wstępne wnioski copa-cogeca na temat nowego prawa zdrowia
Transkrypt
wstępne wnioski copa-cogeca na temat nowego prawa zdrowia
PHY(13)1651:4–PDR/sd Bruksela, 19 kwietnia 2013 WSTĘPNE WNIOSKI COPA-COGECA NA TEMAT NOWEGO PRAWA ZDROWIA ROŚLIN 1 1 Publikację zaplanowano na 6 maja 2013. Copa - Cogeca | European Farmers European Agri-Cooperatives 61, Rue de Trèves | B - 1040 Bruxelles | www.copa-cogeca.eu EU Transparency Register Number | Copa 44856881231-49 | Cogeca 09586631237-74 WSTĘPNE WNIOSKI COPA-COGECA NA TEMAT NOWEGO PRAWA ZDROWIA ROŚLIN WSTĘP 1. Copa-Cogeca popiera cel Komisji polegający na uproszczeniu i wyjaśnieniu aktualnie obowiązujących ram prawnych w zakresie wspólnotowego systemu ochrony roślin z zamiarem opracowania podstaw prawnych opartych w większym stopniu na zapobieganiu zagrożeniom, przy równoczesnym tworzeniu zachęt dla podmiotów prywatnych. 2. Podczas oceny wspólnotowego systemu ochrony roślin Copa-Cogeca podkreśliła potrzebę dalszego uproszczenia i dostosowania do nowych zagrożeń poprzez skoncentrowanie się w większym stopniu na ich redukcji i zapobieganiu im oraz poprzez zapewnienie skuteczniejszych kontroli zarówno na szczeblu gospodarstw, jak i w przypadku importu z państw trzecich do UE i handlu pomiędzy państwami członkowskimi. Co więcej, należy zapewnić solidne ramy finansowe, tak aby zagwarantować skuteczne wdrażanie narzędzi politycznych w praktyce w celu zapewnienia jasnych zachęt dla rolników do wczesnego zapobiegania szkodnikom, wykrywania i kontrolowania ich. Dodatkowo niezbędna jest odpowiednia polityka komunikacji z partnerami z państw trzecich, stronami zainteresowanymi z UE i państwami członkowskimi, w tym ogółem społeczeństwa i konsumentami. Każdy powinien odegrać swoją rolę w staraniach o Europę wolną od szkodników. 3. Copa-Cogeca nie popiera w pełni propozycji Komisji dot. prawa zdrowia roślin, ponieważ brakuje w niej wielu szczegółów, które zostaną opracowane na dalszym etapie ustawodawczym za pomocą aktów wykonawczych/delegowanych. W tym kontekście jesteśmy zdania, że aspekty ujęte w aktach delegowanych/wykonawczych będą miały decydujące znaczenie dla skuteczności i proporcjonalności całej propozycji. Dlatego zachęcamy Komisję Europejską do jak najszybszego podjęcia prac dot. szczegółowych zasad poprzez pełne zaangażowanie państw członkowskich i odpowiednich stron zainteresowanych. Takie podejście zagwarantuje pełne poparcie w praktyce oraz pozwoli zaoszczędzić czas podczas wdrażania pełnego prawa zdrowia roślin. 4. Copa-Cogeca w pełni popiera propozycję Komisji dot. wzmocnienia wszystkich instrumentów służących do eliminowania i powstrzymywania ognisk chorób, poprawienia paszportów roślin i systemów obszarów chronionych, a także pogłębienia spójności pomiędzy systemem ochrony roślin i systemem obejmującym materiał rozmnożeniowy roślin w celu zwiększenia skuteczności i zredukowania kosztów ponoszonych przez podmioty. Szybkie działania oraz instrumenty zarządzania kryzysowego powinny znaleźć się w centrum nowego systemu ochrony roślin. W miarę możliwości należy włączyć do niego również aspekt ochrony przed inwazyjnymi gatunkami obcymi wpływającymi na zdrowie roślin. 5. Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjmuje dostosowania zaproponowane przez Komisję Europejską w kwestii klasyfikacji szkodników jako szkodniki kwarantannowe w Unii lub organizmy niekwarantannowe w ramach nowego systemu ochrony roślin. Należy jednak przewidzieć dalsze dostosowanie do przyszłych przepisów UE w sprawie inwazyjnych gatunków obcych. W miarę możliwości kwestie dot. inwazyjnych gatunków obcych stanowiących zagrożenie dla działalności rolniczej powinny skorzystać na systemie ochrony roślin i związanych z nim narzędziach. Należy jednak przyznać, że narzucenie zero tolerancji wobec inwazyjnych gatunków obcych już występujących w niektórych państwach członkowskich UE byłoby niepraktyczne. SZKODNIKI KWARANTANNOWE W UNII 6. Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjmuje podejście Komisji mające na celu uproszczenie klasyfikacji szkodników w ramach nowego systemu ochrony roślin. Uważamy, że skuteczne uszeregowanie istniejących szkodników pod względem ważności może przyczynić się do 2|5 wzmocnienia chęci współpracy oraz do przyznania władzom krajowym większej pomocy w celu wdrażania bardziej ukierunkowanych środków kontroli i wykrywania szkodników. 7. Według Copa-Cogeca należy regularnie aktualizować listę niektórych szkodników kwarantannowych, które Komisja Europejska zaklasyfikowała jako najważniejsze. Wiemy z doświadczenia, że niektóre szkodniki mogą rozprzestrzeniać się bardzo szybko w Europie, dlatego też musimy cały czas dostosowywać nasze działania, tak aby były one opłacalne i odpowiednie. 8. Ponadto uważamy, że niezbędne jest regularne monitorowanie i przeprowadzanie odpowiedniej oceny ryzyka nowych globalnych zagrożeń, które mogłyby dotrzeć do Unii Europejskiej. Zaktualizowana lista nowych zagrożeń umożliwiłaby władzom i sektorowi prywatnemu zastosowanie odpowiednich instrumentów na wczesnym etapie. 9. Copa-Cogeca popiera wyznaczenie stref ograniczonych w przypadku potwierdzenia wystąpienia szkodników kwarantannowych w Unii. Należy jednak rozważyć zastosowanie podejścia opartego na monitoringu ryzyka, tak aby umożliwić analizę rozwoju zasięgu konkretnych szkodników. Należy umożliwić modyfikację oraz ewentualne zniesienie stref ograniczonych zgodnie z poziomem ryzyka, a nie na podstawie rocznego monitoringu. 10. Według Copa-Cogeca strony zainteresowane muszą się zaangażować w przygotowywanie planów awaryjnych lub programów eliminacji na szczeblu państw członkowskich, włącznie z symulacjami mającymi na celu ocenę planów awaryjnych. Wydaje się jednak, że ten aspekt nie został w pełni rozważony w aktualnej propozycji. 11. Jeśli chodzi o umożliwienie państwom członkowskim stosowania bardziej restrykcyjnych wymagań odnośnie do środków nadzwyczajnych UE, Copa-Cogeca popiera takie rozwiązanie pod warunkiem, że Komisja Europejska będzie nadzorować wszelkie nieuzasadnione zasady, które mogłyby zakłócić handel pomiędzy państwami członkowskimi UE. 12. Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjmuje propozycję Komisji dot. przyjęcia bardziej restrykcyjnych zasad wyznaczania obszarów chronionych dla szkodników kwarantannowych. Skuteczniejszy monitoring obecności ewentualnych szkodników zwiększy wiarygodność tego narzędzia z perspektywy partnerów z państw trzecich. CopaCogeca popiera również podejmowanie na czas decyzji dot. jego zniesienia lub modyfikacji. ORGANIZMY NIEKWARANTANNOWE 13. Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjmuje propozycję, aby kwestie dot. wszystkich szkodliwych organizmów, które mają wpływ na rośliny przeznaczone do sadzenia, ale nie muszą podlegać eliminacji, czyli tzw. „organizmów niekwarantannowych”, zostały przeniesione do jednego załącznika w ramach prawa zdrowia roślin. W ten sposób przepisy nie pokrywałyby się z ramami prawnymi dot. materiału siewnego i materiału rozmnożeniowego roślin, co pomogłoby uniknąć nieporozumień, a także przyczyniłoby się do lepszych inspekcji w terenie. IMPORT ROŚLIN PRZEZNACZONYCH DO SADZENIA, KTÓRE STANOWIĄ NOWE ZAGROŻENIE 14. Jeśli chodzi o możliwość wprowadzenia tymczasowego okresu kwarantanny w przypadku importu roślin przeznaczonych do sadzenia, które mogą stanowić niezidentyfikowane wcześniej zagrożenie lub nowe zagrożenia dla zdrowia roślin w UE, Copa-Cogeca podkreśla, że takie podejście może pociągnąć za sobą znaczne koszty dla europejskich podmiotów ponoszących koszty przetrzymywania roślin przeznaczonych do sadzenia w miejscu kwarantanny. 15. Bardziej skuteczne i unormowane procedury w punktach kontroli granicznej powinny również mieć na celu zagwarantowanie, że wszelkie ograniczenia zostaną wprowadzone na czas i będą miały jak najmniejszy wpływ na handel. Podmiotom zaangażowanym w nowe przepływy handlowe należy zapewnić jaśniejsze wytyczne co do tego, jak wskazywać, gdzie 3|5 ograniczenia są potrzebne oraz w jaki sposób minimalizować ryzyko i unikać zbędnych opóźnień. Co więcej, należy nadal przeprowadzać inspekcje w obecnych punktach kontroli, które nie zawsze znajdują się w portach lub na lotniskach. 16. Copa-Cogeca podkreśla, że możliwość wprowadzenia tymczasowego okresu kwarantanny w Europie nie powinna zastąpić oficjalnych inspekcji ze strony Unii Europejskiej bezpośrednio w źródle ewentualnego zagrożenia w państwach trzecich. Należy zwrócić uwagę, że za tym rozwiązaniem opowiadają się również nasi najważniejsi partnerzy z państw trzecich. Często wymagają oni przeprowadzania restrykcyjnych kontroli w Unii Europejskiej jeszcze przed eksportem, opłacanych przez podmioty europejskie. EKSPORT Z UNII EUROPEJSKIEJ 17. Jeśli chodzi o eksport z UE do państw trzecich, niektóre z nich (np. Rosja, Stany Zjednoczone, Japonia i Korea Południowa) często nakładają na podmioty z UE wymagania fitosanitarne obowiązujące obie strony, które podmioty te mają zrealizować na własny koszt. Ww. wymagania często nie mają podstaw naukowych i nie zawsze są zgodne z odpowiednimi przepisami porozumienia SPS (Porozumienie w sprawie stosowania środków sanitarnych i fitosanitarnych) Światowej Organizacji Handlu. 18. Copa-Cogeca z żalem zauważa, że Komisja Europejska nie rozpatrzyła tej kwestii w pełni i nie zapewniła przestrzegania zasady wzajemności z państwami trzecimi, co zagwarantowałoby podejście ogólnoeuropejskie, a tym samym pozwoliło na uniknięcie instrumentów zakłócających handel oraz wyższych kosztów dla europejskich rolników i spółdzielni rolnych. REJESTRACJA PODMIOTÓW I IDENTYFIKOWALNOŚĆ 19. Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjmuje podejście Komisji do kwestii identyfikowalności roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów objętych kontrolą podmiotów prywatnych. Jesteśmy zdania, że wszystkie podmioty prywatne powinny w każdej sytuacji mieć możliwość śledzenia przemieszczania się roślin lub ich części w obydwu kierunkach w łańcuchu rolno-spożywczym. 20. Copa-Cogeca uważa, że organizacja takich informacji leży w gestii poszczególnych podmiotów, tak aby, w razie konieczności, mogły one udostępnić niezbędne informacje odpowiednim władzom. Ponadto jesteśmy zdania, że należy dokładniej rozważyć zmniejszanie obciążeń prawnych (np. niższy poziom inspekcji) wobec gospodarstw, które wykazują zgodność z zasadami lub które stosują dobrowolne systemy jakości. ŚWIADECTWA FITOSANITARNE I PASZPORTY ROŚLIN 21. Copa-Cogeca w pełni popiera propozycję Komisji Europejskiej odnośnie do ujednolicenia i uproszczenia nowego systemu paszportów roślin oraz sposobów wzmocnienia ich wiarygodności w kwestii bezpieczeństwa zdrowia roślin w Unii Europejskiej. Odpowiednie stosowanie kodeksów mogłoby przyczynić się do zagwarantowania równych warunków dla wszystkich podmiotów w UE, przy uniknięciu błędnej interpretacji i nadużyć. 22. Obawy Copa-Cogeca budzi to do jakiego stopnia powinno się rozszerzyć paszporty roślin, tak aby włączyć do nich przemieszczanie się niektórych roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów w Unii Europejskiej. Nowe zasady nie wskazują jasno stopnia rozszerzenia. Uważamy, że to rozszerzenie musi stanowić jasne korzyści dla podmiotów. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko nałożenia dodatkowych obciążeń finansowych i prawnych na sektor rolny. DREWNIANY MATERIAŁ OPAKOWANIOWY 23. Copa-Cogeca z zadowoleniem przyjmuje włączenie do prawa zdrowia roślin specjalnych zasad dot. zezwoleń oraz nadzoru w sprawie drewnianego materiału opakowaniowego. Brak kontroli w tym zakresie stanowi poważne zagrożenie dla europejskiego ogrodnictwa i sektora leśnego. 4|5 WYDATKI W DZIEDZINIE ZDROWIA ROŚLIN 24. Według Copa-Cogeca europejskim rolnikom, w tym posiadaczom lasów, należą się rekompensaty za straty wynikające z wdrażania instrumentów dot. najważniejszych szkodników i innych nowych zagrożeń, z uwzględnieniem wartości rynkowej zniszczonych roślin i produktów roślinnych. Takie rozwiązanie należy wprowadzić jak najszybciej, ponieważ na chwilę obecną koszty te ponoszą jedynie europejscy rolnicy, co zagraża wczesnemu podejmowaniu działań mających na celu zapobieganie, wykrywanie i kontrolę na szczeblu gospodarstw. 25. Według Copa-Cogeca podejście wspólnotowe jest niezbędne w kontekście rekompensat za straty powiązane z konkretnymi kategoriami chorób. Pozostawienie państwom członkowskim decyzji co do przyznania dopłat w przypadku konkretnych szkodników może prowadzić do zaburzenia konkurencyjności pomiędzy państwami członkowskimi, a także do zagrożenia bezpieczeństwa roślin w całej Europie. BADANIA I INNOWACJE W DZIEDZINIE ZDROWIA ROŚLIN 26. Według Copa-Cogeca badania i innowacje odgrywają istotną rolę w nowych ramach prawnych dot. zdrowia roślin. Rozwój odpowiednich narzędzi na rzecz zapobiegania, wczesnego wykrywania i kontroli zagrożeń i szkodników na terytorium Europy ma podstawowe znaczenie dla wkładu rolników w bezpieczniejszy łańcuch rolno-spożywczy. Nowe ramy badań i innowacji promowane przez Komisję Europejską (Horyzont 2020) i Europejskie Partnerstwo Innowacyjne (EPI) na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa powinny zagwarantować rozwój i przyjęcie na szczeblu gospodarstw szerokiej gamy skutecznych narzędzi mechanicznych, biologicznych i chemicznych, co pomoże zapewnić większe bezpieczeństwo roślin w Europie oraz sprostać wymaganiom konsumentów. ___________ 5|5