Wymagania edukacyjne dla klasy II TAK, II TI, II LP/ ZI, EA Lp. Temat
Transkrypt
Wymagania edukacyjne dla klasy II TAK, II TI, II LP/ ZI, EA Lp. Temat
Lp. 1 Temat lekcji 2 Wymagania edukacyjne dla klasy II TAK, II TI, II LP/ ZI, EA Uszczegółowienie treści Wymagania na ocenę dostateczną dopuszczającą dobrą Uczeń: 3 4 5 6 1. Pole grawitacyjne bardzo dobrą 7 1. Prawo po- Pojęcie grawitacji. Poglądy wszechnego Newtona na temat zjawiska ciążenia grawitacji. Graficzny obraz pola sil. Pole centralne i jednorodne. Prawo powszechnego ciążenia. Stalą grawitacji. • przedstawia graficznie siły działające na ciało pozostające w spoczynku na powierzchni Ziemi; • zna prawo powszechnego ciążenia; • przedstawia graficznie siły wzajemnego oddziaływania dwóch mas i określa cechy tych sił; • przedstawia graficznie pole grawitacyjne centralne i jednorodne; • oblicza wartość siły grawitacyjnej, korzystając z prawa powszechnej grawitacji; • porównuje pole grawitacyjne masy punktowej i jednorodnej kuli o tej samej masie; • charakteryzuje pole grawitacyjne w różnych jego punktach na podstawie kształtu i gęstości linii sił pola; • określa kierunek siły grawitacyjnej w każdym punkcie pola na podstawie linii pola grawitacyjnego; • uzasadnia wzór na siłę grawitacji wynikający z prawa powszechnego ciążenia; 2. Natężenie Pojęcie natężenia pola pola grawi- grawitacyjnego i jego interpretacja. Zależność natężenia tacyjnego pola grawitacyjnego od masy ciała wy- • podaje definicję natężenia pola grawitacyjnego; • zna związek między natężeniem pola grawitacyjnego a przyspieszeniem ziemskim; • posługuje się zależnością definiującą natężenie pola grawitacyjnego w celu obliczenia siły grawitacyjnej; • określa kierunek i zwrot • interpretuje natężenie • porównuje wartości natężeń pól pola grawitacyjnego jako grawitacyjnych wytworzonych siłę działającą na przez dwie masy w pewnych jednostkową masę; • odległościach od nich; stosuje w zadaniach obliczeniowych zależność twarzającego pole i od odległości od środka masy. • wskazuje związek między kierunkiem i zwrotem wektorów siły i natężenia pola; wektora natężenia w polu grawitacyjnym centralnym; • interpretuje pole grawitacyjne jako pole sił; • uzasadnia zależność siły grawitacyjnej od odległości między środkami mas; • przedstawia graficznie zależność siły grawitacyjnej od odległości dla masy punktowej i dla jednorodnej kuli; natężenia pola grawita- • stosuje zasadę superpozycji natężeń cyjnego od masy wypól; twarzającej pole i odległości od środka masy; 3. Ciężar ciała Siły działające na nieruchome ciało na biegunie i na równiku. Ciężar a siła grawitacji ciała na dowolnej szerokości geograficznej. Sposoby wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego (powtórzenie z dynamiki). • zna pojęcie ciężaru ciała; • porównuje ciężar ciała na biegunie i na równiku; • zna wartość przyspieszenia ziemskiego; • przedstawia graficznie siły działające na nieruchome ciało na biegunie i na równiku; • omawia sposób wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego; • uzasadnia związek ciężaru ciała z siłą reakcji podłoża; • zapisuje i uzasadnia związek między ciężarem ciała i siłą grawitacji na równiku; • przedstawia graficznie siły działające na nieruchome ciało na dowolnej szerokości geograficznej; • omawia sposób wyznaczenia stałej grawitacji; • opisuje mikroskopowy obraz elektryzowania ciał; • podaje przykłady wykorzystania zjawiska elektryzowania ciał; • wyraża ładunek elektryczny w kulombach i w ładunkach elementarnych; • przedstawia graficznie pole elektryczne za pomocą linii sił; • omawia znane sobie doświadczenia wyznaczające kształt linii pola elektrostatycznego; • interpretuje pole elektryczne jako pole sił; • określa cechy pola elektrycznego na podstawie kształtu linii sił; • planuje doświadczenie w celu wyznaczenia kształtu linii pola elektrycznego; 2. Pole elektryczne 4. Wytwarzanie i badanie pól elektrycznych Oddziaływanie ładunków elektrycznych. Mikroskopowy obraz elektryzowania ciał. Obserwacja pola elektrycznego centralnego i jednorodnego. Prezentacja graficzna pola elektrycznego. Jednostka ładunku elektrycznego, ładunek protonu i elektronu. • wymienia przykłady elektryzowania ciał w swoim otoczeniu; • opisuje zjawisko elektryzowania ciał w ujęciu makroskopowym; • określa znak ładunku protonu i elektronu; 5. Natężenie pola elektrycznego Definicja natężenia pola elektrycznego i jego jednostki. Siła • zna definicję natężenia pola elektrycznego; • określa kierunek i zwrot wektora natężenia pola elektrycznego w danym punkcie pola na podstawie kształtu linii sił; • interpretuje wzór definiujący natężenie pola elektrycznego; • rozwiązuje zadania problemowe i rachunkowe z wykorzystaniem definicji natężenia pola elektrycznego; • oblicza siłę działającą na• dostrzega związek między ładunek w polu jedgęstością linii pola a norodnym; • określa wartością natężenia pola kierunek i zwrot siły elektrycznego; elektrostatycznej działającej na ładunek dodatni i ujemny na podstawie kształtu linii pola elektrostatycznego; Potencjał elektryczny, napięcie, • posługuje się pojęciem • interpretuje napięcie jako • wyjaśnia związek po- • rozwiązuje zadania problemowe i Potencjał napięcia i jego jednostką; różnicę potencjałów; • tencjału elektrycznego z obliczeniowe, wykorzystując zależelektryczny jednostka potencjału i napięcia. • określa napięcie dla uzasadnia równość jedenergią potencjalną; • ności między takimi wielkościami, i napięcie Związek natężenia pola elektrycznego z napięciem i odle- znanych sobie źródeł nostek N/C i V/m; • oblicza pracę w polu jak natężenie pola, potencjał głością między dwoma punktami napięcia; • zna związek definiuje natężenie prądu i elektrycznym jako różnicę elektryczny, napięcie i siła pola. między natężeniem pola jego jednostkę; energii potencjalnej; elektryczna; a różnicą potencjałów między dwoma punktami pola; działająca na ładunek w polu jednorodnym. 6. • posługuje się jednostką natężenia pola elektrycznego N/C; 7. Siły w polu Prawo Coulomba. Przenikalność elektrycz- elektryczna próżni. Pomiar siły nym elektrostatycznego oddziaływania ładunków. Natężenie centralnego pola elektrycznego. Porównanie opisu pól grawitacyjnego i elektrycznego. • zna prawo Coulomba; • określa kierunek i zwrot siły wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków punktowych; • zna pojęcie przenikalności elektrycznej próżni; • stosuje wzór wynikający z prawa Coulomba dla określenia wartości siły wzajemnego oddziaływania ładunków punktowych; • interpretuje prawo Coulomba; • uzasadnia równość sił wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków punktowych; • uzasadnia wzór określający natężenie centralnego pola elektrycznego; • stosuje prawo Coulomba w zadaniach problemowych i rachunkowych; • porównuje wielkości opisujące pole grawitacyjne i elektrostatyczne; Kondensatory 8. 9. Kondensato ry i ich pojemność elektryczna • omawia budowę kondensatora; • zna definicję pojemności;• zna jednostkę pojemności i jej związek z jednostkami ładunku i różnicy potencjałów; • wymienia wielkości, od których zależy ojemność elektryczna kondensatora płaskiego; Energia na- Zależność energii zgromadzonej • podaje przykład zjawiładowanego w kondensatorze od ładunku i ska świadczącego kondensato napięcia. Praca wykonana przy o tym, że kondensator ładowaniu kondensatora (uzasad- gromadzi energię; ra nienie wzoru na energię • zna wzór na energię kondensatora). Obliczanie enerzgromadzoną w kongii zgromadzonej w densatorze; ondensatorze. 10. Łączenie kondensat orów 11. Sprawdzian wiadomości Budowa i zastosowanie kondensatorów. Mikroskopowy opis jakościowy lądowania i rozładowania kondensatora. Pojemność elektryczna kondensatora i jej jednostki. Pojemność kondensatora płaskiego. Wyznaczanie pojemności kondensatora. Łączenie równoległe. Pojemność układu kondensatorów połączonych równolegle. Łączenie szeregowe. Pojemność układu kondensatorów połączonych szeregowo. • rozpoznaje na schemacie połączenie równoległe i szeregowe dwóch kondensatorów; oblicza pojemność układu dwóch kondensatorów połączonych szeregowo lub równo-legle; • przedstawia mikrosko• stosuje w zadaniach obpowy obraz ładowania liczeniowych wzór wyi rozładowania kondenrażający zależność posatora; • posługuje się jemności od rozmiarów jednostkami pochodnymi kondensatora płaskiego; pojemności; • interpretuje pojęcie po• odczytuje pojemność jemności jako stosunku elektryczną kondensazgromadzonego ładuntora na podstawie ku do różnicy potencjaoznaczeń producentów; łów na jego okładkach; • uzasadnia brak zależności funkcyjnej między pojemnością elektryczną kondensatora a ładunkiem i różnicą potencjałów; • opisuje przebieg do-świadczenia, w którym wyznaczamy pojemność kondensatora; • rozpoznaje symbole umieszczane przez producentów na kondensatorach; • przekształca wzory w celu obliczenia energii zgromadzonej w kondensatorze, znając jego pojemność i ładunek lub napięcie; • oblicza energię zgromadzoną w kondensatorze, znając jego ładunek i napięcie; • interpretuje wykres zależności napięcia od ładunku kondensatora; • rozwiązuje zadania rachunkowe i problemowe związane z energią zgromadzoną w kondensatorze; • interpretuje pole pod wykresem zależności napięcia od ładunku jako energię zgromadzoną w kondensatorze; • uzasadnia wzór na energię zgromadzoną w kondensatorze przez obliczenie pracy wykonanej przy ładowaniu kondensatora; • określa zmiany energii zgromadzonej w kondensatorze na podstawie zmian napięcia między jego okładkami; • uzasadnia wzór na po- • oblicza pojemność układu jemność układu kilku kondensatorów kondensatorów połączonych równolegle połączonych lub szeregowo; równolegle ;porównuje napięcia na kondensatorach połączonych szeregowo i równolegle oraz ładunki w nich zgromadzone; • wyprowadza wzory na pojemność układu kondensatorów połączonych równolegle lub szeregowo na podstawie zasady zachowania ładunku; • oblicza pojemność zastępczą dla połączeń mieszanych; Dział 2. Ruch elektronów 4. Prąd elektryczny 12. Ruch ładunków elektrycznych Umowny kierunek prądu elektrycznego. Przepływ prądu w metalach i elektrolitach. Nośniki prądu elektrycznego. • zaznacza na schemacie • opisuje przepływ prądu obwodu umowny kiew metalu, posługując runek przepływu prąsię pojęciem elektrodu; nów przewodnictwa; • omawia wykorzystanie • opisuje przepływ prądu prądu elektrycznego w elektrolitach; w życiu człowieka; • podaje przykłady materiałów półprzewodnikowych; • interpretuje prąd elektryczny jako ukierunkowany ruch nośników ładunków elektrycznych; • porównuje przepływ prądu w metalach i elektrolitach oraz w gazach; • posługuje się mikroskopowym obrazem przepływu prądu elektrycznego w metalu w celu wyjaśnienia nagrzewania się przewodników podczas przepływu prądu; 13. Natężenie prądu elektrycznego i jego gCstość Związek między natężeniem prądu i przepływającym ładunkiem. Gęstość prądu. • zna symbole ładunku i natężenia prądu elektrycznego i posługuje się nimi; • posługuje się jednostkami ładunku i natężenia prądu elektrycznego; • wyjaśnia, jaką funkcję pełni bezpiecznik w instalacji elektrycznej; • zna symbol oporu; • stosuje w zadaniach obliczeniowych związek między natężeniem prądu i ładunkiem elektrycznym; • wykorzystuje pojęcie gęstości prądu przy opisie prądu przepływającego przez przewodnik; • posługuje się pojęciem ładunku elementarnego; • oblicza liczbę elektronów przewodnictwa na podstawie ładunku wyrażonego w kulombach i odwrotnie; • rysuje schemat obwodu do wyznaczenia oporu opornika; • zestawia obwód według narysowanego schematu; • interpretuje opór elektryczny jako wielkość stałą dla danego przewodnika; • określa niepewność pomiarową wyznaczonego oporu; • objaśnia definicję natężenia prądu i jego jednostkę; • definiuje gęstość prądu elektrycznego; • wskazuje na zagrożenia wynikające z użytkowania energii elektrycznej; • definiuje opór elektryczny; 5. Opór elektryczny i opór właściwy 14. Opór elektryczny Pojęcie oporu elektrycznego. Definicja oporu elektrycznego i jego jednostki. Wyznaczanie oporu przewodnika. • posługuje się pojęciem • oblicza opór elektryczoporu elektrycznego; ny na podstawie napię• zna i stosuje jednostkę cia i natężenia prądu; oporu elektrycznego; • korzysta w zadaniach obliczeniowych ze wzoru definiującego opór; kkk 15 Związek między natężeniem prądu i napięciem Charakterystyka prą-dowonapięciowa przewodnika. Prawo Ohma. Zależność natężenia prądu od napięcia przyłożonego do diody. 16. Zależność oporu Badanie zależności oporu przewodu od je- przewodu od jego długości go wymiarów i pola przekroju poprzecznego. Opór właściwy. • rozpoznaje na wykresie zależność proporcjonalną; • spośród podanych wykresów wskazuje charakterystykę prądowo--napięciową przewodnika i diody; • określa związek oporu elektrycznego przewodu z jego długością; • określa związek oporu elektrycznego z polem przekroju poprzecznego przewodu; • oblicza opór elektryczny na podstawie charakterystyki prądowo-napięciowej; • omawia wykres zależności natężenia prądu od napięcia przyłożonego do diody; • porównuje opory dwóch przewodów na podstawie ich wykresów zależności natężenia prądu elektrycznego od przyłożonego napięcia; • interpretuje dane dotyczące pomiaru napięcia i natężenia prądu dla danego opornika, uwzględniając niepewności pomiarowe mierzonych wielkości; • porównuje opory elek• wykorzystuje pojęcie • porównuje właściwości tryczne przewodów oporu właściwego w elektryczne przewodów na wykonanych z tego samego zadaniach problemopodstawie ich oporu metalu i o różnych wych i obliczeniowych; właściwego; rozmiarach; • wyjaśnia pojęcie oporu właściwego; • zestawia obwód potrzebny do sprawdzenia słuszności prawa Ohma; • przewiduje przebieg zależności natężenia prądu od przyłożonego napięcia, znając wartość oporu elektrycznego; 6. Energia i moc prądu elektrycznego 17. Związek napięcia Rola źródła napięcia w • zna związek między różnicą potencjałów a przekazywaną w obwodzie energią; • dostrzega związek między siłą elektromotoryczną źródła a energią przekazaną danemu ładunkowi; 18. Moc prądu • zna związek między pracą • korzysta w zadaniach i mocą; • oblicza moc prądu obliczeniowych z zależności elektrycznego, znając między mocą, natężeniem natężenie prądu i napięcie; prądu, napięciem i oporem oblicza energię elektryczną zamienia jednostki energii;; wyrażoną w kilowatogodzinach; z energią elektryczną elektrycznego Obliczanie energii elektrycznej 19 Sprawdzian wiadomości obwodzie elektrycznym. Definicja siły elektromotorycznej. Związek między pojęciami: napięcie, spadek potencjału i siła elektromotoryczna. Związek między zmianami energii ładunku a różnicą potencjałów. Straty energii w źródle. Przypomnienie pojęcia mocy i jej jednostki. Moc prądu elektrycznego. Związek między jednostkami mocy, napięcia i natężenia prądu elektrycznego. Związek mocy z oporem odbiornika. Obliczanie energii elektrycznej w dżulach i kilowatogodzi-nach. • oblicza energię przekazaną danemu ładunkowi przez źródło o określonej sile elektromotorycznej; • wyjaśnia rolę źródła napięcia w obwodzie elektrycznym; • uzasadnia występowanie strat energii w źródle w czasie przepływu prądu; • wyznacza siłę elektromotoryczną źródła napięcia; • prowadzi rachunek na jednostkach, stosując zależność między jednostkami napięcia i energii; • wyjaśnia pojęcie oporu wewnętrznego źródła; • wskazuje na różnice między pojęciami napięcia i siły elektromotorycznej; • analizuje przemiany energii związane z przepływem prądu elektrycznego w obwodzie zamkniętym; •uzasadnia wzór yrażający zależność mocy od natężenia prądu elektrycznego i napięcia; • uzasadnia wzory wyrażające związek mocy prądu elektrycznego z oporem odbiornika nergii elektrycznej; rozwiązuje zadania obliczeniowe dotyczące energii elektrycznej; • interpretuje pojęcie mocy prądu elektrycznego; • interpretuje związek między napięciem i mocą prądu elektrycznego; • oblicza straty mocy w liniach przesyłowych rozwiązuje problemy związane z pobieraniem energii przez urządzenia stosowane w życiu codziennym;; Obwody prądu stałego 20 Szeregowe i równolegle obwody elektryczne Rysowanie i interpretowanie obwodów elektrycznych. Połączenie szeregowe i równolegle oporników. 21 Amperomierze i woltomierze Obliczanie wielkości • wie jak prawidłowo włączyć • określa cechy amperomierza• oblicza napięcia lub na- • oblicza opór dla połączeń fizycznych dotyczących amperomierz i woltomierz do i woltomierza; tężenia prądów przy szeregowo-równo-ległych; obwodów szeregowych i obwodu elektrycznego; szeregowych i równolerównoległych. Podłączanie głych połączeniach amperomierza i woltomierza oporników; do obwodu elektrycznego. • rozpoznaje na schematach symbole elektryczne; • rozróżnia połączenia szeregowe i równoległe odbiorników; • porównuje napięcia i • oblicza opór zastępczy • uzasadnia wzory na opory natężenia prądów w zastępcze przy połączeniu przy połączeniu szereprzypadku połączeń gowym i równoległym; szeregowym i równoległym; szeregowych i równoległych oporników; Praktyczne obwody elektryczne 22 23 Opór wewnętrzny Zmiany napięcia na zaciskach • źródła napięcia w zależności od natężenia pobieranego prądu. Opór wewnętrzny źródła. Prawo Ohma dla • całego obwodu. wie, że ze wzrostem natężenia prądu pobieranego ze źródła maleje napięcie na jego zaciskach; zapisuje prawo Ohma dla danego obwodu; Wyznaczanie SEM i oporu • podaje przykład zjawiska Wyznaczanie SEM i oporu we- wewnętrznego na podstawie świadczącego o zmniejszaniu zależności napięcia od natęże- się napięcia na zaciskach wnętrznego nia prądu pobieranego ze źródła ze wzrostem natężenia źródła. Praktyczne skutki prądu pobieranego ze źródła; zmniejszania się napięcia ze wzrostem natężenia prądu pobieranego z akumulatora. • mierzy napięcie na oporze zewnętrznym; • oblicza napięcie na oporze wewnętrznym; • interpretuje pojęcie • oporu wewnętrznego źródła; • analizuje wykres zależności napięcia od natężenią prądu pobieranego ze źródła; stosuje prawo Ohma dla obwodu składającego się z ogniw połączonych szeregowo lub równolegle; • rysuje schemat obwodu potrzebny do wyznaczenia SEM i oporu wewnętrznego; • wskazuje wartość SEM na wykresie zależności I); • oblicza na podstawie • interpretuje zależność U(I) wykresu U(I) wartość jako funkcję liniową; oporu wewnętrznego; • korzysta w zadaniach obliczeniowych z prawa Ohma dla obwodu; Prawa Kirchhoffa 24 I i II prawo Kirchhoffa 25 Zastosowanie Analiza obwodu zapraw Kirchhoffa wierającego dwa oczka sieci. 26 Sprawdzian wiadomości I prawo Kirchhoffa jako konsekwencja zasady zachowania ładunku (dla dwóch oporników połączonych równolege). II prawo Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze źródła napięcia i dwóch oporników połączonych szeregowo. • rysuje schemat fragmentu obwodu zawierający węzeł sieci; • zna treść I prawa Kirchhoffa; • zapisuje I prawo Kirchhoffa dla węzła sieci; • oblicza natężenie prądu w rozgałęzieniu; • zna treść II prawa Kirchhoffa; • zapisuje II prawo Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze źródła prądu i dwóch oporników połączonych szeregowo; • rysuje schemat obwodu • określa zależności między zwierającego dwa oczka sieci; natężeniami prądów, • oznacza natężenia prądu w korzystając z I prawa obwodzie; Kirchhoffa; • uzasadnia I prawo • Kirchhoffa, opierając się na zasadzie zachowania ładunku; • stosuje II prawo Kirchhoffa do obliczenia wielkości elektrycznych w obwodzie zawierającym źródło napięcia i dwa szeregowo połączone oporniki; • stosuje konwencje doty- • czące sposobów łączenia ogniw w obwodzie oraz kierunków przepływu prądów i wynikających z nich znaków; korzysta z II prawa Kirchhoffa w celu obliczenia wielkości elektrycznych w obwodzie zawierającym dwa źródła napięcia i dwa oporniki połączone szeregowo; uzasadnia II prawo Kirchhoffa, korzystając z zasady zachowania energii; Dział 3. Pole elektromagnetyczne Magnetyzm a prąd elektryczny 27. Pole magnetyczne 28. Przewód z prądem w polu magnetycznym Pole magnetyczne magnesu trwałego. Linie pola magnetycznego. Sposoby badania pól magnetycznych. Pole ma-gnetyczne zwojnicy.Elektromagnes. Reguły określające zwrot linii pola magnetycznego. Stru-ień magnetyczny. Silą elektrodynamiczna. Określanie kierunku siły za pomocą reguły lewej dłoni. Indukcja magnetyczna pola. Czynniki wpływające na wartość siły elek- • określa oddziaływanie biegunów magnetycznych magnesu i zwojnicy; • przedstawia graficznie pole magnesu sztabkowego i zwojnicy; • określa bieguny magnetyczne magnesu i zwojnicy na podstawie zwrotu linii pola ma-gnetycznego; • określa kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni; • wymienia urządzenie, w którym zastosowano zjawisko oddziaływania pola magnetycznego na • określa zwrot linii pola magnetycznego wokół przewodnika prostoliniowego; • omawia budowę i zastosowanie elektromagnesu; • wyjaśnia rolę rdzenia w elektromagnesie; • wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego; • spośród różnych ustawień przewodu z prądem elektrycznym w polu magnetycznym wskazuje te, w których na przewód działa siła elektrodynamiczna; • oblicza wartość siły • określa ustawienie igły • omawia sposoby badamagnetycznej w różnia pola magnetycznenych punktach pola go; magnetycznego na pod- • dostrzega związek mięstawie przebiegu linii dzy natężeniem prądu pola; a gęstością linii pola • wyznacza bieguny ma- magnetycznego wytwognetyczne zwojnicy na rzonego przez zwojnicę podstawie kierunku lub przez przewód proprzepływu prądu; stoliniowy; • opisuje doświadczenie • wyjaśnia powstawanie pozwalające wyznaczyç siły elektrodynamicznej wartość siły elektrodyjako wynik oddziaływanamicznej; nia pól magnetycznych; • definiuje jednostkę in- • interpretuje wartość indukcji magnetycznej; dukcji magnetycznej ja• wyjaśnia zasadę działa- ko wielkość określająnia silnika elektryczne- cą, jak „silne" jest pole trodynamicznej. Definicja jednostki indukcji magnetycznej. Budowa silnika elektrycznego. 29. Oddziaływania prze- Oddziaływanie dwóch wodów, w których płyną prądy prostoliniowych przewodów, w których płyną prądy o zgodnych i przeciwnych kierunkach. Wyjaśnienie przyczyn wzajemnego oddziaływania tych przewodów. Definicja jednostki natężenia prądu. przewód z prądem elektrycznym; • opisuje budowę silnika elektrycznego; • określa kierunek i zwrot sił • wzajemnego oddziaływania przewodów, gdy płyną w nich prądy o zgodnych i przeciwnych kierunkach; elektrodynamicznej; go; magnetyczne; definiuje jednostkę na• definiuje inne jednostki • wyjaśnia oddziaływanie tężenia prądu na podstawie elektryczne (wolt, kuprzewodów, w których płyną wzajemnego oddziaływania lomb, tesl), przyjmując, prądy za pomocą pojęcia siły przewodów, w których że amper jest podstaelektrodynamicznej; płyną prądy; wową jednostką w układzie SI; Ruch cząstek naładowanych 30. Ruch cząstki Wartość siły elektronaładowanej w polu dynamicznej, gdy przewodnik prostoliniowy magnetycznym jest ustawiony pod pewnym kątem w stosunku do linii pola magnetycznego. Wartość, kierunek i zwrot siły działającej na ładunek dodatni i ujemny poruszający się w polu magnetycznym. • porównuje umowny kierunek prądu oraz ruch ładunków dodatnich i ujemnych; • omawia budowę lampy kineskopowej; • wskazuje wielkości, od których zależy wartość siły Lorentza; • oblicza wartość siły Lorentza, gdy cząstka wpada w pole magnetyczne prostopadle do linii pola magnetycznego; • określa kierunek i zwrot siły Lorentza działającej na ładunek dodatni i ujemny; • oblicza wartość siły elektrodynamicznej, gdy przewodnik nie jest prostopadły do linii pola magnetycznego; • oblicza wartość siły Lorentza, gdy cząstka wpada w pole magnetyczne pod pewnym kątem do linii pola magnetycznego; • uzasadnia równoważność wzorów określających wartość siły elektrodynamicznej i siły Lorentza; • omawia sposoby wykorzystania pola magnetycznego do separacji takich cząstek, jak pozytony i elektrony; 31. Analiza ruchu cząstki Silą Lorentza jako silą naładowanej w polu dośrodkowa. Praktyczne wykorzystanie magnetycznym oddziaływania pola magnetycznego na poruszający się ładunek. • uzasadnia tor ruchu • określa tor ruchu cząstki naładowanej dodatnio i ujemnie cząstki naładowanej w polu magnetycznym; • określa w polu magnetycznym; znak ładunku elektrycznego cząstki na podstawie odchylenia jej toru w polu magnetycznym; • interpretuje siłę Lo- • omawia przykłady wyrentza jako siłę dośrod- korzystania pola makowa; • oblicza promień gnetycznego i elektrycznego w okręgu, po którym w badaniach cząstek polu magnetycznym naładowanych; porusza się naładowana cząstka; 12. Indukcja elektromagnetyczna 32. Wytwarzanie prądu indukcyjnego Zjawisko indukcji elektromagnetycznej wytwarzanie prądu indukcyjnego za pomocą pola magnetycznego. Wyjaśnienie zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Czynniki wpływające na kierunek prądu indukcyjnego. Pojęcie siły elektromotorycznej indukcji. • opisuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej; • demonstruje zjawisko za pomocą magnesu, zwojnicy i miernika; • podaje przykłady wykorzystania tego zjawiska; • wymienia warunki występowania zjawiska indukcji elektromagnetycznej; • spośród podanych przykładów wskazuje te, w których indukowany jest prąd elektryczny; • wymienia czynniki, które wpływają na kierunek prądu indukcyjnego; • omawia warunki powstawania prądu indukcyjnego, posługując się pojęciem strumienia magnetycznego; • opisuje zjawisko indukcji magnetycznej; • określa kierunek prądu indukcyjnego za pomocą reguły prawej dłoni; • wyjaśnia pojęcie siły elektromotorycznej indukcji; • określa czynniki, od których zależy wielkość siły elektromotorycznej indukcji w przewodzie prostoliniowym oraz w cewce; 33. Obliczanie Definicja strumienia magnetycznego i jego jednostki. Strumień magnetyczny przechodzący przez cewkę. Prawo Faradaya. • podaje definicję strumienia magnetycznego; • posługuje się jednostką strumienia magnetycznego; • stosuje zależność wynikającą z prawa Faradaya do obliczenia SEM indukcji; • definiuje jednostkę strumienia magnetycznego; • oblicza strumień magnetyczny przechodzący przez pojedynczą ramkę; • stosuje prawo Faradaya w prostych zadaniach obliczeniowych; • oblicza strumień magnetyczny dla zwojnicy znajdującej się w zewnętrznym polu magnetycznym; • oblicza siłę elektromotoryczną indukcji dla pojedynczej ramki i zwojnicy wysuwanej z pola magnetycznego; • wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego; • wykorzystuje pojęcie strumienia magnetycznego w rozwiązywaniu problemów związanych z indukcją elektromagnetyczną; • interpretuje treść prawa Faradaya; strumienia magnetycznego i siły elektromotorycznej indukcji 34. Związek reguły Lenza z zasadą zachowania energii 35. Wykorzystanie Wyjaśnienie zjawiska indukcji elektromagnetycznej, opierające się na pojęciu siły elektrodynamicznej. Reguła Lenza. Określenie kierunku indukowanego prądu na podstawie zasady zachowania energii. Wykorzystanie zjawiska zjawiska indukcji indukcji elektroelektromagnetycznej magnetycznej w prądnicach i transformatorach. 36 Sprawdzian wiadomości • podaje treść reguły Lenza; • na podstawie zasady zachowania energii określa bieguny magnetyczne zwojnicy wytworzone przez prąd indukowany podczas zbliżania i oddalania magnesu; • określa kierunek prądu indukcyjnego, korzystając z reguły Lenza; • określa kierunek prądu indukowanego w zwojnicy podczas zbliżania i oddalania magnesu, korzystając z zasady zachowania energii; • opisuje budowę prądnicy • wyjaśnia zasadę działania rowerowej; • omawia budowę prądnicy i transformatora. transformatora. • na podstawie siły działającej na elektrony określa kierunek prądu w przewodniku prostoliniowym przy jego przemieszczaniu w polu magnetycznym; • korzysta z reguły Lenza w zadaniach problemowych; • uzasadnia słuszność reguły Lenza za pomocą zasady zachowania energii; • interpretuje znak minus w prawie Faradaya; • opisuje zmiany SEM • określa czynniki, od których dla prądu zmiennego; • zależy maksymalna wartość wymienia inne zastoso- SEM indukowanej w obracająwania indukcji elektro- cej się ramce. magnetycznej.