Moje badania rozwijają nowe teoriotypowe podejście do

Nr wniosku: 199917, nr raportu: 13647. Kierownik (z rap.): dr Justyna Grudzińska-Zawadowska
Moje badania rozwijają nowe teoriotypowe podejście do kwantyfikacji w języku naturalnym
(każdy mężczyna, większość kobiet). Klasyczne semantyki w stylu Montague jako języka
logicznego używają prostej teorii typów Churcha. Nowoczesne semantyki teoriotypowe (z typami
zależnymi) wpisują się w coraz popularniejszy konkurencyjny paradygmat, stosowany z dużym
powodzeniem w analizie rozmaitych zjawisk języka naturalnego. Nasza propozycja w oryginalny
sposób łączy narzędzia formalne nowoczesnych paradygmatów semantycznych (kwantyfikatory
uogólnione, typy zależne). Połączenie kwantyfikatorów uogólnionych z typami zależnymi
umożliwiło rozwiązanie w sposób jednolity szeregu trudności związanych z semantycznym
zachowaniem wyrażeń kwantyfikatorowych: (i) zdefiniowanie nowego algorytmu, który pozwala
zinterpretować wszystkie najważniejsze rodzaje efektów dynamicznych związanych z
kwantyfikacją w języku naturalnym (Grudzińska, Zawadowski, 2014, 2016); (ii) nową
systematyzację zbioru obserwacji związanych ze szczególnym dwoistym zachowaniem
deskrypcji nieokreślonych – egzystencjalnych wyrażeń kwantyfikatorowych, takich jak jakiś
człowiek, niektórzy ludzie (Grudzińska 2015, 2016); (iii) nową teoriotypową analizę własności
zasięgowych i anaforycznych (dynamicznych) deskrypcji nieokreślonych (Grudzińska 2015,
2016); (iv) nowe rozwiązanie tzw. zagadki długodystansowych deskrypcji nieokreślonych
(Grudzińska, Zawadowski, 2015).
Nasze badania sytuują się na pograniczu filozofii języka, lingwistyki i matematyki (logiki).
Sądzimy, że szansą na trwały postęp prowadzący do przełomu w rozumieniu mechanizmów języka
naturalnego jest połączenie potencjału nauk ścisłych z naukami humanistycznymi. Nasz projekt
może także posłużyć popularyzacji prac z zakresu semantyk formalnych, ułatwić zrozumienie i
przyswojenie podstawowych wyników z tej dziedziny (prezentowanych często w sposób bardzo
techniczny) i umożliwić tym samym dialog pomiędzy lingwistami zajmującymi się semantyką
formalną a filozofami języka.
Literatura
Grudzińska J. (2015), Deskrypcje nieokreślone, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Semper.
Grudzińska J. (2016), Semantics with dependent types for indefinites, Studies in Logic,
Grammar and Rhetoric.
Grudzińska J., Zawadowski M. (2014), System with Generalized Quantifiers on Dependent
Types for Anaphora, EACL Proceedings of the Workshop on Type Theory and Natural Language
Semantics (Cooper, Dobnik, Lappin, Larsson, eds.) EACL 2014, Gothenburg, 10–18.
Grudzińska J., Zawadowski M. (2015), A Puzzle about Long-Distance Indefinites and
Dependent Type Semantics, ESSLLI Proceedings of the Workshop on Type Theory and Lexical
Semantics (Cooper, Retoré, eds.) ESSLLI 2015, Barcelona.
Grudzińska J., Zawadowski M. (2016), Generalized Quantifiers on Dependent Types: A System
for Anaphora. In Chatzikyriakidis S., Luo Z. (eds.), Type-Theoretical Semantics: Current
Perspectives, Studies in Linguistics and Philosophy, Springer.