Feretron drewniany - Wirtualne Muzea Małopolski

Feretron drewniany
Czas powstania 1. ćw. XVIII w. Wymiary wysokość: 103 cm, szerokość: 72 cm Numer inwentarzowy MNPE/S/101 Muzeum Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec Tematy religijność, sztuka ludowa, wyrzeźbione Technika rzeźba, polichromowanie, srebrzenie Materiał gips, drewno, farba olejna Prawa do obiektu Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec • Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna • Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski • Tagi sztuka sakralna, 3D, obrzędy, barok, Matka Boska z Dzieciątkiem, audiodeskrypcja, tradycja, kult, kościół, katolicyzm •
•
•
•
•
•
•
•
Późnobarokowy drewniany feretron, bogato płaskorzeźbiony i polichromowany, pochodzi z końca XVII lub początku XVIII wieku. Na stronie licowej w owalu widnieje przedstawienie Matki Boskiej ukazanej w bogato udrapowanej, posrebrzanej i pozłacanej szacie, trzymającej na prawej ręce Dzieciątko. U stóp Maryi znajdują się cztery klęczące postacie ubrane w brązowe habity, z kapturami na głowach, ze złożonymi do modlitwy dłońmi. Maryja i Dzieciątko Jezus ofiarowują mnichom różańce. Bywało, iż w przedstawieniach umieszczanych na feretronach pojawiały się sceny przedstawiające wręczanie przez Maryję różańca członkom bractw różańcowych. Nie wiadomo dokładnie, czy klęczące postacie to rzeczywiście zakonnicy, czy też członkowie jakiegoś bractwa. Wokół owalu z postaciami umieszczono wieniec, zdobiony dodatkowo liśćmi akantu, którego dodatkowym elementem zdobniczym są cztery półnagie putta rozmieszczone symetrycznie po obu stronach wieńca. Górna para puttów unosi złotą koronę. Odwrocie feretronu stanowi owalny kartusz, malowany na kolor niebieski z widocznym inicjałem Maryi w kolorze złotym. Wokół znajdują się wieniec z barwnych kwiatów oraz wieniec z liści akantu w kolorze złotym i srebrnym. Podstawa feretronu jest również płaskorzeźbiona, ze złotym kartuszem pośrodku oraz z otworami na drewniane nosidła.
Opracowanie: Piotr Bujakiewicz (Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec), © wszystkie prawa zastrzeżone
Przenośny tron
Feretron oznacza z gr. pheretron — nosze (łac. feretrum ‒ nosze, mary, katafalk), gdyż były to właśnie nosze, często z drążkami służące już w starożytnej Grecji do noszenia figur bóstw.
Feretronem nazywany jest szczególny rodzaj obrazów lub rzeźb z przedstawieniami świętych, ustawionych na podstawie, których używano niegdyś w procesji podczas uroczystości kościelnych, a także jako przenośne ołtarze w trakcie pielgrzymek.
W Polsce, w odróżnieniu od Europy Zachodniej, dominowały feretrony w postaci obrazów i płaskorzeźb umieszczonych na specjalnej podstawie, do której wkładano drewniane drążki służące do noszenia.
W okresie średniowiecza własne feretrony, podobnie jak chorągwie i sztandary, posiadały bractwa i cechy rzemieślników. Obecnie feretrony należą najczęściej do stowarzyszeń i kół działających przy parafiach. Opracowanie: Muzeum — Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec, © wszystkie prawa zastrzeżone
Zobacz feretrony w kolekcji Wirtualnych Muzeów Małopolski:
Feretron przedstawiający „Serce Matki Boskiej” oraz „Serce Jezusa” Feretron drewniany
Feretron przedstawiający św. Annę Samotrzecią i Chrystusa w koronie
Tagi: religia, tradycja, święci, sztuka sakralna, liturgia