Bezpieczeństwo transportu linowego
Transkrypt
Bezpieczeństwo transportu linowego
prof. Józef Hansel – Katedra Transportu Linowego Bezpieczeñstwo transportu linowego w nowym prawie polskim i Unii Europejskiej W Akademii Górniczo-Hutniczej w dniach 11 i 12 czerwca 2002 roku odby³a siê V Miêdzynarodowa Konferencja pt. „Bezpieczeñstwo transportu linowego w nowym prawie polskim i Unii Europejskiej” (fot. 1). By³o to ju¿ siedemnaste spotkanie naukowo-techniczne z cyklu „Jakoœæ, niezawodnoœæ oraz bezpieczeñstwo lin i urz¹dzeñ transportu linowego” (dotychczas odby³o siê 12 sympozjów i 5 konferencji poœwiêconych tej tematyce). ferencji, oprócz Katedry Transportu Linowego AGH by³ Departament Energomechaniczny Wy¿szego Urzêdu Górniczego w Katowicach oraz Transportowy Dozór Techniczny w Warszawie. W konferencji uczestniczy³o oko³o 150 specjalistów z Polski oraz Belgii, Czech, Niemiec, S³owacji, Szwajcarii i Szwecji (fot. 2). W czasie obrad zosta³o wyg³oszonych 38 referatów na szeœciu sesjach: Otwarcie konferencji przez przewodnicz¹cego Komitetu Naukowo-Programowego Konferencji prof. Józefa Hansla Koleje linowe i wyci¹gi narciarskie, dŸwigi osobowe i osobowo-towarowe, górnicze wyci¹gi szybowe oraz inne urz¹dzenia transportu linowego np. kolejki linowe pracuj¹ce w kopalniach podziemnych, dŸwignice ró¿nych typów itp. podlegaj¹ pañstwowemu nadzorowi bezpieczeñstwa. Nadzór ten jest regulowany w aktach prawnych i normach technicznych. G³ównym celem konferencji by³o podsumowanie stanu wiedzy oraz okreœlenie kierunków dalszych prac z zakresu teorii i praktyki bezpieczeñstwa transportu linowego w zwi¹zku z koñcz¹cym siê procesem dostosowywania prawa polskiego obowi¹zuj¹cego w technice do prawa Unii Europejskiej. Proces dostosowywania i wdra¿ania prawa polskiego do wymagañ UE w dziedzinie bezpieczeñstwa obiektów technicznych (który ma siê zakoñczyæ do koñca 2002 r.) polega na przyjêciu dyrektyw, w tym dyrektyw nowego podejœcia oraz harmonizacji polskich ustaw, norm, systemów certyfikacji (systemów jakoœci wyrobów i us³ug, kompetencji personelu itd.) z tymi dyrektywami. Nie by³o wiêc dzie³em przypadku to, ¿e wspó³organizatorami kon- 10 – Nowe regulacje prawne i normy techniczne z zakresu bezpieczeñstwa lin i urz¹dzeñ transportu linowego. – Metody iloœciowej oceny bezpieczeñstwa. – Problemy budowy systemów zarz¹dzania bezpieczeñstwem okreœlonych urz¹dzeñ transportu linowego. – Wybrane wyniki prac naukowych. – Nowe rozwi¹zania techniczne zwiêkszaj¹ce bezpieczeñstwo transportu linowego. – Diagnostyka urz¹dzeñ transportu linowego i ich elementów. Referaty zosta³y opublikowane w piêciu Zeszytach Naukowo-Technicznych AGH-KTL (ISSN 1640-4351), ogó³em ponad 600 stron. Na przyk³ad w Zeszycie Nr 24 zosta³a opublikowana dyrektywa nowego podejœcia Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/9/EC (w wersji polskiej i angielskiej), która zobowi¹zuje wszystkie kraje cz³onkowskie UE i EFTA do wprowadzenia do koñca 2004 roku jednakowych uregulowañ prawnych dotycz¹cych pasa¿erskich kolei linowych. Zosta³y równie¿ omówione, w kilku artyku³ach, projekty norm zharmonizowanych z t¹ dyrektyw¹. W Zeszycie Nr 26, w którym zamieszczono 16 prac, opublikowano artyku³ Tomasz Rokity, Ryszarda Tadeusiewicza i Mariana Wójcika omawiaj¹cy projekt koncepcyjny kolei linowej Miasteczko Studenckie – AGH, która zapewnia³aby szybki, ekologiczny i bezkolizyjny (z ruchem naziemnym) transport oko³o 2500 osób na godzinê. Kolejka ta by³aby równie¿ wrêcz doskona³ym „poligonem doœwiadczalnym” pozwalaj¹cym na ocenê prawdziwoœci tezy o celowoœci wykorzystania transportu linowego do rozwi¹zywania problemów komunikacyjnych Krakowa i innych polskich miast. W Zeszycie Nr 27 zosta³a opublikowana obszerna praca (30 stron) Józefa Hansla i Agnieszki Wcis³o pt. „Dostosowywanie polskiego prawa z zakresu bezpieczeñstwa techniki do prawa Unii Europejskiej”, w której omówiono Ÿród³a i zasady tworzenia prawa i norm technicznych w UE, a nastêpnie przedstawiono aktualny stan dostosowywania prawa polskiego i polskich norm do standardów unijnych. Wœród 23 dyrektyw nowego podejœcia nie ma dyrektywy dotycz¹cej bezpieczeñstwa górniczych wyci¹gów szybowych. W omawianej publikacji po raz kolejny zwróci³em uwagê na to, ¿e brak „dyrektywy wyci¹gowej” UE jest szans¹, której Polska nie po- zharmonizowanych z t¹ dyrektyw¹. Dyrektywa ta mog³aby uwzglêdniaæ interesy polskich kopalñ oraz producentów: lin wyci¹gowych, wyk³adzin kó³ pêdnych, odciskowych i kieruj¹cych i innych elementów górniczych wyci¹gów szybowych. Jest to istotne z tego powodu, ¿e w polskich kopalniach s¹ stosowane oryginalne polskie (chronione polskimi i zagranicznymi patentami w tym patentami AGH) elementy górniczych wyci¹gów szybowych w tym: liny wyrównawcze stalowo-gumowe, uk³ady prowadzenia naczyñ z amortyzatorem zespolonym, cierne uk³ady awaryjnego hamowania, ruchome belki odbojowe, jak równie¿ metody oceny stanu technicznego lin wyci¹gowych, uk³adów prowadzenia naczyñ itp. w istotny sposób zwiêkszaj¹ce bezpieczeñstwo kopalñ. Nie bez znaczenia jest równie¿ bardzo du¿y dorobek prawny z zakresu górniczych wyci¹gów szybowych. Omawiana konferencja mia³a szczególny charakter. By³a bowiem zorganizowana w ramach Jubileuszu 50-lecia Wydzia³y In¿ynierii Mechanicznej i Robotyki oraz dziesiêciolecia Katedry Transportu Linowego, która ma jednak piêædziesiêcio szeœcioletnie tradycje. Z tego te¿ powodu obradom konferencji towarzyszy³a wystawa prezentuj¹ca dorobek publikacyjny i wynalazczy pracowników Katedry Transportu Linowego. Do po³owy 2002 roku zosta³o wydanych 28 Zeszytów Naukowo-Technicznych AGH-KTL ISSN 1640-4351. Praco- Widok sali obrad. Na pierwszym planie od lewej Prorektor ds. Kszta³cenia prof. B. Barchañski (ubieg³ej kadencji – przyp. red.) i Prorektor ds. Nauki prof. J. Kowal winna zmarnowaæ. Polska bêdzie jeszcze przez wiele lat, równie¿ po przyjêciu do Unii Europejskiej, krajem o najwiêkszej liczbie czynnych górniczych wyci¹gów szybowych. W mojej ocenie polscy specjaliœci s¹ przygotowani merytorycznie i organizacyjnie do opracowania „dyrektywy wyci¹gowej” i norm wnicy Katedry s¹ twórcami ponad 80-ciu patentów w tym ponad 30-stu zagranicznych, z których wiêkszoœæ zosta³a zastosowana w praktyce, zwiêkszaj¹c w sposób istotny bezpieczeñstwo transportu linowego oraz zapewniaj¹c pracê co najmniej kilkuset polskim robotnikom i in¿ynierom. BIP 109 – paŸdziernik 2002 r.