strategia rozwiązywania problemów społecznych na

Transkrypt

STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
NA TERENIE GMINY TERESIN
W LATACH 2008 – 2015
GMINA TERESIN
POWIAT SOCHACZEWSKI
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE
TERESIN 2008
SPIS TREŚCI
WSTĘP.....................................................................................................................................3
1.
CEL
I
PROCES
TWORZENIA
STRATEGII
ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH ......................................................................................................................5
1.1. UWAGI OGÓLNE .............................................................................................................5
1.2. PODSTAWA PRAWNA ....................................................................................................5
1.3. PODMIOTY UCZESTNICZĄCE W PRZYGOTOWANIU STRATEGII ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE GMINY TERESIN .........................................8
1.4. OKRES REALIZACJI STRATEGII ...................................................................................8
1.5. WYKORZYSTANE ŹRÓDŁA............................................................................................8
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY TERESIN...........................................................................9
2.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE .....................................................................9
2.1.1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ .............................................................9
2.1.2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA.........................................................................10
2.1.3. GOSPODARKA ........................................................................................................12
2.1.4. TURYSTYKA ............................................................................................................16
2.1.5. MIESZKAŃCY ..........................................................................................................18
2.2. SYSTEM POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINIE TERESIN .............................................30
2.3. IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE
GMINY TERESIN ...................................................................................................................38
2.3.1. ANALIZA ANKIET ....................................................................................................38
2.4. ANALIZA SWOT.............................................................................................................46
3. KIERUNKI ROZWOJU GMINY..........................................................................................53
3.1. WIZJA ROZWOJU GMINY .............................................................................................53
3.2. CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE ......................................................................53
4.
UWARUNKOWANIA
ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH
WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW PROGRAMOWYCH ......................................................63
4.1.DOKUMENTY PROGRAMOWE NA SZCZEBLU KRAJOWYM...................................63
4.2.DOKUMENTY PROGRAMOWE NA SZCZEBLU WOJEWÓDZTWA ..........................64
4.3.DOKUMENTY PROGRAMOWE NA SZCZEBLU POWIATU.......................................66
5. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII ......................................................................67
ZAKOŃCZENIE .....................................................................................................................68
SPIS TABEL ..........................................................................................................................68
SPIS WYKRESÓW ................................................................................................................69
SPIS RYSUNKÓW.................................................................................................................71
WESTMOR CONSULTING
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Teresin w latach 2008 - 2015
2
WSTĘP
Potrzeba opracowania strategii rozwiązywania problemów społecznych wynika z jednej
strony z przepisów prawa, a z drugiej – z aktualnej sytuacji ekonomiczno – społecznej
mieszkańców gminy. Ma ona bowiem stanowić podstawę do realizacji działań mających na
celu wyeliminowanie niekorzystnych zjawisk społecznych mających miejsce na terenie danej
jednostki samorządu terytorialnego. Należy bowiem pamiętać, że przed władzami
samorządowymi oraz instytucjami pomocy społecznej na poziomie lokalnym stoją do
rozwiązania trudne problemy społeczne. Pogłębiające się dysproporcje dochodowe rodzin,
zjawiska związane ze sferą ubóstwa, niedostatek materialny rodzin, problemy egzystencji
osób samotnych, starszych i niepełnosprawnych tworzą powiązany ze sobą konglomerat
problemów społecznych, które decydują w istocie o sposobie odczuwania jakości życia przez
społeczność lokalną. Od skuteczności ich rozwiązania zależy funkcjonowanie wspólnoty
samorządowej. Rozwiązanie problemów społecznych jest procesem długofalowym i dlatego
konieczne jest podejście strategiczne, również na poziomie lokalnym, do zagadnień
związanych z szeroko pojętą polityką społeczną. Wyrazem tego procesu jest właśnie
niniejsza strategia rozwiązywania problemów społecznych.
Niezbędne jest, aby w proces jej tworzenia zaangażowały się zarówno władze
samorządowe, jak i mieszkańcy gminy. Władze samorządowe pełnią bowiem kluczową rolę
w rozwoju społeczno – gospodarczym każdej społeczności lokalnej. Kreują i realizują
politykę rozwoju lokalnego. Należy jednak podkreślić, że władze samorządowe – jako
podmiot gospodarujący i zarazem zarządzający funkcjonowaniem gminy – powinny w swoich
działaniach być zorientowane na:
−
zapewnienie
względnej
równowagi
pomiędzy
potrzebami
i
preferencjami
społecznymi, funkcjami oraz zagospodarowaniem przestrzeni;
−
eliminowanie lub łagodzenie występujących sprzeczności i konfliktów pomiędzy
podmiotami gospodarującymi na terenie gminy;
−
optymalne
wykorzystanie
zasobów
własnych
gminy
(ludzkich,
finansowych,
infrastrukturalnych, przestrzennych i ekologicznych), które determinują poziom
atrakcyjności lokalizacyjnej gminy dla ludności i podmiotów gospodarczych;
−
stałe monitorowanie otoczenia gminy, mające na celu poszukiwanie szans jej rozwoju
i unikanie zagrożeń w tym zakresie.
Realizując tak zorientowane działania organy gminy mogą efektywnie wykorzystywać szanse
rozwojowe i przeciwdziałać potencjalnym zagrożeniom, także w sferze społecznej.
Mieszkańcy z kolei powinni sami ze sobą współpracować, decydować o wyborze ścieżki
WESTMOR CONSULTING
3
rozwoju i brać czynny udział w działaniach na rzecz poprawy swoich warunków życia.
Oczekiwanie na pomoc z zewnątrz prowadzi bowiem do bierności i postaw roszczeniowych.
WESTMOR CONSULTING
4
1. CEL I PROCES TWORZENIA STRATEGII ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
1.1. UWAGI OGÓLNE
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Teresin dąży do
integracji społecznej, uwzględnia lokalne zasoby i możliwości. Została ona przygotowana
z uwzględnieniem następujących etapów działania:
1.
określenie wizji rozwoju gminy w zakresie polityki społecznej zawierającej cel
nadrzędny, do którego władze wspólnoty samorządowej zamierzają dążyć;
2.
określenie
obszarów
problemowych
najważniejszych
z
punktu
widzenia
zamierzają
osiągnąć
prowadzonej polityki społecznej;
3.
wskazanie
celu
głównego,
które
władze
gminy
w każdym z wytypowanych obszarów;
4.
wskazanie celów szczegółowych służących osiągnięciu wytyczonych celów
głównych;
5.
wskazanie oczekiwanych efektów wdrażanego programu, określenie podmiotów
odpowiedzialnych za realizację zadań.
1.2. PODSTAWA PRAWNA
Podstawą prawną opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie
Gminy Teresin jest ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.
593 z późniejszymi zmianami), która nakłada na gminy obowiązek opracowania
i realizacji gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym
uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązania problemów
alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego
ryzyka.
Różnorodność występujących na terenie gminy problemów społecznych powoduje jednak
konieczność wzięcia pod uwagę także innych aktów prawnych regulujących sferę pomocy
społecznej, do których należy zaliczyć:
Ustawę o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 r. (tekst pierwotny:
Dz. U. z 2003 r. Nr 228, poz. 2 z późn. zm., tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 139,
poz. 992) wprowadzająca nowy system pozaubezpieczeniowych świadczeń społecznych,
finansowanych w całości ze środków budżetu państwa. Ustawa ta reguluje sposób i zasady
przyznawania świadczeń rodzinnych, do których zalicza się: zasiłek rodzinny oraz dodatki do
WESTMOR CONSULTING
5
niego (wśród których wyróżniono dodatek z tytułu urodzenia dziecka, opieki nad dzieckiem
w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, samotnego wychowywania dziecka,
wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, kształcenia i rehabilitacji dziecka
niepełnosprawnego, rozpoczęcia roku szkolnego oraz
podjęcia przez dziecko nauki
w szkole poza miejscem zamieszkania), świadczenia opiekuńcze czyli zasiłek pielęgnacyjny
oraz świadczenie pielęgnacyjne, a także jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia się
dziecka.
Ustawę o zatrudnieniu socjalnym z dnia 13 czerwca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 122,
poz. 1143 z późn. zm.). Ustawa o zatrudnieniu socjalnym stwarza szansę na powrót do
społeczeństwa osobom, które z różnych powodów znalazły się na marginesie życia
społecznego. Ustawa ma zastosowanie przede wszystkim do osób, które nie posiadają
własnych dochodów, a w szczególności osób bezdomnych w procesie wychodzenia
z bezdomności, osób uzależnionych od alkoholu w procesie leczenia, osób uzależnionych od
narkotyków w procesie leczenia, osób chorych psychicznie, długotrwale bezrobotnych,
byłych więźniów oraz uchodźców. Drugą formą pomocy przewidzianą w ustawie jest
wsparcie zatrudnienia osób, które uległy wykluczeniu społecznemu.
Ustawę o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz. U. z 1994 r.
Nr 111, poz. 535 z późn. zm.). Według ustawy ochronę zdrowia psychicznego zapewniają
organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Ustawa
przewiduje, że w działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć
stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, Kościoły
i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne
osoby fizyczne i prawne.
Ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r.
(Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.). Ustawa ta jest aktem prawnym
wprowadzającym kompleksowe rozwiązania dotyczące podstawowych dziedzin działalności
organizacji pozarządowych w Polsce. Obszary, które reguluje ustawa to: prowadzenie
działalności pożytku publicznego (działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego),
uzyskiwanie przez organizacje pozarządowe statusu organizacji pożytku publicznego oraz
konsekwencje z tym związane (warunki uzyskania statusu organizacji pożytku publicznego),
nadzór nad prowadzeniem działalności pożytku publicznego, wolontariat.
Ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r.
(Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.). Ustawa określa zadania państwa
w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji
zawodowej. Zadania państwa w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków
bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej są realizowane przez instytucje rynku pracy
WESTMOR CONSULTING
6
działające w celu: pełnego i produktywnego zatrudnienia; rozwoju zasobów ludzkich;
osiągnięcia wysokiej jakości pracy; wzmacniania integracji oraz solidarności społecznej.
Ustawę o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r.
(Dz. U. z 1998 r. Nr 137, poz. 887 z późn. zm.).
Ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych
z dnia 27 sierpnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135). Ustawa określa: warunki
udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia
26 października 1982 r., znowelizowana dnia 28 marca 2003 r. (tekst pierwotny: Dz. U.
z 1984 r. Nr 35, poz. 230, z późn. zm.). Rozwiązywanie problemów alkoholowych zakłada,
iż większość kompetencji i środków finansowych jest zlokalizowana na poziomie
samorządów gmin, które na mocy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi
uzyskały
kompetencje
do
rozwiązywania
problemów
alkoholowych
w społecznościach lokalnych. Ustawodawca w art. 4 ust 1 stanowi: „prowadzenie działań
związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracja
społeczna osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań gminy".
Ustawę
o
postępowaniu
wobec
dłużników
alimentacyjnych
oraz
zaliczce
alimentacyjnej z dnia 22 kwietnia 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 86, poz. 732 z późn. zm.)
określająca
zasady:
postępowania
wobec
osób
zobowiązanych
do
świadczenia
alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego, jeżeli egzekucja prowadzona przez
komornika sądowego jest bezskuteczna; przyznawania zaliczek alimentacyjnych dla osób
samotnie wychowujących dzieci, uprawnionych do świadczenia alimentacyjnego na
podstawie tytułu wykonawczego, którego egzekucja jest bezskuteczna. Ustawa ta
obowiązuje do dnia 30 września 2008 roku. Od 1 października 2008 r. będzie obowiązywać
ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów z dnia 7 września 2007 r. (Dz. U.
z 2007 r. nr 192 poz. 1378 z późn. zm.).
Ustawę o dodatkach mieszkaniowych z dnia 21 czerwca 2001 r. (Dz. U. Nr 71, poz. 734
z późn zm.) nakłada na władze samorządowe (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta)
obowiązek
rozpatrywania
wniosków
osób
uprawnionych
do
otrzymania
dodatków
i wydawania decyzji administracyjnych w sprawie przyznania (bądź odmowy przyznania)
dodatku mieszkaniowego. Wypłata dodatków jest zadaniem własnym gminy.
Ustawę o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 180,
poz. 1493) określającą zasady postępowania wobec osób dotkniętych przemocą w rodzinie,
stosujących przemoc oraz zadania w zakresie przeciwdziałania temu negatywnemu zjawisku
nałożone na poszczególne organy administracji rządowej oraz jednostki samorządu
terytorialnego.
WESTMOR CONSULTING
7
1.3. PODMIOTY UCZESTNICZĄCE W PRZYGOTOWANIU STRATEGII ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE GMINY TERESIN
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Teresin została
przygotowana przy szerokim zaangażowaniu społeczności lokalnej. Wśród mieszkańców
gminy
przeprowadzono
badanie
ankietowe,
w
którym
wzięło
udział
135
osób
reprezentujących różne grupy społeczne. Odbyło się również spotkanie warsztatowe,
podczas którego doprecyzowano zapisy strategii.
W ramach prac nad przygotowaniem strategii wykorzystany został zatem model
partycypacyjny.
Partycypacja
oznacza
udział
obywateli
w
zarządzaniu
sprawami
społeczności, której są członkami. Mieszkańcy powinni stać się podmiotem, a nie
przedmiotem przemian zachodzących na terenie gminy. Aby było to możliwe, konieczne jest
budowanie
społeczeństwa
obywatelskiego,
świadomego
swojej
mocy
sprawczej
i zaangażowanego w życie swoich „małych ojczyzn”. Partycypacja mieszkańców
w procesach rozwojowych jest jednym z kluczowych warunków, aby rozwój był rzeczywiście
widoczny. Oni sami powinni bowiem decydować, co jest dla nich dobre i co uważają za
rozwój.
1.4. OKRES REALIZACJI STRATEGII
Strategia rozwiązywania problemów społecznych realizowana będzie w latach 2008-2015.
Wybór tego okresu nie jest przypadkowy, ponieważ do 2015 r. muszą zostać rozliczone
wszystkie projekty uzyskujące dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej, a należy się
spodziewać, że niniejsza strategia przyczyni się do pozyskania środków zewnętrznych przez
gminę na zadania dotyczące sfery społecznej.
1.5. WYKORZYSTANE ŹRÓDŁA
W trakcie opracowywania dokumentu wykorzystano następujące kategorie źródeł:
A. Źródła zastane, do których można zaliczyć:
•
dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego;
•
dane pochodzące z Powiatowego Urzędu Pracy w Sochaczewie;
•
dane pozyskane z Posterunku Policji w Teresinie;
•
dane własne Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej;
•
dane pozyskane z Urzędu Gminy w Teresinie.
WESTMOR CONSULTING
8
B. Źródła wytworzone, którymi były:
•
wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród mieszkańców gminy;
•
wyniki spotkania konsultacyjnego.
2. CHARAKTERYSTYKA GMINY TERESIN
2.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O GMINIE
2.1.1. POŁOŻENIE, POWIERZCHNIA, LUDNOŚĆ
Gmina Teresin położona jest w zachodniej części województwa mazowieckiego, w powiecie
sochaczewskim. Gmina sąsiaduje:
•
od północny z gminami: Kampinos i Leszno,
•
od strony zachodniej z gminą Sochaczew,
•
od południa z gminami: Nowa Sucha i Wiskitki,
•
od wschodu z gminami: Baranów i Błonie.
Teresin leży w odległości 44 km od Warszawy, w bliskim sąsiedztwie aglomeracji
warszawskiej.
Rysunek 1. Położenie gminy na tle powiatu sochaczewskiego
WESTMOR CONSULTING
9
Tabela 1. Podział powierzchni gminy według sposobu zagospodarowania terenów
Wyszczególnienie
Ha
%
Powierzchnia geodezyjna
8 798
100,00
Użytki rolne
w tym
• grunty orne
• sady
• łąki
• pastwiska
7 219
82,05
6 566
125
201
327
74,63
1,42
2,28
3,72
Lasy i grunty leśne
585
6,65
Pozostałe
994
11,30
*Podstawa: Dane GUS 2006 r.
Wykres 1. Zagospodarowanie terenów na obszarze gminy Teresin
11,30%
6,65%
82,05%
Użytki rolne
Lasy i grunty leśne
Pozostałe
Biorąc pod uwagę sposób zagospodarowania terenów w gminie Teresin należy stwierdzić,
że przeważają użytki rolne, które zajmują 82,05% powierzchni gminy, lasy natomiast –
6,65%.
2.1.2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
Długość sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy wynosiła w 2006 r. 29,5 km
i obsługiwała ona 1 025 przyłączy. Z sieci kanalizacji sanitarnej korzystało ogółem
4 048 osób.
Na terenie gminy funkcjonują dwie komunalne oczyszczalnie ścieków o przepustowości
1000 m3 (w miejscowości Granice) i 50 m3/dobę (w Szymanowie). Obsługują one łącznie
6 180 osób. Poza tym funkcjonują jeszcze dwie oczyszczalnie: zlokalizowana na terenie
WESTMOR CONSULTING
10
Zakładu Produkcyjnego BAKOMA S.A. oraz będąca własnością Wspólnoty Mieszkaniowej
w Pawłowicach.
Sieć wodociągowa
Gmina Teresin jest zwodociągowana niemal w ok. 95%. Długość czynnej sieci wodociągowej
wynosiła w 2006 r. 186,9 km i korzystało z niej 8 836 osób.
Gospodarka odpadami
Gmina Teresin posiada własne wysypisko odpadów zlokalizowane w miejscowości
Topołowa, jednak tylko ok. 43% mieszkańców objętych jest systemem ich zorganizowanej
zbiórki.
Elektroenergetyka
Sieć energetyczna jest dobrze rozwinięta i stanowi jednolity system krajowy. Obecny system
zaopatrywania
mieszkańców
w
energię
elektryczną
w
pełni
pokrywa
istniejące
zapotrzebowanie, jednakże wymaga on stopniowej modernizacji polegającej chociażby na
zastępowaniu linii napowietrznych bardziej nowoczesnymi kablami podziemnymi.
Sieć drogowa
Na sieć drogową gminy Teresin składają się:
−
droga krajowa nr 2;
−
drogi powiatowe;
−
drogi gminne.
Przewozy pasażerskie
Gmina posiada dość dobrze rozwiniętą sieć komunikacji autobusowej, która obsługuje
zarówno połączenia o znaczeniu międzyregionalnym, jak i wewnątrzwojewódzkim. Poza tym
przez teren gminy przebiega linia kolejowa E 20, wchodząca w skład transeuropejskiego
korytarza transportowego w relacji Zachód – Wschód.
Infrastruktura komunikacji elektronicznej
Na całym obszarze gminy dostępna jest telefonia przewodowa i potrzeby mieszkańców
mogą być w pełni zaspokojone. Jedynym ograniczeniem jest bariera kosztowa występująca
po stronie indywidualnych odbiorców. Ponadto gmina pozostaje w całości w zasięgu
funkcjonujących na terenie kraju operatorów telefonii komórkowej.
WESTMOR CONSULTING
11
2.1.3. GOSPODARKA
Rolnictwo
Na terenie gminy Teresin przeważają gospodarstwa do 5 ha, co nie jest zjawiskiem
korzystnym, gdyż w warunkach konkurencji większą szansę na rozwój mają gospodarstwa
charakteryzujące się większą powierzchnią. Im są one mniejsze, tym wyższe są jednostkowe
koszty produkcji, a także większe trudności w finansowaniu inwestycji rolnych. Poza tym
małe gospodarstwa rolne trudniej niż duże dostosowują jakość produktów i ich cechy
sanitarne do wymogów bezpieczeństwa żywnościowego.
Tabela 2. Struktura agrarna gospodarstw
Grupy obszarowe użytków
rolnych
Liczba gospodarstw
Ogółem
1 196
od 1 do 2 ha
397
od 2 do 5 ha
208
od 5 do 7 ha
297
od 7 do 10 ha
105
od 10 do 15 ha
79
od 15 do 20 ha
52
od 20 do 50 ha
26
od 50 do 100 ha
25
pow. 100 ha
0
*Podstawa: Dane GUS – Powszechny Spis Rolny 2002 r.
Wykres 2. Struktura agrarna gospodarstw na terenie gminy Teresin
2,10%
6,64%
0,00%
4,37% 2,19%
33,39%
8,83%
24,98%
od 1 do 2 ha
od 7 do 10 ha
od 20 do 50 ha
17,49%
od 2 do 5 ha
od 10 do 15 ha
od 50 do 100 ha
od 5 do 7 ha
od 15 do 20 ha
pow. 100 ha
WESTMOR CONSULTING
12
Produkcja roślinna i zwierzęca
W strukturze zasiewów dominują zboża. Na dalszych miejscach lokują się rośliny okopowe.
Rodzaje upraw uwarunkowane są bonitacją gleb oraz rodzajami hodowli.
Hodowla obejmuje głównie trzodę chlewną i bydło. Bez zwierząt gospodarskich
funkcjonowały 934 gospodarstwa rolne.
Tabela 3. Struktura hodowli w gminie Teresin
Zwierzęta hodowlane
Bydło
- w tym krowy
Trzoda chlewna
- w tym lochy
Konie
Ilość sztuk
1 917
1 127
2 305
257
74
Ilość gospodarstw
208
189
Owce
12
bd.
Kozy
45
bd.
Kury
35 611
bd.
101
39
Wyposażenie techniczne rolnictwa w Teresinie w 2002 r. przedstawiało się następująco:
•
ciągniki rolnicze – 508 szt.;
•
samochody ciężarowe - 98 szt.;
•
kombajny zbożowe – 29 szt.;
•
kombajny ziemniaczane – 67 szt.;
•
kombajny buraczane – 6 szt.
W ostatnich latach obserwowane są znaczące zmiany w parku maszynowym rolników.
Programy pomocowe Wspólnoty Europejskiej, umożliwiające uzyskanie zwrotu części
kosztów poniesionych na zakup maszyn i urządzeń oraz dostęp do niedrogich, używanych
maszyn spowodowały korzystne zmiany ilościowe i jakościowe w wyposażeniu technicznym
rolnictwa.
Pozarolnicza działalność gospodarcza
Ilość podmiotów gospodarczych na terenie gminy zarejestrowanych w systemie REGON
w latach 2002 – 2006 zaprezentowano w tabeli 4.
WESTMOR CONSULTING
13
Tabela 4. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w latach 2002-2006
Rok
Wyszczególnienie
2003
2004
2005
2006
2007
Sektor prywatny
922
965
1002
1042
1084
Sektor publiczny
15
20
21
21
21
Ogółem
937
985
1023
1063
1105
*Podstawa: Dane GUS
Analizując dane przedstawione w tabeli 4 i na wykresie 3 należy stwierdzić, że liczba
podmiotów gospodarczych na terenie gminy systematycznie rośnie.
Wykres 3. Podmioty gospodarcze zarejestrowane w systemie REGON w latach 2002-2006
1200
Liczba podmiotów
1000
800
600
400
200
0
2003
2004
2005
Sektor prywatny
2006
2007
Sektor publiczny
*Podstawa: Dane GUS
Biorąc pod uwagę liczbę przedsiębiorców w sektorze prywatnym według sekcji PKB można
zauważyć, że największa ilość podmiotów działa w sekcji G (handel hurtowy i detaliczny;
naprawa
pojazdów
samochodowych,
motocykli
oraz
artykułów
użytku
osobistego
i domowego), a najmniejsza – w L (administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe
ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne).
Wśród podmiotów sektora prywatnego najwięcej jest osób fizycznych prowadzących
działalność gospodarczą, co jest zgodne z ogólnokrajową tendencją. Kolejne miejsca
zajmują spółki handlowe oraz stowarzyszenia i organizacje społeczne, co zaprezentowano
w tabeli 6.
WESTMOR CONSULTING
14
Tabela 5. Struktura podmiotów gospodarczych według sekcji PKD zarejestrowanych na
terenie gminy Teresin w latach 2002-2006 (sektor prywatny)
Rok
Sekcje PKD
A
(rolnictwo, łowiectwo
i leśnictwo)
D
(przetwórstwo przemysłowe)
F
(budownictwo)
2003
2004
2005
2006
2007
27
23
22
23
24
100
104
115
115
119
112
121
119
128
142
321
338
349
360
377
44
45
46
46
48
131
133
138
141
140
18
21
21
21
23
90
97
105
118
116
6
6
6
7
7
8
8
10
11
13
17
18
17
16
18
48
51
53
56
57
G
(handel hurtowy
i detaliczny; naprawa
pojazdów samochodowych,
motocykli oraz artykułów
użytku osobistego
i domowego)
H
(hotele i restauracje)
I
(transport, gospodarka
magazynowa
i łączność)
J
(pośrednictwo finansowe)
K
(obsługa nieruchomości,
wynajem i usługi związane
z prowadzeniem działalności
gospodarczej)
L
(administracja publiczna
i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia
społeczne i powszechne
ubezpieczenie zdrowotne)
M
(edukacja)
N
(ochrona zdrowia
i pomoc społeczna)
O
(działalność usługowa
komunalna, społeczna
i indywidualna, pozostała)
*Podstawa: Dane GUS
Tabela 6. Forma prawna prowadzenia działalności w sektorze prywatnym na terenie gminy
Teresin w latach 2002-2006
Forma
prawna
Rok
2002
2003
2004
2005
2006
Osoby fizyczne
prowadzące
działalność
gospodarczą
772
812
851
881
911
Spółki handlowe
36
37
36
37
44
WESTMOR CONSULTING
15
Spółki handlowe
z udziałem
kapitału
zagranicznego
6
8
6
6
7
Spółdzielnie
10
10
9
9
9
Fundacje
1
1
1
2
3
9
10
11
13
15
Stowarzyszenia
i organizacje
społeczne
*Podstawa: Dane GUS
Na terenie gminy lokalizuje swoje centra logistyczne i dystrybucyjne coraz więcej firm, wśród
których można wymienić m.in. ProLogis Poland Management Sp. z o.o., Greiner Packaging
Sp. z o.o., TESCO Polska Sp. z o.o., LEAR Corporation. Poza tym na jej obszarze
zlokalizowane są duże zakłady przetwórstwa rolno – spożywczego (np. BAKOMA S.A.,
„Polskie Młyny”, PLANTICO Hodowla i Nasiennictwo Ogrodnicze Gołębiew Sp. z o.o.) oraz
zakłady: chemiczne („ANSER” Zakłady Chemiczne) i budowlane (J.W. CONSTRUCTION
Sp. z o.o.).
Handel
Sieć sklepów na terenie gminy Teresin jest dobrze rozwinięta i dostosowana do potrzeb
lokalnego rynku. Dominują placówki oparte na samozatrudnieniu prowadzących je osób i ich
rodzin.
2.1.4. TURYSTYKA
O atrakcyjności turystycznej gminy Teresin decyduje przede wszystkim położenie na jej
terenie obiektów zabytkowych, a także występowanie obszarów chronionych.
Na terenie gminy znajduje się 41 pomników przyrody, w tym 11 sztuk pojedynczych drzew
i 26 grup drzew. Poza tym występują obiekty wpisane do rejestru zabytków wskazane
w tabeli 7.
Tabela 7. Wykaz obiektów zabytkowych na terenie gminy Teresin
Miejscowość
Obiekt
Nr rejestru
obiekty architektury:
Kawęczyn
park dworski
Nr 577 z dnia 19.05.1982 r.
Mikołajew
cmentarz rzymsko - katolicki
Nr 841 z dnia 19.12.1991 r.
Mikołajew
kościół p.w. św. Jana i Pawła
Nr 25 z dnia 12.10.1960 r.
Nowa Piasecznica
pałac i park
Nr 16 z dnia 08.10.1957 r.
Nowe Paski
dwór
Nr 621 z dnia 28.07.1983 r.
Nowe Paski
park
Nr 507 z dnia 08.11.1978 r.
WESTMOR CONSULTING
16
Paprotnia
kuźnia
Nr 22 z dnia 18.11.1959 r.
Paprotnia
zespół zabudowań z poł. XIX w.
Nr 23 z dnia 18.11.1959 r.
Pawłowice
Pawłowice
Nr 851 z dnia 30.12.1991 r.
kościół p.w. św. Bartłomieja wraz
Nr 49 z dnia 04.04.1962 r.
z terenem cmentarza kościelnego
Nr 427 z dnia 29.05.1976 r.
park
Seroki
pałac
Nr 454 z dnia 29.03.1977 r.
Seroki
park
Nr 428 z dnia 29.05.1976 r.
Skotniki
dwór
Nr 617 z dnia 28.07.1983 r.
Skotniki
park
Nr 582 z dnia 19.05.1982 r.
Strugi
dwór
Nr 620 z dnia 28.07.1983 r.
Strugi
park
Nr 581 z dnia 19.05.1982 r.
Szymanów
Nr 888 z dnia 21.12.1992 r.
Szymanów
cmentarz
wojenny
żołnierzy
niemieckich i rosyjskich z 1915
roku
katakumby sióstr Zgromadzenia
Sióstr Niepokalanego Poczęcia
N.M.P. (w parku pałacowym)
kościół
p.w.
Wniebowzięcia
N.M.P. wraz z architektonicznym
i plastycznym wyposażeniem
wnętrza i najbliższym otoczeniem
w promieniu 50 m
park
Szymanów
zespół pałacowo - parkowy
Nr 14 z dnia 30.08.1957 r.
Teresin
pałac wraz z parkiem
Nr 50 z dnia 04.04.1962 r.
Pawłowice
Szymanów
Szymanów
Szymanów
Nr 887 z dnia 21.12.1992 r.
Nr 889 z dnia 21.12.1992 r.
Nr 15 z dnia 02.09.1957 r.
Nr 718 z dnia 01.06.1984 r.
osady:
Skotniki
ślady osady z okresu wpływów
Nr 419 z dnia 30.11.1970 r.
rzymskich
osada
z
okresu
wpływów
Nr 411 z dnia 11.12.1968 r.
rzymskich
Nr 418 z dnia 30.11.1970 r.
ślady osady starożytnej
Szymanów
ślady osady starożytnej
Gnatowice
Pawłowice
Nr 140 z dnia 21.11.1969 r.
aleje:
Skotniki - Kazimierzów
Skotniki - Strugi
Strugi
Strugi
Strugi - Kawęczyn
Strugi - Marianów
aleja wiązowo - lipowa przy
drodze Skotniki - Kazimierzów
aleja jesionowo - kasztanowcowa
przy drodze Skotniki - Strugi
aleja rubiniowa wzdłuż ogrodzenia
parkowego
w
Strugach
aleja lipowa w Strugach przy
dawnej drodze za folwarkiem
aleja lipowa łącząca Strugi
z Kawęczynem
aleja kasztanowcowo - jesionowa
Bd.
Bd.
Bd.
Bd.
Bd.
Bd.
WESTMOR CONSULTING
17
ze Strug do Marianowa
aleja lipowa wzdłuż drogi Strugi Bd.
Szymanów
aleje przy drogach łączących wsie Nr 586 z dnia 19.05.1982 r.
Strugi - Szymanów
Teresin
*Podstawa: Dane Urzędu Gminy w Teresinie
Należy też podkreślić, że ważną rolę w rozwoju funkcji turystycznych gminy spełnia Klasztor
o.o. Franciszkanów w Niepokalanowie, który stał się miejscem docelowym dla licznych grup
pielgrzymów z kraju i zagranicy (rocznie Klasztor odwiedza ok. 600 tys. pielgrzymów).
Miejsce to ma szczególny charakter, związane jest bowiem z życiem i działalnością Św.
Maksymiliana Marii Kolbe i nie bez racji nazywane jest Mazowiecką Częstochową. Na
terenie Klasztoru od kilkunastu lat odbywa się Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich
i Multimediów. Mieści się tu także jedna z najnowocześniejszych drukarni w Polsce oraz
Radio Niepokalanów. Drugim ważnym miejscem jest Klasztor Sióstr Niepokalanek
w Szymanowie wraz z Sanktuarium N.M.P Jazłowieckiej, który mieści się w XIX-wiecznym
pałacu, obok zabytkowego kościoła z XVII wieku.
2.1.5. MIESZKAŃCY
Wielkość populacji
Wskaźniki demograficzne mają zasadniczy wpływ na jakość życia, szanse rozwojowe
i tempo wzrostu poziomu życia w gminie. Takie parametry jak: wykształcenie mieszkańców,
gęstość zaludnienia, dodatni poziom przyrostu naturalnego, dodatnie saldo migracji,
zachowanie równowagi pomiędzy płciami, właściwe proporcje pomiędzy grupami ludności
w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym decydują o przyszłości gminy.
W tabeli 8 przedstawiono dane dotyczące populacji gminy w latach 2000-2007.
Tabela 8. Wielkość populacji i zmiany w czasie na terenie gminy Teresin
2000
Liczba
ludności
11 034
2001
11 049
114
116
-2
54
2002
10 996
84
79
5
21
2003
11 056
67
104
-37
72
2004
11 114
85
100
-15
30
2005
11 060
73
118
-45
35
2006
11 076
85
118
-33
17
2007
11 218
89
112
-23
10
Rok
90
Przyrost
naturalny
-7
Saldo
migracji
43
Urodzenia
Zgony
83
*Podstawa: Dane GUS, według faktycznego miejsca zamieszkania
WESTMOR CONSULTING
18
Analizując dane zawarte w tabeli 8 można zauważyć, że liczba ludności na terenie gminy
odnotowała największy wzrost w 2007 r.
Wykres 4. Liczba ludności na terenie gminy Teresin w latach 2000-2007
11 250
11 200
Liczba osób
11 150
11 100
11 050
11 000
10 950
10 900
10 850
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
*Podstawa: Dane GUS
Wykres 5. Ruch naturalny ludności na terenie gminy Teresin w latach 2000-2007
80
Liczba osób
60
40
20
0
-20
-40
-60
2000
2001
2002
2003
Przyrost naturalny
2004
2005
2006
2007
Saldo migracji
*Podstawa: Dane GUS
Struktura wiekowa
Tabela 9 przedstawia populację gminy w rozbiciu na grupy wiekowe uwzględniając płeć.
Tabela 9. Populacja gminy w rozbiciu na grupy wiekowe z uwzględnieniem płci
Grupa wiekowa
Ogółem
Mężczyźni
Kobiety
0-4 lata
440
208
232
5-9 lat
601
293
308
10-14 lat
795
397
398
WESTMOR CONSULTING
19
15-19 lat
957
424
533
20-24 lata
850
434
416
25-29 lat
928
477
451
30-34 lata
860
422
438
35-39 lat
709
387
322
40-44 lata
683
343
340
45-49 lat
849
411
438
50-54 lata
887
467
420
55-59 lat
714
333
381
60-64 lata
511
265
246
65-69 lat
389
169
220
70-74 lata
379
165
214
75-79 lat
310
107
203
80-84 lata
205
61
144
Powyżej 85 lat
151
47
104
11 218
5 410
5 808
Razem
Najliczniejszą grupą w gminie są osoby w przedziale wiekowym 15-19 lat oraz 25-29 lat.
Strukturę ludności według wieku mającą wpływ na kształtowanie się struktur społeczno –
ekonomicznych przedstawiono w tabeli 10.
Tabela 10. Struktura ludności według wieku
Grupa wiekowa
Wiek przedprodukcyjny:
- kobiety
- mężczyźni
Wiek produkcyjny:
- kobiety
- mężczyźni
Wiek poprodukcyjny:
- kobiety
- mężczyźni
Ogółem
Osoby
2 428
1 288
1 140
7 110
3 389
3 721
1 680
1 131
549
11 218
% ogółu
21,64
11,48
10,16
63,38
30,21
33,17
14,98
10,09
4,89
100,00
WESTMOR CONSULTING
20
Wykres 6. Struktura wiekowa ludności gminy Teresin
14,98%
21,64%
63,38%
Wiek przedprodukcyjny
Wiek produkcyjny
Wiek poprodukcyjny
Obecnie największą grupę stanowią osoby w wieku produkcyjnym. Jednakże w przyszłości
zwiększać się będzie procentowy udział osób w wieku poprodukcyjnym, co pociąga za sobą
wiele konsekwencji. Znaczna część dochodów gminy będzie bowiem musiała być kierowana
na zapewnienie odpowiednich warunków życia osobom w starszym wieku (np. opieka
społeczna). Starzejące się społeczeństwo to także malejące przyrosty zasobów pracy. Poza
tym wzrost liczby osób starszych prowadzi do zmiany struktury popytu – wpływa na mniejszy
popyt na „nowinki” technologiczne, a większy na szeroką gamę usług związanych z opieką
społeczną.
Tabela 11. Wskaźnik obciążenia demograficznego
Wyszczególnienie
Ludność
w
wieku
nieprodukcyjnym na 100 osób
w wieku produkcyjnym
Ludność
w
wieku
poprodukcyjnym na 100 osób
w wieku przedprodukcyjnym
Ludność
w
wieku
poprodukcyjnym na 100 osób
w wieku produkcyjnym
2002
2003
2004
2005
2006
2007
63,5
61,2
59,5
57,6
57,0
57,8
60,8
62,1
63,8
66,3
67,0
69,2
24,0
23,5
23,2
23,0
22,9
23,6
*Podstawa: Dane GUS
Na terenie gminy Teresin wskaźnik obciążenia demograficznego nie jest wysoki, bowiem na
100 osób w wieku produkcyjnym w analizowanym okresie przypadało średnio 60 osób
w wieku nieprodukcyjnym, co jest zjawiskiem korzystnym.
WESTMOR CONSULTING
21
Poziom wykształcenia ludności
W gminie dominują osoby z wykształceniem podstawowym. Poza tym zauważalna jest
tendencja wskazująca na występowanie wyższego poziomu wykształcenia wśród kobiet.
Należy jednak stwierdzić, że prezentowane dane pochodzące z Narodowego Spisu
Powszechnego z 2002 r. i ogólnokrajowe tendencje do podnoszenia poziomu wykształcenia
wskazują, że z roku na rok będzie ono ulegało znaczącej poprawie. Dotyczy to głównie osób
z wykształceniem średnim, które podnoszą swój poziom wykształcenia na wyższe.
Tabela 12. Poziom wykształcenia ludności na terenie gminy Teresin
Rodzaj wykształcenia
Ogółem
Kobiety
Mężczyźni
Wyższe
653
374
279
Policealne
312
220
92
Średnie
2330
1260
1070
Zasadnicze zawodowe
2415
937
1478
Podstawowe ukończone
Podstawowe nieukończone i bez
wykształcenia
2984
1615
1369
445
264
181
*Podstawa: Dane GUS Narodowy Spis Powszechny 2002 r.
Wykres 7. Wykształcenie ludności na terenie gminy Teresin
1800
1600
Liczba osób
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Wyższe
Policealne
Średnie
Kobiety
Zas. zaw.
Podstawowe
uk.
Podstawowe
nieuk. i bez
wykszt.
Mężczyźni
*Podstawa: Dane GUS Narodowy Spis Powszechny 2002 r.
Poziom bezrobocia
Na terenie gminy Teresin poziom bezrobocia rejestrowanego wynosi ok. 3.5% i jest
najmniejszy w powiecie sochaczewskim. Szczegółowe dane dotyczące liczby osób
bezrobotnych w latach 2005-2007 zawarte zostały w tabeli 13.
WESTMOR CONSULTING
22
Tabela 13. Poziom bezrobocia na terenie gminy
Data
Liczba bezrobotnych
ogółem
mężczyzn
kobiet
31.12.2005 r.
459
214
245
31.12.2006 r.
446
216
230
31.12.2007 r.
352
176
176
*Podstawa: dane PUP w Sochaczewie
Wykres 8. Liczba bezrobotnych na terenie gminy Teresin w latach 2005-2007
250
Liczba osób
200
150
100
50
0
31.12.2005
31.12.2006
mężczyzn
31.12.2007
kobiet
*Podstawa: dane PUP w Sochaczewie
Osoby niepełnosprawne
Istotnym problemem występującym na terenie gminy jest zjawisko niepełnosprawności. Dane
dotyczące liczby osób niepełnosprawnych w Teresinie zaprezentowano w tabeli 14.
Tabela 14. Liczba osób niepełnosprawnych na terenie gminy
Rodzaj
niepełnosprawności
Razem
Kobiety Mężczyźni
Prawnie
1248
622
626
Tylko biologicznie
184
109
75
*Podstawa: Dane GUS NSP 2002
WESTMOR CONSULTING
23
Wykres 9. Liczba osób niepełnosprawnych na terenie gminy z uwzględnieniem rodzaju
700
Liczba osób
600
500
400
300
200
100
0
Kobiety
Prawnie
Mężczyźni
Tylko biologicznie
Przez osobę niepełnosprawną prawnie rozumie się osobę, która posiada odpowiednie
orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony. Osobą niepełnosprawną biologicznie
jest zaś osoba nie posiadająca takiego orzeczenia, ale odczuwająca ograniczenie własnej
sprawności w wykonywaniu podstawowych dla swojego wieku czynności. Jak można
zaobserwować na wykresie 9 na terenie gminy przeważają osoby niepełnosprawne prawnie.
Stan infrastruktury mieszkaniowej
W gminie Teresin, wg danych GUS, w 2002 r. istniało ogółem 3175 mieszkań o łącznej
powierzchni 240 925 m2, z czego 3115 (o pow. 236 889 m2) było stale zamieszkanych.
W 2006 r. było już 3595 mieszkań o powierzchni użytkowej 276 891 m2.
Tabela 15. Struktura zasobów mieszkaniowych
Liczba mieszkań
Powierzchnia użytkowa (m2)
przed 1918
48
2 398
1918 - 1944
169
8 824
1945 - 1970
1187
75 596
1971 – 1978
592
40 684
1979 - 1988
648
58 103
1989 - 2002
475
52 018
Okres budowy
WESTMOR CONSULTING
24
Wykres 10. Stan substancji mieszkaniowej na terenie gminy Teresin
1,54% 5,42%
15,23%
20,78%
38,06%
18,98%
przed 1918
1918 - 1944
1945 - 1970
1971 – 1978
1979 - 1988
1989 - 2002
Jak widać z załączonego zestawienia najwięcej (38,06%) stanowią mieszkania zbudowane
w latach 1945 - 1970. W związku z tym można stwierdzić, że stan substancji mieszkaniowej
na terenie gminy jest dobry.
Poza tym sytuacja mieszkaniowa ludności jest zadowalająca, zarówno jeśli chodzi o liczbę
izb w przeliczeniu na 1 mieszkańca, jak i przypadającą na osobę powierzchnię użytkową.
Zgodnie z danymi zawartymi w tabeli 16 należy stwierdzić, że na terenie gminy Teresin
przeważają mieszkania złożone z 3 izb, najmniej jest natomiast lokali jednoizbowych. Pod
względem wielkości dominują mieszkania o powierzchni 60 – 79 m2.
Tabela 16. Mieszkania według ilości izb
Liczba izb w mieszkaniu
Liczba mieszkań
1 izba
63
2 izby
524
3 izby
932
4 izby
796
5 i więcej izb
858
Tabela 17. Mieszkania według powierzchni
Powierzchnia
mieszkania m2
do 30
Liczba
mieszkań
196
Metraż na 1
osobę (m2)
poniżej 7
Liczba
mieszkań
90
30 – 39
327
7,0 – 9,9
182
40 – 49
399
10,0 – 14,9
510
WESTMOR CONSULTING
25
50 – 59
413
15,0 – 19,9
496
60 - 79
586
20,0 – 29,9
762
80 – 99
433
30 i więcej
1073
100 – 119
361
X
X
120 i więcej
458
X
X
Systematycznej poprawie z roku na rok ulega stan wyposażenia mieszkań w podstawową
infrastrukturę techniczną. Dotyczy to zarówno starań władz gminy, jak i dążenia właścicieli
mieszkań do podnoszenia ich standardu, o czym świadczy fakt, że na koniec 2006 r. liczba
mieszkań wyposażonych w wodę z wodociągu wynosiła 3167, w ustęp spłukiwany – 2819,
w łazienkę – 2796, a w centralne ogrzewanie – 2769.
Tabela 18. Mieszkania według wyposażenia
Wyposażenie mieszkania
Liczba mieszkań
mieszkania ogółem
3175
wodociąg ogółem
2873
wodociąg przydomowy
380
wodociąg sieciowy
2493
bez wodociągu
302
ustęp spłukiwany
2578
łazienka
2565
ciepła woda
2392
CO zbiorowe
329
CO indywidualne
2186
piece
554
Dane dotyczące wypłaconych dodatków mieszkaniowych zawarto w tabeli 19.
Tabela 19. Dane dotyczące wypłaconych dodatków mieszkaniowych
Wyszczególnienie
liczba (szt.)
kwota (zł)
2005
2006
698
645
118 605
121 636
*Podstawa: Dane GUS
WESTMOR CONSULTING
26
Szkolnictwo
Na terenie gminy funkcjonują następujące placówki oświatowe podległe samorządowi
gminnemu:
•
Szkoła Podstawowa im. św. Maksymiliana Kolbego w Teresinie;
•
Gimnazjum w Teresinie;
•
Szkoła Podstawowa w Szymanowie;
•
Gimnazjum w Szymanowie;
•
Szkoła Podstawowa w Budkach Piaseckich;
•
Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Paprotni.
Do przedszkola uczęszczało w 2006 r. 82 dzieci.
Tabela 20. Stan placówek oświatowych podległych samorządowi gminnemu
Liczba
uczniów
Wyszczególnienie
Liczba
Liczba
Liczba
Pracownie
pomieszczeń oddziałów komputerów komputerowe
2003
szkoły podstawowe
944
57
48
57
3
gimnazjum
457
22
21
58
4
2004
szkoły podstawowe
925
57
47
65
4
gimnazjum
438
22
20
87
5
2005
szkoły podstawowe
906
57
47
65
4
gimnazjum
441
21
20
79
4
2006
szkoły podstawowe
858
57
46
71
4
gimnazjum
460
22
21
70
4
*Podstawa: Dane GUS
Analizując dane przedstawione w tabeli 20 należy stwierdzić, że liczba uczniów
uczęszczających do szkół podstawowych maleje, natomiast do gimnazjum – po minimalnym
spadku w 2004 r. rośnie.
Poza tym w gminie funkcjonują:
−
Niepubliczne
Liceum
Ogólnokształcące
i
Gimnazjum
SS
Niepokalanek
w Szymanowie;
−
Prywatne
Liceum
Ogólnokształcące
i
Gimnazjum
o.o.
Franciszkanów
w Niepokalanowie;
WESTMOR CONSULTING
27
−
Zespół Szkół w Teresinie (szkolnictwo ponadgimnazjalne).
W analizowanym okresie współczynnik skolaryzacji rozumiany jako relacja liczby osób
uczących się (stan na początku roku szkolnego) na danym poziomie kształcenia
(w danej grupie wieku) do liczby ludności (stan w dniu 31.XII) w grupie wieku określonej jako
odpowiadająca temu poziomowi nauczania w przypadku szkół podstawowych odnotował
niewielką tendencją malejącą, natomiast w przypadku gimnazjum podlegał pewnym
wahaniom.
Tabela 21. Współczynnik skolaryzacji
Wyszczególnienie
2003
2004
2005
2006
szkoła podstawowa
101,61
103,70
101,46
100,12
gimnazjum
107,11
102,76
107,24
104,44
*Podstawa: Dane GUS
Bezpieczeństwo publiczne
O
bezpieczeństwo
mieszkańców
gminy
dbają
funkcjonariusze
Posterunku
Policji
w Teresinie. W latach 2005-2007 wśród czynów zabronionych odnotowano najwięcej
kradzieży
z
włamaniem
oraz
kradzieży,
najmniej
było
przestępstw
związanych
z przywłaszczeniem mienia oraz usiłowaniem kradzieży.
Tabela 22. Rodzaje czynów zabronionych popełnionych na terenie gminy Teresin w latach
2005-2007
Wyszczególnienie
2005
2006
2007
Kradzież z włamaniem
47
32
17
Kradzież mienia
65
59
66
Uszkodzenie ciała
3
4
3
Groźba karalna
10
17
19
Uszkodzenie mienia
19
16
14
Przywłaszczenie mienia
2
2
1
Rozbój
8
5
2
Niszczenie cudzej rzeczy
19
16
14
Usiłowanie kradzieży mienia
3
2
1
Zgwałcenie
-
-
-
Posiadanie narkotyków
1
1
1
*Podstawa: Dane Posterunku Policji w Teresinie
WESTMOR CONSULTING
28
Tabela 23. Zakres działalności Posterunku Policji
Czynności
2005
2006
2007
-
-
-
Spotkania ze społeczeństwem ogółem
17
14
15
Zatrzymano osób poszukiwanych
23
16
18
Zatrzymano na gorącym uczynku przestępstwa
74
54
37
Zatrzymano nietrzeźwych kierujących
Ujawniono nieletniego zagrożonego demoralizacją lub bez
opieki
Wylegitymowano osób
68
45
25
-
-
-
2958
3483
3785
Nałożono mandaty karne, w tym:
293
322
375
Wnioski do komisji przeciwdziałania alkoholizmowi
−
porządkowe
74
98
116
−
z ustawy o wychowaniu w trzeźwości
27
34
51
−
drogowe dot. tylko kolizji drogowych
25
24
30
−
drogowe - inne
135
128
132
32
38
46
-
-
-
− inne
Udział w zorganizowanych konkursach, zawodach
sportowych, pokazach itp.
Tabela 24. Zakres działalności w związku ze zjawiskiem przemocy w rodzinie
Czynności
2005
2006
2007
Wdrożenie procedury Niebieskiej Karty
8
8
9
Liczba pokrzywdzonych w wyniku przemocy domowej
8
8
10
Liczba sprawców przemocy domowej
8
8
9
8
8
9
8
8
9
4
4
5
- stwierdzono
2
3
3
- zakończono
4
4
5
- w tym mężczyzn
Liczba sprawców przemocy domowej pod wpływem alkoholu
Liczba postępowań przygotowawczych wobec sprawców
przemocy domowej:
- wszczęto
W zakresie wdrażania procedury Niebieskiej Karty liczba interwencji funkcjonariuszy
utrzymywała się w analizowanym okresie na stałym poziomie.
WESTMOR CONSULTING
29
2.2. SYSTEM POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINIE TERESIN
Zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej w gminie Teresin realizowane są przez
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Rodzaje pomocy są wielorakie, ale do najczęstszych
form wsparcia udzielanego przez GOPS, obok zasiłków pieniężnych, należy pomoc
rzeczowa, a głównie artykuły żywnościowe. Adresatami pomocy są między innymi rodziny
wielodzietne, osoby, które pozostają w trudnej sytuacji życiowej, dotknięte długotrwałym
bezrobociem. Beneficjentami pomocy społecznej są również osoby przewlekle chore,
niedostosowane społecznie oraz ludzie starzy i samotni. Wsparciem dla działań gminy
w zakresie pomocy społecznej jest działalność Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie
w Sochaczewie.
W tabeli nr 25 przedstawiono dane dotyczące rodzaju i skali pomocy społecznej w gminie
Teresin w latach 2004-2007.
Tabela 25. Rodzaj i skala pomocy społecznej w gminie Teresin w latach 2004-2007
2004
2005
2006
2007
Liczba osób w tych
rodzinach
2004 2005 2006 2007
Ubóstwo
514
344
325
388
1683
1111
958
965
Sieroctwo
-
-
-
-
-
-
-
-
Bezdomność
4
3
-
2
4
3
-
2
Potrzeba ochrony macierzyństwa
8
2
9
6
34
9
32
18
Bezrobocie
236
266
243
208
731
896
731
557
Niepełnosprawność
147
214
163
110
396
564
314
228
Długotrwała choroba
Powód trudnej sytuacji
życiowej
Liczba rodzin
141
237
248
288
412
614
534
633
Bezradność
w
sprawach
opiekuńczo-wychowawczych
i
prowadzeniu
gospodarstwa
domowego, w tym:
75
78
121
277
318
344
567
1051
- rodziny niepełne
52
39
51
68
174
119
178
207
- rodziny wielodzietne
23
39
47
159
144
225
316
844
Alkoholizm
68
50
44
53
167
126
90
138
Narkomania
-
-
-
1
-
-
-
2
Trudności w przystosowaniu się do
życia po opuszczeniu zakładu
karnego
4
1
1
1
12
2
1
2
Przemoc w rodzinie
-
-
-
1
-
-
-
2
Brak umiejętności w przystosowaniu
do życia młodzieży opuszczającej
placówki opiekuńczo-wychowawcze
-
-
-
-
-
-
-
-
WESTMOR CONSULTING
30
Powód trudnej sytuacji
życiowej
Liczba rodzin
Liczba osób w tych
rodzinach
2004 2005 2006 2007
2004
2005
2006
2007
1
2
3
5
6
4
13
19
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
156
-
-
-
Brak
danych
-
Zdarzenie
losowe
i
sytuacja
kryzysowa
Trudności w integracji osób, które
otrzymały status uchodźcy
Klęska żywiołowa lub ekologiczna
*Podstawa: Dane GOPS w Teresinie
Analizując dane zawarte w tabeli 25 należy stwierdzić, że w latach 2004 – 2007 największa
ilość świadczeń została wypłacona przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej z powodu:
−
ubóstwa;
−
bezrobocia;
−
niepełnosprawności;
−
długotrwałej choroby;
−
bezradności w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
domowego.
Ubóstwo
Trudności na rynku pracy, bezrobocie, oraz utrzymująca się od wielu lat niekorzystna
sytuacja finansowa gospodarstw domowych stanowi przyczynę pogorszenia się sytuacji
materialnej części rodzin.
Na terenie gminy Teresin problem ten jest bardzo istotny, o czym decyduje liczba rodzin
korzystająca z pomocy społecznej, co wskazano na wykresie 11. Wynika z niego, że
największa liczba beneficjentów skorzystała ze wsparcia socjalnego w 2004 r. (514 rodzin),
a najmniejsza w 2006 r. (325 rodzin).
Poza tym definiując problem ubóstwa nie można zapomnieć o obowiązującym w Polsce
rozróżnieniu minimum egzystencji i minimum socjalnego. Otóż przyjmuje się, że minimum
egzystencji wyznacza dolną granicę ubóstwa, poniżej której zagrożona jest egzystencja
człowieka, a linia minimum socjalnego – górną granicę ubóstwa, poniżej której następuje
deprywacja potrzeb społecznych człowieka i narasta zagrożenie ubóstwem.
WESTMOR CONSULTING
31
Wykres 11. Rodziny korzystające z pomocy społecznej z powodu ubóstwa
600
Liczba rodzin
500
400
300
200
100
0
2004
2005
2006
2007
Bezrobocie
Bezrobocie jest problemem społecznym, który oprócz swojego wymiaru ekonomicznego ma
także duże znaczenie społeczne i psychologiczne. Brak możliwości znalezienia zatrudnienia
powoduje powstanie negatywnych skutków, wśród których można wyróżnić m.in.
dezaktualizację zdobytej wiedzy i doświadczeń zawodowych, spadek poczucia własnej
wartości, zaburzenia dotyczące pełnienia ważnych ról społecznych. W miarę przedłużania
się okresu pozostawania bez pracy problemy te nasilają się i rodzą takie zjawiska jak:
ubóstwo, izolację, frustrację, wycofywanie się z życia społecznego oraz pogorszenie
ogólnego stanu zdrowia.
Bezrobocie jest przyczyną zjawisk patologii społecznej, wzrostu poczucia zagrożenia
bezpieczeństwa socjalnego, ma także wpływ na poziom i jakość życia osób i rodzin.
Szczególnie utrata prawa do zasiłku dla bezrobotnych powoduje, że osoby pozostające bez
pracy najczęściej szukają wsparcia w instytucjach pomocy społecznej.
Poza tym bezrobocie, szczególnie długotrwałe, jest bardzo ważnym czynnikiem wykluczenia
społecznego. Choć zła sytuacja finansowa nie jest równoznaczna z wykluczeniem
społecznym, to jednak osoby pozostające w ubóstwie tracą możliwość uczestnictwa w życiu
zawodowym, społecznym, a nawet rodzinnym. Z tej sytuacji trudno jest wyjść o własnych
siłach.
WESTMOR CONSULTING
32
Wykres 12. Rodziny korzystające z pomocy społecznej z powodu bezrobocia
300
Liczba rodzin
250
200
150
100
50
0
2004
2005
2006
2007
Jak można zaobserwować na wykresie 12 najwięcej rodzin skorzystało ze świadczeń z tytułu
bezrobocia w 2005 r. (266 rodzin), a najmniej – w 2007 r. (208 rodzin).
Niepełnosprawność
Zgodnie z przepisami prawa przez niepełnosprawność należy rozumieć trwałą lub okresową
niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia
sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. W gminie
Teresin z pomocy społecznej w związku ze zjawiskiem niepełnosprawności korzystało
odpowiednio 147 rodzin w 2004 r., 214 rodzin w 2005 r., 163 rodziny w 2006 r. i 110 rodzin
w 2007 r.
Wykres 13. Rodziny korzystające z pomocy społecznej z powodu niepełnosprawności
250
Liczba rodzin
200
150
100
50
0
2004
2005
2006
2007
WESTMOR CONSULTING
33
Długotrwała choroba
Innym istotnym problemem społecznym występującym na terenie gminy jest problem
długotrwałej choroby. Świadczeniami z tego tytułu objęto odpowiednio: 141 rodzin w 2004 r.,
237 rodzin w 2005 r., 248 rodzin w 2006 r. oraz 288 rodzin w 2007 r.
Wykres 14. Rodziny korzystające z pomocy społecznej z powodu długotrwałej choroby
300
Liczba rodzin
250
200
150
100
50
0
2004
2005
2006
2007
Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
domowego
W przypadku tego problemu społecznego na uwagę zasługuje przede wszystkim fakt, że
w rodzinach dysfunkcyjnych, czyli takich, które nie zaspokajają w wystarczającym zakresie
potrzeb materialnych, psychicznych i społecznych swoich członków poważne problemy
wiążą się z sytuacją dzieci. Więzi pomiędzy osobami wchodzącymi w skład tych rodzin są
najczęściej bardzo osłabione, a dzieci boleśnie odczuwają wyobcowanie i odrzucenie. Poza
tym środowiska te stwarzają duże zagrożenie dla dobra młodego pokolenia.
W gminie Teresin liczba rodzin dysfunkcyjnych pozostaje dość wysoka. Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej dokłada wszelkich starań, aby pomóc tym środowiskom w codziennym
funkcjonowaniu. Największa liczba rodzin skorzystała ze świadczeń z tytułu bezradności
w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego
w 2007 r., a najmniejsza – w 2004 r.
WESTMOR CONSULTING
34
Wykres 15. Rodziny korzystające z pomocy społecznej z powodu bezradności w sprawach
opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego
300
Liczba rodzin
250
200
150
100
50
0
2004
2005
2006
2007
Tabela 26. Pomoc społeczna – rzeczywista liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną
(2007 r.)
Wyszczególnienie
Liczba osób,
którym przyznano
świadczenie
Liczba
rodzin
Liczba osób
w rodzinach
693
602
1793
42
42
61
671
580
1752
150
150
680
Świadczenia przyznane w ramach
zadań zleconych i zadań własnych
zadań zleconych
zadań własnych
Pomoc udzielana w postaci pracy
socjalnej – ogółem
Jak można zaobserwować – analizując dane zawarte w tabelach 26 - 28 – w 2007 r. Gminny
Ośrodek Pomocy Społecznej w Teresinie udzielił największej liczby świadczeń w ramach
zadań własnych, gdzie z kolei przeważał posiłek dla dzieci. Wśród zadań zleconych
największy odsetek stanowiły zasiłki stałe.
WESTMOR CONSULTING
35
Tabela 27. Pomoc społeczna – zadania własne gmin (2007 r.)
Formy pomocy
Liczba osób
Liczba
którym
osób
Liczba
Kwota
Liczba
przyznano świadczeń świadczeń rodzin
w
świadczenia
rodzinach
Razem
671
X
685.129
580
1752
zasiłki okresowe ogółem
35
134
20.280
35
123
w tym środki własne
X
X
2.280
X
X
dotacja
X
X
18.000
X
X
przyznane z powodu bezrobocia
22
92
14.147
22
71
przyznane z powodu
13
42
6.133
13
52
Posiłek
328
101046
282.469
237
764
w tym dla dzieci
298
95196
282.469
207
734
Usługi opiekuńcze ogółem
9
3640
80.525
9
10
Sprawienie pogrzebu
-
-
-
-
-
Inne zasiłki celowe i w naturze
ogółem
469
X
266.822
469
1121
w tym zasiłki specjalne celowe
157
253
63.650
157
339
X
X
X
150
680
Praca socjalna
Tabela 28. Pomoc społeczna – zadania zlecone gminom (2007 r.)
Formy pomocy
Liczba osób
Liczba
którym
osób
Liczba
Kwota
Liczba
przyznano świadczeń świadczeń rodzin
w
świadczenia
rodzinach
Razem
42
429
152.185
42
61
zasiłki stałe ogółem
42
429
152.185
42
61
w tym
- przyznany dla osoby samotnie
gospodarującej
35
367
138.218
35
35
- pozostającej w rodzinie
7
62
13.967
7
26
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Zasiłki celowe na pokrycie
wydatków związanych z klęską
żywiołową lub ekologiczną
Specjalistyczne usługi
opiekuńcze w miejscu
zamieszkania dla osób
z zaburzeniami psychicznymi
WESTMOR CONSULTING
36
W ramach świadczeń rodzinnych w 2007 r. na terenie gminy wypłacono 13 995 zasiłków
rodzinnych, 2 076 zasiłków pielęgnacyjnych, 223 świadczenia pielęgnacyjne, 159 składek na
ubezpieczenie społeczne oraz 965 świadczeń w postaci zaliczki alimentacyjnej. Wśród
dodatków do zasiłku rodzinnego zwraca uwagę liczba świadczeń wypłaconych z tytułu
wielodzietności oraz podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Tabela 29. Pomoc społeczna – świadczenia rodzinne (2007 r.)
Liczba
świadczeń
Kwota w zł
Zasiłki rodzinne
13995
851.644
Dodatki do zasiłków rodzinnych, w tym z tytułu:
6201
679.956
59
58.773
380
144.393
6
2.200
516
89.720
699
52.140
189
11.340
510
40.800
814
81.400
1577
79.330
12
1.080
1565
78.250
Lp.
1
Rodzaj świadczenia
•
•
•
Urodzenia dziecka
Opieki nad dzieckiem w czasie korzystania z urlopu
wychowawczego
Samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do
zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego
okresu jego pobierania
•
Samotnego wychowywania dziecka
•
Kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
w tym
√
2
√
•
•
kształcenie
i
rehabilitacja
niepełnosprawnego do 5 roku życia;
kształcenie
i
rehabilitacja
niepełnosprawnego powyżej 5 roku życia
dziecka
dziecka
Rozpoczęcia roku szkolnego
Podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem
zamieszkania, w tym:
√
na częściowe pokrycie wydatków związanych
z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której
znajduje się szkoła
√
na pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem
dziecku możliwości dojazdu z miejsca zamieszkania
do miejscowości, w której znajduje się szkoła
•
Wielodzietności
2150
172.000
•
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka
119
119.000
3
Zasiłki pielęgnacyjne
2076
317.628
4
Świadczenia pielęgnacyjne
223
92.372
5
Składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne i rentowe)
159
20.464
6
Zaliczka alimentacyjna
965
200.490
Razem
2.281.554
WESTMOR CONSULTING
37
Działalność Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Teresinie
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Teresinie zatrudnia 10 pracowników etatowych:
czterech pracowników socjalnych, dwóch pracowników do obsługi świadczeń rodzinnych
i zaliczki alimentacyjnej, dwie opiekunki domowe, księgową i kierownika. Kadra Ośrodka
posiada odpowiednie kierunkowe wykształcenie, właściwe do wykonywania nałożonych
przepisami prawa zadań. Siedziba Gminnego Ośrodka Pomocy znajduje się w budynku obok
Urzędu Gminy. Ośrodek zajmuje pięć niedużych pomieszczeń na parterze budynku,
z których każde wyposażone jest w niezbędne urządzenia techniczne, środki łączności
i komputery z dostępem do Internetu. Ośrodek dysponuje dość dobrą bazą lokalową
i techniczną.
2.3. IDENTYFIKACJA PODSTAWOWYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA TERENIE
GMINY TERESIN
2.3.1. ANALIZA ANKIET
W ramach prac nad przygotowaniem Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na
terenie Gminy Teresin wśród mieszkańców przeprowadzone zostało badanie ankietowe,
w ramach którego starano się zdiagnozować podstawowe problemy społeczne występujące
na terenie gminy.
Struktura ankietowanych z uwzględnieniem ich płci, wieku, wykształcenia i statusu
zawodowego została zaprezentowana na wykresach 16 – 19. Wynika z nich, że wśród osób
biorących udział w badaniu przeważały kobiety, które stanowiły 62,22% ankietowanych.
Biorąc pod uwagę wiek - przeważały osoby w przedziale wiekowym 30-50 lat. Analizując
dane dotyczące wykształcenia należy stwierdzić, że największy odsetek stanowiły osoby
legitymujące się wykształceniem średnim, natomiast biorąc pod uwagę status zawodowy posiadające status pracownika.
Wykres 16. Płeć ankietowanych
37,78%
62,22%
Kobieta
Mężczyzna
WESTMOR CONSULTING
38
Wykres 17. Wiek ankietowanych
4,44%
16,30%
37,78%
41,48%
do 18
18-30 lat
30-50 lat
powyżej 50
Wykres 18. Wykształcenie ankietowanych
16,30%
23,70%
7,41%
23,70%
28,89%
podstawowe
średnie
wyższe
zasadnicze zawodowe
policealne
Wykres 19. Status zawodowy ankietowanych
22,63%
48,91%
7,30%
3,65%
17,52%
pracownik
rolnik
przedsiębiorca
uczeń/student
niepracujący
W dalszej części ankiety zapytano o skalę występowania na terenie gminy podstawowych
problemów społecznych.
WESTMOR CONSULTING
39
Na pytanie: Jak oceniają Państwo aktualne warunki życia mieszkańców gminy? 50,38%
ankietowanych stwierdziło, że ocenia je jako średnie, 20,61% jako raczej dobre, 22,90% jako
dobre, po 2,29% jako bardzo dobre oraz raczej złe.
Wykres 20. Ocena warunków życia na terenie gminy
0,76%
0,76%
2,29%
2,29%
22,90%
50,38%
20,61%
bardzo dobre
raczej złe
dobre
złe
raczej dobre
bardzo złe
średnie
Następnie zapytano o główne przyczyny problemów społecznych mieszkańców powodujące
trudne warunki życia. Najwięcej ankietowanych wskazało tu na bezrobocie, niezaradność
życiową oraz alkoholizm. Poza tym wymieniano lenistwo, niewłaściwą politykę prorodzinną
państwa oraz niestabilną politykę gospodarczą.
Wykres 21. Główne przyczyny problemów społecznych powodujące trudne warunki życia
5 15
12 0 16
52
37
85
24
13
71
32
bezrobocie
ubóstwo
bezradność w sprawach op.-wych.
niezaradność życiowa
długotrwała lub ciężka choroba
niepełnosprawność
alkoholizm
narkomania
wielodzietność
samotne wychowywanie dzieci
bezdomność
przemoc w rodzinie
Kolejne pytania dotyczyły skali występowania ubóstwa wśród rodzin zamieszkałych na
terenie gminy. 31,82% badanych stwierdziło, że zna wiele takich rodzin. Jako przyczyny
popadania w ubóstwo wskazano bezrobocie, uzależnienia oraz dziedziczenie ubóstwa. Poza
tym wskazywano brak pomocy dla małych gospodarstw, brak możliwości przekwalifikowania,
niezaradność oraz niski poziom wykształcenia.
WESTMOR CONSULTING
40
Wykres 22. Skala występowania ubóstwa na terenie gminy
1,52%
31,82%
34,85%
31,82%
znam wiele takich rodzin
znam nieliczne takie rodziny
słyszałem o takich rodzinach
nie słyszałem o takich rodzinach
Wykres 23. Przyczyny popadania w ubóstwo
33
23
71
42
16
47
92
44
bezrobocie
dziedziczenie ubóstwa
choroby
uzależnienia
niedostosowanie społeczne
wielodzietność
rozpad rodziny
W odpowiedzi na pytanie: Z jakimi problemami społecznymi najczęściej spotykają się osoby
niepełnosprawne? ankietowani wskazali na bariery architektoniczne, utrudniony dostęp do
placówek rehabilitacyjnych, utrudnioną możliwość korzystania ze środków transportu oraz
bezrobocie.
Wykres 24. Problemy dotykające osób niepełnosprawnych
46
67
27
72
27
24
19
90
bariery architektoniczne
utrudniony dostęp do usług opiekuńczych
utrudniony dostęp do placówek rehabilitacyjnych
problemy psychologiczne
izolacja
brak akceptacji w środowisku lokalnym
utrudniona możliwość korzystania ze środków transportu
bezrobocie
WESTMOR CONSULTING
41
Zapytano też o to, czy oferta pomocy dla osób niepełnosprawnych na terenie gminy jest
wystarczająca. Duży odsetek osób biorących w badaniu stwierdził, że nie zapewnia ona
realizacji wszystkich potrzeb.
Wykres 25. Stopień zapewnienia pomocy osobom niepełnosprawnym
2,26% 4,51%
21,05%
25,56%
46,62%
wystarczający dostęp
raczej wystarczający dostęp
trudno powiedzieć
raczej niewystarczający dostęp
niewystarczający dostęp
W ramach ankiety starano się też ukazać problem dotyczący występowania na terenie gminy
osób długotrwale chorych. 33,58% ankietowanych odpowiedziało, że w skład jego rodziny
nie wchodzi taka osoba. Jako najczęściej występujące schorzenia wymieniano cukrzycę,
przewlekłe zapalenie stawów, astmę, choroby serca, reumatyzm, choroby tarczycy,
padaczkę.
Wykres 26. Skala problemu występowania w rodzinach osób długotrwale chorych
33,58%
66,42%
występują
nie występują
Na pytanie dotyczące dostępu do placówek opieki zdrowotnej 44,36% ankietowanych
odpowiedziało, że nie jest on wystarczający i wskazywano, że brakuje placówek
specjalistycznych
(np.
poradni
ginekologicznej,
laryngologicznej,
kardiologicznej
i stomatologicznej) oraz placówek rehabilitacyjnych.
WESTMOR CONSULTING
42
Wykres 27. Skala dostępu do placówek opieki zdrowotnej na terenie gminy
44,36%
55,64%
w ystarczający dostęp
niew ystarczający dostęp
W odpowiedzi na pytanie dotyczące problemów osób starszych największy odsetek
ankietowanych wskazał na choroby, samotność, niepełnosprawność oraz brak opieki ze
strony rodziny.
Wykres 28. Problemy, z którymi borykają się osoby starsze
51
8
90
50
112
60
ubóstwo
choroby
samotność
brak opieki ze strony rodziny
W ramach ankiety zapytano też o skalę problemu uzależnień na terenie gminy oraz
o przyczyny występowania tych niekorzystnych zjawisk. Ankietowani stwierdzili, że skalę
tego problemu można uznać za średnią, natomiast wśród przyczyn występowania wskazano
bezrobocie, niedostosowanie społeczne, rozpad rodziny oraz stres, a także dziedziczenie
uzależnienia, lenistwo, brak działań profilaktycznych wśród młodzieży szczególnie narażonej
na uzależnienie, słaby dostęp do terapii uzależnień, słabą odporność psychiczna, presję
środowiskową.
WESTMOR CONSULTING
43
Wykres 29. Skala problemu uzależnień na terenie gminy
15,04%
28,57%
7,52%
48,87%
wysoka
średnia
niska
trudno powiedzieć
Wykres 30. Przyczyny występowania uzależnień
59
67
2
53
64
bezrobocie
samotność
choroby
stres
rozpad rodziny
31
47
12
23
ubóstwo
wielodzietność
Wykres 31. Dostępność do pomocy dla osób uzależnionych
20,00%
80,00%
występuje pomoc
brak pomocy
Należy poza tym stwierdzić, że choć problem uzależnień widoczny jest na terenie gminy
Teresin, to nie wszyscy ankietowani potrafili wskazać dostępne formy pomocy dla osób
uzależnionych. Ci zaś, którzy wykazali się takimi wiadomościami wymieniali Gminną Komisję
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz poradnię dla osób uzależnionych od alkoholu
i narkotyków działającą w ośrodku kultury i przy domu parafialnym.
WESTMOR CONSULTING
44
W odpowiedzi na pytanie: Czy na terenie gminy występuje zjawisko przemocy domowej?
43,61% badanych stwierdziło, że słyszało o takich przypadkach, a kolejne 16,54%
oświadczyło, że zna takie przypadki. Jako przyczyny przemocy wskazano uzależnienia, stres
oraz nieumiejętność radzenia sobie z problemami wychowawczymi, a także brak środków
finansowych, brak pomocy dla ofiar przemocy, brak grup zrzeszających ofiary oraz
dziedziczenie agresji.
Wykres 32. Skala występowania na terenie gminy zjawiska przemocy domowej
15,79%
16,54%
24,06%
43,61%
znam takie przypadki
nie znam takich przypadków
słyszałem o takich przypadkach
nie słyszałem o takich przypadkach
Wykres 33. Przyczyny przemocy domowej
17
100
47
49
44
12
82
bezrobocie
stres
ubóstwo
nieumiejętność radzenia sobie z problemami wych.
uzależnienia
choroba
Z kolei na pytanie: Jakie negatywne zjawiska odnoszące się do dzieci i młodzieży
dostrzegacie Państwo najczęściej? największy odsetek ankietowanych odpowiedział, że
według niego w grę wchodzi tu spożywanie alkoholu, zaniedbania wychowawcze, a także
demoralizacja.
WESTMOR CONSULTING
45
Wykres 34. Negatywne zjawiska odnoszące się do dzieci i młodzieży
20
30
105
103
32
69
8 8
zaniedbania wych.
zaniedbanie socjalne
sieroctwo
trudności w przystosowaniu młodzieży opuszczającej placówki op.-wych.
demoralizacja
spożywanie alkoholu
narkomania
przestępczość
Podsumowanie wyników ankiety
Podsumowując wyniki ankiety przeprowadzonej na terenie gminy należy stwierdzić, że
mieszkańcy postrzegają warunki życia panujące na jego terenie jako dobre, jednak
zauważają przy tym występujące problemy społeczne, których skala jest znacząca.
Za najważniejsze problemy w gminie uznano ubóstwo oraz alkoholizm. Obydwa problemy są
ze sobą ściśle skorelowane i – według respondentów – w znacznym stopniu dotykają
mieszkańców gminy i w przyszłości mogą być jeszcze bardziej odczuwalne. Bieda
przyczynia się bowiem do pogłębiania patologii społecznych, wzrostu niewydolności
wychowawczej rodzin, pojawienia się problemu narkomanii, demoralizacji młodzieży,
chuligaństwa i przestępczości. Przyczyn takiego stanu rzeczy doszukuje się również
w niedostatecznej organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz w małej aktywności
społecznej mieszkańców.
Poza tym zauważalny jest wzrost ilości osób niepełnosprawnych, co pociąga za sobą
konieczność przeprowadzenia inwestycji mających na celu likwidację występujących barier
architektonicznych.
Mieszkańcy wskazali ponadto na potrzebę zwiększenia ilości lekarzy specjalistów
przyjmujących na terenie gminy oraz na konieczność ułatwienia dostępu do placówek
rehabilitacyjnych.
2.4. ANALIZA SWOT
W planowaniu strategicznym stosowane są różne techniki analityczne oraz sposoby
dochodzenia do konstruktywnych wniosków. Z uwagi na wagę zagadnienia należy przy tym
WESTMOR CONSULTING
46
korzystać
ze
sprawdzonych
metod.
Planowanie
strategiczne
powinno
zostać
podporządkowane następującym regułom:
−
nazwanie, określenie, zdefiniowanie problemu (to, jak zdefiniujemy problem w dużym
stopniu określa, które cele i metody powinny być zastosowane, aby ocenić
przydatność alternatywnych rozwiązań. Ma to bezpośredni wpływ na wybór
konkurencyjnych opcji);
−
przyjęcie kryteriów ewaluacyjnych (pod jakimi względami będziemy porównywali ze
sobą i oceniali sposoby rozwiązania);
−
określenie konkurencyjnych sposobów postępowania (zakładamy, że zawsze da się
wyróżnić kilka sposobów rozwiązania problemu, należy je też opisać ze szczegółami);
−
prezentacja alternatyw i ich selekcja (w tym kroku następuje ocena alternatyw według
ustalonych kryteriów ewaluacyjnych i wybór jednej z nich);
−
bieżące monitorowanie i ewaluacja wyników wybranej do realizacji polityki (po
wyborze sposobu rozwiązania konieczna jest stała ocena czy przyjęte rozwiązanie
wpływa w zamierzony sposób na rzeczywistość społeczną).
W praktyce najczęściej wykorzystywaną metodą jest Analiza SWOT. Opiera się ona na
badaniu dwóch grup czynników: wewnętrznych i zewnętrznych. Każda grupa rozpatrywana
jest pod kątem dodatniego i ujemnego wpływu na badaną organizację.
WESTMOR CONSULTING
47
Tabela 30. Analiza SWOT
ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE I DZIEDZICTWO KULTUROWE
Mocne strony
Występowanie
Słabe strony
wielu
przyrodniczych
walorów
umożliwiających
rozwój
usług rekreacyjno – wypoczynkowych dla
mieszkańców
sąsiednich
miast,
przede
wszystkim Warszawy i Łodzi.
Lokalizacja dużego, zwartego kompleksu
leśnego w centralnej części gminy.
Duża
liczba
pomników
przyrody
oraz
występowanie ciągu ekologicznego wzdłuż
rzek: Utraty i Pisi.
Lokalizacja
na
terenie
gminy
obiektów
zabytkowych
i
licznych
stanowisk
Niski poziom lesistości gminy.
Zły stan czystości rzek przepływających przez
teren gminy. Brak zalewu na rzece Utracie.
Brak urządzonych terenów zielonych.
Występowanie licznych „dzikich” wysypisk.
Brak
o
szeroko
dostępnej
Sanktuarium
NMP
informacji
Jałowieckiej
w Szymanowie.
archeologicznych.
Występowanie
miejsc
kultu
religijnego
o znaczeniu krajowym i międzynarodowym
(Niepokalanów i Szymanów).
Szanse
Zagrożenia
Relatywnie czyste środowisko przyrodnicze
w powiecie sochaczewskim.
Dobre
warunki
do
rozwoju
turystyki
i agroturystyki w powiecie.
Bliskość
Kampinoskiego
Parku
Narodowego.
Budowa zalewu na rzece Utracie i związane
Brak rozwoju i modernizacji infrastruktury
technicznej
przyczyniający
się
do
pogorszenia warunków przyrodniczych na
terenie gminy.
z tym plany rozwoju ruchu turystycznego.
WESTMOR CONSULTING
48
MIESZKAŃCY GMINY, ICH AKTYWNOŚĆ ORAZ ORGANIZACJE SPOŁECZNE
Mocne strony
Słabe strony
Stały wzrost liczby mieszkańców gminy.
Korzystna struktura wiekowa mieszkańców.
Stosunkowo aktywna społeczność lokalna,
o
czym
świadczy
wysoki
odsetek
mieszkańców uczestniczących w wyborach
i referendum.
Funkcjonowanie Stowarzyszenia Przyjaciół
Niedostateczny stopień współpracy gminy
Mieszkańców Gminy Teresin „IMPULS”.
z organizacjami pozarządowymi.
Wykształcenie pewnej tożsamości lokalnej
dzięki przodującej pozycji Gminy w powiecie
sochaczewskim,
marce
Niepokalanów,
wypromowaniu ściśle lokalnych autorytetów
- osób rozpoznawanych przez mieszkańców
- kapitan OSP Kucharski i Stanisław Wójcik
(wieloletni
dyrektor
Zespołu
Szkół
Rolniczych).
Szanse
Zagrożenia
Zwiększanie się oferty edukacyjnej, jej coraz Migracja najlepiej wykształconych młodych
większa
dostępność
obniżenie
kosztów
oraz
relatywne mieszkańców do ośrodków miejskich.
ponoszonych
przez Uwarunkowana względami ekonomicznymi
uczących się.
emigracja
Prorodzinna polityka państwa.
i
osób
poszukiwanych
o
przez
deficytowych
pracodawców
kwalifikacjach za granicę.
WESTMOR CONSULTING
49
BEZROBOCIE I RYNEK PRACY NA TERENIE GMINY
Mocne strony
Słabe strony
Relatywnie niski poziom rejestrowanego
bezrobocia.
Istnienie na terenie gminy wielu centrów
logistycznych i dystrybucyjnych.
Rozwinięta baza ośrodków szkoleniowych
„KRUS-Ośrodek Rehabilitacyjny” w Pałacu
Rodziny Druckich-Lubeckich w Teresinie,
ZRSO-P
w
Warszawie
z
siedzibą
w Teresinie - Centrum Kształcenia Kadr.
Występowanie rozwiniętej baza hotelowogastronomiczna,
głównie
z
w
Sanktuarium
związana
Niepokalanowie
i klasztorem w Szymanowie.
Lokalizacja
na
terenie
gminy
dużych
zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego
Duże rozdrobnienie gospodarstw rolnych.
Pogarszająca
się
opłacalność
produkcji
rolnej.
Brak grup producenckich.
Małe zainteresowanie rolników produkcją
rolną
przy
wykorzystaniu
metod
ekologicznych.
(BAKOMA S.A. „Polskie Młyny”, PLANTICO
Hodowla
i
Gołębiew
Sp.
Nasiennictwo
z
o.o.
Ogrodnicze
oraz
zakłady:
chemiczne („ANSER” Zakłady Chemiczne),
budowlane J.W. CONSTRUCTION Sp z o.o.
Posiadanie
przez
gminę
terenów
inwestycyjnych.
Szanse
Zagrożenia
Brak miejsc pracy dla młodzieży, duży
Istnienie programów i funduszy na poziomie odsetek
osób
bezrobotnych
z
niskim
powiatowym i wojewódzkim, których celem poziomem wykształcenia.
jest ograniczanie bezrobocia i jego skutków.
Niewielka
Przekwalifikowanie bezrobotnych.
działań w obszarze aktywizacji bezrobotnych
Pozytywne skutki wzrostu gospodarczego i
przekładające się na przyrost miejsc pracy.
efektywność
środków
mających
podejmowanych
poprawiać
ich
konkurencyjność na rynku pracy.
Migracja
młodych
ludzi
do
większych
ośrodków oraz za granicę.
WESTMOR CONSULTING
50
STAN OŚWIATY, KULTURY I TURYSTYKI ORAZ POMOC SPOŁECZNA NA TERENIE
GMINY
Mocne strony
Bogata
baza
oświatowa
Słabe strony
-
4
szkoły
podstawowe, 2 gimnazja, Zespół Szkół
w Teresinie (szkolnictwo ponadgimnazjalne),
Niepubliczne
i
w
Liceum
Gimnazjum
Ogólnokształcące
SS
Szymanowie
Niepokalanek
oraz
Prywatne
i
Gimnazjum
Ogólnokształcące
Liceum
O.O.
Franciszkanów w Niepokalanowie.
Funkcjonowanie
świetlicy
dla
dzieci,
obsługiwanej przez wolontariuszy w Domu
Parafialnym w Niepokalanowie.
Dobrze funkcjonująca podstawowa opieka
medyczna
-
funkcjonują
trzy
ośrodki
zdrowia.
Aktywna działalność Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej.
Aktywna działalność Teresińskiego Ośrodka
Kultury.
Niedostateczna ilość przedszkoli.
Brak zajęć ogólnorozwojowych i korekcyjnych
dla dzieci. Zbyt mało zajęć pozalekcyjnych
w szkołach.
Niewystarczający
dostęp
do
lekarzy
specjalistów.
Wzrastająca liczba osób oraz rodzin objętych
pomocą społeczną.
Niedostateczne
wsparcie
dla
osób
niepełnosprawnych.
Niedostateczne
warunki
lokalowe
Teresińskiego Ośrodka Kultury oraz Gminnej
Biblioteki Publicznej.
Brak placów zabaw dla dzieci.
Działalność Radia Niepokalanów.
Aktywna działalność Gminnego Ośrodka
Sportu i Rekreacji.
Nowoczesna baza sportowa - hala i boiska
Gminnego Ośrodka Sportu i Rekreacji.
Szanse
Wykorzystanie
Zagrożenia
szans
wynikających
z funduszy stypendialnych.
Brak aspiracji edukacyjnych wśród rodzin
Wprowadzenie multimediów do procesów zagrożonych wykluczeniem.
dydaktycznych
w
szkołach
w kształceniu dorosłych.
Wykorzystanie
środków
oraz Niekorzystne
patologicznych,
oddziaływanie
rodzin
dziedziczenie
ubóstwa,
pochodzących patologii, dysfunkcji.
z europejskich funduszy pomocowych.
Brak spójnej i całościowej polityki państwa
w zakresie pomocy społecznej.
WESTMOR CONSULTING
51
BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
Mocne strony
Słabe strony
Aktywna działalność Ochotniczych Straży Niedostateczny dozór policyjny w okolicach
Pożarnych.
dworca kolejowego w Teresinie.
Funkcjonowanie jedynej na świecie czynnej Mała liczba funkcjonariuszy Policji.
straży zakonnej (powołanej jeszcze przez Brak
funkcjonowania
Posterunku
Policji
św. Maksymiliana Kolbe). Przy OSP działają w godzinach wieczornych i nocnych.
drużyny młodzieżowe.
Szanse
Wykorzystanie
szans
Zagrożenia
wynikających
z funduszy pomocowych oraz programów Wzrost
krajowych.
przestępczości,
zwłaszcza
wśród
nieletnich.
Przekazywanie wyższych dotacji centralnych Coraz
większy
zakres
występowania
na utrzymanie bezpieczeństwa w sytuacji niekorzystnych zjawisk społecznych.
wzrostu gospodarczego.
WESTMOR CONSULTING
52
3. KIERUNKI ROZWOJU GMINY
3.1. WIZJA ROZWOJU GMINY
Wizja rozwoju opisuje stan, do którego chcą dążyć zarówno władze samorządowe, jak
i mieszkańcy gminy. Określenie docelowej wizji rozwoju jest niezbędne, bo umożliwia
wyznaczenie jasnych celów i określenie sposobów ich realizacji. Świadomość do czego
zmierzamy, ułatwi konsekwentne podążanie w nakreślonym kierunku, bez popełniania
niepotrzebnych błędów. W ramach prac nad przygotowaniem strategii rozwiązywania
problemów społecznych została wypracowana następująca wizja rozwoju gminy Teresin
zakładająca:
zapewnienie mieszkańcom bezpieczeństwa socjalnego, przeciwdziałanie
marginalizacji i alienacji osób i rodzin, które z różnych przyczyn są
niesamodzielne oraz zminimalizowanie rozmiarów i skutków wszelkich zjawisk
społecznie negatywnych
3.2. CEL GŁÓWNY I CELE SZCZEGÓŁOWE
W celu realizacji wizji rozwoju gminy w ramach prac nad przygotowaniem strategii
wyodrębniono obszary problemowe, sformułowane zostały cele główne oraz cele
szczegółowe.
I. Problem: Występowanie dość dużej liczby rodzin żyjących w ubóstwie.
A. Cel główny: Stworzenie systemu wsparcia dla osób i rodzin dotkniętych ubóstwem.
B. Cele szczegółowe:
1. organizowanie i rozwijanie kompleksowego wsparcia dla dzieci i młodzieży szkolnej;
2. organizowanie pomocy w rozwiązywaniu i ograniczaniu patologii;
3. pomoc rodzinom w uzyskaniu samodzielności finansowej i eliminowanie postaw
roszczeniowych.
WESTMOR CONSULTING
53
C. Działania:
1. zapobieganie
poczuciu
zagubienia
i
odrzucenia
społecznego
(wsparcie
psychologiczne, punkt konsultacyjny);
2. organizacja Klubów Integracji Społecznej;
3. analizowanie zaburzeń u dzieci i szukanie ich przyczyn;
4. udzielanie pomocy pedagogicznej i psychologicznej dzieciom z trudnościami
emocjonalnymi o rozstrojonym życiu uczuciowym;
5. prowadzenie pracy socjalnej;
6. współpraca z pedagogami szkolnymi;
7. współpraca z instytucjami pozarządowymi, organizacjami, fundacjami, kościołami
realizującymi zadania z zakresu pomocy społecznej;
8. wykorzystanie
różnych
systemów
wsparcia
(psychologicznego,
socjalnego,
prawnego, OPS, Klub AA),
9. współpraca z instytucjami zajmującymi się pomocą rodzinie;
10. pomoc finansowa rodzinom zagrożonym;
11. poradnictwo dotyczące możliwości poprawy sytuacji ekonomiczno-bytowej;
12. stymulacja aktywności własnej rodzin w celu zaspokojenia potrzeb socjalno-bytowych
(wykorzystywanie własnych możliwości);
13. ożywienie życia społecznego w placówkach realizujących idee pomocy (organizacje
pozarządowe, świetlice);
14. dożywianie dzieci i dorosłych;
15. podejmowanie inicjatyw na rzecz wspierania osób dotkniętych przemocą domową.
D. Spodziewane efekty:
1. poprawa sytuacji socjalno-bytowej;
2. ochrona przed negatywnym wpływami środowiska;
3. redukowanie zaburzeń;
4. hamowanie rozwoju zjawisk patologicznych;
5. zapobieganie poczuciu bezradności i osamotnienia.
E. Podmioty odpowiedzialne za realizację działań i podmioty wspierające:
1. Wójt Gminy;
2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Teresinie;
3. Powiatowy Urząd Pracy w Sochaczewie;
4. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Sochaczewie;
5. Organizacje pozarządowe.
WESTMOR CONSULTING
54
F. Środki finansowe:
Działania przewidziane do realizacji w ramach niniejszego obszaru problemowego będą
realizowane z wykorzystaniem:
1. Środków własnych pochodzących z budżetu gminy;
2. Środków przekazanych gminie z budżetu państwa (dotacje);
3. Środków pomocowych Unii Europejskiej (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
Europejski Fundusz Społeczny).
G. Okres realizacji działań:
Działania w ramach obszaru problemowego realizowane będą w latach obowiązywania
strategii, a zatem w okresie 2008-2015.
II. Problem: Istnienie wielu rodzin charakteryzujących się występowaniem dysfunkcji
opiekuńczo – wychowawczych, które w sposób negatywny rzutują na wszechstronny
rozwój dzieci i młodzieży.
A. Cel główny: Zapewnienie dzieciom i młodzieży właściwych warunków do rozwoju.
1. kształtowanie wśród dzieci i młodzieży postawy odpowiedzialności za własne życie;
2. wdrażanie wśród dzieci i młodzieży idei samopomocy i samoopieki.
C. Działania:
1. ochrona dzieci i młodzieży przed przestępczością i przemocą;
2. podniesienie jakości pracy przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów;
3. zapewnienie pomocy socjalnej dzieciom i młodzieży dotkniętej ubóstwem;
4. stworzenie dzieciom i młodzieży warunków do kulturalnego, aktywnego spędzania
czasu wolnego (świetlice, place zabaw);
5. promowanie dzieci i młodzieży szczególnie uzdolnionej;
6. organizowanie czasu wolnego dla młodzieży szkolnej w okresie wolnym od zajęć
lekcyjnych;
7. dofinansowanie wypoczynku letniego i zimowego;
8. wspieranie funkcji rodziny;
9. przeciwdziałanie dewiacjom i patologii wśród dzieci i młodzieży.
WESTMOR CONSULTING
55
1. eliminowanie zjawisk patologii społecznej wśród młodzieży;
2. wyrobienie nawyków zdrowego, aktywnego spędzania czasu wolnego,
3. ukształtowanie wśród młodego pokolenia aktywności w rozwiązywaniu życiowych
sytuacji problemowych.
1. Wójt Gminy;
4. Szkoły;
III. Problem: Zapewnienie właściwej opieki osobom starszym.
A. Cel główny: Poprawa jakości życia ludzi starszych oraz zapobieganie marginalizacji
życia starszego pokolenia.
1. jak najdłuższe utrzymanie zdolności seniora do samoegzystencji w swym naturalnym
środowisku oraz optymalizacja jego aktywności,
2. zaktywizowanie rodziny do szerokich działań na rzecz członka rodziny,
3. zapewnienie wsparcia osobom starszym niezdolnym do samodzielnej egzystencji
w środowisku.
WESTMOR CONSULTING
56
C. Działania:
1. stymulacja aktywności osób starszych;
2. rozwój środowiskowej pomocy społecznej (pomoc finansowa, świadczenia w naturze,
usługi, porady);
3. udzielanie wsparcia środowiskowego ludziom starym;
4. działanie na rzecz integracji ludzi starych ze środowiskiem (działalność Klubu
Seniora);
5. spotkania z przedstawicielami służby zdrowia;
6. stworzenie dziennego domu środowiskowego;
7. organizacja
usług
transportowych
przeznaczonych
dla
osób
starszych
i niepełnosprawnych w celu dojazdu do placówek rehabilitacyjnych;
8. usuwanie barier architektonicznych;
9. edukacja rodzin w zakresie nabywania kompetencji koniecznych do kontaktów
z osobami starszymi w rodzinie (docieranie do dzieci poprzez pracownika
socjalnego).
1. przeciwdziałanie osamotnieniu i alienacji, umocnienie psychiczne,
2. zwiększenie kompetencji członków rodzin osoby starszej w zakresie sprawowania
opieki,
3. stworzenie sprawnie działającego centrum konsultacji, poradnictwa i wsparcia.
1. Wójt Gminy;
3. Środków pozyskanych z PFRON;
WESTMOR CONSULTING
57
IV. Problem: Występowanie na terenie gminy problemu uzależnień, w szczególności
alkoholizmu,
który
w
sposób
negatywny
wpływa
na
pozostałe
sfery
życia
mieszkańców.
A. Cel główny: Budowa systemu profilaktyki uzależnień oraz bieżące rozwiązywanie
problemów z tym związanych wśród społeczności lokalnej.
1. zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu;
2. udzielenie
rodzinom,
w
których
występują
problemy
uzależnień,
pomocy
psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie;
3. prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie
rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży;
4. wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej
rozwiązywaniu problemów uzależnień.
C. Działania:
1. realizacja programów terapeutycznych dla mieszkańców gminy z uwzględnieniem
specjalistycznych programów dla młodzieży,
2. podnoszenie standardu świadczonych usług zdrowotnych,
3. rozmowy motywacyjne, objęcie pomocą terapeutyczną, psychospołeczną osób, które
podjęły leczenie odwykowe,
4. wprowadzenie nowoczesnych metod terapeutycznych i informatycznych w zakresie
przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
5. szkolenie osób w zakresie pomocy dla ofiar przemocy,
6. prowadzenie kampanii miejscowych dotyczących przemocy,
7. prowadzenie działań pomocowych na rzecz ofiar przemocy,
8. prowadzenie programów edukacyjno-profilaktycznych dla dzieci i młodzieży szkolnej
oraz ich rodziców w zakresie używania substancji psychoaktywnych, alkoholu
i narkotyków,
WESTMOR CONSULTING
58
9. organizowanie dla pedagogów szkolnych i nauczycieli prowadzących programy
edukacyjno - opiekuńcze, profilaktyczne, socjoterapeutyczne, szkoleń, konferencji,
warsztatów itp.,
10. wspieranie i włączenie się do kampanii ogólnopolskich, regionalnych, lokalnych
w zakresie uzależnień i przemocy wobec dzieci,
11. wspieranie i organizowanie dla mieszkańców gminy, zwłaszcza dzieci i młodzieży
szkolnej: zabaw, festynów, happeningów ze scenariuszami zawierającymi treści
profilaktyczne oraz promujące zdrowy, wolny od nałogów styl życia,
12. rozszerzenie programu zajęć psychoprofilaktycznych dla dzieci i młodzieży o różne
formy zajęć sportowych organizowanych w szkołach i świetlicach,
13. wdrażanie programów edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów
alkoholowych oraz działań kontrolnych i interwencyjnych mających na celu
ograniczanie dostępności napojów alkoholowych i przestrzeganie zakazu sprzedaży
alkoholu osobom poniżej 18 roku życia,
14. wspieranie działań instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych działających na rzecz
dzieci i młodzieży z rodzin dotkniętych problemami uzależnień,
15. wspieranie działań instytucji działających na rzecz rodzin i osób z problemem
alkoholowym,
16. wspieranie działań na rzecz bezpieczeństwa mieszkańcowi gminy w związku
z naruszeniem prawa przez osoby będące pod wpływem alkoholu.
1. ograniczenie spożycia alkoholu przez mieszkańców gminy;
2. zmniejszenie się liczby osób uzależnionych;
3. redukcja zjawiska przemocy w rodzinie, których sprawcami były osoby działające pod
wpływem alkoholu;
4. zmniejszenie strumienia środków pieniężnych kierowanych do osób uzależnionych
i ich rodzin;
5. ograniczenie zjawiska ubóstwa.
1. Wójt Gminy;
3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych;
5. Szkoły;
6. Kuratorzy sądowi;
WESTMOR CONSULTING
59
V. Problem: Zapewnienie właściwej opieki osobom niepełnosprawnym.
A.
Cel
główny:
Poprawa
warunków
społecznego
funkcjonowania
osób
niepełnosprawnych w społeczności lokalnej i integracja społeczna.
1. inicjowanie działań zmierzających do udostępnienia osobom niepełnosprawnym
środowiska fizycznego, ułatwianie dostępu do informacji i środków komunikacji
międzyludzkiej;
2. aktywizacja zawodowa i wzmocnienie pozycji osób niepełnosprawnych tak, by mogły
one realizować swoje prawa na rynku pracy.
C. Działania:
1. uwzględnienie
wymagań
dotyczących
dostępności
różnych
grup
osób
niepełnosprawnych przy projektowaniu i budowie środowiska zewnętrznego;
konsultacje ze środowiskami osób niepełnosprawnych w tym zakresie;
2. działania mające na celu przystosowanie istniejącej infrastruktury do potrzeb osób
niepełnosprawnych;
3. poprawa warunków i zwiększenie dostępności lecznictwa specjalistycznego dla osób
niepełnosprawnych;
WESTMOR CONSULTING
60
4. podejmowanie działań, których efektem będzie skrócenie czasu oczekiwania na
załatwienie
spraw
związanych
z
potrzebami
egzystencjalnymi
osób
niepełnosprawnych;
5. prowadzenie akcji edukacyjnych mających na celu uwrażliwienie społeczeństwa na
problemy i potrzeby osób niepełnosprawnych;
6. podejmowanie działań mających na celu likwidowanie barier transportowych
i komunikacyjnych;
7. objęcie kompleksowym nadzorem służb socjalnych rodzin osób niepełnosprawnych;
8. dostarczanie informacji na temat diagnozy, praw, dostępnych służb i programów
wszystkim osobom niepełnosprawnym, ich rodzinom i opiekunom;
9. dążenie do zapewniania na wszystkich poziomach właściwego szkolenia służb
zaangażowanych w prowadzenie programów i usług dla osób niepełnosprawnych;
10. współpraca z organizacjami osób niepełnosprawnych w zakresie rozwiązań życia
zawodowego i zatrudnienia;
11. podnoszenie świadomości samych osób niepełnosprawnych co do przysługujących
im praw i możliwości;
12. zachęcanie przedsiębiorców w sektorze prywatnym, by w swych działaniach brali pod
uwagę kwestie niepełnosprawności;
13. wspieranie osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy; np. dofinansowanie
krajowych i lokalnych programów aktywizacji zawodowej;
14. podnoszenie świadomości pracodawców celem przezwyciężenia negatywnych
postaw i uprzedzeń w kwestii niepełnosprawności; szkolenia, informowanie
o
istniejących
ulgach
finansowych
w
przypadku
zatrudnienia
osób
niepełnosprawnych;
15. podjęcie działań w celu podniesienia świadomości społeczności lokalnej na temat
osób niepełnosprawnych, ich praw, potrzeb, możliwości wkładu w życie społeczne;
16. szkolenie pracowników mających częsty kontakt z osobami niepełnosprawnymi
w zakresie problematyki niepełnosprawności;
17. aktywizowanie osób niepełnosprawnych jako nauczycieli, instruktorów i doradców
w szkolenia dla różnej kategorii pracowników i zainteresowanych instytucji;
18. konsultowanie
z
osobami
niepełnosprawnymi
programów
szkoleniowych
dla
pracowników;
19. wyrównanie szans rozwojowych i edukacyjnych; tworzenie integralnych form
wychowania, nauczania i edukacji;
20. udostępnienie edukacji dla wszystkich uczniów niepełnosprawnych: tłumaczenie
języka migowego, organizacja służb wspierających;
21. włączenie rodziców osób niepełnosprawnych w proces nauczania;
WESTMOR CONSULTING
61
22. zapewnienie materiałów, stałych szkoleń dla nauczycieli niepełnosprawnych dzieci
oraz dla nauczycieli wspierających.
1. niwelowanie barier architektonicznych i komunikacyjnych,
2. zwiększenie mobilności zawodowej osób niepełnosprawnych,
3. przeciwdziałanie osamotnieniu i izolacji społecznej,
4. przełamanie
niechęci
pracodawców
wobec
osób
z
różnymi
rodzajami
działalności
placówek
niepełnosprawności,
5. uwzględnianie
potrzeb
osób
niepełnosprawnych
w
użyteczności publicznej,
6. ułatwianie osobom niepełnosprawnym codziennego kontaktu z instytucjami życia
publicznego,
7. przełamanie bariery niewiedzy i nietolerancji w stosunku do osób niepełnosprawnych,
8. niwelowanie zjawiska alienacji społecznej osób niepełnosprawnych,
9. integracja z najbliższym środowiskiem,
10. aktywizacja osób niepełnosprawnych,
11. wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych w zakresie edukacji.
1. Wójt Gminy;
3. Środków pozyskanych z PFRON;
WESTMOR CONSULTING
62
4.
UWARUNKOWANIA
SPOŁECZNYCH
ROZWIĄZYWANIA
WYNIKAJĄCE
Z
PROBLEMÓW
DOKUMENTÓW
PROGRAMOWYCH
Konstruując strategię rozwiązywania problemów społecznych nie można zapomnieć, że nie
tylko jej zapisy dotyczą mieszkańców gminy. Problematyka dotycząca sfery społecznej jest
regulowana również w ramach innych dokumentów programowych. Dlatego też zasadne jest
przedstawienie dokumentów powstających na szczeblu kraju, województwa czy powiatu.
Poza tym należy zauważyć, że cele i działania sformułowane w ramach niniejszej strategii
rozwiązywania
problemów
społecznych
wpisują
się
w
zakres
zaprezentowanych
dokumentów, co może dodatkowo sprzyjać ich realizacji.
4.1.DOKUMENTY PROGRAMOWE NA SZCZEBLU KRAJOWYM
Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 - 2013
Strategia ta wytycza siedem priorytetów, które zdaniem władz, szybko wdrożone
i zrealizowane przyczynią się do rozwiązania trapiących Polskę problemów społecznych.
Sformułowanie priorytetów poprzedzono diagnozą stanu obecnego, ze szczególnym
uwzględnieniem
demografii,
ubóstwa,
kondycji
i
zagrożeń
współczesnej
rodziny
i społeczeństwa obywatelskiego. Dokument ten formułuje pożądany do osiągnięcia cel
prowadzonej polityki społecznej, którym ma być zbudowanie na poziomie krajowym
zintegrowanego systemu polityki państwa prowadzącej do ułatwienia wszystkim obywatelom
równego dostępu do praw społecznych, poprawy warunków powstawania i funkcjonowania
rodzin oraz wsparcia grup zagrożonych wykluczeniem społecznym przy zapewnieniu
demokratycznego współuczestnictwa obywateli. Sformułowane priorytety krajowe są
następujące:
1. poprawa warunków dla powstawania i funkcjonowania rodzin. Wsparcie rodzin
w wychowaniu i edukacji dzieci;
2. wdrożenie aktywnej polityki społecznej;
3. kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja osób niepełnosprawnych;
4. budowa systemu wsparcia dla osób w wieku poprodukcyjnym;
5. aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych;
6. partnerstwo publiczno – społeczne jako podstawa rozwoju usług społecznych;
7. integracja społeczna i zawodowa imigrantów.
WESTMOR CONSULTING
63
Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie powstał w wyniku uregulowań
prawnych wprowadzonych ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy
w rodzinie. Zadaniem Programu jest wprowadzenie w życie szerokiego spektrum działań
mających na celu zarówno zwrócenie uwagi opinii publicznej na zjawisko przemocy
w rodzinie, jak i przeciwdziałanie temu zjawisku oraz zwiększenie profesjonalizmu służb
społecznych w udzielaniu pomocy ofiarom przemocy rodzinnej, a także w podejmowaniu
odpowiednich działań wobec sprawców.
Wyznaczone zostały trzy podstawowe cele Programu, do których zaliczono:
1. zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie;
2. zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w
rodzinie i zwiększenie
dostępności pomocy;
3. zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób
stosujących przemoc w rodzinie.
Powyższe cele – w założeniu twórców Programu – mają być realizowane przez:
1. systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie;
2. podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie;
3. podnoszenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie;
4. udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie;
5. oddziaływanie na sprawców przemocy w rodzinie.
4.2.DOKUMENTY PROGRAMOWE NA SZCZEBLU WOJEWÓDZTWA
Strategia wojewódzka w zakresie polityki społecznej dla województwa mazowieckiego na
lata 2005 – 2013.
Strategia ta została przyjęta Uchwałą Nr 106/05 przez Sejmik Województwa Mazowieckiego
dnia 4 lipca 2005 r. Sformułowano w niej misję oraz 7 celów strategicznych z przypisanymi
do nich celami operacyjnymi.
Misją samorządu województwa mazowieckiego, realizowaną w ramach strategii, jest
osiągnięcie odczuwalnych społecznie, pozytywnych efektów w zakresie priorytetowych
obszarów polityki społecznej, jakie stanowią: ubóstwo, uzależnienia, starość, bezrobocie,
niepełnosprawność.
Cele strategiczne to:
1. Podejmowanie selektywnych działań na rzecz osób i rodzin znajdujących się
w stanie ubóstwa, ze szczególnym uwzględnieniem przedsięwzięć ograniczających
skutki życia w biedzie.
WESTMOR CONSULTING
64
2. Tworzenie
mechanizmów
wychodzenia
z
bezdomności
i
zapobiegających
przechodzeniu osób ubogich w stan bezdomności.
3. Zahamowanie wzrostu spożycia alkoholu, promocja zdrowego stylu życia, rozwijanie
postaw sprzyjających temu zachowaniu.
4. Ograniczanie
używania
i
dostępności
do
narkotyków
i
innych
środków
psychoaktywnych oraz związanych z tym problemów.
5. Podniesienie jakości życia osób starych, zaspokajanie ich potrzeb poprzez spójne
i skoordynowane działania podmiotów mających wpływ na realizację regionalnej
polityki społecznej.
6. Rozwijanie aktywnej polityki rynku pracy w zakresie działań objętych pomocą
społeczną, wspieranej przez realizację sektorowych i regionalnych programów.
7. Wyrównywanie szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałanie ich wykluczeniu
społecznemu.
Wojewódzki Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2007 –
2010
Samorząd Województwa Mazowieckiego dostrzegł wagę problemu alkoholizmu na terenie
województwa
i
w
związku
z
tym
opracowano
Wojewódzki
Program
Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2007 – 2010. Celem strategicznym tego
Programu jest: ograniczenie spożywania alkoholu i minimalizacja szkód związanych z jego
używaniem oraz promocja zdrowia i trzeźwości. Cele operacyjne będą zaś realizowane
w trzech obszarach:
♦
Obszar 1: profilaktyka używania alkoholu:
−
Cel 1: Zwiększenie świadomości mieszkańców Mazowsza w zakresie szkód
spowodowanych używaniem alkoholu i innych substancji psychoaktywnych
oraz kształtowanie postaw prozdrowotnych.
−
Cel 2: Podniesienie wiedzy i umiejętności kadr zajmujących się profilaktyką
używania alkoholu.
−
Cel
3:
Zmniejszenie
rozmiarów
przemocy
w
rodzinach
i
środowisku
rówieśniczym.
−
♦
Cel 4: Zmniejszenie dostępności alkoholu dla osób nieletnich i nietrzeźwych.
Obszar 2: terapia uzależnienia alkoholowego i współuzależnienia:
−
Cel 1: Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób
uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych.
−
Cel
2:
Zwiększenie
odsetka
osób
korzystających
z
programów
pomocy
terapeutycznej w zakresie leczenia uzależnienia lub korzystających z pomocy
i wsparcia środowisk samopomocowych.
WESTMOR CONSULTING
65
Obszar 3: monitoring:
♦
−
Cel 1: Monitorowanie i analiza zjawisk związanych z problemami alkoholowymi
na Mazowszu.
Wojewódzki Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2007 – 2010
W ostatnich latach zarówno młodzi, jak i dorośli ludzie zdecydowanie częściej niż kiedyś
sięgają po różne środki psychoaktywne. W związku z tym władze województwa zdecydowały
się na opracowanie Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2007 –
2010.
Cel ogólny Programu sformułowano jako: ograniczenie używania narkotyków i związanych
z tym problemów społecznych i zdrowotnych. Cele strategiczne obejmują zaś:
1. podejmowanie
działań
na
rzecz
ograniczenia
rozpowszechnienia
używania
narkotyków,
2. podnoszenie
z
świadomości
narkotykami
i
społecznej
narkomanią;
na
temat
zmienianie
zagrożeń
stereotypów
związanych
odnoszonych
się
do tych zjawisk; podnoszenie poziomu wiedzy w określonych grupach wiekowych
i środowiskach społecznych,
3. działania
na
rzecz
zahamowania
wzrostu
popytu
na
nielegalne
substancje
psychoaktywne,
4. prowadzenie działań na rzecz reintegracji i readaptacji społecznej grup narkomanów.
4.3.DOKUMENTY PROGRAMOWE NA SZCZEBLU POWIATU
Strategia Rozwoju Powiatu Sochaczewskiego na lata 2008 – 2015
Na
terenie
powiatu
sochaczewskiego
obowiązuje
Strategia
Rozwoju
Powiatu
Sochaczewskiego na lata 2008 – 2015, w której sformułowane zostały następujące cele
strategiczne:
−
Cel 1: Budowa i modernizacja infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej;
−
Cel 2: Modernizacja infrastruktury społecznej i administracyjnej;
−
Cel 3: Budowa i modernizacja infrastruktury komunikacyjnej;
−
Cel 4: Promocja powiatu; poszukiwanie partnerów i inwestorów.
W ramach celu 2 przewidziano do realizacji działania mające na celu poprawę warunków
życia mieszkańców powiatu w ramach modernizacji infrastruktury społecznej.
WESTMOR CONSULTING
66
5. ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ STRATEGII
Zarządzanie realizacją strategii odbywać się będzie na kilku poziomach: organizacyjnym,
merytorycznym i społecznym.
Poziom organizacyjny
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Teresin formułuje
działania, które realizowane będą zarówno przez władze samorządowe, instytucje pomocy
społecznej, jak i organizacje pozarządowe. Wobec tego konieczne jest wskazanie podmiotu
zajmującego się zarządzaniem realizacją celów strategii. Proponuje się, aby zadania z tego
zakresu należały do zespołu zadaniowego ds. wdrożenia, realizacji i monitorowania strategii
rozwiązywania problemów społecznych, którego jednym z członków powinien być kierownik
GOPS. Zespół ten powinien zostać powołany przez Wójta Gminy. Wyznaczenie jednego
podmiotu odpowiedzialnego za wdrażanie zapisów strategii jest szczególnie istotne
w przypadku projektów ubiegających się o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej,
gdzie preferowane są zadania kompleksowe, rozwiązujące jak największą gamę problemów
występujących na terenie gminy.
Poziom merytoryczny
Poziom merytoryczny obejmuje faktyczny element wdrażania i monitorowania działań
zapisanych w ramach strategii. Przewiduje się coroczne spotkania zespołu zadaniowego
w celu wskazania konkretnych zadań do realizacji, oceny projektów już zrealizowanych oraz
stwierdzenia konieczności aktualizacji celów i działań zapisanych w dokumencie. Trzeba
bowiem zauważyć, że horyzont czasowy strategii jest dość odległy, a rzeczywistość
społeczna bardzo zmienna, wobec czego strategię należy traktować jako dokument „żywy”
i nie można zamykać drogi do jego aktualizacji. Konieczność dokonania korekt w zapisach
strategii rozwiązywania problemów społecznych może ponadto wynikać z pojawienia się
możliwości uzyskania dofinansowania dla konkretnych zadań, niekoniecznie przewidzianych
do realizacji w momencie tworzenia niniejszego dokumentu.
Swoją ocenę zespół powinien przekazać Wójtowi i Radzie Gminy, sugerując przyjęcie
proponowanych rozwiązań.
Poziom społeczny
Poziom społeczny dotyczy przede wszystkim upowszechnienia zapisów dokumentu, które
zostanie zapewnione poprzez zamieszczenie tekstu strategii rozwiązywania problemów
społecznych na stronie internetowej urzędu gminy.
WESTMOR CONSULTING
67
ZAKOŃCZENIE
Realizacja niniejszej strategii rozwiązywania problemów społecznych przyczyni się do
wdrożenia
na
terenie
gminy
Teresin
nowoczesnego
modelu
pomocy
społecznej.
Ukierunkowuje ona działania władz samorządowych i instytucji pomocy społecznej, w tym
Ośrodka Pomocy Społecznej. Zorientowanie działań na wybranych grupach problemowych
jest najlepszą możliwością poprawy sytuacji wielu osób, a także zaktywizowania wielu grup
podlegających wykluczeniu społecznemu.
Należy ponadto pamiętać, że głównym celem pomocy społecznej jest zaspokajanie
niezbędnych, podstawowych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwienie im
bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Obowiązkiem klienta jest zaś
współudział w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Zmusza to osoby wymagające
wsparcia do zmiany postawy, na ogół biernej i roszczeniowej, na postawę aktywną
w rozwiązywaniu własnych problemów.
Strategia ukazuje również układ finansowania poszczególnych działań i źródła pozyskania
środków, nie wyłączając funduszy Unii Europejskiej, a w szczególności Europejskiego
Funduszu Społecznego. Stwarza to szansę na usprawnienie instytucjonalne sfery związanej
z realizacją zadań pomocy społecznej, ograniczaniem negatywnych zjawisk, jak ubóstwo czy
bezrobocie.
Poza tym należy podkreślić, że od realizacji celów i działań oraz determinacji w procesie
wdrażania strategii zależeć będzie efektywność i zdolność instytucji, organizacji i władz
samorządowych do rozwiązywania problemów społecznych mieszkańców Teresina.
Wdrożenie programu przyczyni się zatem do znaczącego ograniczenia występujących na
terenie gminy problemów społecznych. Jego efektem będzie znaczący wzrost poziomu życia
obywateli oraz integracja lokalnej społeczności. Gminie zaś pozwoli na ograniczenie
wydatków na szeroko rozumianą pomoc społeczną i skierowanie większej ilości środków na
modernizację i rozwój.
SPIS TABEL
TABELA 1. PODZIAŁ POWIERZCHNI GMINY WEDŁUG SPOSOBU ZAGOSPODAROWANIA TERENÓW ...10
TABELA 2. STRUKTURA AGRARNA GOSPODARSTW .....................................................................12
TABELA 3. STRUKTURA HODOWLI W GMINIE TERESIN .................................................................13
TABELA 4. PODMIOTY GOSPODARCZE ZAREJESTROWANE W SYSTEMIE REGON W LATACH 20022006................................................................................................................................14
WESTMOR CONSULTING
68
TABELA
5.
STRUKTURA
PODMIOTÓW
GOSPODARCZYCH
ZAREJESTROWANYCH NA TERENIE GMINY
WEDŁUG
SEKCJI
PKD
TERESIN W LATACH 2002-2006 (SEKTOR
PRYWATNY)......................................................................................................................15
TABELA 6. FORMA PRAWNA PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI W SEKTORZE PRYWATNYM NA TERENIE
GMINY TERESIN W LATACH 2002-2006 ..............................................................................15
TABELA 7. WYKAZ OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH NA TERENIE GMINY TERESIN .................................16
TABELA 8. WIELKOŚĆ POPULACJI I ZMIANY W CZASIE NA TERENIE GMINY TERESIN ......................18
TABELA 9. POPULACJA GMINY W ROZBICIU NA GRUPY WIEKOWE Z UWZGLĘDNIENIEM PŁCI ...........19
TABELA 10. STRUKTURA LUDNOŚCI WEDŁUG WIEKU ..................................................................20
TABELA 11. WSKAŹNIK OBCIĄŻENIA DEMOGRAFICZNEGO ...........................................................21
TABELA 12. POZIOM WYKSZTAŁCENIA LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY TERESIN ............................22
TABELA 13. POZIOM BEZROBOCIA NA TERENIE GMINY ................................................................23
TABELA 14. LICZBA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA TERENIE GMINY .........................................23
TABELA 15. STRUKTURA ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH ...............................................................24
TABELA 16. MIESZKANIA WEDŁUG ILOŚCI IZB .............................................................................25
TABELA 17. MIESZKANIA WEDŁUG POWIERZCHNI .......................................................................25
TABELA 18. MIESZKANIA WEDŁUG WYPOSAŻENIA.......................................................................26
TABELA 19. DANE DOTYCZĄCE WYPŁACONYCH DODATKÓW MIESZKANIOWYCH............................26
TABELA 20. STAN PLACÓWEK OŚWIATOWYCH PODLEGŁYCH SAMORZĄDOWI GMINNEMU ..............27
TABELA 21. WSPÓŁCZYNNIK SKOLARYZACJI ..............................................................................28
TABELA 22. RODZAJE CZYNÓW ZABRONIONYCH POPEŁNIONYCH NA TERENIE GMINY TERESIN W
LATACH 2005-2007 ..........................................................................................................28
TABELA 23. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI POSTERUNKU POLICJI .........................................................29
TABELA 24. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI W ZWIĄZKU ZE ZJAWISKIEM PRZEMOCY W RODZINIE ..............29
TABELA 25. RODZAJ I SKALA POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINIE TERESIN W LATACH 2004-2007 ....30
TABELA 26. POMOC SPOŁECZNA – RZECZYWISTA LICZBA RODZIN I OSÓB OBJĘTYCH POMOCĄ
SPOŁECZNĄ (2007 R.).......................................................................................................35
TABELA 27. POMOC SPOŁECZNA – ZADANIA WŁASNE GMIN (2007 R.)..........................................36
TABELA 28. POMOC SPOŁECZNA – ZADANIA ZLECONE GMINOM (2007 R.) ...................................36
TABELA 29. POMOC SPOŁECZNA – ŚWIADCZENIA RODZINNE (2007 R.) .......................................37
TABELA 30. ANALIZA SWOT.....................................................................................................48
SPIS WYKRESÓW
WYKRES 1. ZAGOSPODAROWANIE TERENÓW NA OBSZARZE GMINY TERESIN ..............................10
WYKRES 2. STRUKTURA AGRARNA GOSPODARSTW NA TERENIE GMINY TERESIN ........................12
WESTMOR CONSULTING
69
WYKRES 3. PODMIOTY GOSPODARCZE ZAREJESTROWANE W SYSTEMIE REGON W LATACH 20022006................................................................................................................................14
WYKRES 4. LICZBA LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY TERESIN W LATACH 2000-2007......................19
WYKRES 5. RUCH NATURALNY LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY TERESIN W LATACH 2000-2007.....19
WYKRES 6. STRUKTURA WIEKOWA LUDNOŚCI GMINY TERESIN ...................................................21
WYKRES 7. WYKSZTAŁCENIE LUDNOŚCI NA TERENIE GMINY TERESIN .........................................22
WYKRES 8. LICZBA BEZROBOTNYCH NA TERENIE GMINY TERESIN W LATACH 2005-2007 ............23
WYKRES 9. LICZBA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA TERENIE GMINY Z UWZGLĘDNIENIEM RODZAJU
NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI.....................................................................................................24
WYKRES 10. STAN SUBSTANCJI MIESZKANIOWEJ NA TERENIE GMINY TERESIN ............................25
WYKRES 11. RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ Z POWODU UBÓSTWA ................32
WYKRES 12. RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ Z POWODU BEZROBOCIA ............33
WYKRES 13. RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ Z POWODU NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI
........................................................................................................................................33
WYKRES 14. RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ Z POWODU DŁUGOTRWAŁEJ
CHOROBY .........................................................................................................................34
WYKRES 15. RODZINY KORZYSTAJĄCE Z POMOCY SPOŁECZNEJ Z POWODU BEZRADNOŚCI W
SPRAWACH OPIEKUŃCZO – WYCHOWAWCZYCH I PROWADZENIU GOSPODARSTWA DOMOWEGO
........................................................................................................................................35
WYKRES 16. PŁEĆ ANKIETOWANYCH ........................................................................................38
WYKRES 17. WIEK ANKIETOWANYCH ........................................................................................39
WYKRES 18. WYKSZTAŁCENIE ANKIETOWANYCH .......................................................................39
WYKRES 19. STATUS ZAWODOWY ANKIETOWANYCH ..................................................................39
WYKRES 20. OCENA WARUNKÓW ŻYCIA NA TERENIE GMINY .......................................................40
WYKRES 21. GŁÓWNE PRZYCZYNY PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH POWODUJĄCE TRUDNE WARUNKI
ŻYCIA ...............................................................................................................................40
WYKRES 22. SKALA WYSTĘPOWANIA UBÓSTWA NA TERENIE GMINY ............................................41
WYKRES 23. PRZYCZYNY POPADANIA W UBÓSTWO....................................................................41
WYKRES 24. PROBLEMY DOTYKAJĄCE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ..........................................41
WYKRES 25. STOPIEŃ ZAPEWNIENIA POMOCY OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM ............................42
WYKRES 26. SKALA PROBLEMU WYSTĘPOWANIA W RODZINACH OSÓB DŁUGOTRWALE CHORYCH.42
WYKRES 27. SKALA DOSTĘPU DO PLACÓWEK OPIEKI ZDROWOTNEJ NA TERENIE GMINY...............43
WYKRES 28. PROBLEMY, Z KTÓRYMI BORYKAJĄ SIĘ OSOBY STARSZE .........................................43
WYKRES 29. SKALA PROBLEMU UZALEŻNIEŃ NA TERENIE GMINY ................................................44
WYKRES 30. PRZYCZYNY WYSTĘPOWANIA UZALEŻNIEŃ .............................................................44
WYKRES 31. DOSTĘPNOŚĆ DO POMOCY DLA OSÓB UZALEŻNIONYCH ..........................................44
WYKRES 32. SKALA WYSTĘPOWANIA NA TERENIE GMINY ZJAWISKA PRZEMOCY DOMOWEJ ..........45
WESTMOR CONSULTING
70
WYKRES 33. PRZYCZYNY PRZEMOCY DOMOWEJ .......................................................................45
WYKRES 34. NEGATYWNE ZJAWISKA ODNOSZĄCE SIĘ DO DZIECI I MŁODZIEŻY ............................46
SPIS RYSUNKÓW
RYSUNEK 1. POŁOŻENIE GMINY NA TLE POWIATU SOCHACZEWSKIEGO .........................................9
WESTMOR CONSULTING
71

strategia rozwiązywania problemów społecznych na

Transkrypt

Podobne dokumenty

walka z azbestem w gminie teresin

UWAGA PRZEDSIĘBIORCY

UCHWAŁA NR III/10/2014 RADY GMINY TERESIN z

UWAGA! Ważne informacje w sprawie azbestu

Wydruk: Unijne dotacje pomogą przyciągnąć inwestorów do Teresina

Dom na sprzedaż Teresin 60m2 - oferta D-1649-14

OGŁOSZENIE O NABORZE NA WOLNE

OSP Teresin Dane jednostki: Teresin ul. Południowa 2

Informacja o przewidywanym nieklasyfikowaniu ucznia / uczennicy