D - Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Olsztynie

Sygn. akt IV U 196/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 06 sierpnia 2015 r.
Sąd Rejonowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSR Barbara Kokoryn
Protokolant:
st. sekr. sądowy Danuta Zakrzewska
po rozpoznaniu w dniu 05 sierpnia 2015 r. w O.
sprawy E. R.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z udziałem zainteresowanego S. R.
o zasiłek chorobowy
na skutek odwołania E. R.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 09 lutego 2015 r. nr (...)
I. oddala odwołanie,
II. oddala wniosek odwołującej o zasądzenie kosztów postępowania.
Sygn. akt IV U 196/15
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O. decyzją z dnia 9 lutego 2015 roku znak: (...) – na podstawie art. 17
ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i
macierzyństwa – odmówił E. R. prawa do zasiłku chorobowego za okresy: od dnia 22.07.2013r. do dnia 13.09.2013r.,
od dnia 24.10.2013r. do dnia 20.10.2014r., od dnia 23.06.2014r. do dnia 19.12.2014r.
W uzasadnieniu decyzji ZUS O/O. wskazał, że E. R. zgodnie z zaświadczeniem o czasowej niezdolności do
pracy przebywała w wymienionych okresach na zwolnieniu lekarskim. W dniach 12.01-13.01.2015r. i 16.01.2015r.,
20.01-22.01.2015r. przeprowadzono kontrolę prawidłowości wykorzystywania przez nią zwolnienia lekarskiego – w
jej miejscu pracy. Komisja stwierdziła, że odwołującą wykonywała pracę, tj. czynności związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej w tym podpisywały faktury, umowy o pracę, świadectwa pracy (23.06.2014r., 28.08.2014r.,
09.09.2014r.), listy płac i polisy ubezpieczeniowe. E. R. zwolnienie lekarskie wykorzystywała niezgodnie z jego
przeznaczeniem.
Od powyższej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., E. R., reprezentowana przez profesjonalnego
pełnomocnika wniosła odwołanie do Sądu Rejonowego w O., IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, wnosząc o
jej uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania, wskazując, że nie wykorzystywała zwolnienia lekarskiego niezgodnie
z jego przeznaczeniem oraz, że organ naruszył przepisy art.84 ust.6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
w związku z pominięciem istotnego materiału dowodowego, zażądała prowadzenia dowodu z dokumentów
przedłożonych.
W odpowiedzi na odwołanie - Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O. wniósł o jego oddalenie.
W uzasadnieniu podtrzymał argumenty, zaprezentowane w wydanej decyzji z dnia 9 lutego 2015 r. Organ rentowy
powołał się na m.in. na definicję pracy zarobkowej osoby prowadzącej działalność gospodarczą, przez co rozumie
się też wszelkie czynności, związane z prowadzeniem zakładu jako kierowanie zakładem, decydowanie o profilu
działalności, przyjmowanie zleceń, podpisywania dokumentów lub nadzór nad pracownikami.
Sąd ustalił, co następuje:
E. R. ma lat 57. Jest z zawodu ekonomistą.
E. R. z mążem, S. R. zamieszkuje przy ul. (...)(...), w D.. Pod tym samym adresem prowadzona jest działalność
gospodarcza pod nazwą (...), s.c. (...), E. R.. Odwołująca prowadzi też punkty przy ul. (...) w D. i przy ul. (...) w O..
E. R. i jej mąż, S. R. prowadzą osobiście działalność gospodarczą. Odwołująca zatrudnia wieloletnich, ale i
nowych pracowników. Zwykle odwołująca zajmowała się nadzorem nad pracownikami, czynnościami biurowymi
i pracowniczymi, w tym podpisywaniem dokumentów, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej czy
podpisywaniem umów i świadectw pracy. Nadzór nad pracownikami wykonywał również Z. P., który w okresach
wyjazdów odwołującej i jej męża podejmował większość czynności związanych z obrotem dokumentów, sprawdzał
czym pracownicy się zajmowali. Z. P. i A. G. przygotowywali dokumenty, obsługiwali klientów i zawierali umowy na
wykonanie usług. K. O. i E. M. wykonują czynności na stolarni, byli uprawnieni do podpisywania faktur za dostarczane
towary. E. B. w biurze w O. zajmuje się przygotowaniem projektów mebli, umów i faktur, które przekazuje Z. P. lub
S. R..
Dokumenty były przekazywane do biura (...), która zajmowała się ich księgowaniem i sporządzaniem dokumentacji
pracowniczej. Płatności dokonywał S. R..
(przesłuchanie odwołującej –k.62v-63, zainteresowanego –k. 62v, przesłuchanie świadków: Z. P.-k.34-35, 50v-51v,
A. G.-k.61v-62, K. O.-k.50v, E. B. –k.49v-50 E. M.-k. 50-50v, dokumenty –k. 21-29)
E. R. cierpi na zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, miała skręcone kolano i uraz podudzia.
W okresie od dnia 22.07.2013r. do dnia 13.09.2013r., od dnia 24.10.2013r. do dnia 20.10.2014r., od dnia 23.06.2014r.
do dnia 19.12.2014r. odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim, wystawionym przez lekarza specjalisty
ortopedii i traumatologii. W zaświadczeniu o czasowej niezdolności do pracy lekarz wpisywał symbol „2” we
wskazaniach lekarskich, tj. „chory może chodzić”.
E. R. udzieliła pełnomocnictwa mężowi i szwagrowi, Z. P. do reprezentowania jej w ramach prowadzonej działalności
gospodarczej w zakresie bieżących spraw podczas jej nieobecności oraz upoważniła B. C. do reprezentowania jej
przed ZUS. Sama jednak składała oświadczenia woli, dotyczące zatrudnienia pracowników, również w przypadku,
gdy początkową rekrutację przeprowadzał Z. P.. Odwołująca zatrudniła A. G., K. O.. Podpisała świadectwo pracy R.
W., B. B., P. G.. Podczas zwolnień lekarskich podpisywała listy płac i bardzo wiele faktur, opatrując je adnotacjami
o treściach np.: „materiały/płyty/uchwyty/akcesoria do produkcji mebli przyjęto”, „materiały/listwy do montażu
podłogi u klienta”, „opłacono ostrzenie pił”, opłacono naprawę komputerów”, „opłacono reklamę w kalejdoskopie
reklamowym”, „materiały na potrzeby firmy”, „krzesła przyjęto do firmy”, „materiały wykorzystano przy remoncie
biura”, „paliwo do samochodu służbowego N.” oraz datami.
(dowód: akta rentowe – zwolnienia lekarskie k:19-21, 24-25, 28,33, 35, 38, 42 dokumenty-k. 49, 51, 53,55, 57-91,
93- 301 w tomie dodatkowym do akt (...), zestawienie podpisanych dokumentów –k. 3 akt (...), k. 12-24 oraz w
dokumentach w aktach IV U 195/15 z załącznikami )
W dniach 12.01-13.01.2015r. i 16.01.2015r., 20.01-22.01.2015r. przeprowadzono kontrolę prawidłowości
wykorzystywania przez nią zwolnienia lekarskiego.
Odwołująca E. R., zapoznając się z treścią sporządzonego przez kontrolujących - protokołu stwierdziła, że dokumenty
były podpisywane na bieżąco, gdy były jej przynoszone.
(dowód: akta rentowe – protokół z kontroli prawdziwości wykorzystywania zwolnień lekarskich k4, (...) i protokoły
k.31-45 w tomie dodatkowym do akt (...), przesłuchanie odwołującej k:62v-63, podpisy-k.36 )
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie E. R. jest bezzasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.
Pełnomocnik wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji, a powołując się na art. 84 ust. 6 ustawy z dnia o systemie
ubezpieczeń społecznych wskazał, że organ naruszył przepisy w związku z pominięciem istotnego materiału
dowodowego. Jednocześnie podkreślić należy, że w myśl art. 84 ust.6 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.121), jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane
przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do
świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża
odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot.
Na wstępie zatem należy wskazać, że cytowany przepis nie ma zastosowania w niniejszej sprawie, a pełnomocnik nie
wskazał na czym miałoby polegać naruszenie przepisów w związku z pominięciem istotnego materiału dowodowego.
Sąd przeprowadził wszystkie dowody zaoferowane przez strony.
Odwołująca zażądała prowadzenia dowodu z dokumentów przedłożonych, do odwołania dokumentów nie złożyła. Na
wezwanie Sądu złożyła dokumentację lekarską i zestawienie podpisów.
Sąd nie dał wiary odwołującej, gdyż jej wypowiedzi są nielogiczne, że tylko podpisywała dokumenty, nie zapoznawała
się z nimi, że nie zatrudniała pracowników, nie podejmowała ostatecznej decyzji co do warunków ich zatrudnienia.
Wbrew twierdzeniom odwołująca ustalała warunki zaciągania nowych zobowiązań, nawet jeżeli w umowach o pracę
czy umowie ubezpieczeniowej oświadczenia zostały sporządzone przez inną osobę, to odwołująca podejmowała
decyzję co do ich treści. Adnotacje na fakturach wskazują, że klasyfikowała i kontrowała wydatki, uznając je za
uzasadnione. Była na bieżąco poinformowana o działaniach przedsiębranych w ramach prowadzonego przez nią
przedsiębiorstwa.
Sąd dał wiarę przesłuchanym świadkom, gdyż wypowiadali się wiarygodnie i jasno odpowiadali na zadane pytania.
Sąd dał wiarę przedłożonym dokumentom, gdyż żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości.
Zakres sporu pomiędzy stronami sprowadzał się do ustalenia - czy ubezpieczona wykonywała w okresie jego orzeczonej
niezdolności do pracy - pracę zarobkową lub inne czynności sprzeczne z celem udzielenia zwolnienia lekarskiego.
Organ rentowy kwestionował jej prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 22.07.2013r. do dnia 13.09.2013r.,
od dnia 24.10.2013r. do dnia 20.10.2014r., od dnia 23.06.2014r. do dnia 19.12.2014r.
Zgodnie z art. 17 ust 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2005r. Nr 31, poz. 267) - ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej
niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego
zwolnienia - traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Wskazać należy, iż zasiłek chorobowy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego, rekompensującym utratę
zarobków na skutek choroby. Ryzyko ubezpieczeniowe, objęte ubezpieczeniem z tytułu choroby odnosi się do
niemożliwości uzyskiwania dochodów w razie jego spełnienia. Zasiłek chorobowy przysługuje zatem tylko wówczas,
gdy choroba uniemożliwia uzyskiwanie dochodu z pracy.
Sąd Najwyższy stwierdził, że pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy
powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy
z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
(jednolity tekst: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267) - jest każda aktywność ludzka, zmierzająca do osiągnięcia zarobku,
w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny
sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika, pozostającego na zwolnieniu lekarskim (vide: wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2005 r. I UK 370/04 OSNP 2005/21/342, OSP 2006/12/134).
Należy zgodzić się także z interpretacją pojęcia „pracy zarobkowej” - nie chodzi tu bowiem w szczególności o
wykonywanie pracy podporządkowanej, czy zależności służbowej, co jest charakterystyczne dla stosunku pracy.
Jest to „praca” w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym także wykonywanie różnych czynności, na podstawie
różnych stosunków prawnych o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej,
samozatrudnienie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 maja 1996 r. III AUr 388/96)
Na gruncie niniejszej sprawy, wskazać należy, że w spornym okresie odwołująca wykonywała pracę zarobkową,
opatrując datami podpisywała na bieżąco wiele faktur, które z zakładu były jej przynoszone do domu znajdującego
się w bezpośredniej bliskości pomieszczeń, w których prowadzona jest działalność gospodarcza. Odwołująca
podejmowała też czynności związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy z kilkoma pracownikami,
podpisywała umowy o pracę i świadectwa pracy.
Trudno zatem podzielić twierdzenia odwołującej, która starała się wykazać, że nie zapoznawała się z dokumentami
przynoszonymi jej z zakładu.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 czerwca 2007 r. II UK 223/06 stwierdził, iż możliwość uznania, że nie dochodzi do
utraty prawa do zasiłku chorobowego występuje tylko w razie podjęcia incydentalnej i wymuszonej okolicznościami
aktywności zmierzającej do osiągnięcia zarobku w czasie pobierania tego zasiłku. Na gruncie niniejszej sprawy należy
uznać, że odwołująca, która udzieliła pełnomocnictwa do reprezentowania jej przy czynnościach bieżących, Z. P.,
sama osobiście podejmowała czynności kontrolne nad prowadzeniem działalności, w tym klasyfikowała i uznawała za
uzasadnione czynione wydatki. Świadczą o tym w szczególności adnotacje na fakturach o treściach np.: „materiały/
płyty/uchwyty/akcesoria do produkcji mebli przyjęto”, „materiały/listwy do montażu podłogi u klienta”, „opłacono
ostrzenie pił”, „opłacono naprawę komputerów”, „opłacono reklamę w kalejdoskopie reklamowym”, „materiały na
potrzeby firmy”, „krzesła przyjęto do firmy”, „materiały wykorzystano przy remoncie biura”, „paliwo do samochodu
służbowego N.”. Wszystkie adnotacje zawierają daty w okresach, gdy odwołująca była na zwolnieniach lekarskich. W
datach tych odwołująca wykonywała pracę zarobkową, gdyż nadzorowała prowadzoną działalność przedsiębiorstwa
poprzez kontrolę wydatków.
Odwołująca składała także oświadczenia woli, dotyczące prowadzonej przez nią działalności gospodarczej w zakresie
podpisywania nowych zobowiązań, np. umów ubezpieczenia i umów o pracę. Nie widziała jednocześnie potrzeby
udzielenia pełnomocnictwa innej osobie do wykonywania tych czynności. Wbrew stwierdzeniu odwołującej, że nie
ma potrzeby ustanowienia pełnomocnika ds. pracowniczych, zawierania umów, wystawiania umów, wystawiania
świadectw pracy, bo jest pełne zaufanie do pana P., (…a ona..) nie czuła potrzeby, aby kogoś takiego wyznaczać, (…
gdyż..) traktowała to jako czynności formalno-prawne, składała pod nimi podpisy, (…a…) proces decyzyjny co do
zawarcia umowy pozostawiała panu P., ostateczne decyzje co do prowadzonej działalności podejmowała sama lub
z mężem, w tym podczas zwolnień lekarskich. Czynności takie są wykonywaniem pracy zarobkowej w rozumieniu
wymienionych wyżej przepisów.
Mając na uwadze powyższe - Sąd na podstawie art. 477 14 par. 1 kpc w związku z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca
1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oddalił odwołanie
(Dz.U z 2010, Nr 77, poz. 512 z późn.zm).
Z uwagi na oddalanie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., z dnia 09 lutego 2015 r.
nr (...) , na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc wniosek odwołującej, jako przegrywającej sprawę o zasądzenie
kosztów postępowania, Sąd oddalił.
SSR Barbara Kokoryn