pobierz - BIP RIO w Krakowie

UCHWAŁA NR KI-411/23/13
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Krakowie
z dnia 30 stycznia 2013 r.
znak sprawy: KI-43-161/1/13
Kolegium Izby działając na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn.zm.)
i art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach
obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1113);
orzeka
o stwierdzeniu nieważności Uchwały Rady Gminy Zembrzyce NR XXI-155/12
z dnia 26 października 2012 r. w sprawie określenia wzoru formularzy deklaracji
podatkowych nieruchomości będących w zasobach Agencji Nieruchomości
Rolnych.
UZASADNIENIE
1. Uchwała NR XXI-155/12 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 października
2012 r. przekazana została do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie w dniu 3
stycznia 2013 r. z Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, do którego wpłynęła w
dniu 2 listopada 2012 r.
W uchwale NR XXI-155/12, powołując się w podstawie prawnej na przepisy
art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z
2001 r. Nr 142 poz. 1591 z późn.zm.) oraz na przepisy:
- art. 6 ust. 13 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
(Dz.U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 z późn. zm. – dalej: u.p.o.l.);
- art. 6a ust. 11 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z
2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm. – dalej: u.p.r.);
- art. 6 ust. 9 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz.U. Nr
200, poz. 1682 ze zm. – dalej: u.p.l.);
- Rada Gminy Zembrzyce postanowiła o wprowadzeniu do obiegu prawnego
oddzielnego dla Agencji Nieruchomości Rolnych formularza: (1) deklaracji na
podatek od nieruchomości (DN-2), jak załącznik nr 1; (2) deklaracji na podatek rolny
(DR-2), jak załącznik nr 2, a także (3) deklaracji na podatek leśny (DL-2), jak
załącznik nr 3 do uchwały (§ 1). Wykonanie powyższych postanowień powierzono
Wójtowi Gminy (§ 2), ustalając zarazem w § 3, że uchwała wchodzi w życie po
1
upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa
Małopolskiego, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2013 r.
Uchwałę NR XXI-155/12 opublikowano w Dzienniku Urzędowym
Województwa Małopolskiego w dniu 6 listopada 2012 r., pod pozycją: 5596.
Z tego powodu, że uchwała NR XXI-155/12 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26
października 2012 r. dotyczy spraw „podatków i opłat lokalnych, do których mają
zastosowanie przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa”, organem nadzoru właściwym
do badania jej legalności jest Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie
na podstawie art. 86 i art. 90 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 11 ust. 1
pkt 5 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych
(Dz. U. z 2012 r. poz. 1113).
We wszczętym postępowaniu nadzorczym uchwałą NR KI-411/11/13, z dnia 16
stycznia 2013 r. - Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie
postanowiło wszcząć postepowanie o stwierdzeniu nieważności uchwały NR XXI155/12 i wstrzymać jej wykonanie, o czym powiadomiono władze Gminy Zembrzyce.
Oceniając ponownie legalność wprowadzającej trzy formularze deklaracji
podatkowych, uchwały NR XXI-155/12, Kolegium Izby zważyło, co następuje:
2. Pomimo indywidualności adresata uchwały NR XXI-155/12, jako Agencji
Nieruchomości Rolnych (dalej: ANR), Kolegium Izby stwierdza, że ustalone
formularze dotyczą również nieruchomości, które potencjalnie w przyszłości mogą
znaleźć się we władaniu ANR. Dlatego nie kwestionując samego założenia o
wprowadzeniu ujednoliconych wzorów deklaracji podatkowych dla konkretnego
podatnika (tutaj: ANR), Kolegium Izby odwoływało się do prawnej istoty „deklaracji
podatkowej”.
Celem deklaracji podatkowej w zakresie podatków i opłat lokalnych, wypełnianej
przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, jest:
(1) złożenie informacji o przedmiocie (przedmiotach) objętych podatkiem lokalnym
(w tym o tych, jakie korzystają ze zwolnienia od podatku) oraz (2) samodzielne
obliczenie wysokości podatków od przedmiotów opodatkowania nie zwolnionych od
podatku – jako zwolnień z ustawy lub z mocy uchwały rady gminy. Deklaracja ma
zatem informować organ podatkowy o zgłaszanych przedmiotach opodatkowania,
usprawnić pobór podatku na rzecz budżetu organu podatkowego, a zarazem ułatwić
podatnikowi dokonanie wymiaru podatku celem jego zapłaty.
Deklaracje uchwalone przez Radę Gminy Zembrzyce nie wypełniają tych funkcji
normatywnych.
2.1. Wzór deklaracji na podatek od nieruchomości (DN-2), w części informacyjnej
(wstępnej), w rubryce „składający” zawiera informację (cyt.): „Formularz
przeznaczony dla Agencji Nieruchomości Rolnych.”.
Powyższe odbiega od
równolegle obowiązującego formularza z deklaracją na podatek od nieruchomości,
jako załącznika nr 2 do uchwały Nr XI-79/11 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 28
listopada 2011 r. (Dz.Urz.Woj.Małopol. z 2011 r. nr 570, poz. 6264). W tamtym
formularzu wśród „składających”, wymienia się również ANR.
2
Z kolei w rubryce „miejsce składania” w formularzu DN-2, zamiast wskazać adres
organu podatkowego Gminy Zembrzyce, błędnie poucza się, że jest to organ właściwy
„…według miejsca położenia gospodarstwa rolnego.”. W poz. A dotyczącej miejsca
składania deklaracji nie zamieszczono na trwale adresu organu podatkowego Gminy
Zembrzyce, ale podano: „3. Urząd Miasta / Gminy”.
W poz. B.1. deklaracji, od podatnika – tj. ANR, wymaga się wypełnienia
informacji dot. „rodzaju składającego deklarację” (osoba fizyczna, osoba prawna,
spółka niemająca osobowości prawnej, itd.) – co rodzi niejasność, czy w rubryce tej
ANR winna zakreślić pkt 2 (osoba prawna), czy jako „rodzaj składającego” należy
przyjąć dane identyfikacyjne osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR (osoby
prawnej) obowiązek z art. 6 ust. 9 pkt 1 i 2 u.p.o.l.
W poz. E deklaracji DN-2, organ podatkowy wymaga od ANR określenia również
tych gruntów, jakie w ogóle nie podlegają obowiązkowi podatkowemu, co koliduje
z normatywną funkcją deklaracji podatkowej (z art. 6 ust. 13 u.p.o.l.). Tymczasem w
drodze określenia wzoru deklaracji podatkowej nie można nakładać na podatnika
obowiązku zgłaszania rzeczy (nieruchomości) wyłączonych od obowiązku
podatkowego. Ponadto w dwóch tylko rubrykach wymieniono kategorie takich
nieruchomości wybiórczo i niekompletnie z punktu widzenia katalogu nieruchomości
wyłączonych od podatku z art. 2 pkt 3 u.p.o.l.
Poważne wady zawiera formularz deklaracji w części właściwej dla wymiaru
podatku.
W pozycjach rubryki „D” wyszczególniono kategorie przedmiotów
opodatkowania (gruntów, budynków i budowli), w większości w sposób zgodny z
normatywnym określeniem z dotyczącego stawek przepisu art. 5 ust. 1 u.p.o.l.
Wątpliwości budzi jednak kategoria nieruchomości gruntowych nazwana w poz.
D.1.3., jako (cyt.): „3. drogi dojazdowe so pól i posesji [m2]”. Rada Gminy
Zembrzyce ustalając stawki podatków od gruntów (uchwałą NR XI-78/11 z dnia 28
listopada 2011 r. w sprawie określenia wysokości stawek podatku od nieruchomości Dz.Urz.Woj.Małop. z 2011 r., nr 570, poz. 6263) nie wyodrębniła oddzielnej stawki
dla dróg wewnętrznych, co mogła uczynić, a nie uczyniła - na podstawie art. 5 ust. 2
u.p.o.l. Skoro Rada Gminy nie przewidziała odrębnej stawki dla takich dróg
wewnętrznych, to podatnik (ANR) będzie miał utrudniania przy wpisaniu do
deklaracji gruntów stanowiących drogi dojazdowe do pól i posesji: czy zaliczyć je do
pozycji: D.1.4 (grunty pozostałe…)?; czy wyodrębnić je oddzielnie w pozycji:D.1.3.
(drogi dojazdowe….) ze stawką tożsamą, jak dla gruntów pozostałych?
Formularz deklaracji na podatek od nieruchomości z załącznika nr 1 do uchwały NR
XXI-155/12 nie doprowadza do kompletnego zgłoszenia i ustalenia podatku dla
kategorii „pozostałe budynki lub ich części”, która w Gminie Zembrzyce opiewa na aż
cztery oddzielnie ustalone stawki podatku - wynikające z § 1 ust. 2 pkt 5 uchwały
NR XI-78/11 z dnia 28 listopada 2011 r. (j.w.).
Istotnymi wadami merytorycznymi formularz DN-2 dotknięty jest również w
części dotyczącej obliczenia podatku. Zgodnie z konwencją przyjętą przy budowie
formularza, jego wypełnienie i obliczenie podatku z poz. „D” nie obejmuje
3
pomniejszeń. Dlatego oddzielnie w rubryce „F”, podatnik wyszczególnia powierzchnię
i wysokość podatku od nieruchomości objętych zwolnieniami. (Następnie w poz. G,
oblicza deklarowany podatek, jako różnicę między sumą z poz. D.4. i sumą zwolnień z
poz. F.4.). Kolegium Izby zwraca uwagę, że w pozycji „F” formularza, jako
zwolnienia od podatku od nieruchomości” – powtórzono dokładnie takie same nazwy
przedmiotów opodatkowania, jak w rubrykach pozycji „D”. Co również utrudnia
wypełnienie deklaracji przez ANR, to fakt, że każdą z tam wymienionych (jako
zwolnione) kategorii przedmiotów opodatkowania z art. 5 ust. 1 u.p.o.l. opatrzono
wspólną adnotacją wskazującą na przepis „art. 7 ust. 3” u.o.p.l., co oznaczałoby, że
źródłem zwolnienia jest stosowna uchwała Rady Gminy Zembrzyce. Tymczasem w
dotyczącej kwestii zwolnień uchwale Nr X/67/07 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26
listopada 2007 roku w sprawie zwolnień w podatku od nieruchomości i podatku
rolnym (zmienionej uchwałą NR VI-40/11 z dnia 27 kwietnia 2011 r.) Rada Gminy
Zembrzyce nie dokonała, aż tak dalece idących zwolnień podatkowych, jak sugeruje
opis do pozycji z rubryki „F”. Uchwałą NR VI-40/11 z art. 7 ust. 3 u.p.o.l. Rada
Gminy nie zwolniła od podatku dróg dojazdowych do pól i posesji (pisownia
oryginalna: drogi dojazdowe so pól i posesji)– jak wynikałoby to z treści zwolnienia
zamieszczonych w poz. F.1.3. (Formularz w tej części uprawniałby de facto do
odliczenia od podatku nieruchomości ANR zajętych pod drogi wewnętrzne, podczas
gdy w Gminie Zembrzyce są one de iure objęte podatkiem do zapłacenia).
Osobnego odniesienia się wymaga treść danych z pozycji „D” i pozycji „F”. Ze
względu na powtarzanie się charakterystyki nieruchomości w tych dwóch pozycjach,
wprowadzenie wielkości kwotowych do deklaracji DN-2 powodowałoby obliczenie
„zerowego podatku” z tej przyczyny, że kwoty wpisane w poz. D.4. powtarzałyby się
z kwotami w poz. F.4., co dawałoby „zero” deklarowanego podatku w rubryce G.
Inny jeszcze mankamentem deklaracji DN-2 w części określającej zwolnienia jest
pominięcie rubryk dla wyszczególniania w nich danych o nieruchomościach
zwolnionych z mocy przepisów art. 7 ust. 1 i 2 u.p.o.l., a także zwolnionych z mocy
uchwały NR XVIII/136/2012. Na druku deklaracji podatkowej DN-2 nie da się w
pełnym zakresie określić (wpisać), ani rodzaju nieruchomości, ani kwoty zwolnienia
od podatku, podczas gdy nie ulega wątpliwości, że takie dane należy zgłosić w
deklaracji podatkowej.
Wskazać ponadto należy na nieścisłości w zakresie nazwy danych dla rubryki
F.2., jako (cyt.): „Powierzchnia użytków budynków lub ich części”.
Formularz DN-2 jest wadliwy także w części określającej deklarowany podatek
w „groszach”, co koliduje z ogólną zasadą zaokrąglania kwot podatków do pełnych
złotych z art. 63 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U.
z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
Reasumując, nieścisłości, braki i błędy formularza DN-2, przesądzają o
wycofaniu go z obiegu prawnego, w trybie stwierdzenia nieważności.
2.2. Opracowany wzór deklaracji na podatek rolny (DR-2) w części informacyjnej
(wstępnej), w rubryce „składający” zawiera informację (cyt.): „Formularz
przeznaczony dla Agencji Nieruchomości Rolnych.”. Z kolei w rubryce p/n: „miejsce
składania”, zamiast wskazać adres organu podatkowego Gminy Zembrzyce, błędnie
4
poucza się, że jest to organ właściwy „…według miejsca położenia gospodarstwa
rolnego.”, co koliduje z przepisem art. 6a ust. 8 pkt 1 u.p.r.
W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji DR-2 nie zamieszczono na trwale
adresu organu podatkowego Gminy Zembrzyce, ale podano tylko: „3. Urząd Miasta /
Gminy”. Nie powiadomiono podatnika o „miejscu” składania deklaracji podatkowej.
W poz. B.1. deklaracji, od podatnika – tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji
dot. „rodzaju składającego deklarację” (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka
niemająca osobowości prawnej, itd.) – co rodzi niejasność, czy w rubryce należy
zakreślić pkt 2 (osoba prawna), czy jako „rodzaj składającego” przyjąć dane
identyfikacyjne osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR obowiązek z art. 6a ust.
8 pkt 1 i 2 u.p.r.
Formularz deklaracji DR-2 niekompletnie określa grunty zwolnione od podatku
rolnego, a zarazem nie wskazuje na kategorie gruntów zwolnionych z mocy przepisów
uchwały Nr X/67/07 Rady Gminy Zembrzyce z dnia 26 listopada 2007 roku w sprawie
zwolnień w podatku od nieruchomości i podatku rolnym (zmienionej uchwałą NR VI40/11 z dnia 27 kwietnia 2011 r.).
Reasumując, nieścisłości formularza DR-2, przesądziły potrzebie wycofania go
z obiegu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności.
2.3. Wzór deklaracji na podatek leśny (DL-2) w części informacyjnej (wstępnej),
w rubryce „składający” zawiera informację (cyt.): „Formularz przeznaczony dla
Agencji Nieruchomości Rolnych.”. Z kolei w rubryce „miejsce składania”, zamiast
wskazać adres organu podatkowego Gminy Zembrzyce, błędnie poucza się, że jest to
organ właściwy „…według miejsca położenia gospodarstwa rolnego.”, co koliduje z
przepisem art. 6 ust. 5 pkt 1 u.p.l. W poz. A dotyczącej miejsca składania deklaracji
nie zamieszczono na trwale adresu organu podatkowego Gminy Zembrzyce, ale
podano: „3. Urząd Miasta / Gminy”. Niepodanie adresu organu podatkowego utrudnia
złożenie deklaracji podatkowej przez ANR.
W poz. B.1. deklaracji, od podatnika – tj. ANR, wymaga się wypełnienia informacji
dot. „rodzaju składającego deklarację” (osoba fizyczna, osoba prawna, spółka
niemająca osobowości prawnej, itd.) – co rodzi niejasność, czy w rubryce należy
zakreślić pkt 2 (osoba prawna), czy jako „rodzaj składającego” przyjąć dane
identyfikacyjne osoby fizycznej wykonującej w imieniu ANR obowiązek z art. 6 ust. 5
pkt 1 i 2 u.p.l.
Formularz deklaracji DL-2 nie zawiera kompletnego przeniesienia zwolnień od
podatku leśnego z art. 7 u.p.l.
Dodatkowo wskazać należy na nieprawidłowości formularza DL-2 w części
określającej deklarowany podatek leśny w „groszach” (poz. G - ostatnia kolumna) , co
koliduje z ogólną zasadą zaokrąglania kwot podatków do pełnych złotych z art. 63 § 1
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Wskazane nieścisłości, braki i błędy formularza DL-2, przesądziły o wycofaniu
go z obiegu prawnego w trybie stwierdzenia nieważności.
5
Mając na względzie wady istotnego naruszenia przepisów art. 6 ust. 9 i 10 u.p.l.,
art. 6a ust. 8 i 9 u.p.r. oraz art. 6 ust. 5 i 6 u.p.l. jakimi dotknięte są uchwalone
formularze trzech deklaracji podatkowych, o uchwale NR XXI-155/12 Rady Gminy
Zembrzyce z dnia 26 października 2012 r. - Kolegium Izby orzekło, jak w sentencji.
Niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze dotyczące aktu prawa miejscowego, podlega
ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, na podstawie
art. 13 pkt 8a ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych
i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95; z późn. zm.).
POUCZENIE
Na niniejszą uchwałę Kolegium Izby przysługuje możliwość wniesienia skargi do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. Skargę tę należy wnieść w
terminie do 30 dni od daty otrzymania niniejszej uchwały, przy czym należy to
uczynić za pośrednictwem Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie.
Przewodniczący Kolegium
Janusz Kot /-/
6