i ssania. To zadanie dla pracowników obszaru koncernu Ochrona przed hałasem. Istniejące ekrany zostaną zastąpione nowymi systemowymi ekranami ochronnymi z betonu i aluminium - „System Züblin”. Do połowy 2010 r. zamontowanych zostanie - w utrudnionych warunkach - ok. 80 000 m2 tych nowoczesnych ekranów. W Austrii ekrany akustyczne montowane są od 1990 roku pod kierownictwem Johanna Fritzenwallnera na zlecenie takich firm jak Asfinag, ÖBB, na zlecenie rządu, przedsiębiorstw i osób prywatnych. Początkowo roczny obrót wynosił 700 000 Euro. W międzyczasie obroty zwiększyły się piętnastokrotnie osiągając poziom 10,5 mln Euro. NOWA GENERACJA Jesienią 2007 r. STRABAG AG, NL Pinsdorf w Austrii otrzymuje zlecenie realizacji odcinka budowy Antiesenhofen. Zlecenie obejmuje miedzy innymi wykonanie prototypu ekranów ochronnych o długości 2,2 km. To nowa generacja ekranów akustycznych, a ich zadaniem jest podniesienie jakości życia ludzi. Ciągłe, powoli, ale nieustannie zmieniające się linie i struktury symulują przesuwający się z wolna krajobraz. Powoli otwierające i zamykające się okna tworzą harmonijne i miękkie połączenie z krajobrazem roztaczającym się za ekranami. Ogólna ilość ekranów akustycznych w Europie: 4 mln m2 Roczny obrót 2008 DE: 42 mln Euro Roczny obrót 2008 AT: 10,5 mln Euro Czas budowy został skrócony z 43 do 17 tygodni ze względu na organizację zeszłorocznych Mistrzostw Europy w piłce nożnej. „Z tego względu wszystkie elementy prefabrykowane musieliśmy wyprodukować zgodnie z planem i nie mogliśmy sobie pozwolić absolutnie na jakiekolwiek nieprawidłowości”, wyjaśnia kierownik projektu Gerald Adelsgruber. KONTAKT DE: Ulrich Stuible, Budownictwo Ogólne i inżynieryjne, Obszar Koncernu Niemcy /BNL 2F, Dyrekcja Bawaria / Budownictwo systemowe KONTAKT AT: Johann Fritzenwallner, Budownictwo Infrastruktury, Obszar Koncernu Austria /Niemcy /Szwajcaria 6D, Dyrekcja Górna Austria /Salzburg To ważny rynek, który podnosi jakość życia. 38 www.strabag.com PROPERTY AND FACILITY SERVICES WIĘCEJ NIŻ BUDOWANIE W październiku 2008 r. spółka STRABAG Property and Facility Services GmbH [STRABAG PFS] stała się częścią koncernu STRABAG. Od tego czasu w byłej spółce-córce grupy Deutsche Telekom trochę się zmieniło. Oprócz włączenia do koncernu przedsiębiorstwo zrealizowało kilka ważnych projektów. Niemcy. 1 kwietnia 2009 spółka-córka koncernu STRABAG przyjęła do realizacji największe zlecenia w swojej dotychczasowej jednorocznej działalności na runku zewnętrznym: zarządzenie ponad 900 nieruchomościami należącymi do banku HypoVereinsbank w Niemczech. Dodatkowo zlecenie to oznaczało przejęcie ponad 200 pracowników, którzy zostali przeniesieni z działu operacyjnego Facility Management banku do firmy STRABAG. Zakres działalności przedsiębiorstwa obejmuje zarządzanie budynkami (obsługa techniczna i handlowa) oraz usługi infrastrukturalne, takie jak usuwanie odpadów, pielęgnacja terenów zewnętrznych czy prace porządkowe. Projekt ten pokazuje, jak firma wspólnie z zewnętrznym partnerem STRABAG PFS może profesjonalnie realizować koncepcje optymalizacji. Know-how i doświadczenie spółki STRABAG PFS, a także wsparcie ze strony nowych pracowników pozwalają na podejmowanie skutecznych działań w celu realizacji celów wyznaczonych przez Hypo-Vereinbank. inform 18 Projekty Obszary Specjalne i Koncesje biorstw w branży Facility Management”, podsumowuje pierwszy rok Ludwig Steinbauer, przezes zarządu STRABAG PFS. W dziedzinie infrastrukturalnego i technicznego zarządzania budynkami STRABAG PFS zajmuje na rynku niemieckim drugą pozycję. Wykazały to badania opublikowane w lipcu 2009 r. przeprowadzone przez analityków rynku z firmy Lünendonk. STRABAG PFS w Europie Zarządzana powierzchnia netto: 17,5 mln m2 Obiekty: 36.000 Urządzenia techniczne: 750.000 Spółka STRABAG PFS w pierwszym roku przynależności do koncernu została nagrodzona wyróżnieniem Immobilien Manager Award 2009 w kategorii „Management” za stworzenie narzędzia softwareowego do identyfikacji potencjalnych oszczędności kosztów nieruchomości w fazie użytkowania. KONTAKT: Gabriele Renard, Obszary Specjalne i Koncesje, Obszar Koncernu Usługi 4S, Dyrekcja PFS PROFESJONALIZM NA CAŁEJ LINI Również inne zlecenia, np. centrum handlowe MyZeil we Frankfurcie o powierzchni 77 000 m2 są dowodem na to, że pozycja przedsiębiorstwa w grupie STRABAG wciąż wzrasta. „Ujemny obrót z naszym kluczowym klientem - Deutsche Telekom zostanie więcej niż skompensowany. Do tej pory byliśmy postrzegani przede wszystkim jako zarządca nieruchomości Telekom; teraz jesteśmy na dobrej drodze, by dołączyć do czołówki najlepszych przedsię- od lewej do prawej: A. Kraus (SEB), N. Meichser, C. Humbert (Deloitte), D. Breitzke Słynny wysokościowiec banku Hypo niedaleko parku Arabella w Monachium 39 Projekty Obszary Specjalne i Koncesje inform 18 ŚWIĘTUJEMY BEZ PRZERWY SIŁA PRZEBICIA GWARANCJĄ SUKCESU Bieżący rok to rok uroczystości związanych z przebijaniem kolejnych tuneli. Tunel Perschling połączono z tunelem Raingruben, na budowie LT33 zorganizowano spektakularny pokaz laserowy, a w tunelu Gotthard Base w Erstfeld rozbrzmiała muzyka dęta. To sukcesy, które zawdzięczamy naszej - w dosłownym tego słowa znaczeniu - „sile przebicia”. Sztuczne ognie z okazji przebicia tunelu w Erstfeld na budowie tunelu Gotthard Base Austria /Szwajcaria. Pierwszą okazją do tegorocznego świętowania było przebicie tunelu Perschling. 11 marca 2009 r., dokładnie o godzinie 10.53 maszyna drążąca „Simone” przebiła tunel Raingruben. stanowi tunel Raingruben (2 775 m), który według prognoz geologów miał być odcinkiem najtrudniejszym. Prognozy sprawdziły się. Na długości 1 342 m postęp prac w tunelu gwałtownie zahamował. Po wykonaniu żmudnych specjalistycznych robót prace nad drążeniem tunelu wznowiono na początku stycznia 2009 r. Mimo wszelkich starań głowica wiertnicy ponownie utknęła w skale. „W tym momencie niektórzy zaczęli powątpiewać w sukces przedsięwzięcia”, opisuje kierownik projektu Manfred Köpf. Mimo to udało się ponownie uruchomić maszynę i wydrążyć pozostały odcinek tunelu. 12,8 KM POD WIEDNIEM Uroczystość z okazji przebicia tunelu to zawsze wielkie wydarzenie …. Prace związane z rozbudową linii kolejowej Westbahn WiedeńWels na linię czterotorową prowadzi firma ÖBB Infrastruktur Bau AG. Odcinek o długości ok. 44 km z Wiednia do St. Pölten podzielony jest na 3 odcinki: Wienerwald, Tullnerfeld i Westabschnitt. Istotnym elementem odcinka Westabschnitt jest sieć tuneli Perschling – budowę której zlecono Dyrekcji IR STRABAG. Odcinek budowy LT33 Hoftjagdstraße to ważny odcinek tunelu Lainz w Wiedniu, stanowiący nowe połączenie linii kolejowej Westbahn z dworcem głównym. Dlatego też 25 maja 2009 r. był dniem szczególnym dla zespołu projektowego: po 28 miesiącach budowy świętowano przebicie tunelu Lainz. „Podczas ogromnej uroczystości, w której udział wzięło kilkuset gości, kanclerz federalny Werner Faymann i minister infrastruktury Doris Bures jeszcze raz podkreślili znaczenie tego projektu dla rozbudowy infrastruktury w rejonie Wiednia”, opowiada Wolfgang Lehner, dyrektor techniczny Dyrekcji IR. Uroczystość została otwarta spektakularnym pokazem laserowym. Odcinek budowy LT33 o długości blisko 3 km realizowany był metodą zamkniętą. Wyłom tunelu został wykonany przez szyb o głę- Zakończenie prac budowlanych: koniec 2009 r. Wartość zlecenia: 107 mln Euro Całkowita długość odcinka: 11 km Przemieszczone masy ziemne: ok. 1 mln m3 Od marca 2005 r. prace na budowie idą pełną parą. Sieć tuneli składa się z trzech kolejno budowanych dwutorowych konstrukcji tunelowych: w pierwszej kolejności wydrążono tunel Stierschweiffel (3 293 m), następnie tunel Reiserberg (1 370 m). Końcowy odcinek … dla pracowników i dla gości 40 www.strabag.com inform 18 Projekty Obszary Specjalne i Koncesje gażowanym w ten projekt, a w szczególności górnikom. Wśród osób, które zabrały głos w trakcie uroczystości, znalazł się również Jürg Lucek, dyrektor techniczny Dyrekcji IS „To bez wątpienia historyczny moment”, podkreślił w swoim przemówieniu. Czas budowy: 48 miesięcy Otwarcie tunelu Gotthard Base: 2017 r. Wartość zlecenia: 260 mln Euro Erstfeld - Amsteg: 7,8 km Odchylenie przebicia wynosiło poniżej 1 cm w płaszczyźnie poziomej i pionowej i było bardzo niewielkie. „W ostatnich miesiącach natężenie pracy było ogromne i pozostało takie do ostatniego dnia. Wszyscy odetchnęliśmy z ulgą, przepełniała nas duma”, opisuje kierownik projektu Beat Blindenbacher. Na zakończenie imprezy w tunelu zorganizowano wspólny obiad. Dzień zakończył się rytmicznym występem kapeli dętej. bokości 25 m przy ulicy Hofjagdstraße. Tunel przebiega na głębokości dochodzącej do 100 m pod ogrodem zoologicznym w Lainz do Rotes Berg w 13 okręgu komunalnym Wiednia. Wraz z przebiciem zakończyły się wszystkie prace drążeniowe na odcinku długości 12,8 km. Czas budowy: 47 miesięcy Otwarcie: koniec 2012 r. Wartość zlecenia: 88,8 mln Euro Długość tunelu: 12,8 km Roboty drążeniowe przy użyciu ładunków wybuchowych i koparek prowadzono w skałach fliszowych zbudowanych z zalegających naprzemiennie warstw margla, wapnia i gliny. Na odcinkach zabudowanych duże znaczenie miało bieżące monitorowanie deformacji górotworów i osiadania powierzchni. „W połowie 2010 r. ten odcinek budowy będzie gotowy do prowadzenia kolejnych prac, a pod koniec 2012 r. planowane jest otwarcie tunelu.”, uzupełnia Wolfgang Lehner. OSTATNI METR GABI I Z utęsknieniem oczekiwana Gabi I Ostatnią okazją do świętowania było przebicie tunelu w Erstfeld w ramach budowy tunelu Gotthard Base. O tym imponującym obiekcie tunelowym informowaliśmy szczegółowo na łamach ostatniego wydania inform. Odcinek częściowy Erstfeld mierzy 7,78 km. Długość całego tunelu Gotthard Base to 67 km. 16 czerwca 2009 r. o godzinie 11:58 „Gabi I” przebiła ostatni metr skał z Erstfeld do Amsteg. Maszyna drążąca pokonała odcinek 7,2 km w ciągu 18 miesięcy, a tym samym dotarła do Amsteg pół roku wcześniej niż planowano. Witało ją ponad 800 gości, wśród nich członek Rady Związkowej Moritz Leuenberger, który pogratulował zespołowi STRABAG tego niezwykłego osiągnięcia. W swoim przemówieniu Moritz Leuenberger podkreślił, że jest pod wrażeniem tak efektywnego postępu prac budowlanych i wyraził swoją wdzięczność wszystkim osobom zaan- KONTAKT PERSCHLING: Manfred Köpf, Obszary Specjalne i Koncesje, Obszar Koncernu Budowa tuneli 2I, Dyrekcja Budowa tuneli (IR) KONTAKT LT33: Wolfgang Lehner, Obszary Specjalne i Koncesje, Obszar Koncernu Budowa tuneli 2I, Dyrekcja Budowa tuneli (IR) KONTAKT ERSTFELD: Beat Blindenbacher, Obszary Specjalne i Koncesje, Obszar Koncernu Budowa tuneli 2I, Dyrekcja Budowa tuneli (IS) 41 Projekty Obszary Specjalne i Koncesje inform 18 TUNEL SÖDERSTROM 550 POCIĄGÓW W PODZIEMIACH STOCKHOLUMU Sztokholm – stolica Szwecji – metropolia licząca ponad 800 000 mieszkańców to największe miasto Skandynawii. Po wybudowaniu południowego wjazdu do dworca głównego w 1871 r. w śródmieściu zatrzymywało się dziennie około 10 pociągów. Gdy przepustowość dworca została i dwie stacje. Projekt ten pozwoli na dwukrotne zwiększenie przepustowości linii, dzięki czemu dworzec będzie mógł przyjąć 550 pociągów dziennie. Budowa tunelu rozpocznie się w dzielnicy Tomteboda w płn. części Sztokholmu. Tu linia rozgałęzia się w kierunku dworca głównego. Tunel przebiega kolejno pod Vasastan, Norrmalm, Riddarholmen, Söderström i Södermalm, kończąc się przy istniejącym dworcu podziemnym Södra. Z uwagi na wymogi ochrony środowiska i ze względu na fakt, że Sztokholm położony jest na krystalicznym granicie, budowa tunelu to jedyna możliwość rozbudowy publicznej sieci komunikacyjnej. Budowa odcinka tunelu Söderstrom została zlecona firmie Züblin, która zaproponowała najlepsze rozwiązania techniczne. Söderstrom to jeden z najtrudniejszych odcinków Citybanan i nie lada wyzwanie, któremu czoła stawią wspólnie ekipa Züblin oraz duński przedsiębiorca budowlany Pihl & Son. Wartość zlecenia to ponad 145 mln Euro. znacznie przekroczona, w 1988 r. po raz pierwszy zaczęto myśleć o rozbudowie całego odcinka linii. Citybanan to tunel kolejowy przebiegający pod centrum miasta. W tunelu o dł. ponad 6 km wybudowane zostaną 2 dodatkowe tory Po obu stronach Söderstrom wykonane zostaną wykopy budowlane, które umożliwią dostęp do podziemia. Na północnym krańcu tunelu – Riddarholmen – powstanie pierwszy wykop o głębokości 30 m. Ściana poprzeczna o gr. 1 m będzie stanowić grodź oddzielającą tunel od Söderstrom. Aby zapobiec przedostawaniu się wody, ściana poprzeczna zostanie uszczelniona w technologii iniekcji strumieniowej. Söder Mälarstrand tworzy południowe zakończenie tunelu. Tu powstanie ściana z zachodzących na siebie pali wierconych o śr. 1,5 m pełniąca funkcję ścianki poprzecznej (głębokość 35 m). W obu przypadkach stabilizacja wykopów budowlanych zostanie wykonana za pomocą dwóch warstw rozpór rurowych. Ponieważ droga Söder Mälarstrand nie może być zamknięta dla ruchu, wybudowany zostanie prowizoryczny most dwupasmowy o długości ok. 120 m. Główne przęsło mostu będzie miało rozpiętość 50 m. Prace wiertnicze przy budowie ścianki szczelnej Rozpoczęcie prac wiertniczych przy użyciu BG 40 w Söder Mälerstrand Szwecja. W 2005 r. zakończono budowę drugiego mostu Årsta i rozbudowę linii prowadzącej do dworca Sztokholm Södra (linia czterotorowa). Jednak działania te nie wystarczyły, by sprostać natężeniu ruchu komunikacyjnego. Mieszkańcy Sztokholmu szukali dalszych alternatyw. W 2005 r. zrodził się pomysł budowy „Citybanan”. Uroczyste wbicie pierwszej łopaty miało miejsce 24.1.2009. Oddanie obiektu do użytkowania planowane jest na rok 2017. 550 POCIĄGÓW DZIENNIE 42 RIDDARHOLMEN & MÄLARSTRAND www.strabag.com inform 18 Projekty Obszary Specjalne i Koncesje WYBUDOWANY NA KOLEJNE 120 LAT Maksymalna gł. wody w Söderström wynosi 23 m. W miękkim, gliniastym dnie morza wybudowane zostaną podpory tunelu zatapianego w formie 4 fundamentów palowych – podobnie jak przy budowie mostów. W tym celu niezbędne jest przeprowadzenie zakrojonych na szeroką skalę prac przy użyciu koparek pływających. Ze względu na trudne warunki przestrzenne prefabrykowana osłona stalowa stanowiąca opaskę dla trzech prefabrykowanych elementów tunelu zostanie wyprodukowana w stoczni Tallinie. Wymiary osłon stalowych wynoszą: szer. 20,5 m, wys. 10 m, dł. 100 m. Ze względu na lepsze możliwości zaopatrzenia, a także z uwagi na konieczność zmniejszenia emisji hałasu betonowanie elementów tunelu będzie prowadzone w betonowni na nabrzeżu postojowym poza granicami Sztokholmu. Na głębokości zanurzenia od 6 m elementy przypominające kształtem wannę będą holowane i zalewane betonem w Söder Mälarstrand. Po uszczelnieniu grodziami elementy będą gotowe do zatopienia. Wtedy będzie można usunąć ścianki poprzeczne, a poszczególne elementy będzie można starannie ze sobą połączyć. Wysoka jakość prac, których przeprowadzenie nie byłoby możliwe bez pomocy nurków, gwarantuje, że tunel zatapiany będzie użytkowany przez kolejne 120 lat. KONTAKT: Tilo Spahn, Obszary Specjalne i Koncesje, Obszar Koncernu Budowa specjalnych obiektów podziemnych i tuneli 2L, Ground Engineering Czas trwania projektu: styczeń 2008 – grudzień 2012 r. Wartość zlecenia: 145 mln Euro Ilość betonu: 45 000 m3 Ilość stali: 3 900 t Tilo Spahn, kierownik projektu budowy tunelu Söderstrom Redakcja inform zapytała Tilo Spahna o jego osobiste i zawodowe doświadczenia w związku z projektem. Jak wygląda harmonogram robót? Planowany okres realizacji projektu wynosi pięć lat – od stycznia 2008 do grudnia 2012 r. Ta rama czasowa jest bardzo napięta, ponieważ nie mogliśmy uwzględnić wszystkich ryzyk związanych np. z warunkami gruntowymi czy prowadzeniem prac w miesiącach zimowym. Abstrahując od tego, same prace przygotowawcze związane z zatrudnieniem pracowników i dostawą materiałów trwały ponad dziesięć miesięcy. Jakie wyzwania na Pana czekają? Szczególne wyzwanie to wykonanie drugiego wykopu o głębokości sięgającej 30 m poniżej poziomu wody. Kolejne wyzwanie to zatopienie trzech elementów tunelu i obróbka granitu, którego wytrzymałość na ściskanie wynosi 300 MPa. Ograniczony dostęp do placu budowy to również spory problem logistyczny, któremu musimy stawić czoła. Te złożone i trudne parametry projektu zapowiadają, że projekt ten z pewnością będzie szczególnie ważnym przedsięwzięciem w dziedzinie budowie tuneli. Jakie są Pana osobiste doświadczenia? Kierowanie zespołem skupiającym 14 narodowości jest dla mnie osobiście bardzo interesującym i trudnym zadaniem. W zeszłym roku miałem również możliwość nauczenia się języka szwedzkiego. Bardzo dziękuję za rozmowę! Betonowanie pala na platformie do orurowywania odwiertów 43 Wydarzenia inform 18 STRATRIA & JP MORGAN RUN W CIENIU IRON MANA „NADAJEMY TEMPO …” Najlepszy czas 1:09:00 uzyskał Peter Matzke z Niemiec, uczestniczący w zawodach gościnnie i z przewagą zaledwie 38 sekund zapewnił sobie pierwsze miejsce na podium. Najszybszą triatlonistką z zespołu STRABAG okazała się Nora Legradi z Węgier, która uzyskała czas 1:26:32, natomiast najszybszym triatlonistą z zespołu STRABAG był Martin Zufan z Czech z wynikiem 1:13:49. Zwycięska sztafeta STRABAG w składzie Alexander Tippl, Günther Dangl i Engelbert Helm alias „Kremscy znawcy wina “ uzyskała czas ogólny 1:19:09. Czerwiec to miesiąc, w którym fitness i ruch były na pierwszym planie – w Austrii podczas 4 triatlonu STRAtriathlon i w Niemczech podczas tradycyjnego już biegu firmowego JP Morgan pracownicy STRABAG potwierdzili swoje sportowe aspiracje. Austria/Niemcy. Termometry wskazywały 21 stopni na plusie, słońce przedzierało się uparcie przez zachmurzone niebo, wiała łagodna bryza – jednym słowem: idealne warunki na zawody. W piątek 5. czerwca 2009 nadeszła ta chwila: 214 zawodników przygotowywało się duchowo i fizycznie na 4 triatlon towarzyski organizowany przez STRABAG, który również w tym roku odbył się na wyspie Donauinsel w Wiedniu. 94 sportowców-amatorów przystąpiło do zawodów indywidualnych, 40 sztafet po 3 zawodników zmagało się z dystansem 750 m pływania, 22 km jazdy na rowerze i 5 km biegu. Punktualnie o godzinie 16:00 rozległ się sygnał startowy. Grupa 134 pływaków wskoczyła do Dunaju płynąc kraulem w kierunku pierwszej boji. Już po 13 minutach lider zawodów indywidualnych wybił się z wody i przeszedł do kolejnej dyscypliny – po zaledwie 28 minutach wszyscy zawodnicy wsiedli na rowery. W 48 minucie zawodów lider zmienił rower na trampki i przebiegł ostanie 5 km. Mario Rabitsch, organizator triatlonu STRAtria, a także uczestnik tegorocznych zawodów wywalczył 10 miejsce z czasem 1:17:30. „Liczne zgłoszenia to dowód na to, że impreza przyjmowana jest bardzo pozytywnie, zarówno przez naszych pracowników, jak ich gości – również na arenie międzynarodowej. Wydaje się, że nic nie stoi na przeszkodzie w zorganizowaniu 5 triatlonu STRAtria” reasumuje Mario Rabitsch. Nastroje wśród zawodników zapierały dech w piersiach – oprócz zdrowej rywalizacji sportowej liczyła się również zabawa. Wystarczyło tam po prostu być, a naprawdę każdy mógł być dumny ze swoich osiągnięć. Pochwały należą się również grupom fanów, które zagrzewały do walki naszych uczestników. BIEG WĄWOZAMI POŚRÓD WYSOKOŚCIOWCÓW 17 edycja biegu JP Morgan Corporate Challenge we Frankfurcie nad Menem to wyjątkowa impreza sportowa. W tym roku bieg odbył się 17 czerwca. Impreza organizowana pod patronatem prezydenta Info + + „Strzała” STRABAGA – własnej produkcji Austria. „Na miejsca, gotowi, start”, tak było 19.5.2009 na wyścigach mydelniczek w Linz. Szczęśliwym trafem redakcja inform dowiedziała się, że w zawodach brał udział 7-letni Fabian, który reprezentował firmę STRABAG. Ojciec Fabiana Peter Wöß, kierownik grupy z obszaru Budownictwo drogowe w Braunau, Górna Austria, skonstruował i zaprojektował samodzielnie „Strzałę STRABAGA”. „Z ponad 50 mydelniczek to właśnie zdjęcie naszej mydlniczki pojawiło się w prasie. A to jest już powód do dumy”, opisuje Peter Wöß. Szykowny pojazd z logiem STRABAGA: Fabian Wöß nadaje tempo w mydelniczce. 44 Serdecznie gratulujemy! www.strabag.com inform 18 Wydarzenia Razem jesteśmy silni – razem w wąwozach między wysokościowcami Horsta Köhlera, która zgromadziła 70 000 uczestników, to jedno z największych wydarzeń dla miłośników biegania na całym świecie. Punktualnie o godzinie 19:30 premier landu Roland Koch rozpoczął bieg na dystansie 5,6 km strzałem z pistoletu startowego. Trasa prowadziła przez wąwozy między wysokościowcami bankowej metropolii. W tłumie biegaczy znalazło się również 148 reprezentantów naszego koncernu, którzy wspólnie z fanami przyjechali do Frankfurtu specjalnie z tej okazji. „MOJA ŻONA MA URODZINY” Najszybszy biegacz STRABAGA miał dobrą motywację, by przebiec ten odcinek w zaledwie 21:10 minut. Ingo Peitz ze oddziału STRABAG Ritschenhausen: „Spieszyło mi się – musiałem szybko wrócić do domu w Turyngii, moja żona miała bowiem urodziny”. Thomas Fellhauer (BMTI Karlsruhe) i Tillmann Walz (Züblin Stuttgart) dobiegli do mety z czasem 23:20 i 24:52. Tym razem jeszcze większa liczba uczestników zdecydowała się na odsłonięcie „firmowych barw” – nasze czerwone flagi wielokrotnie wyłaniały się z tłumu biegaczy. Na koniec imprezy zorganizowano wspólny grill. Przy pożegnaniu wszyscy uczestnicy powracający do domu z radością mówili o biegu w przyszłym roku. „Było super, przyjedziemy tu znowu”. KONTAKT STRATRIATHLON: Mario Rabitsch, Spółki Serwisowe, Obszar Centralny Centralny Dział Techniczny, CDT Wiedeń KONTAKT JP MORGAN CORPORATE CHALLENGE: Nina Dorfmüller, Budownictwo Ogólne i Inżynieryjne, Obszar Koncernu Niemcy 2C, Dyrekcja Rejonu Centralnego Wyraz twarzy mówi więcej niż 1 000 słów 45 Specjalne inform 18 SERDECZNE GRATULACJE RUNDA HONOROWA W UKŁADARCE ASFALTU Austria. Dieter Gastl jest pracownikiem działu zarządzania finansami w Imst (Tyrol) od 1996 roku, a to, jak bardzo związany jest z firmą STRABAG widać między innymi na jego zdjęciu weselnym. 27 czerwca 2009 r. Dieter i Barbara powiedzieli sobie sakramentalne „tak” w kościele parafialnym pod wezwaniem Św. Ulricha w Tarrenz. W zasadzie uroczystość przebiegała wedle tradycji, ale po ceremonii ślubnej koledzy Dietmara przygotowali dla niego coś specjalnego. „Układarka czekała na nas przed kościołem i w towarzystwie kompani strzelców z Tarranz zrobiliśmy rudę honorową przez całą naszą wieś – ludzie byli kompletne zaskoczeni”, opisuje Dietmar Gastl. Zdjęcia weselne „obrandowane” logiem STRABAGA sprawiło nam wiele radości. Państwu Młodym życzymy wszystkiego dobrego! od lewej do prawej: Andy Gastl (drużba), nowożeńcy Barbara i Dietmar Gastl, córka Mona Gastl (2 lata), Bernhard Berghammer (świadek) z córką Hanną KONKURS RYSUNKOWY MALI ARTYŚCI Kochane dzieci! Chcemy Wam wszystkim podziękować za Wasze wspaniałe i pełne fantazji obrazki. Wytypowanie najładniejszych obrazków było dla nas bardzo trudne. Ostatecznie wybór padł na trzy szczególnie piękne prace. Serdecznie gratulujemy naszym zwycięzcom: Po lewej: Ita Tadzik, 6 lat (Polska) Po środku: Bianca Korčoková, 7 lat (Słowacja) Po prawej: Jasmin Kölbl, 7 lat (Austria) 46 www.strabag.com inform 18 Specjalne STRABAG POSZUKUJEMY MŁODYCH TALENTÓW Dafne i Görkem Ünlü pokazali o co chodzi. Zainspirowani tą fotografia chcielibyśmy zaprosić Was do nowego konkursu. Szukamy młodych talentów z ambicjami STRABAGA. Przysyłajcie nam zdjęcia swoich dzieci z motywem STRABAGA. Spośród wszystkich nadesłanych zdjęć rozlosujemy oczywiście wspaniałe nagrody. Z radością czekamy na Wasze zdjęcia! arca 2010 ia zdjęć: 31 m an ył ds na in Term Wasza opinia jest dla nas ważna! Co Waszym zdaniem od dawna jest zbędne? Który artykuł był dla Was szczególnie ciekawy, a które artykuły uważacie raczej za niezbyt interesujące? Być może macie pomysły, jak wzbogać magazyn inform o jeszcze większą ilość informacji? A może posiadacie ciekawe artykuły, które powinniśmy opublikować na łamach naszego pisma? Ta strona jest zarezerwowana na listy naszych Czytelników. Czekamy na Wasze sugestie, piszcie na adres: [email protected] lub STRABAG SE, Interne Konzernkommunikation, Donau-City-Straße 9, A-1220 Wien. 47 www.strabag.com www.strabag.com moc.gabarts.www www.strabag.com Stopka redakcyjna Wydawca: STRABAG SE, Villach Redakcja: Barbara Saulich (odpow,), Jaroslava Trlicová (Czechy/Słowacja), Petra Mindler (Węgry), Bożena Czekajska, Marko Mihajic (Polska), Elena Beljakowa (Rosja) Layout i realizacja druku: Gundula Schmid Przygotowanie do druku: finishingmove Druk: TAUBER Public Relations, Warszawa Zdjęcia: Mauritius Image + Getty Images (zdjęcie tytułowe, str. 12-13), Max Moser (str. 5), Reklame Kontor Franc (str. 5), Vesta Wind Systems A/S (str. 16), Fotolia (str. 26-27), Tisham Speer Properties (str. 28-29), Frank Alexander Rümmele (str. 31), Rainer Viertlböck (str. 33), Istockphoto (str. 46) Zapytania i listy prosimy kierować do: STRABAG SE, do rąk Barbary Saulich, Tel. +43 (1) 22422-1956, Fax +43 (1) 22422-1177, [email protected], lub do rąk Karoline Moser, Tel. +43 (1) 22422-1170, Fax +43 (1) 22422-1177, [email protected], Donau-City-Str. 9, A-1220 Wiedeń Firma STRABAG przywiązuje dużą wagę do wyrównania szans kobiet i mężczyzn. W celu uproszczenia stosujemy w naszych tekstach w liczbie mnogiej określenia neutralne, takie jak „pracownicy”, „zleceniodawcy” czy „eksperci”. Pod tymi określeniami rozumiane są zarówno kobiety jak i mężczyźni.
Podobne dokumenty
mistrzostwa europy temat z okładki budowa portu
honorową dla zasłużonych dla Republiki Austrii. Jego awans doceniono również w koncernie STRABAG: Podczas swojej pracy w najróżniejszych zakątkach świata zawsze pracował na rzecz przedsiębiorstw au...
Bardziej szczegółoworobienie zakupów jak w baśni z 1001 nocy gdy praca
świadczy o ogromnym znaczeniu, jakie dla młodych artystów ma promocja sztuki. „Rywalizacja wśród młodych artystów również i w tym roku była dla wielu zachętą do podwyższania poziomu zgłaszanych pra...
Bardziej szczegółowo