Wp³yw p³ynnych chelatów mineralnych na

Wpływ płynnych chelatów mineralnych na zdrowotność trzody chlewnej
Lek wet.Daniel Olborski
Dostarczając składniki pokarmowe nie moŜna zapominać o ich formie, która decyduje
o efektywności Ŝywienia. Trzeba przy tym pamiętać, Ŝe im lepsze źródło składników
odŜywczych, tym cała mieszanka staje się droŜsza. Znalezienie odpowiedniej dla konkretnej
chlewni relacji między kosztem a jakością paszy ma swoje odzwierciedlenie w zdrowotności
stada.
Dodatki, takie jak cynk i miedź, występują w mieszankach paszowych najczęściej w
postaci soli tych pierwiastków. W organizmie taka forma nieorganiczna musi zostać
uaktywniona procesem redukcji i dopiero wówczas tak zmieniony pierwiastek moŜe przejść
przez ściany przewodu pokarmowego i udziału w dalszych procesach metabolicznych.
Składniki mineralne ulegają więc przemianie do wolnych jonów i w tej postaci są
absorbowane. Mogą jednak tworzyć kompleksy lub być całkowicie związane z innymi
składnikami pokarmowymi, stając się wówczas trudno lub nawet całkowicie niedostępne dla
zwierząt.
Najlepszym sposobem na ułatwienie przyswajania składników mineralnych z
przewodu pokarmowego jest uŜycie ich organicznych form w postaci płynnych chelatów.
Zaletą chelatów jest brak reakcji z tlenkami, fosforanami ani z wodorotlenkami, co teŜ
pozytywnie wpływa na procesy wchłaniania zawartych w nich składników mineralnych, przez
co retencja związków mineralnych jest zwiększona i zmniejsza się wydalanie wielu
składników do środowiska. Jest to istotne wobec ograniczenia przez stosowne rozporządzenia
UE ( nr 1334/2003, obowiązujące w Polsce od 26.01.2004).
Rola Cynku i Miedzi w organizmie
Cynk jest składnikiem enzymów, bierze udział w wydzielaniu i działaniu hormonów.
Odpowiada za tworzenie keratyny, syntezę kwasu nukleinowego. Pełni teŜ funkcje
immunologiczne, a jako składnik enzymów uczestniczy w przemianach węglowodanów,
tłuszczów i białek. Cynk jest waŜnym elementem w strukturze wapiennej kości. Przy jego
udziale odbywa się równieŜ regulacja apetytu poprzez działanie na ośrodkowy układ
nerwowy.
Efekty niedoboru:
obniŜenie odporności zwierząt,
zmniejszenie przyrostów masy ciała,
zaburzenia smaku i zapachu,
zmniejszenie spermatogenezy u knurów,
Dermatitis,
Biegunki.
Miedź uczestniczy w procesach oddychania komórki, przemianach węglowodanów i
tworzenia kości. Ponadto wpływa na prace serca oraz rozwój tkanki łącznej. Bierze udział w
formowaniu hemoglobiny (wraz z Ŝelazem i witaminą B12).
Stosowanie płynnych chelatów w róŜnych grupach produkcyjnych
Lochy
Według najnowszych badań (US Patent 6808718 październik 2004 – Method of
treating farrowing sows to increase pig production) bardzo dobrą metodą zwiększenia
produkcyjności świń jest podawanie lochom karmiącym chelatów cynku i miedzi wraz z
wodą do picia. Metoda ta polega na zwiększeniu koncentracji minerałów we krwi i narządach
do poziomu zapewniającego wzrost wielkości przyszłych miotów i częstotliwość wyproszeń
w roku. Zaleca się podawanie chelatów w okresie laktacji, gdyŜ jest to okres największego
zapotrzebowania na ten mikroelement.
W celu poprawienia kondycji lochy karmiącej, zaleca się podawanie aminokwasów
(Lizyny, Treoniny, Metioniny i Tryptofanu), które w znacznym stopniu poprawią odporność
organizmu oraz kwasów organicznych, które obniŜają kwasowości w Ŝołądku
uniemoŜliwiając rozwój drobnoustrojów w przewodzie pokarmowym.
Feedbuster
Produkt zawierający w swoim składzie chelaty cynku i miedzi, aminokwasy oraz
kwasy organiczne i dodatki energetyczne, w znaczny sposób wpływający na kondycję lochy i
zwiększający ilość i masę przyszłych płodów.
Zalecana dawka 1 litr na 1000 litrów wody od porodu do odsadzenia.
Prosięta i warchlaki
Odchów zdrowych i prawidłowo rozwiniętych prosiąt decyduje o efektywności
hodowli i uŜytkowaniu trzody chlewnej. Bardzo waŜnym, decydującym o opłacalności
produkcji aspektem jest uzyskanie jak najwyŜszej liczby odsadzonych, zdrowych prosiąt o
wysokiej masie ciała. Prawidłowy odchów wpływa na wzrost zwierząt, ich rozwój i
zdrowotność – decyduje o późniejszej ich wartości uŜytkowej. NajwaŜniejszym czynnikiem
jest Ŝywienie. WaŜne, by było ono tak prowadzone, by odchować zwierzęta zdrowe, silne (w
28 dniu odsadzenia 7-8 kg), dające doskonałe efekty w tuczu lub reprodukcji.
U prosiąt w okresie odsadzenia występuje silny stres, który zmniejsza aktywność
Ŝołądka. Stres ten związany jest ze zmianą paszy i odłączeniem od matki. Aby zniwelować
stres naleŜy podawać preparaty, które pomogą w okresie przejściowym i zniwelują
występowanie biegunek Feedbuster. Preparat podajemy z wodą do picia od odsadzenia do 56
dnia Ŝycia w ilości: 1 litr na 1000 litrów wody.
NaleŜy pamiętać o aspektach technicznych niwelujących stres:
Prosięta w miarę moŜliwości z jednego miotu powinny przebywać razem;
Eliminować przeciągi w budynku;
Zapewnić optymalną temperaturę;
Zagwarantować stały dostęp do wody.
Wybór najlepszego prestartera dla prosiąt zaleŜy od sytuacji w gospodarstwie, dlatego
nie ma jedynego, słusznego rozwiązania. Dobry odchów prosiąt to brak biegunek i innych
chorób, dobre pobranie paszy, a co za tym idzie – zadowalające przyrosty prosiąt.
Zastosowanie preparatu Feedbuster
Podajemy 1 litr na 1000 litrów wody od momentu urodzenia do wyjścia warchlaków
na tucz.
Tuczniki
Nie wolno doprowadzać do nagłych zmian Ŝywienia, podobnie jak to jest w przypadku
warchlaków. Ponadto tuczniki powinny mieć stały dostęp do wody, co ma związek z
termoregulacją organizmu świni, która poci się tylko w okolicach tarczki ryjowej i w
pachwinach. Nie naleŜy zatem dziwić się, Ŝe zwierzęta te tak lubią kłaść się w błocie lub
gnojówce, bo to pomaga im ochłodzić organizm.
Tucz powinien być podzielony co najmniej na dwa okresy. W pierwszym – do
uzyskania przez tuczniki masy ciała 60–70 kg, następuje bowiem przyrost odkładania mięsa
w tuszy. W drugim, po przekroczeniu tej granicy masy ciała zmniejsza się odkładanie mięsa,
a nadal wzrasta odkładanie tłuszczu, przede wszystkim z nadwyŜki białka w paszy, które nie
jest juŜ przerabiane na tkankę mięśniową tylko na tkankę tłuszczową.
Przez cały okres tuczu naleŜy podawać płynne chelaty cynku i miedzi naprzemiennie
przez okres 7 dni w dawce 20 ppm – 200 ml na 1000 litrów wody.
Korzyści z zastosowania płynnych chelatów u tuczników:
stabilizacja flory bakteryjnej przewodu pokarmowego,
wysokie przyrosty masy ciała, średnio 850 g dziennie,
niskie zuŜycie paszy – 2,6 kg na 1 kg masy ciała,
krótki okres tuczu, średnio 150 dni,
wysoka mięsność tuszy.
Oprócz stosowania profilaktycznego chelatów mineralnych, świetnie sprawdzają się w
przypadku wystąpienia dyzenterii. Ze względu na właściwości stabilizacji przewodu
pokarmowego juŜ po 3 dniach stosowania niwelują występowanie biegunek, zaś poprzez
stymulacje i udział w tworzeniu systemu odpornościowego niwelują liczbę drobnoustrojów
chorobotwórczych w przewodzie pokarmowym.
W przypadku wystąpienia Dyzenterii naleŜy podawać POLmiedź w ilości 40 ppm –
400 ml na 1000 litrów wody przez okres 4-5 dni, po ustąpieniu objawów zmniejszamy dawkę
do 20 ppm i podajemy w cyklach tygodniowych. Zaletą preparatów POLnet jest 0 dni okresu
karencji, w związku z czym moŜna stosować nasze preparaty do ostatniego dnia tuczu, bez
potrzeby przetrzymywania zwierząt, co w znaczny sposób zaburza nam cykl produkcyjny na
fermie.
Po zakończonym tuczu i sprzedaŜy zwierząt pomieszczenia naleŜy wyczyścić,
zdezynfekować i dopiero potem wprowadzić kolejną partię warchlaków do tuczu. Jest to
zasada „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”.
śródła:
- Agrosukces – Anna Rogowska
- Department of Animal Science – USA
- Salt Institute – USA
- Trzoda chlewna – Eugeniusz R. Grela Karol Rudnicki
- Farmer 06/2006 – Akademia Rolnicza w Poznaniu