Streszczenie

Tekst polski
Texts in English
ŚWE Nr 4’2010 (91)
ŚWE No 4’2010 (91)
SŁOWO WSTĘPNE
Jerzy Barglik: Słowo wstępne
ELEKTROTERMIA
Antoni Sawicki: Asymetria charakterystyk dynamicznych
łuku elektrycznego
FOREWORD
Jerzy Barglik: Foreword
ELECTROTHERMICS
Antoni Sawicki: Asymmetry of electrical arc dynamic
characteristics
Streszczenie: Opisano czynniki wpływające na wartości
przyelektrodowych spadków napięcia, a przez to na moŜliwość powstawania asymetrii charakterystyk dynamicznych napięciowo-prądowych łuku. Pokazano prosty sposób uwzględniania tej asymetrii w modelowaniu i symulowaniu obwodów z łukiem prądu zmiennego. Ponadto
określono czynniki wpływające na asymetrię charakterystyk elektrycznych kolumny plazmowej łuku. Podano interpretację fizyczną tej asymetrii w modelach Cassiego i
Mayra.
Abstract: Factors have been described which have the
influence on the near-electrode voltage drops and thus
on the possibility to come into being of dynamic voltagecurrent arc characteristics asymmetry. The simply solution of taking into account of this asymmetry in modeling
and simulating of circuits with alternating current arc
have been also shown. Factors have been presented
that have an effect on electrical characteristics asymmetry of arc plasma column. Physical interpretation of this
asymmetry have been given in Cassie and Mayr models.
Antoni Sawicki: Modele Cassiego łuku asymetrycznego
Antoni Sawicki: Cassie models of asymmetric arc
Streszczenie: Przedstawiono podstawowe właściwości
klasycznego modelu Cassiego łuku symetrycznego.
Opracowano nowe modele matematyczne typu Cassiego
łuku asymetrycznego z uŜyciem funkcji skoku jednostkowego, sigmoidalnej unipolarnej i sigmoidalnej bipolarnej.
Zaprezentowano kilka wariantów implementacji modeli
łuku asymetrycznego w programie MATLAB-Simulink.
Wykazano efektywność wprowadzonych modyfikacji modeli matematycznych łuku.
Abstract: The paper shows the basic properties of classical Cassie model for symmetric arc. The new mathematical models of asymmetric Cassie arc have been developed by using of unit step, unipolar sigmoidal and bipolar sigmoidal functions. Several samples of implementations of asymmetric arc models have been presented
in MATLAB-Simulink application. It has been proved the
effectiveness of such modifications introduced to mathematical arc models.
Antoni Sawicki: Modele Mayra łuku asymetrycznego
Antoni Sawicki: Mayr models of asymmetric arc
Streszczenie: Przedstawiono podstawowe właściwości
klasycznego modelu Mayra łuku symetrycznego. Opisano
czynniki wpływające na zmienną dyssypację energii plazmy, a przez to na moŜliwość powstawania asymetrii
charakterystyki dynamicznej napięciowo-prądowej łuku.
Opracowano nowe modele matematyczne Mayra łuku
asymetrycznego z uŜyciem funkcji skoku jednostkowego,
sigmoidalnej unipolarnej i sigmoidalnej bipolarnej. Zaprezentowano kilka wariantów implementacji modeli łuku
asymetrycznego w programie MATLAB-Simulink. Wykazano efektywność wprowadzonych modyfikacji modeli
matematycznych łuku.
Abstract: The paper presents the basic properties of
classical Mayr model for symmetric arc. Factors have
been described which influence on the variable dissipation of plasma energy and thus on the possibility to
come into being of dynamic voltage-current arc characteristics asymmetry. The new Mayr mathematical models of asymmetric arc have been developed by using of
unit step, unipolar sigmoidal and bipolar sigmoidal functions. Several samples of implementations of asymmetric arc models have been presented in MATLAB-Simulink
application. It has been proved the effectiveness of such
modifications introduced to mathematical arc models.
ELEKTROENERGETYKA
Tomasz Białas, Iva Pavlova-Marciniak: Udział energii odnawialnej w bilansie energetycznym spółki dystrybucyjnej
POWER ENGINEERING
Tomasz Białas, Iva Pavlova-Marciniak: The share of renevable energy sources in energetic balance of distribution company
Streszczenie: Rozwój Odnawialnych Źródeł Energii
(OŹE), szczególnie po podpisaniu Protokołu z Kioto w roku 1997 o ochronie klimatu, jest niezbędny, aby osiągnąć
cele strategiczne ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 20 % do roku 2020, a w tym samym czasie udział
energii elektrycznej pochodzącej z takich źródeł będzie
stopniowo rósł, aby osiągnął 20% w ogólnokrajowych bilansach energetycznych państw Unii Europejskiej (Program 3x20). Oznacza to, Ŝe spółki dystrybucyjne będą
musiały wypełnić swój obowiązek skupu tej energii od
producentów, tak jak na przykład w Polsce reglamentuje
znowelizowane Prawo Energetyczne, co ma istotnie znaczenie po Konferencji w Poznaniu na początku grudnia
2008 roku, na której został zatwierdzony Pakiet Klimatyczny
Abstract: The Renewable Energy Sources (RES) development, particularly after signing the Kioto Protocol in
1997 about climate protection, is essential to achieve the
strategic goals of reducing the greenhouse gas emission
by 20% until 2020. In the meantime the share of electrical energy from such sources will grow gradually to reach
20% in general national balances of UE countries (the
3x20 Program). It means that the distribution companies
will have to fulfil their duty of purchasing that energy from
producers. For example, in Poland, it is regulated by the
amended Law Energy, what has the fundamental meaning after the Conference in Poznań on the beginning of
December 2008 when The Climatic Packet was a
proved.
Lech Borowik, Adam Jakubas: Metody kontroli właściwości
materiałów słuŜących zabezpieczaniu przed elektrycznością Lech Borowik, Adam Jakubas: Methods of monitoring of
statyczną.
properties of materials which are used for protection
statyczną.
Streszczenie: Zagadnienie bezpieczeństwa pracy i eks-
properties of materials which are used for protection
against static electricity
ploatacji urządzeń w obiektach zagroŜonych wybuchem,
stwarzają szereg problemów związanych z wyładowaniami elektrostatycznymi. Powstający, w wyniku indukcji
w polu elektrostatycznym lub wykonywania czynności o
charakterze dynamicznym, ładunek elektryczny w środowisku łatwopalnym moŜe prowadzić do powstania niebezpiecznego dla Ŝycia, zdrowia i mienia wybuchu.
W artykule zaprezentowano metody badań własności antystatycznych farb i powłok. W PN istnieją zalecane metody
pomiarowe takich badań. Ze względu na stosunkowo duŜą
niepewność pomiarową zaproponowano wstępny system
pomiarowo-diagnostyczny pozwalający na weryfikacje właściwości antystatycznych farb i powłok w miejscu ich zastosowania( in-situ)..
Abstract: The issues of work safety and exploitation of
devices in explosion – endangered zones create a number of problems related to electrostatic discharges. The
electric charge, inducted in electrostatic field or as the
result of dynamic activities in the inflammable environment may lead to explosions, which are dangerous for
life, health and belongings. In the paper, the results of
research on antistatic properties of paints and coatings
have been presented. There are some recommended
measurement methods for this kind of research in the
Polish norms. Taking into account the relatively high
measurement uncertainty, a preliminary measurement –
diagnostic setup, allowing for in-situ verification of antistatic properties of paints and coatings, was proposed.
Lubomir Marciniak: Przyczyny błędnych działań cyfrowej automatyki samoczynnego częstotliwościowego odciąŜania
Lubomir Marciniak: Reasons of incorrect acting of digital underfrequency load shedding automatic
Streszczenie: Opisano przypadki błędnych działań cyfrowej automatyki samoczynnego częstotliwościowego
odciąŜania (SCO). Przedstawiono model przekaźnika
częstotliwościowego, w którym zastosowano cyfrowe algorytmy pomiaru częstotliwości. Przeprowadzono badania symulacyjne działania tego przekaźnika podczas
zwarć doziemnych przerywanych. Wyjaśniono przyczyny
błędnych działań przekaźników częstotliwościowych i
omówiono sposoby ich wyeliminowania.
Abstract: The cases of incorrect acting digital underfrequency load shedding (UFLS) automatic were described.
The frequency relay model with digital frequency measurement algorithms was presented. Simulation researches of acting of this relay during arc intermittent
earth fault were made. The reasons of incorrect acting of
frequency relays were explained and manners of their
elimination were discussed.
OCHRONA ODGROMOWA
Andrzej Sowa: Kompleksowa ochrona odgromowa
i przepięciowa
LIGHTNING PROTECTION
Andrzej Sowa: Complex lightning and surge protection
Streszczenie: Artykuł omawia kolejno cztery nowe normy z serii PN-EN 62305 zawierające podstawową wiedzę
techniczną z dziedziny ochrony odgromowej obiektów
budowlanych, następnie omawia podstawowe normy zawierające zalecenia dotyczące badań właściwości elementów zewnętrznej i wewnętrznej ochrony odgromowej.
Następnie artykuł omawia wymaganą od projektantów
wiedzę techniczną z dziedziny ochrony odgromowej i tok
postępowania przy projektowaniu urządzeń piorunochronnych, główne zmiany wprowadzone przez normy
serii PE-EN-62305 m.in. w zakresie zasad montaŜu zwodów i przewodów odprowadzających, ochrony odgromowej urządzeń umieszczanych na dachach obiektów budowlanych, uziomów typu A i B i urządzeń typu 1, 2 i 3 do
ograniczania przepięć w instalacjach elektrycznych pochodzących od wyładowań atmosferycznych i łączeniowych.
Abstract: The article discusses in turn four new standards from series PN-EN-62305 containing the fundamental technical knowledge from range of lightning and
surge protection of builder’s objects. Than discusses
fundamental standards containing recommendations
concerning the external and internal lightning and surge
protection. The article discusses the technical knowledge
from range of lightning and surge protection, demanded
from designers, advance of procedure by design the
lightning devices, the principal alterations introduced
through the standards from series PN-EN-62305 among
other things in range of way of montage air terminals and
conductors, lightning protection of devices placed on
roofs of builder’s objects, earth electrodes type A and B
and devices type 1, 2 and 3 for limitation the overvoltage
in wiring system from atmospheric discharge and from
switching overvoltage.
BIULETYN INFORMACYJNY ŚLĄSKIEJ OKRĘGOWEJ IZBY INśYNIERÓW BUDOWNICTWA
Nr 4’2010 (39) (DLA ELEKTRYKÓW)
Teresa Skowrońska: Seminaria szkoleniowe w Katowicach organizowane przez Oddział Zagłębia Węglowego
SEP oraz Śląską Okręgową Izbę InŜynierów Budownictwa w okresie od 30 września do 2 grudnia 2010 roku
Edward Skiepko: Krzywe poŜarowe – podstawy spalania
INSTALACJE ELEKTRYCZNE
Fryderyk Łasak: Zmiany w normach dotyczących instalacji niskiego napięcia – przejście z PN-IEC 63604 na
PN-HD 60364 (cz.III)
INFORMATION-BULLETIN OF SILESIAN BRANCH
OF BUILDING ENGINEERS’ CHAMBER № 4’2010
(39) (for electricians)
Teresa Skowrońska: Training seminars organized in Katowice by the Coal Basin Division of SEP and ŚlOIIB in
the period from the 30th September till the 2nd December
2010
Edward Skiepko: The fire-curves– the base of combustion
WIRING SYSTEMS
Fryderyk Łasak: Changes in the standards concerning the wiring systems of low voltage – devolution from
rd
Streszczenie: Streszczenie: W części III artykuł omawia pn-IEC63604 to PN-HD 60364 (part 3 )
wymagania normy PN-HD 60364-7-701 Instalacje elekrd
tryczne niskiego napięcia. Część 7-701 Wymagania do- Abstract: The article discusses in the 3 part the requirements of standard PN-HD-60364-7-701 Low-voltage wiring
tyczące specjalnych instalacji i lokalizacji. Pomieszczenia
wyposaŜone w wannę lub prysznic. Omówiono ochronę
przed poraŜeniem elektrycznym w tych pomieszczeniach:
wymagania ogólne, środki ochrony podstawowe i uzupełniające, wymagania dla odbiorników energii elektrycznej i
dla systemów ogrzewania podłogowego. Ponadto w części III artykułu omówiono warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Z śYCIA ODDZ. BIELSKO-BIALSKIEGO SEP
Marcin Małkowski: Wyjazd szkoleniowy członków Koła
SEP przy ENION SA Oddział w Bielsku-Białej oraz Kół
Terenowych SEP śywiec i Kęty do firmy AREVA T&D
Sp. z o. o. w Świebodzicach
Z śYCIA ODDZ. CZĘSTOCHOWSKIEGO SEP
Marek Kurkowski, Sebastian Ślemp: Kalendarium Oddziału Częstochowskiego SEP 21 kwietnia – 26 maja
2010 r.
Z śYCIA ODDZIAŁU GLIWICKIEGO SEP
Artur Chachukski: Kalendarium Oddziału Gliwickiego
SEP 30 marca – 29 maja 2010 r.
ments of standard PN-HD-60364-7-701 Low-voltage wiring
systems. Part 7-701 Requirements concerning the special
wirings and locations. Accommodation with bathtub or
shower. The article discusses the protection against electric
shock into that locations: the general requirements, base
and auxiliary means of protection, the requirements for receivers of electric energy and for systems of floor heating.
rd
Moreover, the article discusses in its 3 part the technical
conditions which should meet buildings and their location.
EVENTS IN THE BIELSKO-BIAŁA DIVISION OF SEP
Marcin Małkowski: Technical-training excursion for members
of branch of SEP in Firm ENION SA – Division Biel-skoBiała and for members of area-branches of SEP in śywiec
and in Kęty to Firm AREVA T&D in Świebodzice
EVENTS IN THE CZĘSTOCHOWA DIVISION OF SEP
Marek Kurkowski, Sebastian Ślemp: Events in the
Częstochowa Division of SEP for the period from the
21st April till 26th May 2010
EVENTS IN THE GLIWICE DIVISION OF SEP
ArturChachulski: Events in the Gliwice Division of SEP for
Z śYCIA ODDZIAŁU OPOLSKIEGO SEP
th
th
Benon Soppa: Kalendarium Oddziału Opolskiego SEP 24 the period from the 30 Mart till 29 May 2010
lutego – 11 maja 2010 r.
EVENTS IN THE OPOLE DIVISION OF SEP
Benon Soppa: Events in the Opole division of SEP for the
Z śYCIA ODDZ. ZAGŁĘBIA WĘGLOWEGO SEP
period from the 24th February till 11th May 2010
Iwo Cholewicki: Kalendarium Oddziału Zagłębia Węglowego SEP 24 marca – 26 czerwca 2010 r.
EVENTS IN THE COAL-BASIN DIVISION OF SEP
Marek Krupa: XIII Konkurs „Z elektryką przez świat”
Iwo Cholewicki: Events in the Coal-Basin Division of SEP
in Katowice for the period from the 24th March till 26th
June 2010
KSIĄśKI, WYDAWNICTWA
Tadeusz Glinka: Marian Miłek „Problemy z pakietem
klimatyczno-energetycznym”
Marek Krupa: 13th Competition “With electricity through
the world”
KONFERENCJE, SEMINARIA, ZJAZDY
Redakcja ŚWE: XXXV Walny Zjazd Delegatów SEP Władze i organa SEP w kadencji 2010-2014
Tadeusz Glinka: Marian Miłek „Problems with climaticpower engineering pack”
BOOKS, PUBLICATIONS
Marian Pasko, Dariusz Spałek: XXXIII Międzynarodowa
Konferencja IC-SPETO-2010
CONFERENCES, SEMINARS, CONGRESSES
Editorial Staff of SWE (SEJ): 35th General Congress of
Delegates of SEP – leaderships and organs of SEP in
tenure 2010-2014
Mariusz Czechowicz: XIX Seminarium NaukowoTechniczne BOBRME Komel „PEMINE”
Marian Pasko, Dariusz Spałek: 33th Internationale Conference IC SPETO 2010
Wacław Łucyk: Seminarium „Układy zasilania gwarantowanego. Zasady projektowania i uŜytkowania
Mariusz Czechowicz: 19th Scientific and Technical Seminar of
BOBRME Komel “PEMINE”
KĄCIK ŚLĄSKI
Andrzej Czajkowski: Kolory Śląska – Antoni Halor
Wacław Łucyk: Seminar “Warranted supply systems. Principles of design and exploitation
Z śAŁOBNEJ KARTY
Bogumił Dudek: Mgr inŜ. Witold „Tolek” Wiśniewski
(1943-2009)
Marek Denkowski: Harcerskie drogi Tolka
Bogumił Dudek, : InŜ. Leszek Zgóra (1949-2010)
Aleksander Gąsiorski: prof. dr hab. inŜ. Irena Maria
Dobrzańska (1933-2010)
SILESIAN COLUMN
Andrzej Czajkowski: Colours of Silesia – Antoni Halor
OBITUARIES
Bogumił Dudek: MSc eng. Witold ”Tolek” Wiśniewski
(1943-2009)
Marek Denkowski: Scout’s roads of “Tolek”
Bogumił Dudek: eng. Leszek Zgóra (1949-2010)
Aleksander Gąsiorski: Professor Ph. D eng.Irena Maria
Dobrzańska (1933-2010)